LIBER I. DE COGNITIONE DEI CREATORIS.a

LE PREMIER LIVRE. QUI EST DE COGNOISTRE DIEU EN TILTRE ET QUALITÉ DE CRÉATEUR ET SOUVERAIN GOUVERNEUR DU MONDE

BOOK I. On The Knowledge Of God The Creator

BOOK FIRST. OF THE KNOWLEDGE OF GOD THE CREATOR

EERSTE BOEK OVER DE KENNIS VAN GOD DE SCHEPPER

BUCH I. Von der Erkenntnis Gottes des Schöpfers

DIE EERSTE BOEK KENNIS VAN GOD, DIE SKEPPER²

КНИГА 1. О ПОЗНАНИИ БОГА КАК ТВОРЦА И СУВЕРЕННОГО ПРАВИТЕЛЯ МИРА

CAP. I. | Dei notitiam et nostri res esse coniunctas, et quomodo inter se cohaereant.

Chapitre I. Comment la cognoissance de Dieu et de nous sont choses conjointes, et du moyen et liaison

Chapter I. 45 The Connexion between the Knowledge of God and the Knowledge of Ourselves.

Chapter 1. The Knowledge of God and of Ourselves Mutually Connected. —Nature of the Connection.

Hoofdstuk I. Dat de kennis van God en de kennis van onszelf ten nauwste aan elkander verbonden zijn en hoe zij onderling samenhangen.

Erstes Kapitel. Die Erkenntnis Gottes und die Selbsterkenntnis stehen in Beziehung zueinander; das Wesen dieses Zusammen­hangs soll hier gezeigt werden

HOOFSTUK 1. KENNIS VAN GOD EN KENNIS VAN ONSSELF IS VERWANTE SAKE: DIE WYSE WAAROP DIT MET MEKAAR SAAMHANG

Глава I. О ВЗАИМОСВЯЗИ НАШЕГО ЗНАНИЯ О БОГЕ И О САМИХ СЕБЕ, А ТАКЖЕ О ТОМ, КАК ОСУЩЕСТВЛЯЕТСЯ ЭТА ВЗАИМОСВЯЗЬ

CAP. II. | Quid sit Deum cognoscere, et in quem finem tendat eius cognitio.

Chapitre II. Que c’est de cognoistre Dieu, et à quelle fin tend ceste cognoissance

Chapter II. The Nature And Tendency Of The Knowledge Of God.

Chapter 2. What It Is to Know God,—Tendency of This Knowledge.

Hoofdstuk II. Wat het is: God te kennen, en waartoe die kennis dient.

Zweites Kapitel. Wesen und Aufgabe der Gotteserkenntnis

HOOFSTUK 2. DIE BETEKENIS EN DOEL DAARVAN OM GOD TE KEN

Глава II. ЧТО ЗНАЧИТ ПОЗНАНИЕ БОГА И КАКОВА ЕГО ЦЕЛЬ

CAP. III. | Dei notitiam hominum mentibus naturaliter esse inditam.

Chapitre III. Que la cognoissance de Dieu est naturellement enracinée en l’esprit des hommes

Chapter III. The Human Mind Naturally Endued With The Knowledge Of God.

Chapter 3. The Knowledge of God Naturally Implanted in the Human Mind.

Hoofdstuk III. Dat de kennis Gods van nature in de geest der mensen is ingeplant.

Drittes Kapitel. Die Gotteserkenntnis ist dem Menschen inner­lich von Natur eingepflanzt

HOOFSTUK 3. DIE KENNIS VAN GOD IS VAN NATURE IN DIE VERSTAND VAN DIE MENS INGEPLANT.

Глава III. О ТОМ, ЧТО ЗНАНИЕ О БОГЕ ОТ ПРИРОДЫ УКОРЕНЕНО В СОЗНАНИИ ЛЮДЕЙ

CAP. IIII. | Eandem notitiam partim inscitia, partim malitia vel suffocari vel corrumpi.

Chapitre IV. Que ceste cognoissance est ou estouffée ou corrompue, partie par la sottise des hommes, partie par leur malice

Chapter IV. This Knowledge Extinguished Or Corrupted, Partly By Ignorance, Partly By Wickedness.

Chapter 4. The Knowledge of God Stifled or Corrupted, Ignorantly or Maliciously.

Hoofdstuk IV. Dat die kennis deels door onwetendheid, deels door slechtheid of verstikt of verdorven wordt.

Viertes Kapitel. Die Kunde von Gott wird durch Unwissenheit und Bosheit unterdrückt und verderbt

HOOFSTUK 4. DIE KENNIS VAN GOD WORD DEELS UIT ONKUNDE, DEELS UIT KWAADWILLIGHEID GESMOOR OF BEDERWE.

Глава IV. О ТОМ, ЧТО ЗНАНИЕ О БОГЕ ЗАГЛУШЕНО ИЛИ ИСКАЖЕНО У ЛЮДЕЙ ОТЧАСТИ ИЗ-ЗА ИХ ГЛУПОСТИ, ОТЧАСТИ ИЗ-ЗА НЕЧЕСТИЯ

CAP. V. | Dei notitiam in mundi fabrica et continua eius gubernatione lucere.

Chapitre V. Que la puissance de Dieu reluit en la création du monde et au gouvernement continuel

Chapter V. The Knowledge Of God Conspicuous In The Formation And Continual Government Of The World.

Chapter 5. The Knowledge of God Conspicuous in the Creation, and Continual Government of the World.

Hoofdstuk V. Dat de kennis Gods schittert in de bouw der wereld en in haar voortdurende besturing.

Fünftes Kapitel. Aus der Erschaffung und fortdauernden Regie­rung der Welt strahlt uns eine Kunde von Gott entgegen

HOOFSTUK 5. DIE KENNIS VAN GOD BLYK UIT DIE SKEPPING VAN DIE WÊRELD EN DIE VOORTGESETTE REGERING DAARVAN

Глава V. О ТОМ, ЧТО БОЖЬЕ МОГУЩЕСТВО БЛИСТАТЕЛЬНО ЯВЛЕНО В СОТВОРЕНИИ МИРА, И О НЕПРЕСТАННОМ РУКОВОДСТВЕ ИМ

CAP. VI. | Ut ad Deum creatorem quis perveniat, opus esse Scriptura duce et magistra.

Chapitre VI. Pour parvenir à Dieu le createur il faut que l’Escriture nous soit guide et maistresse

Chapter VI. The Guidance And Teaching Of The Scripture Necessary To Lead To The Knowledge Of God The Creator.

Chapter 6. The Need of Scripture, as a Guide and Teacher, in Coming to God as a Creator

Hoofdstuk VI. Om tot God de Schepper te komen is de leiding en de onderwijzing der Schrift nodig.

Sechstes Kapitel. Wer zu Gott, dem Schöpfer, gelangen will, der muß die Schrift zum Leiter und Lehrer haben.

HOOFSTUK 6. OM TOT GOD DIE SKEPPER TE KOM HET ALMAL DIE SKRIF AS GIDS EN LEERMEESTER NODIG

Глава VI. О ТОМ, ЧТО, ДАБЫ ПРИЙТИ К БОГУ-ТВОРЦУ, НАМ НЕОБХОДИМО РУКОВОДСТВО И НАСТАВЛЕНИЕ СВЯТОГО ПИСАНИЯ

CAP. VII. | Quo testimonio Scripturam oporteat sanciri, nempe Spiritus: ut certa constet eius authoritas: atque impium esse commentum^a, fidem eius pendere ab Ecclesiae iudicio.

Chapitre VII. Par quels tesmoignages il faut que l’Escriture nous soit approuvée, à ce que nous tenions son authorité certaine, assavoir du saint Esprit: et que ç’a esté une impieté maudite, de dire qu’elle est fondée sur le jugement de l’Eglise

Chapter VII. The Testimony Of The Spirit Necessary To Confirm The Scripture, In Order To The Complete Establishment Of Its Authority. The Suspension Of Its Authority On The Judgment Of The Church, An Impious Fiction.

Chapter 7. The Testimony of the Spirit Necessary to Give Full Authority to Scripture. the Impiety of Pretending That the Credibility of Scripture Depends on the Judgment of the Church.

Hoofdstuk VII. Door welke getuigenis de Schrift moet worden bekrachtigd opdat haar gezag vast sta, namelijk door het getuigenis van de Geest, en dat het een goddeloos verzinsel is, dat haar geloofwaardigheid afhangt van het oordeel der kerk.

Siebentes Kapitel. Das Ansehen der Schrift beruht auf dem Zeugnis des Geistes. Dadurch allein gewinnt sie unzweifelhafte Autorität, und es ist eine gotteslästerliche Menschensatzung, daß ihre Glaubwürdigkeit vom Urteil der Kirche abhänge.

HOOFSTUK 7. DIE GETUIENIS WAARDEUR DIE SKRIF BEKRAGTIG MOET WORDSODAT DIE GESAG DAARVAN SEKER KAN WEES, NAAMLIK DEUR DIE GETUIENIS VAN DIE HEILIGE GEES; VOORTS IS DIT ’N GODDELOSE VERSINSEL DAT DIE GELOOFWAARDIGHEID VAN DIE SKRIF VAN DIE OORDEEL VAN DIE KERK AFHANG¹

Глава VII. О ТОМ, ЧТО ИСТИННОСТЬ И НЕСОМНЕННЫЙ АВТОРИТЕТ СВЯТОГО ПИСАНИЯ ЗАСВИДЕТЕЛЬСТВОВАНЫ СВЯТЫМ ДУХОМ, А УТВЕРЖДЕНИЕ, ЧТО ОНИ ОСНОВАНЫ НА СУЖДЕНИИ ЦЕРКВИ, ЯВЛЯЕТСЯ ГНУСНЫМ НЕЧЕСТИЕМ

CAP. VIII. | Probationes, quatenus fert humana ratio, satis firmas suppetere ad stabiliendam Scripturae fidem.

Chapitre VIII. Qu’il y a des preuves assez certaines, entant que la raison humaine le porte, pour rendre l’Escriture indubitable

Chapter VIII. Rational Proofs To Establish The Belief Of The Scripture.

Chapter 8. The Credibility of Scripture Sufficiently Proved in so Far as Natural Reason Admits.

Hoofdstuk VIII. Dat er, voorzover de menselijke rede vordert, voldoend sterke bewijzen ter beschikking staan, om de geloofwaardigheid der Schrift te staven.

Achtes Kapitel. Soweit die menschliche Vernunft reicht, gibt es hinreichend sichere Beweise, um die Glaubwürdigkeit der Schrift zu bestätigen.

HOOFSTUK 8. SOVER DIE MENS SE REDE DIT VEREIS, IS BEWYSE BESKIKBAAR WAT KRAGTIG GENOEG IS OM DIE GELOOFWAARDIGHEID VAN DIE SKRIF TE BEVESTIG

Глава VIII. О НЕСПОСОБНОСТИ ЧЕЛОВЕЧЕСКОГО РАЗУМА ПРИВЕСТИ ДОСТАТОЧНО УБЕДИТЕЛЬНЫЕ ДОКАЗАТЕЛЬСТВА НЕСОМНЕННОЙ ИСТИННОСТИ СВЯТОГО ПИСАНИЯ

CAP. IX. | Omnia pietatis principia evertere fanaticos, qui posthabita Scriptura, ad revelationem transvolant.

Chapitre IX. Comme aucuns esprits escervelez pervertissent tous les principes de religion en quittant I’Escriture pour voltiger apres leurs fantasies, sous ombre de revelations du sainct Esprit¹⁴

Chapter IX. The Fanaticism Which Discards The Scripture, Under The Pretence Of Resorting To Immediate Revelations, Subversive Of Every Principle Of Piety.

Chapter 9. All the Principles of Piety Subverted by Fanatics, Who Substitute Revelations for Scripture.

Hoofdstuk IX. Dat de dweepzieken, die, met achterstelling der Schrift, zich wenden tot openbaring, alle beginselen der vroomheid omverwerpen.

Neuntes Kapitel. Die Schwärmer, welche die Schrift fahren lassen und nur zu unmittelbarer Offenbarung kommen wollen, zerstören alle Grundfesten der Frömmigkeit.

HOOFSTUK 9. GEESDRYWERS WAT DIE SKRIF TER SYDE STEL EN HULLE TOEVLUG TOT OPENBARING NEEM, VERWOES AL DIE BEGINSELS VAN GODSVRUG

Глава IX. О БЕЗРАССУДСТВЕ НЕКОТОРЫХ ЛЮДЕЙ, ИЗВРАЩАЮЩИХ ВСЕ НАЧАЛА РЕЛИГИИ, ОТБРАСЫВАЮЩИХ ПИСАНИЕ И УСТРЕМЛЯЮЩИХСЯ ВСЛЕД ЗА СВОИМИ ФАНТАЗИЯМИ, КОТОРЫЕ ОНИ ВЫДАЮТ ЗА ОТКРОВЕНИЯ ДУХА

CAP. X. | Scripturam, ut omnem superstitionem corrigat, verum Deum exclusive opponere diis omnibus Gentium.

Chapitre X. Comment l’Escriture, pour corriger toute superstition oppose exclusivement le vray Dieu à toutes les idoles des Payens¹⁵

Chapter X. All Idolatrous Worship Discountenanced In The Scripture, By Its Exclusive Opposition Of The True God To All The Fictitious Deities Of The Heathen.

Chapter 10. In Scripture, the True God Opposed, Exclusively, to All the Gods of the Heathen.

Hoofdstuk X. Dat de Schrift, om alle bijgeloof terecht te wijzen, uitsluitend de ware God stelt tegenover alle goden der heidenen.

Zehntes Kapitel. Die Schrift setzt zur Abwehr alles Aberglaubens den wahren Gott allen Göttern der Heiden stracks entgegen.

HOOFSTUK 10. DIE SKRIF STEL DIE WARE GOD UITSLUITLIK TEENOOR AL DIE GODE VAN DIE HEIDENE OM ELKE VORM VAN BYGELOOF REG TE STEL

Глава X. О ТОМ, ЧТО ПИСАНИЕ ПРОТИВОПОСТАВЛЯЕТ ИСТИННОГО БОГА ВСЕМ ЯЗЫЧЕСКИМ ИДОЛАМ ДЛЯ ИСКОРЕНЕНИЯ ВСЯКОГО СУЕВЕРИЯ

CAP. XI. | Deo tribuere visibilem formam nefas esse, ac generaliter deficere a vero Deo quicunque idola sibi erigunt.

Chapitre XI. Qu’il n’est licite d’attribuer à Dieu aucune figure visible: et que tous ceux qui se dressent des images, se revoltent du vray Dieu¹⁶

Chapter XI. Unlawfulness Of Ascribing To God A Visible Form. All Idolatry A Defection From The True God.

Chapter 11. Impiety of Attributing a Visible Form to God.—The Setting up of Idols a Defection from the True God.

Hoofdstuk XI. Dat het zonde is aan God een zichtbare gedaante toe te kennen, en dat in het algemeen van de ware God afwijken, al wie zich afgoden oprichten.

Elftes Kapitel. Es ist Sünde, Gott sichtbare Gestalt beizulegen; völliger Abfall vom wahren Gott ist es, wenn man sich Götzenbilder macht.

HOOFSTUK 11. DIT IS NIE GEOORLOOF OM AAN GOD ’N SIGBARE GEDAANTE TE GEE NIE EN OOR DIE ALGEMEEN WYK ALMAL WAT VIR HULLESELF AFGODE OPRIG, VAN DIE WARE GOD AF¹

Глава XI. О ТОМ, ЧТО НЕПОЗВОЛИТЕЛЬНО СОЗДАВАТЬ КАКОЕ-ЛИБО ЗРИМОЕ ИЗОБРАЖЕНИЕ БОГА И ЧТО ДЕЛАЮЩИЕ ЭТО ВОССТАЮТ ПРОТИВ ИСТИННОГО БОГА

CAP. XII. | Deum ab idolis discerni, ut solus in solidum colatur.

Chapitre XII. Comment Dieu se separe d’avec les idoles, afin d’estre entierement servi luy seul

Chapter XII. God Contradistinguished From Idols, That He May Be Solely And Supremely Worshipped.

Chapter 12. God Distinguished from Idols, That He May Be the Exclusive Object of Worship.

Hoofdstuk XII. Dat God afgescheiden wordt van de afgoden, opdat Hij geheel en al alleen gediend worde.

Zwölftes Kapitel. Gott wird von den Götzen unterschieden, damit er einzig und allein geehrt werde.

HOOFSTUK 12. GOD WORD VAN DIE AFGODE ONDERSKEI SODAT HY ALLEEN TEN VOLLE GEDIEN KAN WORD

Глава XII. КАКИМ ОБРАЗОМ БОГ ДАЕТ ОТЛИЧИТЬ СЕБЯ ОТ ИДОЛОВ, ЧТОБЫ ЛЮДИ ПОКЛОНЯЛИСЬ ЕМУ ОДНОМУ

CAP. XIII. | Unicam Dei essentiam ab ipsa creatione tradi in Scripturis, quae tres in se personas continet.

Chapitre XIII. Qu’en l’Escriture nous sommes enseignez dés la creation du monde, qu’en une essence de Dieu sont contenues trois personnes

Chapter XIII. One Divine Essence, Containing Three Persons; Taught In The Scriptures From The Beginning.

Chapter 13. The Unity of the Divine Essence in Three Persons Taught, in Scripture, from the Foundation of the World.

Hoofdstuk XIII. Dat van de schepping af in de Schriften een enig Wezen Gods geleerd wordt, hetwelk drie Personen in zich bevat.

Dreizehntes Kapitel. Die Schrift lehrt uns schon aus der Schöpfung erkennen, daß ein einiges göttliches Wesen in drei Personen sei.

HOOFSTUK 13. IN DIE SKRIF WORD GELEER DAT DAAR VANAF DIE SKEPPING ’N ENIGE WESE VAN GOD IS WAT DRIE PERSONE IN HOMSELF INSLUIT¹

Глава XIII. О ТОМ, КАК ПИСАНИЕ УЧИТ О СОТВОРЕНИИ МИРА, И О ТОМ, ЧТО В ЕДИНОЙ СУЩНОСТИ БОГА ЗАКЛЮЧЕНЫ ТРИ ЛИЦА

CAP. XIIII. | In ipsa etiam mundi et rerum omnium creatione Scripturam certis notis discernere verum Deum a fictitiis.

Chapitre XIV. Comment, par la creation du monde et de toutes choses, l’Escriture discerne le vray Dieu d’avec ceux qu’on a forgé

Chapter XIV. The True God Clearly Distinguished In The Scripture From All Fictitious Ones By The Creation Of The World.

Chapter 14. In the Creation of the World, and All Things in It, the True God Distinguished by Certain Marks from Fictitious Gods.

Hoofdstuk XIV. Dat ook bij de schepping der wereld en van alle dingen de Schrift de ware God door gewisse tekenen onderscheidt van de verzonnen goden.

Vierzehntes Kapitel. Schon an der Erschaffung der Welt und aller Dinge unterscheidet sich nach der Schrift der wahre Gott durch deutliche Kennzeichen von den Götzen.

HOOFSTUK 14. OOK IN DIE SKEPPING VAN DIE WÊRELD EN VAN ALLE DINGE MAAK DIE SKRIF AAN DIE HAND VAN SEKERE TEKENS ONDERSKEID TUSSEN DIE WARE GOD EN VERSONNE GODE

Глава XIV. О ТОМ, ЧТО СОТВОРЕНИЕ МИРА И ВСЕГО СУЩЕГО ОТЛИЧАЕТ В ПИСАНИИ ИСТИННОГО БОГА ОТ ВЫДУМАННЫХ БОГОВ

CAP. XV. | Qualis homo sit creatus: ubi de animae facultatibus, de imagine Dei, libero arbitrio, et prima naturae integritate disseritur.

Chapitre XV. Quel a esté l’homme en sa creation: où il est traité de l’image de Dieu, des facultez de l’ame, du francarbitre, et de la premiere integrité de sa nature

Chapter XV. The State Of Man At His Creation, The Faculties Of The Soul, The Divine Image, Free Will, And The Original Purity Of His Nature.s

Chapter 15. State in Which Man Was Created. the Faculties of the Soul—The Image of God—Free Will—Original Righteousness

Hoofdstuk XV. Hoedanig de mens geschapen is; waarin gesproken wordt over de vermogens der ziel, het beeld Gods, de vrije wil en de oorspronkelijke staat der rechtheid onzer natuur.

Fünfzehntes Kapitel. Von der Erschaffung des Menschen, den Fähigkeiten seiner Seele, vom Ebenbilde Gottes, dem freien Willen und der ursprünglichen Reinheit der menschlichen Natur.

HOOFSTUK 15. DIE AARD VAN DIE SKEPPING VAN DIE MENS:¹ ’N BESPREKING VAN DIE VERMOËNS VAN DIE SIEL,² DIE BEELD VAN GOD,³ VRYE WILSUITING⁴ EN DIE OORSPRONKLIKE ONGESKONDENHEID VAN DIE MENS SE NATUUR.⁵

Глава XV. О ТОМ, КАКОВ БЫЛ ЧЕЛОВЕК ПРИ СОТВОРЕНИИ: ОБ ОБРАЗЕ БОЖЬЕМ, О СПОСОБНОСТЯХ ДУШИ И СВОБОДНОЙ ВОЛЕ И ОБ ИЗНАЧАЛЬНОЙ ЦЕЛОСТНОСТИ ЧЕЛОВЕЧЕСКОЙ ПРИРОДЫ

CAP. XVI. | Deum sua virtute mundum a se conditum fovere ac tueri, et singulas eius partes sua providentia regere.

Chapitre XVI. Que Dieu ayant creé le monde par sa vertu, le gouverne et entretient par sa providence, avec tout ce qui y est contenu

Chapter XVI. God's Preservation And Support Of The World By His Power, And His Government Of Every Part Of It By His Providence.

Chapter 16. The World, Created by God, Still Cherished and Protected by Him. Each and All of Its Parts Governed by His Providence.

Hoofdstuk XVI. Dat God door zijn kracht de door Hem geschapen wereld onderhoudt en beschermt, en al haar delen door zijn voorzienigheid regeert.

Sechzehntes Kapitel. Gott erhält und schützt die von ihm erschaffene Welt und regiert sie bis ins einzelne mit seiner Vorsehung.

HOOFSTUK 16. DEUR SY KRAG ONDERHOU EN VOED GOD DIE WÊRELD WAT HY GESKEP HET, EN MET SY VOORSIENIGHEID REGEER HY OOR ELKE DEEL DAARVAN.¹

Глава XVI. О ТОМ, ЧТО БОГ СВОИМ ПРОВИДЕНИЕМ НАПРАВЛЯЕТ И СОХРАНЯЕТ СОТВОРЁННЫЙ ИМ МИР И ВСЁ В НЁМ СУЩЕСТВУЮЩЕЕ

CAP. XVII. | Deum sua virtute mundum a se conditum fovere ac tueri, et singulas eius partes sua providentia regere.

Chapitre XVII. Quel est le but de ceste doctrine, pour en bien faire nostre profit

Chapter XVII. The Proper Application Of This Doctrine To Render It Useful To Us.

Chapter 17. Use to Be Made of the Doctrine of Providence.

Hoofdstuk XVII. Waarheen en op welk doel deze leer gericht moet worden, opdat er voor ons nut in gelegen zij.

Siebzehntes Kapitel. In welcher Richtung und unter welchem Gesichtspunkt diese Lehre anzuwenden sei, damit man ihres Segens gewiss werde.

HOOFSTUK 17. DIE RIGTING EN DOEL WAAROP ONS HIERDIE LEER MOET RIG OMVIR ONS TOT NUT TE WEES

Глава XVII. О ТОМ, КАК СЛЕДУЕТ ПОНИМАТЬ ЦЕЛЬ ДАННОГО УЧЕНИЯ, ЧТОБЫ ИЗВЛЕЧЬ ИЗ НЕГО ПОЛЬЗУ

CAP. XVIII. | Deum ita impiorum opera uti, et animos flectere ad exequenda sua iudicia, ut purus ipse ab omni labe maneat.

Chapitre XVIII. Que Dieu se sert tellement des meschans, et ploye leurs cœurs à executer ses jugemens, que toutesfois il demeure pur de toute tache et macule

Chapter XVIII. God Uses The Agency Of The Impious, And Inclines Their Minds To Execute His Judgments, Yet Without The Least Stain Of His Perfect Purity.

Chapter 18. The Instrumentality of the Wicked Employed by God, While He Continues Free from Every Taint

Hoofdstuk XVIII. Dat God zo gebruik maakt van de dienst der goddelozen en hun gemoed neigt tot het uitvoeren zijner oordelen, dat Hij zelf rein blijft van elke smet.

Achtzehntes Kapitel. Gott bedient sich auch der Taten der Gottlosen und lenkt ihre Gedanken, um seine Gerichte zu vollstrecken; aber er selbst bleibt dabei von jeglichem Vorwurf frei.

HOOFSTUK 18. GOD GEBRUIK DIE WERK VAN DIE GODDELOSES EN HY WEND HULLE GEMOEDERE OP SO ’N WYSE TOT UITVOERING VAN SY OORDELE AAN DAT HY SELF VAN ELKE SMET REIN BLY

Глава XVIII. О ТОМ, ЧТО БОГ, ПОЛЬЗУЯСЬ ЛЮДЬМИ И СКЛОНЯЯ ИХ СЕРДЦЕ К ОСУЩЕСТВЛЕНИЮ СВОЕГО СУДА, ОСТАЁТСЯ ЧИСТЫМ, БЕЗ ПЯТНА И ПОРОКА