1. 42 | Iam de ordine dicendum est quo Ecclesiam suam gubernari voluit Dominus. Tametsi enim solum ipsum regere ac regnare in Ecclesia, in ea quoque praeesse vel eminereⁱ, et imperium hoc solo eius verbo exerceri atque administrari oportet: quia tamen visibili praesentia inter nos non habitat [Matth. 26. a. 11], ut voluntatem nobis suam ore coram declaret, hominum ministerium in hoc adhibere diximus^k, et quasi vicariam operam, non ad eos ius suum honoremque transferendo, sed tantum ut per os ipsorum^l suum ipse opus agat; qualiter ad opus quoque faciendum instrumento utitur artifex. || Quae iam ante exposui¹, 43 iterum repetere cogor. || Posset id quidem vel per seipsum sine alio quovis aut adminiculo aut organo, vel etiam per Angelos facere; sed complures sunt causae cur per homines malit. Hoc enim modo primum dignationem erga nos suam declarat, quum ex hominibus sumit qui pro se in mundo legatione fungantur, qui arcanae suae voluntatis sint interpretes, qui personam denique suam repraesentent. Sicque experimento comprobat non vanum esse quod passim nos vocat templa sua¹, dum ex ore hominum, velut ex sanctuario, responsa hominibus reddit [Lege Aug. lib. 1. de doct. Christiana]^{a 2}. Deinde hoc optimum ac utilissimum ad humilitatem exercitium est, dum nos ad obediendum verbo suo assuefacit, utcunque per homines similes nobis, interdum etiam dignitate inferiores, praedicetur. Si de caelo ipse loqueretur, nihil mirum foret si sacra eius oracula omnium auribus atque animis reverenter sine mora exciperentur. Quis enim praesentem eius potestatem non horreret? quis non ad primum tantae maiestatis aspectum prosterneretur? quis non immenso illo fulgore confunderetur? Verum ubi homuncio quispiam ex pulvere emersus in nomine Dei loquitur, hic nostram erga Deum ipsum pietatem et observantiam optimo testimonio declaramus, si dociles nos exhibemus eius ministro, quum nulla tamen in re nos excellat. Hac igitur etiam causa caelestis suae sapientiae thesaurum in vasis fragilibus ac luteis abscondit [2. Cor. 4. b. 7], quo certius experimentum capiat, quanti a nobis fiat. Adhaec nihil ad fovendam mutuam charitatem aptius erat quam hoc vinculo homines inter se colligari, dum unus constituitur pastor qui reliquos simul doceat: qui vero discipuli esse iubentur, communem ex uno ore doctrinam excipiunt. Si enim sibi quisque sufficeret, nec indigeret alterius opera (quae superbia est humani ingenii) contemneret quisque alios, et ab illis contemneretur. Quem igitur firmissimum retinendae unitatis nodum fore providit Dominus, eo Ecclesiam suam adstrinxit, dum salutis ac vitae aeternae doctrinam apud homines deposuit, ut per eorum manus reliquis communicaret. Huc respexit Paulus, quum Ephesiis scriberet. Unum corpus, unus Spiritus, quemadmodum et vocati estis in una spe vocationis vestrae. Unus Dominus, una Fides, unum Baptisma. Unus Deus et Pater omnium, qui est super omnia, et per omnia, et in omnibus nobis. Verum unicuique nostrum data est gratia secundum mensuram donationis Christi [Ephes. 4. a. 4]³. Quapropter 44 dicit, Quum ascendisset in altum, captivam duxit captivitatem, dedit dona hominibus. Qui descendit, idem ille est qui ascendit ut impleret omnia: Et idem dedit alios quidem Apostolos, alios vero Prophetas, alios autem Evangelistas, alios Pastores ac Doctores, ad instaurationem sanctorum, in opus administrationis, in aedificationem corporis Christi: donec perveniamus omnes in unitatem fidei, et agnitionis Filii Dei, in virum perfectum, in mensuram aetatis plene adultae: ut non amplius simus pueri, qui circunferamur omni vento doctrinae: sed veritatem sectantes in charitate, adolescamus in illum per omnia, qui est caput, nempe Christum^a, in quo totum corpus coagmentatum et compactum per omnem commissuram subministrationis, iuxta actum in mensura uniuscuiusque partis, incrementum corporis facit, in aedificationem suiipsius per charitatem.¹

1. Maintenant il nous faut traiter de l’ordre, selon lequel Dieu a voulu que son Eglise fust gouvernée. Car combien que luy seul doive gouverner et regir en son Eglise, et y avoir toute preeminence, et que son gouvernement et empire se doive exercer par sa seule parolle: toutesfois pource qu’il n’habite point avec nous par presence visible, en sorte que nous puissions ouyr sa volonté de sa propre bouche, il use en cela du service des hommes, les faisant comme ses lieutenans (Matth. 26:11): non point pour leur resigner son honneur et superiorité, mais seulement pour faire son œuvre par eux, tout ainsi qu’un ouvrier s’aide d’un instrument. Je suis contraint de reiterer ce que j’ay desja exposé cy dessus. Il est vray qu’il pourroit bien faire cela par soymesmes, sans autre aide ny instrument, ou par ses Anges; mais il y a plusieurs causes pourquoy il aime mieux le faire par les hommes. Premierement, en cela il declaire quelle amitié il nous porte, quand il choisist d’entre les hommes ceux qu’il veut faire ses ambassadeurs (2 Cor. 5:20), qui ayent l’office de dedairer sa volonté au monde, et qui mesmes representent sa personne: et en cela il approuve par effect, que ce n’est pas sans cause qu’il nous appelle si souvent ses temples (1 Cor. 3:16; 6:19; 2 Cor. 6:16),⁸ veu que par la bouche des hommes il parle à nous comme du ciel. Secondement, ce nous est un tres-bon et utile exercice a humilité, quand il nous accoustume à obeir à sa parolle, encore qu’elle nous soit preschée par des hommes semblables à nous, voire mesmes quelque fois inferieurs en dignité. S’il parloit luy-mesme du ciel, ce ne seroit point de merveilles si tout le monde recevoit incontinent son dire en crainte et reverence. Car qui est-ce qui ne seroit estonné de sa puissance, quand il la verroit à l’œil? qui est-ce qui ne seroit effrayé au premier regard de sa majesté? qui est-ce qui ne seroit confus, voyant sa clairté infinie? Mais quand un homme de basse condition et de nulle authorité quant à sa personne, parle au nom de Dieu, nous declairons lors par bonne et certaine experience nostre humilité et l’honneur que nous portons à Dieu, si nous ne faisons nulle difficulté de nous rendre dociles à son ministre, combien qu’en sa personne, il n’ait aucune excellence par dessus nous. Ainsi pour ceste raison semblablement Dieu cache le thresor de sa sagesse celeste en des vaisseaux fragiles de terre (2 Cor. 4:7), pour experimenter tant mieux en quelle estime nous l’avons. Tiercement, il n’y avoit rien plus propre pour entretenir charité fraternelle entre nous, qu’en nous conjoignant par ce lien, que l’un soit ordonné Pasteur pour enseigner les autres, et qu’iceux reçoivent doctrine et instruction de luy. Car si chacun avoit en soy tout ce qu’il luy faut, sans avoir affaire des autres, selon que nostre nature est orgueilleuse, chacun de nous mespriseroit ses prochains, et seroit aussi mesprisé d’eux. Pourtant Dieu a conjoint son Eglise d’un lien, lequel il voyoit estre le plus propre à conserver unité; assavoir quand il a commis le salut et la vie eternelle aux hommes, afin qu’elle fust communiquée par leurs mains aux autres. Et à cela regardoit sainct Paul en escrivant aux Ephesiens, quand il dit, Vous estes un corps et un esprit, comme vous estes appellez en une mesme esperance de vostre vocation. Il n’y a qu’un Seigneur, une foy, un Baptesme, un Dieu et Pere de nous tous, qui est sur toutes choses, et espandu par tout, et habite en nous tous: mais à un chacun de nous a esté donnée la grace, selon la mesure de la donation de Christ. Pourtant il est dit qu’estant monté en haut il a mené ses ennemis captifs, et a distribué dons aux hommes. Celuy qui est monté estoit auparavant descendu: et est monté afin d’accomplir toutes choses. Pourtant, il a ordonné les uns Apostres, les autres Prophetes, les autres Evangelistes, les autres Pasteurs et Docteurs, pour la reparation des saincts, pour l’œuvre de l’administration, pour l’edifice du corps de Christ, jusques à ce que nous parvenions tous en unité de foy, et de la cognoissance du Fils de Dieu, en aage parfait: que nous ne soyons plus petis enfans pour estre esbranlez à tout vent de doctrine, mais que suyvans verité en dilection, nous croissions en celuy qui est le chef, assavoir Jesus Christ: auquel tout le corps estant conjoinct par ses nerveures et liaisons, prend accroissement en charité, par la grace qui est suggerée selon la mesure d’un chacun membre (Ephes. 4:4–16).

1. 259 We must now treat of the order which it has been the Lord’s will to appoint for the government of his Church. For although he alone ought to rule and reign in the Church, and to have all preëminence in it, and this government ought to be exercised and administered solely by his word,—yet, as he dwells not among us by a visible presence, so as to make an audible declaration of his will to us, we have stated, that for this purpose he uses the ministry of men whom he employs as his delegates, not to transfer his right and honour to them, but only that he may himself do his work by their lips; just as an artificer makes use of an instrument in the performance of his work. Some observations which I have made already, are necessary to be repeated here. It is true that he might do this either by himself, without any means or instruments, or even by angels; but there are many reasons why he prefers making use of men. For, in the first place, by this method he declares his kindness towards us, since he chooses from among men those who are to be his ambassadors to the world, to be the interpreters of his secret will, and even to act as his personal representatives. And thus he affords an actual proof, that when he so frequently calls us his temples, it is not an unmeaning appellation, since he gives answers to men, even from the mouths of men, as from a sanctuary. In the second place, this is a most excellent and beneficial method to train us to humility, since he accustoms us to obey his word, though it is preached to us by men like ourselves, and sometimes even of inferior rank. If he were himself to speak from heaven, there would be no wonder if his sacred oracles were instantly received with reverence, by the ears and hearts of all mankind. For who would not be awed by his present power? who would not fall prostrate at the first view of infinite Majesty? who would not be confounded by that overpowering splendour? But when a contemptible mortal, who had just emerged from the dust, addresses us in the name of God, we give the best 260evidence of our piety and reverence towards God himself, if we readily submit to be instructed by his minister, who possesses no personal superiority to ourselves. For this reason, also, he has deposited the treasure of his heavenly wisdom in frail and earthen vessels,⁷⁹⁸ in order to afford a better proof of the estimation in which we hold it. Besides, nothing was more adapted to promote brotherly love, than a mutual connection of men by this bond, while one is constituted the pastor to teach all the rest, and they who are commanded to be disciples, receive one common doctrine from the same mouth. For if each person were sufficient for himself, and had no need of the assistance of another, such is the pride of human nature, every one would despise others, and would also be despised by them. The Lord, therefore, has connected his Church together, by that which he foresaw would be the strongest bond for the preservation of their union, when he committed the doctrine of eternal life and salvation to men, that by their hands it might be communicated to others. Paul had this in view when he wrote to the Ephesians, “There is one body, and one Spirit, even as ye are called in one hope of your calling; one Lord, one faith, one baptism, one God and Father of all, who is above all, and through all, and in you all. But unto every one of us is given grace according to the measure of the gift of Christ. Wherefore he saith, When he ascended up on high, he led captivity captive, and gave gifts unto men. (Now that he ascended, what is it but that he also descended first into the lower parts of the earth? He that descended is the same also that ascended up far above all heavens, that he might fill all things.) And he gave some, apostles; and some, prophets; and some, evangelists; and some, pastors and teachers; for the perfecting of the saints, for the work of the ministry, for the edifying of the body of Christ; till we all come in the unity of the faith, and of the knowledge of the Son of God, unto a perfect man, unto the measure of the stature of the fulness of Christ; that we henceforth be no more children, tossed to and fro, and carried about with every wind of doctrine, by the sleight of men, and cunning craftiness, whereby they lie in wait to deceive; but, speaking the truth in love, may grow up into him in all things, which is the head, even Christ; from whom the whole body fitly joined together, and compacted by that which every joint supplieth, according to the effectual working in the measure of every part, maketh increase of the body unto the edifying of itself in love.”⁷⁹⁹

1. Summary of the chapter. Reasons why God, in governing the Church, uses the ministry of men. 1. To declare his condescension. 2. To train us to humility and obedience. 3. To bind us to each other in mutual charity. These reasons confirmed by Scripture.

315 We are now to speak of the order in which the Lord has been pleased that his Church should be governed. For though it is right316that he alone should rule and reign in the Church, that he should preside and be conspicuous in it, and that its government should be exercised and administered solely by his word; yet as he does not dwell among us in visible presence, so as to declare his will to us by his own lips, he in this (as we have said) uses the ministry of men, by making them, as it were, his substitutes,¹ not by transferring his right and honour to them, but only doing his own work by their lips, just as an artificer uses a tool for any purpose. What I have previously expounded (chap. 1 sec. 5) I am again forced to repeat. God might have acted, in this respect, by himself, without any aid or instrument, or might even have done it by angels; but there are several reasons why he rather chooses to employ men.² First, in this way he declares his condescension towards us, employing men to perform the function of his ambassadors in the world, to be the interpreters of his secret will; in short, to represent his own person. Thus he shows by experience that it is not to no purpose he calls us his temples, since by man’s mouth he gives responses to men as from a sanctuary. Secondly, it forms a most excellent and useful training to humility, when he accustoms us to obey his word though preached by men like ourselves, or, it may be, our inferiors in worth. Did he himself speak from heaven, it were no wonder if his sacred oracles were received by all ears and minds reverently and without delay. For who would not dread his present power? who would not fall prostrate at the first view of his great majesty? who would not be overpowered by that immeasurable splendour? But when a feeble man, sprung from the dust, speaks in the name of God, we give the best proof of our piety and obedience,by listening with docility to his servant, though not in any respect our superior. Accordingly, he hides the treasure of his heavenly wisdom in frail earthen vessels (2 Cor. 4:7), that he may have a more certain proof of the estimation in which it is held by us. Moreover, nothing was fitter to cherish mutual charity than to bind men together by this tie, appointing one of them as a pastor to teach the others who are enjoined to be disciples, and receive the common doctrine from a single mouth.For did every man suffice for himself, and stand in no need of another’s aid (such is the pride of the human intellect), each would despise all others, and be in his turn despised. The Lord, therefore, has astricted his Church to what he foresaw would be the strongest bond of unity when he deposited the doctrine of eternal life and salvation with men, that by their hands he might communicate it to others. To this Paul had respect when he wrote to the Ephesians, “There is one body, and one Spirit, even as ye are called in one hope of your calling; one Lord, one faith, one baptism, one God and Father of all, who is above all, and through all, and in you all. But unto every one of us is given grace according to the measure of the317gift of Christ. Wherefore he saith, When he ascended up on high, he led captivity captive, and gave gifts unto men. (Now that he ascended, what is it but that he also descended first into the lower parts of the earth? He that descended is the same also that ascended up far above all heavens, that he might fill all things.) And he gave some, apostles; and some, prophets; and some, evangelists; and some, pastors and teachers; for the perfecting of the saints, for the work of the ministry, for the edifying of the body of Christ: till we all come in the unity of the faith, and of the knowledge of the Son of God, unto a perfect man, unto the measure of the stature of the fulness of Christ: that we henceforth be no more children, tossed to and fro,and carried about with every wind of doctrine, by the sleight of men, and cunning craftiness, whereby they lie in wait to deceive; but speaking the truth in love, may grow up into him in all things, which is the head, even Christ: from whom the whole body fitly joined together and compacted by that which every joint supplieth, according to the effectual working in the measure of every part, maketh increase of the body unto the edifying of itself in love” (Eph 4:4-16).

1. Nu moeten wij spreken over de orde, door welke de Here wil, dat zijn kerk bestuurd wordt. Want ofschoon Hij zelf alleen in de kerk moet regeren en heersen, en in haar ook de leiding moet hebben en het hoogste gezag bekleden en deze heerschappij alleen door zijn Woord geoefend en bediend moet worden, zo hebben wij, omdat Hij niet met zichtbare tegenwoordigheid onder ons woont om ons zijn wil mondeling in eigen persoon te verklaren, gezegd, dat Hij daartoe de dienst van mensen aanwendt en als het ware een plaatsvervangende werkzaamheid, niet om op hen zijn recht en eer over te dragen, maar alleen om door hun mond zijn eigen werk te volbrengen, gelijk ook een handwerksman tot het maken van zijn werk gereedschap gebruikt. Ik zie me genoodzaakt te herhalen, wat ik reeds vroeger uiteengezet heb¹. Hij zou dit wel kunnen doen door zichzelf zonder enig ander hulpmiddel of instrument, of ook door de engelen; maar er zijn verscheidene redenen, waarom Hij het liever door middel van mensen wil doen. Want in de eerste plaats betoont Hij op deze wijze zijn goedgunstigheid jegens ons, wanneer Hij uit de mensen enigen neemt, om voor Hem in de wereld het gezantschap waar te nemen, om uitleggers te zijn van zijn verborgen wil, kortom om zijn persoon te vertegenwoordigen. En zo bewijst Hij metterdaad, dat het niet iets ijdels is, dat Hij ons op vele plaatsen zijn tempelen noemt, doordat Hij uit de mond van mensen, als uit een heiligdom, aan de mensen zijn uitspraken geeft². Bovendien is dit een zeer goede en nuttige oefening tot nederigheid, wanneer Hij er ons aan gewent om zijn Woord te gehoorzamen, ook al wordt het gepredikt door mensen, die aan ons gelijk zijn, en soms in waardigheid onze minderen. Wanneer Hij zelf van de hemel sprak, zou het geen wonder zijn, wanneer zijn heilige uitspraken zonder dralen door alle oren en harten eerbiedig werden ontvangen. Want wie zou niet huiveren voor zijn tegenwoordige macht? Wie zou niet bij de eerste aanblik van zo grote majesteit terneergeworpen worden? Wie zou niet ontsteld worden door die onmetelijke glans? Maar wanneer een of ander mensje uit het stof opgerezen in de naam Gods spreekt, dan bewijzen wij door een uitnemend getuigenis onze vroomheid en onze eerbied jegens God, indien wij ons gaarne laten onderwijzen door zijn dienaar, hoewel deze in geen enkel opzicht boven ons uitsteekt. Dus ook om deze reden verbergt Hij de schat zijner hemelse wijsheid in zwakke aarden vaten, opdat Hij des te zekerder het bewijs mocht ontvangen, hoe hoog wij die achten. Bovendien zou niets geschikter zijn om de onderlinge liefde te voeden, dan dat de mensen door deze band onderling verbonden worden, dat één tot herder aangesteld wordt, om de anderen te zamen te onderwijzen, en dat degenen, wie geboden wordt discipelen te zijn, uit een mond de gemeenschappelijke leer ontvangen. Want indien ieder genoeg was voor zichzelf, en niet de hulp van een ander nodig had, zou een ieder, gezien de hovaardij van de menselijke aanleg, de anderen verachten en door hen veracht worden. Dus heeft de Here met de band, van welke Hij voorzag, dat hij de krachtigste zou zijn om de eenheid te bewaren, zijn kerk saamgebonden, toen Hij de leer der zaligheid en des eeuwigen levens bij de mensen in bewaring heeft gegeven, om haar door hun handen aan de overigen mede te delen. Hierop had Paulus het oog, toen hij aan de Efeziërs (Ef. 4:4 e.v.) schreef: "Eén lichaam is het, en één Geest, gelijk gij ook geroepen zijt in één hoop uwer beroeping; één Heer, één geloof, één Doop, één God en Vader van allen, die is boven alles, en door alles, en in ons allen: maar aan elkeen van ons is de genade gegeven, naar de maat der gave van Christus. Daarom zegt Hij: als Hij opgevaren is in de hoogte, heeft Hij de gevangenis gevangen genomen, en heeft de mensen gaven gegeven; die nedergedaald is, is dezelfde ook, die opgevaren is, opdat Hij alle dingen vervullen zou. En dezelfde heeft gegeven sommigen tot apostelen, en sommigen tot profeten, en sommigen tot evangelisten, en sommigen tot herders en leraars, tot de volmaking der heiligen, tot het werk der bediening, tot opbouwing des lichaams van Christus; totdat wij allen zullen komen tot de enigheid des geloofs en der kennis van de Zoon Gods, tot een volkomen man, tot de mate van een geheel volwassen leeftijd; opdat wij niet meer kinderen zouden zijn, die omgevoerd worden met alle wind der leer; maar de waarheid betrachtende in liefde, alleszins zouden opwassen in Hem, die het Hoofd is, namelijk Christus, in wie het gehele lichaam samengevoegd en samen vastgemaakt zijnde door alle voegselen der toebrenging, naar de werking van ieder deel in zijn maat, de wasdom des lichaams bekomt, tot zijns zelfs opbouwing in de liefde."

1. 714Erster Abschnitt: Die kirchlichen Ämter (1-9). Warum benutzt Gott den Dienst von Menschen?

Jetzt müssen wir über die Ordnung sprechen, in der die Kirche nach dem Willen des Herrn regiert werden soll. Allerdings soll in der Kirche er allein regieren und herrschen, er allein soll in ihr auch die Führung und den höchsten Platz innehaben und diese Herrschgewalt allein durch sein Wort ausüben und walten lassen. Aber er wohnt ja nicht in sichtbarer Gegenwärtigkeit unter uns (Matth. 26,11), um uns seinen Willen in eigener Person mündlich zu eröffnen, und deshalb gebraucht er dabei, wie ich bereits ausführte, den Dienst und gleichsam die vertretungsweise Tätigkeit von Menschen. Das tut er freilich nicht, um sein Recht und seine Ehre auf sie zu übertragen, sondern nur, um durch ihren Mund selbst sein Werk zu tun, wie auch ein Handwerker zur Verrichtung seiner Arbeit ein Werkzeug verwendet.

Ich bin nun genötigt, abermals zu wiederholen, was ich bereits oben auseinandergesetzt habe. Gott könnte dies sein Werk zwar auch rein aus sich selber, ohne jedes andere Hilfsmittel oder Werkzeug tun, könnte es ebenso auch durch die Engel verrichten; aber es gibt eine ganze Anzahl von Ursachen, weshalb er es lieber durch Menschen tut.

(1) Denn zunächst legt er damit dar, wie lieb und wert wir ihm sein sollen, und zwar auf die Weise, daß er aus den Menschen solche herausnimmt, die für ihn in der Welt den Botendienst tun, seines verborgenen Willens Künder sein, ja, die kurzum seine Person darstellen sollen. So beweist er auch durch die Erfahrung, daß es nicht ohne Belang ist, wenn er uns je und dann seine „Tempel“ nennt (1. Kor. 3,16f.; 6,19; 2. Kor. 6,16), da er ja aus dem Mund von Menschen heraus, wie aus seinem Heiligtum, mit den Menschen redet (vergleiche Augustin, Von der christlichen Unterweisung IV,27,59).

(2) Und ferner: es ist eine sehr gute und höchst nutzbringende Übung zur Demut, wenn er uns daran gewöhnt, seinem Worte zu gehorchen, ob es auch durch Menschen gepredigt wird, die uns gleich sind, ja, die uns zuweilen auch an Würde nachstehen. Wenn er selber vom Himmel herab redete, dann wäre es kein Wunder, wenn seine heiligen Kundgebungen ohne Verzug von aller Ohr und Herz in Ehrfurcht angenommen würden. Denn wer wollte sich vor seiner gegenwärtigen Macht nicht fürchten? Wer sollte nicht beim ersten Anblick so gewaltiger Majestät zu Boden geworfen werden? Wer würde von solch unermeßlichem Glanz nicht aus der Fassung gebracht werden? Wo aber irgendein Menschlein, das aus dem Staube hervorgegangen ist, in Gottes Namen redet, da beweisen wir unsere Frömmigkeit und Ehrerbietung gegen Gott selber mit einem besonderen Zeugnis, wenn wir uns seinem Diener gelehrig erweisen, obwohl er doch in keiner Hinsicht höher steht als wir. Aus diesem Grunde verbirgt er daher auch den Schatz seiner himmlischen Weisheit in zerbrechlichen, irdenen Gefäßen (2. Kor. 4,7): er will eben einen um so gewisseren Beweis dafür empfangen, wie hoch wir ihn achten.

(3) Und dann: zur Aufrechterhaltung der gegenseitigen Liebe war nichts geeigneter, als die Menschen durch das Band miteinander zusammenzufassen, daß einer zum Hirten eingesetzt wird, um die anderen zusammen zu unterweisen, die anderen aber, denen befohlen wird, Jünger zu sein, aus einem Munde die gemeinsame Unterweisung empfangen. Denn wenn sich jeder selbst genügte und keiner den Dienst eines anderen nötig hätte, dann würde bei der Hoffart unseres menschlichen Wesens jeder die anderen verachten und wiederum von den anderen verachtet werden. Der Herr hat also seine Kirche mit dem Band zusammengefaßt, von dem er 715 zuvor gesehen hat, daß es die größte Festigkeit haben würde, um die Einheit aufrechtzuerhalten, indem er nämlich die Lehre des Heils und des ewigen Lebens Menschen zur Bewahrung übergeben hat, um sie durch ihre Hand den anderen mitzuteilen. Darauf hatte Paulus sein Augenmerk gerichtet, als er an die Epheser schrieb: „Ein Leib und ein Geist, wie ihr auch berufen seid auf einerlei Hoffnung eurer Berufung; ein Herr, ein Glaube, eine Taufe, ein Gott und Vater aller, der da ist über allem und durch alles und in uns allen. Einem jeglichen aber unter uns ist gegeben die Gnade nach dem Maß der Gabe Christi“ (Eph. 4,4-7; nicht ganz Luthertext). „Darum heißt es: ‚Er ist aufgefahren in die Höhe und hat das Gefängnis gefangen geführt und hat den Menschen Gaben gegeben’ ... Der hinuntergefahren ist, das ist derselbe, der aufgefahren ist über alle Himmel, auf daß er alles erfüllte. Und er hat etliche zu Aposteln gesetzt, etliche aber zu Propheten, etliche zu Evangelisten, etliche zu Hirten und Lehrern, daß die Heiligen zugerichtet werden zum Werk des Dienstes, dadurch der Leib Christi erbaut werde, bis daß wir alle hinankommen zu einerlei Glauben und Erkenntnis des Sohnes Gottes und ein vollkommener Mann werden, der da sei im Maße des vollkommenen Alters ..., auf daß wir nicht mehr Kinder seien und uns bewegen und wiegen lassen von allerlei Wind der Lehre ... Lasset uns aber rechtschaffen sein in der Liebe und wachsen in allen Stücken an dem, der das Haupt ist, Christus, von welchem aus der ganze Leib zusammengefügt ist und ein Glied am andern hanget durch alle Gelenke, dadurch eins dem andern Handreichung tut nach dem Werk eines jeglichen Gliedes in seinem Maße und macht, daß der ganze Leib wächst zu seiner selbst Auferbauung, und das alles in der Liebe“ (Eph. 4,8.10-16; fast ganz Luthertext).

1. Die instelling van die bedieningsampte en die pligte daaraan verbonde (Afdeling 1 - 3)

Die manier waarop God sy kerk regeer

1317 Nou moet ons praat oor die orde waarmee dit die Here se wil was dat sy kerk regeer moet word.¹ Hy alleen behoort in die kerk te regeer en daarin te heers; Hy alleen behoort aan die hoof daarvan te wees en daarin op die voorgrond te staan en hierdie regering behoort volgens sy Woord alleen beoefen en bestuur te word. Omdat Hy egter nie met ’n sigbare teenwoordigheid onder ons woon² om sy wil mondeling³ en persoonlik vir ons te verklaar nie, het ons gesê dat Hy die diens van 1318 mense en as ’t ware plaasvervangende werk hiervoor gebruik, nie deur sy reg en eer op hulle oor te dra nie, maar slegs om deur hulle as mondstuk sy werk te doen. Dit is soos wanneer ’n vakman ’n stuk gereedskap⁴ gebruik om sy werk te doen. Hoewel ek dit vroeër reeds verduidelik het,⁵ word ek gedwing om dit weer eens te herhaal.

Hy sou dit weliswaar deur Homself sonder enige hulp of instrument, of selfs deur die engele kon doen. Maar daar is verskeie redes waarom Hy verkies om dit deur mense te doen. So verklaar Hy ten eerste sy agting jeens ons, wanneer Hy uit mense sekeres neem om as sy afvaardiging op die wêreld te dien,⁶ vertolkers van sy verborge wil te wees en ten slotte sy Persoon te verteenwoordig. Deur hierdie onderneming bewys Hy so dat dit geen holklinkende woorde is wanneer Hy ons oral sy tempels noem⁷ wanneer Hy uit die mond van mense soos vanuit ’n heiligdom uitsprake aan mense gee nie.⁸

Ten tweede is dit die beste en nuttigste oefening vir nederigheid wanneer Hy ons daaraan gewoond maak om sy Woord te gehoorsaam selfs al sou dit deur mense soos ons, of soms selfs deur mense met minder aansien as ons, verkondig word. As God self uit die hemel sou praat, sou dit nie verbasend wees as almal dadelik eerbiedig met hulle ore en hulle verstand na sy uitsprake sou luister nie. Wie sou trouens nie sidder vir die teenwoordigheid van sy mag nie? Wie sou nie deur so ’n ontsaglike glans ontstel word nie? Maar wanneer ’n mensie uit die stof verrys en in God se Naam met ons praat, verklaar ons met die beste getuienis juis ons godsvrug en ons gehoorsaamheid jeens God as ons ons leerbaar aan sy dienskneg betoon al sou hy ons in geen opsig oortref nie. Dit was dus om hierdie rede dat Hy die skat van sy hemelse wysheid in broos erdepotte verberg het⁹ om ons met groter sekerheid te laat ervaar hoe hoog ons dit moet ag.

Hierbenewens was niks meer geskik om wedersydse liefde te verwek as dat mense onderling deur hierdie band saamgebind word wanneer een as herder aangewys word om die res saam te onderwys nie, en die wat ge- 1318A bied word om sy leerlinge te wees, ontvang dan die gemeenskaplike leer uit een mond. As elkeen trouens selfgenoegsaam sou wees en hy nie hulp van iemand anders nodig gehad het nie - en dit is ’n kenmerk van die hooghartigheid van die mensdom -, sou elkeen ander mense verag het en deur hulle verag word. Omdat die Here derhalwe voorsien het dat dit die stewigste band sou wees om die eenheid te behou, het Hy sy kerk daarmee saamgebind toe Hy die leer van saligheid en die ewige lewe in mense se hande gelaat het om dit deur hulle hande aan die res uit te deel. Dit was Paulus se bedoeling toe hy aan die Efesiërs geskryf het: “Dit is een liggaam en een Gees soos julle ook in een hoop van julle roeping geroep is. Daar is een Here, een geloof, een doop, een God en Vader van almal wat oor alles en deur alles en in ons almal is. Maar aan elkeen van ons is die genade volgens die maat van die gawe van Christus gegee”.¹⁰ Daarom sê hy: “Toe Hy in die hoogte opgevaar het, het Hy gevangeskap gevange geneem en gawes aan die mense gegee. Hy wat neergedaal het, is dieselfde as Hy wat opgevaar het om alles te vervul. En Hy het sommiges as apostels, ander as profete, ander as evangeliste, en ander as herders en leraars gegee om die heiliges vir hulle dienswerk toe te rus en tot opbouing van die liggaam van Christus totdat ons almal tot die eenheid van die geloof en die kennis van die Seun van God tot ’n volmaakte man en tot die maat van volwassenheid kom, sodat ons nie meer kinders is wat deur elke wind van die leer rondgedryf word nie, maar die waarheid in liefde najaag en deur alles opgroei in Hom wat ons Hoof is, naamlik Christus in wie die hele liggaam deur elke verbinding wat daaraan voorsien is, saamgevoeg en saamgebind en volgens die werking van elke deel daarvan volgens sy maat, tot die groei van die liggaam en deur die liefde tot die opbouing van homself bydra”.¹¹

1. Теперь нам предстоит рассмотреть порядок, согласно которому Бог пожелал установить управление своей Церковью.

Конечно, Он один должен править и водительствовать в Церкви, безраздельно главенствуя в ней и исключительно Словом своим осуществляя правление и власть. Однако в силу того, что Он не присутствует среди нас зримо (Мф 26:11), так, чтобы мы могли слышать его волю из его собственных уст, Он использует для этой цели людей, которых ставит своими представителями. Но Он делает это не для того, чтобы облечь их своим достоинством и превосходством, а лишь для того, чтобы воспользоваться ими для собственных деяний, подобно тому как ремесленник пользуется инструментом.

Я вынужден повторить то, что уже говорил выше (4/1.5). Разумеется, Бог мог бы сделать всё сам, без посторонней помощи или орудия или же через своих Ангелов. Но есть несколько причин, по которым Он предпочёл действовать через посредство людей. Во-первых, этим Он выражает своё дружелюбие к нам, избирая из нас своих посланников, которые призваны объявить его волю миру и представлять его Личность [2 Кор 5:20]. Тем самым Он поистине подтверждает, что не без оснований так часто называет нас своими храмами [1 Кор 3:16-17; 6:19; 2 Кор 6:16]: ведь устами людей Он обращается к нам словно бы с Неба.

Во-вторых, Бог весьма успешно и к нашей пользе упражняет нас в смирении, когда приучает повиноваться его Слову, пусть даже оно проповедуется устами людей, похожих на нас, а порой и уступающих нам в достоинстве. Если бы Он сам обращался к нам с Неба, то не было бы ничего удивительного в незамедлительном, со страхом и благоволением, повиновении его словам всего мира. Ибо кого не поразит зримое оком Божье могущество? Кто с первого взгляда не убоится величия Бога? Кто не смутится, узрев его ярчайшее сияние? Но когда человек в мирских условиях, человек, сам по себе ничего не значащий, говорит от имени Бога, мы на деле выказываем смирение и почтение к Богу, безусловно повинуясь его служителю, даже если он как человек ничем не превосходит нас самих. По той же причине Бог скрывает сокровище своей небесной мудрости в хрупких глиняных сосудах (2 Кор 4:7) - чтобы испытать наше доверие к Нему.

В-третьих, нет лучшего средства поддержать среди нас братскую любовь, чем связать нас этими узами, поставив одного пастырем для научения остальных, чтобы они получали от него учение и наставление в вере. Ведь если бы каждый сам по себе имел всё необходимое, не испытывая нужды в других людях, то в силу нашей склонной к гордыне природы он презирал бы ближних и был бы презираем ими. Поэтому Бог укрепил свою Церковь связью, лучше всего пригодной к поддержанию её единства: Он решил подавать учение о спасении и вечной жизни таким образом, чтобы одни люди получали его от других. Об этом заботился св. Павел, когда писал эфесянам: «Одно тело и один дух, как вы и призваны к одной надежде вашего звания; один Господь, одна вера, одно крещение. Один Бог и Отец всех, Который над всеми, и чрез всех, и во всех нас. Каждому из нас дана благодать по мере дара Христова» (Эф 4:4-7). «Посему и сказано: "восшед на высоту, пленил плен и дал дары человекам". А "возшел"... означает,.. что Он и нисходил прежде... Нисшедший, Он же есть и восшедший,.. дабы наполнить всё. И Он поставил одних Апостолами, других пророками, иных Евангелистами, иных пастырями и учителями, к совершению святых, на дело служения, для созидания Тела Христова, доколе все придём в единство веры и познания Сына Божия, в мужа совершенного, в меру полного возраста Христова; дабы мы не были более младенцами, колеблющимися и увлекающимися всяким ветром учения, ... но истинною любовью все возращали в Того, Который есть глава Христос, из Которого всё тело, составляемое и совокупляемое посредством всяких взаимно скрепляющих связей, при действии в свою меру каждого члена, получает приращение для созидания самого себя в любви» [Эф 4:8-16].

2. His verbis^b illud ostendit hominum ministerium, quo Deus in gubernanda Ecclesia utitur, praecipuum esse nervum quo fideles in uno corpore cohaereant: tum vero etiam indicat, non aliter incolumem servari Ecclesiam posse quam si his praesidiis fulciatur in quibus salutem eius reponere Domino placuit. Ascendit Christus in altum (inquit) ut omnia impleret [Ephes. 4. b. 10]. Haec autem implendi ratio, quod per ministros, quibus officium hoc mandavit, et muneris obeundi gratiam contulit, sua dona dispensat ac distribuit Ecclesiae: seque adeo ipsum praesentem quodammodo exhibet, Spiritus sui virtutem in sua hac institutione exerendo, ne inanis sit vel otiosa. Sic instauratio sanctorum peragitur: sic aedificatur corpus Christi [Ibidem, c. 12]: sic adolescimus per omnia in eum qui est caput², et inter nos^c coalescimus: sic^d redigimur omnes in unitatem Christi, si prophetia inter nos viget, si Apostolos recipimus, si doctrinam nobis administratam non aspernamur. Ecclesiae ergo dissipationem, vel ruinam potius et exitium molitur quisquis ordinem hunc de quo disputamus, et hoc genus regiminis vel abolere studet, vel quasi minus neccessarium elevat. Neque enim vel solis lumen ac calor, vel cibus ac potus tam sunt praesenti vitae fovendae ac sustinendae necessaria, quam est conservandae in terris Ecclesiae Apostolicum ac pastorale munus.

2. Par ces parolles il signifie premierement que le ministere des hommes, duquel Dieu use pour gouverner son Eglise, est comme la joincture des nerfs, pour unir les fideles en un corps. Secondement, il demonstre que l’Eglise ne se peut autrement maintenir en son entier, qu’en s’aidant de ces moyens, lesquels le Seigneur a institués pour la conservation d’icelle: Jesus Christ, dit-il, est monté en haut pour accomplir ou remplir toutes choses (Ephes. 4:10). Or le moyen est qu’il dispense et distribue à son Eglise ses graces par ses serviteurs, lesquels il a commis en cest office, et ausquels il a donné la faculté de s’en pouvoir acquitter: et mesme il se fait aucunement present à son Eglise par eux, donnant efficace à leur ministere par la vertu de son Esprit, à ce que leur labeur ne soit point vain. Voila donc comme la restauration des saincts se fait: voila comme le corps de Christ est edifié, comme nous croissons du tout en celuy qui est le chef, comme nous sommes unis entre nous, comme nous sommes tous reduits à l’unité de Christ (Ephes. 4:12, 13): assavoir quand la prophetie a lieu entre nous, quand nous recevons les Apostres, quand nous ne mesprisons point la doctrine laquelle nous est presentée. Quiconque donc veut abolir un tel ordre et telle espece de regime, ou bien le mesprise comme s’il n’estoit point necessaire, machine de dissiper l’Eglise, ou mesme de la ruiner du tout. Car il n’y a ne la clarté du soleil, ne viande, ne breuvage qui soit tant necessaire pour conserver la vie presente, qu’est l’office d’Apostres et de Pasteurs pour conserver l’Eglise.

2. In this passage he shows that the ministry of men, which 261God employs in his government of the Church, is the principal bond which holds believers together in one body. He also indicates that the Church cannot be preserved in perfect safety, unless it be supported by these means which God has been pleased to appoint for its preservation. Christ, he says, “ascended up far above all heavens, that he might fill all things.”⁸⁰⁰ And this is the way in which he does it. By means of his ministers, to whom he has committed this office, and on whom he has bestowed grace to discharge it, he dispenses and distributes his gifts to the Church, and even affords some manifestation of his own presence, by exerting the power of his Spirit in this his institution, that it may not be vain or ineffectual. Thus is the restoration of the saints effected; thus is the body of Christ edified; thus we grow up unto him who is our Head in all things, and are united with each other; thus we are all brought to the unity of Christ; if prophecy flourishes among us, if we receive the apostles, if we despise not the doctrine which is delivered to us. Whoever, therefore, either aims to abolish or undervalue this order, of which we are treating, and this species of government, attempts to disorganize the Church, or rather to subvert and destroy it altogether. For neither the light and heat of the sun, nor any meat and drink, are so necessary to the nourishment and sustenance of the present life, as the apostolical and pastoral office is to the preservation of the Church in the world.

2. This ministry of men most useful to the whole Church. Its advantages enumerated.

By these words he shows that the ministry of men, which God employs in governing the Church, is a principal bond by which believers are kept together in one body. He also intimates, that the Church cannot be kept safe, unless supported by those guards to which the Lord has been pleased to commit its safety. Christ “ascended up far above all heavens, that he might fill all things” (Eph. 4:10). The mode of filling is this: By the ministers to whom he has committed this office, and given grace to discharge it, he dispenses and distributes his gifts to the Church, and thus exhibits himself as in a manner actually present by exerting the energy of his Spirit in this his institution, so as to prevent it from being vain or fruitless. In this way, the renewal of the saints is accomplished, and the body of Christ is edified; in this way we grow up in all things unto Him who is the Head, and unite with one another; in this way we are all brought into the unity of Christ, provided prophecy flourishes among us, provided we receive his apostles, and despise not the doctrine which is administered to us. Whoever, therefore, studies to abolish this order and kind of government of which we speak, or disparages it as of minor importance, plots the devastation, or rather the ruin and destruction, of the Church. For neither are the light and heat of the sun, nor meat and drink, so necessary to sustain and cherish the present life, as is the apostolical and pastoral office to preserve a Church in the earth.

2. Met deze woorden toont hij aan, dat de dienst der mensen, van welke God gebruik maakt bij het besturen der kerk de voornaamste zenuw is, waardoor de gelovigen in één lichaam verbonden zijn; verder wijst hij er op, dat de kerk op geen andere wijze ongedeerd bewaard kan worden, dan wanneer ze gesteund wordt door deze hulpmiddelen, in welke het de Here behaagd heeft de zaligheid te leggen. Christus, zegt hij, is opgevaren in de hoge, opdat Hij alles vervullen zou. En dit is de wijze der vervulling, dat Hij door middel van de dienaren, aan wie Hij dit ambt heeft opgedragen en de genade verleend heeft om het ambt te verrichten, zijn gaven aan de kerk uitdeelt en verdeelt, en zichzelf zo in zekere zin tegenwoordig vertoont, de kracht zijns Geestes openbarende in deze zijn inzetting, opdat die niet ijdel of nutteloos zou zijn. Zo wordt de wederoprichting der heiligen volbracht, zo wordt het lichaam van Christus opgebouwd, zo wassen wij op door alles in Hem, die het Hoofd is, en groeien onderling samen, zo worden wij allen gebracht tot de eenheid van Christus, indien de profetie onder ons kracht heeft, indien wij de apostelen ontvangen, indien wij de ons bediende leer niet verachten. Alwie dus deze orde, waarover wij handelen, en deze soort van regering poogt te vernietigen of verkleint, alsof ze minder noodzakelijk was, legt het toe op de verstrooiing of liever gezegd de val en de ondergang der kerk. Immers het licht en de warmte der zon, of spijs en drank zijn niet zo noodzakelijk tot het koesteren en onderhouden van het tegenwoordige leven, als het ambt van apostel en herder tot het bewaren van de kerk op aarde.

2. Die Bedeutung des Amtes für die Kirche

Mit diesen Worten zeigt der Apostel zunächst, daß der Dienst von Menschen, den Gott zur Regierung seiner Kirche benutzt, das wichtigste Band ist, durch das die Gläubigen in einem Leibe zusammengehalten werden. Dann legt er ferner auch dar, daß die Kirche nicht anders unversehrt bewahrt bleiben kann, als wenn sie durch diese Mittel gestützt wird, welche der Herr nach seinem Wohlgefallen zu ihrer Erhaltung eingerichtet hat. Er sagt: „Christus ist aufgefahren in die Höhe, auf daß er alles erfüllte“ (Eph. 4,10; nicht Luthertext). Dieses „Erfüllen“ geschieht aber auf die Weise, daß er durch die Diener, denen er diese Amtspflicht aufgetragen und die Gnade zur Verrichtung dieses Dienstes gewährt hat, seine Gaben an die Kirche ausspendet und verteilt und sich so selber gewissermaßen als gegenwärtig erweist, indem er die Kraft seines Heiligen Geistes in dieser seiner Einsetzung zur Wirkung bringt, damit sie nicht eitel oder fruchtlos sei. So werden „die Heiligen zugerichtet“, so wird „der Leib Christi erbaut“ (Eph. 4,12), so „wachsen wir in allen Stücken an dem, der das Haupt ist“ (Vers 15), so fügen wir uns auch untereinander zusammen (Vers 16) und werden wir alle zur Einheit Christi gebracht, wenn nämlich unter uns das Prophetenamt in Kraft steht, wenn wir die „Apostel“ annehmen und die Lehre, die uns durch solchen Dienst zukommt, nicht verachten. Jeder also, der diese Ordnung, um die es in unserer Erörterung geht, und diese Art des Regiments abzuschaffen begehrt oder sie verkleinert, als sei sie weniger notwendig, der bemüht sich tatsächlich um die Zerstreuung oder lieber um den Zerfall oder den Untergang der Kirche. Denn weder das Licht und die Wärme der Sonne noch auch Speis und Trank sind zur Ernährung und Erhaltung des gegenwärtigen Lebens so notwendig wie das Amt der Apostel und Hirten zur Bewahrung der Kirche auf Erden.

2. Die apostoliese en pastorale ampte is noodsaaklik vir die voortbestaan van die kerk

Met hierdie woorde dui hy aan dat die diens van mense waarvan God gebruik maak om sy kerk te regeer, die belangrikste senuwee is waardeur die gelowiges in een liggaam aanmekaar verbind is. Hy dui inderdaad ook aan dat die kerk slegs ongedeerd behou kan word as dit deur hierdie middels onderskraag word waarin dit die Here behaag het om die saligheid te stel. Hy sê: “Christus het die hoogte in opgevaar om alles te vervul”.¹² Die manier van vervulling was egter dit dat Hy deur bedie- 1318B naars aan wie Hy die plig opgedra en die genade gegee het om dit te verrig, sy gawes aan die kerk uitdeel en versprei. En deur die krag van sy Gees in hierdie instelling van Hom te openbaar, betoon Hy Hom so naby daaraan dat dit nie waardeloos of nutteloos mag wees nie. So word die toerusting van die heiliges volbring; so word die liggaam van Christus opgebou;¹³ so groei ons deur alles in Hom wat ons Hoof is,¹⁴ en so groei ons saam; so word ons almal tot eenheid in Christus gelei as die profesie onder ons kragtig is, as ons die apostels aanvaar en as ons die leer wat aan ons bedien word, nie verag nie. Iemand wat hom beywer om hierdie orde waarvan ons praat, en hierdie soort regering omver te werp, of as minder noodsaaklik uit die weg te ruim, streef dus na verdeling van die kerk, of eerder, na die verwoesting en ondergang daarvan. Want nôg die lig en die hitte van die son, nog voedsel en drank is so noodsaaklik om die huidige lewe te onderhou, as wat die apostoliese en pastorale amp is om die kerk op aarde te bewaar.¹⁵

2. Этими словами апостол прежде всего хочет сказать, что служение людей, которыми Бог пользуется для управления своей Церковью, подобно взаимно скрепляющим жилам и нервам, соединяющим верующих в одно тело. Во-вторых, он доказывает, что Церковь не может сохраниться как единое целое иным способом, кроме как с помощью средств, установленных для этой цели самим Господом: Иисус Христос восшёл «превыше всех небес, дабы наполнить всё» (Эф 4:10). А средство это заключается в том, что Господь подаёт своей Церкви милости и распределяет их через своих служителей, поставленных Им для исполнения этой обязанности. Он же сообщает им способность к её исполнению и даже некоторым образом присутствует в своей Церкви через них, силой своего Духа придавая действенность их служению, чтобы их труд не был напрасным. Именно так и возрождаются люди, становясь святыми, созидается тело Христово (Эф 4:12), и мы возрастаем в Того, кто есть наш Глава, соединяясь между собой в единство Христово. Всё это происходит тогда, когда мы имеем пророчества, принимаем апостолов и не отвергаем данное нам учение. Поэтому тот, кто стремится к отмене такого порядка и такого образа правления, тот либо презирает его как необязательный, либо злоумышляет расколоть Церковь и даже вовсе её уничтожить. Ибо солнечный свет, еда, и питьё не так необходимы нам для сохранения жизни, как необходимо служение апостолов и пастырей для сохранения Церкви.

3. Proinde supra admonui,³ Deum^e quibus potuit elogiis eius dignitatem nobis saepe commendasse^f: ut^g in summo honore ac pretio, tanquam res omnium praestantissima, apud nos esset. 45 Singulare beneficium se hominibus largiri, Doctores eis excitando, testatur, ubi iubet Prophetam exclamare, pulchros esse pedes et beatum adventum annuntiantium pacem [Iesa. 52. a. 7]: quum Apostolos lucem mundi et salem terrae nominat [Matth. 5. b. 13. 14]. Nec splendidius ornari poterat hoc officium quam quum dixit, Qui vos audit, me audit: qui vos spernit, me spernit [Luc. 10. c. 16]. Sed nullus est illustrior locus quam apud Paulum in secunda ad Corinthios, ubi hanc quaestionem velut ex professo tractat. Contendit ergo nihil Evangelii ministerio in Ecclesia magis praeclarum aut gloriosum esse, quum sit administratio Spiritus et iustitiae et vitae aeternae [2. Cor. 4. b. 6.; 2. Cor. 3. c. 9]. Haec et similia eo pertinent ne illa gubernandae ac retinendae per ministros Ecclesiae ratio, quam Dominus in perpetuum sancivit, apud nos vilescat, ac ipso tandem contemptu obsolescat. Ac eius quidem necessitas quanta sit, non verbis modo, sed exemplis quoque declaravit. Cornelio quum plenius affulgere vellet veritatis suae luce, Angelum e caelo misit qui eum ad^a Petrum amandaret [Act. 10. a. 3]¹. Paulum quum ad notitiam sui vocare ac in Ecclesiam inserere vellet, eum^b sua ipsius voce alloquitur, sed ad hominem remittit a quo et salutis doctrinam et Baptismi sanctificationem percipiat [Act. 9. a. 6]. Si non temere fit quod Angelus, qui Dei est interpres, ab enarranda Dei voluntate ipse abstinet^c, hominem vero iubet accersiri qui eam enarret: quod Christus, unicus fidelium magister, hominis magisterio Paulum committit, et Paulum illum quem in tertium caelum rapere et mirifica rerum ineffabilium revelatione dignari constituerat [2. Cor. 12. a. 2]²: quis nunc contemnere ministerium illud audeat, vel quasi supervacuum praeterire, cuius usum talibus documentis testatum facere Deus voluit?

3. Pourtant j’ay desja adverti cy dessus, que nostre Seigneur a exhalté la dignité de cest estat de toutes les louanges qu’il estoit possible, afin que nous l’ayons en estime comme une chose excellente dessus toutes les autres. Quand il commande au Prophete de crier que les pieds des Evangelistes sont beaux (Is. 52:7), et que leur advenement est bien heureux: quand il nomme les Apostres, La clairté du monde, et le sel de la terre (Matth. 5:13, 14): par cela il denote qu’il fait une singuliere grace aux hommes en leur envoyant des Docteurs. Finalement, il ne pouvoit priser plus hautement cest estat, qu’en disant à ses Apostres, Qui vous escoute, il m’escoute, et qui vous rejette, me rejette (Luc. 10:16). Mais il n’y a nul passage plus notable, qu’un de sainct Paul en la seconde Epistre aux Corinthiens, où il traite de propos deliberé ceste question. Il dispute donc qu’il n’y a rien plus digne ne plus excellent en l’Eglise, que le ministere de l’Evangile, d’autant qu’il est ministere de l’Esprit, de salut et de vie eternelle (2 Cor. 3:9; 4:6). Toutes ces sentences et les semblables reviennent à un but, c’est que nous n’ayons point en mespris, et n’aneantissions point par nostre nonchalance la façon de gouverner l’Eglise par le ministere des hommes, que Jesus Christ a institué pour durer à tousjours. Davantage, il a declairé non seulement de parolles, mais aussi par exemples, combien c’estoit une chose necessaire. Quand il voulut illuminer Corneille le Centenier plus pleinement en la cognoissance de l’Evangile, il luy envoya un Ange pour le renvoyer à sainct Pierre (Act. 10:3). Quand il voulut appeler sainct Paul à soy, et le recevoir en son Eglise, il parla à luy de sa propre bouche (Act. 9:6): neantmoins il le renvoya à un homme mortel, pour recevoir la doctrine de salut, et le sacrement de Baptesme. Si cela ne s’est point fait temerairement, qu’un Ange, qui est autrement messagier de Dieu, se soit deporté d’annoncer l’Evangile, mais ait envoyé querir un homme pour ce faire: que Jesus Christ, qui est le Maistre unique des fideles, au lieu d’enseigner sainct Paul, l’ait renvoyé à l’escole d’un homme: sainct Paul, di-je, lequel il vouloit ravir au troisieme ciel, pour luy reveler des secrets admirables (2 Cor. 12:2): qui est-ce qui osera maintenant mespriser le ministere humain, ou le laisser là comme superflu, veu que nostre Seigneur en a tellement approuvé l’usage et la necessité?

3. Therefore I have already remarked, that God has frequently commended its dignity to us by every possible encomium, in order that we might hold it in the highest estimation and value, as more excellent than every thing else. That he confers a peculiar favour upon men by raising up teachers for them, he fully signifies, when he commands the prophet to exclaim, “How beautiful are the feet of him that publisheth peace;”⁸⁰¹ and when he calls the apostles “the light of the world,” and “the salt of the earth.”⁸⁰² Nor could that office be more splendidly distinguished than when he said to them, “He that heareth you, heareth me.”⁸⁰³ But there is no passage more remarkable than that in Paul’s Second Epistle to the Corinthians, where he professedly discusses this question. He contends, that there is nothing more excellent or glorious than the ministry of the gospel in the Church, inasmuch as it is the ministration of the Spirit, and of righteousness, and of eternal life.⁸⁰⁴ The tendency of these and similar passages, is to preserve that mode of governing the Church by its ministers, which the Lord appointed to be of perpetual continuance, from 262sinking into disesteem, and, at length, falling into disuse through mere contempt. And how exceedingly necessary it is, he has not only declared in words, but shown by examples. When he was pleased to illuminate Cornelius more fully with the light of his truth, he despatched an angel from heaven to send Peter to him. When he designs to call Paul to the knowledge of himself, and to introduce him into the Church, he does not address him with his own voice, but sends him to a man to receive the doctrine of salvation, and the sanctification of baptism. If it was not without sufficient reason, that an angel, who is the messenger of God, refrains from announcing the Divine will himself, and directs a man to be sent for in order to declare it,—and that Christ, the sole Teacher of believers, committed Paul to the instruction of a man, the same Paul whom he had determined to elevate into the third heaven, and to favour with a miraculous revelation of things unspeakable,—who can now dare to despise that ministry, or to neglect it as unnecessary, the utility and necessity of which God has been pleased to evince by such examples?

3. The honourable terms in which the ministry is spoken of. Its necessity established by numerous examples.

Accordingly, I have observed above, that God has repeatedly commended its dignity by the titles which he has bestowed upon it, in order that we might hold it in the highest estimation, as among the most excellent of our blessings. He declares, that in raising up teachers, he confers a special benefit on men, when he bids his prophet exclaim, “How beautiful upon the mountains are the feet of him that bringeth good tidings, that publisheth peace” (Isa. 52:7); when318he calls the apostles the light of the world and the salt of the earth (Mt. 5:13, 14). Nor could the office be more highly eulogised than when he said, “He that heareth you heareth me; and he that despiseth you despiseth me” (Luke 10:16). But the most striking passage of all is that in the Second Epistle to the Corinthians, where Paul treats as it were professedly of this question. He contends, that there is nothing in the Church more noble and glorious than the ministry of the Gospel, seeing it is the administration of the Spirit of righteousness and eternal life. These and similar passages should have the effect of preventing that method of governing and maintaining the Church by ministers, a method which the Lord has ratified for ever, from seeming worthless in our eyes, and at length becoming obsolete by contempt. How very necessary it is, he has declared not only by words but also by examples. When he was pleased to shed the light of his truth in greater effulgence on Cornelius,he sent an angel from heaven to despatch Peter to him (Acts 10:3). When he was pleased to call Paul to the knowledge of himself, and ingraft him into the Church, he does not address him with his own voice, but sends him to a man from whom he may both obtain the doctrine of salvation and the sanctification of baptism (Acts 9:6-20). If it was not by mere accident that the angel, who is the interpreter of God, abstains from declaring the will of God, and orders a man to be called to declare it;that Christ, the only Master of believers, commits Paul to the teaching of a man, that Paul whom he had determined to carry into the third heaven, and honour with a wondrous revelation of things that could not be spoken (2 Cor. 12:2), who will presume to despise or disregard as superfluous that ministry, whose utility God has been pleased to attest by such evidence?

3. Daarom heb ik er boven aan herinnerd, dat God met alle mogelijke lofwoorden de waardigheid van dat ambt ons dikwijls aangeprezen heeft, opdat het bij ons, als een zaak, die alle andere dingen te boven gaat, in de hoogste eer en aanzien zou staan. Dat Hij de mensen een bijzondere weldaad schenkt door leraars voor hen te verwekken, betuigt Hij, wanneer Hij de profeet (Jes. 52:7) beveelt uit te roepen, dat liefelijk zijn de voeten dergenen, die de vrede boodschappen, en dat hun komst gelukzalig is; en wanneer Hij de apostelen het licht der wereld en het zout der aarde noemt (Matt. 5:13,14) En dit ambt kon niet schitterender versierd worden dan toen Hij zeide (Luc. 10:16) "Wie u hoort, die hoort Mij; wie u verwerpt, die verwerpt Mij." Maar er is geen aanzienlijker plaats dan bij Paulus in de tweede brief aan de Corinthiërs (2 Cor. 3 en 4) waar hij deze kwestie als het ware opzettelijk behandelt. Hij beweert dan, dat er in de kerk niets voortreffelijker of heerlijker is dan de dienst des evangelies, omdat die de bediening is des Geestes en der gerechtigheid en des eeuwigen levens. Deze en dergelijke woorden hebben de bedoeling, dat het besturen en in stand houden der kerk door middel van dienaars, hetwelk de Here voor altijd bevestigd heeft, bij ons niet in verachting rake en eindelijk geheel verdwijne. En hoe groot de noodzakelijkheid daarvan is, heeft Hij niet alleen met woorden, maar ook met voorbeelden verduidelijkt. Toen Hij Cornelius voller het licht zijner waarheid wilde doen tegenstralen, zond Hij een engel uit de hemel, om hem te bevelen Petrus te ontbieden (Hand. 10:3) Toen Hij wilde, dat Paulus kennis van Hem zou krijgen en hem in de kerk wilde inlijven, sprak Hij hem toe niet met zijn eigen stem (Hand. 9:8) maar verwees Hij hem naar een mens, om van hem de leer der zaligheid en de heiligmaking des Doops te ontvangen. Indien het niet zonder reden geschiedt, dat de engel, die een uitlegger Gods is, zich onthoudt van het verhalen van Gods wil, maar beveelt een mens te ontbieden om haar mede te delen, verder dat Christus, de enige Meester der gelovigen, Paulus toevertrouwt aan de onderwijzing van een mens, en wel die Paulus, die Hij besloten had in de derde hemel op te trekken en de wonderbare openbaring van onuitsprekelijke dingen waardig te keuren: wie zou dan nu die dienst durven verachten, of als overbodig voorbij durven gaan, wiens nut God door zulke bewijzen heeft willen betuigen?

3. 716Die Ehrung des Predigtamtes in der Schrift

Deshalb habe ich oben daran erinnert, daß uns Gott die würde dieses Amtes oft mit allen nur möglichen Lobsprüchen gepriesen hat, damit es bei uns in höchster Ehre und Wertschätzung stehe, gleichsam als das kostbarste von allen Dingen. Er gibt dem Propheten die Weisung zu dem Ausruf, „lieblich“ seien die „Füße“ und glückselig sei das Kommen „der Boten, die da Frieden verkündigen“ (Jes. 52,7), er nennt die Apostel „das Licht der Welt“ und „das Salz der Erde“ (Matth. 5,13f.), und damit bezeugt er, daß er den Menschen eine einzigartige Wohltat zukommen läßt, indem er ihnen Lehrer erweckt. Auch hätte er dies Amt gar nicht leuchtender zieren können, als indem er sprach: „Wer euch hört, der hört mich; und wer euch verachtet, der verachtet mich“ (Luk. 10,16). Aber die herrlichste Stelle von allen findet sich bei Paulus im zweiten Korintherbrief, wo er diese Frage gleichsam als Thema behandelt. Da behauptet er also, daß es in der Kirche nichts Vortrefflicheres und Herrlicheres gibt, als das Amt des Evangeliums, weil es ja das Amt des Geistes (2. Kor. 3,8), der „Gerechtigkeit“ (2. Kor. 3,9) und des ewigen Lebens ist (zum Ganzen noch 2. Kor. 4,6). Diese Worte und ähnliche haben den Zweck, daß jene Art und Weise, die Kirche durch die Diener zu regieren und zu erhalten, die der Herr für alle Zeit gestiftet hat, bei uns nicht in Verachtung gerate und schließlich durch Geringschätzung in Abgang komme.

Wie notwendig dies Amt nun ist, das hat uns der Herr nicht allein mit Worten, sondern auch an Beispielen gezeigt. Als er den Cornelius mit dem Lichte seiner Wahrheit reichlicher anstrahlen wollte, da sandte er einen Engel vom Himmel, der ihn zu Petrus weisen sollte (Apg. 10,3-6). Als er den Paulus zu seiner Erkenntnis berufen und in die Kirche einfügen wollte, da redete er ihn zwar mit eigener Stimme an, aber er schickte ihn doch zu einem Menschen, damit er von ihm die Lehre des Heils und die Heiligung der Taufe empfing (Apg. 9,6)! Es geschieht doch sicher nicht ohne Grund, daß der Engel, der Gottes Bote ist, selbst davon Abstand nimmt, Gottes Willen kundzumachen, sondern (dem Cornelius) die Weisung gibt, einen Menschen herbeizurufen, damit dieser ihn bekanntgebe; es geschieht nicht ohne Grund, daß Christus, der einige Lehrmeister der Gläubigen, den Paulus dem Lehramt eines Menschen anvertraut - den Paulus, den er doch in den dritten Himmel zu „entzücken“ und der Offenbarung unaussprechlicher Dinge zu würdigen beschlossen hatte (2. Kor. 12,2-4)! Wenn es so steht - wer will es dann jetzt wagen, jenes Dienstamt zu verachten oder als überflüssig zu übergehen, das Gott mit solchen Beweisen hat bezeugen wollen?

3. Die apostels is die lig van die wêreld en die sout van die aarde

Ek het daarom hierbo verduidelik¹⁶ dat God dikwels die aansien (van die ampte) met sulke lofredes waarmee Hy kon, by ons aangeprys het sodat dit die hoogste eer en waarde as iets wat alle ander dinge oortref, onder ons mag hê. God getuig dat Hy ’n sonderlinge weldaad aan mense skenk deur leraars vir hulle te verwek wanneer Hy sy profeet beveel om uit te roep dat die voete lieflik en die koms geseënd is van die wat vrede verkondig;¹⁷ en wanneer Hy die apostels die lig van die wêreld en die sout van die aarde noem.¹⁸ Hierdie amp kon ook nie voortrefliker versier word nie as toe Hy gesê het: “Wie na julle luister, luister na My; wie julle verwerp, verwerp My”.¹⁹ Maar daar is nie ’n bekender stelling as in Paulus se tweede brief aan die Korintiërs wanneer hy hierdie vraagstuk as ’t ware doelbewus behandel nie. Hy verklaar dus dat niks in die kerk voortrefliker of heerliker is as die bediening van die evangelie nie aangesien dit die diens van die Gees en van geregtigheid en van die ewige lewe is.²⁰ Die strekking van hierdie en soortgelyke stellings is dat hierdie manier om sy kerk te regeer en in stand te hou, wat die Here tot 1319 in ewigheid bekragtig het, nie onder ons goedkoop gemaak en uiteindelik as gevolg van minagting tot niet mag gaan nie.

Hy het nie alleen met sy woorde nie, maar ook met voorbeelde verklaar hoe noodsaaklik die ampte vir die kerk is. Toe Hy Cornelius met die voiler lig van sy waarheid wou bestraal, het Hy ’n engel uit die hemel gestuur om hom na Petrus te neem.²¹ Toe Hy Paulus tot kennis van Hom wou bring en hom in sy kerk wou inlyf, praat Hy nie met hom in sy eie stem nie maar Hy stuur hom na iemand om van hom die leer van saligheid en die heiligmaking van die doop te ontvang.²² Dit gebeur nie sonder rede dat ’n engel wat God se tolk is, hom daarvan weerhou om God se wil bekend te stel nie maar beveel dat iemand ontbied moet word om dit te doen. Ook nie dat Christus, die enigste Onderwyser van die gelowiges, Paulus aan die bediening van ’n mens toewys nie - en dit dieselfde Paulus wat Hy waardig geag het om tot in die derde hemel weg te ruk en verbasende onuitspreeklike dinge aan hom te openbaar!²³ Wie sou nou waag om daardie bediening te minag of as iets oorbodigs buite rekening te laat terwyl God met sulke bewyse die voordeel daarvan wou betuig?

3. Поэтому, как я уже говорил (4/3.1), наш Господь превознёс достоинство этого служения превыше всех возможных похвал, чтобы мы почитали его как превосходящее все прочие. Когда Он вкладывает в уста пророка возглас, как прекрасны ноги благовестника и как блажен его приход (Ис 52:7), когда Он называет апостолов светом мира и солью земли (Мф 5:13-14), Он тем самым подчёркивает, что оказывает особую милость людям, посылая им учителей. Наконец, Он не мог более возвысить это служение, чем сделал это словами, обращёнными к апостолам: «Слушающий вас Меня слушает, и отвергающийся вас Меня отвергается» (Лк 10:16).

Но самым значительным в этом смысле является то место из Второго послания к коринфянам, где св. Павел специально разбирает этот вопрос. Апостол утверждает, что нет ничего более славного и достойного в Церкви, чем служение Евангелия, ибо оно есть служение Духа, спасения и вечной жизни (2 Кор 4:6; 3:9). Эти и подобные им высказывания имеют одну цель - убедить, что мы не должны презирать и разрушать своим небрежением тот способ управления Церковью посредством мирского служения, который был навечно установлен Иисусом Христом. Кроме того, насколько это служение необходимо, Бог показывает не только на словах, но и на примерах. Так, когда Он решил полнее просветить сотника Корнилия в познании Евангелия, то послал к нему Ангела, чтобы тот отправил его к св. Петру (Деян 10:3 сл.). И когда Бог захотел призвать к Себе св. Павла и принять его в свою Церковь, то обратился к нему Сам, но тем не менее послал к смертному человеку, чтобы Павел от него принял учение спасения и таинство крещения (Деян 9:6). Итак, не случайно, что даже Ангел, посланец Божий, воздержался от проповеди Евангелия, но послал за человеком, чтобы тот сделал это. И даже Иисус Христос, единственный Учитель верующих, не стал Сам учить св. Павла, но отослал его в школу смертного человека (св. Павла, которого Он восхитил до третьего неба, чтобы явить ему дивные тайны (2 Кор 12:2)!).

Кто дерзнёт теперь презирать человеческое служение и считать его излишним, коль скоро сам Господь столь неопровержимо доказал его пользу и необходимость?

4. Qui Ecclesiae regimini secundum Christi institutionem praesunt^d, nominantur a Paulo primum Apostoli, deinde Prophetae, tertio Evangelistae, quarto Pastores, postremo Doctores [Ephes. 4. b. 11]. Ex quibus duo tantum ultimi ordinarium in Ecclesia munus habent: alios tres initio regni sui^e Dominus excitavit: et suscitat etiam interdum, prout temporum necessitas postulat. Quae sit Apostolica functio ex mandato illo 46 constat, Ite, praedicate Evangelium omni creaturae [Marc. 16. c. 15]. || Non attribuuntur illis certi fines: sed totus orbis assignatur redigendus in obedientiam Christi: ut Evangelium ubicunque gentium poterunt spargendo, regnum eius ubique erigant^a. || Proinde Paulus, quum suum Apostolatum approbare vellet, se non unam aliquam urbem Christo acquisivisse, sed longe lateque propagasse Evangelium commemorat: neque alienis fundamentis apposuisse manus, sed ubi inauditum fuerat Domini nomen, Ecclesias plantasse [Rom. 15. d. 19, et e. 20]. Missi ergo sunt Apostoli qui orbem a defectione in veram Dei obedientiam reducerent, regnumque eius ubique Evangelii praedicatione constituerent: vel, si mavis, qui tanquam primi Ecclesiae architecti, eius fundamenta in toto mundo iacerent¹. Prophetas vocat [Ephes. 4. b. 11], non quoslibet divinae voluntatis interpretes, sed qui singulari revelatione excellebant: quales nunc vel nulli extant, vel minus sunt conspicui. Per Evangelistas eos intelligo qui quum dignitate essent Apostolis minores, officio tamen proximi erant, adeoque vices eorum gerebant. Quales fuerunt Lucas, Timotheus, Titus et reliqui similes: ac fortassis etiam septuaginta discipuli, quos secundo ab Apostolis loco Christus designavit [Luc. 10. a. 1]. || Secundum hanc interpretationem (quae mihi et verbis et sententiae Pauli consentanea videtur) tres illae functiones non ideo institutae in Ecclesia fuerunt ut perpetuae forent, sed ad id modo tempus quo erigendae erant Ecclesiae ubi nullae ante fuerant, vel certe a Mose ad Christum traducendae^b. Quanquam non nego quin Apostolos postea quoque, vel saltem eorum loco Evangelistas interdum excitarit Deus, ut nostro tempore factum est². Talibus enim qui Ecclesiam ab Antichristi defectione reducerent, opus fuit. Munus tamen ipsum nihilominus extraordinarium appello, quia in Ecclesiis rite constitutis locum non habet. Sequuntur pastores ac doctores, quibus carere nunquam potest Ecclesia: inter quos hoc discriminis esse puto quod doctores nec disciplinae, nec sacramentorum administrationi, nec monitionibus aut exhortationibus praesunt, sed Scripturae tantum interpretationi: ut syncera sanaque doctrina inter fideles retineatur. Pastorale autem munus haec omnia in se continet.

4. Touchant de ceux qui doyvent presider en l’Eglise, pour la regir selon l’ordonnance de Christ, sainct Paul met en premier lieu les Apostres, puis les Prophetes, tiercement les Evangelistes, apres les Pasteurs, finalement les Docteurs (Ephes. 4:11). Mais de tous ceux-là il y en a deux, desquels l’office est ordinaire en l’Eglise Chrestienne: les autres ont esté suscitez par la grace de Dieu du commencement, c’est à dire quand l’Evangile commença d’estre presché. Combien que quelque fois encore il en suscite quand la necessité le requiert. Si on demande quel est l’office des Apostres, il appert par ce commandement qui leur fut fait, Allez, preschez l’Evangile à toute creature (Marc 16:15). Il ne leur assigne point certaines bornes à un chacun, mais il leur donne charge de reduire tout le monde en son obeissance: afin qu’en semant l’Evangile par tout où ils pourront, ils exaltent son regne en toutes nations. Parquoy sainct Paul voulant approuver son Apostolat, ne dit point qu’il ait acquis quelque certaine ville à Jesus Christ, mais qu’il a çà et là publié l’Evangile, et qu’il n’a point basty sur le fondement des autres, mais qu’il a planté des Eglises où le nom du Seigneur Jesus n’avoit point esté ouy (Rom. 15:19, 20). Les Apostres donc ont esté envoyez pour reduire le monde de la dissipation où il estoit, en l’obeissance de Dieu, et edifier par tout son regne par la predication de l’Evangile: ou bien si quelcun l’ayme mieux ainsi, pour faire les fondemens de l’Eglise par tout le monde, comme par les premiers et principaux maistres de l’edifice. Sainct Paul appelle Prophetes, non pas en commun tous expositeurs de la volonté de Dieu, mais ceux qui avoyent quelque singuliere revelation par dessus les autres (Ephes. 4:11). Or il n’y en a point de nostre temps, ou bien ils ne sont pas cogneus comme alors. Par le nom d’Evangelistes, j’enten ceux qui avoyent ou office prochain à celuy des Apostres, combien qu’ils fussent inferieurs en dignité, comme ont esté Luc, Timothée, Tite et les antres semblables. Possible que nous pourrons aussi bien mettre en ce reng les septante disciples que Jesus Christ esleut pour estre en second degré apres ses Apostres (Luc. 10:1). Si on reçoit ceste interpretation, comme je pense que c’est le vray sens de sainct Paul, ces trois offices n’ont pas esté ordonnez pour estre perpetuels en l’Eglise, mais seulement pour le temps qu’il falloit dresser les Eglises où il n’y en avoit point; ou bien qu’il falloit annoncer Jesus Christ aux Juifs, afin de les amener à luy comme à leur Redempteur. Combien que je ne nie pas que Dieu n’ait encore suscité des Apostres puis apres, ou bien des Evangelistes en leur lieu, comme nous voyons qu’il a esté fait de nostre temps. Car il estoit mestier qu’il y en eust de tels pour reduire au droit chemin le povre peuple, qui s’estoit destourné apres l’Antechrist. Neantmoins je dy que c’est un office extraordinaire, pource qu’il n’a point de lieu où les Eglises sont deuement ordonnées. S’ensuyvent les Docteurs et les Pasteurs, desquels l’Eglise ne se peut jamais passer. Or je pense que c’est la difference entre ces deux especes, que les Docteurs n’ont point charge de la discipline, ne d’administrer les Sacremens, ne de faire les exhortations et remonstrances: mais seulement d’exposer l’Escriture, afin qu’il y ait tousjours saine doctrine et pure conservée en l’Eglise. Or la charge des Pasteurs s’estend à toutes ces closes.

4. Those who preside over the government of the Church, according to the institution of Christ, are named by Paul, first, “apostles;” secondly, “prophets;” thirdly, “evangelists;” fourthly, “pastors;” lastly, “teachers.”⁸⁰⁵ Of these, only the two last sustain an ordinary office in the Church: the others were such as the Lord raised up at the commencement of his kingdom, and such as he still raises up on particular occasions, when required by the necessity of the times. The nature of the apostolic office is manifest from this command: “Go preach the gospel to every creature.”⁸⁰⁶ No certain limits are prescribed, but the whole world is assigned to them, to be reduced to obedience to Christ; that by disseminating the gospel wherever they could, they might erect his kingdom in all nations. Therefore Paul, when he wished to prove his apostleship, declares, not merely that he had gained some one city for Christ, but that he had propagated the gospel far and wide, and that he had not built upon the foundation of others, but had planted Churches where the name of the Lord had never been heard before. The “apostles,” therefore, were missionaries, who were to reduce the world from their revolt to true obedience to God, and to establish his kingdom universally by the preaching of the gospel. Or, if you please, they were the first architects of the Church, appointed to lay its foundations all over the world. Paul gives the appellation of “prophets,” not to all interpreters of the Divine will, but only to those who were honoured with some special revelation. Of these, either there 263are none in our day, or they are less conspicuous. By “evangelists,” I understand those who were inferior to the apostles in dignity, but next to them in office, and who performed similar functions. Such were Luke, Timothy, Titus, and others of that description; and perhaps also the seventy disciples, whom Christ ordained to occupy the second station from the apostles.⁸⁰⁷ According to this interpretation, which appears to me perfectly consistent with the language and meaning of the apostle, those three offices were not instituted to be of perpetual continuance in the Church, but only for that age when Churches were to be raised where none had existed before, or were at least to be conducted from Moses to Christ. Though I do not deny, that, even since that period, God has sometimes raised up apostles or evangelists in their stead, as he has done in our own time. For there was a necessity for such persons to recover the Church from the defection of Antichrist. Nevertheless, I call this an extraordinary office, because it has no place in well-constituted Churches. Next follow “pastors” and “teachers,” who are always indispensable to the Church. The difference between them I apprehend to be this—that teachers have no official concern with the discipline, or the administration of the sacraments, or with admonitions and exhortations, but only with the interpretation of the Scripture, that pure and sound doctrine may be retained among believers; whereas the pastoral office includes all these things.

4. Second part of the chapter, treating of Ecclesiastical office-bearers in particular. Some of them, as Apostles, Prophets, and Evangelists, temporary. Others, as Pastors and Teachers, perpetual and indispensable.

Those who preside over the government of the Church, according to the institution of Christ, are named by Paul, first, Apostles; secondly, Prophets; thirdly, Evangelists; fourthly, Pastors; and, lastly, Teachers (Eph. 4:11). Of these, only the two last have an ordinary office in the Church. The Lord raised up the other three at the beginning of his kingdom, and still occasionally raises them up when the necessity of the times requires. The nature of the apostolic function is clear from the command, “Go ye into all the world, and preach the Gospel to every creature” (Mark 16:15). No fixed limits are given them, but the whole world is assigned to be reduced under the obedience of Christ, that by spreading the Gospel as widely as they could, they might everywhere erect his kingdom. Accordingly, Paul, when he would approve his apostleship, does not say that he had acquired some one city for Christ, but had propagated the Gospel far and wide—had not built on another man’s foundation, but planted churches where the name of his Lord was unheard. The apostles, therefore, were sent forth to bring back the world from its revolt to the true obedience of God, and everywhere establish his kingdom by the preaching of the Gospel; or, if you choose, they were like the first architects of the Church, to lay its foundations319throughout the world. By Prophets, he means not all interpreters of the divine will, but those who excelled by special revelation; none such now exist, or they are less manifest. By Evangelists, I mean those who, while inferior in rank to the apostles, were next them in office, and even acted as their substitutes. Such were Luke, Timothy, Titus, and the like; perhaps, also, the seventy disciples whom our Saviour appointed in the second place to the apostles (Luke 10:1). According to this interpretation, which appears to me consonant both to the words and the meaning of Paul,those three functions were not instituted in the Church to be perpetual, but only to endure so long as churches were to be formed where none previously existed, or at least where churches were to be transferred from Moses to Christ; although I deny not, that afterward God occasionally raised up Apostles, or at least Evangelists, in their stead, as has been done in our time. For such were needed to bring back the Church from the revolt of Antichrist. The office I nevertheless call extraordinary,because it has no place in churches duly constituted. Next come Pastors and Teachers, with whom the Church never can dispense, and between whom, I think, there is this difference, that teachers preside not over discipline, or the administration of the sacraments, or admonitions, or exhortations, but the interpretation of Scripture only, in order that pure and sound doctrine may be maintained among believers. But all these are embraced in the pastoral office.

4. Zij, die de kerk naar Christus' instelling regeren, worden door Paulus genoemd ten eerste apostelen, dan profeten, ten derde evangelisten, ten vierde herders, en ten slotte leraars. Van welke alleen de laatste twee een gewoon ambt in de kerk hebben; de andere drie heeft de Here in het begin van zijn rijk opgewekt, en wekt Hij ook nu en dan op, naar de noodzakelijkheid der tijden eist. Wat de taak der apostelen is, blijkt uit dit bevel: "Gaat henen en predikt het evangelie aan alle creaturen" (Marc. 16:15) Hun worden geen vaste grenzen gesteld, maar de gehele wereld wordt hun aangewezen om haar te brengen tot de gehoorzaamheid aan Christus: opdat zij, het evangelie overal ter wereld, waar zij kunnen, verbreidend, zijn Koninkrijk overal oprichten. Daarom vermeldt Paulus, wanneer hij zijn apostelschap wil bewijzen, dat hij niet alleen één stad voor Christus gewonnen heeft, maar wijd en zijd het evangelie verbreid heeft (Rom. 15:19,20) en dat hij ook niet gebouwd heeft op eens anders fundament, maar dat hij kerken geplant heeft, waar de naam des Heren onbekend was. De apostelen zijn dus gezonden om de wereld van de afval tot de ware gehoorzaamheid aan God terug te brengen, en zijn Koninkrijk overal door de prediking van het evangelie op te richten; of, indien ge dat liever wilt, om als de eerste bouwmeesters der kerk, haar fundamenten in de ganse wereld te leggen. Profeten noemt hij niet alle uitleggers van Gods wil, maar hen, die door een bijzondere openbaring uitblonken, zoals er nu of geen zijn, of, als ze er zijn, vallen ze niet zo duidelijk in het oog. Onder evangelisten versta ik hen, die, ofschoon ze in waardigheid bij de apostelen achter stonden, toch in hun ambt aan hen het naast waren, en zelfs hun dienst waarnamen. Zulken zijn geweest Lucas, Timotheus, Titus en andere dergelijken, en misschien ook de zeventig discipelen, die Christus in de tweede plaats na de apostelen gesteld heeft. Volgens deze uitlegging, die, naar het mij voorkomt, met de woorden en de bedoeling van Paulus in overeenstemming is, waren deze drie ambten niet in de kerk ingesteld, om daar voortdurend te blijven, maar slechts voor die tijd, in welke kerken opgericht moesten worden, waar er tevoren geen geweest waren, of althans kerken van Mozes tot Christus moesten worden overgebracht. Trouwens, ik ontken niet, dat God ook later somtijds apostelen, of althans in hun plaats evangelisten heeft opgewekt, gelijk in onze tijd geschied is. Want zulken waren nodig om de kerk van de afwijking van de antichrist terug te brengen. Maar niettemin noem ik het een buitengewoon ambt, omdat het in behoorlijk ingerichte kerken geen plaats heeft. Dan volgen de herders en leraars, die de kerk nooit kan missen; tussen welke, naar ik meen, dit onderscheid is, dat de leraars niet de leiding hebben van de tucht, de bediening der sacramenten, en de vermaningen en opwekkingen, maar alleen van de uitlegging der Schrift, opdat de zuivere en gezonde leer onder de gelovigen behouden worde. Maar het herderlijk ambt sluit dit alles in zich.

4. Die einzelnen Ämter nach Eph. 4

Als solche, die nach der Einsetzung Christi dem Kirchenregiment vorstehen, verzeichnet Paulus zunächst die „Apostel“, dann die „Propheten“, drittens die „Evangelisten“, viertens die „Hirten“ und schließlich die „Lehrer“ (Eph. 4,11). Unter diesen haben bloß die beiden letzten ein regelmäßiges Amt in der Kirche; die anderen drei hat der Herr im Beginn seines Reiches erweckt, und er erweckt sie auch sonst zuweilen, je nachdem es die Notdurft der Zeiten erfordert.

Was die Amtsaufgabe der Apostel ist, ergibt sich deutlich aus der Anweisung: „Gehet hin ... und prediget das Evangelium aller Kreatur“ (Mark. 16,15). Ihnen werden keine bestimmten Gebiete zugeordnet, sondern sie bekommen den ganzen Erdkreis zugewiesen, um ihn zum Gehorsam gegen Christus zu bringen: sie sollen das Evangelium bei allen Völkern ausstreuen, bei denen sie es zu tun vermögen, und allenthalben Christi Reich aufrichten. So bezeugt es daher auch Paulus; er will sein Apostelamt bekräftigen, und dazu erinnert er daran, daß er Christus nicht irgendeine einzelne Stadt erworben, sondern das Evangelium weit und breit bekanntgemacht hat, auch daß er „nicht auf einen fremden Grund gebaut“, sondern vielmehr dort Kirchen gepflanzt hat, „wo des Herrn Name nicht bekannt war“ (Röm. 15,19. 20). Die Apostel wurden also ausgesandt, um den Erdkreis aus seinem Abfall zum wahren Gehorsam gegen Gott zurückzuführen und um Gottes Reich allenthalben durch die 717 Predigt des Evangeliums aufzurichten oder auch, wenn man lieber will, um gleichsam als die ersten Baumeister der Kirche in der ganzen Welt ihre Fundamente zu legen (1. Kor. 3,10).

„Propheten“ nennt der Apostel (Eph. 4,11) nicht jegliche Künder des Willens Gottes, sondern solche, die sich durch eine besondere Offenbarung auszeichneten. Derartige Menschen gibt es heutzutage entweder keine, oder aber sie sind weniger sichtbar.

Unter „Evangelisten“ verstehe ich solche, die den Aposteln zwar an Würde nachstanden, aber nach ihrer Amtsverpflichtung sehr nahe an sie herankamen und gar an ihrer Statt wirkten. Von dieser Art waren Lukas, Timotheus, Titus und andere dergleichen, dazu vielleicht auch die siebzig Jünger, die Christus an zweiter Stelle nach den Aposteln bestimmte (Luk. 10,1).

Zufolge dieser Deutung, die mir sowohl den Worten als auch der Meinung des Paulus zu entsprechen scheint, waren diese drei Amtsaufgaben in der Kirche nicht dergestalt eingerichtet, daß sie bleibend sein sollten, sondern sie sollten nur für die Zeit dasein, in der es galt, Kirchen aufzurichten, wo zuvor keine gewesen waren, oder aber Kirchen von Mose zu Christus herüberzuführen. Allerdings bestreite ich nicht, daß Gott auch nachher noch zuweilen Apostel oder wenigstens an ihrer Stelle Evangelisten erweckt hat, wie das ja zu unserer Zeit geschehen ist. Denn es bedurfte solcher Männer, um die Kirche von dem Abfall des Antichrists zurückzubringen. Das Amt selber bezeichne ich trotzdem als „außerordentlich“, weil es in regelrecht eingerichteten Kirchen keinen Platz hat.

Dann folgen die „Hirten“ und „Lehrer“, ohne die die Kirche zu keiner Zeit sein kann. Der Unterschied zwischen ihnen besteht meines Erachtens darin, daß die „Lehrer“ weder bei der Übung der Zucht noch bei der Verwaltung der Sakramente, noch bei den Vermahnungen und Ermunterungen die Leitung haben, sondern allein bei der Auslegung der Schrift, damit die lautere und gesunde Lehre unter den Gläubigen erhalten bleibt. Das Amt der „Hirten“ dagegen begreift dies alles in sich.

4. Kerklike ampte volgens Efesiërs 4

Diegene wat volgens die instelling van Christus oor die regering van die kerk aangestel is, word deur Paulus ten eerste apostels, ten tweede profete, ten derde evangeliste, ten vierde herders en ten laaste leraars genoem²⁴. Hiervan het slegs die laaste twee ’n gewone amp in die kerk. Die Here het die ander drie in die begin van sy koninkryk opgewek en wek hulle soms nog op namate die tydsgewrig dit vereis.

Die funksie van die apostoliese amp blyk duidelik uit die volgende:“Gaan, verkondig die evangelie aan elke skepsel”.²⁵ Bepaalde grense word nie aan hulle toegewys nie maar die hele wêreld word aan hulle gegee om tot die gehoorsaaamheid aan Christus te bring, en deur die evangelie oral waar hulle kan, te versprei sy koninkryk oral op te rig. Wanneer Paulus dus sy apostelskap wil bewys, vertel hy dat hy nie een of ander stad vir Christus verkry het nie maar dat hy die evangelie wyd en syd verbrei het en dat hy nie op die fondament van ’n ander gebou het 1320 nie maar dat hy kerke geplant het waar die Naam van die Here nog nie gehoor was nie.²⁶ Die apostels is dus gestuur om die wêreld van opstand na ware gehoorsaamheid aan God terug te lei en sy koninkryk oral deur die verkondiging van die evangelie te vestig, of, as jy dit verkies, om soos die bouers van die eerste kerk die fondamente daarvan oor die hele wêreld te lê.²⁷

Hy noem nie almal wat vertolkers van God se wil was, profete nie²⁸ maar slegs diegene wat deur besondere openbaring uitgemunt het. Sulke profete bestaan vandag nie, of hulle is minder opsigtelik.

Onder evangeliste verstaan ek diegene wat, hoewel hulle aansien minder as die van die apostels was, nogtans die naaste aan hulle amp was en daarom ook in hulle plek opgetree het. Onder hulle was Lukas, Timoteus, Titus en ander soos hulle. Daaronder miskien ook die sewentig dissipels wat Christus in die tweede plek na die apostels aangewys het.²⁹

Volgens hierdie vertolking - en dit lyk vir my asof dit in ooreenstemming met sowel Paulus se woorde as sy bedoeling is - is hierdie drie ampte nie in die kerk ingestel om ewigdurend te wees nie maar dit was slegs vir die tyd waarin daar kerke opgerig moes word waar daar vroeër nie kerke was nie, of waar hulle in elk geval van Moses af na Christus oorgedra moes word.³⁰ Ek ontken nogtans nie dat God later soms apostels, of ten minste in hulle plek evangeliste verwek het soos in ons eie tyd gebeur het nie.³¹ Sulke mense was immers nodig om die kerk van die verset van die Antichris af terug te bring. Ek noem die amp nietemin buitengewoon omdat dit nie in ’n behoorlik geïnstitueerde kerk plek het nie.

Hierop volg daar herders en leraars waarsonder ’n kerk nooit kan bestaan nie. Ek meen dat die verskil tussen hulle dit is dat leraars nie oor die dissipline, of vir die bediening van die sakramente, of vir vermaning of aansporing aangestel is nie maar slegs vir die vertolking van die Skrif met die oog daarop dat die leer opreg en gesond onder gelowiges behou kan word.³² Die herderlike amp vat egter al hierdie dinge in hom saam.

4. Говоря о тех, кто должен править Церковью по заповеди Христа, св. Павел в первую очередь называет апостолов, далее пророков, затем евангелистов, за ними пастырей и наконец учителей (Эф 4:11). Из них два [последних] служения являются в Христианской Церкви ординарными, а другие были созданы благодатью Божьей в самом начале, когда впервые прозвучала проповедь Евангелия (хотя время от времени, когда возникает такая необходимость, Бог вновь призывает к этим видам служения). На вопрос «в чём состоит дело апостолов?» отвечает данная им заповедь Христова: «Идите по всему миру и проповедуйте Евангелие всей твари» (Мк 16:15). Иисус не указывает определённых пределов каждому апостолу, но велит им привести к Нему весь мир, чтобы, сея слово Евангелия где только возможно, они воздвигали его царство во всех народах. Поэтому св. Павел в подтверждение своего апостольства говорит не о том, что приобрел для Иисуса Христа тот или иной конкретный город, а о том, что проповедовал Евангелие в разных странах; и что созидал не на чужом основании, а насаждал Церковь там, где не слыхали прежде имени Господа Иисуса (Рим 15:19-20). Итак, апостолы были посланы привести мир из состояния разброда и небрежения в покорность Богу и повсюду воздвигнуть его царство проповедью Евангелия, или, если кому-то больше по душе такое выражение, заложить основание Церкви по всему миру, причём апостолы были поставлены первыми и главными учителями такого строительства.

Пророками св. Павел называет не вообще всех глашатаев воли Божьей, но обладателей особого откровения по сравнению со всеми прочими верующими. В отличие от той эпохи в наше время пророков нет или они неизвестны. Евангелистами я считаю тех, кто имел служение близкое к апостольскому, хотя и уступающее ему в достоинстве. Таковы были Лука, Тимофей, Тит и равные им. Вероятно, можно отнести к евангелистам и тех семьдесят учеников, которых Иисус Христос избрал во вторую очередь после апостолов (Лк 10:1). Если мы примем такое истолкование, которое представляется мне точным выражением смысла слов св. Павла, то окажется, что первые три вида служения были установлены в Церкви не навечно, а лишь на время, потребное для первоначального создания Церквей там, где их не было вовсе, или для провозвестия Иисуса Христа евреям с целью привести их к Нему как к Искупителю. Однако я не отрицаю, что Бог призывал апостолов и евангелистов и позднее, как мы это видим, например, в наше время (здесь Кальвин имеет в виду Лютера). Они понадобились для того, чтобы вернуть на правильный путь уклонившийся вслед за Антихристом несчастный народ. И всё-таки эти виды служения являются экстраординарными: им нет места в должным образом устроенной Церкви.

Далее следуют пастыри и учители, без которых Церковь никогда не может обойтись. Различие между этими двумя служениями я усматриваю в том, что учители не обязаны заботиться о дисциплине, совершать таинства, увещевать и исправлять верующих, а должны заниматься исключительно изложением Евангелия, чтобы обеспечить неизменную сохранность чистоты и целостности учения в Церкви. Между тем пастырское служение включает все перечисленные выше обязанности.

5. Habemus quae in Ecclesiae regimine temporaria ministeria 47 fuerint, et quae ideo instituta ut perpetuo durent. Quod si Evangelistas Apostolis iungamus^a, restabunt nobis duo paria quodammodo inter se respondentia. Quam enim similitudinem habent nostri doctores cum veteribus Prophetis, eam habent cum Apostolis pastores. Excellentius fuit propheticum munus, propter singulare revelationis donum quo pollebant: sed doctorum officium similem fere rationem et unum prorsus finem habet. || Ita duodecim illi quos Dominus elegit, ut novam Evangelii praedicationem orbi promulgarent, ordine et dignitate caeteros antescesserunt [Luc. 6. b. 13; Galat. 1. a. 1]. Tametsi enim ex ratione et etymo verbi rite Apostoli possunt vocari omnes ministri Ecclesiastici, quia a Domino omnes mittuntur, eiusque sunt nuntii: quia tamen magni referebat, certam haberi de eorum missione notitiam, qui rem novam et inauditam afferrent, duodecim illos (quorum numero postea accessit Paulus) peculiari titulo ante alios insigniri oportuit^b. || Hoc nomen tribuit quidem alicubi Paulus ipse Andronico et Iuniae, quos dicit fuisse insignes inter Apostolos [Rom. 16. a. 7]: sed quum proprie loqui vult, nonnisi ad primarium illum ordinem refert. Atque hic est communis Scripturae usus [Matth. 10. a. 1]. Pastores tamen (excepto quod certas singuli Ecclesias sibi attributas regunt^c) eandem sustinent cum Apostolis provinciam. Porro quale illud sit, clarius adhuc audiamus.

5. Nous avons maintenant quels ont esté les offices ordonnez à un temps pour le regime de l’Eglise, et quels ont esté ceux qui ont deu durer à tousjours. Si nous voulons conjoindre les Evangelistes avec les Apostres, pour en faire une seule espece, il nous restera deux couples correspondantes l’une à l’autre. Car telle similitude qu’ont les Docteurs avec les Prophetes, est des Apostres avec des Pasteurs. L’office des Prophetes a esté plus excellent, à cause du don singulier de revelation qui leur estoit fait: mais l’office des Docteurs a du tout une mesme fin, et s’exerce quasi par un mesme moyen. Ainsi, les douze Apostres que Jesus Christ esleut pour publier son Evangile par tout le monde, ont excedé tous les autres en dignité et en ordre. Car combien que selon la deduction du mot, tous ministres de l’Eglise se peuvent nommer Apostres (Matth. 10:1; Luc 6:13), d’autant qu’ils sont envoyez de Dieu, et sont ses messagiers, toutesfois pource qu’il estoit bien requis que la vocation de ceux qui devoyent mettre en avant l’Evangile, du temps qu’il estoit nouveau, fust approuvée par certain tesmoignage, il convenoit que ces douze-là qui avoyent telle commission, et sainct Paul qui a esté puis apres adjousté à leur compagnie (Gal. 1:1; Act. 9:15), fussent ornez d’un tiltre excellent par dessus les autres. Sainct Paul fait bien cest honneur à Andronique et Junie, de les nommer Apostres, voire excellens entre les autres (Rom. 16:7); mais quand il veut parler proprement, il n’attribue ce nom qu’à ceux qui avoyent telle preeminence que nous avons dite: et tel est l’usage commun de l’Escriture. Toutesfois les Pasteurs ont une semblable charge qu’estoit celle des Apostres, excepté que chacun d’eux a son Eglise limitée. Il est mestier d’exposer plus clairement que cela veut dire.

5. We have now ascertained what offices were appointed to continue for a time in the government of the Church, and what were instituted to be of perpetual duration. If we connect the evangelists with the apostles, as sustaining the same office, we shall then have two offices of each description, corresponding to each other. For our pastors bear the same resemblance to the apostles, as our teachers do to the ancient prophets. The office of the prophets was more excellent, on account of the special gift of revelation, by which they were distinguished; but the office of teachers is executed in a similar manner, and has precisely the same end. So those twelve individuals, whom the Lord chose to promulgate the first proclamation of his gospel to the world, preceded all others in order and dignity. For although, according to the meaning and etymology of the word, all the ministers of the Church may be called apostles, because they are all sent by the Lord, and are his messengers, yet, as it was of great importance to have a certain knowledge of the mission of persons who were to announce a thing new and unheard before, it was necessary that those twelve, together with Paul, who was afterwards added to their number, should be distinguished beyond all others by a peculiar title. Paul 264himself, indeed, gives this name to “Andronicus and Junia, who,” he says, “are of note among the apostles;”⁸⁰⁸ but when he means to speak with strict propriety, he never applies that name except to those of the first order that we have mentioned. And this is the common usage of the Scripture. But the province of pastors is the same as that of the apostles, except that they preside over particular Churches respectively committed to each of them. Of the nature of their functions let us now proceed to a more distinct statement.

5. Considering the office of Evangelist and Apostle as one, we have Pastors corresponding with Apostles, and Teachers with Prophets. Why the name of Apostles specially conferred on the twelve.

We now understand what offices in the government of the Church were temporary, and what offices were instituted to be of perpetual duration. But if we class evangelists with apostles, we shall have two like offices in a manner corresponding to each other. For the same resemblance which our teachers have to the ancient prophets pastors have to the apostles. The prophetical office was more excellent in respect of the special gift of revelation which accompanied it,but the office of teachers was almost of the same nature, and had altogether the same end. In like manner, the twelve, whom the Lord chose to publish the new preaching of the Gospel to the world (Luke 6:13), excelled others in rank and dignity. For although, from the nature of the case, and etymology of the word, all ecclesiastical officers may be properly called apostles, because they are all sent by the Lord and are his messengers, yet as it was of great importance that a sure attestation should be given to the mission of those who delivered a new and extraordinary message, it was right that the twelve (to the number of whom Paul was afterwards added) should be distinguished from others by a peculiar title. The same name, indeed, is given by Paul to Andronicus and Junia, who, he says, were “of note among the apostles” (Rom. 16:7); but when he would speak properly, he confines the term to that primary order. And this is the common use of Scripture. Still pastors (except that each has the government of a particular church assigned to him) have the same function as apostles. The nature of this function let us now see still more clearly.

5. Wij weten dus, welke tijdelijke diensten er in de regering der kerk geweest zijn, en welke ingesteld zijn om voortdurend te blijven. Indien wij de evangelisten samen nemen met de apostelen, blijven er twee paren, die in zekere zin onder elkaar overeenkomen (Luk.6:13; Gal.1:1) Dezelfde gelijkenis die onze leraars hebben met de oude profeten, hebben de herders met de apostelen. Het profetisch ambt was uitnemender wegens de bijzondere gave der openbaring, waarmee de profeten begiftigd waren; maar het ambt der leraars wordt nagenoeg op dezelfde wijze bediend en heeft geheel hetzelfde doel. Zo gingen die twaalf, welke de Here verkoren heeft om de nieuwe prediking van het evangelie aan de wereld bekend te maken, in rang en waardigheid de overigen te boven. Want ofschoon naar de afleiding en de betekenis van het woord gevoegelijk alle dienaren der kerk apostelen kunnen genoemd worden, omdat ze allen door de Here gezonden worden en zijn boodschappers zijn, zo moesten toch, omdat het van groot belang was, dat men een vaste kennis had aangaande de zending van hen, die een nieuwe en ongehoorde zaak boodschapten, die twaalf (tot wier getal later Paulus toegevoegd is) door een bijzondere titel gekenmerkt worden. Deze naam heeft Paulus zelf wel ergens (Rom. 16:7) toegekend aan Andronicus en Junias, van wie hij zegt, dat ze vermaard zijn geweest onder de apostelen; maar wanneer hij in eigenlijke zin wil spreken, betrekt hij die naam slechts op die eerste rang. En dit is het algemeen gebruik der Schrift. De herders hebben echter dezelfde taak als de apostelen, behalve dat zij ieder bepaalde hun toegekende kerken regeren. Laat ons nu verder duidelijker horen, wat dat voor taak is.

5. Einmalige und dauernde Ämter

Jetzt sind wir uns darüber klar, welche Ämter im Kirchenregiment mit zeitlich begrenzter Gültigkeit bestanden haben und welche dazu eingerichtet sind, immerfort bestehen zu bleiben, wenn wir nun die Evangelisten mit den Aposteln verbinden, so bleiben uns je zwei gleichartige Ämter übrig, die sich untereinander gewissermaßen entsprechen. Denn die gleiche Ähnlichkeit, die unsere (heutigen) Lehrer mit den früheren Propheten haben, besteht auch zwischen den Hirten (Pastoren) und den Aposteln. Das Amt der Propheten war hervorragender (als das unserer Lehrer), und zwar wegen der besonderen Gabe der Offenbarung, die den Propheten zuteil geworden war. Aber das Amt der Lehrer hat doch fast die gleiche Art und durchaus den gleichen Zweck. Ebenso hatten auch jene Zwölf, die der Herr auserwählte, um die neue Predigt des Evangeliums der Welt bekanntzumachen, an Rang und würde einen höheren Platz als die übrigen (Luk. 6,13; Gal. 1,1). Allerdings können auf Grund der Bedeutung und der sprachlichen Wurzel des Wortes alle Diener der Kirche regelrecht als „Apostel“ bezeichnet werden; denn sie werden ja alle von dem Herrn ausgesandt und sind seine Boten. Aber weil eben doch viel darauf ankam, daß man von der Sendung derer, die eine solch neue, unerhörte Sache vorbringen sollten, eine sichere Kenntnis hatte, so war es nötig, daß jene Zwölf, zu deren Zahl später noch Paulus hinzukam, vor allen anderen mit einem besonderen Titel ausgezeichnet wurden. Freilich gibt Paulus selbst diesen Namen an einer Stelle (Röm. 16,7) dem Andronikus und dem Junias, von denen er sagt, sie seien unter den Aposteln „berühmt“ gewesen, wenn er aber im eigentlichen Sinne sprechen will, dann bezieht er diesen Namen („Apostel“) allein auf den ursprünglichen Rang. Das ist auch der allgemeine Gebrauch der Schrift (Matth. 10,1). 718 Trotzdem (d.h. trotz der unübertragbaren Besonderheit der Apostel) haben die Hirten (Pastoren) die gleiche Amtsaufgabe wie die Apostel - nur daß jeder einzelne von ihnen eine bestimmte, ihm zugewiesene Kirche leitet, wie die Amtsaufgabe der Pastoren nun beschaffen ist, das wollen wir noch deutlicher hören.

5. 1321 Tydelike en blywende kerklike ampte

Nou het ons in die regering van die kerk bedieningsampte wat tydelik was en ampte wat so ingestel is dat dit blywend moes bestaan. Maar as ons die evangeliste by die apostels voeg, sal ons twee pare oorhou wat in ’n sekere sin met mekaar ooreenstem. Die ooreenkoms wat ons leraars met die eertydse profete het, het herders ook met die apostels.³³ Die profetiese amp was meer uitstaande vanweë die besondere gawe van openbaring waarin hulle kragtig was maar oor die algemeen het die amp van leraars dieselfde grond en volstrek een en dieselfde doel. So het daardie twaalf wat die Here gekies het om die nuwe verkondiging van die evangelie aan die wêreld bekend te stel, die res in rang en aansien oortref.³⁴ Alle kerklike dienaars kan egter na aanleiding van die betekenis en die stam van die woord na behore ook apostels genoem word omdat hulle almal deur die Here gestuur word en hulle almal sy boodskappers is. Omdat dit egter van groot belang was dat daar seker kennis oor die sending van diegene moes bestaan wat ’n nuwe en onbekende saak moes bring, moes daardie twaalf - en Paulus het later tot hulle getal toegetree -, met ’n besondere titel anders as die res beskryf word. Paulus het weliswaar self iewers hierdie titel aan Andronikus en Junias gegee toe hy gesê het dat hulle aansien onder die apostels gehad het.³⁵ Maar wanneer hy met juistheid wil praat, verwys hy nie anders as slegs na die apostels van die eerste rang nie. En dit is ook die algemene gebruik van die Skrif.³⁶ Behalwe dat herders elkeen oor bepaalde kerke wat aan hulle toegewys is, regeer, het hulle dieselfde plig as die apostels. Maar laat ons nog duideliker verneem hoedanig die pligte daarvan is.

5. Теперь мы должны рассмотреть, какие должности в церковном управлении были установлены временно, а каким назначено быть постоянными. Если объединить евангелистов и апостолов, у нас останутся две соответствующие одна другой пары: учители и пророки, с одной стороны, апостолы и пастыри - с другой. Пророки были призваны к высочайшему служению, ибо им было дано особое откровение. Но учительское служение имеет ту же цель и осуществляется почти теми же средствами. Также и двенадцать апостолов, избранных Иисусом Христом, чтобы возвещать Евангелие всему миру, достоинством и рангом превосходят всех прочих. Ибо хотя все служители Церкви могут именоваться апостолами (то есть «посланцами» (древнегреч.) - прим. ред.), поскольку они посланы Богом и являются его вестниками, тем не менее признание тех, кто возвещал Евангелие, когда оно было внове, должно быть отмечено особым свидетельством. И поэтому двенадцать, на которых была возложена эта миссия (Лк 6:13), а также присоединившийся к ним позднее св. Павел (Гал 1:1) были удостоены звания, превосходящего все остальные. Когда св. Павел желает подчеркнуть выдающиеся заслуги Андроника и Юлия, он оказывает им честь, называя их прославившимися между апостолами [Рим 6:17]. Однако в собственном смысле он относит это имя лишь к тем, кто обладает указанным выше преимуществом. Таково обычное словоупотребление Писания. Но и пастыри имеют служение, сходное с апостольским, разве что каждому из них определена конкретная Церковь. Нужно подробнее пояснить, что это значит.

6. | Dominus, quum Apostolos mitteret, mandatum illis dedit (sicut dictum est^d nuper)¹ de praedicando Evangelio, et baptizandis credentibus in remissionem peccatorum [Matth. 28. d. 19]^e. || Antea autem mandaverat ut sacra symbola corporis et 48 sanguinis sui ad exemplum suum distribuerent [Luc. 22. b. 19]^a. En sanctam, inviolabilem, perpetuamque legem impositam iis^b qui in Apostolorum locum succedunt, qua mandatum accipiunt de Evangelii praedicatione et sacramentorum administratione. || Unde colligimus, eos qui utrunque istorum negligunt, falso praetexere Apostolorum personam^c. || Quid autem pastores? Paulus non de se ipso tantum, sed de omnibus illis loquitur, quum inquit, Sic nos aestimet^d homo, ut ministros Christi et dispensatores mysteriorum Dei [1. Cor. 4. a. 1]. Item alibi, Oportet Episcopum tenacem esse eius qui secundum doctrinam est fidelis sermonis: ut potens sit exhortari per doctrinam sanam, et contradicentes refellere [Tit. 1. c. 9]. Ex his et similibus locis qui passim occurrunt, colligere licet, in pastorum quoque functione has esse duas praecipuas partes, Evangelium annuntiare, et sacramenta administrare. Docendi autem ratio non in publicis tantum concionibus consistit, sed ad privatas etiam admonitiones pertinet. Ita Paulus testes citat Ephesios, quod nihil suffugerit eorum quae in rem ipsorum erant, quin annuntiaret ac doceret eos publice et per singulas domos, testificans Iudaeis simul ac Graecis poenitentiam et fidem in Christum [Act. 20. d. 20]¹. Item paulo post, Quod non destiterit cum lachrymis monere unumquenque eorum [Ibidem f. 31]. Neque tamen praesentis instituti est singulas boni pastoris dotes persequi, sed tantum indicare quid profiteantur qui se pastores appellant: nempe ita se praeesse Ecclesiae, non ut otiosam habeant dignitatem, sed ut Christi doctrina populum ad veram pietatem instituant, sacra mysteria administrent, rectam disciplinam conservent atque exerceant^e. Quicunque enim speculatores positi sunt in Ecclesia, illis Dominus annuntiat^f, siquis per ignorantiam, eorum negligentia pereat, sanguinem se de ipsorum manibus requisiturum [Ezech. 3. ^g d. 17]². In eos quoque omnes competit quod de se ait Paulus, Vae mihi, nisi evangelizem, quum dispensatio mihi sit commissa [1. Cor. 9. c. 16]. || Denique, quod 49 orbi universo praestiterunt Apostoli, id gregi suo, cui destinatus est, debet pastor unusquisque^a.

6. Nostre Seigneur envoyant ses Apostres, leur commanda, comme dit a esté, de prescher l’Evangile, et de baptiser tous croyans, en la remission des pechez (Matth. 28:19). Or auparavant il leur avoit ordonné de distribuer à son exemple le sacrement de son corps et de son sang (Luc. 22:19). Voila une loy inviolable qui est imposée à tous ceux qui se disent successeurs des Apostres, laquelle ils doyvent observer à perpetuité: c’est de prescher l’Evangile et administrer les Sacremens. Dont je conclu que ceux qui negligent l’un et l’autre, faussement pretendent d’estre en l’estat Apostolique. Que dirons-nous des Pasteurs? Sainct Paul ne parle point de soy: mais d’eux trestous, quand il dit, Qu’on nous estime comme serviteurs de Christ, et dispensateurs des mysteres de Dieu (1 Cor. 4:1). Item, en un autre passage, Il faut qu’un Evesque soit diligent observateur de la doctrine de verité, afin qu’il puisse exhorter le peuple par saine doctrine, et redarguer tous contredisans (Tite 1:9). De ces deux sentences et des autres semblables, nous pouvons inferer que l’office des Pasteurs contient ces deux parties: assavoir, d’annoncer l’Evangile et administrer les Sacremens. Or la façon d’enseigner n’est pas seulement de prescher en public, mais appartient aussi aux admonitions particulieres. Pourtant sainct Paul appelle les Ephesiens en tesmoins qu’il n’a point fuy qu’il ne leur ait annoncé tout ce qui leur estoit expedient de savoir, les enseignant en public et par les maisons, recommandant aux Juifs et aux Gentils penitence et foy en Jesus Christ (Act. 20:20, 21). Item, un peu apres il proteste qu’il n’a cessé d’admonnester un chacun d’eux avec larmes (Act. 20:31). Or mon intention n’est pas de raconter icy toutes les vertus d’un bon Pasteur, mais seulement de monstrer en bref quelle profession font ceux qui se nomment Pasteurs, et veulent estre tenus pour tels: c’est de tellement presider en l’Eglise, qu’ils n’ayent point une dignité oysive, mais qu’ils instruisent le peuple en la doctrine Chrestienne, qu’ils administrent les Sacremens, et qu’ils corrigent les fautes par bonnes admonitions, usans de la discipline paternelle que Jesus Christ a ordonnée. Car Dieu denonce à tous ceux qu’il met pour faire le guet en l’Eglise, que si quelcun perist en son ignorance par leur negligence, qu’il en requerra le sang de leurs mains (Ezech. 3:17). Semblablement ce que dit sainct Paul leur compete à tous: assavoir qu’ils sont maudits s’ils ne preschent l’Evangile, veu que la dispensation leur en est commise (1 Cor. 9:16). Finalement, ce que les Apostres ont fait par tout le monde, un chacun Pasteur est attenu de le faire en son Eglise, à laquelle il est deputé.

6. Our Lord, when he sent forth his apostles, commissioned them, as we have just remarked, to preach the gospel, and to baptize all believers for the remission of sins.⁸⁰⁹ He had already commanded them to distribute the sacred symbols of his body and blood according to his own example.⁸¹⁰ Behold the sacred, inviolable, and perpetual law imposed upon those who call themselves successors of the apostles; it commands them to preach the gospel, and to administer the sacraments. Hence we conclude, that those who neglect both these duties have no just pretensions to the character of apostles. But what shall we say of pastors? Paul speaks not only of himself, but of all who bear that office, when he says, “Let a man so account of us, as of the ministers of Christ, and stewards of the mysteries of God.”⁸¹¹ Again: “A bishop must hold fast the faithful word as he hath been taught, that he may be able, by sound doctrine, both to exhort and to convince the gainsayers.”⁸¹² From these and similar passages, which frequently occur, we may infer that the preaching of the gospel, and the administration of the sacraments, constitute the two principal parts of the pastoral office. Now, the business of teaching is not confined to public discourses, but extends also to private admonitions. Thus Paul calls upon the Ephesians to witness the truth of his declaration, “I have kept back nothing that was profitable unto you, but have showed you, and have taught you publicly, and from house to house, testifying both to the Jews, and also to the Greeks, repentance toward God, and faith toward our Lord Jesus Christ.” And a little after: “I ceased not to warn every one, night and day, with tears.”⁸¹³ But it is no part of my present design, to enumerate all the excellences of a good pastor, but only to show what is implied in the profession of those who call themselves pastors; namely, that they preside over the Church in that station, not that they may enjoy a respectable sinecure, but to instruct the people in true piety by the doctrine of Christ, to administer the holy mysteries, to maintain and exercise proper discipline. For the Lord denounces to all those who have been stationed as 265watchmen in the Church, that if any one perish in ignorance through their negligence, he will require the blood of such a person at their hands.⁸¹⁴ What Paul says of himself, belongs to them all: “Woe is unto me, if I preach not the gospel,” because “a dispensation of the gospel is committed unto me.”⁸¹⁵ Lastly, what the apostles did for the whole world, that every individual pastor ought to do for his flock to which he is appointed.

6. As to the Apostles so also to Pastors the preaching of the Word and the administration of the sacraments has been committed. How the Word should be preached.

When our Lord sent forth the apostles, he gave them a commission (as has been lately said) to preach the Gospel, and baptise those who believed for the remission of sins. He had previously commanded that they should distribute the sacred symbols of his body and blood after his example (Mt. 28:19; Luke 22:19). Such is the sacred, inviolable, and perpetual law, enjoined on those who succeed to the place of the apostles,—they receive a commission to preach the Gospel and administer the sacraments. Whence we infer that those who neglect both of these falsely pretend to the office of apostles. But what shall we say of pastors? Paul speaks not of himself only but of all pastors, when he says, “Let a man so account of us, as of the ministers of Christ, and stewards of the mysteries of God” (I Cor. 4:1). Again, in another passage, he describes a bishop as one “holding fast the faithful word as he hath been taught, that he may be able by sound doctrine both to exhort and convince the gainsayers” (Tit. 1:9). From these and similar passages which everywhere occur, we may infer that the two principal parts of the office of pastors are to preach the Gospel and administer the sacraments. But the method of teaching consists not merely in public addresses, it extends also to private admonitions. Thus Paul takes the Ephesians to witness, “I kept back nothing that was profitable to you, but have showed you, and have taught you publicly, and from house to house, testifying both to the Jews, and also to the Greeks, repentance toward God, and faith toward our Lord Jesus Christ.” A little after he says, “Remember, that, for the space of three years, I ceased not to warn every one night and day with tears” (Acts 20:20, 31). Our present purpose, however, is not to enumerate the separate qualities of a good pastor, but only to indicate what those profess who call themselves pastors—viz. that in presiding over the Church they have not an indolent dignity, but must train the people to true piety by the doctrine of Christ, administer the sacred mysteries, preserve and exercise right discipline. To those who are set as watchmen in the Church the Lord declares, “When I say unto the wicked, Thou shalt surely die; and thou givest him not warning, nor speakest to warn the wicked from his wicked way, to save his life; the same wicked man shall die in his iniquity; but his blood will I require at thine hand” (Ezek. 3:18). What Paul says of himself is applicable to all pastors: “For though I preach the Gospel, I have nothing to glory of: for necessity is laid upon me; yea, woe is unto me if I preach not the Gospel” (1 Cor. 4:16). In short, what the apostles did to the whole world, every pastor should do to the flock over which he is appointed.

6. Toen de Here de apostelen zond, heeft Hij hun, gelijk straks gezegd is, het gebod gegeven, dat ze het evangelie moesten prediken en de gelovigen moesten dopen tot vergeving der zonden. En tevoren had Hij bevolen, dat ze de heilige tekenen van zijn lichaam en bloed naar zijn voorbeeld zouden uitdelen. Ziehier een heilige, onschendbare en eeuwige wet, opgelegd aan hen, die in de plaats der apostelen opvolgen, waardoor zij een bevel ontvangen aangaande de prediking van het evangelie en de bediening der sacramenten. Daaruit maken wij op, dat zij, die die beide veronachtzamen, ten onrechte de persoon der apostelen als voorwendsel gebruiken. En de herders? Paulus spreekt niet alleen van zichzelf, maar ook van alle herders, wanneer hij zegt (1 Cor. 4:1) "Alzo houde ons een ieder mens, als dienaars van Christus, en uitdelers der verborgenheden Gods." Evenzo elders (Tit. 1:9) "Een opziener moet vasthoudend zijn aan het getrouwe woord, dat naar de leer is, opdat hij machtig zij, beide om te vermanen door de gezonde leer, en om de tegensprekers te wederleggen." Uit deze en dergelijke plaatsen, die men verscheidene malen tegenkomt, kan men opmaken, dat ook in het ambt der herders deze twee voornaamste delen zijn, het evangelie te verkondigen en de sacramenten te bedienen. Het onderwijzen nu bestaat niet slechts in openbare predikatiën, maar strekt zich ook uit tot de persoonlijke vermaningen. Zo haalt Paulus de Efeziërs als getuigen aan (Hand. 20:20) dat hij niets achtergehouden heeft van hetgeen nuttig was, dat hij hun niet zou verkondigd en geleerd hebben in het openbaar en in de huizen, betuigende beiden Joden en Grieken de bekering en het geloof in Christus. Evenzo een weinig verder, dat hij niet opgehouden heeft een ieder met tranen te vermanen. Maar het is nu mijn voornemen niet alle gaven van een goed herder afzonderlijk op te sommen, maar slechts aan te wijzen, wat zij beloven te zullen doen, die zich herders noemen: namelijk de kerk zo te leiden, dat het hun niet te doen is om een waardigheid zonder arbeid te bekleden, maar om het volk door de leer van Christus tot de ware vroomheid te onderwijzen, de heilige sacramenten te bedienen en de rechte tucht te onderhouden en te oefenen. Want de Here verkondigt (Eze. 3:17) aan allen, die als wachters in de kerk gesteld zijn, dat indien iemand door hun onachtzaamheid in onwetendheid omkomt, Hij zijn bloed van hun handen zal opeisen. Op hen allen past ook wat Paulus van zichzelf zegt (1 Cor. 9:16) "Wee mij, indien ik het evangelie niet verkondig, daar de uitdeling mij toebetrouwd is." Kortom, wat de apostelen aan de ganse wereld gedaan hebben, dat moet iedere herder doen aan zijn eigen kudde, voor welke hij bestemd is.

6. Apostel und Hirten (Pastoren)

Als der Herr die Apostel aussandte, da gab er ihnen, wie ich bereits vor kurzem ausführte, die Weisung, das Evangelium zu predigen und diejenigen, die da glaubten, zur Vergebung der Sünden zu taufen (Matth. 28,19). Zuvor aber hatte er ihnen aufgetragen, die heiligen Merkzeichen seines Leibes und Blutes nach seinem Beispiel auszuteilen (Luk. 22,19). Siehe, da haben wir nun ein heiliges, unverletzliches und bleibendes Gesetz vor uns, das denen auferlegt ist, die den Aposteln auf ihrem Platz nachfolgen, ein Gesetz, kraft dessen sie den Auftrag erhalten, das Evangelium zu predigen und die Sakramente zu verwalten. Daraus ergibt sich für uns, daß diejenigen, die diese beiden Aufgaben vernachlässigen, sich zu Unrecht als Träger des Amtes der Apostel ausgeben.

Wie steht es nun aber um die Hirten (Pastoren)? Paulus spricht nicht nur von sich selber, sondern von ihnen allen, wenn er sagt: „Dafür halte uns jedermann: für Christi Diener und Haushalter über Gottes Geheimnisse“ (1. Kor. 4,1). Ebenso an anderer Stelle: „Ein Bischof soll sich an das zuverlässige Wort halten, das der Lehre gemäß ist, auf daß er mächtig sei, zu ermahnen durch die heilsame Lehre und zu strafen die Widersprecher“ (Tit. 1,9; erste Hälfte nicht Luthertext). Aus diesen und ähnlichen Stellen, die uns immer wieder begegnen, läßt sich entnehmen, daß auch die Amtsaufgabe der Pastoren vornehmlich in diesen beiden Stücken besteht: das Evangelium zu verkündigen und die Sakramente zu verwalten. Die Unterweisung geschieht nun aber nicht allein in öffentlichen Predigten, sondern sie erstreckt sich auch auf persönliche Ermahnungen. So zieht Paulus die Epheser als Zeugen dafür heran, daß er ihnen nichts vorenthalten habe, das ihnen nützlich war, sondern daß er es ihnen verkündigt, sie öffentlich und hin und her in den einzelnen Häusern gelehrt und „beiden, den Juden und Griechen“, bezeugt hat „die Buße ... und den Glauben an ... Christus“ (Apg. 20,20f.). Ebenso fordert er sie kurz danach zu Zeugen dafür auf, daß er nicht „abgelassen“ hat, „einen jeglichen” von ihnen „mit Tränen zu vermahnen“ (Apg. 20,31). Es gehört aber nicht zu der uns jetzt beschäftigenden Aufgabe, die einzelnen Gaben eines guten „Hirten“ durchzugehen, sondern nur, zu zeigen, zu was für einer Tätigkeit sich eigentlich die, die sich „Hirten“ nennen, bereit erklären, nämlich dazu, ihr Vorsteheramt in der Kirche so zu üben, daß sie nicht etwa eine müßige Würde innehaben, sondern mit der Lehre von Christus das Volk zu wahrer Frömmigkeit unterweisen, die heiligen Sakramente verwalten und die rechte Zucht bewahren und üben. Denn allen, die in der Kirche zu Wächtern gesetzt sind, kündigt der Herr an, er werde, wenn einer durch ihre Nachlässigkeit in seiner Unwissenheit zugrunde gehe, sein Blut von ihren eigenen Händen fordern (Ez. 3,17f.). Auf sie alle bezieht sich auch, was Paulus von sich sagt: „Wehe mir, wenn ich das Evangelium nicht predigte, wo mir seine Austeilung doch anbefohlen ist!“ (1. Kor. 9,16f.; Vers 17 nicht Luthertext). Kurzum, was die Apostel an dem ganzen Erdkreis geleistet haben, das soll jeder einzelne Hirt (Pastor) an seiner Herde tun, der er zugeordnet ist!

6. ’n Vergelyking tussen die ampte van die apostels en die van herders

Toe die Here die apostels uitgestuur het, het Hy, soos ek so pas gesê het,³⁷ aan hulle opdrag gegee om die evangelie te verkondig en die wat glo, tot vergiffenis van hulle sondes te doop.³⁸ Vroeër het Hy hulle egter beveel om die heilige tekens van sy liggaam en van sy bloed volgens sy voorbeeld uit te deel.³⁹ Hier is die heilige, onskendbare, ewige wet wat 1322 op diegene gelê is wat in die plek van die apostels opvolg waarvolgens hulle opdrag kry om die evangelie te verkondig en die sakramente te bedien. Hieruit lei ons af dat diegene wat enigeen hiervan verwaarloos, valslik voorhou dat hulle apostels is.

Maar wat van herders? Paulus praat nie slegs van homself nie maar van hulle almal wanneer hy sê: “Die mense moet ons dus beskou as dienaars van Christus en as bedienaars van die geheimenisse van God”.⁴⁰ Net so sê hy elders: “’n Ouderling(opsiener) moet vashou aan die betroubare woord wat volgens die leer is sodat hy in staat kan wees om deur die gesonde leer te vermaan en die wat dit weerspreek, te weerlê”.⁴¹ Uit hierdie en soortgelyke verwysings wat oral (in die Skrif) voorkom, kan ons die afleiding maak dat daar ook in die amp van herders veral hierdie twee aspekte voorkom, naamlik die verkondiging van die evangelie en die bediening van die sakramente. Die manier van onderwysing bestaan egter nie net in openbare vergaderings nie maar het ook op persoonlike vermanings betrekking. Paulus haal die Efesiërs byvoorbeeld as getuies aan dat hy niks teruggehou het wat vir hulle voordelig was nie maar dat hy dit in die openbaar en in hulle huise verkondig het en hulle dit geleer het terwyl hy van bekering en die geloof in Christus vir die Jode sowel as vir die Grieke getuig het.⁴² En ’n bietjie later sê hy net so dat hy nie opgehou het om hulle elkeen met trane te vermaan nie.⁴³ Maar dit is nogtans nie die doel van my huidige onderwysing om aan te dui wat die afsonderlike gawes van ’n goeie herder is nie maar slegs om aan te toon wat diegene wat hulleself herders noem, moet erken. Hulle is naamlik so oor die kerk aangestel om nie ’n lamsakkige nering te beoefen nie maar om die (kerk)volk met die leer van Christus tot ware godsvrug te onderrig, die heilige sakramente te bedien en die regte tug te handhaaf en te beoefen.⁴⁴ Want die Here verklaar dat Hy die bloed van elkeen wat deur onkunde en agtelosigheid te gronde gaan, van die hande van almal wat as wagters in die kerk aangestel is, sal eis.⁴⁵ Wat Paulus oor homself sê, het ook op hulle almal betrekking, naamlik: “Wee my as ek nie die evangelie verkondig nie, want die rentmeesterskap daarvan is aan my toevertrou.”⁴⁶ Kortom: alles wat die apostels vir die hele wêreld gedoen het, behoort elke herder vir die kudde waaraan hy toegewys is, te doen.

6. Как уже было сказано (4/3.4), наш Господь, посылая апостолов, велел им проповедовать Евангелие и крестить всех уверовавших в прощение грехов (Мф 28:19). А прежде того Он заповедал им совершать по его примеру таинство его Тела и Крови (Лк 22:19). Это и есть нерушимый закон, данный всем именующим себя преемниками апостолов, - причём закон, который должен соблюдаться вечно: проповедь Евангелия и совершение таинств. Отсюда я заключаю, что пренебрегающие тем и другим ложно притязают на апостольство.

А что мы скажем о пастырях? Св. Павел имеет в виду не себя, но всех пастырей, когда говорит: «Каждый должен разуметь нас, как служителей Христовых и домостроителей тайн Божиих» (1 Кор 4:1). И в другом месте: «Епископ должен быть непорочен, как Божий домостроитель, ... чтоб он был силен и наставлять в здравом учении и противящихся обличать» (Тит 1:7, 9). Из этих двух высказываний и других им подобных можно сделать вывод, что пастырское служение имеет две стороны: провозвестие Евангелия и совершение таинств. Научение же предполагает не только общественную проповедь, но и наставления отдельным христианам. Поэтому св. Павел призывает эфесян в свидетели того, что не пропустил ничего полезного, уча всенародно и по домам, возвещая иудеям и эллинам покаяние и веру в Иисуса Христа (Деян 20:20-21). А чуть дальше он говорит, что не переставал со слезами увещевать каждого из них [Деян 20:31].

Намерение мое состоит, однако, не в том, чтобы повествовать здесь обо всех достоинствах доброго пастыря, а в том, чтобы в немногих словах показать, какого исповедания придерживаются называющие себя пастырями и желающие стать таковыми. Их служение в Церкви требует, чтобы они не пребывали в праздности, а наставляли народ в христианском учении, совершали таинства, исправляли добрыми увещеваниями недостатки ближних, употребляя для этого данные Иисусом Христом средства отеческого воспитания. Ибо возвестил Бог всем, кого Он поставил на страже Церкви, что если по их небрежению кто-либо погибнет в своём беззаконии, то кровь его будет взыскана от их рук (Иез 3:18). О том же говорит и св. Павел, имея в виду всех пастырей: горе им, если они не проповедуют Евангелие, потому что им это вменено в обязанность (1 Кор 9:16). Наконец, то, что апостолы сделали для всего мира, каждый пастырь должен делать в своей Церкви, для которой он предназначен.

7. Etsi dum singulis assignamus suas Ecclesias, interim non negamus quin alias Ecclesias iuvare is possit, qui uni est alligatus, sive quid inciderit turbarum, quod eius praesentiam requirat: sive ab ipso petatur de re aliqua obscuriore consilium^b. || Sed quia ad retinendam Ecclesiae pacem necessaria est ista^c politia, unicuique esse propositum quod agat, ne simul omnes tumultuentur, sine vocatione incerti discurrant, in unum omnes locum temere confluant, et ne vacuas Ecclesias pro libidine deserant, || qui de sua commoditate magis quam de Ecclesiae aedificatione sunt solliciti: haec distributio quoad licet observari communiter debet, ut suis quisque finibus contentus, in alienam provinciam non irrumpat. || Nec humanum est inventum, sed Dei ipsius institutum. Legimus enim, Paulum et Barnabam creasse per singulas Lystrensium, Antiochenorum, Iconium Ecclesias, Presbyteros [Act. 14. d. 22]: et Paulus ipse Tito praecipit ut oppidatim Presbyteros constituat [Tit. 1. b. 5]. Sic alibi Philippensium Episcopos [Philip. 1. a. 1], et alibi Archippum Colossensium Episcopum commemorat [Colos. 4. d. 17]. Et extat insignis eius concio apud Lucam, ad Presbyteros Ecclesiae Ephesinae [Act. 20. d. 18]^{1 d}. || Quisquis ergo Ecclesiae unius regimen ac curam susceperit, huic divinae vocationis legi^e obligatum se esse sciat: non quod veluti glebae addictus (ut Iurisconsulti dicunt)² id est^f mancipatus et quasi affixus, pedem inde movere nequeat, si ita publica utilitas postularit, modo id rite et ordine fiat; sed is qui in unum locum vocatus est, non debet ipse de migratione cogitare, nec, prout sibi commodum putarit, quaerere liberationem^g. Deinde, si quem expediat alio 50 transferri, non tamen debet hoc privato consilio tentare, sed expectare publicam authoritatem.

7. Combien qu’en assignant à un chacun son Eglise, nous ne nions point que celuy qui est lié en un lieu ne puisse bien ayder les autres Eglises, soit qu’il y survinst quelque tumulte lequel peut estre appaisé par sa presence, soit qu’on vousist user de son conseil en quelque difficulté. Mais pource que ceste police est necessaire pour entretenir la paix des Eglises, assavoir qu’un chacun sache sa charge, afin qu’il ne courent tous en un lieu pour troubler l’un l’autre, et que de là n’advienne confusion: semblablement que ceux qui ont plus de soin de leur aise ou de leur profit que de l’edification de l’Eglise, n’abandonnent leur lieu à leur fantasie, ceste division des places se doit communement observer tant qu’il est possible, afin qu’un chacun se tenant en ses limites, ne s’ingere point d’usurper la charge des autres. Et cela n’est point inventé des hommes, mais est institué de Dieu mesme. Car nous lisons que sainct Paul et Barnabas ont ordonné des Prestres par toutes les Eglises de Lystre, d’Antioche et d’Iconie (Act. 14:23). Aussi sainct Paul commande à Tite d’ordonner des Prestres en chacun lieu (Tite 1:5). Suyvant cela il fait mention des Evesques de Philippes (Phil. 1:1): et en un autre passage, d’Archippus Evesque des Colossiens (Col. 4:17). Pareillement sainct Luc recite la predication qu’il fit aux Prestres de l’Eglise d’Ephese (Act. 20:18 etc.), Pourtant quiconque aura prins la charge d’une Eglise, qu’il sache qu’il est obligé à la servir selon la vocation de Dieu: non pas qu’il soit là tellement attaché qu’il n’en puisse jamais bouger, quand la necessité publique le requerroit, moyennant que cela se face par bon ordre: mais j’enten que celuy qui est appellé en un lieu, ne doit plus penser de changer et prendre de jour en jour nouvelle deliberation, selon que sa commodité le portera. Secondement, quand il seroit expedient que quelcun changeast deplace, j’enten qu’il ne doit point attenter cela de sa propre teste, mais qu’il se doit reigler par l’authorité publique de l’Eglise.

7. While we assign to them all respectively their distinct Churches, yet we do not deny that a pastor, who is connected with one Church, may assist others, either when any disputes arise, which may require his presence, or when his advice is asked upon any difficult subject. But because, in order to preserve the peace of the Church, there is a necessity for such a regulation as shall clearly define to every one what duty he has to do, lest they should all fall into disorder, run hither and thither in uncertainty without any call, and all resort to one place; and lest those who feel more solicitude for their personal accommodation than for the edification of the Church, should, without any cause but their own caprice, leave the Churches destitute,—this distribution ought as far as possible to be generally observed, that every one may be content with his own limits, and not invade the province of another. Nor is this an invention of men, but an institution of God himself. For we read that Paul and Barnabas “ordained elders in the respective Churches of Lystra, Iconium, and Antioch;”⁸¹⁶ and Paul himself directed Titus to “ordain elders in every city.”⁸¹⁷ So in other passages he mentions “the bishops at Philippi,”⁸¹⁸ and Archippus, the bishop of the Colossians.⁸¹⁹ And a remarkable speech of his is preserved by Luke, addressed to “the elders of the Church of Ephesus.”⁸²⁰ Whoever, therefore, has undertaken the government and charge of one Church, let him know that he is bound to this law of the Divine call; not that he is fixed to his station so as never to be permitted to leave it in a regular and orderly manner, if the public benefit should require it; but he who has been called to one place, ought never to think either of departing from his situation, or relinquishing the office altogether, from any motive of personal convenience or advantage. But if it be expedient that he should remove to another station, he ought not to attempt this on his own private opinion, but to be guided by public authority.

7. Regularly every Pastor should have a separate church assigned to him. This, however, admits of modification, when duly and regularly made by public authority.

While we assign a church to each pastor, we deny not that he who is fixed to one church may assist other churches, whether any disturbance has occurred which requires his presence, or his advice is asked on some doubtful matter. But because that policy is necessary to maintain the peace of the Church, each has his proper duty assigned, lest all should become disorderly, run up and down321without any certain vocation, flock together promiscuously to one spot, and capriciously leave the churches vacant, being more solicitous for their own convenience than for the edification of the Church. This arrangement ought, as far as possible, to be commonly observed, that every one, content with his own limits, may not encroach on another’s province. Nor is this a human invention. It is an ordinance of God. For we read that Paul and Barnabas appointed presbyters over each of the churches of Lystra, Antioch, and Iconium (Acts 14:23); and Paul himself enjoins Titus to ordain presbyters in every town (Tit. 1:5). In like manner, he mentions the bishops of the Philippians, and Archippus, the bishop of the Colossians (Phil. 1:1; Col. 4:17). And in the Acts we have his celebrated address to the presbyters of the Church of Ephesus (Acts 20:28). Let every one, then, who undertakes the government and care of one church, know that he is bound by this law of divine vocation, not that he is astricted to the soil (as lawyers speak), that is, enslaved, and, as it were, fixed, as to be unable to move a foot if public utility so require, and the thing is done duly and in order; but he who has been called to one place ought not to think of removing, nor seek to be set free when he deems it for his own advantage. Again, if it is expedient for any one to be transferred to another place, he ought not to attempt it of his own private motive, but to wait for public authority.

7. Hoewel, wanneer wij aan een ieder zijn eigen kerk toekennen, zo ontkennen wij intussen niet, dat hij, die aan één kerk verbonden is, ook andere kerken kan helpen, hetzij wanneer er zich enige verwarring voordoet, die zijn tegenwoordigheid vereist, hetzij van hem over een of andere duistere zaak raad gevraagd wordt. Maar omdat tot behoud van de vrede der kerk die orde nodig is, dat aan een ieder is voorgeschreven, wat hij te doen heeft, opdat niet allen rumoerig zijn, zonder roeping onzeker overal heen lopen, of allen op goed geluk naar één plaats saamstromen, en opdat zij, die meer bezorgd zijn voor hun eigen gemak dan voor de opbouwing der kerk, de kerken niet naar hun lust verlaten, zo moet deze verdeling, voorzover het kan, algemeen in acht genomen worden, opdat ieder, met zijn eigen grenzen tevreden, niet in het gebied van een ander binnendringt. En dit is ook geen menselijke uitvinding, maar een instelling van God zelf. Want wij lezen (Hand. 14:23) dat Paulus en Barnabas in alle kerken te Lystre, Antiochië, en Iconium ouderlingen verkoren hebben; en Paulus zelf gebiedt aan Titus, dat hij in alle steden ouderlingen moet stellen (Tit. 1:5) Zo maakt hij elders (Filip. 1:1) melding van de opzieners der Filippenzen, en elders (Col. 4:17) van Archippus, de opziener der Colossenzen. Ook hebben we bij Lucas een vermaarde predikatie van hem tot de ouderlingen van de kerk te Efeze (Hand. 20:18) Al wie dus het bestuur en de zorg van één kerk op zich genomen heeft, die wete, dat hij aan deze wet der Goddelijke roeping gebonden is, niet zo, dat hij als iemand, die, zoals de rechtsgeleerden zeggen, aan de bodem toebehoort, dat is daaraan geknecht en als het ware vastgehecht is, van daar geen voet kan verzetten, indien het algemeen nut het eist, mits het maar behoorlijk en ordelijk geschiedt. Maar hij, die naar één plaats geroepen is, moet niet zelf over verhuizing denken, en niet streven naar bevrijding naar gelang hij het voor zich gemakkelijk oordeelt. Bovendien, indien het nuttig is, dat hij naar elders verplaatst wordt, moet hij dit toch niet op eigen inzicht doen, maar het openbaar gezag afwachten.

7. Der Pastor ist an seine Gemeinde gebunden

Wenn wir den einzelnen Hirten (Pastoren) ihre besonderen Kirchen zuweisen, so leugnen wir freilich unterdessen nicht, daß der, der an eine Kirche gebunden ist, auch anderen Kirchen Beistand leisten kann, sei es, daß irgendwelche Wirrnisse vorkommen, die seine Anwesenheit erfordern, oder sei es auch, daß man in irgendeiner dunklen Frage seinen Rat erbittet. Aber zur Erhaltung des Friedens der Kirche ist jene Ordnung vonnöten, daß jeder klar umschrieben bekommt, was er zu 719 tun hat: es sollen doch nicht alle miteinander unruhig daherstürmen, ohne Berufung unsicher hin und her laufen, auch nicht alle auf gut Glück an einem Ort zusammenströmen, auch sollen die, die mehr um ihr Wohlsein als um die Erbauung der Kirche besorgt sind, die Kirchen nicht nach ihrem Vergnügen im Stich lassen! Deshalb muß nach Möglichkeit allgemein an der Einteilung festgehalten werden, daß sich jeder mit seinen Grenzen begnügen und nicht in ein fremdes Gebiet einbrechen soll.

Das ist auch kein Menschensündlein, sondern Gott hat es selber so eingerichtet. Denn wir lesen doch, daß Paulus und Barnabas in den einzelnen Kirchen zu Lystra, Antiochia und Ikonium Älteste eingesetzt haben (Apg. 14,22f.), und Paulus selber weist den Titus an, er solle „die Städte hin und her mit Ältesten besetzen“ (Tit. 1,5). So erwähnt er auch an anderer Stelle die Bischöfe der Philipper (Phil. 1,1) und wieder an anderer Stelle den Archippus, den Bischof der Kolosser (Kol. 4,17). Auch finden wir bei Lukas eine herrliche Rede von ihm, die er an die Ältesten der Gemeinde zu Ephesus richtete (Apg. 20,18ff.).

Wer also die Leitung einer einzelnen Kirche und die Fürsorge für sie in die Hand genommen hat, der soll wissen, daß er an dieses Gesetz der göttlichen Berufung gebunden ist. Das bedeutet nicht, daß er gleichsam „an die Scholle gebunden“ wäre - wie die Rechtsgelehrten sagen -, also ein Leibeigener sein müßte, oder daß er geradezu festgekettet wäre und keinen Fuß von der Stelle rühren könnte, wenn der öffentliche Nutzen es (auch) erfordern sollte - sofern das (letztere) nur nach Regel und Ordnung geschieht. Nein, der, der an einen bestimmten Ort berufen ist, darf nicht selbst über seinen Wegzug nachdenken, soll auch seine Befreiung vom Dienst nicht etwa so suchen, wie er es für sich für bequem hält. Und dann: wenn es einem von Nutzen ist, an einen anderen Ort versetzt zu werden, so darf er das doch nicht aus persönlicher Entschließung unternehmen, sondern er muß die (Regelung durch die) öffentliche Autorität abwarten.

7. 1323 Die orde onder herders

Hoewel ons aan elke herder sy eie kerk toewys, ontken ons intussen egter nie dat ’n herder wat aan een kerk gebind is, ander kerke wel tot hulp kan wees nie - as daar byvoorbeeld die een of ander oproer voorkom wat sy teenwoordigheid vereis, of as sy advies oor die een of ander onduidelike aangeleentheid ingewin word. Maar hierdie beleid is noodsaaklik om die vrede in die kerk te bewaar: dat aan elkeen voorgehou word wat hy moet doen om te voorkom dat almal in ’n deurmekaarspul verval, of sonder ’n roeping in onsekerheid rondskarrel en almal sonder om daaroor na te dink in een plek bymekaarkom, en om te voorkom dat hulle hulle kerke na willekeur leeglaat omdat hulle meer oor hulle eie voordeel as oor die stigting van die kerk begaan is. Hierdie reëling behoort sover moontlik gehandhaaf te word dat elkeen met sy eie grense tevrede moet wees en nie op ’n ander se werkkring moet inbars nie. Dit is geen menslike uitvinding nie maar ’n instelling van God. Ons lees trouens dat Paulus en Barnabas in elke kerk afsonderlik in Listre, Antiochië en Ikonië ouderlinge aangestel het⁴⁷ en dat Paulus Titus opgedra het om van dorp tot dorp ouderlinge aan te wys.⁴⁸ So vermeld hy elders die opsieners (biskoppe) van die Filippensers⁴⁹ en elders, Argippus, die bedienaar van die Kolossensers,⁵⁰ en in Lukas kom daar die bekende preek van Paulus voor die ouderlinge van die kerk van Efese voor.⁵¹

Elkeen wat dus die regering en versorging van een kerk op hom neem, moet weet dat hy aan hierdie wet van sy Goddelike roeping verbind is - nie asof hy, soos regsgeleerdes dit noem, bodemverknog,⁵² dit is asof hy daaraan verkneg en vasgeheg is en sy voete nie daarvan af kan beweeg as die openbare voordeel dit vereis nie, mits dit maar net behoorlik en 1324 ordelik geskied. Iemand wat egter tot een standplaas geroepe is, behoort nie daaraan te dink om dit te verlaat of losmaking daarvan te soek namate hy dit tot sy voordeel ag nie. Verder: as dit van belang is dat iemand na ’n ander plek oorgeplaas moet word, behoort hy dit nogtansnie op sy persoonlike besluit aan te durf nie maar hy moet openbare gesag daarvoor afwag.

7. Указывая на эту связь пастыря со своей Церковью, мы, однако, не утверждаем, что пастырь одной Церкви не может прийти на помощь другим Церквам - например, если там возникнет беспорядок, который его присутствие сможет погасить, или если к нему обратятся за советом в случае какого-либо затруднения. Но вообще для поддержания мира в Церквах необходим порядок, согласно которому каждый обязан исполнять именно свою должность, дабы не получилось так, что все пресвитеры соберутся в одном месте (от чего возникла бы неразбериха), а также чтобы те, кто более печётся о своей выгоде, чем о возвышении и укреплении Церкви, не могли по собственной прихоти оставлять свою должность. И поэтому, по общему правилу, такое разделение мест должно по возможности соблюдаться, дабы каждый пастырь удерживался в определённых границах и не вмешивался в дела другого.

Такой порядок не был изобретён людьми, но установлен самим Богом. Так, мы читаем, что св. Павел и св. Варнава рукоположили пресвитеров для Церквей Листры, Иконии и Антиохии (Деян 14:21-22). Св. Павел также велит Титу поставить пресвитеров по всем городам (Тит 1:5). Он же упоминает епископов Филипп (Флп 1:1), а в другом месте Архиппа, епископа колоссян (Кол 4:17). В свою очередь, св. Лука сообщает о том, что Павел проповедовал епископам эфесской Церкви (Деян 20:17-35). Поэтому всякий, принимающий попечение над конкретной Церковью, должен знать, что обязан служить ей по призванию Бога. Это не значит, что он намертво привязан к ней и не может быть перемещён на другое место в случае необходимости и при условии, что такое перемещение осуществляется надлежащим порядком. Но я имею в виду, что, во-первых, призванный на сие место не должен думать о другом и менять свои намерения по соображениям собственной выгоды. А во-вторых, если возникнет необходимость перемещения, он не должен принимать решение по своему разумению, но обязан следовать тому, что определит публичная власть Церкви.

8. | Caeterum quod Episcopos, et presbyteros, et pastores, et ministros promiscue vocavi qui Ecclesias regunt: id feci ex Scripturae usu, quae vocabula ista confundit; quicunque enim verbi ministerio funguntur, iis titulum Episcoporum tribuit^a. || Sic apud Paulum ubi iussus est Titus constituere Presbyteros oppidatim [Tit. 1. b. 5], continuo subiicitur, || Oportet enim Episcopum esse inculpabilem, etc.^b || Sic alibi plures in una Ecclesia Episcopos salutat [Philip. 1. a. 1]. Et in Actis refertur convocasse Presbyteros Ephesinos [Act. 20. d. 17], quos ipse Episcopos sua oratione nominat^c. Hic iam observandum est, nos hactenus nonnisi ea officia recensuisse, quae in verbi ministerio consistunt; nec de aliis Paulus meminit illo quarto ad Ephesios capite quod citavimus¹. Verum in^d epistola ad Romanos [Rom. 12. b. 7]², et priore ad Corinthios [1. Cor. 12. d. 28] alia enumerat, ut potestates, donum sanationum, interpretationem, gubernationem, pauperum curationem. Ex quibus quae temporaria fuerunt omitto: quia nullum operaepretium est in iis immorari. Duo autem sunt quae perpetuo manent: gubernatio et cura pauperum. Gubernatores fuisse existimo seniores e plebe delectos, qui censurae morum et exercendae disciplinae una cum Episcopis praeessent. Neque enim secus^e interpretari queas quod dicit, Qui praeest, id faciat in sollicitudine [Rom. 12. b. 8]. Habuit igitur ab initio unaquaeque Ecclesia suum Senatum, conscriptum ex viris piis, gravibus et sanctis: penes quem erat illa, de qua postea loquemur, iurisdictio in corrigendis vitiis³. Porro eiusmodi ordinem non unius seculi fuisse, experientia ipsa declarat. Est igitur et hoc gubernationis munus seculis omnibus necessarium.

8. Au reste, ce que j’ay nommé indifferemment ceux qui ont le gouvernement de l’Eglise, Evesques, Prestres, Pasteurs et Ministres, je l’ay fait suyvant l’usage de l’Escriture, laquelle prend tous ces mots pour une chose. Car tous ceux qui ont charge d’administrer la Parolle, sont là nommez Evesques. En ceste maniere sainct Paul, apres avoir commandé à Tite d’ordonner des Prestres en chacun lieu, adjouste quant et quant, Car il faut que l’Evesque soit irreprehensible (Tite 1:5, 7). Suyvant cela il salue les Evesques de Philippes (Phil. 1:1), comme estans plusieurs en un mesme lieu. Et sainct Luc, apres avoir dit que sainct Paul convoqua les Prestres d’Ephese, les nomme puis apres Evesques (Act. 20:17, 28). Or nous avons icy à noter, que jusques à ceste heure je n’ay parlé que des offices qui consistent en l’administration de la Parolle: comme aussi sainct Paul ne fait mention que de ceux-là en ce chapitre quatrieme des Ephesiens que j’ay allegué. Mais en l’Epistre aux Romains, et en la premiere aux Corinthiens il en recite d’autres, comme les puissances, les dons de guerir maladies, les gouvernemens, l’interpretation, la charge de soliciter les povres (Rom. 12:7, 8; 1 Cor. 12:28): desquels nous laisserons là ceux qui n’ont esté que pour un temps, pource qu’il n’est ja besoin pour le present de nous y arrester. Il y en a deux especes qui durent à perpetuité: assavoir, les gouvernemens et la solicitude des povres. Or j’estime qu’il appelle Gouverneurs, les Anciens qu’on eslisoit d’entre le peuple pour assister aux. Evesques à faire les admonitions, et tenir le peuple en discipline. Car on ne peut autrement exposer ce qu’il dit, Celuy qui gouverne, qu’il face cela en solicitude (Rom. 12:8). Pourtant du commencement chacune Eglise a eu comme un conseil ou consistoire de bons preudhommes, graves et de saincte vie, lesquels avoyent l’authorité de corriger les vices comme il sera veu puis apres. Or que cest estat n’ait point esté pour un seul aage, l’experience le demonstre. Il faut donc tenir que cest office de gouvernement est necessaire pour tout temps.

8. In calling those who preside over Churches by the appellations of bishops, elders, pastors, and ministers, without any distinction, 266I have followed the usage of the Scripture, which applies all these terms to express the same meaning. For to all who discharge the ministry of the word, it gives the title of “bishops.” So when Paul enjoins Titus to “ordain elders in every city,” he immediately adds, “For a bishop must be blameless.”⁸²¹ So in another Epistle he salutes more bishops than one in one Church.⁸²² And in the Acts he is declared to have sent for the elders of the Church of Ephesus, whom, in his address to them, he calls “bishops.”⁸²³ Here it must be observed, that we have enumerated only those offices which consist in the ministry of the word; nor does Paul mention any other in the fourth chapter of the Epistle to the Ephesians, which we have quoted. But in the Epistle to the Romans, and the First Epistle to the Corinthians, he enumerates others, as “powers,” “gifts of healing,” “interpretation of tongues,” “governments,” “care of the poor.”⁸²⁴ Those functions which were merely temporary, I omit, as foreign to our present subject. But there are two which perpetually remain—“government,” and “the care of the poor.” “Governors” I apprehend to have been persons of advanced years, selected from the people, to unite with the bishops in giving admonitions and exercising discipline. For no other interpretation can be given of that injunction, “He that ruleth, let him do it with diligence.”⁸²⁵ Therefore, from the beginning, every Church has had its senate or council, composed of pious, grave, and holy men, who were invested with that jurisdiction in the correction of vices, of which we shall soon treat. Now, that this regulation was not of a single age, experience itself demonstrates. This office of government is necessary, therefore, in every age.

8. Bishops, Presbyters, Pastors, and Ministers, are used by the Apostles as one and the same. Some functions, as being temporary, are omitted. Two—namely, those of Elders and Deacons—as pertaining to the ministry of the Word, are retained.

In giving the name of bishops, presbyters, and pastors, indiscriminately to those who govern churches, I have done it on the authority of Scripture, which uses the words as synonymous. To all who discharge the ministry of the word it gives the name of bishops. Thus Paul, after enjoining Titus to ordain elders in every city, immediately adds, “A bishop must be blameless,” &c. (Tit. 1:5, 7). So in another place he salutes several bishops in one church (Phil. 1:1).And in the Acts, the elders of Ephesus, whom he is said to have called together, he, in the course of his address, designates as bishops (Acts 20:17). Here it is to be observed, that we have hitherto enumerated those offices only which consist in the ministry of the word; nor does Paul make mention of any others in the passage which we have quoted from the fourth chapter of the Epistle to the Ephesians. But in the Epistle to the Romans, and the First Epistle to the Corinthians, he enumerates other offices, as powers, gifts of healing, interpretation, government, care of the poor (Rom. 12:7; 1 Cor. 12:28). As to those which were temporary, I say nothing, for it is not worth while to dwell upon them. But there are two of perpetual duration—viz. government and care of the poor. By these governors I understand seniors selected from the people to unite with the bishops in pronouncing censures and exercising discipline. For this is the only meaning which can be given to the passage, “He that ruleth with diligence” (Rom. 12:8). From the beginning, therefore, each church had its senate,¹ composed of pious, grave, and322venerable men, in whom was lodged the power of correcting faults. Of this power we shall afterwards speak. Moreover, experience shows that this arrangement was not confined to one age, and therefore we are to regard the office of government as necessary for all ages.

8. Vervolgens, dat ik hen, die kerken regeren, opzieners, ouderlingen, herders en dienaars zonder onderscheid genoemd heb, dat heb ik gedaan volgens het gebruik der Schrift, die die namen door elkaar bezigt. Want de titel van opziener kent zij toe aan allen, die de dienst des Woords waarnemen. Zo bij Paulus, die, na Titus geboden te hebben in alle steden ouderlingen te stellen, daaraan onmiddellijk toevoegt: "Want een opziener moet onberispelijk zijn" enz. (Tit. 1:5,7) Zo groet hij elders meerdere opzieners in één kerk (Filip. 1:1) En in de Handelingen (Hand. 20:17,28) wordt verhaald, dat hij de ouderlingen van Efeze heeft saamgeroepen, die hij zelf in zijn toespraak opzieners noemt. Nu moet men hier opmerken, dat wij tot nog toe slechts die ambten hebben genoemd, die zich met de dienst des Woords bezig houden; Paulus vermeldt ook geen andere in Efeze 4, welk hoofdstuk wij aangehaald hebben. Maar in de brief aan de Romeinen (Rom. 12:7) en in de eerste brief aan de Corinthiërs (1 Cor. 12:28) noemt hij andere, als: machten, de gave der gezondmaking, de uitlegging, de regering, en de verzorging der armen. Van die ambten laat ik die weg, welke tijdelijk geweest zijn; want het is niet de moeite waard daar lang bij stil te staan. Maar twee zijn er, die voortdurend blijven: de regering en de verzorging der armen. Regeerders zijn, naar ik meen, ouderen geweest uit het volk gekozen, om tezamen met de opzieners toezicht te houden op de handel en wandel en de tucht te oefenen. Immers men kan niet anders uitleggen, wat hij zegt (Rom. 12:8) "die aan het hoofd staat, doe het in naarstigheid". Dus heeft van het begin af iedere kerk haar raad gehad, verkozen uit vrome, ernstige en heilige mannen, bij wie de rechtsspraak ter verbetering der gebreken berustte, over welke wij later zullen spreken. Verder, dat die ordening niet van één eeuw is geweest, bewijst de ervaring zelve. Dus is ook dit ambt der regering voor alle tijden noodzakelijk.

8. Die Bezeichnung der Diener am Wort

Daß ich übrigens die Männer, die die Kirchen zu leiten haben, ohne Unterschied als „Bischöfe“, „Älteste“, „Pastoren“ und „Diener“ bezeichnet habe, das habe ich zufolge des Sprachgebrauchs der Schrift getan, die diese Ausdrücke miteinander vermischt; denn sie erteilt allen, die den Dienst am Wort ausüben, den Titel „Bischof” zu. So geschieht es z.B. bei Paulus: eben hat er dem Titus die Weisung erteilt, hin und her in den Städten Älteste einzusetzen (Tit. 1,5), da fährt er gleich anschließend fort: „Denn ein Bischof soll untadelig sein ...” (Tit. 1,7). So grüßt er auch an anderer Stelle (Phil. 1,1) mehrere Bischöfe in einer Kirche. Und in der Apostelgeschichte wird berichtet, daß er die „Ältesten“ von Ephesus zusammenberufen habe (Apg. 20,17), die er doch selber in seiner Rede (Apg. 20,28) als „Bischöfe“ bezeichnet!

Die Ältesten als "Regierer"

Hier ist aber nun zu bemerken, daß wir bisher ausschließlich diejenigen Amtsverpflichtungen aufgeführt haben, die im Dienst am Wort bestehen; andere hat auch Paulus im vierten Kapitel des Epheserbriefs, das wir anführten, nicht erwähnt. Im Brief an die Römer (Röm. 12,7f.) und im ersten Brief an die Korinther (1. Kor. 12,28) dagegen zählt er auch andere auf, so z.B. Machterweisungen (in Wundern), die Gabe, gesund zu machen, die Auslegung, die Leitung und die Fürsorge für die Armen. Unter diesen übergehe ich die, die bloß von zeitlicher Bedeutung gewesen sind; denn es ist nicht vonnöten, daß wir uns bei ihnen aufhalten. Es gibt aber zwei, die fortwährend bleiben, nämlich die Leitung und die Fürsorge für die Armen.

Die „Regierer“ (1. Kor. 12,28) sind nach meiner Ansicht Älteste gewesen, die aus dem Volke ausgewählt waren, um zusammen mit den Bischöfen die Aufsicht über den Lebenswandel zu führen und die Zucht zu üben. Denn wenn Paulus 720 sagt: „Regiert jemand, so sei er sorgfältig“ (Röm. 12,8), so kann man das nicht anders auslegen (als im obigen Sinne). Seit Anbeginn hatte also jede einzelne Kirche ihren Ältestenrat (senatus), der mit frommen, ernsten und heiligen Männern besetzt war; bei diesem lag auch die Gerichtsgewalt zur Besserung von Lastern (also: die „Sittenzucht“), von der wir hernach noch sprechen werden. Daß nun aber die Ordnung dieser Art nicht nur einem einzigen Jahrhundert zugehörte, das zeigt die Erfahrung selbst. Folglich ist also auch dies Amt der Leitung für alle Zeiten vonnöten.

8. Die betekenis van ‘biskop’, ‘presbiter’, ‘herder’ en ‘bedienaar’

Verder, dat ek diegene wat oor die kerk regeer, sonder onderskeid biskoppe, presbiters, herders en bedienaars genoem het, het ek gedoen na aanleiding van die Skrifgebruik wat hierdie woorde onderling uitruil.⁵³ Dit ken trouens aan almal wat die bediening van die Woord verrig, die naam biskop toe. So is Titus deur Paulus beveel om van dorp tot dorp presbiters aan te stel⁵⁴ maar dadelik daarna word bygevoeg dat ’n biskop onberispelik moet wees, ensovoorts.⁵⁵ Elders groet hy verskeie biskoppe in een en dieselfde kerk⁵⁶ en in Handelinge word vertel dat hy die presbiters van Efese byeengeroep het⁵⁷ wat hy in sy rede biskoppe noem.⁵⁸

Hier moet ons daarop let dat ons tot dusver slegs die ampte in oorweging geneem het wat hulle op die bediening van die Woord toelê. In die vierde hoofstuk aan die Efesiërs maak Paulus ook nie melding van die ander ampte wat ons aangehaal het nie.⁵⁹ Maar in sy brief aan die Romeine⁶⁰ en in die eerste brief aan die Korintiërs⁶¹ noem hy ook ander soos magte, die gawe van genesing, uitleg, regering en die versorging van die armes. Die wat tydelik was, laat ek weg omdat dit nie die moeite werd is om daaraan tyd te verwyl nie. Twee hiervan is egter blywend, naamlik die regering en die versorging van die armes.

Ek meen dat die (kerk-)regeerders ouer mense was wat uit die gewone mense gekies is om saam met die biskoppe die beoordeling van die sedes en die uitoefening van die tug te beheer. Want dit wat hy sê, kan jy nie anders vertolk nie, naamlik: “Laat hy wat regeer, dit met nougesetheid doen”.⁶² Elke kerk het dus van die begin af sy eie vergadering⁶³ 1325 gehad wat uit godvrugtige, ernstige en heilige manne gekies is. Hierdie vergadering waaroor ons later sal praat,⁶⁴ het die regsbevoegdheid gehad om oortredings reg te stel. Die ervaring self bewys voorts dat sodanige orde nie beperk was tot een leeftyd nie. Hierdie regeringsamp is dus noodsaaklik vir alle tye.

8. Когда я, не проводя различий, именую управителей Церкви епископами, пресвитерами, пастырями и служителями, то следую в этом словоупотреблению Писания, где эти звания обозначают одно и то же. Все, кому поручено возвещать Слово Божье, называются там епископами. Павел, приказав Титу поставить по всем городам пресвитеров (Тит 1:5), тут же добавляет: «Ибо епископ должен быть непорочен» (Тит 1:7). Он приветствует епископов филиппинской Церкви во множественном числе, хотя они находятся в одном месте (Флп 1:1). А св. Лука, поведав о том, что Павел призвал пресвитеров Эфеса [Деян 20:17], затем называет их епископами [Деян 20:28]. Заметим, однако, что я до сих пор говорил исключительно о разновидностях служения Слова - как и св. Павел в цитируемой мною четвёртой главе Послания к эфесянам упоминает только о них. Но в Послании к римлянам и в Первом послании к коринфянам апостол говорит о других служениях - таких, как силы чудотворения, дар исцеления, управление, истолкование языков, благотворение (попечение о бедных) [Рим 12:7-8]. Из них мы отложим пока те, что были созданы на время, ибо теперь нам нет нужды на них задерживаться. Но есть два вида служения, установленных навечно, - управление и попечение о бедных.

Я полагаю, что св. Павел называет начальниками старейшин, избираемых из народа для содействия епископам в наставлении паствы и поддержании дисциплины. Ибо как иначе истолковать слова апостола: «начальник ли, начальствуй с усердием» (Рим 12:8)? Поэтому с самого начала в каждой Церкви имелся как бы совет, или консистория, почтенных людей святой жизни, облечённых властью исправлять пороки, как это будет показано в дальнейшем. Опыт свидетельствует, что такое служение начальства было установлено не на короткое время, но на все времена.

9. Cura pauperum diaconis mandata fuit. Quanquam ad Romanos duo ponuntur genera^f. Qui largitur (inquit illic Paulus) id faciat in simplicitate: qui miseretur, in hilaritate [Ibidem]; quum de publicis ecclesiae muneribus eum loqui certum sit, oportet duos fuisse^g gradus distinctos. Nisi me fallit iudicium, 51 priore membro diaconos designat, qui eleemosynas administrabant. Altero autem eos qui pauperibus et aegrotis curandis sese dedicaverant; quales erant viduae, quarum mentionem facit ad Timotheum [1. Tim. 5. b. 10]. Nullum enim aliud publicum officium obire mulieres poterant, quam si in obsequium pauperum se darent. Si hoc recipimus (ut omnino recipiendum est)^a duo erunt genera Diaconorum: quorum alteri in rebus pauperum administrandis, alteri in pauperibus ipsis curandis Ecclesiae servient. || Tametsi autem nomen^b ipsum διακονίας latius patet^c, || hos^d specialiter tamen diaconos Scriptura nuncupat, quos eleemosynis dispensandis gerendaeque pauperum curae^e praeficit Ecclesia, et velut publici pauperum aerarii oeconomos constituit: || quorum^f origo, institutio ac functio a Luca in Actis describitur [Act. 6. a. 3]. Quum enim murmur a Graecis excitatum esset, quod in pauperum ministerio^g eorum viduae negligerentur, Apostoli excusantes se non posse sufficere utrique muneri, et praedicationi verbi et mensarum ministerio, petierunt a multitudine ut eligerentur viri probi^h septem, quibus id operaeⁱ demandarent^{k 1}. || En quales habuerit diaconos Apostolica Ecclesia^l, quales ad eius exemplum habere nos conveniat^m.

9. La solicitude des povres a esté commise aux Diacres: combien que sainct Paul en met deux especes en l’Epistre aux Romains, Celuy qui distribue, dit-il, qu’il le face en simplicité: celuy qui exerce misericorde, qu’il le face joyeusement (Rom. 12:8). Veu qu’il est certain qu’il parle là des offices publiques de l’Eglise, il faut qu’il y ait eu deux genres de Diacres differens. Or si je ne suis bien abusé, au premier membre il denote les Diacres qui administroyent les aumosnes: au second, ceux qui avoyent la charge de penser les povres, et leur servir: comme estoyent les vefves, desquelles il fait mention à Timothée. Car les femmes ne pouvoyent exercer autre office publique, que de s’employer au service des povres (1 Tim. 5:9, 10). Si nous recevons ceste exposition, comme elle en est digne, veu qu’elle est fondée en bonne raison, il y aura deux genres de Diacres: dont les premiers serviront à l’Eglise, en gouvernant et dispensant les biens des povres: les seconds, en servant les malades et les autres povres. Or combien que le nom de Diaconie s’estende plus loin, toutesfois l’Escriture nomme specialement Diacres, ceux qui sont constituez par l’Eglise, pour dispenser les aumosnes, et qui sont comme receveurs ou procureurs des povres, desquels l’origine, l’institution, et la charge est descrite aux Actes par sainct Luc (Act. 6:3). Car pource qu’il se leva un murmure entre les Grecs, d’autant qu’on ne tenoit conte de leurs vefves au ministeres des povres, les Apostres s’excusans qu’ils ne pouvoyent satisfaire à deux offices, assavoir à la predication, et au soir de nourrir les povres, requirent au peuple qu’il esleut sept hommes de bonne vie qui eussent ceste charge. Voila quels ont esté les Diacres du temps des Apostres, et quels nous les devons avoir à l’exemple de l’Eglise primitive.

9. The care of the poor was committed to the “deacons.” The Epistle to the Romans, however, mentions two functions of this kind. “He that giveth,” says the apostle, “let him do it with simplicity: he that showeth mercy, with cheerfulness.”⁸²⁶ Now, as it is certain that he there speaks of the public offices of the Church, it follows that there were two distinct orders of deacons. Unless my judgment deceive me, the former clause refers to the deacons who administered the alms; and the other to those who devoted themselves to the care of poor and sick persons; such as the widows mentioned by Paul to Timothy.⁸²⁷ For women could execute no other public office, than by devoting themselves to the service of the poor. If we admit this,—and it ought to be fully admitted,—there will be two classes of deacons, of whom one will serve 267the Church in dispensing the property given to the poor, the other in taking care of the poor themselves.—Though the word itself (διακονια) is of more extensive signification, yet the Scripture particularly gives the title of “deacons” to those whom the Church has appointed to dispense the alms and take care of the poor, and constituted stewards, as it were, of the common treasury of the poor; and whose origin, institution, and office, are described in the Acts of the Apostles. For “when there arose a murmuring of the Grecians against the Hebrews because their widows were neglected in the daily ministration,”⁸²⁸ the apostles pleaded their inability to discharge both offices, of the ministry of the word and the service of tables, and said to the multitude, “Wherefore, brethren, look ye out among you seven men of honest report, full of the Holy Ghost and wisdom, whom we may appoint over this business.” See what were the characters of the deacons in the apostolic Church, and what ought to be the characters of ours, in conformity to the primitive example.

9. Distinction between Deacons. Some employed in distributing alms, others in taking care of the poor.

The care of the poor was committed to deacons, of whom two classes are mentioned by Paul in the Epistle to the Romans, “He that giveth, let him do it with simplicity;” “he that showeth mercy, with cheerfulness” (Rom. 12:8). As it is certain that he is here speaking of public offices of the Church, there must have been two distinct classes. If I mistake not, he in the former clause designates deacons, who administered alms; in the latter, those who had devoted themselves to the care of the poor and the sick. Such were the widows of whom he makes mention in the Epistle to Timothy (1 Tim. 5:10). For there was no public office which women could discharge save that of devoting themselves to the service of the poor. If we admit this (and it certainly ought to be admitted), there will be two classes of deacons, the one serving the Church by administering the affairs of the poor; the other, by taking care of the poor themselves. For although the termδιακονία has a more extensive meaning, Scripture specially gives the name of deacons to those whom the Church appoints to dispense alms, and take care of the poor, constituting them as it were stewards of the public treasury of the poor. Their origin, institution, and office, is described by Luke (Acts 6:3). When a murmuring arose among the Greeks, because in the administration of the poor their widows were neglected, the apostles, excusing themselves that they were unable to discharge both offices, to preach the word and serve tables, requested the multitude to elect seven men of good report, to whom the office might be committed. Such deacons as the Apostolic Church had, it becomes us to have after her example.

9. De zorg voor de armen was aan de diakenen opgedragen. Hoewel, in de brief aan de Romeinen worden twee soorten van diakenen vermeld. "Wie uitdeelt," zegt Paulus daar (Rom. 12:8) "doe het in eenvoudigheid; die barmhartigheid doet, in blijmoedigheid." Daar het zeker is, dat hij spreekt over de openbare ambten der kerk, moeten er twee graden onderscheiden geweest zijn. Indien mijn oordeel me niet bedriegt, duidt hij met het eerste lid de diakenen aan, die de aalmoezen beheerden, en met het andere hen, die zich gewijd hadden aan het verzorgen der armen en zieken, gelijk de weduwen waren, van wie hij melding maakt in de brief aan Timotheus (1 Tim. 5:9) Want de vrouwen konden geen enkel ander openbaar ambt waarnemen, dan dat ze zichzelf gaven tot het dienen der armen. Wanneer wij dit aannemen (gelijk we ongetwijfeld moeten doen), zullen er twee soorten van diakenen zijn: van welke de ene soort de kerk dient in het besturen van de zaken der armen, en de andere in het verzorgen der armen zelf. En ofschoon het woord diakonia een ruimer betekenis heeft, noemt de Schrift toch in het bijzonder hen diakenen, die de kerk gesteld heeft over het uitdelen der aalmoezen en het zorgdragen voor de armen, en die ze als het ware tot beheerders van de openbare armenkas heeft aangesteld: wier oorsprong, instelling en ambt door Lucas in de Handelingen (Hand. hoofdst. 6) beschreven wordt. Want toen er een murmurering door de Grieken verwekt was, omdat hun weduwen in de bediening der armen veronachtzaamd werden, hebben de apostelen, als verontschuldiging aanvoerend, dat zij niet in staat waren beide diensten waar te nemen, namelijk de prediking van het Woord en de bediening der tafelen, van de menigte gevraagd, dat zeven goede mannen gekozen zouden worden, aan wie ze dat werk konden opdragen. Zie, hoedanige diakenen de apostolische kerk gehad heeft, en hoedanige wij behoren te hebben naar haar voorbeeld.

9. Die Diakonen

Die Fürsorge für die Armen war den „Diakonen“ aufgetragen. Allerdings treten im Römerbrief zwei Arten von Diakonen auf; Paulus sagt da: „Gibt jemand, so gebe er einfältig ... Übt jemand Barmherzigkeit, so tue er’s mit Lust“ (Röm. 12,8). Da Paulus hier zweifellos von den öffentlichen Ämtern der Kirche redet, so muß es also zwei voneinander unterschiedene Rangstufen gegeben haben. Wenn mich mein Urteil nicht täuscht, so bezeichnet er im ersten Gliede solche Diakonen, die die Almosen verwalteten. Im zweiten Gliede meint er dann solche Diakonen, die sich der Fürsorge an den Armen und Kranken geweiht hatten; von dieser Art waren die Witwen, die er im (1.) Brief an Timotheus erwähnt (1. Tim. 5,10). Denn die Frauen konnten kein anderes öffentliches Amt übernehmen, als wenn sie sich dem Dienst an den Armen widmeten. Wenn wir uns dies nun zu eigen machen - und das sollen wir durchaus tun! -, so wird es also (auch bei uns) zweierlei Diakonen geben: die einen dienen der Kirche, indem sie die Angelegenheiten der Armen verwalten, die anderen, indem sie für die Armen selber sorgen. Obwohl nun der Ausdruck „Diakonie“ eine sehr weitgehende Bedeutung hat, bezeichnet die Schrift doch in besonderer Weise solche Leute als „Diakonen“, die die Kirche als Vorsteher bei der Verteilung der Almosen und der Fürsorge für die Armen einsetzt und gleichsam zu Verwaltern des öffentlichen Armenvermögens bestellt. Ursprung, Einweisung und Amtsaufgabe dieser Diakonen werden von Lukas in der Apostelgeschichte beschrieben (Apg. 6,3). Als sich nämlich „ein Murmeln unter den Griechen erhoben hatte“, weil ihre Witwen bei dem Dienst an den Armen „übersehen“ würden, da entschuldigten sich die Apostel, daß sie dem doppelten Amt, der Predigt des Wortes und dem „Dienst zu Tische“, nicht Genüge zu tun vermöchten, und sie baten die Menge, man solle sieben rechtschaffene Männer erwählen, denen sie diesen Dienst auftragen konnten (Apg. 6,1ff.). Da sehen wir, was für Diakonen die apostolische Kirche gehabt hat und was für welche wir nach ihrem Vorbild auch haben sollten.

9. Die diakenamp

Die versorging van die armes is aan diakens opgedra.⁶⁵ Daar word nogtans in die brief aan die Romeine twee soorte geponeer. Paulus sê daar: “Laat hy wat uitdeel, dit in eenvoud doen; wie barmhartigheid bewys, met blymoedigheid”.⁶⁶ Aangesien dit seker is dat hy oor die openbare ampte van die kerk praat, moes daar dus twee onderskeie grade (in die amp) gewees het. As my oordeel my nie mislei nie, dui hy in die eerste deel van sy stelling die diakens aan wat die liefdesgawes beheer het. Maar in die tweede deel verwys hy na diakens wat hulle gewy het daaraan om die armes en siekes te versorg. Sulke mense was die weduwees wat hy in sy brief aan Timoteus vermeld.⁶⁷ Vrouens kon trouens geen ander openbare (kerklike) amp beklee behalwe as hulle hulle gewy het aan die versorging van die armes nie. As ons dit aanvaar - soos ons dit immers, moet aanvaar -, was daar twee soorte diakens waarvan die een groep die kerk dien deur die sake van die armes te behartig en die ander deur die versorging van die armes self. Hoewel die betekenis van die woord diakonia ⁶⁸ egter ’n breër strekking het, noem die Skrif diegene besonderlik diakens wat die kerk aangestel het om die liefdesgawes uit te deel en die armes te versorg, en wat die kerk as 1326 openbare rentmeesters van die armkas aangewys het. Hulle ontstaan, instelling en funksie word deur Lukas in Handelinge beskryf.⁶⁹ Want toe daar ’n gemor onder die Grieke ontstaan het omdat hulle weduwees in die versorging van die armes verwaarloos is, het die apostels as verskoning daarvoor gesê dat hulle nie in staat was om aan beide ampte - die verkondiging van die Woord en die bediening van die tafels - te voldoen nie. Daarom het hulle die gemeente versoek om sewe opregte manne te kies om hierdie taak aan hulle op te dra.⁷⁰ Hier is dan die diakens wat die apostoliese kerk gehad het, en dit betaam ons ook om volgens die voorbeeld van hierdie kerk sulke diakens te hê.

Die roeping, bevoegdheid en bevestiging van bedienaars (Afdeling 10-16)

9. Благотворительность была поручена диаконам. Св. Павел в Послании к римлянам называет два вида диаконии: «раздаватель ли, раздавай в простоте; ... благотворитель ли, благотвори с радушием» (Деян 12:8). Поскольку речь здесь идёт, несомненно, о публичных церковных должностях, следует признать наличие двух разновидностей диаконов. Если не ошибаюсь, к первой принадлежат диаконы, распределяющие милостыню; ко второй - исполняющие обязанности призрения бедных, служения им, наподобие вдовы, о которых упоминается в послании к Тимофею (1 Тим 5:10). Ибо женщины не могут отправлять иной публичной службы вЦеркви, кроме благотворительности. Итак, если мы примем такое истолкование слов Св. Писания (а оно основано на здравом суждении), то окажется, что существует два вида диаконов: первые служат Церкви, ведая управлением и распределением имущества для бедных, вторые - призревая больных и других несчастных.

Хотя понятие диаконии весьма широко, Писание именует диаконами в собственном смысле тех, кто поставлен Церковью для раздачи милостыни и попечения о бедных. Учреждение диаконии и обязанности диаконов описаны св. Лукой в Деяниях апостолов (Деян 6:1 сл.). Когда эллинисты стали роптать, что их вдовами пренебрегали при раздаче милостыни, тогда апостолы, не имея возможности одновременно нести два служения - проповеди и попечения о бедных, - повелели народу избрать семерых человек праведной жизни, которые взяли бы на себя это бремя. Вот каковы были диаконы апостольского времени; такими они должны быть и у нас, по примеру ранней Церкви.

10. | Iam vero quum ordine omnia et decenter in sacro coetu gerenda sint [1. Cor. 14. g. 40], nihil est in quo id servari diligentius 52 oporteat, quam in constituenda gubernatione: quia nusquam maius periculum est si quid inordinate geritur. Itaque, ne homines inquieti ac turbulenti (quod alias futurum erat), temere se ad docendum vel regendum ingererent, nominatim cautum est^a nequis sine vocatione publicum in Ecclesia munus sibi sumat. Ergo ut quis censeatur verus Ecclesiae minister, primo rite vocatus sit oportet^b: deinde ut suae vocationi respondeat, id est iniunctas sibi partes suscipiat et exequatur. Hoc apud Paulum animadvertere saepius licet: qui ubi suum Apostolatum vult approbare, cum sua in munere obeundo fidelitate vocationem semper fere allegat^c. Si tantus Christi minister authoritatem sibi arrogare non audet ut in Ecclesia audiatur, nisi quia et Domini mandato in hoc est constitutus, et fideliter peragit quod sibi commissum est: quanta impudentia erit si quispiam mortalium, utroque vel altero istorum destitutus, eiusmodi honorem sibi postulet? Verum quia de obeundi muneris necessitate superius attigimus, || nunc de vocatione tantum agamus.

10. Or comme ainsi soit que toutes choses se doyvent foire en l’Eglise decentement et par bon ordre (1 Cor. 14:40), principalement cela se doit observer quant au gouvernement, d’autant qu’il y auroit plus de danger en cela qu’en tout le reste, s’il se commettoit quelque desordre. Parquoy, afin que plusieurs esprits volages et seditieux ne s’ingerassent temerairement à l’office d’enseigner ou regir l’Eglise, nostre Seigneur a nommément ordonné que nul n’entrast en office public sans vocation. Pourtant à ce qu’un homme soit tenu pour vray ministre de l’Eglise, il est premierement requis qu’il soit deuement appellé (Hebr. 5:4): puis consequemment qu’il responde à sa vocation, c’est à dire qu’il execute la charge qu’il a prinse: ce que nous pouvons appercevoir en sainct Paul en plusieurs passages. Car par tout où il veut approuver son Apostolat, il allegue communement tant sa vocation, que sa loyauté à s’acquitter de son devoir (Rom. 1:1; 1 Cor. 1:1). Si un si grand ministre de Jesus Christ ne s’ose attribuer authorité pour estre ouy en l’Eglise, sinon d’autant qu’il est constitué par l’ordonnance du Seigneur, et qu’il s’acquitte fidelement de sa commission: quelle impudence sera-ce, si quelcun, quiconque qu’il soit, veut usurper le mesme honneur, estant destitué de vocation, ou ne faisant point ce qui est du devoir de son office? Mais pource que nous avons n’a gueres touché de la charge, il nous faut à present traiter seulement de la vocation.

10. Now, as “all things” in the Church are required to “be done decently and in order,”⁸²⁹ there is nothing in which this ought to be more diligently observed, than the constitution of its government; because there would be more danger from disorder in this case than in any other. Therefore, that restless and turbulent persons may not presumptuously intrude themselves into the office of teaching or of governing, it is expressly provided, that no one shall assume a public office in the Church without a call. In order, therefore, that any one may be accounted a true minister of the Church, it is necessary, in the first place, that he be regularly called to it, and, in the second place, that he answer his call; that is, by undertaking and executing the office assigned to him. This may frequently be observed in Paul; who, when he wishes to prove his apostleship, almost always alleges his call, together with his fidelity in the execution of the office. If so eminent a minister of Christ dare not arrogate to himself an authority to require his being heard in the Church, but in consequence of his appointment to it by a Divine commission, and his faithful discharge of the duty assigned him,—what extreme impudence must it be, if any man, destitute of both these characters, should claim such an honour for himself! But having already spoken of the necessity of discharging the office, let us now confine ourselves to the call.

10. Third part of the chapter, treating of the Ordination or calling of the ministers of the Church.

Now seeing that in the sacred assembly all things ought to be done decently and in order (1 Cor. 14:40), there is nothing in which this ought to be more carefully observed than in settling government, irregularity in any respect being nowhere more perilous. Wherefore, lest restless and turbulent men should presumptuously push themselves forward to teach or rule (an event which actually was to happen), it was expressly provided that no one should assume a public office in the Church without a call (Heb. 5:4; Jer. 17:16). Therefore, if any one would be deemed a true minister of the Church, he must first be duly called; and, secondly, he must answer to his calling; that is, undertake and execute the office assigned to him. This may often be observed in Paul, who, when he would approve his apostleship, almost always alleges a call, together with his fidelity in discharging the office. If so great a minister of Christ dares not arrogate to himself authority to be heard in the Church, unless as having been appointed to it by the command of his Lord, and faithfully performing what has been intrusted to him, how great the effrontery for any man, devoid of one or both of them, to demand323for himself such honour. But as we have already touched on the necessity of executing the office, let us now treat only of the call.

10. Hoewel nu alles in de heilige vergadering ordelijk en betamelijk moet geschieden, is er niets waarin dit naarstiger in acht genomen moet worden, dan in het instellen der regering; want nergens is groter gevaar, wanneer iets onordelijk geschiedt. Derhalve is, opdat onrustige en oproerige mensen zich niet lichtvaardig zouden indringen om te leren of te regeren (wat anders zou gebeuren), er met name zorg voor gedragen, dat niemand zich in de kerk een openbaar ambt zou nemen, zonder daartoe geroepen te zijn. Zal iemand beschouwd worden als een waar dienaar der kerk, dan moet hij dus ten eerste wettig geroepen zijn, vervolgens moet hij aan zijn roeping beantwoorden, dat is de hem opgelegde taak op zich nemen en uitvoeren. Dit kan men meermalen bij Paulus opmerken, die, wanneer hij zijn apostelschap wil bewijzen, tezamen met zijn trouw in het vervullen van zijn ambt, bijna altijd zijn beroeping aanvoert. Indien een zo groot dienaar van Christus zich niet het gezag om in de kerk gehoord te worden durft aanmatigen, anders dan omdat hij ook door des Heren bevel daartoe is aangesteld, en getrouw volbrengt, wat hem is opgedragen, hoe grote onbeschaamdheid zal het dan zijn, indien iemand der stervelingen, van een van die voorwaarden of van beide verstoken, zulk een eer voor zich eist? Maar aangezien wij over de noodzakelijkheid om het ambt op zich te nemen eerder reeds een en ander gezegd hebben, zo laat ons nu alleen handelen over de roeping.

10. Zweiter Abschnitt: Die Einsetzung der Amtsträger (10-16). Ordnungsmäßige Berufung ist erforderlich

Obwohl nun in der heiligen Versammlung alles „ehrbar und ordentlich zugehen“ soll (1. Kor. 14,40), so muß dies doch bei nichts sorgsamer festgehalten werden als bei der Einsetzung der (Kirchen-)Leitung; denn nirgends besteht größere Gefahr, wenn etwas unordentlich zustande kommt. Damit sich nun also unruhige und aufrührerische Menschen nicht ohne Grund eindrängen, um zu lehren oder zu regieren - was sonst geschehen würde -, so ist ausdrücklich verboten, daß sich jemand ohne Berufung ein öffentliches Amt in der Kirche aneignet. Will also jemand als wahrer Diener der Kirche angesehen werden, so muß er zuerst rechtmäßig berufen (rite vocatus) sein, ferner muß er aber auch seiner Berufung entsprechen, das heißt: er muß die ihm übertragenen Aufgaben anfassen und ausführen. Das läßt sich bei Paulus öfters beobachten: wenn er sein Apostelamt beweisen will, so führt er neben seiner Treue in der Amtsausübung fast stets auch seine Berufung an. Wenn sich ein so hervorragender Diener Christi nur deshalb die Autorität anzumaßen wagt, in der Kirche gehört zu werden, weil er durch den Auftrag des Herrn dazu bestellt ist, und wenn er nun treulich ausführt, was ihm aufgetragen ist, was ist es dann für eine Schamlosigkeit, wenn irgendein Sterblicher, dem dies beides oder eines von beiden 721 abgeht, eine solche Ehre für sich verlangt! Aber weil wie über die Notwendigkeit, das (aufgetragene) Amt auf sich zu nehmen, schon oben kurz gesprochen haben, so wollen wir jetzt nur über die Berufung eine Erörterung anstellen.

10. Die roeping van bedienaars

Aangesien alles egter nou ordelik en behoorlik in die heilige vergadering moet verloop,⁷¹ is daar niks waarin hierdie orde nougesetter gehandhaaf behoort te word as by die instelling van hierdie regering nie. Daar is trouens nêrens groter gevaar as wanneer iets onordelik verloop nie. Om dus te voorkom dat onrustige mense en oproermakers hulle onbesonne sou opdring om onderrig te gee of te regeer - iets wat andersins sou gebeur -, is uitdruklik voorsorg getref dat niemand sonder roeping ’n openbare amp in die kerk vir homself toe-eien nie. Om dus as ’n ware dienaar van die kerk geag te word, moet iemand eers behoorlik beroep wees;⁷² daarna moet hy op die beroep antwoord, dit beteken dat hy die take wat hom opgelê is, moet onderneem en uitvoer. Ons kan dit baie dikwels by Paulus waarneem. Wanneer hy goedkeuring vir sy apostelskap wil verkry, verwys hy feitlik altyd na sy roeping saam met sy getrouheid in die uitvoering van sy amp.⁷³ As so ’n groot dienaar van Christus nie waag om hom gesag toe te eien om in die kerk gehoor te word nie, behalwe omdat hy enersyds deur ’n opdrag van die Here in hierdie amp aangestel is, en hy andersyds getrou uitvoer wat hom opgedra is, hoe ’n groot verwaandheid sou dit dan nie wees as ’n sterflike mens sonder die een of die ander hiervan vir hom so ’n eer sou 1327 opeis nie? Omdat ons egter vroeër reeds die noodsaaklikheid om die amp na te kom aangeroer het, laat ons nou slegs die beroep self behandel.

10. Всё в Церкви должно совершаться благопристойно и чинно (1 Кор 14:40). В первую очередь это относится к делам управления, так как здесь беспорядок опаснее, чем в любой другой области. Господь, не желая допустить дерзкого вмешательства людей ветреных и мятежных в дело церковного управления, особо установил, что никто не может занять публичную должность, не имея призвания. Поэтому для того, чтобы считаться истинным служителем Церкви, человек должен, во-первых, быть надлежащим образом призван (Евр 5:4), а во-вторых, отвечать своему призванию, то есть исполнять принятые на себя обязанности. Св. Павел неоднократно говорит об этом, когда в подтверждение собственного апостольства ссылается на своё призвание и одновременно на свою верность [например, Рим 1:1; 1 Кор 1:1]. Если столь славный служитель Иисуса Христа не дерзает притязать на учительский авторитет в Церкви, кроме как в силу того, что поставлен Господом и верен своему долгу, то каким же бесстыдством должен отличаться всякий, кто станет претендовать на подобную честь, будучи лишён призвания или не исполняя положенного ему по должности?! Но так как мы в своё время уже говорили о служениях (4/3.1-7), то сейчас ограничимся исключительно рассмотрением вопроса о призвании.

11. Eius autem tractatio in quatuor versatur: ut sciamus quales et qualiter^d || et a quibus instituendi sint ministri^e, et quo ritu quave ceremonia initiandi. || De externa et^f solenni vocatione loquor quae ad publicum Ecclesiae ordinem spectat: arcanam vero illam, cuius sibi quisque minister coram Deo conscius est, Ecclesiam testem non habet, omitto. Est autem bonum cordis nostri testimonium, quod neque ambitione, neque avaritia, neque ulla alia cupiditate, sed syncero Dei timore et aedificandae Ecclesiae studio oblatum munus recipiamus. Id quidem unicuique nostrum (ut dixi) si volumus ministerium nostrum Deo approbare, necessarium est. Coram Ecclesia tamen rite nihilo minus vocatus est qui mala conscientia eo accessit, modo non sit aperta eius nequitia. Solent etiam^g dicere ad ministerium vocatos etiam privatos homines, quos aptos et idoneos ad id obeundum vident: quia scilicet eruditio coniuncta cum pietate et reliquis boni pastoris dotibus quaedam sit ad ipsum praeparatio. Quos enim tanto muneri destinavit Dominus, eos prius iis armis instruit quae ad implendum requiruntur, ne inanes et imparati veniant. Unde et Paulus ad Corinthios, quum de ipsis officiis vellet disputare, dona prius recensuit quibus pollere 53 debent qui officiis funguntur [1. Cor. 12. a. 7^a]¹. Sed quia hoc^b est primum ex quatuor capitibus quae proposui, eo^c iam pergamus.

11. Or ceste matiere gist en quatre poincts: c’est que nous sachions quels doyvent estre les ministres qu’on eslit, comment on les doit eslire, qui sont ceux qui ont le droit d’election, et avec quelle ceremonie en les doit introduire en leur charge. Je parle seulement de la vocation exterieur, laquelle appartient à l’ordre de l’Eglise: me taisant de la vocation secrette, de laquelle un chacun ministre doit avoir tesmoignage en sa conscience devant Dieu, et dont les hommes ne peuvent estre tesmoins. Or cette vocation secrette est une bonne asseurance que nous devons avoir en nostre cœur, que ce n’a point esté pour ambition ne pour avarice que nous avons prins cest estat: mais d’une vraye crainte de Dieu, et par un bon zele d’edifier l’Eglise. Cela est bien requis, comme j’ay dit, en chacun de nous qui sommes ministres, si nous voulons que nostre ministere soit approuvé de Dieu. Neantmoins si quelcun y entre par mauvaise conscience, il ne laisse point d’estre deuement appellé quant à l’Eglise, moyennant que sa meschanceté ne soit point descouverte. Nous avons aussi accoustumé de dire d’aucuns hommes privez, qu’ils sont appellez au ministere quand nous les voyons apres cela: d’autant que la science avec la crainte de Dieu, et les autres vertus d’un bon Pasteur sont comme une preparation pour y venir. Car ceux que Dieu a esleus à cest office, il les garnist premierement des armes qui sont requises pour l’exploiter, afin qu’ils n’y viennent point vuides et mal apprestez. Pourtant sainct Paul en la premiere aux Corinthiens voulant traiter des offices, commence par les dons que doyvent avoir ceux qui y sont appellez (1 Cor. 12:7). Mais pource que c’est le premier poinct des quatre que j’ay proposez, venons à le deduire.

11. Now, the discussion of this subject includes four branches: what are the qualifications of ministers; in what manner they are to be chosen; by whom they ought to be 268appointed; and with what rite or ceremony they are to be introduced into their office. I speak of the external and solemn call, which belongs to the public order of the Church; passing over that secret call, of which every minister is conscious to himself before God, but which is not known to the Church. This secret call, however, is the honest testimony of our heart, that we accept the office offered to us, not from ambition or avarice, or any other unlawful motive, but from a sincere fear of God, and an ardent zeal for the edification of the Church. This, as I have hinted, is indispensable to every one of us, if we would approve our ministry in the sight of God. In the view of the Church, however, he who enters on his office with an evil conscience, is nevertheless duly called, provided his iniquity be not discovered. It is even common to speak of private persons as called to the ministry, who appear to be adapted and qualified for the discharge of its duties; because learning, connected with piety and other endowments of a good pastor, constitutes a kind of preparation for it. For those whom the Lord has destined to so important an office, he first furnishes with those talents which are requisite to its execution, that they may not enter upon it empty and unprepared. Hence Paul, in his Epistle to the Corinthians, when he intended to treat of the offices themselves, first enumerated the gifts which ought to be possessed by the persons who sustain those offices.⁸³⁰ But as this is the first of the four points which I have proposed, let us now proceed to it.

11. A twofold calling—viz. an external and an internal. Mode in which both are to be viewed.

The subject is comprehended under four heads—viz. who are to be appointed ministers, in what way, by whom, and with what rite or initiatory ceremony. I am speaking of the external and formal call which relates to the public order of the Church, while I say nothing of that secret call of which every minister is conscious before God, but has not the Church as a witness of it; I mean, the good testimony of our heart, that we undertake the offered office neither from ambition nor avarice, nor any other selfish feeling, but a sincere fear of God and desire to edify the Church. This, as I have said, is indeed necessary for every one of us, if we would approve our ministry to God. Still, however, a man may have been duly called by the Church, though he may have accepted with a bad conscience, provided his wickedness is not manifest. It is usual also to say, that private men are called to the ministry when they seem fit and apt to discharge it; that is, because learning, conjoined with piety and the other endowments of a good pastor, is a kind of preparation for the office. For those whom the Lord has destined for this great office he previously provides with the armour which is requisite for the discharge of it, that they may not come empty and unprepared. Hence Paul, in the First Epistle to the Corinthians, when treating of the offices, first enumerates the gifts in which those who performed the offices ought to excel. But as this is the first of the four heads which I mentioned, let us now proceed to it.

11. De behandeling daarvan houdt zich bezig met vier dingen: dat wij weten wat voor dienaren aangesteld moeten worden, en hoe en door wie zij moeten worden aangesteld, en op welke wijze en met welke ceremonie zij moeten worden ingewijd. Ik spreek over de uiterlijke en officiële roeping, die betrekking heeft op de openbare orde der kerk; de verborgene echter, van welke iedere dienaar zich voor God bewust is, en van welke hij de kerk niet tot getuige heeft, ga ik voorbij. Zij is het goede getuigenis van ons hart, dat wij het aangeboden ambt aannemen niet uit eerzucht, noch uit hebzucht, noch uit enige andere begeerte, maar uit een oprechte vreze Gods en uit lust om de kerk op te bouwen. Dit getuigenis is, zoals ik gezegd heb, voor een ieder van ons noodzakelijk, wanneer we onze dienst bij God aangenaam willen maken. Maar toch is niettemin hij voor het aanschijn der kerk behoorlijk beroepen, die met een slecht geweten tot het ambt toetreedt, wanneer slechts zijn boosheid niet openlijk bekend is. Men pleegt ook te zeggen, dat ook particuliere personen tot het ambt geroepen zijn, van wie men ziet, dat ze geschikt en bekwaam zijn om het te bekleden, en wel omdat geleerdheid verbonden met vroomheid en de overige gaven van een goed herder een zekere voorbereiding er toe is. Want hen, die de Here tot een zo groot ambt bestemd heeft, rust Hij eerst toe met die wapenen, die tot de vervulling ervan vereist worden, opdat ze niet ledig en onvoorbereid komen. Daarom heeft ook Paulus in zijn brief aan de Corinthiërs (1 Cor. 12:7) toen hij over de ambten zelf wilde handelen, eerst de gaven opgesomd, met welke zij, die de ambten bekleden, moeten begiftigd zijn. Maar daar dit het eerste is van de vier punten, die ik voorgesteld heb, zo laat ons daarover nu verder spreken.

11. Äußere und innere Berufung

Die Behandlung der Berufung hat sich nun mit vier Fragen zu beschäftigen; wir müssen wissen, (1.) was für Leute zu Dienern (der Kirche) bestellt werden sollen, (2.) auf welche Weise das geschehen muß, (3.) wer die Einsetzung zu vollziehen hat und (4.) nach welchem Brauch und mit welcher Zeremonie die Einführung geschehen soll.

Ich spreche dabei von der äußeren und feierlichen Berufung, die es mit der öffentlichen Ordnung der Kirche zu tun hat; jene verborgene Berufung dagegen, deren sich jeder Diener vor Gott bewußt ist, zu deren Zeugen er aber die Kirche nicht hat, übergehe ich. Diese verborgene Berufung ist das gute Zeugnis unseres Herzens, daß wir weder aus Ehrgeiz noch aus Habsucht, noch aus irgendwelcher anderen Begierde, sondern aus aufrichtiger Gottesfurcht und aus dem Eifer um die Auferbauung der Kirche heraus das uns angebotene Amt annehmen. Das ist, wie ich sagte, für jeden einzelnen von uns notwendig, wenn wir wollen, daß unser Dienst Gott wohlgefällig sei.

Vor dem Angesicht der Kirche ist aber trotzdem auch der rechtmäßig berufen, der mit schlechtem Gewissen an sein Amt herangegangen ist, sofern nur seine Schlechtigkeit nicht offen zutage getreten ist. Man pflegt auch von amtlosen Leuten zu sagen, sie seien zum Dienst berufen, wenn man nämlich sieht, daß sie geeignet und fähig sind, dies Amt zu bekleiden, und zwar, weil die Bildung, wenn sie mit der Frömmigkeit und den anderen Gaben eines guten Hirten (Pastors) verbunden ist, eine gewisse Vorbereitung auf das Amt darstellt. Denn die Menschen, die der Herr zu einer so großen Aufgabe bestimmt hat, die rüstet er zunächst mit den Waffen aus, die erforderlich sind, um sie zu erfüllen, damit sie nicht leer und unvorbereitet kommen. Daher hat auch Paulus im (ersten) Brief an die Korinther, als er von den Amtspflichten selber sprechen wollte, zunächst die Gaben aufgezählt, mit denen die, die solche Amtspflichten ausüben, ausgerüstet sein müssen (1. Kor. 12,7-11). Aber weil dies bereits das erste von den vier Hauptstücken ist, die ich oben aufgestellt habe, so wollen wir jetzt weiter davon reden.

11. ’n Uiterlike en ’n innerlike roeping

Die behandeling van die roeping lê op vier vlakke, naamlik dat ons moet weet hoedanig hulle moet wees, hoe en deur wie hulle as bedienaars ingestel moet word, en volgens watter plegtigheid of seremonie hulle bevestig moet word.

Ek praat nou van die uiterlike en plegtige roeping wat op die openbare orde van die kerk gerig is en laat daardie verborge roeping⁷⁴ buite rekening waarvan elke bedienaar voor God bewus is en die kerk nie as getuie het nie. Ons hart is egter ’n goeie getuie dat ons die amp wat ons aangebied word, nôg uit eersug, nôg uit hebsug, nôg uit enige selfsug, aanvaar maar uit opregte vrees vir God en uit ywer om die kerk te bou. Soos ek gesê het, is dit weliswaar vir elkeen van ons noodsaaklik as ons wil hê dat God ons bediening moet goedkeur. As iemand met ’n slegte gewete ’n beroep aanvaar, is hy nogtans nietemin behoorlik voor die kerk beroep mits sy goddeloosheid nie oop en bloot is nie. Mense sê gewoonlik dat selfs leke tot die bedieningsamp geroepe is wanneer hulle sien dat hulle bevoeg en geskik is om dit te verrig - natuurlik omdat geleerdheid met godsvrug en die ander gawes van ’n goeie herder in ’n sekere sin ’n voorbereiding daarvoor is. Want die Here rus diegene wat Hy vir so ’n belangrike amp bestem het, eers met daardie wapens toe wat vereis word om dit te vervul sodat hulle nie met leë hande en onvoorbereid kom nie. Toe Paulus in sy brief aan die Korintiërs juis oor die ampspligte wou praat, het hy daarom eers ’n uiteensetting van die gawes gegee waarin diegene behoort uit te munt wat hierdie pligte vervul.⁷⁵ Maar omdat dit die eerste van die vier hoofpunte is wat ek geponeer het, laat ons dan nou daartoe oorgaan.

11. В этом вопросе можно выделить четыре аспекта: мы должны выяснить, какими должны быть избираемые служители; каким образом их следует избирать; кто обладает избирательным правом; какова должна быть процедура вступления в должность. Я говорю исключительно о внешнем призвании, принадлежащем к порядку Церкви, но умалчиваю о призвании тайном, свидетелями которого люди быть не могут, но о котором каждый служитель свидетельствует перед Богом своей совестью. Однако мы должны быть твёрдо уверены в этом призвании, в том, что принимаем церковную должность не из честолюбия или алчности, но в силу истинного страха Божьего и усердного стремления к возвышению Церкви. Такое призвание, повторяю, необходимо каждому из нас, служителей Церкви, если мы хотим, чтобы наше служение поддерживал Бог. Но если кто-нибудь займёт церковную должность злонамеренно, он все равно сохранит надлежащее внешнее призвание Церкви, если его неискренность не будет обнаружена.

Кроме того, мы обычно говорим о частных лицах: такой-то человек имеет призвание к служению, - если видим у него способности к этому. Ибо учёность, страх Божий и прочие добродетели хорошего пастыря как бы приуготовляют человека к принятию должности. Это происходит потому, что Бог, избирая людей к служению, прежде всего наделяет их необходимыми качествами, дабы они не начинали службу безоружными и неподготовленными. Поэтому и св. Павел в Первом послании к коринфянам, говоря о видах служения, начинает с перечисления даров, которые необходимо иметь призванным (1 Кор 12:7-11). Именно этот вопрос является первым из названных выше. Обратимся к его рассмотрению.

12. Quales eligere Episcopos deceat, Paulus duobus locis [Tit. 1. b. 7; l.^d Tim. 3. a. 1]² copiose exequitur; summa tamen huc redit, non esse eligendos nisi qui sint sanae doctrinae, et sanctae vitae, nec aliquo vitio notabiles, quod et illis adimat authoritatem, et ministerio ignominiam afferat. De diaconis et senioribus similis prorsus est ratio^{e 3}. Videndum semper ne ad onus quod illis imponitur sustinendum, impares sint aut inepti, hoc est ut instructi sint iis facultatibus quae ad implendum suum munus erunt necessariae. Sic Christus, quum Apostolos missurus esset, eos armis et instrumentis quibus carere non poterant exornavit [Luc. 21. c. 15 et 24. g. 49; Marc. 16. c. 15⁴, Act. 1. b. 8]. Et Paulus, depicta boni ac veri Episcopi imagine, Timotheum admonet nequem ab ea alienum eligendo, se ipsum contaminet [1. Tim. 5. d. 22]. Particulam Qualiter non ad ritum eligendi, verum^f ad religiosum timorem, qui in electione servandus est, refero. Hinc ieiunia et orationes, quibus usos fuisse fideles narrat Lucas quum Presbyteros crearent^g. Nam quum intelligerent se rem agere omnium maxime seriam, nihil tentare audebant nisi cum summa reverentia et sollicitudine^h. Potissimum vero incubuerunt in preces, quibus Spiritum consilii etⁱ discretionis a Deo peterent.

12. Quels doyvent estre ceux qu’on eslist pour Evesques, sainct Paul le montre amplement en deux passages. La somme toutesfois revient là, qu’il n’en faut point eslire qui ne soyent de saine doctrine et saincte vie, et ne soyent point entachez de quelque vice notable, lequel les rende contemptibles, et face que leur ministere soit en opprobre (1 Tim. 3:2, 3; Tite 1:7 s.). Il y a une mesme raison aux Diacres et aux Prestres. Pour le premier, il faut tousjours regarder qu’ils ne soyent point ineptes ou insuffisans à porter la charge qu’on leur baille: c’est à dire, qu’ils soyent garnis des choses lesquelles sont requises à faire l’office. En ceste sorte, nostre Seigneur Jesus Christ voulant envoyer ses Apostres, les a premierement douez et pourveus des armes et instrumens dont ils ne se pouvoyent passer (Luc. 21:15; 24:49; Marc 16:15; Act. 1:8). Et sainct Paul ayant mis la description d’un bon Evesque, admonneste Timothée de ne se point souiller en eslisant ceux qui n’auroyent point telle suffisance (1 Tim. 5:22). Ce mot que nous avons mis, comment ils les faut eslire, ne se doit point rapporter à la ceremonie, mais à la reverence et solicitude de laquelle on doit user en faisant telle election. A quoy appartiennent les jusnes et prieres que sainct Luc dit que les fideles faisoyent, ayans à creer des Prestres (Act. 14:23). Car pource qu’ils savoyent bien que c’estoit une chose de fort grande importance, ils n’osoyent rien attenter sinon avec grande crainte, en pensant bien à ce qu’ils avoyent à faire. Principalement ils faisoyent leur devoir de prier Dieu pour demander l’Esprit de conseil et discretion.

12. The qualifications of those who ought to be chosen bishops, are stated at large by Paul in two passages.⁸³¹ The sum of all he says is, that none are to be chosen but men of sound doctrine and a holy life, not chargeable with any fault that may destroy their authority, or disgrace their ministry. The same rule is laid down for the deacons and governors. Constant care is required, that they be not unequal to the burden imposed upon them, or, in other words, that they be endowed with those talents which are necessary to the discharge of their duty. So, when Christ was about to send forth his apostles, he furnished them with such means and powers as were indispensable to their success.⁸³² And Paul, after having delineated the character of a good and genuine bishop, admonishes Timothy not to contaminate himself by the appointment of any one of a different description.⁸³³ The question relating to the manner in which they are to be chosen, I refer not to the form of election, but to the religious awe which ought to be observed in it. Hence the fasting and prayer, which 269Luke states to have been practised by the faithful at the ordination of elders.⁸³⁴ For knowing themselves to be engaged in a business of the highest importance, they dared not attempt any thing but with the greatest reverence and solicitude. And above all things, they were earnest in prayers and supplications to God for the spirit of wisdom and discretion.

12. 1. Who are to be appointed ministers? 2. Mode of appointment.

What persons should be elected bishops is treated at length by Paul in two passages (Tit. 1:7; 1 Tim. 3:1). The substance is, that none are to be chosen save those who are of sound doctrine and holy lives, and not notorious for any defect which might destroy their authority and bring disgrace on the ministry. The description of deacons and elders is entirely similar (see chapter 4 sec. 10-13). We must always take care that they are not unfit for or unequal to the burden imposed upon them; in other words, that they are provided with the means which will be necessary to fulfil their office. Thus our Saviour, when about to send his apostles, provided them with the arms and instruments which were indispensably requisite.¹ And Paul, after portraying the character of a good and genuine bishop, admonishes Timothy not to contaminate himself by choosing an improper person for the office. The expression, in what way, I use not in reference to the rite of choosing, but only to the religious fear which is to be observed in election. Hence the fastings and prayers which Luke narrates that the faithful employed when they elected presbyters (Acts 14:23). For, understanding that the business was the most serious in which they could engage, they did not venture to act without the greatest reverence and solicitude. But above all, they were earnest in prayer, imploring from God the spirit of wisdom and discernment.

12. Hoedanige opzieners men moet kiezen, leert Paulus op twee plaatsen uitvoerig (Tit. 1:7; 1 Tim.3:1) De hoofdzaak echter komt hierop neer, dat slechts zulken moeten gekozen worden, die van een gezonde leer en heilige levenswandel zijn, en die niet bekend zijn om enig gebrek, dat hun het gezag zou ontnemen en aan de dienst smaad zou toebrengen. Met de diakenen en ouderlingen staat het geheel evenzo. Men moet altijd toezien, dat ze niet ongeschikt of onbekwaam zijn om de last, die hun opgelegd wordt, te dragen, dat is, dat ze toegerust zijn met die vermogens, die noodzakelijk zullen zijn tot het vervullen van hun taak. Zo heeft Christus, toen Hij op het punt stond de apostelen uit te zenden, hen toegerust met de wapenen en de werktuigen, die ze niet konden missen. En nadat Paulus het beeld van een goed en waar opziener heeft geschilderd, vermaant hij Timotheus, dat hij zich niet zou bezoedelen door iemand te verkiezen, die aan dat beeld vreemd was (1 Tim. 5:22) Het tweede punt, namelijk hoe ze moeten gekozen worden, betrek ik niet op de manier der verkiezing, maar op de godsdienstige vrees, die bij de verkiezing in acht genomen moet worden. Vandaar het vasten en de gebeden, welke, naar Lucas verhaalt, de gelovigen gebruikt hebben, toen zij ouderlingen zouden verkiezen. Want daar ze begrepen, dat ze een allerernstigste zaak verrichtten, durfden ze niets ondernemen dan met de hoogste eerbied en de grootste zorgvuldigheid. Maar vooral hebben zij zich toegelegd op de gebeden, door welke zij de Geest des raads en der onderscheiding van God begeerden.

12. a) Wer kann ein Diener der Kirdle werden?

Was für Leute man zu Bischöfen erwählen soll, das setzt Paulus an zwei Stellen gründlich auseinander (Tit. 1,7f.; 1. Tim. 3,1-7). Die Hauptsache ist dabei folgendes: es sollen nur solche erwählt werden, die von gesunder Lehre und heiligem Lebenswandel sind, und an denen keinerlei Gebrechen erkennbar ist, das ihnen die Autorität rauben und dem Amte Schande bringen könnte. Mit den Diakonen und Ältesten ist es ganz ähnlich bestellt (1. Tim. 3,8-13). Man muß immer darauf sehen, daß sie nicht unfähig oder ungeeignet sind, die Last zu tragen, die ihnen auferlegt wird, das heißt, daß sie mit den Fähigkeiten ausgestattet sind, die dazu notwendig sein werden, ihr Amt auszufüllen. So hat auch Christus die Apostel, als er sie aussenden wollte, mit den Waffen und Werkzeugen ausgerüstet, die sie nicht entbehren konnten (Luk. 21,15; 24,49; Mark. 16,15-18; Apg. 1,8). Und nachdem Paulus das Bild eines guten und wahren Bischofs gezeichnet hat, ermahnt er den Timotheus, er solle keinen zum Bischof erwählen, der diesem Bilde nicht entspräche, und sich damit nicht selber beflecken (1. Tim. 5,22).

b) Wie soll die Erwählung geschehen?

Die zweite Frage war, auf welche Weise man die Diener der Kirche einsetzen solle. Das beziehe ich nun aber nicht auf das Verfahren bei der Erwählung, sondern auf den gottesfürchtigen Ernst, der dabei zu wahren ist. Daher kommt das Fasten und Beten, das nach dem Bericht des Lukas die Gläubigen geübt haben, wenn sie Älteste einsetzten (Apg. 14,23). Denn sie sahen ein, daß 722 sie ein Werk von höchstem Ernst verrichteten, und deshalb wagten sie nur mit tiefster Ehrfurcht und Sorgfalt, etwas zu unternehmen, vor allem aber übten sie eifriges Gebet, um den Geist des Rates und der Unterscheidung von Gott zu erflehen.

12. Karaktertrekke van mense wat tot die ampte verkies word

Paulus verduidelik uitvoerig in twee plekke hoedanig biskoppe wat 1328 verkies word, moet wees.⁷⁶ Dit kom nogtans kortliks hierop neer: hulle moet nie gekies word tensy hulle die gesonde leer en ’n heilige lewe het nie. Hulle moet nie vanweë een of ander gebrek opspraakwekkend wees nie omdat dit hulle hulle gesag enersyds kan ontneem en die bedieningsamp andersyds in die skande kan steek.⁷⁷ Dieselfde vereiste geld ook in die geval van diakens en ouderlinge.⁷⁸ Ons moet altyd daarop let dat hulle opgewasse en bevoeg moet wees om die taak wat hulle opgelê word, te dra. Dit beteken dat hulle so met daardie vaardighede toegerus moet wees wat noodsaaklik is om hulle amp te vervul. Toe Christus Hom voorgeneem het om sy apostels uit te stuur, het Hy hulle byvoorbeeld met die wapens en hulpmiddels toegerus waarsonder hulle nie kon wees nie.⁷⁹ En nadat Paulus ’n beeld geskets het van die goeie en ware biskop, vermaan hy Timoteus om homself nie te besoedel deur iemand wat daaraan vreemd is, te verkies nie.⁸⁰

Met die woordjie hoe (hulle verkies moet word) verwys ek nie na die manier waarop hulle verkies moet word nie maar na die eerbiedige vrees wat in hulle verkiesing gehandhaaf moet word. Hieruit het die vastye en gebede ontstaan wat, soos Lukas vertel, die gelowiges aangewend het wanneer hulle presbiters aangewys het.⁸¹ Aangesien hulle trouens besef het dat hulle met die ernstigste van alle sake besig was, het hulle niks aangedurf sonder die hoogste eerbied en sorgsaamheid nie. Hulle het hulle inderdaad veral aan gebede gewy waarin hulle God om die Gees van raad en onderskeiding gevra het.⁸²

12. О том, какими должны быть избранные на епископское служение, св. Павел подробно говорит в двух местах (1 Тим 3:1 сл.; Тит 1:7). Общий вывод таков, что избирать следует людей здравого учения и святой жизни, не запятнанных никаким пороком, который покрыл бы бесчестием их самих и опозорил бы их служение. Это требование равно относится и к диаконам, и к пресвитерам. В первую очередь надо следить за тем, чтобы они были пригодны к исполнению возложенных на них обязанностей, то есть обладали всеми необходимыми для этого качествами. Так, Господь наш Иисус Христос прежде чем послать апостолов на благовествование снабдил их всеми орудиями, без которых они бы не могли обойтись (Мк 16:17-18; Лк 21:15; 24:49; Деян 1:8). И св. Павел, охарактеризовав доброго епископа, советует Тимофею не пятнать себя избранием недостойных (1 Тим 5:22).

Всё сказанное нами о надлежащем выборе служителей Церкви относится не к процедуре выбора, а к тому благоговейному вниманию, с каким следует подходить к делу избрания служителей Церкви. То же самое имеет в виду и св. Лука, когда говорит о посте и молитве верующих при избрании пресвитеров (Деян 14:23 сл.). Ибо надлежит знать, что это дело громадной важности, и потому да не дерзают приступать к нему иначе, кроме как с великим страхом и должным размышлением о том, что предстоит сделать. И прежде всего верующие должны помолиться Богу, прося у Него Духа совета и верного суждения [Ис 11:2].

13. Tertium quod in partitione posuimus erat, A quibus eligendi sint ministri. || Huius autem rei certa regula^k ex Apostolorum institutione peti non potest, || quae nonnihil habuit a communi reliquorum vocatione dissimile. Quia enim extraordinarium ministerium erat, ut aliqua insigniori nota conspicuum redderetur, ipsius Domini ore vocari et constitui oportuit qui ipso fungerentur. || Illi ergo nulla humana electione^l, sed solo Dei et Christi mandato instructi, se ad opus^m accinxerunt. || Hinc est quod quum alium substituere in locum Iudae volunt Apostoli, non audent unum aliquem certo nominare, sed 54 duos in medium producunt, ut Dominus sorte declaret utrum ex iis velit succedere [Act. 1. d. 23]¹. In hunc quoque modum accipere convenit, quod negat Paulus, se ab hominibus vel per hominem creatum fuisse Apostolum, sed per Christum et Deum Patrem [Galat. 1. b. 12]. || Prius illud scilicet, Ab^a hominibus, cum piis omnibus verbi ministris commune habuit; neque enim potuit quispiam^b || hanc administrationem rite sustinere nisi qui esset^c a Deo^d vocatus. Alterum autem proprium et singulare illi fuit. Hoc ergo^e dum gloriatur, non tantum se habere iactat quod vero ac legitimo pastori conveniat, sed insignia quoque sui Apostolatus^f profert. Quum enim essent apud Galatas qui eius authoritatem studentes elevare, gregarium aliquem discipulum ipsum facerent a primariis Apostolis subrogatum: quo salvam praedicationi suae dignitatem vendicaret, cui insidias istas intentari noverat, omni ex parte nihilo se reliquis Apostolis inferiorem ostendere necesse habuit. || Proinde se non hominum iudicio, instar vulgaris unius Episcopi, delectum esse affirmat^g, || sed ipsius Domini ore et manifesto oraculo.

13. Le troisieme poinct que nous avons mis en nostre division, estoit à qui il appartient d’eslire les ministres. Or on ne peut prendre une certainc reigle de cela en l’institution ou election des Apostres, d’autant qu’elle n’a point esté du tout semblable à la vocation commune des autres. Car pource que c’estoit un office extraordinaire, afin qu’ils eussent quelque preeminence pour estre discernez d’avec les autres, il a fallu qu’ils ayent esté esleus de la propre bouche du Seigneur. Les Apostres donc ont esté ordonnez en leur estat, non point par election humaine, mais par le seul commandement de Dieu et de Jesus Christ. De là aussi vient, que quand ils en voulurent substituer un au lieu de Judas, ils n’en oserent point nommer un lequel y fust: mais ils en prindrent deux, prians Dieu qu’il declairast par sort lequel il avoit choisi (Act. 1:23). Et en ce mesme sens faut prendre ce que dit sainct Paul aux Galatiens, quand il nie qu’il n’a point esté creé Apostre, ne des hommes, ne par hommes, mais par Jesus Christ et par Dieu le Pere (Gal. 1:1). Quant au premier, assavoir de n’estre esleu des hommes, ce luy a esté une chose commune avec tous bons ministres. Car nul ne peut exercer le sainct ministere de la Parolle, qu’il ne soit appellé de Dieu. Quant à l’autre, de n’estre point esleu par les hommes, il l’a eu propre et particulier à soy. Pourtant, quand il se glorifie de n’estre point esleu par les hommes, non seulement il se vante d’avoir ce que doit avoir chacun bon Pasteur, mais il veut aussi approuver son Apostolat. Car pource qu’il y en avoit entre les Galatiens qui s’estudioyent de diminuer son authorité, allegans qu’il estoit un petit disciple ordonné par les Apostres, afin de maintenir la dignité de sa predication, laquelle ces meschans vouloyent amoindrir, il lui estoit mestier de monstrer qu’il n’estoit rien inferieur aux autres Apostres. Pourtant il afferme qu’il n’a pas esté esleu par le Jugement des hommes, comme estoyent les Pasteurs communs, mais par l’ordonnance et decret de Dieu.

13. The third inquiry we proposed was, by whom ministers are to be chosen. Now, for this no certain rule can be gathered from the appointment of the apostles, which was a case somewhat different from the common call of other ministers. For as theirs was an extraordinary office, it was necessary, in order to render it conspicuous by some eminent character, that they who were to sustain it should be called and appointed by the mouth of the Lord himself. The apostles, therefore, entered upon their work, not in consequence of any human election, but empowered by the sole command of God and of Christ. Hence, when they wish to substitute another in the place of Judas, they refrain from a certain appointment of any one, but nominate two, that the Lord may declare by lot which of them he wills to be his successor.⁸³⁵ In the same sense must be understood the declaration of Paul, that he had been created “an apostle, not of men, neither by man, but by Jesus Christ, and God the Father.”⁸³⁶ The first clause, not of men, was applicable to him in common with all pious ministers of the word; for no man can lawfully exercise this ministry without having been called by God. The other clause was special and peculiar to himself. When he glories in this, therefore, he not only claims what belongs to a true and lawful pastor, but likewise brings forward an evidence of his apostleship. For whereas there were, among the Galatians, some who, from an eagerness to diminish his authority, represented him as a common disciple deputed by the primary apostles,—in order to vindicate the dignity of his preaching, against which he knew these artifices were directed, he found it necessary to show that he was not inferior to the other apostles in any respect. Wherefore he affirms, that he had not been elected by the judgment of men, like some ordinary bishop, but by the mouth and clear revelation of the Lord himself.

13. 3. By whom the appointment is to be made. Why the Apostles were elected by Christ alone. Of the calling and election of St Paul.

The third division which we have adopted is, by whom ministers are to be chosen. A certain rule on this head cannot be obtained from the appointment of the apostles, which was somewhat different from the common call of others. As theirs was an extraordinary ministry, in order to render it conspicuous by some more distinguished mark, those who were to discharge it behoved to be called and appointed by the mouth of the Lord himself. It was not, therefore, by any human election, but at the sole command of God and Christ, that they prepared themselves for the work. Hence, when the apostles were desirous to substitute another in the place of Judas, they did not venture to nominate any one certainly, but brought forward two, that the Lord might declare by lot which of them he wished to succeed (Acts 1:23). In this way we ought to understand Paul’s declaration, that he was made an apostle, “not of men, neither by man, but by Jesus Christ, and God the Father” (Gal. 1:1). The former—viz. not of men—he had in common with all the pious ministers of the word, for no one could duly perform the office unless called by God. The other was proper and peculiar to him. And while he glories in it, he boasts that he had not only what pertains to a true and lawful pastor, but he also brings forward the insignia of his apostleship. For when there were some among the Galatians who, seeking to disparage his authority, represented him as some ordinary disciple, substituted in place of the primary apostles, he, in order to maintain unimpaired the dignity of his ministry, against which he knew that these attempts were made, felt it necessary to show that he was in no respect inferior to the other apostles. Accordingly, he affirms that he was not chosen by the judgment of men, like some ordinary bishop, but by the mouth and manifest oracle of the Lord himself.

13. Het derde punt van onze verdeling was de vraag, door wie de dienaren gekozen moeten worden. Hieromtrent kan men geen vaste regel aan de instelling der apostelen ontlenen, daar die een en ander heeft, dat ongelijk is aan de gemene roeping der overigen. Want omdat het apostelschap een buitengewone bediening was, moesten zij, die het zouden waarnemen door de stem des Heren zelf geroepen en aangesteld worden, opdat hun ambt door een meer in het oog vallend teken onderscheiden zou worden. Zij hebben dus niet door menselijke verkiezing, maar alleen op het bevel van God en Christus zich tot het werk aangegord. Dit is de reden, waarom de apostelen, wanneer zij een ander in de plaats van Judas willen stellen (Hand. 1:23) niet één persoon met zekerheid durven noemen, maar twee in het midden stellen, opdat de Here door het lot te kennen geve, wie van die beiden Hij wil, dat opvolgt. In deze zin moet men het ook opvatten, dat Paulus zegt (Gal. 1:1) dat hij niet door mensen of door middel van een mens tot apostel gekozen is, maar door Christus en God, de Vader. Dat eerste, namelijk niet door mensen, had hij gemeen met alle vrome dienaren des Woords. Immers niemand kon deze bediening naar behoren uitoefenen, dan wie door God geroepen was. Maar het andere was van hem als iets eigens en bijzonders. Wanneer hij dus hiervan roemt, dan roemt hij niet alleen, dat hij heeft, wat een waar en wettig herder behoort te hebben, maar dan wijst hij ook op de kentekenen van zijn apostelschap. Want daar er onder de Galaten lieden waren, die zijn gezag zochten te verkleinen en hem maakten tot een der gewone discipelen, gekozen door de voornaamste apostelen, heeft hij het, om voor zijn prediking de waardigheid, tegen welke hij wist, dat die lagen gelegd werden, ongeschonden te handhaven, het voor nodig gehouden aan te tonen, dat hij in geen enkel opzicht achterstond bij de overige apostelen. Daarom betuigt hij, dat hij niet door het oordeel van mensen, als een gewoon opziener, gekozen is, maar door de mond en de duidelijke uitspraak van de Here zelf.

13. c) Wer soll die Einsetzung vollziehen?

Die dritte Frage in der oben aufgestellten Einteilung war die, von wem die Diener der Kirche erwählt werden sollten.

Hierfür läßt sich nun aus der Einsetzung der Apostel keine sichere Regel entnehmen; denn diese hatte einen von der gewöhnlichen Berufung der übrigen wesentlich verschiedenen Charakter. Denn es war ja ein außerordentliches Amt, und deshalb mußten seine Träger durch den Mund des Herrn selber berufen und eingesetzt werden, damit dieses Amt durch ein besonders herrliches Kennzeichen sichtbar gemacht wurde. Die Apostel waren also mit keinerlei menschlicher Erwählung, sondern allein mit dem Auftrag Gottes und Christi ausgerüstet, als sie sich an ihr Werk machten. Daher kommt es auch, daß die Apostel, als sie einen anderen Apostel an die Stelle des Judas setzen wollen, nicht etwa wagen, einen einzelnen bestimmt zu ernennen, sondern zwei in ihre Mitte stellen, damit der Herr durch das Los bekanntgebe, welcher von ihnen nach seinem Willen jenen Platz einnehmen solle (Apg. 1,23-26). In diesem Sinne muß man es auch verstehen, daß Paulus erklärt, er sei „nicht von Menschen, auch nicht durch Menschen“ zum Apostel bestellt worden, sondern von Christus und von Gott, dem Vater (Gal. 1,1.12). Das erste nämlich: „nicht von Menschen“ - das hatte Paulus mit allen frommen Dienern am Wort gemeinsam. Denn es hat nie jemand diesen Dienst recht ausüben können, ohne von Gott dazu berufen zu sein. Das zweite dagegen kam einzig und als etwas Besonderes dem Apostel zu. Wenn er sich dessen also rühmt, so erhebt er nicht nur den Anspruch, das zu besitzen, was ein wahrer und rechtmäßiger Hirte (der Kirche) haben muß, sondern er weist auch die Kennzeichen seines Apostelamtes vor. Denn es gab ja bei den Galatern Leute, die sich bemühten, seine Autorität zu verkleinern und ihn deshalb für einen gewöhnlichen Jünger erklärten, den die ursprünglichen Apostel hinzugewählt hätten. Um nun seiner Predigt die ihr zustehende Würde, gegen die sich nach seiner Kenntnis jene Nachstellungen richteten, unverkürzt zu erhalten, hielt er es für erforderlich, zu zeigen, daß er den übrigen Aposteln in keiner Hinsicht irgendwie nachstand. Deshalb versichert er, daß er nicht, wie ein gewöhnlicher Bischof, durch das Urteil von Menschen erwählt worden ist, sondern durch den Mund und das deutliche Offenbarungswort des Herrn selber.

13. Deur wie moet bedienaars gekies word?

Die derde punt wat ons in die verdeling geponeer het, is deur wie bedienaars verkies moet word. ’n Bepaalde reël hiervoor kan egter nie uit die aanstelling van die apostels afgelei word nie omdat dit in ’n sekere mate van die algemene roeping van die res verskil het. Omdat dit ’n buitengewone bedieningsamp was, en om dit met ’n groter onderskeidingsteken kenbaar te maak, moes diegene wat die amp verrig het, deur die mond van die Here self geroep en aangestel word. Hulle was dus nie deur mense verkies nie maar, toegerus slegs met ’n opdrag van God en 1329 van Christus, het hulle hulle vir hierdie taak voorberei. Toe die apostels iemand in Judas se plek wou aanstel, was dit die rede waarom hulle nie waag om een bepaalde man vir seker te benoem nie maar hulle bring twee manne in hulle midde sodat die Here deur die lot kon verklaar watter een van hulle Hy in sy plek wou laat opvolg.⁸³ Dit is ook hoe ons Paulus se verklaring moet opneem dat hy nie deur mense of deur ’n mens ’n apostel gemaak is nie maar deur Christus en God die Vader.⁸⁴ Die eerste aspek, deur mense, het hy natuurlik met alle godvrugtige bedienaars van die Woord gedeel want niemand kon hierdie bediening na behore vervul tensy hy deur God daartoe geroep is nie. Die tweede punt was egter gevoeglik en besonderlik eie aan hom. Wanneer hy dus hierop roem, roem hy nie slegs op iets wat ’n ware en wettige herder toekom nie maar hy hou ook die kentekens van sy apostolaat aan ons voor. Aangesien daar trouens onder die Galasiërs mense was wat hulle beywer het om sy gesag te verkleineer, en hom voorgehou het as ’n gewone dissipel wat deur die eerste apostels aangestel is, was dit vir hom noodsaaklik om aan te toon dat hy hoegenaamd nie ’n ondergeskikter posisie as die ander apostels beklee het nie. Sy doel was om die aansien van sy verkondiging te beveilig omdat hy geweet het dat dit met heimlike aanvalle bedreig word. Daarom verklaar hy dat hy nie volgens die oordeel van mense soos een van die gewone biskoppe verkies is nie maar deur die mond en uitdruklike Godspraak van die Here self.

13. Третий пункт нашего рассмотрения касается того, кому надлежит избирать служителей Церкви. Относительно избрания или поставлсния апостолов не может быть определённого правила, поскольку апостольство не похоже на обычное призвание, а представляет собой экстраординарное служение. Поэтому апостолам надлежало быть избранными самим Господом, дабы иметь преимущество и отличие перед всеми прочими. Апостолы были поставлены на служение не человеческим избранием, а единственно велением Бога и Иисуса Христа. Поэтому, когда Иуда отпал от служения, апостолы не осмелились сами выбрать кого-то на освободившееся место, но определили двоих и обратились к Богу с просьбой указать посредством жребия, кого Он избирает (Деян 1:24). В этом же смысле следует понимать и обращённые к галатам слова св. Павла о том, что он сделался апостолом не от людей и не через людей, а через Иисуса Христа и Бога-Отца (Гал 1:1).

Что касается первого утверждения, то есть избрания не от людей, то оно есть признак всякого истинного служения. Ибо никто не может совершать святое служение Слова, не будучи призван Богом. Что же до второго, то есть избрания не через людей, то это особый признак. Когда св. Павел величается, что избран не через людей, он величается не только тем, чем должен обладать всякий добрый пастырь, но доказывает своё апостольство. Дело в том, что некоторые из галатов пытались умалить его авторитет, ссылаясь на то, что он всего лишь ученик, поставленный апостолами. И чтобы поддержать достоинство своей проповеди, которое хотели принизить эти злоумышленники, св. Павлу нужно было доказать, что он ни в чём не уступает другим апостолам. Именно поэтому он утверждает, что избран не человеческим решением, как обыкновенные пастыри, но решением и велением Бога.

14. | At vero ut ab hominibus designentur Episcopi, omnino ex ordine legitimae vocationis esse^h, nemo sobrius inficiabitur: quando in hanc rem extant tot Scripturae testimonia. || Nec reclamat illud Pauli, ut dictum est, se non ab hominibus neque per homines fuisse missum [Galat. 1. a. 1]ⁱ: || quum de ordinaria ministrorum electione illic non loquatur, sed quod erat speciale Apostolis sibi asserat. || Quanquam sic Paulum quoque singulari praerogativa Dominus per seipsum designavit ut disciplina Ecclesiasticae vocationis^k interim uteretur; sic enim refert Lucas, Ieiunantibus et orantibus Apostolis, dicit Spiritus sanctus, Segregate mihi Paulum et Barnabam in opus ad quod^l selegi eos [Act. 13. a. 2]. Quorsum isthaec segregatio et manuum impositio, postquam suam electionem testatus est Spiritus sanctus, nisi ut Ecclesiastica disciplina in designandis per homines 55 ministris conservaretur? Nullo igitur illustriore^a documento eiusmodi ordinem approbare Deus potuit, quam dum Paulum Gentibus Apostolum se destinasse^b praefatus, eum tamen ab Ecclesia vult designari. Quod^c ipsum in Matthiae electione cernere licet [Act. 1. d. 23]. Nam quia tanti erat munus Apostolicum, ut unum aliquem suo iudicio in eum gradum cooptare non ausint, duos in medio constituunt, quorum in alterum sors casura sit; ut ita et electio compertum e caelo^d testimonium habeat, neque tamen omnino praetereatur Ecclesiae politia^e.

14. Que cela soit requis à la vocation legitime des Evesques, qu’ils soyent esleus par les hommes, nul de sain entendement ne le niera, veu qu’il y en a tant de tesmoignages de l’Escriture. Et à cela ne contrevient rien ceste sentence de sainct Paul que nous venons d’exposer: assavoir qu’il n’a point esté esleu des hommes ne par les hommes (Gal. 1:1): veu qu’il ne parle point là de l’election ordinaire des ministres, mais du privilege special des Apostres. Combien que luy-mesme a tellement esté esleu par le Seigneur, que cependant l’ordre Ecclesiastique est intervenu en sa vocation. Car sainct Luc recite que comme les Apostres prioyent et jusnoyent, le sainct Esprit leur dit, Separez moy Paul et Barnabas à l’ouvrage auquel je les ay esleus (Act. 13:2). Dequoy servoit ceste separation et imposition de mains, depuis que le sainct Esprit avoit testiflé son election, sinon pour conserver la police de l’Eglise, que les ministres fussent esleus par les hommes? Pourtant Dieu ne pouvoit approuver cest ordre par un exemple plus notable et evident, que quand apres avoir prononcé qu’il avoit constitué Paul Apostre des Gentils, il veut toutesfois qu’il soit ordonné par l’Eglise. La mesme chose se peut aussi appercevoir en l’election de Matthias (Act. 1:23). Car pource que l’office if Apostre estoit si digne, que l’Eglise n’y osoit pas constituer un certain homme de son jugement, elle en choisit deux pour les presenter au sort. Et ainsi la police de l’Eglise avoit lieu en ceste election, et neantmoins on remettoit à Dieu de savoir lequel il avoit esleu des deux.

14. But that the election and appointment of bishops by men is necessary to constitute a legitimate call to the office, no sober person will deny, while there are so many testimonies of Scripture to establish it. Nor is it contradicted by that declaration of Paul, that he was “an apostle, not of men, nor by man,”⁸³⁷ since he is not speaking in that passage of the ordinary election of ministers, but claiming to himself what was the special privilege 270of the apostles. The immediate designation of Paul, by the Lord himself, to this peculiar privilege, was nevertheless accompanied with the form of an ecclesiastical call, for Luke states, that “As they ministered to the Lord, and fasted, the Holy Ghost said, Separate me Barnabas and Saul for the work whereunto I have called them.”⁸³⁸ What end could be answered by this separation and imposition of hands after the Holy Spirit had testified their election, unless it was the preservation of the order of the Church in designating ministers by men? God could not sanction that order, therefore, by a more illustrious example than when, after having declared that he had constituted Paul the apostle of the Gentiles, he nevertheless directed him to be designated by the Church. The same may be observed in the election of Matthias.⁸³⁹ For the apostolic office being of such high importance that they could not venture to fill up their number by the choice of any one person from their own judgment, they appointed two, one of whom was to be chosen by lot; that so the election might obtain a positive sanction from Heaven, and yet that the order of the Church might not be altogether neglected.

14. Ordinary Pastors are designated by other Pastors. Why certain of the Apostles also were designated by men.

But no sober person will deny that the regular mode of lawful calling is, that bishops should be designated by men, since there are numerous passages of Scripture to this effect. Nor, as has been said, is there anything contrary to this in Paul’s protestation, that he was not sent either of man, or by man, seeing he is not there speaking of the ordinary election of ministers, but claiming for himself what was peculiar to the apostles: although the Lord in thus selecting Paul by special privilege, subjected him in the meantime to the discipline of an ecclesiastical call: for Luke relates, “As they ministered to the Lord, and fasted, the Holy Ghost said, Separate me Barnabas and Saul for the work whereunto I have called them” (Acts 13:2). Why this separation and laying on of hands after the Holy Spirit had attested their election, unless that ecclesiastical discipline might be preserved in appointing ministers by men? God could not give a more illustrious proof of his approbation of this order, than by causing Paul to be set apart by the Church after he had previously declared that he had appointed him to be the Apostle of the Gentiles. The same thing we may see in the election of Matthias. As the apostolic office was of such importance that they did not venture to appoint any one to it of their own judgment, they325bring forward two, on one of whom the lot might fall, that thus the election might have a sure testimony from heaven,and, at the same time, the policy of the Church might not be disregarded.

14. Maar dat het ook alleszins naar de orde van een wettige roeping is, dat de opzieners door mensen aangewezen worden, zal geen verstandig mens loochenen, daar in de Schrift zoveel getuigenissen aangaande deze zaak te vinden zijn. Hier gaat ook niet tegen in, gelijk alreeds gezegd is, het woord van Paulus, dat hij niet door mensen noch door middel van mensen gezonden is, aangezien hij daar niet spreekt over de gewone verkiezing der dienaren, maar zichzelf toeschrijft wat de apostelen bijzonder toekwam. Trouwens de Here heeft ook Paulus door een bijzonder voorrecht zo door zichzelf aangewezen, dat Hij intussen toch de orde van de kerkelijke roeping gebruikte. Want Lucas verhaalt aldus (Hand. 13:2) "Toen de apostelen vastten en baden, zeide de Heilige Geest: Zondert Mij af Paulus en Barnabas tot het werk, waartoe Ik hen geroepen heb." Waartoe die afzondering en oplegging der handen anders dan opdat de kerkelijke orde in het verkiezen der dienaren door middel van mensen zou in acht genomen worden? Door geen duidelijker bewijs dus heeft God zulk een orde kunnen goedkeuren, dan doordat Hij, na vooraf gezegd te hebben, dat Hij Paulus tot een apostel der heidenen bestemd heeft, toch wil, dat hij door de kerk verkozen wordt. Dat zelfde kan men ook zien in de verkiezing van Matthias. Want omdat het apostelambt van zo grote waarde was, dat ze niet één persoon door hun oordeel tot die graad durfden verkiezen, stelden ze twee in hun midden, opdat op één van die het lot zou vallen, opdat zo de verkiezing een kennelijk getuigenis uit de hemel zou ontvangen, en toch de orde der kerk niet geheel zou worden voorbijgegaan.

14.

Daß es aber durchaus nach der Ordnung einer rechtmäßigen Berufung zugeht, wenn die Bischöfe durch Menschen ernannt werden, das wird kein vernünftiger Mensch leugnen; denn es sind in dieser Sache gar viele Zeugnisse der Schrift vorhanden. Dem widerspricht auch, wie gesagt, nicht das Zeugnis des Paulus, nach welchem er „nicht von Menschen, auch nicht durch Menschen“ gesandt worden ist (Gal. 1,1); denn er spricht an dieser Stelle nicht von der ordentlichen Erwählung der Diener (der Kirche), sondern schreibt sich das zu, was den Aposteln besonders zukam. Freilich: obwohl der Herr den Paulus von sich aus kraft eines besonderen Vorrechts bestimmte, so hat er es doch auch bei ihm so gehalten, daß er sich zugleich der Ordnung kirchlicher Berufung bediente. Denn Lukas berichtet: „Da aber die Apostel fasteten und beteten, sprach der Heilige Geist: Sondert mir aus Paulus und Barnabas zu dem Werk, dazu ich sie berufen habe“ (Apg. 13,2; ungenau). Wozu diente nun diese Aussonderung und Handauflegung, nachdem doch der Heilige Geist die von ihm ausgehende Erwählung bereits bezeugt hatte? Doch nur zur Wahrung der kirchlichen Ordnung, kraft deren die Diener (der Kirche) durch Menschen bestimmt werden! Gott hätte also eine solche Ordnung durch keinen klareren Beweis bekräftigen können, als indem er den Paulus, von dem er doch schon zuvor gesagt hatte, er habe ihn den Heiden zum Apostel bestimmt, trotzdem auch von der Kirche erwählt sein lassen wollte. Das gleiche kann man auch aus der Erwählung des 723 Matthias sehen (Apg. 1,23). Denn weil das Amt eines Apostels von solch hoher Bedeutung war, daß sie es nicht wagten, nach ihrem Urteil einen einzelnen in diese Rangstufe mit aufzunehmen, so stellten sie zwei in die Mitte, auf deren einen das Los fallen sollte. Das geschah, damit auf diese Weise die Erwählung ein merkliches Zeugnis vom Himmel her empfing, zugleich aber doch die Ordnung der Kirche durchaus nicht übergangen wurde.

14. Verkiesing deur mense

Maar geen nugter mens sal ontken dat dit heeltemal ordelik is dat biskoppe deur mense aangewys word nie omdat daar trouens soveel Skrifgetuienisse oor hierdie onderwerp bestaan. En soos ons gesê het, weerlê Paulus se verklaring dat hy nie deur mense en ook nie deur bemiddeling van mense gestuur is nie,⁸⁵ dit ook nie aangesien hy daar nie van die gewone verkiesing van bedienaars praat nie maar hy eis vir hom iets op wat besonderlik die apostels toegekom het. Hoewel die Here Paulus met sy besondere prerogatief aangewys het, het Hy intussen van die ordelikheid van die kerklike roeping gebruik gemaak. Lukas gee dit trouens so weer: “Terwyl die apostels gevas en gebid het, sê die Heilige Gees vir hulle: ‘Sonder Paulus en Barnabas af vir die werk waarvoor Ek hulle gekies het’ ”.⁸⁶ Wat is die doel van hierdie afsonde- 1330 ring en handoplegging nadat die Heilige Gees sy keuse betuig het anders as dat kerklike dissipline in die aanwysing van bedienaars deur mense gehandhaaf moet word? God kon hierdie soort orde derhalwe nie met ’n duideliker bewys goedkeur nie as toe Hy vooraf gesê het dat Hy Paulus as ’n apostel vir die heidene bestem het, maar dat dit nogtans sy wil was dat hy deur die kerk aangewys moes word. Ons kan dieselfde benadering ook in die geval van Matthias se verkiesing waarneem.⁸⁷ Omdat die apostoliese amp so belangrik was, het hulle nie gewaag om na hulle oordeel iemand vir hierdie posisie te kies nie maar hulle het twee manne in hulle midde gestel sodat die lot op een van die twee kon val. Daardeur het sy verkiesing enersyds so getuienis uit die hemel bekom en die kerk se beleid⁸⁸ is andersyds hoegenaamd nie daardeur verontagsaam nie.

14. Тот факт, что для законного призвания епископов необходимо избрание их верующими, не станет отрицать никто из здравомыслящих людей, ибо тому есть множество свидетельств Писания. И это нисколько не противоречит приведённым выше словам св. Павла о том, что он был избран не людьми и не через людей (Гал 1:1), потому что св. Павел говорит не об ординарном избрании церковнослужителей, а об особой привилегии апостолов. Но хотя сам он был избран Господом, тем не менее его избрание совершилось и церковным порядком. Ибо св. Лука сообщает, что, когда апостолы молились и постились, Св. Дух сказал им: отделите Мне Варнаву и Павла на дело, к которому Я призвал их (Деян 13:2). Для чего нужно было это призвание и возложение рук после того, как Св. Дух засвидетельствовал их избрание, как не для поддержания церковного устроения, согласно которому служители Церкви должны избираться людьми? Бог не мог подтвердить этот порядок более очевидным и ярким примером, чем это его пожелание увидеть Павла рукоположенным Церковью после того, как Он сам объявил его апостолом язычников.

То же самое мы видим и в избрании Матфия (Деян 1:23). Так как по причине величайшего достоинства апостольского служения Церковь не дерзала поставить конкретного человека апостолом по собственному суждению, она выбрала двоих, чтобы бросить о них жребий. Таким образом, в этом избрании был соблюдён церковный порядок, и в то же время именно Богу было предоставлено решить, кому из двоих отдать предпочтение.

15. | Quaeritur nunc a totane Ecclesia eligi debeat minister, an a collegis tantum et senioribus qui censurae praesunt, an vero unius authoritate constitui possit. Qui hoc ius ad unum hominem deferunt, citant quod ait Paulus ad Titum, Propterea reliqui te in Creta, ut constituas oppidatim Presbyteros [Tit. 1. b. 5]. Item ad Timotheum, Manus nemini cito imposueris [1. Tim. 5. d. 22]. Sed falluntur, si putant vel Timotheum Ephesi, vel Titum in Creta regnum exercuisse, ut suo uterque arbitrio omnia disponeret. Praefuerunt enim tantum ut bonis et salutaribus consiliis populo praeirent: non ut soli, exclusis aliis omnibus, agerent quod placeret. Ac nequid fingere videar, planum id faciam simili exemplo. Refert enim^f Lucas constitutos esse per Ecclesias Presbyteros a Paulo et Barnaba^g: || sed rationem vel modum simul notat, quum dicit factum id esse suffragiis; χειροτονήσαντες inquit,^h τρεσβυτέρους κατʼ ἐκκλησίανⁱ [Act. 14. d. 23]. Creabant ergo ipsi duo: sed tota multitudo, ut mos Graecorum in electionibus erat, manibus sublatis declarabat, quem habere vellet. Nempe sic Romani historici non raro loquuntur, Consulem, qui comitia habuerit, creasse novos magistratus, non aliam ob causam nisi quia suffragia receperit, et populum moderatus sit in eligendo¹. || Non est certe credibile Paulum plus concessisse Timotheo et Tito quam sibi ipse sumpserit. Videmus autem ipsum ex populi suffragiis Episcopos 56 creare solitum. Sic ergo intelligendi sunt superiores loci, nequid de communi Ecclesiae iure ac libertate imminuant. Bene ergo Cyprianus, dum contendit ex divina authoritate descendere, ut sacerdos plebe praesente sub omnium oculis deligatur, et dignus atque idoneus publico iudicio ac testimonio comprobetur [Lib. 1. epist. 4]^{a 1}. Siquidem hoc videmus iussu Domini in sacerdotibus Leviticis fuisse observatum, ut ante consecrationem in conspectum populi producerentur [Levit. 8. a. 6;² Num. 20. d. 26]³. Non aliter ascribitur Matthias Apostolorum collegio, nec aliter septem Diaconi creantur quam populo vidente et approbante [Act. 1. c. 15,⁴ et 6. a. 2⁵]. Haec exempla, inquit Cyprianus, ostendunt sacerdotis ordinationem nonnisi sub populi assistentis conscientia fieri oportere: ut sit ordinatio iusta et legitima, quae omnium testimonio fuerit examinata⁶. Habemus ergo, esse hanc ex verbo Dei legitimam ministri vocationem, ubi ex populi consensu et approbatione creantur qui visi fuerint idonei. Praeesse autem electioni debere alios pastores, nequid vel per levitatem, vel per mala studia, vel per tumultum a multitudine peccetur^b.

15. La question est maintenant, assavoir si un ministre doit estre esleu ou par toute l’Eglise, ou par les autres ministres et gouverneurs: ou bien s’il doit estre constitué par un homme seul. Ceux qui veulent mettre cela en la puissance d’un seul homme, alleguent ce que dit sainct Paul à Tite, Je t’ay laissé en Crete afin que tu constitues des Prestres en chacune ville (Tit. 1:5). Item à Timothée, N’impose pas subitement les mains à aucun (1 Tim. 5:22). Mais s’ils pensent que Timothée ait exercé une domination royale en Ephese, pour disposer du tout à son plaisir, ou que Tite ait fait le semblable en Crete, ils s’abusent grandement. Car tous les deux ont presidé sur les elections, afin de conduire le peuple par bon conseil, et non pas pour en faire et tailler ce que bon leur sembloit en excluant les autres. Et afin qu’il ne semble que je forge cela de ma teste, je demonstreray qu’ainsi est par un semblable exemple. Car sainct Luc recite que Paul et Barnabas ont creé des Prestres par les Eglises (Act. 14:23): mais en disant cela, il note quant et quant la façon: c’est qu’ils les ont creez par suffrages, ou par les voix du peuple, comme porte le mot Grec. Ils les creoyent donc eux deux: mais le peuple selon la façon du pays, ainsi que les histoires tesmoignent, levoit les mains pour declairer lequel il vouloit avoir. Et c’est une forme commune de parler: comme les Historiens disent qu’un Consul creoit des officiers, quand il recevoit les voix du peuple, et presidoit sur l’election. Certes il n’est point croyable que sainct Paul ait plus permis à Timothée ou à Tite, que luy-mesme n’osoit entreprendre. Or nous voyons qu’il avoit accoustumé de creer des ministres par le consentement et suffrages du peupla Il faut donc tellement entendre les passages precedens, que la liberté et le droit commun de l’Eglise ne soit en rien enfreint ou amoindri. Parquoy sainct Cyprien dit bien, en affermant que cela procede de l’authorité de Dieu, qu’un Prestre soit esleu devant un chacun en la presence du peuple, afin qu’il soit approuvé digne et idoine par le tesmoignage de tous. Car nous voyons que cela a esté observé par le comman-mandement de Dieu aux Prestres Levitiques, qu’on les amenast et produist devant le peuple, avant que les consacrer (Levit. 8:6; Nomb. 20:26). En ceste maniere Matthias fut adjoint en la compagnie des Apostres: et ne furent point autrement creez les sept Diacres, que le peuple voyant et les approuvant (Act. 1:26; 6:2, 6). Ces exemples, dit sainct Cyprien, monstrent que la creation d’un Prestre ne se doit faire, sinon en l’assistance du peuple⁹: afin que l’election qui aura esté examinée par le tesmoignage de tous, soit juste et legitime. Nous avons donc que la vocation d’un ministre ordonné par la parolle de Dieu, est telle: assavoir quand celuy qui est idoine est creé avec consentement et approbation du peuple. Au reste, que les Pasteurs doyvent presider sur l’election, afin que le populaire n’y procede point par legiereté, ou par brigues ou par tumultes.

15. Here it is inquired, whether a minister ought to be chosen by the whole Church, or only by the other ministers and the elders who preside over the discipline, or whether he may be appointed by the authority of an individual. Those who attribute this right to any one man, quote what Paul says to Titus: “For this cause I left thee in Crete, that thou shouldst ordain elders in every city;”⁸⁴⁰ and to Timothy: “Lay hands suddenly on no man.”⁸⁴¹ But they are exceedingly mistaken, if they suppose that either Timothy at Ephesus, or Titus in Crete, exercised a sovereign power to regulate every thing according to his own pleasure. For they presided over the people, only to lead them by good and salutary counsels, not to act alone to the exclusion of all others. But that this may not be thought to be an invention of mine, I will prove it by a similar example. For Luke relates, that elders were ordained in the Churches by Paul and Barnabas, but at the same time he distinctly marks the manner in which this was done,—namely, by the suffrages or votes of the people; for this is the meaning of the term he there employs—χειροτονησαντες πρεσβυτερους κατ᾽ ἐκκλησιαν.⁸⁴² Those two apostles, therefore, ordained them; but the whole multitude, according to the custom observed in elections among the Greeks, declared by the elevation of their hands who was the object of their choice. So the Roman historians frequently speak of the consul, who held the assemblies, as 271appointing the new magistrates, for no other reason but because he received the suffrages and presided at the election. Surely it is not credible that Paul granted to Timothy and Titus more power than he assumed to himself; but we see that he was accustomed to ordain bishops according to the suffrages of the people. The above passages, therefore, ought to be understood in the same manner, to guard against all infringement of the common right and liberty of the Church. It is a good remark, therefore, of Cyprian, when he contends, “that it proceeds from Divine authority, that a priest should be elected publicly in the presence of all the people, and that he should be approved as a worthy and fit person by the public judgment and testimony.” In the case of the Levitical priests, we find it was commanded by the Lord, that they should be brought forward in the view of the people before their consecration. Nor was Matthias added to the number of the apostles, nor were the seven deacons appointed, without the presence and approbation of the people.—“These examples,” says Cyprian, “show that the ordination of a priest ought not to be performed but with the knowledge and concurrence of the people, in order that the election which shall have been examined by the testimony of all, may be just and legitimate.” We find, therefore, that it is a legitimate ministry according to the word of God, when those who appear suitable persons are appointed with the consent and approbation of the people; but that other pastors ought to preside over the election, to guard the multitude from falling into any improprieties, through inconstancy, intrigue, or confusion.

15. The election of Pastors does not belong to one individual. Other Pastors should preside, and the people consent and approve.

The next question is, Whether a minister should be chosen by the whole Church, or only by colleagues and elders, who have the charge of discipline; or whether they may be appointed by the authority of one individual?¹ Those who attribute this right to one individual quote the words of Paul to Titus “For this cause left I thee in Crete, that thou shouldest set in order the things that are wanting, and ordain elders in every city” (Tit. 1:5); and also to Timothy, “Lay hands suddenly on no man” (l Tim. 5:22). But they are mistaken if they suppose that Timothy so reigned at Ephesus, and Titus in Crete, as to dispose of all things at their own pleasure. They only presided by previously giving good and salutary counsels to the people, not by doing alone whatever pleased them, while all others were excluded. Lest this should seem to be a fiction of mine, I will make it plain by a similar example. Luke relates that Barnabas and Paul ordained elders throughout the churches, but he at the same time marks the plan or mode when he says that it was done by suffrage. The words are, Χειροτονήσαντες πρεσβυτέρους κατ᾽ ἐκκλησίαν (Acts 14:23). They therefore selected (creabant) two; but the whole body, as was the custom of the Greeks in elections, declared by a show of hands which of the two they wished to have. Thus it is not uncommon for Roman historians to say, that the consul who held the comitia elected the new magistrates, for no other reason but because he received the suffrages, and presided over the people at the election. Certainly it is not credible that Paul conceded more to Timothy and Titus than he assumed to himself. Now we see that his custom was to appoint bishops by the suffrages of the people. We must therefore interpret the above passages, so as not to infringe on the common right and liberty of the Church. Rightly, therefore, does Cyprian contend for it as of divine authority, that the priest be chosen in presence of the people, before the eyes of all, and be approved as worthy and fit by public judgment and testimony, (Cyprian, Lib. 1 Ep. 3). Indeed, we see that by the command of the Lord, the practice in electing the Levitical priests was to bring them forward in view of the people before consecration. Nor is Matthias enrolled among the number of the apostles, nor are the seven deacons elected in any other way, than at the sight and approval of the people (Acts 6:2). “Those examples,” says Cyprian, “show that the ordination of a priest behoved not to take place, unless under the consciousness of the people assisting, so that ordination was just and legitimate which was vouched by the testimony of all.” We see, then, that ministers are legitimately called according to the word of God, when those who may have seemed fit are elected on the consent and approbation of the people. Other326pastors, however, ought to preside over the election, lest any error should be committed by the general body either through levity, or bad passion, or tumult.

15. De vraag is nu of de dienaar door de gehele kerk moet gekozen worden, of slechts door zijn ambtgenoten en de ouderlingen, die de tucht hebben te oefenen, of dat hij door het gezag van één man kan worden aangesteld. Zij, die dit recht aan één man toekennen, halen aan wat Paulus zegt tot Titus (Tit. 1:5) "Om die oorzaak heb ik u in Creta gelaten, opdat gij van stad tot stad ouderlingen zoudt stellen." Evenzo tot Timotheus (1 Tim. 5:22) "Leg niemand haastelijk de handen op." Maar zij vergissen zich, wanneer zij menen, dat of Timotheus te Efeze, of Titus op Creta een regerende macht geoefend hebben, zodat ze alles naar hun goeddunken beschikten. Want zij hebben slechts de leiding gehad, opdat ze het volk met goede en heilzame raadgevingen zouden voorgaan, niet om alleen, met uitsluiting van alle anderen, te doen wat hun behaagde. En om niet de schijn te hebben, dat ik slechts iets verzin, zal ik dit duidelijk maken door een gelijk voorbeeld. Want Lucas verhaalt (Hand. 14:23) dat door Paulus en Barnabas in de kerken ouderlingen zijn aangesteld, maar de wijze of de manier, waarop dat gebeurd is, wijst hij tegelijkertijd aan, wanneer hij zegt, dat het gebeurd is door stemming: "Met opsteken der handen," zegt hij, "hebben zij in elke gemeente ouderlingen verkoren." Zij kozen dus twee mannen; maar de gehele menigte, zoals de Grieken bij verkiezingen gewoon waren, gaf door opsteken der handen te kennen, wie zij hebben wilden. Immers zo drukken ook de Romeinse geschiedschrijvers zich niet zelden uit, dat de consul, die de kiesvergadering leidde, nieuwe overheidspersonen koos, en zij zeggen dat zo alleen hierom, dat hij de stemmen ontving en het volk bij de verkiezing leidde. Ongetwijfeld is het niet te geloven, dat Paulus aan Timotheus en Titus meer toegestaan heeft, dan hij voor zichzelf genomen heeft. Wij zien dan, dat hij gewoon was zelfs opzieners te kiezen uit de stemming van het volk. Zo moeten dus de bovengenoemde plaatsen verstaan worden, zodat ze niets afdoen van het gemene recht en de vrijheid der kerk. Cyprianus¹ spreekt dus juist, wanneer hij zegt, dat het van Gods gezag neerdaalt, dat de priester in tegenwoordigheid van het volk onder aller ogen gekozen wordt, en door het openbaar oordeel en getuigenis voor waardig en geschikt gehouden wordt. Immers wij zien, dat op des Heren bevel bij de Levitische priesters dit in acht genomen is, dat ze vóór hun inwijding voor de ogen van het volk geleid werden (Lev. 8:6; Num.20:26) En op geen andere wijze wordt Matthias aan het college der apostelen toegevoegd, en op geen andere wijze worden zeven diakenen gekozen, dan onder toezicht en goedkeuring van het volk. Deze voorbeelden, zegt Cyprianus, tonen aan, dat de ordinering van een priester slechts mag plaats vinden met medeweten van het volk, dat er bij behoort te zijn, opdat de ordening rechtmatig en wettig zij, daar ze door aller getuigenis onderzocht is. Wij zien dus, dat dit naar Gods Woord de wettige roeping van een dienaar is, wanneer door eenstemmigheid en goedkeuring van het volk diegenen gekozen worden, die geschikt bevonden zijn. En dat de andere herders de verkiezing moeten leiden, opdat niet door lichtvaardigheid, of door partijschap, of door oproerigheid door de menigte wordt gezondigd.

15.

Es ist nun die Frage, ob der Diener von der ganzen Kirche gewählt werden soll oder bloß von seinen Amtsgenossen und von den Ältesten, die die Zucht zu üben haben, oder aber, ob er auch kraft der Autorität eines einzelnen eingesetzt werden kann.

Manche übertragen tatsächlich dieses Recht auf einen einzelnen Menschen und ziehen dazu das Wort des Paulus an Titus heran: „Derhalben ließ ich dich in Kreta, daß du solltest ... besetzen die Städte hin und her mit Ältesten ...” (Tit. 1,5). Oder ebenso das Wort an Timotheus: „Die Hände lege niemand zu bald auf“ (1. Tim. 5,22). Jene Leute täuschen sich aber, wenn sie meinen, Timotheus habe in Ephesus oder Titus auf Kreta eine Regierungsgewalt ausgeübt, so daß sie also beide nach ihrem Gutdünken alles bestimmt hätten. Denn ihre Vorsteherschaft hatte nur den Zweck, daß sie dem Volke mit guten und heilsamen Ratschlägen vorangingen, nicht aber, daß sie allein, unter Ausschluß aller anderen, durchführten, was ihnen gefiel.

Damit nun nicht der Eindruck entsteht, als ob ich mir hier selber etwas ausdächte, so will ich meine Darlegung mit einem ähnlichen Beispiel deutlich machen. Lukas berichtet von Paulus und Barnabas: „Und sie ordneten ihnen hin und her Älteste in den Gemeinden“ (Apg. 14,23); aber er bezeichnet zugleich auch die Art und Weise oder das Verfahren, indem er nämlich sagt, das sei durch eine Stimmabgabe geschehen (vgl. Urtext, Apg. 14,23). Er sagt nämlich: „Mit Aufrecken der Hände wählten sie... für jede Kirche Älteste“ (wörtlich; ausgelassen ist: „ihnen“). Es war also so: Paulus und Barnabas selbst wählten zwei Männer, die ganze Menge aber bezeugte, wie das die Griechen bei Wahlen gewohnt waren, mit aufgehobener Hand, welchen (von den beiden) sie haben wollte. Die römischen Geschichtsschreiber drücken sich nämlich nicht selten so aus, der Konsul, der eine Volksversammlung gehalten habe, habe neue Amtspersonen „gewählt“, und diesen Ausdruck verwenden sie nur aus dem einen Grunde, daß er eben die abgegebenen Stimmen in Empfang genommen und das Volk bei der Wahlhandlung geleitet hat.

Nun ist es aber sicherlich nicht glaubhaft, daß Paulus dem Timotheus und dem Titus mehr zugestanden hätte, als er sich selber an Rechten genommen hat. Wir sehen aber, daß er die Gewohnheit hatte, die Bischöfe auf Grund der Stimmabgabe des Volkes zu wählen. Die oben genannten Stellen sind also dergestalt aufzufassen, daß sie dem allgemeinen Recht und der Freiheit der Kirche keinen Abbruch tun. Sehr treffend ist es daher, wenn Cyprian behauptet, es sei aus Gottes Autorität herzuleiten, daß der Priester in Gegenwart des Volkes vor aller Augen erwählt und durch öffentliches Urteil und Zeugnis als würdig und geeignet bestätigt werde (Brief 67). Wir sehen ja auch, daß man es bei den levitischen Priestern auf Weisung des Herrn so gehalten hat, daß sie vor ihrer Weihe dem Volke vor Augen gestellt wurden (Lev. S,4-6; Num. 20,2s. 27). Auch die Einreihung des Matthias in die Amtsgenoffenschaft der Apostel und ebenso die Wahl der sieben Diakonen geschah nicht anders als im Beisein und unter Billigung des Volkes (Apg. ),15 ff.; b,2-7). „Diese Beispiele“, sagt Cyprian, „zeigen, daß die Ordination eines Priesters nur unter Mitwiffen des anwesenden Volkes geschehen soll, damit die Ordination recht und rechtmäßig erfolgt, weil sie vor dem Zeugnis aller eine Prüfung durchgemacht hat“ (Brief 67).

724 Es ergibt sich also: nach Gottes Wort rechtmäßig ist die Berufung eines Dieners da, wo auf Grund der einhelligen Meinung und der Billigung des Volkes diejenigen gewählt werden, die als geeignet erschienen sind. Die Leitung aber bei der Wahl sollen andere Pastoren innehaben, damit die Menge sich nicht etwa durch Leichtfertigkeit, üble Treibereien oder auch durch Aufruhr versündigt.

15. Wie moet ’n bedienaar aanwys?

Die vraag is nou of ’n bedienaar deur die hele kerk of slegs deur sy kollegas en die ouderlinge wat aan die hoof van die sensuur staan of inderdaad op gesag van net een mens aangestel kan word.⁸⁹ Diegene wat hierdie reg op een mens oordra, haal Paulus se verklaring aan Titus aan:

“Ek het jou daarom in Kreta agtergelaat om van dorp tot dorp presbiters aan te wys” ⁹⁰ Net so sê hy aan Timoteus: “Moenie haastig iemand die hande oplê nie”.⁹¹ Maar hulle kom bedroë daarvan af as hulle dink dat Timoteus so in Efese, of dat Titus so in Kreta regeer het dat elkeen van hulle alles volgens hulle goeddunke gereël het. Hulle was immers aangestel slegs om die kerkvolk in goeie en heilsame advies voor te gaan en nie om alleen en met uitsluiting van die res te doen wat hulle lus was om te doen nie.

Maar om te voorkom dat dit sou lyk asof ek ’n verdigsel skep, sal ek dit met ’n soortgelyke voorbeeld duidelik maak. Lukas vertel immers dat presbiters deur Paulus en Barnabas in die kerke aangewys is, maar hy merk terselfdertyd ook die manier of wyse aan wanneer hy sê dat dit deur 1331 stemming geskied het. Hy sê: “Hulle het in elke kerk presbiters gekies⁹² deur die hande op te steek”.⁹³ Die apostels het hulle twee dus aangewys, maar soos die gewoonte van die Grieke in verkiesings was, het die hele vergadering deur hulle hande op te steek verklaar wie hulle wou hê. So sê Romeinse geskiedkundiges baie dikwels dat ’n konsul wat vergaderings belê het, nuwe amptenare gekies het - en dit om geen ander rede as dat hy die stemme ontvang en die volk in die verkiesing gelei het nie.⁹⁴ Dit is beslis ook nie geloofwaardig dat Paulus Timoteus en Titus meer sou vergun as wat hy vir homself toegeëien het nie. Ons sien egter dat dit sy gewoonte was om biskoppe na aanleiding van die stemme van die (kerk)volk te kies.

Die aanhalings hierbo moet dus so verstaan word dat dit geen vermindering in die gewone reg en vryheid van die kerk teweegbring nie. Cyprianus stel dit dus goed wanneer hy aanvoer dat die feit dat die priester in die teenwoordigheid van die volk voor almal se oë verkies, en deur openbare oordeel en getuienis waardig en geskik bewys word, uit Goddelike gesag afkomstig is.⁹⁵ Ons sien inderdaad dat dit in die verkiesing van die Levitiese priesters volgens die bevel van die Here gebruiklik was dat hulle voor hulle bevestiging voor die volk gebring is.⁹⁶ Nog word Matthias in die vergadering van die apostels opgeneem, nôg word die sewe as diakens gekies anders as ten aanskoue en met die goedkeuring van die (kerk)volk.⁹⁷ “Hierdie voorbeelde,” sê Cyprianus, “behoort aan te toon dat die bevestiging van ’n priester slegs in die teenwoordigheid en met die medewete van die volk behoort te geskied sodat sy bevestiging gegrond en wettig mag wees omdat dit deur almal se getuienis ondersoek is.”⁹⁸

Nou weet ons dus dat hierdie beroep van ’n bedienaar wettig uit die Woord van God is wanneer diegene wat vir hulle geskik lyk, met die instemming en die goedkeuring van die (kerk)volk aangewys word. Verder weet ons dat ander herders aan die hoof van die verkiesing moet staan om te voorkom dat òf deur ligsinnigheid, òf deur partydigheid, òf 1332 deur oproerigheid deur die gemeente gesondig word.⁹⁹

15. Теперь следует рассмотреть вопрос о том, должен ли служитель избираться всей Церковью, её служителями и управителями, либо каким-то одним человеком. Отдающие право избрания одному человеку ссылаются на слова св. Павла, обращённые к Титу: «Для того я оставил тебя в Крите, чтобы ты... поставил по всем городам пресвитеров» (Тит 1:5). А также на слова, написанные Тимофею: «Рук ни на кого не возлагай поспешно» (1 Тим 5:22). Но если они полагают, что Тимофей в Эфесе или Тит на Крите пользовались царской властью, распоряжаясь всем по собственной прихоти, то они грубо извращают факты. Ибо и Тит, и Тимофей председательствовали при избрании пресвитеров, чтобы направить народ добрым советом, а отнюдь не для того, чтобы творить что им вздумается, принимая одних и отвергая других.

А чтобы не создавалось впечатления, будто я выдумал это, приведу в доказательство моих слов подходящий пример. Так, св. Лука сообщает, что Павел и Варнава рукоположили пресвитеров для каждой Церкви. Но, говоря об этом, он в то же время отмечает и способ избрания: голосование, или глас народа, согласно значению соответствующего греческого слова (Деян 14:23). Следовательно, рукополагали двое, но народ по обычаю страны, подтверждённому историками, поднимал руки, выражая таким образом свою волю. Таково общепринятое словоупотребление. Это подобно тому как историки говорят: такой-то консул назначил должностных лиц, когда речь идёт о том, что консул выслушал мнение народа и председательствовал при избрании. Разумеется, невероятно, чтобы св. Павел позволил Титу или Тимофею то, на что не отваживался сам. Однако мы видим, что он соблюдал обыкновение ставить церковнослужителей с одобрения народа и по результатам голосования. Следовательно, именно так надлежит понимать вышеуказанные места Писания, которые ничуть не нарушают и не умаляют свободы обычного права Церкви.

Поэтому св. Киприан правильно говорит о божественном происхождении порядка, согласно которому предпочтение одного кандидата другому и избрание пресвитера совершается в присутствии народа, дабы свидетельство всех верующих подтвердило достоинство и необходимые качества избранника. Как известно, тот же порядок - по Божьей заповеди - соблюдался в отношении левитических священников, прежде освящения которых совершалось поставление их перед лицом народа (Лев 8:6 сл.; Числ 20:26 сл.). По убеждению св. Киприана, эти примеры показывают, что рукоположение пресвитера должно непременно осуществляться при одобрении народа, чтобы засвидетельствованное всеми верующими избрание могло считаться справедливым и законным.

Итак, мы полагаем, что призвание служителя, вводимого в должность словом Божьим, имеет место тогда, когда обладающий соответствующими качествами человек рукополагается с согласия и одобрения народа. Но пастыри должны председательствовать при избрании, дабы собрание народа не впадало в легкомыслие и не пыталось действовать путём интриг или беспорядков.

16. | Superest ritus ordinandi, cui ultimum locum in vocatione dedimus. Constat autem Apostolos non alia ceremonia usos esse, quum aliquem ministerio admovebant, quam manuum impositione^c. || Hunc autem ritum fluxisse arbitror^d ab Hebraeorum more, qui quod benedictum ac consecratum^e volebant, manuum impositione Deo quasi^f repraesentabant. Sic Iacob benedicturus Ephraim et Manasse, eorum capitibus manus^g imposuit [Gene. 48. c. 14]. || Quod sequutus est Dominus noster, quum super infantes precationem faceret [Mat. 19. b. 15]. || Eodem^h (ut arbitror) significatu Iudaei ex Legis praescripto suis sacrificiisⁱ manus^k imponebant^l. Quare Apostoli per manuum 57 impositionem eum se Deo offerre significabant, quem initiabant in ministerium^a. || Quanquam usi sunt etiam super eos, quibus visibiles Spiritus gratias conferebant [Act. 19. a. 6]. Utcunque sit, fuit hic solennis ritus, quoties ad ministerium Ecclesiasticum aliquem vocabant. Sic pastores et doctores, sic diaconos consecrabant^b. || Licet autem nullum extet certum praeceptum de manuum impositione: quia tamen fuisse in perpetuo usu Apostolis videmus, illa tam accurata eorum observatio praecepti vice nobis esse debet. Et certe utile est eiusmodi symbolo cum ministerii dignitatem populo commendari, tum eum qui ordinatur admoneri, ipsum iam non esse sui iuris, sed Deo et Ecclesiae in servitutem addictum. Praeterea non erit inane signum, si in germanam suam originem restitutum fuerit. Nam si nihil frustra Spiritus Dei in Ecclesia instituit, hanc ceremoniam, quum ab eo profecta sit, sentiemus non esse inutilem, modo in superstitiosum abusum non vertatur^c. || Hoc postremo habendum est, non universam multitudinem manus imposuisse suis ministris, sed solos pastores. Quanquam incertum est an plures semper manus imposuerint necne. Illud quidem in diaconis, Paulo et Barnaba, et paucis quibusdam aliis factum fuisse constat [Act. 6. b. 6, et 13. a. 3]. || Sed Paulus ipse^d alibi se, non alios complures, Timotheo manus imposuisse commemorat. Admoneo te (inquit) ut gratiam suscites quae in te est per impositionem manuum mearum [2. Tim. 1. b. 6]. || Nam quod in altera Epistola de impositione manuum presbyterii dicitur [1. Tim. 4. d. 14], non ita accipio quasi Paulus de seniorum collegio loquatur: sed hoc nomine ordinationem ipsam intelligo^e: || quasi diceret, Fac ut gratia quam per manuum impositionem recepisti, quum te presbyterum crearem, non sit irrita.

16. Reste le quatrieme poinct, que nous avons mis en la vocation des ministres: assavoir la ceremonie de les ordonner. Or il appert que les Apostres n’en ont point eu d’autre que l’imposition des mains. Or je pense bien qu’ils avoyent prins ceste façon de la coustume des Juifs, lesquels presentoyent à Dieu par imposition des mains ce qu’ils vouloyent benir et consacrer. En ceste maniere Jacob voulant benir Ephraim et Manassé, mit ses mains sur leurs testes (Gen. 48:14). Autant en fit nostre Seigneur Jesus sur les enfans pour lesquels il prioit (Matth. 19:15). Je pense que pour une mesme fin il estoit ordonné en la Loy, qu’on mist les mains sur les sacrifices qu’on offroit. Pourtant les Apostres par l’imposition des mains signifioyent qu’ils offroyent à Dieu celuy qu’ils introduisoyent au ministere, combien qu’ils en ont aussi usé sur ceux ausquels ils distribuoyent les dons visibles du sainct Esprit (Act. 19:6). Quoy qu’il soit, ils ont usé de ceste solennité toutes fois et quantes qu’ils ordonnoyent quelcun au ministere de l’Eglise, comme nous en voyons les exemples tant aux Pasteurs qu’aux Docteurs et aux Diacres. Or combien qu’il n’y ait nul commandement exprés touchant l’imposition des mains: toutesfois puis que nous voyons que les Apostres l’ont eue en usage perpetuel, ce qu’ils ont observé tant diligemment nous doit estre au lieu de precepte. Et certes c’est une chose utile, de magnifier au peuple la dignité du ministere par une telle ceremonie, et d’advertir par icelle mesme celuy qui est ordonné qu’il n’est plus à soy, mais qu’il est dedié au service de Dieu et de l’Eglise. Davantage, ce ne seroit pas un signe vain et sans vertu, quand il seroit reduit à sa vraye origine. Car si l’Esprit de Dieu n’a rien institué en l’Eglise en vain, nous cognoistrons que ceste ceremonie, laquelle est procedée de luy, ne seroit pas inutile, moyennant qu’elle ne fust pas convertie en superstition. Finalement, il nous faut noter que tout le commun peuple ne mettoit point les mains sur les ministres, mais les autres ministres seulement. Combien qu’il n’est pas certain si plusieurs le faisoyent ou un seul. Il appert bien que cela fut fait aux sept Diacres, à Paul et à Barnabas, et à quelques autres (Act. 6:6; 13:3). Mais sainct Paul fait mention que luy sans autre a imposé les mains à Timothée: Je t’admonneste, dit-il, de faire valoir la grace laquelle est en toy par l’imposition de mes mains (2 Tim. 1:6). Ce qu’en un autre passage il parle de l’imposition des mains de la Prestrise (1 Tim. 4:14), je n’enten pas cela, comme font aucuns, de la compagnie des Prestres: mais de l’estat et office, comme s’il disoit, Regarde que la grace que tu as receue par l’imposition de mes mains, quand je t’eslisoye en l’ordre de Prestrise, ne soit pas vaine.

16. There remains the Form of ordination, which is the last point that we have mentioned relative to the call of ministers. Now, it appears that when the apostles introduced any one into the ministry, they used no other ceremony than imposition of hands. This rite, I believe, descended from the custom of the Hebrews, who, when they wished to bless and consecrate any thing, presented it to God by imposition of hands. Thus, when Jacob blessed Ephraim and Manasseh, he laid his hands upon their heads.⁸⁴³ This custom was followed by our Lord, when he prayed over infants.⁸⁴⁴ It was with the same design, I apprehend, that the Jews were directed in the law to lay their hands upon their sacrifices. Wherefore the imposition of the hands of the apostles was an indication that they offered to God the person whom they introduced into the ministry. They used the same ceremony over those on whom they conferred the visible gifts of the Spirit. But, be that as it may, this was the solemn rite invariably practised, whenever any one was called to the ministry of the Church. Thus they ordained 272pastors and teachers, and thus they ordained deacons. Now, though there is no express precept for the imposition of hands, yet since we find it to have been constantly used by the apostles, such a punctual observance of it by them ought to have the force of a precept with us. And certainly this ceremony is highly useful both to recommend to the people the dignity of the ministry, and to admonish the person ordained that he is no longer his own master, but devoted to the service of God and the Church. Besides, it will not be an unmeaning sign, if it be restored to its true origin. For if the Spirit of God institutes nothing in the Church in vain, we shall perceive that this ceremony, which proceeded from him, is not without its use, provided it be not perverted by a superstitious abuse. Finally, it is to be remarked, that the imposition of hands on the ministers was not the act of the whole multitude, but was confined to the pastors. It is not certain whether this ceremony was, in all cases, performed by more pastors than one, or whether it was ever the act of a single pastor. The former appears to have been the fact in the case of the seven deacons, of Paul and Barnabas, and some few others.⁸⁴⁵ But Paul speaks of himself as having laid hands upon Timothy, without any mention of many others having united with him. “I put thee in remembrance, that thou stir up the gift of God which is in thee, by the putting on of my hands.”⁸⁴⁶ His expression, in the other Epistle, of “the laying on of the hands of the presbytery,”⁸⁴⁷ I apprehend not to signify a company of elders, but to denote the ordination itself; as if he had said, Take care that the grace which thou receivedst by the laying on of hands, when I ordained thee a presbyter, be not in vain.

16. Form in which the ministers of the Church are to be ordained. No express precept but one. Laying on of hands.

It remains to consider the form of ordination, to which we have assigned the last place in the call (see chap. 4, sec. 14, 15). It is certain, that when the apostles appointed any one to the ministry, they used no other ceremony than the laying on of hands. This form was derived, I think, from the custom of the Jews, who, by the laying on of hands, in a manner presented to God whatever they wished to be blessed and consecrated. Thus Jacob, when about to bless Ephraim and Manasseh, placed his hands upon their heads (Gen. 48:14). The same thing was done by our Lord, when he prayed over the little children (Mt. 19:15). With the same intent (as I imagine), the Jews, according to the injunction of the law, laid hands upon their sacrifices. Wherefore, the apostles, by the laying on of hands, intimated that they made an offering to God of him whom they admitted to the ministry; though they also did the same thing over those on whom they conferred the visible gifts of the Spirit (Acts 8:17; 19:6). However this be, it was the regular form, whenever they called any one to the sacred ministry. In this way they consecrated pastors and teachers; in this way they consecrated deacons. But though there is no fixed precept concerning the laying on of hands, yet as we see that it was uniformly observed by the apostles, this careful observance ought to be regarded by us in the light of a precept (see chap. 14, sec. 20; chap. 19, sec. 31). And it is certainly useful, that by such a symbol the dignity of the ministry should be commended to the people, and he who is ordained, reminded that he is no longer his own, but is bound in service to God and the Church. Besides, it will not prove an empty sign, if it be restored to its genuine origin. For if the Spirit of God has not instituted anything in the Church in vain, this ceremony of his appointment we shall feel not to be useless, provided it be not superstitiously abused. Lastly, it is to observed, that it was not the whole people, but only pastors, who laid hands on ministers, though it is uncertain whether or not several always laid their hands: it is certain, that in the case of the deacons, it was done by Paul and Barnabas, and some few others (Acts 6:6; 13:3). But in another place, Paul mentions that he himself, without any others, laid hands on Timothy. “Wherefore, I put thee in remembrance, that thou stir up the gift of God which is in thee, by the putting on of my hands”(2 Tim. 1:6). For what is said in the First Epistle, of the laying on of the hands of the presbytery, I do not understand as if Paul were speaking of the college of Elders. By the expression, I understand the ordination itself; as if he had said, Act so, that the gift which you received by the laying on of hands, when I made you a presbyter, may not be in vain.

16. Nu blijft nog over te bespreken de wijze van ordineren, waaraan wij bij het behandelen der roeping de laatste plaats hebben toegekend. Het staat vast, dat de apostelen, wanneer zij iemand tot de dienst ordineerden, geen andere ceremonie gebruikt hebben dan de oplegging der handen. Ik meen, dat deze handeling voortgekomen is uit de gewoonte der Hebreën, die datgene, wat ze gezegend of geheiligd wilden hebben, door oplegging der handen als het ware voor Gods aanschijn brachten. Zo heeft Jakob, toen hij Efraim en Manasse zou zegenen, zijn handen op hun hoofden gelegd (Gen. 48:14) En dat heeft onze Here gevolgd, toen Hij een bede deed over de kinderen (Matt. 19:15) Met dezelfde betekenis, naar ik meen, legden de Joden naar het voorschrift der wet de handen op hun offeranden. Daarom gaven de apostelen door de oplegging der handen te kennen, dat ze hem, die ze inwijdden tot de dienst, aan God aanboden. Ofschoon, ze gebruikten deze gewoonte ook ten aanzien van hen, aan wie zij de zichtbare gaven des Geestes schonken (Hand. 19:6) Hoe het ook zij, dit was de gewone ceremonie, telkens als ze iemand tot de kerkelijke bediening riepen. Zo plachten zij de herders en leraars, zo ook de diakenen te wijden. En ofschoon er geen enkel bepaald bevel bestaat over de oplegging der handen, moet toch, daar we zien, dat ze bij de apostelen voortdurend in gebruik geweest is, die nauwkeurige inachtneming door hen ons zijn als een gebod. En ongetwijfeld is het nuttig, dat door zulk een teken de waardigheid der bediening aan het volk wordt aangeprezen, en ook, dat hij, die geordineerd wordt, er door aan wordt herinnerd, dat hij nu niet meer zijn eigen meester is, maar dat hij aan God en de kerk tot dienstbaarheid is toegewezen. Bovendien zal het geen ijdel teken zijn, wanneer het tot zijn ware oorsprong hersteld is. Want indien Gods Geest niets tevergeefs in de kerk heeft ingesteld, zullen wij gevoelen, dat deze ceremonie, daar ze van Hem is uitgegaan, niet onnuttig is, mits ze niet tot superstitieus misbruik wordt veranderd. Ten slotte moeten wij ook dit weten, dat niet de ganse menigte haar dienaars de handen opgelegd heeft, maar alleen de herders. Ofschoon het onzeker is, of steeds meer dan één de handen opgelegd hebben, of niet. Dit is zeker, dat het door meerderen geschied is bij de diakenen, Paulus en Barnabas en sommige anderen. Maar Paulus vermeldt elders (2 Tim. 1:6) dat hij, en niet meer anderen, Timotheus de handen opgelegd heeft. "Ik maak u indachtig," zegt hij, "dat gij opwekt de gave Gods, die in u is door de oplegging mijner handen." Want wat in de andere brief gezegd wordt (1 Tim. 4:14) over de oplegging der handen des ouderlingschaps, vat ik niet zo op, alsof Paulus sprak van het college der ouderlingen, maar onder deze naam versta ik de ordinering zelf, alsof hij zeide: maak dat de genade, die gij ontvangen hebt door de oplegging der handen, toen ik u tot ouderling koos, niet vergeefs zij.

16. d) Die Ordination

Jetzt ist noch das Verfahren bei der Ordination übrig, dem wir bei der (Besprechung der) Berufung den letzten Platz gegeben haben. Es steht nun fest, daß die Apostel, wenn sie jemanden in ein Amt einsetzten, keine andere Zeremonie angewandt haben als die Handauflegung. Dieser (gottesdienstliche) Brauch ist nach meiner Meinung von der Sitte der Hebräer hergekommen: wenn diese etwas gesegnet oder geweiht haben wollten, so stellten sie es durch Auflegung der Hände gleichsam Gott dar. So legte Jakob dem Ephraim und dem Manasse, als er sie segnen wollte, die Hände aufs Haupt (Gen. 48,14). Diesem Brauch hat sich auch unser Herr angeschlossen, als er über den Kindlein betete (Matth. 19,15). Nach meiner Ansicht hatte es die gleiche Bedeutung, wenn die Juden auf Grund der Vorschrift des Gesetzes ihren Opfern die Hand auflegten. Die Apostel deuteten also durch die Handauflegung an, daß sie den, den sie in sein Amt einwiesen, Gott zum Opfer darbrachten. Freilich haben sie die Handauflegung auch an denen geübt, denen sie sichtbare Gnadengaben des Heiligen Geistes zuteil werden ließen (Apg. 19,6). Wie dem nun auch sei - dies war jedenfalls der allgemein übliche Brauch, wenn sie jemanden in ein kirchliches Amt beriefen. In dieser Weise haben sie die Hirten und Lehrer, aber auch die Diakonen (zu ihrem Amt) geheiligt. Allerdings besteht nun kein klares Gebot hinsichtlich der Handauflegung, aber wir sehen doch, daß sie bei den Aposteln in fortwährendem Gebrauch war, und die Tatsache, daß sie diesen Brauch so gründlich innehielten, soll für uns doch soviel gelten wie ein Gebot. Es ist auch sicherlich von Nutzen, daß durch ein derartiges Merkzeichen einerseits dem Volke die Würde des Amtes ans Herz gelegt, andererseits aber auch der, der ordiniert werden soll, daran gemahnt wird, daß er jetzt nicht mehr sein eigener Herr ist, sondern Gott und der Kirche zu Dienste gegeben. Außerdem wird es auch kein leeres Zeichen sein, wenn es nur zu seinem reinen, ursprünglichen Sinn zurückgeführt wird. Denn weil der Geist Gottes in der Kirche nichts umsonst eingerichtet hat, so werden wir auch von dieser Zeremonie, die doch von ihm ausgegangen ist, die Erfahrung machen, daß sie nicht ohne Nutzen bleibt, wofern sie nur nicht in einen abergläubischen Mißbrauch verkehrt wird. Schließlich müssen wir noch wissen, daß nicht etwa die ganze Menge ihren Dienern die Hände aufgelegt hat, sondern allein die Hirten (der Kirche). Allerdings ist es ungewiß, ob die Handauflegung immer durch mehrere geschah oder nicht. Sicher ist aber, daß es bei den Diakonen, bei Paulus und Barnabas und bei einigen wenigen anderen so gemacht worden ist (Apg. 6,6; 13,3). Andererseits erwähnt Paulus an anderer Stelle, daß er dem Timotheus die Hände aufgelegt habe, nicht aber mehrere andere. Er sagt: „Um solcher Ursache willen erinnere ich dich, daß du erweckest die Gabe Gottes, die in dir ist durch die Auflegung meiner Hände“ (2. Tim. 1,6). Denn was wir in dem anderen Brief von der Handauflegung des „Presbyteriums“ lesen (1. Tim. 4,14), das verstehe ich nicht so, als ob Paulus von der Amtsgenossenschaft der Ältesten (also von unserem „Presbyterium“) spräche, sondern ich fasse es so auf, daß dieser Ausdruck die Ordination selber (als Vorgang) meint (Übersetzung der Stelle also etwa: „durch die Handauflegung, die zum Ältestenamt gehört“); es ist also, als ob Paulus sagte: Sorge dafür, daß die Gnade, die du durch die Auflegung der Hände empfangen hast, als ich dich zum Ältesten einsetzte, nicht wirkungslos sei.

16. Die bevestiging van bedienaars

Nou bly daar nog die bevestigingseremonie oor waaraan ons die laaste plek in die roeping toegeken het. Dit staan trouens vas dat wanneer die apostels iemand tot die bedieningsamp toegelaat het, hulle nie van ’n ander seremonie as net van handoplegging gebruik gemaak het nie.¹⁰⁰ Ek meen dat hierdie seremonie uit ’n gebruik van die Jode ontstaan het. Wanneer hulle wou hê dat iets geseën en gewyd moes wees, het hulle dit as ’t ware voor God se oë gestel deur hulle hande daarop te lê. Toe Jakob Efraim en Manasse byvoorbeeld wou seën, het hy sy hande op hulle koppe gesit.¹⁰¹ Ons Here het die voorbeeld ook gevolg toe Hy oor die kinders gebid het.¹⁰² Die Jode het met dieselfde betekenis, meen ek, hulle hande volgens die voorskrif van die wet op hulle offerdiere gelê.¹⁰³ Die apostels het daarom deur hulle handoplegging aangetoon dat hulle iemand vir God aanbied wat hulle in die bedieningsamp inwy. Hulle het dit nogtans ook gebruik oor mense aan wie hulle die sigbare genadegawes van God se Gees verleen het.¹⁰⁴ Hoe dit ook al sy, dit was ’n plegtige seremonie wanneer hulle iemand tot die kerklike bedieningsamp geroep het. So het hulle hulle herders en leraars, so het hulle hulle diakens bevestig.

Hoewel daar geen bepaalde beginsel oor die handoplegging bestaan nie, sien ons nogtans dat die apostels dit voortdurend toegepas het en daarom behoort die versigtige handhawing daarvan vir ons as beginsel te dien. En dit is beslis voordelig om enersyds die aansien van die bedieningsamp met so ’n teken aan die (kerk)volk op te dra, en andersyds die een wat bevestig word, te vermaan dat hy nie langer aan homself behoort nie, maar dat hy tot diens aan God en die kerk toegesê is. Daarbenewens sal dit nie ’n doellose teken wees nie mits dit net tot 1333 die ware oorsprong daarvan herstel word. Want as die Gees van God niks tevergeefs in die kerk ingestel het nie, sal ons nie voel dat hierdie seremonie nutteloos is nie aangesien dit van Hom af uitgegaan het - mits dit nie in ’n bygelowige misbruik verander word nie.¹⁰⁵

Ten slotte moet ons weet dat nie die hele gemeente hulle hande op hulle bedienaars gelê het nie maar slegs die herders hoewel dit nie seker is of verskeie herders hulle die hande opgelê het of nie. Dit staan egter vas dat dit in die geval van die diakens, Paulus, Barnabas en enkele ander gebeur het.¹⁰⁶ Maar Paulus self vertel elders dat slegs hy, en nie verskeie ander nie, sy hande op Timoteus gelê het. Hy sê: “Ek vermaan jou om die genadegawe wat in jou is, deur die oplegging van my hande aan te wakker”.¹⁰⁷ Dat daar in sy ander brief van die oplegging van die presbiters se hande gepraat word,¹⁰⁸ neem ek nie so op asof Paulus van die ouderlingevergadering praat nie maar onder hierdie woord verstaan ek die bevestiging self. Dit is asof hy gesê het: “Sorg dan dat die genade wat jy deur die handoplegging ontvang het toe ek jou ’n presbiter gemaak het, nie tevergeefs is nie”.

16. Остаётся четвёртый пункт вопроса о призвании служителей - процедура ординации. Как известно, у апостолов существовала лишь одна процедура - возложение рук. Думаю, эта процедура была заимствована у евреев, которые обычно возложением рук представляли Богу того, кого хотели благословить и освятить. Так, Иаков, желая благословить Ефрема и Манассию, возложил руки им на головы (Быт 48:14). И Господь наш Иисус возложил руки на детей, молясь за них (Мф 19:15). Я полагаю, что с той же целью Бог повелел в Законе возлагать руки на предлагаемые жертвы [Лев 1:4; 3:2; Числ 8:12; 27:23 и др.]. Поэтому апостолы возложением рук свидетельствовали, что посвящают Богу вводимого в служение, хотя применяли рукоположение и в отношении тех, кому подавали видимые дары Св. Духа (Деян 19:6). Как бы то ни было, они обращались к этой торжественной процедуре всякий раз, когда поставляли кого-либо на церковное служение, примеры чему известны как в отношении пастырей, так и в отношении учителей и диаконов. И хотя по поводу возложения рук нет никакого чётко высказанного предписания, мы видим, что апостолы использовали эту процедуру постоянно. И поэтому то, что они соблюдали с таким тщанием, должно быть принято нами за правило. Разумеется, полезно было также посредством такой церемонии возвеличить в глазах народа достоинство служителя и напомнить ему самому, что отныне он не принадлежит себе, а посвящается служению Богу и Церкви. К тому же, если мы обратимся к подлинному источнику этого символического действия, оно покажется нам отнюдь не пустым и бездейственным. Коль скоро Дух Божий ничего не установил в Церкви напрасно, мы должны признать, что эта происходящая от Него церемония не лишена пользы, если только она не превращается в суеверие.

Наконец следует заметить, что возлагали руки на служителей не обычные люди, но только другие служители, хотя и неясно, делал это один человек или несколько. Известно, что совместное рукоположение совершилось в отношении семи диаконов, Павла, Варнавы и некоторых других (Деян 6:6; 13:3). Но св. Павел упоминает, что рукоположил Тимофея в одиночку: «По сей причине напоминаю тебе возгревать дар Божий, который в тебе чрез моё рукоположение» (2 Тим 1:6). Что же касается другого места, где он говорит о возложении рук на пресвитеров (1 Тим 4:14), я понимаю его не так, как некоторые, - что рукоположение совершалось в присутствии пресвитеров, - но в смысле самого посвящения, как если бы св. Павел сказал: «Не неради о пребывающем в тебе даровании, которое дано через возложение рук моих, когда я избрал тебя на служение священства».