1. 303 | Quoniam autem hoc seculo phrenetici quidam spiritus ob paedobaptismum graves excitarunt in Ecclesia turbas, nec 304 tumultuari etiamnum desinunt¹: facere nequeo quin ad cohibendas eorum furias appendicem hic subiiciam. Quae sicui impendio prolixior forte visa fuerit, is, quaeso, secum reputet tanti esse nobis debere doctrinae in re maxima puritatem una cum ecclesiae pace^a, ut nihil fastidiose sit excipiendum quod ad utranque^b redimendam conducat. Adde quod disputationem hanc ita studebo componere, ut mysterio Baptismi clarius explicando^c non parum habitura sit momenti. Argumento sane in speciem favorabili paedobaptismum impugnant, nulla Dei institutione fundatum esse iactando^d, sed hominum duntaxat audacia, pravaque curiositate invectum, stulta deinde facilitate usu temere receptum^{e 2}. Sacramentum enim nisi certo verbi Dei fundamento nitatur, de filo pendet. Verum quid si re probe animadversa eiusmodi calumniam falso ac inique sanctae Domini ordinationi inuri apparebit^f? Disquiramus ergo primum eius 305 ortum. Et si^a quidem constituterit, sola hominum temeritate excogitatum, eo valere iusso, veram Baptismi observationem sola Dei^b voluntate metiamur. Sin vero certa eius^b authoritate nequaquam destitui comprobatum fuerit, cavendum ne sacrosancta Dei instituta convellendo, in ipsum quoque authorem simus contumeliosi^c.

1. Or d’autant que nous voyons l’observation que nous tenons de baptizer les petits enfans, estre impugnée et debattue par aucuns esprits malins, comme si elle n’avoit point esté instituée de Dieu, mais inventée nouvellement des hommes, ou pour le moins quelques années apres le temps des Apostres: j’estime qu’il viendra bien à propos, de confermer en cest endroit les consciences imbecilies, et refuter les objections mensongieres que pourroyent faire tels seducteurs, pour renverser la verité de Dieu aux cœurs des simples, qui ne seroyent pas fort exercitez pour respondre à leurs cautelles et cavillations. Car ils usent communement d’un argument assez favorable en premiere apparence: c’est qu’ils ne desirent autre chose, sinon que la parolle de Dieu soit purement gardée et maintenue en son entier, sans y rien adjouster ne diminuer, comme ceux qui premierement ont esté inventeurs de baptizer les petits enfans y ont adjousté, y attentans ceste chose sans en avoir aucun commandement. Laquelle raison nous concederions estre assez suffisante, s’ils pouvoyent prouver leur intention, que ce Baptesme soit procedé de l’invention des hommes, et non pas de l’ordonnance de Dieu. Mais quand aucontraire, nous aurons clairement monstré que faussement et à tort ils imposent ceste calomnie, d’appeller Tradition humaine ceste institution tres-bien fondée sur la parolle de Dieu, que reste-il plus, sinon que ceste couleur laquelle ils pretendent en vain, s’en aille en fumée? Ainsi cherchons l’origine premiere du Baptesme des petits enfans. Car s’il appert qu’il ait esté controuvé par la temerité des hommes, je confesse qu’il le faut là laisser, pour en prendre la vraye reigle de ce que le Seigneur en a ordonné: d’autant que les Sacremens ne pendroyent que d’un filet, s’ils n’s estoyent fondez en la parolle de Dieu. Mais si nous trouvons que les petits enfans sont baptizez en l’authorité de Dieu, gardons bien de luy faire outrage, en reprouvant son ordonnance.

1. 494As some turbulent spirits in the present age have raised fierce disputes, which still continue to agitate the Church, on the subject of infant baptism, I cannot refrain from adding some observations with a view to repress their violence. If any one should think this chapter extended to an immoderate length, I would request him to consider, that purity of doctrine in a capital point, and the peace of the Church, ought to be of too much importance in our estimation for us to feel any thing tedious which may conduce to the restoration of both. I shall also study to make this discussion of as much use as possible to a further elucidation of the mystery of baptism. They attack infant baptism with an argument which carries with it an appearance of great plausibility, asserting that it is not founded on any institution of Christ, but was first introduced by the presumption and corrupt curiosity of man, and afterwards received with foolish and inconsiderate facility. For a sacrament rests on no authority, unless it stands on the certain foundation of the word of God. But what if, on a full examination of the subject, it shall appear that this is a false and groundless calumny on the holy ordinance of the Lord? Let us, therefore, inquire into its first origin. And if it shall be found to have been a mere invention of human presumption, we ought to renounce it, and regulate the true observance of baptism solely by the will of God. But if it shall be proved to be sanctioned by his undoubted authority, it behoves us to beware lest, by opposing the holy institutions of God, we offer an insult to their Author himself.

1. Pædobaptism. The consideration of the question necessary and useful. Pædobaptism of divine origin.

529 But since, in this age, certain frenzied spirits have raised, and even now continue to raise, great disturbance in the Church on account of pædobaptism, I cannot avoid here, by way of appendix, adding something to restrain their fury. Should any one think me more prolix than the subject is worth, let him reflect that, in a matter of the greatest moment, so much is due to the peace and purity of the Church, that we should not fastidiously object to whatever may be conducive to both. I may add, that I will study so to arrange this discussion, that it will tend, in no small degree, still farther to illustrate the subject of baptism.¹ The argument by which pædobaptism is assailed is, no doubt, specious—viz. that it is not founded on the institution of God, but was introduced merely by human presumption and depraved curiosity, and afterwards, by a foolish facility, rashly received in practice; whereas a sacrament has not a thread to hang upon, if it rest not on the sure foundation of the word of God. But what if, when the matter is properly attended to, it should be found that a calumny is falsely and unjustly brought against the holy ordinance of the Lord? First, then, let us inquire into its origin. Should it appear to have been devised merely by human rashness, let us abandon it, and regulate the true observance of baptism entirely by the will of the Lord; but should it be proved to be by no means destitute of his sure authority, let us beware of discarding the sacred institutions of God, and thereby insulting their Author.

1. Aangezien echter in deze tijd sommige krankzinnige geesten wegens de kinderdoop ernstige beroerten in de kerk verwekt hebben en ook nu nog niet ophouden te woeden, kan ik niet nalaten tot het beteugelen van hun razernij hier een aanhangsel toe te voegen. En indien dit toevoegsel iemand wellicht wat al te uitvoerig toeschijnt, dan moge deze, bid ik, bij zichzelf bedenken, dat de zuiverheid der leer in een zeer belangrijke zaak tezamen met de vrede der kerk voor ons van zo grote waarde moet zijn, dat men zonder afkeer moet ontvangen, hetgeen nuttig is tot bevordering van die twee dingen. Daar komt bij, dat ik het er op zal toeleggen deze uiteenzetting zo in te richten, dat ze van niet gering gewicht zal zijn tot de duidelijker uitlegging van de verborgenheid des Doops. Zij bestrijden de kinderdoop met een argument, dat ongetwijfeld in schijn aanlokkelijk is, doordat ze beweren, dat de kinderdoop op geen enkele instelling Gods gefundeerd is, maar slechts door de vermetelheid der mensen en slechte nieuwsgierigheid ingevoerd en vervolgens door een dwaze gewilligheid lichtvaardig in gebruik genomen is. Want wanneer een sacrament niet op het vaste fundament van Gods Woord steunt, hangt het aan een draad. Maar als nu eens, nadat de zaak goed is bezien, zal blijken, dat een dergelijke laster vals en ten onrechte Gods heilige ordinantie wordt aangedaan? Laat ons dus in de eerste plaats het ontstaan van de kinderdoop naspeuren. En indien zal komen vast te staan, dat hij alleen door de lichtvaardigheid der mensen is uitgedacht, laat ons dan hem laten varen, en de ware onderhouding van de Doop alleen naar Gods wil afmeten. Indien daarentegen bewezen wordt, dat de kinderdoop geenszins verstoken is van Gods gezag, dan moeten we ons ervoor hoeden, dat we niet aan Gods heilige instellingen tornen en zo ook de Auteur zelf smaadheid aandoen.

1. 913Erster Abschnitt: Die Berechtigung der Kindertaufe (1-9). Ernst und Bedeutung der Auseinandersetzung

Nun haben aber zu unserer Zeit gewisse krankhafte Geister wegen der Kindertaufe schwere Wirrnisse in der Kirche erregt, und sie lassen auch noch nicht davon ab, Aufruhr zu machen. Ich kann angesichts dieser Tatsache nicht umhin, hier einen Anhang folgen zu lassen, um das Wüten dieser Leute in Schranken zu weisen. Wenn dieser Anhang jemandem zu weitläufig vorkommt, so bitte ich, der Betreffende wolle bei sich erwägen, wie doch die Reinheit der Lehre bei einer so ausnehmend wichtigen Sache und wie ebenfalls der Friede der Kirche bei uns von solchem Wert sein müssen, daß man etwas, das zu ihrer Herbeiführung beitragen mag, ohne Widerwillen aufnehmen muß. Außerdem werde ich mich bemühen, diese Erörterung derartig einzurichten, daß sie nicht wenig dazu dienen wird, das Geheimnis der Taufe klarer zu erläutern.

Der Beweisgrund, mit dem die genannten Leute gegen die Kindertaufe angehen, ist dem Anschein nach wirklich beifallswürdig: sie erklären nämlich, die Kindertaufe sei auf keine Einsetzung Gottes begründet, sondern bloß durch die Vermessenheit und den verkehrten Vorwitz der Menschen aufgebracht worden und dann in törichter Leichtfertigkeit ohne Überlegung zur Annahme gekommen. (Dieser Beweisgrund scheint gut zu sein.) Denn wenn sich ein Sakrament nicht auf das sichere Fundament des Wortes Gottes stützt, so hängt es an einem Faden. Was will man aber sagen, wenn es sich bei rechter Betrachtung der Sache klar herausstellen wird, daß man solche Schmach fälschlich und unbillig der heiligen Anordnung Gottes aufbrennt?

Wir wollen also zunächst die Entstehung der Kindertaufe untersuchen. Und wenn es sich dann herausstellen sollte, daß sie allein von der Unbedachtheit der Menschen ersonnen ist, so wollen wir sie fahrenlassen und die wahre Übung der Taufe ausschließlich nach dem Worte Gottes bemessen. Erweist es sich aber, daß die Kindertaufe durchaus nicht ohne die gewisse Autorität Gottes besteht, so müssen wir uns davor hüten, durch Untergrabung der heiligen Einrichtungen Gottes auch gegen ihren Urheber selbst Verachtung zu zeigen.

1. Die noodsaaklikheid om die kinderdoop te behandel

1632 Omdat sekere waansinnige geeste egter in ons tyd vanweë die kinderdoop ernstige oproer in die kerk verwek het, en hulle selfs nou nog nie opgehou het om beroering te veroorsaak nie, kan ek nie anders as om hierdie aanhangsel hier by te voeg¹ om hulle waansinnigheid aan bande te lê nie. As dit miskien vir iemand lyk asof hierdie byvoeging te lank is, vra ek hom om asseblief na te dink van hoe ’n groot belang die suiwerheid van die leer oor ’n onderwerp van die grootste belang, en vrede in die kerk vir ons behoort te wees, sodat ons niks uit afkeur daaruit weg moet laat wat kan bydra om beide hierdie dinge in ere te herstel nie.

Hierby kom ook die feit dat ek my sal inspan om hierdie bespreking so saam te stel dat dit vir ’n duideliker verklaring van die sakrament van die doop van groot betekenis sal wees.

Hulle beveg die kinderdoop met ’n redenasie wat skynbaar in hulle guns is deur daarop te roem dat dit op geen instelling van God gegrond is nie, 1633 maar dat dit vanweë mense se vermetelheid en verwronge nuuskierigheid ingevoer, en uiteindelik uit dwase liggelowigheid onbesonne in gebruik geneem is.² Want as ’n sakrament nie op die vaste fondament van God se Woord steun nie, hang dit aan ’n garingdraadjie. Maar wat daarvan as ons die onderwerp behoorlik ondersoek en dit blyk dat die instelling van die Here valslik en onbillik met so ’n ongegronde aanklag gebrandmerk word? Laat ons derhalwe na die eerste oorsprong van die kinderdoop soek. En as dit weliswaar vasstaan dat dit slegs deur die onbesonnenheid van mense uitgedink is, moet ons dit laat vaar en die ware handhawing van die doop slegs aan die wil van God meet. Maar as ons kan bewys dat die kinderdoop glad nie sonder besliste gesag van God is nie, moet ons waak dat ons nie ’n heilige instelling van God verskeur en Hom ook as die Insteller daarvan beledig nie.

1. Мы видим, что некоторые неразумные люди выступают против крещения младенцев, считая его не Божьим установлением, а человеческим нововведением, вошедшим в обычай не раньше послеапостольского времени. В связи с этим я полагаю весьма необходимым прийти на помощь людям неучёным и опровергнуть лживые возражения, которыми эти искусители могли бы поколебать Божью истину в сердцах простецов, не слишком искушённых в противостоянии подобным измышлениям и уловкам.

Их обычный довод на первый взгляд выглядит весьма убедительно: они якобы хотят лишь одного - чтобы слово Божье сохранялось во всей его полноте и целостности и не подвергалось каким-либо добавлениям или изъятиям. Те же, кто впервые ввёл крещение младенцев, произвели добавление, не имея на то никакого позволения. Мы готовы признать их довод достаточным, если они сумеют доказать свой тезис о человеческом, а не божественном происхождении крещения младенцев. Но если, напротив, мы ясно докажем, что они ложно и неправомерно называют это установление, всецело основанное на Слове Божьем, человеческим преданием, что останется от их доводов? Один лишь дым!

Итак, попробуем отыскать первоначало крещения младенцев. Если окажется, что оно порождено людской дерзостью, тогда, согласен, следует отказаться от него и восстановить подлинное правило, предписанное Господом. Ведь если таинства не будут опираться на Слово Божье, они вовсе лишатся оснований. Но если мы обнаружим, что крещение младенцев совершается по воле Божьей, остережёмся оскорблять Бога хулой, возводимой на его установление.

2. Principio dogma est satis notum, et inter pios omnes confessum, rectam signorum^d considerationem non in externis duntaxat ceremoniis sitam esse: verum a promissione pendere potissimum, ac mysteriis spiritualibus, quibus figurandis ceremonias ipsas Dominus ordinat^e. Itaque qui perdiscere voluerit quid valeat Baptismus, quorsum spectet, quid denique omnino sit: ne cogitationem suam in elemento sistat et corporeo spectaculo: sed eam potius ad Dei promissiones, quae nobis illic 306 offeruntur^a, et ad interiora, quae illic repraesentantur, arcana erigat. Haec qui tenet, solidam^b Baptismi veritatem et totam, ut ita loquar, eius substantiam est assequutus: atque inde etiam docebitur quae sit ratio et quis usus externae aspersionis. Rursum, qui his contemptim praeteritis, visibili ceremoniae mentem penitus affixam habuerit et alligatam, nec vim, nec proprietatem Baptismi intelliget: neque id quidem, quid sibi aqua velit, aut quem usum habeat. Quae sententia pluribus et luculentioribus Scripturae testimoniis comprobata est, quam ut longius eam in praesens persequi necesse sit. Superest ergo iam ut ex promissionibus in Baptismo datis quaeramus^c quae vis eius sit et natura. Scriptura ostendit, peccatorum purgationem, quam a Christi sanguine obtinemus, hic primo demonstrari. Deinde carnis mortificationem, quae mortis eius participatione constat, per quam in vitae novitatem regenerantur fideles, atque adeo Christi societatem^d. Ad hanc summam referri potest quicquid in Scripturis de Baptismo traditum est: nisi quod etiam praeterea testandae apud homines religionis est symbolum^e.

2. Pour le premier, ce doit bien estre une chose resolue entre les fideles, que la droite consideration des signes ou Sacremens que le Seigneur a laissez et recommandez à son Eglise, ne gist point en l’exteriorité ou ceremonie externe seulement: mais principalement depend des promesses et mysteres spirituels que nostre Seigneur a voulu representer par telles ceremonies. Parquoy pour bien recognoistre que c’est que du Baptesme, et qu’il emporte, il n’est pas question de s’arrester du tout à l’eau et ce qui se fait exterieurement: mais il est besoin d’eslever noz pensées aux promesses de Dieu qui nous y sont données, et aux choses interieures et spirituelles qui nous y sont demonstrées. Si nous avons cela, nous tenons la substance et la verité du Baptesme: et mesme de là viendrons à comprendre à quelle fin a esté ordonnée ceste aspersion d’eau qui se fait, et de quoy elle nous sert. D’autrepart, si ces choses mesprisées et laissées, nous avons l’esprit fiché seulement et du tout en l’observatien exterieure, nous ne comprendrons jamais sa vertu, ne l’importance du Baptesme, ne mesme que veut dire ceste eau de laquelle on y use, ne qu’elle signifie. Nous ne poursuyvons pas cecy par longues parolles, veu que c’est une chose tant clairement et si souvent desmontrée en l’Escriture, qu’elle ne peut estre aucunement douteuse ny obscure entre les Chrestiens. Il reste donc au surplus de chercher és promesses données au Baptesme, quelle est la propre substance d’iceluy. L’Escriture nous enseigne que la remission et purgation de nos pechez, que nous avons par l’effusion du sang de Jesus Christ, nous y est premierement representée: apres, la mortification de nostre chair, que nous obtenons pareillement en communicant à sa mort, pour ressusciter à nouveauté de vie: c’est assavoir à innocence, saincteté et pureté. En quoy nous comprenons premierement, que le signe visible et materiel n’est sinon representation des choses plus hautes et plus excellentes: pour lesquelles comprendre, il nous faut avoir nostre recours à la parolle de Dieu, en laquelle gist toute la vertu du signe. Or par icelle nous voyons les choses signifiées et representées, estre la purgation de noz pechez, la mortification de nostre chair, pour estre faits participans de la regeneration spirituelle, laquelle doit estre en tous les enfans de Dieu. Davantage, elle monstre que toutes ces choses sont causées en Jesus Christ, comme en estant le fondement Voila en somme la declaration du Baptesme, à laquelle se peut reduire et referer tout ce qui en est dit en l’Escriture: excepté un poinct qui n’a pas esté touché: c’est qu’il est aussi bien comme une marque, par laquelle nous avouons devant les hommes le Seigneur pour nostre Dieu, et sommes enrollez au nombre de son peuple.

2. In the first place, it is a principle sufficiently known, and acknowledged by all believers, that the right consideration of sacramental signs consists not merely in the external ceremonies, but that it chiefly depends on the promise and the spiritual mysteries which the Lord has appointed those ceremonies to represent. Whoever, therefore, wishes to be fully informed of the meaning of baptism, and what baptism is, must not fix his attention on the element and the outward spectacle, but must rather elevate his thoughts to the promises of God which are offered to us in it, and to those internal and spiritual things which it represents to us. He who discovers these things, has attained the solid truth and all the substance 495of baptism, and thence he will also learn the reason and use of the external sprinkling. On the other hand, he who contemptuously disregards these things, and confines his attention entirely to the visible ceremony, will understand neither the force nor propriety of baptism, nor even the meaning or use of the water. This sentiment is established by testimonies of Scripture too numerous and clear to leave the least necessity for pursuing it any further at present. It remains, therefore, that from the promises given in baptism, we endeavour to deduce its nature and meaning. The Scripture shows, that the first thing represented in it, is the remission and purgation of sins, which we obtain in the blood of Christ; and the second the mortification of the flesh, which consists in the participation of his death, by which believers are regenerated to newness of life, and so into communion with him. This is the sum to which we may refer every thing delivered in the Scriptures concerning baptism, except that it is also a sign by which we testify our religion before men.

2. This demonstrated from a consideration of the promises. These explain the nature and validity of Pædobaptism.

In the first place, then, it is a well-known doctrine, and one as to which all the pious are agreed,—that the right consideration of signs does not lie merely in the outward ceremonies, but depends chiefly on the promise and the spiritual mysteries, to typify which the ceremonies themselves are appointed. He, therefore, who would thoroughly understand the effect of baptism—its object and true character—must not stop short at the element and corporeal object.530but look forward to the divine promises which are therein offered to us, and rise to the internal secrets which are therein represented. He who understands these has reached the solid truth, and, so to speak, the whole substance of baptism, and will thence perceive the nature and use of outward sprinkling. On the other hand, he who passes them by in contempt, and keeps his thoughts entirely fixed on the visible ceremony, will neither understand the force, nor the proper nature of baptism, nor comprehend what is meant, or what end is gained by the use of water. This is confirmed by passages of Scripture too numerous and too clear to make it necessary here to discuss them more at length. It remains, therefore, to inquire into the nature and efficacy of baptism, as evinced by the promises therein given. Scripture shows, first, that it points to that cleansing from sin which we obtain by the blood of Christ; and, secondly, to the mortification of the flesh which consists in participation in his death, by which believers are regenerated to newness of life, and thereby to the fellowship of Christ. To these general heads may be referred all that the Scriptures teach concerning baptism, with this addition, that it is also a symbol to testify our religion to men.

2. In de eerste plaats is het een voldoende bekend leerstuk en onder alle vromen erkend, dat de juiste beschouwing der tekenen niet slechts in de uiterlijke ceremoniën gelegen is, maar vooral hangt aan de belofte en aan de geestelijke verborgenheden, tot wier afbeelding de Here juist de ceremoniën ordineert. Wie dus geheel wil leren, wat de kracht is van de Doop waartoe hij dient, kortom wat hij geheel en al is, moet niet met zijn gedachte blijven staan bij het teken en het lichamelijk schouwspel, maar haar veeleer opheffen tot de beloften Gods, die ons erin worden aangeboden en tot de inwendige verborgenheden, die ons er door worden veraanschouwelijkt. Wie dit weet, heeft de ganse waarheid van de Doop en, om zo te zeggen, zijn gehele substantie verkregen; en daaruit zal hij ook leren, wat de wijze en het nut is der uiterlijke besprenging. Aan de andere kant, wie deze dingen met verachting voorbijgaat, zijn geest geheel en al gehecht en gebonden heeft aan de zichtbare ceremonie, die zal noch de kracht, noch het eigenlijke van de Doop begrijpen, en zelfs dit niet, wat de bedoeling is van het water of welk nut het heeft. Deze uitspraak is door zoveel en zo duidelijke getuigenissen der Schrift bewezen, dat het niet nodig is nu nog uitvoeriger haar na te gaan. Dus nu is nog over, dat we uit de beloften, die in de Doop gegeven worden, naspeuren, welke zijn kracht en natuur is. De Schrift toont aan, dat in de eerste plaats in de Doop bewezen wordt de reiniging van de zonden, die wij verkrijgen uit Christus' bloed. Verder de doding des vleses, die gelegen is in het deelgenootschap aan zijn dood, door welke de gelovigen wedergeboren worden tot nieuwheid des levens en zo tot gemeenschap met Christus. Tot deze hoofdsom kan alwat in de Schrift over de Doop geleerd wordt, worden teruggebracht; behalve dat hij bovendien ook een teken is om bij de mensen onze religie te betuigen.

2. Der Sinn der Taufe entscheidet

Zunächst ist es ein hinreichend bekannter und bei allen Frommen angenommener Satz, daß die rechte Betrachtung der Zeichen nicht bloß auf den äußeren Zeremonien beruht, sondern vor allem von der Verheißung abhängt und von den geistlichen Geheimnissen, zu deren Darstellung der Herr eben die Zeremonien anordnet. Wer also gründlich feststellen will, was für einen Wert die Taufe hat, welchem Zweck sie dient, kurz, was sie überhaupt ist, der darf seine Erkenntnis nicht bei dem „Element“ oder bei dem leiblichen Anblick stehenbleiben lassen, sondern muß sie vielmehr zu den Verheißungen Gottes emporrichten, die uns darin dargeboten, und zu den tieferen Verborgenheiten, die uns darin vergegenwärtigt werden. Wer die kennt, der hat die wohlbegründete Wahrheit der Taufe und sozusagen ihre ganze Substanz erfaßt, und von da aus wird er dann auch darüber belehrt werden, was die äußerliche Besprengung für einen Sinn und Nutzen hat. Und auf der anderen Seite: wer jene entscheidenden Dinge verächtlich beiseite läßt und seinen Sinn voll und ganz an die äußere Zeremonie geheftet und festgebunden hält, der wird weder die Kraft noch das eigentliche wesender Taufe verstehen, ja, er wird nicht einmal begreifen, was das Wasser (dabei) bedeutet und welchen Nutzen es hat. Dieser Satz ist von zu vielen und zu klaren Zeugnissen der Schrift bewiesen, als daß es vonnöten wäre, vorderhand noch 914 weiter auf ihn einzugehen. Es bleibt uns also noch die Aufgabe übrig, auf Grund der in der Taufe gegebenen Verheißungen danach zu forschen, was die Kraft und das Wesen der Taufe ist. Die Schrift zeigt, daß wir in der Taufe erstens auf die Reinigung von den Sünden hingewiesen werden, die wir durch Christi Blut erlangen. Zum Zweiten werden wir in der Taufe nach dem Zeugnis der Schrift auf die Ertötung des Fleisches hingewiesen, die in dem Teilhaben am Tode Christi besteht, durch welchen die Gläubigen zu einem neuen Leben wieder, geboren werden, – und damit auch (drittens) auf die Gemeinschaft mit Christus. Zu dieser Hauptsumme läßt sich alles in Beziehung setzen, was in der Schrift über die Taufe gelehrt ist; abgesehen davon, daß die Taufe außerdem auch ein Merkzeichen für die Bezeugung der Religion vor den Menschen ist.

2. Die ware betekenis van die doop moetafgelei word uit die seremonie, die beloftes en die geestelike verborgenhede daarin

Ten eerste is dit ’n bekende, en onder alle godvrugtiges ’n algemeen aanvaarde leerstelling dat die regte beskouing oor die sakramente is dat hulle nie slegs in uiterlike seremonies geleë is nie, maar dat hulle eerder van ’n belofte afhanklik is en van geestelike verborgenhede en dat die Here juis die seremonies beskik om hierdie verborgenhede uit te beeld.

As iemand dus ten voile wil leer wat die krag van die doop is, waarop dit gemik is, en wat dit nou eintlik is, moet hy sy gedagtes nie by die element en die liggaamlike gestalte daarvan laat vassteek nie. Hy moet egter sy gedagtes eerder op die beloftes van God wat ons daarin aangebied word, en op die dieper geheimenisse wat daarin afgebeeld word, rig. Iemand wat dit onthou, het die vaste waarheid en die voile wese, om dit so te stel, van die doop verstaan. Daaruit sal hy ook leer wat die rede vir en die gebruik van die uitwendige besprinkeling is.

Iemand wat aan die ander kant hierdie aspekte met minagting verbygaan, en sy gedagtes heeltemal op die sigbare seremonie vasnael en 1634 vasbind, sal nòg die krag, nôg die aard van die doop begryp, en weliswaar ook nie wat die water of die gebruik daarvan beteken nie. Hierdie opvatting is deur vele en baie duidelike Skrifgetuienis bewys sodat dit nie nodig is om dit vir die huidige langer te bespreek nie. Daar bly dus oor dat ons na aanleiding van die beloftes wat in die doop gegee word, ondersoek moet instel na die krag en die aard daarvan.

Die Skrif toon ten eerste aan dat die reiniging van sondes wat ons deur die bloed van Christus bekom, in die doop aan ons getoon word. Daarna ook die afsterwe van die vlees wat op deelname in sy dood berus, en waardeur gelowiges weergebore word tot ’n nuwe lewe en daarom ook tot die gemeenskap in Christus. Alles wat in die Skrif oor die doop geleer is, kan op hierdie samevatting betrek word, behalwe dat dit daarbenewens ook dien as teken³ om ons godsdiens voor die mense te betuig.

2. Прежде всего между верующими должно быть решено, что правильное понимание знаков, или таинств, завещанных и заповеданных Господом своей Церкви, состоит не во внешней, обрядовой стороне, но зависит главным образом от обетований и духовных тайн, которые Господь пожелал отобразить в этих обрядах. Поэтому если мы хотим понять, что есть крещение и что оно заключает в себе, нельзя останавливаться на одной лишь воде и внешней процедуре. Необходимо подняться мыслью к Божьим обетованиям, данным в обряде, и к тем внутренним, духовным вещам, которые в нём представлены. Если мы выполним эти условия, то постигнем истину и сущность крещения, а также цель окропления водой и его пользу для нас. Но если, напротив, мы пренебрежём этими вещами, то исключительно и всецело прилепимся разумом к внешнему рассмотрению и никогда не поймем ни действия крещения, ни его важности, ни значения воды, ни её глубинного смысла. Это утверждение не нуждается в долгих доказательствах: оно столь ясно и подробно изложено в Писании, что не может вызывать сомнений или недоразумения среди христиан.

Таким образом, нам остаётся определить, какое из вложенных в крещение обетований выражает его сущность. Писание учит, что в нём, в первую очередь в крещении, представлено прощение наших грехов и очищение нас от них, обречённое пролитием крови Иисуса Христа. Далее в нём явлено умерщвление нашей плоти, которое мы получаем, приобщаясь к смерти Христовой, чтобы воскреснуть к новой жизни в невинности, святости и чистоте.

Отсюда мы понимаем, что, во-первых, внешний материальный знак есть лишь изображение более возвышенных и превосходных вещей. Чтобы их постигнуть, мы должны обратиться к Слову Божьему, в котором заключена вся сила и действенность (vertu) знака. Оно раскрывает нам, что означаемое и изображённое - это очищение нас от грехов, умерщвление плоти и участие в духовном возрождении, которое должно свершиться во всех детях Божьих. Во-вторых, Слово Божье свидетельствует о том, что все эти вещи сокрыты в Иисусе Христе и имеют своё основание в Нём одном. Таково общее понимание крещения, к которому может быть сведено всё сказанное о нём в Писании. Мы не коснулись лишь одного его аспекта: крещение представляет собой также печать, которой мы свидетельствуем перед людьми, что Господь есть наш Бог и мы причислены к его народу.

3. Quoniam autem ante institutum baptismum, eius vice, populo Dei Circuncisio erat: quid inter se differant, et qua similitudine conveniant haec duo signa, inspiciamus: unde pateat quae sit alterius ad alterum anagoge. Ubi Dominus Circuncisionem Abrahae servandam mandat, praefatur^f se illi et semini illius in Deum fore [Gene. 17. b. 10]: addens penes se affluentiam 307 sufficientiamque esse rerum omnium¹, quo Abraham manum eius, omnis boni scaturiginem fore sibi duceret. Quibus verbis aeternae vitae promissio continetur: quemadmodum interpretatur Christus, argumentum hinc ducens ad evincendam^a fidelium immortalitatem et resurrectionem. Neque enim (inquit) Deus mortuorum est, sed viventium [Matt. 22. c. 32²; Luc. 20. f. 38]. Quare et Paulus Ephesiis demonstrans ex quo exitio liberasset eos Dominus, ex eo quod in Circuncisionis foedus admissi non fuerant, eos sine Christo, sine Deo, sine spe, extraneos a testamentis promissionis fuisse colligit [Ephes. 2. c. 12]; quae omnia foedus ipsum comprehendebat. Primus autem ad Deum accessus, primus ad immortalem vitam ingressus, est peccatorum remissio. Unde conficitur, promissioni Baptismi de nostra purgatione hanc respondere. Post ab Abrahamo Dominus stipulatur, ut ambulet coram se in sinceritate et innocentia cordis³: quod ad mortificationem pertinet seu regenerationem. Ac nequis ambigeret, signum mortificationis esse Circuncisionem, Moses alibi^b clarius explicat, dum Israeliticum populum exhortatur ad praeputium cordis Domino circuncidendum [Deut. 10. d. 16], propterea quod selectus sit in populum Dei ex omnibus terrae nationibus⁴. Quemadmodum Deus, ubi Abrahae posteritatem in populum sibi cooptat, circuncidi praecipit: ita Moses corde circuncidi oportere pronuntiat, enarrans scilicet quae sit istius carnalis circuncisionis veritas [Deut. 30. b. 6.]. Deinde nequis ad eam suis ipsius viribus eniteretur, opus gratiae Dei esse docet. Haec omnia toties a Prophetis inculcantur, ut multa huc testimonia congerere non sit opus quae sponte passim occurrunt^{c 5}. Habemus ergo spiritualem promissionem in Circuncisione Patribus editam, qualis in Baptismo nobis datur: quandoquidem peccatorum remissionem et carnis mortificationem illis figuravit^d. Praeterea, ut fundamentum Baptismi Christum esse docuimus, in quo utrunque istorum residet: ita et Circuncisionis esse constat. Ipse enim Abrahae promittitur, atque in ipso Gentium omnium benedictio^{e 6}. Cui gratiae obsignandae^f Circuncisionis signum additur. 308

3. Pourtant que devant l’institution du Baptesme le peuple de Dieu avoit au lieu la Circoncision, laquelle a servy sous le vieil Testament, il nous faut icy regarder quelle similitude et quelle difference il y a entre ces deux signes: afin que de cela nous comprenions semblablement que c’est qu’on peut deduire de l’un à l’antre. Quand nostre Seigneur ordonne la circoncision à Abraham, il use de ceste preface, qu’il veut estre son Dieu, et le Dieu de sa semence (Gen. 17:7, 10): se declairant estre tout puissant, et avoir toutes choses en sa main, pour luy estre en plenitude et fontaine de tons biens. Sous lesquelles parolles est comprinse la promesse de la vie eternelle: ainsi que nostre Seigneur Jesus Christ l’a exposé, tirant un argument de ce que son Pere s’estoit appellé le Dieu d’Abraham, pour conveincre les Sadduceens de l’immortalité et resurrection des fideles: Car il n’est point, dit-il, Dieu des morts, mais des vivant (Matth. 22:32; Luc 20:38). Parquoy aussi sainct Paul au deuxieme des Ephesiens leur monstrant de quelle confusion nostre Seigneur les avoit retirez, il deduit de ce qu’ils n’avoyent point la Circoncision, qu’ils estoyent sans Christ, estrangers des promesses, sans Dieu et sans esperance (Ephes. 2:12): d’autant qu’icelle estoit le tesmoignage de toutes ces choses. Or le premier degré que nous avons pour approcher de Dieu, et entrer en la vie eternelle, c’est la remission de noz pechez. Dont il s’ensuit que ceste promesse est correspondante à celle du Baptesme, qui est de nostre purgation et ablution. Apres, nostre Seigneur deciaire à Abraham comment il veut qu’il chemine devant soy en integrité et innocence. Qui n’est autre chose que la mortification, pour ressusciter à nouveauté de vie. Et afin qu’il n’y eust nulle doute que la Circoneision ne fust signe et figure de la mortification, Moyse l’expose plus clairement au dixieme de Deuteronome, quand il exhorte le peuple d’Israel de circoncir son cœur au Seigneur: pource qu’il est le peuple esleu de luy, entre toutes les nations de la terre (Deut. 10:16; 30:6). Comme nostre Seigneur en recevait la lignée d’Abraham pour son peuple, ordonne qu’ils soyent circoncis: Moyse declaire qu’ils doyvent estre circoncis de cœur, comme voulant monstrer quelle est la verité de ceste Circoncision charnelle. Davantage, afin que le peuple n’aspirst à ceste mortification par sa propre puissance, il luy enseigne comment c’est une œuvre de la grace de Dieu en nous. Toutes ces choses ont esté tant souvent repetées aux Prophetes, qu’il n’est ja besoin en faire long propos. Nous avons donc que la Circoncision a eu promesse spirituelle envers les Peres, telle mesme que le Baptesme: en leur signifiant la remission de leurs pechez, et mortification de leur chair, pour vivre à justice. Outre plus, comme nous avons dit que Christ, entant qu’il est l’accomplissement de ces choses, est le fondement du Baptesme: aussi est-il de la Circoncision. Parquoy il est promis à Abraham, et en luy la benediction de tous peuples de la terre: comme si nostre Seigneur disoit, que toute la terre estant en soy maudite, recevra benediction par luy. Et le signe de la Circoncision est adjousté pour seeller et confermer ceste grace.

3. As the people of God, before the institution of baptism, had circumcision instead of it, let us examine the similarity and difference between these two signs, in order to discover how far we may argue from one to the other. When the Lord gave Abraham the command of circumcision, he prefaced it by saying, “I will be a God unto thee, and to thy seed after thee;” at the same time declaring himself to be “Almighty,” having an abundance of all things at his disposal, that Abraham might expect to find his hand the source of every blessing.¹¹⁶⁵ These words contain the promise of eternal life, according to the interpretation of Christ, who deduces from this declaration an argument to evince the immortality and resurrection of believers. “For God,” says he, “is not the God of the dead, but of the living.”¹¹⁶⁶ Wherefore also Paul, in showing the Ephesians from what misery the Lord had delivered them, concludes, from their not having been admitted to the covenant of circumcision, that “at that time” they “were without Christ, strangers from the covenants of promise, having no hope and without God;”¹¹⁶⁷ all these things being comprehended in that covenant. But the first access to God, the first entrance into immortal life, is the remission of sins. Whence it follows that this promise corresponds with the promise of baptism respecting our purgation. The Lord afterwards stipulated with Abraham, that he should walk before him in sincerity and purity of heart: this belongs to mortification, or regeneration. And to preclude any doubt that circumcision is a sign of mortification, 496Moses more expressly declares it in another place, when he exhorts the Israelites to circumcise their hearts, because the Lord had chosen them for himself above all the nations of the earth. As God, when he adopts the posterity of Abraham to be his people, commands them to be circumcised, so Moses pronounces it to be necessary to circumcise the heart, thereby declaring the true signification of that carnal circumcision.¹¹⁶⁸ Then, that no one might attempt this in his own strength, he teaches that it is the work of Divine grace.¹¹⁶⁹ All these things are so often inculcated by the prophets, that there is no need to collect here the numerous testimonies which every where present themselves. We have ascertained, therefore, that a spiritual promise, the very same which is given to us in baptism, was given to the fathers in circumcision; which represented to them the remission of sins and the mortification of the flesh. Moreover, as we have shown that Christ, in whom both these things are obtained, is the foundation of baptism, the same must be evident of circumcision. For he was promised to Abraham, and in him the blessing of all nations; and the sign of circumcision was added in confirmation of this grace.

3. Promises annexed to the symbol of water cannot be better seen than in the institution of circumcision.

Now, since prior to the institution of baptism, the people of God had circumcision in its stead, let us see how far these two signs differ, and how far they resemble each other. In this way it will appear what analogy there is between them. When the Lord enjoins Abraham to observe circumcision (Gen. 17:10), he premises that he would be a God unto him and to his seed, adding, that in himself was a perfect sufficiency of all things, and that Abraham might reckon on his hand as a fountain of every blessing. These words include the promise of eternal life, as our Saviour interprets when he employs it to prove the immortality and resurrection of believers: “God,” says he, “is not the God of the dead, but of the living” (Mt. 22:32). Hence, too, Paul, when showing to the Ephesians how great the destruction was from which the Lord had delivered them, seeing that they had not been admitted to the covenant of circumcision, infers that at that time they were aliens from the covenant of promise, without God, and without hope (Eph. 2:12), all these being comprehended in the covenant. Now, the first access to God, the first entrance to immortal life, is the remission of sins. Hence it follows, that this corresponds to the promise of our cleansing in baptism. The Lord afterwards covenants with Abraham, that he is to walk before him in sincerity and innocence of heart: this applies to mortification or regeneration. And lest any should doubt whether circumcision were the sign of mortification, Moses explains more clearly elsewhere when he exhorts the people of Israel to circumcise the foreskin of their heart, because the Lord had chosen them for his own people, out of all the nations of the earth. As the Lord, in choosing the posterity of Abraham for his people, commands them to be circumcised, so Moses declares that they are to be circumcised in heart, thus explaining what is typified by that carnal531circumcision. Then, lest any one should attempt this in his own strength, he shows that it is the work of divine grace. All this is so often inculcated by the prophets, that there is no occasion here to collect the passages which everywhere occur. We have, therefore, a spiritual promise given to the fathers in circumcision, similar to that which is given to us in baptism, since it figured to them both the forgiveness of sins and the mortification of the flesh. Besides, as we have shown that Christ, in whom both of these reside, is the foundation of baptism, so must he also be the foundation of circumcision. For he is promised to Abraham, and in him all nations are blessed. To seal this grace, the sign of circumcision is added.

3. En daar vóór het instellen van de Doop Gods volk in zijn plaats de besnijdenis had, zo laat ons nagaan, waarin die twee tekenen van elkander verschillen en waarin ze met elkander overeenkomen: opdat daaruit blijke, wat we van het ene op het andere kunnen overbrengen. Wanneer de Here aan Abraham beveelt de besnijdenis te onderhouden, zegt Hij vooraf, dat Hij hem en zijn zaad tot een God zal zijn, er aan toevoegend, dat bij Hem was een overvloed en genoegzaamheid van alle dingen, opdat Abraham zou weten, dat Gods hand hem de springbron van alle goeds zou wezen. En in die woorden is de belofte des eeuwigen levens vervat, zoals Christus het uitlegt, die hieraan een bewijs ontleent om de onsterfelijkheid en opstanding der gelovigen aan te tonen (Matt. 22:32;Luc.20:38) "Want," zegt Hij, "God is niet een God der doden, maar der levenden." Daarom wanneer Paulus de Efeziërs aantonen wil (Ef. 2:12) van welk verderf de Here hen bevrijd had, maar daaruit, dat ze tot het verbond der besnijdenis niet waren toegelaten, opdat ze zonder Christus, zonder God, zonder hoop en vreemd aan de testamenten der belofte geweest zijn, al welke dingen het verbond zelf bevatte. De vergeving der zonde nu is de eerste toegang tot God en de eerste ingang tot het onsterfelijke leven. Daaruit volgt, dat deze belofte beantwoordt aan de belofte van de Doop aangaande onze reiniging. Daarna bedingt de Here van Abraham (Deut. 10:16) dat hij voor Gods aanschijn zal wandelen in oprechtheid en onschuld des harten, hetgeen behoort tot de doding of de wedergeboorte. En opdat niemand er aan zou twijfelen, dat de besnijdenis een teken is der doding, legt Mozes het elders (Deut. 30:6) duidelijker uit, wanneer hij het Israëlitische volk vermaant om de voorhuid des harten de Here te besnijden, omdat het uitverkoren was tot een volk Gods uit alle volken der aarde. Evenals God, wanneer Hij zich de nakomelingschap van Abraham tot een volk verkiest, beveelt, dat het besneden moet worden, zo zegt Mozes, dat het aan het hart besneden moet worden, daarmee dus aanwijzend, wat de waarheid is van die vleselijke besnijding. En opdat niemand naar die besnijding des harten zou streven in eigen krachten, leert hij vervolgens, dat ze het werk is van Gods genade. Dit alles wordt door de profeten zo dikwijls ingeprent, dat het niet nodig is hier veel getuigenissen bijeen te brengen, die men vanzelf overal aantreft. Wij zien dus, dat dezelfde geestelijke belofte in de besnijdenis aan de vaderen gegeven is, die ons in de Doop gegeven wordt, daar de besnijdenis hun de vergeving der zonden en de doding des vleses heeft afgebeeld. Bovendien, gelijk we geleerd hebben, dat Christus het fundament van de Doop is, op wie ieder van die beide berust, zo staat vast, dat Hij ook het fundament der besnijdenis is. Want Hij wordt aan Abraham beloofd en in Hem de zegening van alle volken. En om die genadegift te bezegelen wordt het teken der besnijdenis toegevoegd.

3. Taufe und Deschneidung

Nun stand aber für das Volk Gottes vor Einrichtung der Taufe an deren Stelle die Beschneidung, und wir wollen also untersuchen, welcher Unterschied zwischen diesen beiden Zeichen besteht und in welchen gemeinsamen Eigenschaften sie übereinstimmen. Daraus soll dann auch deutlich werden, was vom einen zum anderen hinüberführt.

Als der Herr dem Abraham den Auftrag gibt, die Beschneidung zu üben, da sagt er vorweg, er wolle sein und seines Samens Gott sein (Gen. 17,7.10). Dabei fügt er hinzu, wie die Fülle und der vollgenügende Reichtum aller Dinge bei ihm liegt (Gen. 17,1.6.8), damit Abraham dafür hält, daß seine Hand für ihn der Brunnquell alles Guten sein werde. In diesen Worten ist die Verheißung des ewigen Lebens enthalten. So legt sie Christus aus und entnimmt ihnen den Beweis, um die Unsterblichkeit und Auferstehung der Gläubigen darzutun. Denn Gott, so sagt er, „ist nicht ein Gott der Toten, sondern der Lebendigen“ (Matth. 22,32; Luk. 20,38). In dem gleichen Sinne äußert sich Paulus: er will den Ephesern zeigen, aus was für einem Verderben sie der Herr befreit hatte, und dazu zieht er aus der Tatsache, daß sie zu dem Bund der Beschneidung keinen Zutritt gehabt hatten, die Folgerung, sie seien damals „ohne Christum“, „ohne Gott“, „ohne Hoffnung“ und „fremd den Testamenten der Verheißung“ gewesen (Eph. 2,12) – denn alles das umschloß eben dieser Bund! Nun besteht aber der erste Zugang zu Gott, der erste Schritt zu unsterblichem Leben in der Vergebung der Sünden. Daher ergibt sich, daß der Verheißung von unserer Reinigung, die uns in der Taufe gegeben wird, diese (in der Beschneidung gegebene) entspricht. Nachher legt der Herr dem Abraham die Verpflichtung auf, in Aufrichtigkeit und Unschuld des Herzens „vor ihm zu wandeln“ (Gen. 17,1) – das steht zu der Abtötung und Wiedergeburt in Beziehung (wie sie in der Taufe zur Darstellung kommt). Und damit sich niemand im unklaren darüber ist, daß die Beschneidung ein Zeichen der Abtötung ist, so gibt Mose an anderer Stelle noch eine deutlichere Darlegung, indem er nämlich das israelitische Volk dazu ermahnt, dem Herrn die Vorhaut seines Herzens zu beschneiden (Deut. 10,16), und zwar darum, weil es „aus allen Völkern“ der Erde zu Gottes Volk erwählt worden sei (Deut. 10,15). Wie Gott, als er sich die Nachkommenschaft des Abraham zum Volke annimmt, den Befehl zur Beschneidung gibt (Gen. 17), so tut Mose kund, daß das Volk an seinem Herzen beschnitten werden muß, und damit legt er eben dar, was die Wahrheit (d.h. das wahre Wesen) der fleischlichen Beschneidung ist (Deut. 30,6). Und damit sich keiner aus eigener Kraft um solche Herzensbeschneidung mühte, so lehrt Mose, daß sie ein Werk der Gnade Gottes ist. Das alles wird von den Propheten so oft eingeschärft, daß es nicht erforderlich ist, hier die vielen Zeugnisse aufzuführen, die einem ohne weiteres immer wieder begegnen.

915 Wir stellen also fest, daß den Vätern in der Beschneidung die gleiche geistliche Verheißung zuteil geworden ist, wie sie uns in der Taufe gegeben wird; denn die Beschneidung gab ihnen eine bildliche Darstellung der Vergebung der Sünden und der Abtötung des Fleisches. Und außerdem: wie nach unserer obigen Darlegung das Fundament der Taufe Christus ist, in welchem diese beiden Gaben (Vergebung der Sünden und Abtötung des Fleisches) liegen, so ist er zweifellos auch das Fundament der Beschneidung. Denn er wird dem Abraham verheißen, und in ihm der Segen über alle Völker. Zur Versiegelung dieser Gnade aber wird ja das Zeichen der Beschneidung hinzugefügt.

3. Die betekenis van die water in die doop kan die beste uit die instelling van die besnydenis afgelei word

Omdat God se volk egter voor die instelling van die doop in die plek daarvan die besnydenis⁴ gehad het, moet ons ondersoek instel na wat die verskil tussen hulle is en waarin hierdie twee tekens met mekaar ooreenstem sodat daaruit duidelik kan word wat ons van die een op die ander mag toepas.

Toe die Here Abraham beveel het om die besnydenis te onderhou, sê Hy vooraf dat Hy sy God en sy saad se God sal wees.⁵ Hy voeg by dat die oorvloed en genoegsaamheid van alle dinge by Hom is⁶ sodat Abraham daaruit kon aflei dat sy hand vir hom die bron van alle goed sal wees. In hierdie woorde word die belofte van die ewige lewe saamgevat, soos Christus dit vertolk wanneer Hy ’n redenasie hieruit put om die onsterflikheid en die weeropstanding van die gelowiges te bewys. Hy sê: “Want Hy is nie ’n God van dooies nie, maar van lewendes”.⁷

 En wanneer Paulus aan die Efesiërs toon van watter verderf die Here hulle verlos het, lei hy uit die feit dat hulle nie tot die verbond van die 1635 besnydenis toegelaat was nie, af dat hulle sonder Christus, sonder God, sonder hoop, en vreemdelinge aan die verbond van die belofte was.⁸ En al hierdie aspekte vat hy onder die verbond saam. Sondevergiffenis is egter die eerste nadering tot God, die eerste toetrede tot die onsterflike lewe. Hieruit volg dat hierdie belofte (van die besnydenis) met die belofte van die doop in verband met ons reinigmaking ooreenstem. Daarna vereis die Here van Abraham dat hy in opregtheid en onskuld van hart voor Hom moet wandel.⁹ Dit het betrekking op afsterwe of wedergeboorte.

En om te voorkom dat enigiemand sou twyfel dat die besnydenis ’n teken van afsterwing is, verklaar Moses dit elders baie duidelik wanneer hy die Israeliete aanspoor om die voorhuid van hulle hart vir die Here te besny¹⁰ omdat hulle uit al die nasies van die aarde as die volk van God uitverkies is.¹¹ Wanneer God die nageslag van Abraham as sy volk aanneem, beveel Hy dat hulle besny moet word. Net so verklaar Moses dat hulle in hulle harte besny moet word wanneer hy vertel wat die ware betekenis van daardie vleeslike besnydenis is.¹² Om te voorkom dat iemand met die oog hierop (d.i. die geestelike besnydenis van die hart) op sy eie kragte sou staatmaak, leer hy dat dit die werk van God se genade is. Al hierdie aspekte word so dikwels deur die profete op ons ingeprent dat dit nie nodig is om die baie getuienissse hieroor wat vanself oral voorkom, bymekaar te skraap nie.¹³ Ons lei dus af dat die geestelike belofte wat in die besnydenis aan die aartsvaders gegee is, dieselfde is as die belofte wat in die doop aan ons gegee word omdat die besnydenis vir hulle sondevergiffenis en die afsterwe van die vlees uitgebeeld het. Soos ons hierbenewens geleer het dat Christus die fondament van die doop is omdat beide die voorgaande aspekte in Hom gevestig is, so is dit duidelik dat Hy ook die fondament van die besnydenis is. Hy word trouens aan Abraham beloof en in hom tot seën van alle volke.¹⁴ En om hierdie genade te beseël word die teken van die besnydenis daaraan geheg.

3. Так как прежде чем было введено крещение, у народа Божьего вместо него было принято обрезание (во времена Ветхого Завета), то нам следует рассмотреть, в чём сходство и в чём различие между этими двумя знаками. Тогда мы сумеем понять, каким образом можно от одного перейти к другому.

Давая Аврааму заповедь обрезания, Господь предваряет своё веление словами о том, что хочет быть его Богом и Богом его потомков (Быт 17:7,10). Он называет Себя Богом всемогущим и Вседержителем, полнотой и источником всех благ. В этих словах заключено обетование вечной жизни. Именно так толкует их наш Господь Иисус Христос, когда в споре с саддукеями, пытаясь убедить их в бессмертии и воскресении верующих, ссылается на то, что Отец именует Себя Богом Авраама: «Бог же не Бог мёртвых, но живых» (Мф 22:32; Лк 20:38). По той же причине и св. Павел во второй главе Послания к эфесянам говорит, что поскольку те прежде не знали обрезания, то были в то время без Христа, чужды заветов обетования, не имели надежды и были безбожниками (Эф 2:12). Тем самым он указывает на обрезание как на свидетельство всего названного и хочет показать эфесянам, из какой пропасти вызволил их Господь. Но первой ступенью приближения к Боту и вступления в жизнь вечную является прощение грехов. Отсюда следует, что обрезание соответствует крещению в обетовании нашего омовения и очищения.

Далее Господь возвещает Аврааму о своём желании видеть его ходящим перед Собой в целостности и непорочности. В этих словах подразумевается не что иное, как умирание и воскрешение к новой жизни. А чтобы не оставалось никаких сомнений в том, что обрезание есть знак и символ смерти, Моисей поясняет это в десятой главе Второзакония. Он призывает народ Израильский обрезать крайнюю плоть сердца своего в Господе, ибо они избраны Богом среди всех народов земли (Втор 10:15-16). Господь, избрав потомство Авраама своим народом, повелел ему совершить обрезание. Моисей же говорит, что израильтяне должны быть обрезаны в сердце своём, и тем самым поясняет, в чем состоит истина плотского обрезания (Втор 30:6). А чтобы люди не искали такого умерщвления плоти собственными силами, Моисей учит, что оно производится в нас действием божественной благодати. Все эти вещи так часто повторяются у пророков, что нет нужды долго рассуждать о них.

Итак, обрезание - подобно крещению - заключало в себе обращённое к праотцам обетование прощения грехов и умерщвления плоти, дабы им возродиться к праведной жизни. Наконец, подобно тому как Христос, будучи исполнением обетований, именуется основанием крещения, так Он же является и основанием обрезания. Поэтому именно Он был обещан Аврааму, а в Нём - благословение всем земным племенам. Как если бы Господь сказал, что вся земля, будучи сама по себе проклята, благословится через Него [Быт 12:2-3]. Печатью и подтверждением этой благодати и стал знак обрезания.

4. Iam nullo negotio videre est, quid simile sit in his duobus signis, aut quid diversum. Promissio, in qua signorum virtutem consistere exposuimus, in utroque una est: nempe paterni Dei favoris^a, remissionis peccatorum, vitae aeternae. Deinde res figurata etiam una et eadem^b, nempe regeneratio^c. Fundamentum quo istarum rerum complementum nititur, in utroque unum^d Quare nihil in mysterio interiore est discriminis, e quo tota sacramentorum vis et proprietas aestimanda est. Quae restat dissimilitudo, ea in ceremonia exteriore iacet, quae minima est portio: quum potissima pars a promissione et re signata pendeat. Itaque constituere licet, quicquid Circuncisioni convenit, ad Baptismum simul pertinere, excepta visibilis ceremoniae differentia. Ad hanc anagogen et comparationem nos manu ducit Apostoli regula, qua omnem^e Scripturae interpretationem ad proportionem fidei^f exigere iubemur [Rom. 12. a. 3, et b. 6]. Et sane pene se palpandam hac in parte veritas praebet. Perinde enim ac Circuncisio, quia tessera Iudaeis quaedam erat qua se in populum familiamque Dei adoptari fiebant certiores, ac^g ipsi etiam^h vicissim nomen se Deo dare profitebantur, primus illis erat in Ecclesiam ingressus: nunc quoque per Baptismum Deo initiamur, ut eius populo adscribamur, et ipsi mutuo in eius nomen iuremus. Quo extra controversiam apparet, Baptismum in Circuncisionis locum subiisse, || ut easdem apud nos partes obeat.

4. Il est à ceste heure bien aisé de juger et discerner en quoy conviennent ensemble, ou en quoy different ces deux signes, la Circoncision et le Baptesme. La promesse que nous avons dite estre la vertu des Sacremens, est une en tous deux: c’est assavoir de la misericorde de Dieu, de la remission des pechez, et de la vie eternelle. La chose representée y est tousjours une, c’est nostre purgation et mortification. La cause et le fondement de ces choses, qui est Christ, est tant en l’un comme en l’autre, pour confirmation et accomplissement. Il s’ensuit qu’il n’y a rien de difference quant au mystere interieur, où gist toute la substance des Sacremens, comme dit a esté. Toute la diversité qui s’y trouve, n’est sinon quant à la ceremonie exterieure, qui est la moindre partie des Sacremens, puis que la consideration principale depend de la Parolle et de la chose signifiée et representée. Parquoy nous pouvons conclurre que tout ce qui appartient à la Circoncision, est aussi commun au Baptesme: excepté de la ceremonie externe et visible. Et à ceste deduction nous meine la reigle de sainct Paul: c’est que toute l’Escriture se doit mesurer selon la proportion et similitude de la foy (Rom. 12:3, 6), laquelle regarde tousjours les promesses. Et de fait, la verité se laisse en cest endroit quasi toucher à la main. Car comme la Circoncision a esté une marque aux Juifs, en recognoissance que Dieu les recevoit pour son peuple, et qu’ils l’avoyent pour leur Dieu, et ainsi leur estoit comme la premiere entrée exterieure en l’Eglise de Dieu: aussi par le Baptesme nous sommes premierement receuz en l’Eglise de nostre Seigneur, pour estre recognus de son peuple: et faisons protestation de le vouloir advouer pour nostre Dieu. Dont appert que le Baptesme a succedé à la Circoncision.

4. There is now no difficulty in discovering what similarity or what difference there is between these two signs. The promise, in which we have stated the virtue of the signs to consist, is the same in both; including the paternal favour of God, remission of sins, and eternal life. In the next place, the thing signified also is one and the same, namely, regeneration. The foundation, on which the accomplishment of these things rests, is the same in both. Wherefore there is no difference in the internal mystery, by which all the force and peculiar nature of sacraments must be determined. All the difference lies in the external ceremony, which is the smallest portion of it; whereas the principal part depends on the promise and the thing signified. We may conclude, therefore, that whatever belongs to circumcision, except the difference of the visible ceremony, belongs also to baptism. To this inference and comparison we are led by the apostle’s rule, which directs us to examine every interpretation of Scripture by the proportion of faith.¹¹⁷⁰ And, indeed, the truth on this subject is obvious to the slightest observation. For as circumcision was a pledge to the Jews, by which they were assured of their adoption as the people and family of God, and on their parts professed their entire subjection to him, and therefore was their first entrance into the Church, so now we are initiated into the Church of God by baptism, are numbered among his people, and profess 497to devote ourselves to his service. Hence it is evident, beyond all controversy, that baptism has succeeded in the place of circumcision.

4. The promise and thing figured in circumcision and baptism one and the same. The only difference in the external ceremony.

There is now no difficulty in seeing wherein the two signs agree, and wherein they differ. The promise, in which we have shown that the power of the signs consists, is one in both—viz. the promise of the paternal favour of God, of forgiveness of sins, and eternal life. And the thing figured is one and the same—viz. regeneration. The foundation on which the completion of these things depends is one in both. Wherefore, there is no difference in the internal meaning,from which the whole power and peculiar nature of the sacrament is to be estimated. The only difference which remains is in the external ceremony, which is the least part of it, the chief part consisting in the promise and the thing signified. Hence we may conclude, that everything applicable to circumcision applies also to baptism, excepting always the difference in the visible ceremony. To this analogy and comparison we are led by that rule of the apostle, in which he enjoins us to bring every interpretation of Scripture to the analogy of faith¹ (Rom. 12:3, 6). And certainly in this matter the truth may almost be felt. For just as circumcision, which was a kind of badge to the Jews, assuring them that they were adopted as the people and family of God, was their first entrance into the Church, while they, in their turn, professed their allegiance to God, so now we are initiated by baptism, so as to be enrolled among his people, and at the same time swear unto his name. Hence it is incontrovertible, that baptism has been substituted for circumcision, and performs the same office.

4. Nu kan men zonder moeite zien, wat gelijk is in deze twee tekenen en wat verschillend. De belofte, in welke, gelijk we uiteengezet hebben, de kracht der tekenen gelegen is, is in beide gelijk, namelijk de belofte van Gods Vaderlijke gunst, van de vergeving der zonden en van het eeuwige leven. Vervolgens is ook de afgebeelde zaak een en dezelfde, namelijk de wedergeboorte. Het fundament, waarop de vervulling van die dingen steunt, is in beide één. Daarom is er in 't geheel geen verschil in de inwendige verborgenheid, waaruit de gehele kracht en eigenaardigheid der sacramenten moet beoordeeld worden. De ongelijkheid, die overblijft, is gelegen in de uiterlijke ceremonie, die het geringste deel is, daar het voornaamste deel aan de belofte en de betekende zaak hangt. Dus mag men vaststellen, dat al wat op de besnijdenis past, ook behoort tot de Doop, uitgezonderd het onderscheid van de zichtbare ceremonie. Tot deze toepassing en vergelijking worden wij bij de hand geleid door de regel van de apostel, door welke ons geboden wordt, de ganse uitlegging der Schrift te overleggen naar de evenredigheid des geloofs (Rom. 12:3,6) En voorzeker de waarheid biedt zich in dit stuk aan, zodat men haar bijna kan tasten. Want evenals de besnijdenis, omdat ze voor de Joden een zeker teken was, waardoor zij ervan verzekerd werden, dat ze tot Gods volk en gezin werden aangenomen, en zij zelf ook van hun kant beleden, dat zij zich aan God wijdden, voor hen het eerste binnentreden in de kerk was, zo worden wij ook nu door de Doop aan God gewijd, om bij zijn volk gerekend te worden en zelf wederkerig ons aan Hem te verbinden. Daaruit blijkt buiten kijf, dat de Doop in de plaats der besnijdenis gekomen is, om bij ons dezelfde rol te vervullen.

4.

Jetzt läßt sich ohne Mühe feststellen, was in diesen beiden Zeichen Ähnliches liegt und was sie voneinander unterscheidet.

Die Verheißung, in der nach unserer Darstellung die Kraft der Zeichen besteht, ist bei beiden dieselbe: es ist eben die Verheißung der väterlichen Huld Gottes, der Vergebung der Sünden und des ewigen Lebens. Zweitens ist auch die im Bilde veranschaulichte Sache (res figurata) eine und dieselbe, nämlich die Wiedergeburt. Das Fundament, auf dem die Erfüllung dieser Dinge beruht, ist bei beiden das gleiche. Daher liegt in dem inwendigen Geheimnis, auf Grund dessen die ganze Kraft und Eigenart der Sakramente beurteilt werden muß, keinerlei Unterschied.

Der Unterschied, der noch bleibt, der liegt in der äußerlichen Zeremonie, die doch das geringste Stück ist – denn das wichtigste beruht ja auf der Verheißung und der im Bilde veranschaulichten Sache.

Daher kann man feststellen, daß sich alles, was zur Beschneidung paßt, zugleich auch auf die Taufe bezieht, abgesehen von dem Unterschied in der äußerlichen Zeremonie.

Auf diesen Zusammenhang und diesen Vergleich werden wir bei der Hand geleitet durch die Regel des Apostels, in der uns geboten wird, alle Auslegung der Schrift nach dem Verhältnismaß des Glaubens (analogia fidei) auszurichten (Röm. 12,3.6). Und in der Tat tritt die Wahrheit in diesem Stück dermaßen vor uns hin, daß wir sie schier betasten können. Denn genau wie einst für die Juden der erste Schritt in die Kirche in der Beschneidung bestand, weil sie ihnen ja gewissermaßen als Merkzeichen diente, vermöge dessen sie Gewißheit davon erlangten, daß sie in Gottes Volk und Hausgenossenschaft aufgenommen wurden, und mit dem sie auch wiederum ihrerseits versprachen, Gott nachzufolgen – genau so werden auch wir durch die Taufe Gott geweiht, um zu seinem Volke hinzugerechnet zu werden und uns wiederum auch selbst eidlich an ihn zu binden. Daraus ergibt sich unstreitig, daß die Taufe an die Stelle der Beschneidung getreten ist, um an uns das gleiche Amt zu erfüllen.

4. Met uitsondering van die sigbare seremonie is die beloftes in die besnydenis en die doop dieselfde

Nou kan ons sonder enige moeite sien watter ooreenkoms of verskil 1636 tussen hierdie twee tekens bestaan. Die belofte waarin, soos ons verduidelik het, die krag van beide hierdie tekens bestaan, is in beide een en dieselfde, naamlik die belofte van God se vaderlike guns, van sondevergiffenis en van die ewige lewe. Voorts is ook die saak wat in beide uitgebeeld is, een en dieselfde, naamlik die wedergeboorte. Ook die fondament waarop die vervulling van hierdie aspekte steun, is in beide een en dieselfde,¹⁵ Daar is daarom geen onderskeid in die inwendige geheimenis na aanleiding waarvan die hele krag en eie aard van die sakramente beoordeel moet word nie. Die verskil tussen hulle is geleë in die uiterlike seremonie en dit is die geringste deel daarvan. Die belangrikste deel berus op die belofte en die betekende saak. Ons kan derhalwe vasstel dat alles wat by die besnydenis pas, ook op die doop betrekking het met uitsondering van die verskil in die sigbare seremonie. Die reël van die apostel waarvolgens ons beveel word om alle Skrifuitleg te meet na die maat van die geloof, lei ons tot hierdie toepassing en vergelyking.¹⁶ En in hierdie opsig bied die waarheid in elk geval die geleentheid om amper aangeraak te word. Soos die besnydenis trouens die eerste stap tot die kerk vir die Jode was omdat dit ’n bepaalde teken¹⁷ was wat hulle verseker het dat hulle in die volk en huisgesin van God opgeneem word, en hulle op hulle beurt bely het dat hulle hulle aan God gewy het, so word ons nou ook deur die doop aan God gewy om as sy volk gereken te word en op ons beurt trou aan Hom te sweer. Ongetwyfeld is dit hieruit duidelik dat die doop in die plek van die besnydenis gekom het om by ons dieselfde funksie te vervul (as die besnydenis onder die Jode).

4. Теперь уже нетрудно судить о том, в чём эти два знака - обрезание и крещение - совпадают, а в чём разнятся. Обетование, которое мы назвали внутренней силой таинства, одно и то же и там и здесь: это милосердие Божье, прощение грехов и вечная жизнь. Общим для обоих знаков является также означаемое: это наше очищение и умерщвление. Причина и основание как обрезания, так и крещения - Христос: именно в Нём они получают подтверждение и исполнение. Отсюда следует, что в отношении внутреннего таинства (в коем одном, как было сказано, заключена сущность таинств) между ними нет никакого различия. Вся разница только во внешнем обряде, то есть в самой незначительной части таинств, ибо их существо зависит от Слова и от обозначенной ими, представленной в них реальности. Поэтому можно сделать вывод, что всё принадлежащее обрезанию принадлежит и крещению, за исключением внешнего, видимого обряда.

К такому же выводу подводит нас и правило св. Павла: всё Писание должно измеряться мерою веры (Рим 12:3-6), а вера всегда обращена к обетованиям. И в самом деле, истина здесь предстаёт перед нами в непосредственной близости. Как для евреев обрезание служило печатью их принятия в качестве народа Божьего и того, что Господь есть их Бог, и таким образом было для них первым, внешним знаком вступления в Божью Церковь, - так и для нас крещение служит знаком вступления в Церковь Господа. Тем самым мы заявляем о своей принадлежности к его народу и о признании Его своим Богом. Отсюда очевидно, что крещение и обрезание состоят в отношении преемственности.

5. | Iam si vestigare placet an iure infantibus Baptisma communicetur: nonne nimium illum ineptire, imo delirare dicemus, qui in elemento aquae duntaxat et externa observatione immorari velit, ad spirituale vero mysterium mentem advertere non sustineat? Cuius siqua habeatur ratio, constabit proculdubio infantibus merito administrari Baptismum, ut qui illis debeatur. Non enimⁱ Dominus olim Circuncisione^k dignatus est, quin eorum omnium participes faceret quae per Circuncisionem signata tunc fuerunt^l. Alioqui meris praestigiis ludificatus esset populum suum, si fallacibus symbolis eos lactasset; quod solo auditu horrendum est. Diserte nanque pronuntiat, Circuncisionem infantuli loco sigilli futuram ad obsignandam foederis 309 promissionem. Quod si foedus firmum et fixum manet: Christianorum liberis non minus hodie competit, quam sub Veteri testamento ad Iudaeorum infantes spectabat. Atqui si rei signatae sunt participes, cur a signo arcebuntur? si veritatem obtinent, cur a figura depellentur? Quanquam signum exterius in sacramento ita cum verbo cohaeret, ut divelli nequeat^a: si tamen discernatur, utrum, quaeso, pluris censebimus? Sane quum signum videamus verbo servire, subesse illi dicemus, et inferiore loco statuemus. Quum ergo ad infantes destinetur Baptismi verbum: cur signum, hoc est verbi appendix, ab illis prohibebitur^b? Haec una ratio, si nullae aliae suppeterent, abunde sufficeret ad confutandos omnes qui reclamare voluerint. Quod obiicitur statum fuisse diem Circuncisioni¹, plane tergiversatorium est. Nos iam certis diebus non esse Iudaeorum instar alligatos concedimus: verum quando Dominus, utcunque nullum diem^c praescribat, declarat tamen sibi placere ut solenni ritu in suum foedus recipiantur infantes: quid ultra quaerimus?

5. Maintenant si quelcun demande, si le Baptesme doit estre communiqué aux petits enfans, comme leur appartenant selon l’ordonnance de Dieu: qui sera celuy tant despourveu de sens, lequel se vueille arrester, pour en donner bonne resolution, seulement à l’eau et l’observation visible, et non plustost considerer le mystere spirituel? auquel si nous avons esgard, il n’y aura nulle doute que le Baptesme n’appartienne à bon droit aux enfans. Car par ce que nostre Seigneur a ordonné anciennement la Circoncision aux enfans, il a monstré evidemment qu’il les faisoit participans de tout ce qui y estoit representé. Autrement il faudroit dire que telle institution n’auroit esté que mensonge et feintise, et mesmes belle tromperie: ce qui ne peut estre ouy ny enduré entre les fideles. Car le Seigneur dit notamment, que la Circoncision donnée au petit enfant, luy sera en confirmation de l’alliance laquelle a esté recitée. Si donc l’alliance demeure tousjours une, il est trescertain que les enfans des Chrestiens n’en sont pas moins participans, qu’ont esté les enfans des Juifs sous le vieil Testament. Et s’ils sont participans de la chose signifiée, pourquoy ne leur sera communiqué le Sacrement, qui n’est sinon figure et representation? S’il est question de discerner le signe exterieur de la Parolle, lequel sera estimé le plus grand et le plus excellent? Certes d’autant que le signe sert à la Parolle, on voit bien qu’il est inferieur et de moindre estime. Or il est ainsi que la parolle du Baptesme s’adresse aux petits enfans: pourquoy donc en destournera-on le signe, lequel est comme une dependance d’icelle? S’il n’y avoit que ceste seule raison, elle est bien assez suffisante pour fermer la bouche à tous contredisans. La raison qu’on amene touchant le jour prefix à la Circoncision n’est aucunement de mise. Bien est vray que le Seigneur ne nous a pas liez à certains jours, comme il a fait les Juifs: mais nous laissant liberté en cela, il nous a toutesfois declairé comment les petits enfans devoyent estre solennellement receuz en son alliance. Qu’est-ce que nous demandons davantage?

5. Now, if it be inquired, whether baptism may rightly be administered to infants, shall we not pronounce it an excess of folly, and even madness, in any one who resolves to dwell entirely on the element of water and the external observance, and cannot bear to direct his thoughts to the spiritual mystery; a due consideration of which will prove, beyond all doubt, that baptism is justly administered to infants, as that to which they are fully entitled? For the Lord, in former ages, did not favour them with circumcision without making them partakers of all those things which were then signified by circumcision. Otherwise, he must have deluded his people with mere impostures, if he deceived them by fallacious symbols; which it is dreadful even to hear. For he expressly pronounces that the circumcision of a little infant should serve as a seal for the confirmation of the covenant. But if the covenant remains firm and unmoved, it belongs to the children of Christians now, as much as it did to the infants of the Jews under the Old Testament. But if they are partakers of the thing signified, why shall they be excluded from the sign? If they obtain the truth, why shall they be debarred from the figure? Though the external sign in the sacrament is so connected with the word, as not to be separated from it, yet if it be distinguished, which shall we esteem of the greater importance? Certainly, when we see that the sign is subservient to the word, we shall pronounce it to be inferior to it, and assign it the subordinate place. While the word of baptism, then, is directed to infants, why shall the sign, which is an appendix to the word, be prohibited to them? This one reason, if there were no others, would be abundantly sufficient for the refutation of all opposers. The objection that there was a particular day fixed for circumcision, is a mere evasion. We admit that we are not now bound to certain days, like the Jews; but when the Lord, though he prescribes no particular day, yet declares it to be his pleasure that infants shall be received into his covenant by a solemn rite, what do we want more?

5. Hence the baptism of the children of Christian parents as competent as the circumcision of Jewish children. An objection founded on a stated day for circumcision refuted.

Now, if we are to investigate whether or not baptism is justly given to infants, will we not say that the man trifles, or rather is delirious, who would stop short at the element of water, and the external observance, and not allow his mind to rise to the spiritual mystery? If reason is listened to, it will undoubtedly appear that baptism is properly administered to infants as a thing due to them. The Lord did not anciently bestow circumcision upon them without making them partakers of all the things signified by circumcision. He would have deluded his people with mere imposture, had he quieted them with fallacious symbols: the very idea is shocking. He distinctly declares, that the circumcision of the infant will be instead of a seal of the promise of the covenant. But if the covenant remains firm and fixed, it is no less applicable to the children of Christians532in the present day, than to the children of the Jews under the Old Testament. Now, if they are partakers of the thing signified, how can they be denied the sign? If they obtain the reality, how can they be refused the figure? The external sign is so united in the sacrament with the word, that it cannot be separated from it: but if they can be separated, to which of the two shall we attach the greater value? Surely, when we see that the sign is subservient to the word, we shall say that it is subordinate, and assign it the inferior place. Since, then, the word of baptism is destined for infants, why should we deny them the sign, which is an appendage of the word? This one reason, could no other be furnished, would be amply sufficient to refute all gainsayers. The objection, that there was a fixed day for circumcision, is a mere quibble. We admit that we are not now, like the Jews, tied down to certain days; but when the Lord declares, that though he prescribes no day, yet he is pleased that infants shall be formally admitted to his covenant, what more do we ask?

5. Indien wij nu willen onderzoeken of met recht aan de kleine kinderen de Doop medegedeeld wordt, zullen we dan niet zeggen, dat hij al te dwaas handelt, ja zelfs krankzinnig is, die slechts wil blijven hangen aan het teken des waters en de uiterlijke onderhouding, maar op de geestelijke verborgenheid zijn geest niet wil richten? Indien daarmee enige rekening gehouden wordt, zal ongetwijfeld blijken, dat de Doop terecht aan de kleine kinderen bediend wordt, daar hij hun verschuldigd is. Want de Here heeft hun oudtijds de besnijdenis niet waardig gekeurd zonder hen al die dingen deelachtig te maken, die toen door de besnijdenis betekend werden. Anders zou Hij zijn volk met louter goochelarijen bespot hebben, indien Hij hen met bedriegelijke tekenen had bedrogen, wat zelfs gruwelijk is om te horen. Want uitdrukkelijk spreekt Hij het uit, dat de besnijdenis van het kind als een zegel zal zijn om de belofte van het verbond te bezegelen. En indien het verbond vast en zeker blijft, slaat het evengoed tegenwoordig op de kinderen der Christenen, als het onder het Oude Testament zag op de kinderen der Joden. En indien de kinderen deel hebben aan de betekende zaak, waarom zullen ze dan van het teken afgehouden worden? Indien zij de waarheid verkrijgen, waarom zullen ze dan van de figuur geweerd worden? Trouwens het uiterlijke teken in het sacrament hangt zo met het woord samen, dat het daarvan niet losgerukt kan worden; indien het toch gescheiden wordt, welk van beide, vraag ik u, zullen wij dan het meest waard achten? Daar wij zien, dat het teken het woord dient, zullen wij ongetwijfeld zeggen, dat het daaraan onderworpen is, en zullen wij het op een lagere plaats stellen. Daar dus het woord van de Doop voor de kinderen bestemd wordt, waarom zal dan het teken, dat is het aanhangsel van het woord, van hen afgehouden worden? Deze ene reden zou, indien geen andere ter beschikking stonden, meer dan voldoende zijn om allen te weerleggen, die tegenwerpingen willen maken. Hetgeen men aanvoert, namelijk dat er voor de besnijdenis een bepaalde dag vastgesteld was, is niets dan een uitvlucht. Wij geven toe, dat wij niet meer, als de Joden, aan bepaalde dagen gebonden zijn; maar aangezien de Here, ook al schrijft Hij geen enkele dag voor, toch verklaart, dat het Hem behaagd, dat de kleine kinderen door een openbare ceremonie in zijn verbond zullen opgenomen worden, wat zoeken wij dan meer?

5.

Wir wollen jetzt der Frage nachgehen, ob es recht ist, wenn man die Taufe auch Kindern zuteil werden läßt. Wenn sich nun hier jemand bloß bei dem Element des Wassers und bei der äußerlichen Übung aufhalten will, es aber nicht unternimmt, seinen Sinn dem geistlichen Geheimnis zuzuwenden – müssen wir dann nicht sagen, daß der sich gar zu albern verhält, ja, Wahnvorstellungen hegt? Trägt man aber diesem geistlichen Geheimnis Rechnung, so wird man ohne Zweifel feststellen, daß die Taufe den Kindern mit Recht zugedient wird, und zwar weil sie ihnen eben zukommt. Denn der Herr hat in alter Zeit die Kinder nicht der Beschneidung gewürdigt, ohne sie (damit) all der Dinge teilhaftig zu machen, die dazumal durch die Beschneidung angezeigt wurden. Sonst, wenn er sein Volk mit trügerischen Merkzeichen verführt hätte, so hätte er mit ihm ja in lauter Gaukeleien seinen Spott getrieben – und das ist schon abscheulich anzuhören! Denn er gibt doch ausdrücklich kund, daß die Beschneidung eines Kindleins gleich einem Siegel wirken sollte, um die Verheißung des Bundes zu versiegeln. Bleibt der Bund nun aber fest 916 und unerschüttert bestehen, so kommt er heute den Kindern der Christen nicht weniger zu, als er sich unter dem Alten Testament auf die Kinder der Juden bezog. Und wenn sie nun der im Zeichen veranschaulichten Sache teilhaftig sind, weshalb soll ihnen dann das Zeichen vorenthalten werden? Wenn sie die Wahrheit erlangen, weshalb soll man ihnen das Bild verwehren?

Allerdings hängt bei dem Sakrament das äußere Zeichen derart mit dem Wort zusammen, daß es nicht von ihm losgerissen werden kann. Soll aber (trotzdem) eine Unterscheidung stattfinden, so frage ich: welches von beiden wollen wir denn höher achten? Es ist doch in der Tat so: da wir sehen, daß das Zeichen dem Worte dienstbar ist, so werden wir sagen, daß es ihm nachsteht, und wir werden ihm den niedrigeren Platz zuweisen. Wenn also das Wort (in) der Taufe für die Kinder bestimmt ist – weshalb soll man ihnen dann das Zeichen, das heißt: das Anhängsel zum Wort, vorenthalten? Wenn außer diesem einen Grunde auch keine anderen zur Verfügung stünden, so würde er doch vollauf hinreichen, um alle zu widerlegen, die hätten Einspruch erheben wollen.

Man macht aber den Einwand, für die Beschneidung habe ein festgelegter Tag bestanden (für die Taufe dagegen nicht). Aber das ist offenkundig eine Ausflucht. Wir geben zu, daß wir nicht mehr wie die Juden an bestimmte Tage gebunden sind, aber wenn der Herr zwar keinen Tag vorschreibender trotzdem erklärt, daß es ihm wohlgefällt, daß die Kinder in feierlichem Brauch in seinen Bund aufgenommen werden – was verlangen wir dann mehr?

5. Soos in die geval van die besnydenis moet die doop daarom ook aan jong kinders bedien word

As ons dan nou ondersoek wil instel daarna of die doop met reg aan kindertjies bedien word, sal ons dan nie beslis sê dat iemand uitermatig onredelik, ja, selfs van sy verstand af is, as hy slegs aan die element van water en die uiterlike onderhouding van die seremonie bly kleef nie, en sy verstand nie toelaat om op die geestelike geheimenis daarvan te let nie? As redelikheid enigsins in aanmerking geneem word, sal dit ongetwyfeld duidelik wees dat die doop met reg as iets wat hulle toekom, aan kinders bedien word. Die Here sou hulle immers nie eertyds die besnydenis waardig geag het sonder om hulle deelgenote 1637 van al die dinge te maak wat destyds deur die besnydenis uitgebeeld is nie. Andersins sou Hy met louter onsinnighede die spot met sy volk gedryf het as Hy hulle met bedrieglike tekens sou mislei het - en net om dit te hoor is verskriklik! Hy verklaar trouens uitdruklik dat die besnydenis van ’n kindjie as ’n teken sal dien om die belofte van die verbond te beseël. Maar as die verbond vas en onwrikbaar bly, pas dit Christenkinders ewe veel as wat dit in die geval van die Ou verbond op die kinders van die Jode gesien het. En as hulle tog deel het aan die betekende saak, waarom sal hulle dan van die teken weerhou word? As hulle wel die waarheid (en werklikheid daarvan) bekom, waarom sal hulle van die teken verdryf word?

In die sakrament hang die uitwendige teken tog so nou met die Woord saam, dat dit nie daarvan losgeskeur kan word nie. As dit dan nog daarvan geskei sou word, vra ek jou, watter een van die twee sal ons dan as van meer waarde beskou? Aangesien ons bemerk dat die teken die Woord dien, sal ons sê dat dit daaraan ondergeskik is en ons sal die Woord ’n onbelangriker plek laat inneem? Aangesien die woord van die doop derhalwe vir kindertjies bestem is, waarom sal die teken, dit is die byvoegsel by die Woord, van hulle weggehou word? As geen ander redes dus voorhande is nie, sal hierdie een enkele rede voldoende genoeg wees om almal wat hulle stemme hierteen wou verhef, te weerlê.

Die beswaar wat hulle opper, naamlik dat ’n bepaalde dag vir die besnydenis vasgestel is,¹⁸ is duidelik ’n uitvlug. Ons gee toe dat ons nie soos die Jode aan bepaalde dae gebonde is nie. Die Here verklaar trouens dat, al sou Hy nie ’n bepaalde dag voorskryf nie, dit Hom nogtans behaag dat kindertjies met ’n plegtige seremonie in sy verbond opgeneem moet word. Wat soek ons nog meer?

5. Если теперь спросить, надлежит ли совершать для младенцев таинство крещения как принадлежащее им по велению Бога, найдётся ли настолько безрассудный человек, который в ответ будет твердить лишь о воде и видимом обряде, не обращая внимания на духовное таинство? Если же принять в соображение именно его, то крещение несомненно и по праву принадлежит младенцам. Ибо Господь, повелев в древние времена обрезать младенцев, тем самым засвидетельствовал, что делает их причастниками всего представленного в этом знаке. В противном случае следовало бы назвать обрезание ложью и притворством, более того, обманом, что совершенно неприемлемо для верующих. Так что Господь открыто заявляет, что обрезание малого ребёнка служит подтверждением провозглашённого Им завета. Но если договор остаётся тем же, то дети христиан, вне всякого сомнения, участвуют в нём не в меньшей степени, чем дети евреев во времена Ветхого Завета. А коль скоро они участвуют в означаемом, почему у них должно быть отнято таинство, которое есть лишь изображение и знак? Если сравнить внешний знак и Слово, что надлежит считать большим и важнейшим? Поскольку знак играет служебную роль по отношению к Слову, он, разумеется, должен считаться меньшим. Но слово крещения обращено к младенцам; на каком же основании лишить их знака, который есть лишь приложение к Слову? Одного того довода вполне достаточно, чтобы заставить умолкнуть всех возражающих.

Ссылка на то, что для обрезания был назначен определённый день, - лишь пустая отговорка. Верно, Господь не связал нас точным указанием конкретного дня, как Он сделал это в отношении евреев, а предоставил нам в этом вопросе свободу. Тем не менее Он ясно выразил свою волю относительно того, каким образом младенцы должны торжественно приобщаться к его завету. Чего же ещё мы требуем?

6. Quanquam Scriptura certiorem adhuc veritatis notitiam nobis aperit. Siquidem evidentissimum est, quod semel cum Abrahamo Dominus foedus percussit^d, non minus hodie Christianis constare, quam olim Iudaico populo: adeoque verbum istud non minus Christianos respicere, quam Iudaeos tum respiciebat. Nisi forte arbitramur, Christum suo adventu, Patris gratiam imminuisse aut decurtasse; quod exsecrabili blasphemia non vacat. Quamobrem et^e Iudaeorum liberi, quod eius foederis haeredes facti ab impiorum liberis discernerentur, semen sanctum vocabantur²: eadem etiamnum ratione sancti censentur Christianorum liberi, vel altero duntaxat fideli parente geniti: et Apostoli^f testimonio differunt^g ab immundo idololatrarum semine [1. Cor. 7. c. 14]. Iam quum Dominus, statim post foedus cum Abrahamo percussum, ipsum in infantibus consignari exteriori sacramento praeceperit [Gen. 17. b. 12], quid causae dicent Christiani quominus hodieque ipsum testificentur, atque obsignent in suis liberis? Neque mihi obiiciat quispiam^h, non alio quam Circuncisionis symbolo, quod iampridem abolitum 310 est, Dominum praecepisse foedus suum confirmari. Respondere enim promptum est, ipsum^a, pro Veteris testamenti tempore, Circuncisionem instituisse confirmando suo foederi: ea vero abrogata, manere tamen semper eandem confirmandi rationem quam cum Iudaeis communem habemus. Proinde diligenter perpetuo intueri convenit quid utrisque sit commune, quid illi separatum a nobis habeant. Foedus commune est, communis eius confirmandi causa. Modus confirmandi tantum diversus est, quod erat illis Circuncisio, in cuius vicem Baptismus nobis successit. Alioqui si testimonium, quo Iudaei de seminis sui salute confirmati fuerunt, nobis eripitur, Christi adventu factum fuerit ut obscurior et minus testata sit nobis Dei gratia quam ante Iudaeis erat. Id si dici non potest citra extremam Christi contumeliam, per quem^b infinita Patris bonitas luculentius ac benignius quam unquam in terras effusa fuit, et hominibus declarata: fateri necesse est, non malignius saltem supprimendam, nec minore testimonio illustrandam quam sub obscuris Legis umbris.

6. Toutesfois l’Escriture encores nous ameine à plus evidente cognoissanee de verité. Car il est certain que l’alliance qu’a faite une fois le Seigneur avec Abraham, disant qu’il vouloit estre son Dieu et le Dieu de sa semence, n’est pas moins aujourdhuy entre les Chrestiens, qu’elle a esté lors entre le peuple Judaique: et que ceste parolle ne s’adresse pas moins aujourdhuy aux Chrestiens qu’elle s’adressoit aux Peres du vieil Testament. Autrement il s’ensuyvroit que la venue de Jesus Christ auroit amoindri et accourci la grace et misericorde de Dieu: qui est un horrible blaspheme à dire et à ouir. Et de fait, comme les enfans des Juifs ont esté appellez Lignée saincte, à cause qu’ils estoyent heritiers de ceste alliance, et estoyent segregez des enfans des infideles et idolatres: aussi les enfans des Chrestiens sont dits par mesme raison, Saincts, encore qu’ils ne soyent engendrez sinon de pere fidele ou de mere, et sont discernez des autres par le tesmoignage de l’Escriture (1 Cor. 7:14). Or est-il ainsi que le Seigneur, apres avoir promis à Abraham ceste alliance, veut qu’elle soit testifiée et seellée aux petits enfans par le Sacrement exterieur (Gen. 17:12). Quelle excuse donc avons-nous, que nous ne la testifions et seellions aujourdhuy comme de ce temps-là? Et ne peut-on alleguer qu’il n’y a eu autre Sacrement ordonné pour la testifier que la Circoncision, laquelle est abolie. Car la response est preste, Que pour le temps nostre Seigneur a lors ordonné la Circoncision: neantmoins qu’apres la Circoncision abroguée, la raison de la confermer demeure tousjours, veu qu’elle nous est autant commune comme aux Juifs. Et pourtant il faut tousjours diligemment regarder ce que nous avons commun avec eux et semblable, et ce qui est divers. L’alliance est commune, la raison de la confermer est semblable: la diversité est seulement en cela, qu’ils ont eu la Circoncision pour confirmation, dequoy le Baptesme aujourdhuy nous sert Autrement la venue de Christ auroit fait que la misericorde de Dieu devroit moins estre sur nous declairée qu’elle n’a esté sur les Juifs, si le tesmoignage qu’ils ont eu pour leurs enfans nous estoit osté. Si cela ne se peut dire sans deshonnorer grandement Jesus Christ, par lequel la bonté infinie du Seigneur a esté plus amplement et richement que jamais espandue et manifestée sur la terre, il faut conceder que la grace de Dieu ne doit pas estre plus cachée, ne moins asseurée qu’elle n’a esté sous les ombres de la Loy.

6. The Scripture, however, still affords a more certain knowledge of the truth. For it is most evident that the covenant which the Lord once made with Abraham continues as much in force with Christians in the present day, as it did formerly with the Jews; and consequently that that word is no less applicable to Christians than it was to the Jews. Unless we suppose that Christ by his advent diminished or curtailed the grace of the Father; which is execrable blasphemy. Wherefore the children of the Jews, because they were made 498heirs of that covenant, and distinguished from the children of the impious, were called a holy seed; and for the same reason, the children of Christians, even when only one of the parents is pious, are accounted holy, and according to the testimony of the apostle, differ from the impure seed of idolaters. Now, as the Lord, immediately after having made the covenant with Abraham, commanded it to be sealed in infants by an external sacrament, what cause will Christians assign why they should not also at this day testify and seal the same in their children? Nor let it be objected, that the Lord commanded not his covenant to be confirmed by any other symbol than that of circumcision, which has long ago been abolished. For it is easy to reply, that during the time of the Old Testament he appointed circumcision for the confirmation of his covenant; but that since the abrogation of circumcision, there always remains the same reason for confirming it, which we have in common with the Jews. It is necessary, therefore, to be careful in observing what we have in common with them, and what they had different from us. The covenant is common, the reason for confirming it is common. Only the mode of confirmation is different; for to them it was confirmed by circumcision, which among us has been succeeded by baptism. Otherwise, if the testimony by which the Jews were assured of the salvation of their seed be taken away from us, the effect of the advent of Christ has been to render the grace of God more obscure and less attested to us than it was to the Jews. If this cannot be affirmed without great dishonour to Christ, by whom the infinite goodness of God has been diffused over the earth, and manifested to men in a more conspicuous and liberal manner than at any former period, we must be obliged to confess, that at least it ought not to be more concealed or less attested than under the obscure shadows of the law.

6. An argument for Pædobaptism founded on the covenant which God made with Abraham. An objection disposed of. The grace of God not diminished by the advent of Christ.

Scripture gives us a still clearer knowledge of the truth. For it is most evident that the covenant, which the Lord once made with Abraham, is not less applicable to Christians now than it was anciently to the Jewish people, and therefore that word has no less reference to Christians than to Jews. Unless, indeed, we imagine that Christ, by his advent, diminished, or curtailed the grace of the Father—an idea not free from execrable blasphemy. Wherefore, both the children of the Jews, because, when made heirs of that covenant, they were separated from the heathen, were called a holy seed, and for the same reason the children of Christians, or those who have only one believing parent, are called holy, and, by the testimony of the apostle, differ from the impure seed of idolaters. Then, since the Lord, immediately after the covenant was made with Abraham, ordered it to be sealed in infants by an outward sacrament, how can it be said that Christians are not to attest it in the present day, and seal it in their children? Let it not be objected, that the only symbol by which the Lord ordered his covenant to be confirmed was that of circumcision, which was long ago abrogated. It is easy to answer, that, in accordance with the form of the old dispensation, he appointed circumcision to confirm his covenant, but that it being abrogated, the same reason for confirmation still continues, a reason which we have in common with the Jews. Hence it is always necessary carefully to consider what is common to both, and wherein they differed from us. The covenant is common, and the reason for confirming it is common. The mode of confirming it is so far different, that they had circumcision, instead of which we now have baptism. Otherwise, if the testimony by which the Jews were assured of the salvation of their seed is taken from us, the consequence will be, that, by the advent of Christ, the grace of God, which was formerly given to the Jews,is more obscure and less perfectly attested to us. If this cannot be said without extreme insult to Christ, by whom the infinite goodness of the Father has533been more brightly and benignly than ever shed upon the earth, and declared to men, it must be confessed that it cannot be more confined, and less clearly manifested, than under the obscure shadows of the law.

6. Trouwens de Schrift opent ons nog een zekerder kennis der waarheid. Immers het is zeer duidelijk, dat het verbond, hetwelk de Here eenmaal met Abraham gesloten heeft, evenzeer tegenwoordig voor de Christenen stand houdt, als oudtijds voor het Joodse volk, en dat dus dat woord evenzeer op de Christenen ziet, als het toen op de Joden zag. Of we moesten menen, dat Christus door zijn komst de genade des Vaders verminderd of verkort heeft, wat niet vrij zou zijn van verfoeilijke godslastering. Daarom evenals¹ de kinderen der Joden een heilig zaad genoemd werden, omdat ze erfgenamen van dit verbond geworden waren en daardoor van de kinderen der goddelozen onderscheiden werden, zo worden om dezelfde reden ook nu nog de kinderen der Christenen voor heilig gehouden, al zijn ze uit ouders geboren, van wie slechts één gelovig is, en volgens het getuigenis van de apostel (1 Cor. 7:14) verschillen zij van het onreine zaad der afgodendienaars. Daar nu de Here, terstond na het sluiten van het verbond met Abraham, bevolen heeft, dat het in de kleine kinderen door een uiterlijk sacrament zou verzegeld worden (Gen. 17:12) wat voor reden zullen de Christenen dan hebben, om het tegenwoordig niet te betuigen en te verzegelen in hun kinderen? En laat nu niemand mij tegenwerpen, dat de Here niet bevolen heeft zijn verbond te bevestigen met een ander teken dan het teken der besnijdenis, dat al lang afgeschaft is. Want het ligt voor de hand te antwoorden, dat Hij voor de tijd van het Oude Testament de besnijdenis ingesteld heeft tot bevestiging van zijn verbond, maar dat na de afschaffing daarvan toch altijd dezelfde reden der bevestiging blijft, die wij met de Joden gemeen hebben. Daarom moet men altijd naarstig er op letten, wat wij met hen gemeen hebben en wat zij hebben verschillend van hetgeen wij hebben. Het verbond is gemeen, en de oorzaak der bevestiging is ook gemeen. Slechts de manier der bevestiging is verschillend, omdat zij de besnijdenis hadden, in wier plaats bij ons de Doop gekomen is. Anders, indien het getuigenis, waardoor de Joden verzekerd werden van de zaligheid van hun zaad, ons ontnomen wordt, zou het door de komst van Christus geschied zijn, dat Gods genade voor ons duisterder en minder betuigd is, dan ze tevoren voor de Joden was. Indien dit niet gezegd kan worden zonder Christus de grootste smaad aan te doen, door wie de oneindige goedheid des Vaders helderder en milddadiger dan ooit op aarde uitgestort en de mens verklaard is, dan moet men erkennen, dat die goedheid althans niet in meerdere mate verborgen, noch met geringer getuigenis verklaard moet worden dan onder de duistere schaduwen der wet.

6.

Jedoch eröffnet uns die Schrift eine noch gewissere Erkenntnis der Wahrheit. Denn es ist doch im höchsten Maße offenkundig, daß der Bund, den der Herr einmal mit Abraham geschlossen hat, für die Christen heute nicht weniger Bestand besitzt als einst für das jüdische Volk, und daß sich darum auch jenes Wort nicht weniger auf die Christen bezieht als damals auf die Juden (vgl. Gen. 17,10). Wir müßten sonst schon der Meinung sein, Christus hätte durch sein Kommen die Gnade des Vaters vermindert oder verkürzt – und solche Meinung wäre ja nicht frei von abscheulicher Gotteslästerung! So wurden also die Kinder der Juden, weil sie, zu Erben des Bundes gemacht, von den Kindern der Gottlosen unterschieden wurden, als „heiliger Same“ bezeichnet (Esra 9,2), und eben aus dem nämlichen Grunde gelten nun die Kinder der Christen als heilig, selbst wenn nur einer der Eltern, von denen sie abstammen, gläubig ist, und nach dem Zeugnis des Apostels unterscheiden sie sich von dem unreinen Samen der Abgöttischen (1. Kor. 7,14). Nun hat der Herr, gleich nachdem er mit Abraham den Bund geschlossen hatte, das Gebot gegeben, diesen Bund in einem äußeren Zeichen den Kindern zu versiegeln (Gen. 17,12); was für einen Grund sollen also die Christen angeben können, weshalb sie diesen Bund nicht auch heute vor ihren Kindern bezeugen und versiegeln sollten?

Es soll mir auch keiner den Einwand machen, nach der Vorschrift des Herrn sei kein anderes Merkzeichen zur Bekräftigung seines Bundes bestimmt gewesen als eben die Beschneidung, und die sei ja schon seit langer Zeit abgeschafft. Denn hier läßt sich leicht entgegnen: Gott hat für die Zeit des Alten Testaments zur Bekräftigung seines Bundes die Beschneidung eingesetzt; nachdem diese nun abgeschafft ist, bleibt doch allezeit die gleiche Begründung zu solcher Bekräftigung bestehen, die wir mit den Juden gemeinsam haben. Daher muß man fort und fort fleißig darauf achthaben, was den Juden und uns gemeinsam ist und was jene gesondert von uns besitzen. Der Bund ist gemeinsam, gemeinsam ist auch die Ursache zu seiner Bekräftigung. Nur die Art und Weise solcher Bekräftigung ist verschieden: das war nämlich für sie die Beschneidung, an deren Stelle dann für uns die Taufe getreten ist. Sonst, nämlich wenn das Zeugnis, vermöge dessen die Juden über das Heil ihres Samens Gewißheit bekamen, uns entrissen würde, hätte 917 Christi Kommen die Wirkung gehabt, daß Gottes Gnade für uns dunkler und schwächer bezeugt wäre, als sie es früher für die Juden war. Das kann man nun aber nicht ohne die schlimmste Schmähung Christi aussprechen; denn durch ihn hat sich doch die grenzenlose Güte des Vaters deutlicher und freundlicher auf die Erde ergossen und den Menschen kundgetan als je zuvor. Wir müssen also notwendig zugeben, daß solche Güte Gottes heute wahrhaftig nicht engherziger verborgen gehalten und auch nicht mit einem geringeren Zeugnis verherrlicht werden darf, als es einst unter den dunklen Schatten des Gesetzes geschehen ist.

6. Verdere Skrifgetuienis uit die Ou Testament om dit bewys; Christus het nie gekom om die verbondsbeloftes in groter duisterheid te hul nie

Die Skrif open egter vir ons nog sekerder kennis van die waarheid. Dit is immers baie duidelik dat die verbond wat die Here eertyds met Abraham gesluit het, vandag nie minder vir Christene bestaan as eertyds vir die Jode nie.¹⁹ En so is dit ook baie duidelik dat die Woord nie minder op Christene sien as wat dit destyds op die Jode gesien het nie. Behalwe as ons miskien dink dat Christus deur sy koms die genade van die Vader 1638 verminder of ingekort het - ’n stelling wat nie sonder gruwelikebelastering (van God) is nie. Daarom is die Jode se kinders ook ’n heilige geslag ²⁰ genoem omdat hulle erfgename van die verbond geword het en van die kinders van goddelose mense onderskei is. En om dieselfde rede word kinders van Christene nou ook heilig geag, selfs al is hulle uit ouers gebore waarvan slegs een ’n gelowige is. Volgens die getuienis van die apostel verskil hulle van die onrein saad van afgodedienaars.²¹ Aangesien die Here dadelik nadat Hy die verbond met Abraham gesluit het, beveel het dat dit in kindertjies met ’n uiterlike seremonie beseël moet word,²² watter rede sou Christene dan aanvoer om nie vandag dieselfde verbond aan hulle kinders te betuig en te beseël nie?

Niemand moet ook nou die beswaar teen my opper dat die Here beveel het dat sy verbond deur geen teken anders as deur die teken van die besnydenis bekragtig moet word, en dat dit reeds lankal afgeskaf is nie. Ditis trouens maklik om te antwoord dat Hy die besnydenis vir die tyd van die Ou Testament ter bekragtiging van sy verbond ingestel het. Dit is inderdaad afgeskaf maar die rede waarom sy verbond bekragtig moet word, wat ons met die Jode deel, bly nog steeds bestaan. Daarom moet ons voortdurend noukeurig let op dit wat die Jode en Christene gemeenskaplik het, en waarin hulle van ons verskil. Die verbond is gemeenskaplik, en die rede om dit te bevestig is gemeenskaplik.²³ Die wyse van bekragtiging is egter verskillend daarin dat hulle die besnydenis gehad het in die plek waarvan die doop vir ons gekom het. As andersins die getuienis waardeur die Jode van die saligheid van hulle saad bekragtig is, van ons weggeneem word, sou dit deur Christus se koms gebeur het dat die genade van God vir ons duisterder en minder betuig sou wees as wat dit tevore vir die Jode was. Dit kan egter nie sonder uiterste belediging teenoor Christus gesê word deur wie die eindelose goedertierenheid van die Vader duideliker en milddadiger op die aarde uitgestort en aan mense geopenbaar is nie. Daarom moet ons noodwendig toegee dat sy goedheid ten minste nie met groter kwaadwilligheid onderdruk en met minder getuienis geopenbaar behoort te word as onder die duister skadu’s van die wet nie!

6. Однако Писание ведёт нас к более очевидному знанию истины. Ибо несомненно, что завет, который некогда Господь заключил с Авраамом (сказав, что хочет быть его Богом и Богом его потомства), сегодня не менее действителен в отношении христиан, чем был прежде в отношении еврейского народа, и это слово обращено к христианам не в меньшей мере, чем было обращено к ветхозаветным праотцам. В противном случае оказалось бы, что вследствие пришествия Иисуса Христа уменьшилась и оскудела благодать и милость Божья; но говорить и слушать подобные вещи - чудовищное святотатство. И в самом деле: как дети евреев назывались семенем святым [Езд 9:2; Ис 6:13] по той причине, что были наследниками этого союза и были отделены от детей неверующих и идолопоклонников, так и дети христиан на том же основании именуются святыми, даже если только один из родителей является христианином, и отделены от всех остальных свидетельством Писания (1 Кор 7:14). Но Господь, давая Аврааму обетование этого завета, пожелал, чтобы он был засвидетельствован в малых детях посредством внешнего таинства (Быт 17:12). В таком случае чем был бы оправдан наш отказ засвидетельствовать и запечатлеть его ныне, как и в прежние времена?

И пусть не ссылаются на тот факт, что, дескать, в Писании нет указаний на другое таинство для такого свидетельства, кроме обрезания; а оно отменено. Наш ответ готов: для ветхозаветного времени Господом было предписано обрезание; однако и после отмены обрезания остаётся в силе необходимость подтверждения договора, которая касается нас так же, как и евреев. Поэтому нужно всегда быть внимательным к тому, что у нас общего и схожего с евреями, а что различно. Завет у нас общий, основания для его подтверждения схожи. Различие состоит лишь в том, что у них договор с Богом подтверждался обрезанием, а у нас для этой цели служит крещение. Оказалось бы, что если бы данное им свидетельство об их детях было отнято у нас, то пришествие Христа уменьшило Божье милосердие к нам по сравнению с тем, каково оно было в отношении евреев. Но подобное высказывание означало бы великое бесчестье для Иисуса Христа, через которого бесконечная благость Господа шире и изобильнее, чем когда-либо, явилась и распространилась на земле. Поэтому следует признать, что ныне благодать Божья не должна быть более скрытой и менее надёжной, чем под сенью Закона.

7. Quamobrem Dominus Iesus specimen editurus, unde mundus intelligat ipsum amplificandae potius quam limitandae Patris misericordiae advenisse, comiter oblatos sibi infantes amplectitur, discipulos obiurgans qui aditu illos prohibere conabantur: quando eos, quorum esset regnum caelorum, a se abducerent^c, per quem solum patet in caelum ingressus [Matt. 19.^d b. 13]¹. Verum quid simile (dixerit quispiam) Baptismo cum hoc Christi amplexu? neque enim baptizasse illos narratur: sed excepisse, amplexus esse, et illis bene precatus. Proinde, si eius exemplum imitari libet, precibus infantes adiuvemus: non autem baptizemus ². Verum nos Christi gesta^e paulo attentius reputemus, quam tale genus hominum. Neque enim hoc leviter est praetereundum quod infantes sibi offerri Christus iubet, addita ratione, quoniam talium sit regnum caelorum. Ac postea voluntatem suam opere testatur, dum ipsos amplexus, precatione benedictioneque sua Patri commendat. Si adduci Christo infantes aequum est, cur non et ad Baptismum recipi, symbolum nostrae cum Christo communionis ac societatis? Si eorum est regnum caelorum, cur signum negabitur, quo velut aditus aperitur in Ecclesiam, ut in eam cooptati, haeredibus regni caelestis adscribantur 311 ^a? Quam iniqui erimus, si abigamus quos Christus ad se invitat? si quos suis donis ornat, spoliemus? si excludamus quos ipse ultro admittit? Quod si discutere^b volumus quantum a Baptismo absit quod illic egit Christus, quanto tamen maiore in pretio habebimus Baptismum (quo testificamur infantes in Dei foedere contineri) quam susceptionem, amplexum, manuum impositionem, precationem, quibus Christus ipse praesens et suos esse et a se sanctificari declarat? Aliis cavillis, quibus eludere hunc locum nituntur, nihil quam suam ignorantiam produnt; argutantur enim ex eo quod dicit Christus, Sinite venire parvulos, iam grandiusculos annis fuisse, qui ad ingrediendum iam essent idonei¹. Sed ab Evangelistis βρέφη καὶ παιδία nominantur: quibus verbis significant Graeci infantulos ab uberibus pendentes. Venire ergo positum est simpliciter pro accedere. En quales cogantur decipulas texere qui adversus veritatem obduruerunt^c. Porro quod iactant regnum caelorum infantibus non esse attributum, sed eorum similibus, quoniam dicatur talium esse, non ipsorum²: nihilo est solidius. Id enim si recipitur, qualis futura est Christi ratio, qua ostendere vult aetate infantes a se non alienos? Quum iubet ut ad se infantes accedere sinantur, nihil est clarius quam veram infantiam notari. Quod ne absurdum videretur, subiungit, Talium est regnum caelorum. Quo^d si infantes comprehendi necessarium est, minime obscurum erit^e, per dictionem Talium, infantes ipsos ac eorum similes designari.

7. A ceste cause nostre Seigneur Jesus, voulant monstrer qu’il estoit plustost venu pour augmenter et multiplier les graces de son Pere que pour les restreindre, reçoit benignement et embrasse les enfans qui luy sont presentez, reprenant ses Apostres de ce qu’ils y vouloyent mettre empeschement, pource qu’ils destournoyent ceux ausquels le royaume des cieux appartient, de venir à luy qui en est la voye et l’accés (Matth. 19:13, 14). Mais quelle similitude, dira quelcun, a cest embrassement de Jesus avec le Baptesme? Car il n’est pas dit qu’il les ait baptisez, mais seulement qu’il les a receuz et embrassez, et prié pour eux. Pour bien donc ensuyvre cest exemple de nostre Seigneur, il faudroit prier pour les petits enfans, et non pas les baptizer, ce qui n’a pas esté fait do luy. Or il nous faut un petit mieux poiser la doctrine de l’Escriture, que ne font pas telles gens. Car ce n’est pas une chose legiere, que Jesus Christ veut les enfans luy estre presentez: adjoustant la raison, Pource qu’à tels est le royaume des cieux. Et encore apres il declaire sa volonté par effect, entant qu’il les embrasse et prie pour eux. Si c’est une chose raisonnable d’amener les enfans à Jesus Christ, pourquoy ne sera-il loisible de les recevoir au Baptesme, qui est le signe exterieur par lequel Jesus Christ nous declaire la communion et societé que nous avons avec luy? Si le royaume des cieux leur appartient, pourquoy leur sera denié le signe, par lequel nous est donnée comme une entrée en l’Eglise, pour nous declairer heritiers du royaume de Dieu? Ne serions-nous pas bien iniques de repousser ceux que nostre Seigneur appelle à soy? de leur refuser ce qu’il leur donne? de leur fermer la porte quand il leur ouvre? Et s’il est question de separer du Baptesme ce qu’a fait Jesus Christ: toutesfois lequel doit estre estimé le plus grand, ou que Jesus Christ les reçoyve, leur impose les mains pour signe de sanctification, et prie pour eux, demonstrant qu’ils sont siens: ou que nous par le Baptesme testifions qu’ils appartiennent à son alliance? Les autres cavillations qu’on amene pour soudre ce passage, sont trop frivoles. Car de vouloir prouver que c’estoyent enfans desja grans, pource que Jesus dit qu’on les laisse venir, cela repugne trop evidemment à l’Escriture, laquelle les appelle petits enfantelets, qu’il falloit porter; tellement que ce mot, Venir, doit estre interpreté pour Approcher simplement. Voila comment ceux qui s’opiniastrent contre la verité, cherchent en chacune syllabe matiere de tergiverser. Ce que d’autres objectent qu’il n’est pas dit que le royaume celeste appartienne aux enfans, mais à tels qu’eux, est aussi bien une evasion eschappatoire. Car si cela avoit lieu, quelle seroit la raison de nostre Seigneur, par laquelle il veut monstrer que les enfans doyvent approcher de luy? Quand il dit: Laissez les enfans venir à moy, il n’est rien plus certain qu’il parle des petits enfans d’aage. Et pour donner à entendre qu’il est raisonnable, il adjouste: Car à tels est le royaume des cieux. En quoy il faut necessairement qu’ils soyent comprins. Et partant faut exposer le mot de Tels, en ceste maniere: Qu’à eux et leurs semblables appartient le royaume des cieux.

7. Wherefore the Lord Jesus, to exhibit a specimen from which the world might understand that he was come to extend rather than to limit the mercy of the Father, kindly received the infants that were presented to him, and embraced them in his arms, chiding his disciples who endeavoured to forbid their approach to him, because they would keep those, of whom was the kingdom of heaven, at a distance from him who is the only way of entrance into it. But some will object, What resemblance does this embrace of Christ bear to baptism? for he is not said to have baptized them, but to have received them, taken them in his arms, and blessed them; therefore, if we desire to imitate his example, let us assist infants with our prayers, but let us not baptize them. But it is necessary to consider the conduct of Christ with more attention than it receives from persons of this class. For it is not to be passed over as a thing of little 499importance, that Christ commanded infants to be brought to him, and added, as a reason for this command, “For of such is the kingdom of heaven;” and afterwards gave a practical testimony of his will, when, embracing them in his arms, he commended them to his Father by his prayers and benedictions. If it be reasonable for infants to be brought to Christ, why is it not allowable to admit them to baptism, the symbol of our communion and fellowship with Christ? If of them is the kingdom of heaven, why shall they be denied the sign, which opens, as it were, an entrance into the Church, that, being received into it, they may be enrolled among the heirs of the heavenly kingdom? How unjust shall we be, if we drive away from Christ those whom he invites to him; if we deprive them of the gifts with which he adorns them; if we exclude those whom he freely admits! But if we examine how far what Christ did on that occasion differs from baptism, how much greater importance shall we attach to baptism, by which we testify that infants are included in the covenant of God, than to the reception, the embrace, the imposition of hands, and the prayers by which Jesus Christ himself acknowledged them as his, and declared them to be sanctified by him! The other cavils by which our opponents endeavour to elude the force of this passage, only betray their ignorance. For they argue that as Christ said, “Suffer little children to come,” they must have been grown to such an age and stature as to be capable of walking. But they are called by the evangelists Βρεφη; and παιδια, two words used by the Greeks to signify little infants hanging on the breast. The word “come,” therefore, is merely used to denote “access.” To such evasions are persons obliged to have recourse, who resist the truth. Nor is there any more solidity in the objection, that the kingdom of heaven is not said to belong to infants, but to those who resemble them, because the expression is, not of them, but “of such is the kingdom of heaven.” For if this be admitted, what kind of reason would it be that Christ assigns, with a view to show that infants in age ought not to be prevented from approaching him, when he says, “Suffer little children to come unto me?” Nothing can be plainer than that he intends those who are in a state of real infancy. And to prevent this from being thought unreasonable, he adds, “Of such is the kingdom of heaven.” And if infants be necessarily comprehended, it is beyond all doubt that the word “such” designates both infants themselves and those who resemble them.¹¹⁷¹

7. Argument founded on Christ’s invitation to children. Objection answered.

Hence our Lord Jesus Christ, to give an example from which the world might learn that he had come to enlarge rather than to limit the grace of the Father, kindly takes the little children in his arms, and rebukes his disciples for attempting to prevent them from, coming (Mt. 19:13), because they were keeping those to whom the kingdom of heaven belonged away from him, through whom alone there is access to heaven. But it will be asked, What resemblance is there between baptism and our Saviour embracing little children? He is not said to have baptised, but to have received, embraced, and blessed them; and, therefore, if we would imitate his example, we must give infants the benefit of our prayers, not baptise them. But let us attend to the act of our Saviour a little more carefully than these men do. For we must not lightly overlook the fact, that our Saviour, in ordering little children to be brought to him, adds the reason, “ of such is the kingdom of heaven.” And he afterwards testifies his good-will by act, when he embraces them, and with prayer and benediction commends them to his Father. If it is right that children should be brought to Christ, why should they not be admitted to baptism, the symbol of our communion and fellowship with Christ? If the kingdom of heaven is theirs, why should they be denied the sign by which access, as it were, is opened to the Church, that being admitted into it they may be enrolled among the heirs of the heavenly kingdom? How unjust were we to drive away those whom Christ invites to himself, to spoil those whom he adorns with his gifts, to exclude those whom he spontaneously admits. But if we insist on discussing the difference between our Saviour’s act and baptism, in how much higher esteem shall we hold baptism (by which we testify that infants are included in the divine covenant), than the taking up, embracing, laying hands on children, and praying over them, acts by which Christ, when present, declares both that they are his, and are sanctified by him. By the other cavils by which the objectors endeavour to evade this passage, they only betray their ignorance: they quibble that, because our Saviour says “Suffer little children to come,” they must have been several years old, and fit to come. But they are called by the Evangelists βπέφη καὶ παιδιά, terms which denote infants still at their mothers’ breasts. The term “come” is used simply for “approach.” See the quibbles to which men are obliged to have recourse when they have hardened themselves against the truth! There is nothing more solid in their allegation, that the kingdom of heaven is not assigned to children, but to those like children, since the expression is, “of such,” not “of themselves.” If this is admitted, what will be the reason which our Saviour employs to show that they are not strangers to him from nonage? When he orders that little children shall be allowed to534come to him, nothing is plainer than that mere infancy is meant. Lest this should seem absurd, he adds, “Of such is the kingdom of heaven.” But if infants must necessarily be comprehended, the expression, “of such,” clearly shows that infants themselves, and those like them, are intended.

7. Daarom, wanneer de Here Jezus een bewijs wil geven, waaruit de wereld kan begrijpen, dat Hij gekomen is om de barmhartigheid des Vaders eerder uit te breiden dan om haar te beperken, omhelst Hij vriendelijk de kinderen, die tot Hem gebracht worden, zijn discipelen berispend, die hen van de toegang tot Hem trachtten af te houden, daar ze hen, van wie het Koninkrijk der Hemelen was, van Hem wegvoerden, door wie alleen de toegang tot de hemel open staat. Maar wat heeft (zo zou men kunnen zeggen) de Doop gemeen met deze omhelzing van Christus? Immers er wordt niet verteld, dat Hij hen gedoopt heeft, maar dat Hij hen ontvangen, omhelsd en gezegend heeft. Daarom indien we zijn voorbeeld willen navolgen, moeten wij de kinderen met gebeden helpen, maar niet dopen. Maar laat ons de daden van Christus een weinig nauwkeuriger bezien dan zulke mensen het doen. Immers wij moeten niet lichtvaardig hieraan voorbijgaan, dat Christus beveelt de kinderen tot Hem te brengen, terwijl Hij de reden daaraan toevoegt, namelijk omdat derzulken het Koninkrijk der Hemelen is. En daarna betuigt Hij zijn wil door de daad, doordat Hij hen omhelst en door zijn gebed en zegen de Vader aanbeveelt. Indien het recht is, dat de kinderen tot Christus gebracht worden, waarom zou het dan ook niet recht zijn, dat ze tot de Doop ontvangen worden, het teken van onze gemeenschap en genootschap met Christus? Indien hunner is het Koninkrijk der Hemelen, waarom zal hun dan het teken geweigerd worden, waardoor als het ware de toegang tot de kerk geopend wordt, opdat ze, in haar ontvangen, geschreven worden bij de erfgenamen van het Hemels Koningkrijk? Hoe onbillijk zullen wij zijn, indien wij hen verdrijven, die Christus tot zich nodigt? Indien wij hen beroven, die Hij met zijn gaven versiert? Indien wij hen uitsluiten, die Hij uit eigen beweging toelaat? Indien wij willen onderzoeken, hoever hetgeen Christus daar gedaan heeft, verschilt van de Doop, van hoeveel groter waarde zullen wij dan de Doop achten, waardoor wij betuigen, dat de kinderen in Gods verbond begrepen zijn, dan de opneming, de omhelzing, de oplegging der handen en het gebed, waardoor Christus zelf tegenwoordig zijnde verklaart, dat zij de zijnen zijn en door Hem geheiligd worden? Door de andere uitvluchten, waardoor ze aan deze plaats trachten te ontkomen, doen ze niets anders dan hun onwetendheid verraden. Want daaruit, dat Christus zegt: "Laat de kinderkens tot Mij komen," maken ze spitsvondig op, dat die kinderen al wat ouder waren, daar ze reeds in staat waren om te lopen. Maar door de evangelisten worden ze in het Grieks brephe en paidia genoemd, met welke woorden de Grieken kleine kinderen aanduiden, die nog aan hun moeders borst zijn. Komen is dus eenvoudig gezet voor naderen. Zie, welke listen zij gedwongen worden te verzinnen, die tegen de waarheid verhard zijn. Verder wat zij beweren, dat het Koninkrijk der Hemelen de kinderen niet wordt toegerekend, maar hun, die zijn als de kinderen, omdat gezegd wordt, dat het derzulken is, maar niet dat het hunner is, dat is niets deugdelijker. Want indien men dat aanvaardt, hoe zal dan de redenering van Christus zijn, waardoor Hij wil aantonen, dat degenen, die in leeftijd kinderen zijn, van Hem niet vreemd zijn? Wanneer Hij gebiedt, dat men de kinderen tot Hem zal laten naderen, dan is niets duidelijker, dan dat de werkelijke kinderleeftijd aangeduid wordt. En opdat dat niet ongerijmd zou schijnen, voegt Hij toe: "derzulken is het Koninkrijk der Hemelen." Indien het nodig is, dat de kleine kinderen daaronder begrepen worden, zal het allerminst duister zijn, dat door het woord derzulken de kinderen zelf en huns gelijken worden aangeduid.

7. Jesus und die Kinder

Nun wollte also Jesus, der Herr, einen Beweis geben, an dem die Welt begreifen sollte, daß sein Kommen nicht einer Eingrenzung der Barmherzigkeit des Vaters diente, sondern vielmehr ihrer Ausbreitung; und zu diesem Zweck nahm er die Kindlein, die man zu ihm brachte, freundlich in die Arme und tadelte die Jünger, die sie von, dem Zutritt zu ihm fernzuhalten versuchten, weil sie damit eben die, denen das Himmelreich gehörte, von ihm wegleiteten, durch den doch allein der Zugang zum Himmel offensteht (Matth. 19,13-15).

Aber, so könnte jemand sagen, was hat denn diese Umarmung, die Christus übt, mit der Taufe für Ähnlichkeit? Denn es wird doch nicht erzählt, daß Jesus diese Kinder getauft habe; sondern wir hören bloß, daß er sie aufgenommen, umarmt und gesegnet hat. Wenn wir also seinem Vorbild nachfolgen wollen, so wollen wir den Kindern mit Gebeten zur Seite stehen, aber sie nicht taufen.

Wir dagegen wollen Christi Verhalten etwas aufmerksamer bedenken als solche Art Menschen. Denn man darf nicht leichthin über die Tatsache hinweggehen, daß Christus dem Gebot, ihm die Kindlein zu bringen, die Ursache hinzufügt: „Denn solcher ist das Himmelreich“ (Matth. 19,14). Hernach bezeugt er dann seinen Willen mit der Tat, indem er die Kindlein in die Arme nimmt und sie dem Vater durch sein Gebet und seinen Segen anbefiehlt. Wenn es recht und billig ist, Christus die Kinder zuzuführen – weshalb denn nicht auch, sie zur Taufe zuzulassen, die doch das Merkzeichen unserer Einung und Gemeinschaft mit Christus ist? Wenn „solcher ist das Himmelreich“, weshalb soll man ihnen dann das Zeichen verweigern, mit dem ihnen gleichsam der Zugang zur Kirche eröffnet wird, damit sie, darin aufgenommen, den Erben des Himmelreichs zugerechnet werden? Wie ungerecht verfahren wir doch, wenn wir die abweisen, die Christus zu sich einlädt, wenn wir die, die er mit seinen Gaben ziert, (dieser Gaben) berauben, wenn wir die ausschließen, die er selbst aus freien Stücken zu sich läßt: Und wenn wir eine Erörterung darüber anstellen sollen, wie sehr sich die Taufe von dem unterscheidet, was Christus an dieser Stelle getan hat, so müssen wir doch fragen, wieviel höher soll uns denn etwa die Taufe stehen, in der wir (bloß) bezeugen, daß die Kinder in Gottes Bund eingeschlossen werden, als das Aufnehmen und Umarmen, die Handauflegung und das (segnende) Gebet, mit denen Christus in eigener Person erklärt, daß sie ihm gehören und von ihm geheiligt werden?

Unsere Widersacher bringen aber auch noch eine andere Ausflucht vor, mit der sie sich bemühen, der hier angezogenen Stelle auszuweichen; aber damit legen die nur ihre eigene Unwissenheit an den Tag. Sie ziehen nämlich aus Christi Wort: „Lasset die Kindlein zu mir kommen“ die spitzfindige Folgerung, diese Kinder wären schon etwas älter gewesen, weil sie doch bereits in der Tage gewesen wären, zu ihm zu „kommen“. Aber diese Kinder werden von den Evangelisten als „brephe kai paidia“ bezeichnet, und mit solchen Ausdrücken meinen die Griechen Kindlein, die noch an der Mutter Brust hängen. „Kommen“ ist also einfach für 918 „herannahen“ gesetzt! Da sieht man aber, was für Trügereien solche Leute zum Vorwand zu nehmen genötigt werden, die sich gegen die Wahrheit verhärtet haben! Ferner machen sie geltend, das Himmelreich werde an dieser Stelle nicht den Kindern (im Sinne des Kindesalters) zugesprochen, sondern solchen (Menschen, auch Erwachsenen), die ihnen ähnlich seien; denn es heiße ja „solcher“, nicht „ihrer“. Aber dieser Einwand ist um nichts stichhaltiger als der vorige. Denn wenn man das gelten läßt – was soll dann wohl aus Christi Begründung werden, mit der er doch zeigen will, daß ihm Kinder dem Alter nach nicht fremd sind? Er gebietet, man solle Kinder zu ihm kommen lassen, und darum ist nichts deutlicher, als daß er ein wirkliches Kindesalter meint! Damit dies sein Gebot nicht widersinnig erscheint, setzt er hinzu: „Denn solcher ist das Himmelreich.“ Darunter müssen doch (nach Lage der Dinge) notwendig auch die Kinder (im Sinne des Kindesalters) mit beschlossen sein; wenn es aber so steht, dann ist es auch völlig deutlich, daß der Ausdruck „solcher“ die Kinder selbst und solche bezeichnet, die ihnen ähnlich sind.

7. 1639 Christus het die kindertjies na Hom toe laat kom, hulle omhels en hulle geseën

Toe die Here Jesus daarom ’n voorbeeld wou stel sodat die wêreld kon begryp dat Hy gekom het om sy Vader se barmhartigheid uit te brei eerder as om dit in te perk, het Hy die kindertjies wat na Hom gebring is, vriendelik omhels en sy dissipels tereggewys omdat hulle probeer verhinder het dat hulle na Hom toe kom.²⁴ Want so sou hulle diegene aan wie die koninkryk van die hemel behoort het, van Hom af wegneem terwyl Hy die enigste toegang tot die hemel is.

“Maar watter ooreenkoms is daar tussen die doop en hierdie omhelsing van Christus?” sou iemand vra. “Daar word immers nie vertel dat Hy hulle gedoop het nie, maar wel dat Hy hulle ontvang, omhels en geseën het. As ons sy voorbeeld dus wil volg, moet ons ons kinders help deur vir hulle te bid, maar ons moet hulle nie doop nie!”²⁵ Maar laat ons ’n bietjie noulettender as sulke soort mense oor Christus se optrede nadink. Ons moet die feit dat Christus beveel dat die kindertjies na Hom gebring moes word, nie oppervlakkig verby laat gaan nie omdat Hy die rede byvoeg, naamlik dat die koninkryk van die hemel aan sulkes behoort.²⁶ En daarna betuig Hy sy goedgunstigheid deur die daad wanneer Hy hulle omhels en met gebed en seën aan die Vader opdra. As dit dan reg is dat die kindertjies na Christus gebring word, waarom is dit dan nie ook reg dat hulle na die doop gebring word wat die teken van ons gemeenskap en deelname aan Christus is nie? As die koninkryk van die hemel aan hulle behoort, waarom sal hulle die teken ontsê word waardeur as ’t ware ’n toegang tot die kerk vir hulle oopgemaak word om daarin opgeneem en saam met die erfgename van die hemelse koninkryk opgeskryf te word?²⁷ Hoe onbillik sal ons nie wees as ons diegene wegdryf wat Christus na Hom toe nooi nie; as ons hulle beroof van die gawes waarmee Hy hulle versier; as ons diegene uitsluit wat Hy spontaan toelaat!

Maar as ons ondersoek wil instel na hoeveel dit wat Christus daar gedoen het, van die doop verskil, sal ons dan die doop waardeur ons getuig dat ons kinders in die verbond van God ingesluit word, van soveel groter waarde ag as daardie opname, omhelsing, handoplegging en 1640 gebed waarmee Christus, toe Hy self teenwoordig was, verklaar het dat hulle aan Hom behoort en deur Hom geheilig word?

Met die ander uitvlugte waarmee hulle hierdie Skrifverwysing probeer ontwyk, openbaar hulle niks anders as hulle eie onkunde nie. Uit die feit dat Christus gesê het: “Laat die kindertjies na My toe kom”,²⁸ redeneer hulle dat hierdie kinders redelik oud was omdat hulle reeds in staat was om nader na Hom toe te loop.²⁹ Maar hulle word deur die Evangeliste (in Grieks) brephê en paidia³⁰ genoem - woorde waarmee die Grieke kindertjies wat nog aan hulle moederbortse hang, aandui. Die woord kom beteken daar doodeenvoudig naderloop.

Kyk net watter bedrog diegene wat hulle teen die waarheid verhard het, gedwing word om saam te flans! Die feit dat hulle sê dat die koninkryk van die hemel nie daar aan kindertjies toegewys is nie, maar aan mense soos hulle omdat daar gesê word dat dit aan sulkes behoort en nie aan die kindertjies self nie,³¹ staan ook nie op vaster grond nie. As dit immers so opgeneem word, wat sou dan Christus se rede daarvoor wees terwyl Hy tog daarmee wil aantoon dat kindertjies vanweë hulle ouderdom nie vir Hom vreemdelinge is nie? Wanneer Hy gelas dat kindertjies toegelaat moet word om tot Hom te nader, is niks duideliker as dat die ware kinderjare daarmee aangedui word nie. En om te voorkom dat dit ongerymd lyk, voeg Hy by: “Die koninkryk van die hemel behoort aan sulkes”.³² As kindertjies dan noodwendig daaronder ingesluit word, sal dit glad nie duister wees dat kindertjies en mense soos hulle met die woord sulkes aangedui word nie.

7. По этой причине Господь наш Иисус, желая показать, что пришёл не уменьшить, а увеличить и умножить дары Отца, благосклонно принимает и обнимает малых детей, которых к Нему принесли. Он упрекает апостолов за то, что те не хотели пускать к Нему детей, которым принадлежит Царство Небесное, а Он есть путь и врата (Мф 19:13-15) [Мк 10:13-16; Лк 18:15-17].

Но что общего, скажут нам, между этим объятием Иисуса и крещением? Ведь здесь не сказано, что Он крестил их, а только принял, обнял и молился за них. Стало быть, если следовать этому примеру Господа, нужно молиться за младенцев, а не крестить их, раз Он их не крестил. Отвечу: следует несколько лучше поразмыслить над учением Писания, чем это делают подобные люди. Ведь нельзя считать малозначащим желание Иисуса Христа, чтобы к Нему приводили детей, и причину, которой Он его объясняет: ибо таковых есть Царство Небесное. Более того, Он выражает свою волю действием, обнимая детей и молясь за них. Но если можно и нужно приводить детей к Иисусу Христу, почему не позволено крестить их? Ведь оно есть внешний знак, посредством которого Иисус Христос свидетельствует о нашем общении и соединении с Ним! Если детям принадлежит Царство Небесное, как можно отказывать им в знаке нашего вхождения в Церковь и объявления наследниками Царства Божьего? Не допускаем ли мы крайней несправедливости, отталкивая тех, кого Господь призывает к Себе? Отказывая им в том, что Он даёт им? Закрывая перед ними двери, которые Он открывает? И если отделять крещение от того, что сделал Иисус Христос, что должно быть весомее: тот факт, что Иисус Христос их принял, возложил на них руки в знак освящения и помолился за них, свидетельствуя тем самым, что они принадлежат Ему, или же наше свидетельство посредством крещения об их причастности к Божественному завету?

Прочие измышления, приводимые нашими противниками для разрешения этого вопроса, и вовсе безосновательны. Так, они утверждают, что дети, о которых идёт речь, были уже подросшими, так как Иисус говорил: «Пустите детей и не препятствуйте им приходить ко Мне» (Тертуллиан. О крещении, XVIII (MPL, I, 1330)). Но эта отговорка совершенно очевидно опровергается Писанием, где они называются младенцами и малыми детьми, которых нужно было нести на руках (Лк 18:15; Мк 10:13). Так что слово «приходить» следует понимать в смысле «приближаться».

Отсюда видно, что злоумышляющие против истины в каждом слове выискивают повод для искажения смысла Писания.

Другие возражают, что, дескать, здесь не сказано, что Царство Небесное принадлежит детям, а сказано, что таким, как дети. Однако и это лишь отговорка. Если они правы, то почему тогда Господь указывает на принадлежность им Царства Небесного как на причину, по которой дети должны приходить к Нему? Когда Он говорит «пустите детей приходить ко Мне», то явно имеет в виду малолетних детей. А в обоснование своих слов добавляет: «ибо таковых есть Царство Небесное». Только так их и можно понять. Поэтому слово «таковых» («таких») надлежит толковать следующим образом: Царство Небесное принадлежит детям и тем, кто подобен детям.

8. Nemo iam est qui non videat, paedobaptismum nequaquam humanitus fabrefactum fuisse³, qui tanta Scripturae approbatione fulciatur. Nec satis speciose nugantur qui obiiciunt nusquam reperiri, vel infantem unum per Apostolorum manus fuisse baptizatum⁴. Etsi enim id nominatim ab Evangelistis non narratur, quia tamen neque rursum excluduntur illi quoties familiae alicuius baptizatae incidit mentio: quis inde, nisi insanus ratiocinetur non fuisse baptizatos? Si quid valerent id genus argumenta, mulieres pariter Coena Domini interdicendae essent, quas Apostolorum seculo ad eam fuisse admissas non legimus [Act. 16. c. 15, et f. 32]; sed enim hic fidei regula contenti sumus. Dum enim reputamus quid ferat Coenae institutio, 312 ex eo etiam, quibus communicandus sit illius usus, facile iudicium est; quod et in Baptismo observamus. Siquidem ubi animadvertimus quem in finem institutus fuerit, evidenter conspicimus et infantibus non minus competere quam natu grandioribus. Eo itaque privari nequeunt quin Dei authoris voluntati fraus manifesta fiat. Quod autem apud simplicem vulgum disseminant, longam annorum seriem post Christi resurrectionem praeteriisse, quibus incognitus erat paedobaptismus¹: in eo foedissime mentiuntur. Siquidem nullus est scriptor tam vetustus qui non eius originem ad Apostolorum seculum pro certo referat².

8. Il n’y a desja celuy qui ne voye, le Baptesme des petits enfans n’avoir esté forgé temerairement des hommes, veu qu’il a si evidente approbation des Escritures. Et n’y a aucune apparence en l’objection que font aucuns: c’est assavoir qu’on ne sauroit monstrer par l’Escriture, que jamais enfant ait esté baptizé par les Apostres. Car combien que nous confessons qu’il n’est point expressement monstrè, toutesfois ce n’est pas à dire qu’ils ne les ayent baptisez, veu que jamais n’en sont exclus, quand il est fait mention que quelque famille a esté baptizée (Act. 16:15, 33). Par un tel argument nous pourrions pretendre que les femmes ne doyvent estre admises à la Cene de nostre Seigneur, puis qu’il n’est jamais parlé en l’Escriture qu’elles y ayent communié du temps des Apostres. Mais en cela nous suyvons, comme il appartient, la reigle de la foy, regardans seulement si l’institution de la Cene leur convient, et si selon l’intention de nostre Seigneur, elle leur doit estre baillée: comme aussi nous faisons en ce Baptesme. Car en considerant pour qui il a esté ordonné, nous trouvons qu’il n’appartient pas moins aux petits enfans, qu’aux grans d’aage. Parquoy ce seroit frauder l’intention du Seigneur, s’ils en estoyent rejettez. Tant y a que ce qu’ils sement est une pure menterie: de dire que long temps apres les Apostres il a esté missus. Car nous n’avons histoire tant ancienne depuis l’Eglise primitive, laquelle ne rende tesmoignage qu’en ce temps-là mesme il estoit en usage.

8. Now, every one must perceive, that the baptism of infants, which is so strongly supported by the authority of Scripture, is very far from being an invention of men. Nor 500is there much plausibility in the objection, that it is nowhere stated that even a single infant was baptized by the hands of the apostles. For though no such circumstance is expressly mentioned by the evangelists, yet, on the other hand, as they are never excluded when mention happens to be made of the baptism of any family, who can rationally conclude from this, that they were not baptized? If there were any force in such arguments, women might as well be interdicted from the Lord’s supper, because we have no account of their having been admitted to it in the days of the apostles. But in this we are content with the rule of faith. For when we consider the design of the institution of the Lord’s supper, the conclusion is easy respecting the persons who ought to be admitted to a participation of it. We observe the same rule also in the case of baptism. For when we consider the end of its institution, we evidently perceive that it belongs to infants as well as to adults. Therefore they cannot be deprived of it without a manifest evasion of the will of the Divine Author. What they circulate among the uninformed multitude, that after the resurrection of Christ, a long series of years passed, in which infant baptism was unknown, is shamefully contrary to truth; for there is no ancient writer who does not refer its origin, as a matter of certainty, to the age of the apostles.

8. Objection, that no infants were baptised by the apostles. Answer. Objection, that pædobaptism is a novelty. Answer.

Every one must now see that pædobaptism, which receives such strong support from Scripture, is by no means of human invention. Nor is there anything plausible in the objection, that we nowhere read of even one infant having been baptised by the hands of the apostles. For although this is not expressly narrated by the Evangelists, yet as they are not expressly excluded when mention is made of any baptised family (Acts 16:15, 32), what man of sense will argue from this that they were not baptised? If such kinds of argument were good, it would be necessary, in like manner, to interdict women from the Lord’s Supper, since we do not read that they were ever admitted to it in the days of the apostles. But here we are contented with the rule of faith. For when we reflect on the nature of the ordinance of the Lord’s Supper, we easily judge who the persons are to whom the use of it is to be communicated. The same we observe in the case of baptism. For,attending to the end for which it was instituted, we clearly perceive that it is not less applicable to children than to those of more advanced years, and that, therefore, they cannot be deprived of it without manifest fraud to the will of its divine Author. The assertion which they disseminate among the common people, that a long series of years elapsed after the resurrection of Christ, during which pædobaptism was unknown, is a shameful falsehood, since there is no writer, however ancient,who does not trace its origin to the days of the apostles.

8. Nu is er wel niemand meer, die niet ziet, dat de kinderdoop geenszins een maaksel van mensen is, daar hij steunt op zo grote goedkeuring der Schrift. En met weinig goede schijn bazelen zij, die de tegenwerping maken, dat men nergens vindt, dat ook maar één klein kind door de handen der apostelen is gedoopt. Want ook al wordt dit niet met name door de evangelisten verhaald, zo worden zij toch ook aan de andere kant niet uitgesloten, zo dikwijls als vermeld wordt, dat een huisgezin gedoopt wordt, en wie, behalve een dwaas, zou daaruit tot de redenering komen, dat ze niet gedoopt zijn? Indien deze soort van argumenten iets betekenden, dan zou men evenzeer de vrouwen van het Avondmaal des Heren moeten afhouden, want we lezen niet, dat zij in de tijd der apostelen daartoe zijn toegelaten. Evenwel wij zijn hier tevreden met de regel des geloofs. Want wanneer we overdenken wat de instelling van het Avondmaal meebrengt, dan kunnen we daaruit gemakkelijk beoordelen, aan wie het gebruik ervan moet worden meegedeeld. En dat nemen wij ook waar in de Doop. Immers wanneer wij bemerken tot welk doel hij is gesteld, dan zien wij duidelijk, dat hij ook de kleine kinderen niet minder toekomt dan de ouderen. Zij kunnen dus van de Doop niet beroofd worden zonder dat de wil van God, de Auteur ervan, openlijk verongelijkt wordt. En dat ze verder onder het eenvoudige volk uitstrooien, dat een lange reeks van jaren na Christus' opstanding is voorbijgegaan, in welke de kinderdoop onbekend was: daarin liegen ze zeer schandelijk. Immers er is geen schrijver zo oud, die de oorsprong ervan niet met zekerheid terugvoert tot de tijd der apostelen.

8. Das Schweigen der Schrift über eine Übung der Kindertaufe

Jetzt gibt es keinen mehr, der nicht einsähe, daß die Kindertaufe keineswegs „vom Menschen aus zusammengeschmiedet worden“ ist – sie stützt sich ja auf eine so kräftige Billigung der Schrift! Auch ist es kein hinreichend schönscheinendes Geschwätz, was diejenigen vorbringen, die den Einwand erheben, man finde es doch nirgendwo (berichtet), daß auch nur ein einziges Kind durch die Hand der Apostel getauft worden wäre. Nun wird das allerdings von den Evangelisten nicht ausdrücklich berichtet; aber auf der anderen Seite werden, sooft sich auch die Taufe einer Familie erwähnt findet, die Kinder nicht ausgeschlossen. Wer will nun also – vorausgesetzt, daß er eben nicht wahnwitzig ist – daraus den Schluß ziehen, die Kinder seien nicht getauft worden?

Wenn solcherlei Beweisgründe etwas gelten sollten, so müßten in gleicher Weise auch die Frauen vom Abendmahl des Herrn ausgeschlossen werden, weil wir nirgendwo zu lesen bekommen, daß sie zur Zeit der Apostel dazu zugelassen worden sind (Apg. 16,15.32). Wir begnügen uns hier eben mit der Regel des Glaubens, denn wenn wir erwägen, was die Einsetzung des Abendmahls für einen Sinn hat, so werden wir daraufhin auch leicht ein Urteil darüber gewinnen, welchen Menschen an seiner Ausübung Anteil zu geben ist.

Das gleiche beobachten wir auch bei der Taufe. Denn sobald wir darauf achten, zu welchem Zweck sie eingerichtet ist, liegt es für uns auch klar auf der Hand, daß sie den Kindern nicht weniger zukommt als Menschen von höherem Lebensalter. Man kann sie also den Kindern nicht wegnehmen, ohne dadurch dem Willen des Gebers, das heißt dem Willen Gottes, offen Eintrag zu tun.

Wenn die Wiedertäufer aber bei dem einfältigen Volke die Behauptung ausstreuen, es sei nach Christi Auferstehung eine lange Reihe von Jahren vergangen, in denen die Kindertaufe unbekannt gewesen sei, so ist das eine ganz jämmerliche Lüge. Denn es gibt keinen (kirchlichen) Schriftsteller, er mag noch so alt sein, der nicht mit Sicherheit den Ursprung der Kindertaufe auf die Zeit der Apostel zurückführte.

8. ’n Weerlegging van die beswaar dat die apostels nie kindertjies gedoop het nie

Nou kan almal sien dat die kinderdoop hoegenaamd nie ’n versinsel van mense was nie omdat dit deur so ’n belangrike Skrifbewys gesteun word. Diegene wat die beswaar opper dat ons nêrens kan vind dat selfs een kindjie deur die hand van die apostels gedoop is nie, praat onsin wat nie indrukwekkend genoeg is nie. Hoewel dit immers nie uitdruklik deur die evangeliste weergegee word nie, word hulle nogtans nie van die 1641 doop uitgesluit so dikwels as wat melding gemaak word van ’n huisgesin wat gedoop is nie.³³ Wie anders as ’n waansinnige sal na aanleiding daarvan redeneer dat hulle nie gedoop is nie? As hierdie soort redenasies geldig was, sou ons vrouens eweneens ook die nagmaal van die Here moes verbied omdat ons nie lees dat hulle in die tyd van die apostels tot die nagmaal toegelaat is nie.³⁴ Ons is hier egter tevrede met die geloofsreël.

Wanneer ons immers nadink oor wat die instelling van die nagmaal teweegbring, is dit na aanleiding daarvan ook maklik om te oordeel met wie die gebruik daarvan gedeel moet word. Dit handhaaf ons ook in die doop. Want as ons agslaan op die doel waarvoor dit ingestel is, merk ons duidelik dat dit by kindertjies net soveel as by ouer mense pas. Hulle kan dus nie daarvan uitgesluit word sonder om die wil van God wat dit ingestel het, openlik te verloën nie. Hulle vertel egter ’n afstootlike leuen wanneer hulle die storie onder eenvoudige mense versprei dat ’n lang reeks jare na Christus se opstanding verloop het waarin die kinderdoop onbekend was.³⁵ Daar is immers geen skrywer van ouds wat nie met sekerheid die oorsprong daarvan na die tyd van die apostels terugvoer nie.³⁶

8. Теперь всем ясно, что крещение младенцев - отнюдь не дерзкая выдумка людей, но со всей очевидностью опирается на Писание. Ссылка же на то, что Писание не приводит ни одного примера крещения младенцев апостолами, напротив, совершенно безосновательна. Ибо хотя прямых упоминаний о таких крещениях действительно нет, тем не менее нельзя утверждать и обратное, так как Писание, сообщая о крещении той или иной семьи, никогда не делает оговорок в отношении детей (Деян 16:33). Если же следовать логике наших противников, придётся утверждать, что доступ к Вечере Господней закрыт женщинам, потому что в Писании нет ни одного свидетельства о причащении женщин в апостольские времена [Деян 16:15,32]. Но мы в этом вопросе, как и подобает, следуем правилу веры, обращая внимание лишь на то, касается ли это установление женщин и соответствует ли допущение их к причастию намерению Господа. То же самое относится и к крещению. Размышляя о том, ради кого оно было предписано, мы обнаруживаем, что оно предназначено малым детям не менее, чем взрослым. Поэтому отказ от крещения младенцев означал бы извращение намерения Господа. Так что утверждения наших противников о том, что такой обычай возник в послеапостольские времена, - чистая ложь. Ибо нет ни одного, даже самого древнего исторического сообщения о первоначальной Церкви, которое не свидетельствовало бы о практике крещения младенцев уже в ту эпоху (Ориген. Коммент. к Рим, V, 9 (MPL, XIV, 1047); Августин. Письма, 166 (Иерониму), VII, 21 (MPL, XXXIII, 730); О Книге Бытия в буквальном смысле, X, XXIII, 39 (MPL, XXXIV, 426); Ириней. Против ересей, II, 22, 4; Киприан. Письма, 64, II, 1 (MPL, III, 1050 p.); Амвросий. Об Аврааме, II, XI, 84 (MPL, XIV, 521)).

9. Superest ut breviter indicemus quisnam ex hac observatione fructus redeat cum ad fideles qui liberos suos Ecclesiae tingendos sistunt: tum ad ipsos qui sacra aqua tinguntur^a, infantes: nequis ceu inutilem ac otiosam aspernetur. Quanquam sicui in mentem venit, paedobaptismum hoc praetextu irridere, circuncisionis praeceptum a Domino positum^b ludibrio habet. Quid enim ad illum impugnandum proferent, quod non in hanc retorqueatur? Sic Dominus ulciscitur eorum arrogantiam qui protinus damnant quod carnis suae sensu non comprehendunt. Verum aliis armis nos instruit Deus^c quibus eorum stoliditas retundatur. Neque enim sancta haec eius^d institutio, qua fidem nostram eximia^e consolatione iuvari sentimus^f, supervacua meretur dici^g. Siquidem Dei signum puero communicatum, velut impresso sigillo, promissionem pio parenti datam confirmat ac ratum^h esse declarat quod Dominus non illi modo, sed semini eius in Deum sit futurus: neque eum modo bonitate gratiaque sua prosequi velit, sed eius posteros in millesimam usque generationem. Ubi quum ingens sese proferat Dei benignitas, primum amplissimam gloriae eius praedicandae materiam suppeditat, et pia pectora laetitia non vulgariⁱ perfundit, qua simul ad redamandum tam pium Patrem vehementius 313 incitantur: cui propter^a se posteritatem suam curae esse conspiciunt. Neque moror si quispiam excipiat, confirmandae filiorum nostrorum saluti sufficere debere^b promissionem¹: quando secus Deo^c visum est, qui prout imbecillitatem nostram perspectam habet, tantum illi in hac re indulgere voluit. Proinde, qui promissionem de misericordia Dei^d in liberos suos propaganda amplexantur, officii sui esse cogitent, ipsos misericordiae symbolo signandos Ecclesiae offerre: atque inde se ad certiorem animare fiduciam, quod praesenti oculo foedus Domini filiorum suorum corporibus insculptum cernunt. Nonnihil rursum emolumenti pueri e suo Baptismo capiunt, quod in corpus Ecclesiae insiti aliis membris sunt aliquanto commendatiores. Deinde ubi adoleverint, eo ad serium Dei colendi studium non mediocriter stimulantur, a quo in filios solenni adoptionis symbolo accepti fuerint, antequam per aetatem eum agnoscere Patrem possent^e. Denique terrere nos summopere debet illa damnatio, vindicem fore Deum, si quis foederis symbolo filium insignire contemnat: quod eo contemptu oblata gratia respuatur et quasi^f eiuretur [Gene. 17. c. 14].

9. Il reste de monstrer quel profit revient aux fideles de ceste observation de baptizer leurs enfans: et aux enfans mesmes d’estre baptizez en tel aage. Car il y en a quelques uns qui la rejettent comme inutile et de nulle importance. En quoy ils sont grandement abusez: et quand il n’y auroit autre chose, qu’en ce faisant ils se moquent de l’ordonnance qu’a fait le Seigneur de la Circoncision, laquelle est de mesme estime et consideration, il y auroit assez de matiere pour reprimer leur temerité et outrecuidance, de ce que follement et desraisonnablement ils condamnent tout ce qu’ils ne peuvent comprendre en leur sens charnel. Mais nostre Seigneur a encore mieux pourveu pour abbattre leur folle arrogance. Car il n’a pas laissé sa volonté si cachée, qu’il n’ait monstré evidente utilité de son institution: c’est que le signe donné aux petits enfans est un seel, pour confermer et comme ratifier la promesse qu’a fait nostre Seigneur à ses fideles, qu’il espandroit sa misericorde non seulement sur eux, mais sur leur posterité, jusques en mille generations. En quoy premierement la bonté de Dieu est testifiée, pour magnifier et exalter son Nom: secondement pour consoler l’homme fidele, et luy donner meilleur courage de s’adonner du tout à Dieu, quand il voit ce bon Seigneur n’avoir point seulement cure de luy, mais aussi de ses enfans et de sa posterité. Et ne faut dire que la promesse suffiroit pour nous asseurer du salut de noz enfans. Car il a semblé advis autrement à Dieu, lequel cognoissant l’infirmité de nostre foy, l’a voulu en cest endroit supporter. Pourtant quiconques par certaine fiance se reposent sur ceste promesse, que Dieu veut faire misericorde à leur lignée, leur office est de presenter leurs enfans pour recevoir le signe de la misericorde: et en cela se consoler et corroborer, quand ils voyent à l’œil l’alliance du Seigneur signée aux corps de leurs enfans. Ce profit en revient à l’enfant, que l’Eglise Chrestienne le recognoissant membre de son corps, l’a en plus singuliere recommandation. Et luy quand il vient en aage, a occasion d’estre plus enclin de servir au Seigneur, lequel s’est declairé à luy pour Pere, devant qu’il le cogneust, le recevant au nombre de son peuple dés le ventre de sa mere. Finalement, il nous faut tousjours caindre ceste menace, que si nous mesprisons de marquer noz enfans du signe de l’alliance, que le Seigneur en fera la vengeance (Gen. 17:14): d’autant qu’en ce faisant nous renonçons au benefice qu’il nous presente.

9. It remains for us briefly to show what advantage results from this ceremony, both to believers who present their children to the Church to be baptized, and to the infants themselves who are washed in the holy water; to guard it from being despised as useless or unimportant. But if any man takes it into his head to ridicule infant baptism on this pretext, he holds the command of circumcision, which was given by the Lord, in equal contempt. For what will they allege to impugn the baptism of infants, which may not be retorted against circumcision? Thus the Lord avenges the arrogance of those, who forthwith condemn what their carnal sense does not comprehend. But God furnishes us with other weapons to repel their folly; nor does this sacred ordinance of his appointment, which we experience to be a source of peculiar support and consolation to our faith, deserve to be called unnecessary. For this sign of God, communicated to a child, like the impress of a seal, ratifies and confirms the promise given to the pious parent, declaring that the Lord will be a God, not only to him, but also to his seed, and that he is determined to exercise his goodness and grace, not only towards him, but towards his posterity even to a thousand generations. The manifestation here given of the mercy of God, in the first place, furnishes the most abundant matter for the celebration of his glory; and in the second place, fills pious breasts with more than common joy, by which they are excited to a more ardent return of 501affection to such an indulgent Father, in whom they discover such care of their posterity on their account. Nor shall I regard an objection, if it should be urged, that the mere promise of God ought to be sufficient to assure us of the salvation of our children; since God, who knows our weakness, and has been pleased in this instance to indulge it, has decided otherwise. Let those, therefore, who embrace the promise of God that he will perpetuate his mercy to their offspring, consider it their duty to present them to the Church to be signed with the symbol of mercy, and thereby to animate their minds to stronger confidence, when they actually see the covenant of the Lord engraven on the bodies of their children. The children also receive some advantage from their baptism, their ingrafting into the body of the Church being a more peculiar recommendation of them to the other members; and afterwards, when they grow to years of maturity, it operates upon them as a powerful stimulus to a serious attention to the worship of God, by whom they were accepted as his children by the solemn symbol of adoption, before they were capable of knowing him as their Father. Finally, we ought to be alarmed by the vengeance which God threatens to inflict, if any one disdains to mark his son with the symbol of the covenant; for the contempt of that symbol involves the rejection and abjuration of the grace which it presents.

9. Twofold use and benefit of pædobaptism. In respect, 1. Of parents. 2. Of children baptised.

It remains briefly to indicate what benefit redounds from the observance, both to believers who bring their children to the church to be baptised, and to the infants themselves, to whom the sacred water is applied, that no one may despise the ordinance as useless or superfluous: though any one who would think of ridiculing baptism under this pretence, would also ridicule the divine ordinance of circumcision: for what can they adduce to impugn the one, that may not be retorted against the other? Thus the Lord punishes the arrogance of those who forthwith condemn whatever their carnal sense cannot comprehend. But God furnishes us with other weapons to repress their stupidity. His holy institution, from which we feel that our faith derives admirable consolation, deserves not to be called superfluous. For the divine symbol communicated to the child, as with the impress of a seal, confirms the promise given to the godly parent, and declares that the Lord will be a God not to him only, but to his seed; not merely visiting him with his grace and goodness, but his posterity also to the thousandth generation. When the infinite goodness of God is thus displayed, it, in the first place, furnishes most ample materials for proclaiming his glory, and fills pious535breasts with no ordinary joy, urging them more strongly to love their affectionate Parent, when they see that, on their account, he extends his care to their posterity. I am not moved by the objection, that the promise ought to be sufficient to confirm the salvation of our children. It has seemed otherwise to God, who, seeing our weakness, has herein been pleased to condescend to it. Let those, then, who embrace the promise of mercy to their children, consider it as their duty to offer them to the Church, to be sealed with the symbol of mercy, and animate themselves to surer confidence, on seeing with the bodily eye the covenant of the Lord engraven on the bodies of their children.On the other hand, children derive some benefit from their baptism, when, being ingrafted into the body of the Church, they are made an object of greater interest to the other members. Then when they have grown up, they are thereby strongly urged to an earnest desire of serving God, who has received them as sons by the formal symbol of adoption, before, from nonage, they were able to recognise him as their Father. In fine, we ought to stand greatly in awe of the denunciation, that God will take vengeance on every one who despises to impress the symbol of the covenant on his child (Gen. 17:15), such contempt being a rejection, and, as it were, abjuration of the offered grace.

9. Nu blijft nog over, dat we in het kort aanwijzen, welke vrucht uit deze onderhouding voortkomt, zowel voor de gelovigen, die hun kinderen aan de kerk ten Doop voorstellen, als ook voor de kinderen zelf, die met het heilige water gedoopt worden, opdat niemand die onderhouding als onnuttig en ijdel versmade. Trouwens indien het iemand in de geest komt om de kinderdoop onder dit voorwendsel te bespotten, dan drijft hij ook de spot met het gebod der besnijdenis, dat door de Here gegeven is. Want wat zullen ze te berde brengen om de kinderdoop te bestrijden, dat ook niet tegen de besnijdenis zou kunnen gericht worden? Zo straft de Here de aanmatiging van hen, die terstond veroordelen, hetgeen zij met het gevoelen huns vleses niet begrijpen. Maar de Here voorziet ons van andere wapenen, om hun dwaasheid daarmee af te stoten. Immers deze zijn heilige instelling, door welke, gelijk wij gevoelen, ons geloof met een uitnemende vertroosting geholpen wordt, verdient niet overtollig genoemd te worden. Want het teken Gods, dat het kind medegedeeld wordt, bevestigt als door een ingedrukt zegel de belofte, die de vrome ouders is gegeven, en verklaart, dat het zeker is, dat de Here niet alleen hun, maar ook hun zaad tot een God zal zijn, en dat Hij niet alleen hen met zijn goedheid en genade wil bejegenen, maar ook hun nakomelingen tot in het duizendste geslacht. En daar de grote goedertierenheid Gods zich hierin vertoont, geeft ze in de eerste plaats een zeer ruime stof om zijn heerlijkheid te verkondigen en doordringt ze de vrome harten met buitengewone blijdschap, waardoor ze tegelijkertijd krachtiger aangevuurd worden om een zo liefhebbende Vader wederliefde te bewijzen, van wie ze zien, dat Hem om hunnentwil ook hun nakomelingschap een voorwerp van zorg is. En ik bekommer er mij niet om, wanneer iemand tegenwerpt, dat tot het bevestigen van de zaligheid onzer kinderen de belofte voldoende moest zijn, aangezien het Gode anders goedgedacht heeft, die, daar Hij onze zwakheid doorziet, haar in deze zaak zoveel heeft willen tegemoet komen. Daarom moeten zij, die de belofte aangaande het uitbreiden van Gods barmhartigheid over hun kinderen omhelzen, bedenken, dat het hun plicht is hen aan de kerk aan te bieden om hen te laten tekenen met het teken der barmhartigheid, en daardoor zichzelf te bemoedigen tot een vaster vertrouwen, omdat ze voor hun ogen zien, dat het verbond des Heren in de lichamen hunner kinderen wordt ingegraveerd. Aan de andere kant ontvangen ook de kinderen enig voordeel uit hun Doop, omdat ze, doordat ze in het lichaam der kerk ingelijfd zijn, de andere leden vrij wat meer aanbevolen zijn. Bovendien, wanneer ze opgewassen zijn, worden ze door hun Doop niet weinig aangezet tot een ernstige ijver om God te dienen, door wie ze door het openbare teken der aanneming tot zijn kinderen aangenomen zijn, voordat ze Hem vanwege hun leeftijd als Vader konden erkennen. Eindelijk moet ons die vervloeking zeer verschrikken, dat God een wreker zal zijn, wanneer iemand het versmaadt zijn zoon te tekenen met het teken des verbonds, omdat door die verachting de aangeboden genade afgewezen en als het ware afgezworen wordt.

9. Der Segen der Kindertaufe

Damit nun niemand die Kindertaufe als unnütz und müßig verachtet, bleibt uns noch übrig aufzuzeigen, welche Früchte aus dieser Übung sowohl den Gläubigen erwachsen, die ihre Kinder zur Taufe vor die Kirche bringen, als auch den Kindern selbst, die mit dem geheiligten Wasser getauft werden.

Wenn es allerdings jemandem in den Sinn kommt, die Kindertaufe unter diesem Vorwand (nämlich sie brächte keinen Nutzen) zu verlachen, der treibt auch mit dem von dem Herrn gegebenen Gebot der Beschneidung seinen Spott. Denn was sollten solche Leute wohl zum Kampf gegen die Kindertaufe vorbringen können, 919 das nicht auf das Beschneidungsgebot zurückfiele? Auf diese Weise ahndet der Herr die Anmaßung derer, die gleich verdammen, was sie mit dem Empfinden ihres Fleisches nicht begreifen.

Jedoch rüstet uns Gott noch mit anderen Waffen aus, um der Torheit dieser Leute entgegenzutreten. Diese heilige Einrichtung, durch die unserem Glauben, wie wir es erfahren, in herrlichster Tröstung Hilfe zuteil wird, verdient es nämlich nicht, als überflüssig bezeichnet zu werden. Denn das Zeichen Gottes, das einem jungen Knaben gegeben wird, bekräftigt wie ein aufgedrücktes Siegel die Verheißung, die dem frommen Vater oder der frommen Mutter gegeben ist, und erklärt es für abgemacht, daß der Herr nicht nur der Gott des Vaters oder der Mutter, sondern auch der Gott ihres Samens sein und nicht nur ihnen selbst mit seiner Güte und Gnade begegnen will, sondern auch ihren Nachfahren bis ins tausendste Glied. Da nun hierbei Gottes unermeßliche Freundlichkeit an den Tag tritt, so gibt sie solchen Menschen zunächst den reichsten Anlaß, seinen Ruhm zu preisen, und durchdringt ihr frommes Herz mit ungewöhnlicher Freude, durch welche sie zugleich um so kräftiger dazu angereizt werden, solch frommen Vater wiederzulieben, weil sie ja wahrnehmen, wie er um ihretwillen auch für ihre Nachkommenschaft sorgt.

Ich kümmere mich auch nicht darum, wenn hier jemand einwendet, zur Bekräftigung des Heils unserer Kinder müsse auch die Verheißung (allein) genügen. Denn es hat Gott (nun einmal) anders gefallen: er hat unsere Schwachheit erkannt und hat ihr eben in demselben Maße, in dem er sie erkannt hat, in dieser Sache Nachsicht widerfahren lassen wollen. Wer also die Verheißung, daß sich Gottes Barmherzigkeit auch auf seine Kinder ausdehnen soll, annimmt, der soll bedenken, daß es seine pflichtmäßige Aufgabe ist, solche Kinder zur Zeichnung mit dem Merkzeichen dieser Barmherzigkeit vor die Kirche zu tragen und sich daraufhin zu um so gewisserer Zuversicht zu ermuntern, weil er ja mit eigenen Augen sieht, wie der Bund des Herrn auf den Leib seiner eigenen Kinder aufgeprägt ist.

Auf der anderen Seite empfangen auch die Kinder aus ihrer Taufe mancherlei Gewinn, weil sie ja dadurch in den Leib der Kirche eingefügt werden und damit den anderen Gliedern (an diesem Leibe) noch wesentlich nachdrücklicher anbefohlen sind. Und wenn sie dann herangewachsen sind, so werden sie durch ihre Taufe nicht wenig zum ernsten Trachten nach der Verehrung Gottes angespornt, der sie ja durch das feierliche Merkzeichen ihrer Adoption zu Kindern angenommen hat, ehe sie ihn ihres Alters halben als Vater zu erkennen vermochten.

Und schließlich muß uns aufs höchste jenes Fluchwort schrecken, nach welchem Gott als Vergelter auftreten will, wenn es jemand verächtlich von sich weist, seinen Sohn mit dem Merkzeichen des Bundes zu zeichnen, weil ja durch solche Verachtung des Zeichens die dargebotene Gnade abgewiesen und gleichsam abgeschworen wird (Gen. 17,14).

9. Die vrug van die kinderdoop vir sowel die ouers as die dopeling

Nou bly daar oor dat ons kortliks moet aandui watter vrug uit die onderhouding (van die kinderdoop) voortspruit, sowel vir gelowiges wat hulle kinders voor die kerk bring om gedoop te word, as vir die kinders self wat met die heilige water gedoop word. En niemand mag die instelling as nutteloos en ydel minag nie. As iemand egter van voorneme is om onder hierdie dekmantel die spot met die kinderdoop te dryf, bespot hy ook die bevel van die Here oor die besnydenis. Want wat sou hulle kon aanvoer om die kinderdoop te bestry wat nie ook teen die besnydenis ingebring kan word nie? So wreek die Here Hom op die vermetelheid van diegene wat iets wat hulle nie met hulle liggaamlike sintuie kan begryp nie, dadelik verdoem.

Maar God rus ons met ander wapens toe om hulle stompsinnigheid te 1642 bedwing. Hierdie heilige instelling van God waardeur ons ervaar dat ons geloof met uitsonderlike vertroosting³⁷ onderskraag word, verdien immers nie om oorbodig genoem te word nie. Want die teken van God wat aan ’n kind bedien en as ’t ware soos ’n seël op hom afgedruk word, bekragtig die belofte wat aan sy godvrugtige ouer gegee is en verklaar dat dit vas en seker is dat die Here nie alleen vir hom nie, maar ook vir sy saad ’n God sal wees, en dat Hy hom nie alleen met goedertierenheid en genade wil seën nie, maar ook sy nageslag tot in die duisendste geslag.³⁸ Aangesien die ontsaglike goedertierenheid van God hierin aan die lig kom, voorsien dit ons in die eerste plek van die rykste stof om sy heerlikheid te verkondig, en dit oorvloei godvrugtige harte met sonderlinge blymoedigheid waardeur hulle tegelykertyd heftiger aangepor word om so ’n liefdevolle Vader weer lief te kry omdat hulle bemerk dat Hy ook oor hulle nageslag besorg is.

Ek is ook nie so bekommer daaroor as iemand die beswaar sou opper dat die belofte van God voldoende behoort te wees om die saligheid van ons kinders te bekragtig nie.³⁹ God wat immers maar te goed bekend is met ons swakheid, het dit anders goedgevind om ons swakheid ook in hierdie opsig tegemoet te kom. Diegene wat daarom die belofte omhels dat God se barmhartigheid ook oor hulle kinders uitgebrei sal word, moet daaroor nadink dat dit hulle plig is om hulle kinders voor die kerk te bring sodat die teken van sy barmhartigheid op hulle afgestempel kan word, en hulle hulleself daardeur met ’n vaster vertroue kan besiel omdat hulle sien dat die verbond van die Here voor hulle oë op die liggame van hulle kinders afgedruk word.

Aan die ander kant pluk kinders ook in ’n mate vrugte uit hulle doop, omdat hulle in die liggaam van die kerk ingelyf is en hulle in ’n sekere sin vir ander lidmate meer aantreklik is. Wanneer hulle daarna groot geword het, word hulle verder deur die doop sterk aangespoor tot die ernstige begeerte om God te dien omdat hulle met ’n plegtige teken deur Hom as sy kinders aangeneem is nog voordat hulle Hom vanweë hulle ouderdom as hulle Vader kon erken. Ten laaste behoort daardie vloek ons grootliks te verskrik, naamlik dat God iemand sal straf as hy nalaat om sy kind met die teken van die verbond te merk omdat hy deur dit te verag die genade wat hom aangebied is, verwerp en as ’t ware afsweer.⁴⁰

9. Остаётся показать, какую пользу приносит верующим и самим детям крещение в младенческом возрасте; ибо есть люди, которые отвергают его как маловажное или совершенно бесполезное. В этом они жестоко заблуждаются. И даже если бы их ошибка состояла лишь в том, что подобным поведением они выказывают пренебрежение к предписанию Господа, касающемуся крещения, но равно действительному и в отношении обрезания, они уже заслуживали бы порицания за свою дерзость и высокомерие: ведь они безумно и безрассудно осуждают всё то, чего не способны понять своим плотским разумом.

Однако наш Господь вооружает нас дополнительными средствами опровержения их нелепого самомнения. Ибо Он не скрыл своей воли, но со всей очевидностью явил пользу этого установления, а именно: данный младенцам знак есть печать, которая подтверждает и как бы удостоверяет обетование Господа распространить своё милосердие не только на самих верующих, но и на их потомство до тысячи родов [Исх 20:6]. Тем самым, во-первых, даётся свидетельство милости Божьей в прославление и возвеличение его Имени. Во-вторых, такое свидетельство утешает верующего человека и подвигает его всецело отдаться Богу, ибо он видит, что Господь заботится не только о нём, но и о детях его и детях детей его.

И не следует ссылаться на то, что для обеспечения спасения наших детей достаточно обетования. Богу это представлялось иначе, коль скоро Он, зная немощь нашей веры, пожелал предоставить ей поддерживающее средство. И посему, даже если мы уверены в этом обетовании, наше дело - предоставить детей Богу, чтобы получить от Него знак милосердия. Для нас будет утешением и успокоением увидеть, что завет Господа запечатлён на телах наших детей.

Для самих же младенцев польза состоит в том, что христианская Церковь, признавая их членами своего тела, принимает на себя особое попечение о них. И когда они вырастут, то с большей вероятностью обнаружат склонность служить Господу, который объявил Себя их Отцом прежде, чем они познали Его, и принял их в число своего народа ещё от чрева матери. Наконец, нам следует опасаться мщения Господа, если мы не позаботимся о запечатлении наших детей знаком завета. Ибо таким образом мы отвергаем благодеяния, которые Он нам оказывает (Быт 17:14).

10. Iam argumenta discutiamus quibus sanctam hanc Dei institutionem furiosae quaedam belluae impetere non cessant. Principio^g, quoniam similitudine Baptismi et Circuncisionis ultra modum urgeri se ac constringi sentiunt, longo discrimine distrahere haec duo signa contendunt, nequid alteri cum altero commune esse videatur. Nam et res signari varias, et foedus omnino diversum, et appellationem puerorum non eandem esse dicunt. Atqui dum illud primum instituunt probare, Circuncisionem obtendunt mortificationis non Baptismi fuisse figuram²; quod profecto libentissime illis damus. Nobis enim optime patrocinatur. Neque alia sententiae nostrae probatione utimur 314 quam Baptismum et Circuncisionem mortificationis esse signa. Hinc constituimus, in huius vicem illum esse suffectum, quo idipsum nobis repraesentet quod olim Iudaeis signabat. In asserenda foederis differentia quam barbara audacia Scripturam dissipant et corrumpunt! neque uno in loco; sed ita ut nihil salvum aut integrum relinquant^a. Iudaeos enim adeo carnales nobis depingunt, ut pecudum similiores sint quam hominum. Quibuscum scilicet percussum foedus ultra temporariam vitam non procedat, quibus datae promissiones, in bonis praesentibus ac corporeis subsidant¹. Quod dogma si obtineat, quid restat nisi ut gentem Iudaicam fuisse ad tempus Dei beneficio saturatam (non secus ac porcorum gregem in hara saginant) ut aeterno demum exitio periret? Simul enim ac Circuncisionem eique annexas promissiones citamus, Circuncisionem literale signum, promissiones eius carnales fuisse respondent^b.

10. Venons aux argumens, desquels le malin esprit a tasché d’envelopper plusieurs en erreur et deception, sous ombre de se vouloir arrester à la parolle de Dieu: et considerons quelle force il y a en toutes les machines de Satan, par lesquelles il a tasché de renverser ceste saincte ordonnance du Seigneur: laquelle a tousjours, comme il estoit convenable, esté reveremment observée en son Eglise. Ceux donc que le diable pousse de contredire en cest endroit à la parolle de Dieu tant certaine, pource qu’ils se voyent fort pressez et trop puissamment conveincuz par la similitude que nous avons mise de la Circoncision avec le Baptesme, s’efforcent de monstrer quelque grande diversité entre ces deux signes, tellement qu’il n’y ait rien commun de l’un à l’autre. Premierement, en disant que la chose figurée est diverse. Secondement, que l’alliance est toute autre. Tiercement que les enfans doyvent estre entenduz en diverses manieres. Mais quand ils veulent prouver le premier poinct, ils alleguent que la Circoncision a esté figure de la mortification, et non pas du Baptesme. Ce que certes nous leur concedons tresvolontiers: car cela fait pour nous. Et mesme, pour bien prouver nostre intention, n’usons point d’autres mots, sinon que la Circoncision et le Baptesme representent pareillement la mortification. Et de cela concluons que le Baptesme a succedé à la Circoncision, pource qu’il signifie une mesme chose aux Chrestiens qu’icelle faisoit aux Juifs. Quant au second article, ils monstrent combien ils sont transportez d’esprit: non pas en renversant seulement un passage par fausse interpretation, mais toute l’Escriture universellement. Car il nous font les Juifs comme un peuple charnel et brutal, qui n’ait eu autre alliance de Dieu que pour la vie temporelle, ny autre promesse, que pour les biens presens et corruptibles. Si ainsi estoit, que reste-il plus sinon que l’on estime ceste nation-là comme un trouppeau de porceaux, lequel nostre Seigneur ait voulu nourrir en l’auge, pour les laisser apres perir eternellement? Car toutes fois et quantes que nous objectons la Circoncision et les promesses qui y sont données, ils ont incontinent en la bouche, que c’est un signe literal, et des promesses charnelles.

10. Let us now discuss the arguments with which some violent disputants continue to impugn this holy institution of God. In the first place, finding themselves very hardly pressed and exceedingly embarrassed by the similarity of baptism and circumcision, they labour to establish a considerable difference between these two signs, that one may appear to have nothing in common with the other. For they affirm, first, that different things are signified; secondly, that the covenant is entirely different; and thirdly, that the children are mentioned in a different manner. But when they endeavour to prove the first point, they allege that circumcision was a figure of mortification, and not of baptism; which we most readily grant, for it is an excellent argument in our favour. We urge no other proof of our sentiment, than that baptism and circumcision are equally signs of mortification. Hence we conclude, that baptism was introduced in the place of circumcision, and represents to us the very same thing which that formerly did to the Jews. In asserting a difference of the covenant, with what presumption and absurdity do they corrupt the Scripture, and that not in a single passage, but without leaving any part of it secure from their perversions. For they represent the carnality of the Jews to be such, as to give them a greater resemblance to brutes than to rational beings; contending that the 502covenant made with them was limited to a temporary life, and that the promises given to them were all confined to present and corporeal enjoyments. If this notion be admitted, what remains but to consider the Jewish people as pampered for a season by the Divine bounty, (like a herd of swine, fattened in a sty,) to perish at length in eternal ruin? For whenever we adduce circumcision and the promises annexed to it, they reply, that circumcision was a literal sign, and that the promises connected with it were all carnal.

10. Second part of the chapter, stating the arguments of Anabaptists. Alleged dissimilitude between baptism and circumcision. First answer.

Let us now discuss the arguments by which some furious madmen cease not to assail this holy ordinance of God. And, first, feeling themselves pressed beyond measure by the resemblance between baptism and circumcision, they contend that there is a wide difference between the two signs, that the one has nothing in common with the other. They maintain that the things meant are different, that the covenant is altogether different, and that the persons included under the name of children are different. When they first proceed to the proof, they pretend that circumcision was a figure of mortification, not of baptism. This we willingly concede to them, for it admirably supports our view, in support of which the only proof we use is, that baptism and circumcision are signs of mortification. Hence we conclude that the one was substituted for the other, baptism representing to us the very thing which circumcision signified to the Jews. In asserting a difference of covenant, with what barbarian audacity do they corrupt and destroy Scripture? and that not in one passage only, but so as not to leave any passage safe and entire. The Jews they depict as so carnal as to resemble brutes more than men, representing the covenant which was made with them as reaching no farther than a temporary life, and the promises which were given to them as dwindling down into present and corporeal blessings. If this dogma is received, what remains but that the Jewish nation was overloaded for a time with divine kindness (just as swine are gorged in their sty), that they might at last perish eternally? Whenever we quote circumcision and the promises annexed to it, they answer, that circumcision was a literal sign, and that its promises were carnal.

10. Laat ons nu de argumenten onderzoeken, waarmede sommige razende beesten niet ophouden deze heilige instelling Gods aan te vallen. In de eerste plaats, daar ze gevoelen, dat ze door de gelijkheid van de Doop en de besnijdenis boven mate in het nauw gebracht en beklemd worden, doen ze hun best om deze twee tekenen door een groot verschil van elkander te trekken, opdat het ene niet iets gemeen schijne te hebben met het andere. Want ze zeggen, èn dat verschillende zaken betekend worden, èn dat het verbond geheel verschillend is, èn dat de benaming der kinderen niet dezelfde is. En wanneer ze het eerste willen bewijzen, wenden ze voor, dat de besnijdenis een figuur was van de doding, niet van de Doop. Dit geven wij hun waarlijk zeer gaarne toe. Want het verdedigt ons op uitnemende wijze. En wij gebruiken geen ander bewijs voor onze opvatting dan dit, dat de Doop en de besnijdenis tekenen zijn der doding. Hieruit maken wij de gevolgtrekking, dat de Doop gekomen is in de plaats der besnijdenis, om ons hetzelfde af te beelden, waarvan de besnijdenis oudtijds voor de Joden het teken was. Wanneer ze willen verdedigen het verschil van het verbond, met welk een barbaarse vermetelheid verscheuren en bederven zij dan de Schrift! En dat niet op één plaats, maar zo, dat ze niets ongedeerd of ongeschonden laten. Want zij schilderen ons de Joden als zo vleselijk, dat ze meer op beesten gelijken dan op mensen: zeggende namelijk, dat het met hen gesloten verbond niet verder reikt dan het tijdelijke leven, en dat de hun gegeven beloften betrekking hebben op tegenwoordige en lichamelijke goederen. Indien dit leerstuk waarheid is, wat blijft er dan anders over dan te zeggen, dat het Joodse volk een tijdlang met Gods weldaad verzadigd is geweest, evenals men een kudde varkens in het hok vetmest, opdat het eindelijk door een eeuwig verderf zou omkomen? Want zodra wij de besnijdenis en de aan haar verbonden beloften aanhalen, antwoorden zij, dat de besnijdenis een letterlijk teken was en haar beloften lichamelijk waren.

10. Zweiter Abschnitt: Abwehr wiedertäuferischer Gegengründe (10-32). Erster Unterabschnitt: Taufe und Beschneidung (10-16). Taufe und Beschneidung - Zeichen für verschiedene Dinge?

Jetzt wollen wir die Beweisgründe erörtern, mit denen gewisse rasende Tiere unaufhörlich gegen diese heilige Einrichtung Gottes anrennen. Zunächst: da sie wohl merken, wie sie durch die Ähnlichkeit von Taufe und Beschneidung über alle Maßen ins Gedränge und in die Enge geraten, so geben sie sich Mühe, diese beiden Zeichen durch einen großen Gegensatz voneinander loszutrennen, damit es nur ja den Anschein gewinnt, daß das eine mit dem anderen nichts gemein hätte. Sie behaupten nämlich, es würden hier (erstens) verschiedene Dinge bezeichnet, der Bund sei (zweitens) ein völlig anderer, und (drittens) auch der Ausdruck „Kinder“ sei nicht in gleichem Sinne gebraucht.

a) Wenn sie nun aber jene erste Behauptung zu beweisen trachten, so wenden sie vor, die Beschneidung sei ein Zeichen der Abtötung, nicht aber der 920 Taufe gewesen. Das geben wir ihnen wahrlich mit größter Bereitwilligkeit zu. Denn es gewahrt uns den besten Beistand. Wir benutzen auch zu unserem Beweis keinen anderen Satz als den, daß Taufe und Beschneidung Zeichen der Abtötung sind. Auf Grund dessen stellen wir fest, daß die Taufe an die Stelle der Beschneidung getreten ist, damit sie uns das gleiche veranschaulicht, was die Beschneidung vorzeiten den Juden als Zeichen vor Augen hielt.

Alter und Neuer Bund - völlig verschieden?

b) Und wenn es gilt, die Verschiedenheit des Bundes zu verteidigen – in was für barbarischer Verwegenheit zerreißen und verderben sie dann die Schrift! Das geschieht nicht etwa an einer einzigen Stelle, sondern so, daß sie nichts heil und unversehrt lassen! Die Juden schildern sie uns nämlich als dermaßen fleischlich, daß sie mehr dem Vieh gleichen als den Menschen. Sie erklären eben, der Bund, der mit den Juden geschlossen worden sei, gehe nicht über das zeitliche Leben hinaus, und die Verheißungen, die ihnen zuteil geworden wären, bezögen sich bloß auf gegenwärtige und leibliche Güter. Was würde, wenn sich diese Lehre durchsetzte, anders übrigbleiben, als daß das jüdische Volk eine Zeitlang durch Gottes Wohltat gesättigt worden sei – nicht anders, als man eine Sauherde im Roben mästet –, um dann schließlich im ewigen Verderben zugrunde zu gehen? Denn wenn wir die Beschneidung und die mit ihr verbundenen Verheißungen anführen, dann antworten sie sogleich, die Beschneidung sei ein unter dem Buchstaben stehendes Zeichen (literale signum), und ihre Verheißungen seien fleischlich gewesen.

10. 1643 Die dwaling van die Wederdopers

Maar laat ons nou ook die redenasies ondersoek waarmee sommige waansinnige gediertes nie ophou om hierdie heilige instelling van God aan te val nie. Omdat hulle in die eerste plek agterkom dat hulle uitermatig gedruk en geknel word deur die ooreenkoms tussen die doop en die besnydenis, span hulle hulle in om hierdie twee tekens van mekaar los te skeur asof hulle totaal van mekaar verskil sodat daar skynbaar niks gemeenskaplik tussen hulle is nie. Hulle beweer immers dat verskillende sake geteken word, dat die verbond heeltemal verskillend is en dat die benaming “kinders” nie dieselfde is nie.

Wanneer hulle begin om die eerste hiervan te bewys, hou hulle aan ons voor dat die besnydenis ’n beeld was van die afsterwe (van die vlees) en nie van die doop nie. Dit staan ons hulle weliswaar met die grootste graagte toe want dit ondersteun ons opvatting ten beste. Ons gebruik ook nie ’n ander bewys vir ons opvatting as dat die doop en besnydenis tekens van die afsterwe (van die vlees) is nie. Na aanleiding hiervan stel ons vas dat die doop in die plek van die besnydenis gekom het om dieselfde vir ons uit te beeld as wat die besnydenis eertyds vir die Jode uitgebeeld het.⁴¹

Maar met hoe ’n barbaarse vermetelheid vernietig en bederf hulle nie die Skrif wanneer hulle die verskille tussen die verbonde wil bewys nie! - en dit nie net in die geval van een Skrifverwysing nie, maar so dat hulle niks heel en ongeskonde laat nie. Hulle teken die Jode trouens vir ons so vleeslik dat hulle meer soos diere as mense lyk, naamlik dat ’n verbond met hulle gesluit is wat niks verder gaan as die tydelike lewe nie en dat die beloftes wat aan hulle gegee is, slegs in teenwoordige en liggaamlike goed geleë is.⁴² As hierdie leerstelling die oorhand kry, wat bly anders oor as dat die Jode tydelik deur die weldaad van God versadig is soos mense ’n trop varke in ’n varkhok vetmaak, om uiteindelik in die ewige verderf verlore te gaan? Want sodra ons die besnydenis en die beloftes wat daaraan verbonde is, aanhaal, antwoord hulle dat die besnydenis ’n letterlike teken was en dat die beloftes daarvan vleeslik was.

10. Вернёмся к аргументам, посредством которых злой дух тщится вовлечь многих людей в заблуждение и обман, прикрываясь мнимой верностью Слову Божьему. Рассмотрим, в чём сила всех злоумышлении Сатаны, направленных на опровержение святого установления Господня, всегда соблюдавшегося в его Церкви должным образом. Те, кого дьявол подстрекает противоречить в этом вопросе столь ясно высказанному слову Божьему, понимают полную убедительность указанного нами сходства между обрезанием и крещением. Поэтому они стараются создать видимость такого различия между этими двумя знаками, которое бы исключало что-либо общее между ними. Во-первых, они говорят о различии обозначаемого; во-вторых, о различии завета; в-третьих, о различии понятия «дети».

Своё первое утверждение они доказывают тем, что обрезание - это образ умерщвления, а не крещения. В этом мы охотно согласимся с ними, ибо их довод подтверждает нашу мысль. Ведь мы обосновываем нашу позицию именно тем, что говорим: обрезание и крещение равно представляют умирание. Отсюда мы заключаем, что крещение находится в преемственной связи с обрезанием, так как означает для христиан то же, что для евреев означало обрезание.

Что касается их второго утверждения, то оно свидетельствует об их полной одержимости злым духом, ибо ложным толкованием извращает не какое-то отдельное место, но всё Писание в целом. Они представляют нам евреев как плотский и грубый народ, будто бы не имевший иного завета с Богом, кроме относящегося к преходящей, временной жизни, и других обетовании, кроме обетования земных и тленных благ. Если бы это было правдой, осталось бы только признать этот народ стадом свиней, которых Господь пожелал откормить у кормушки, чтобы затем бросить на вечную погибель! Ибо всякий раз, когда в ответ мы указываем на обрезание и связанные с ним обетования, они тут же заявляют, что это буквальный знак и плотские обетования.

11. Sane si literale signum erat Circuncisio, nihilo secius de Baptismo censendum est. Quandoquidem Apostolus Coloss.^c 2 nihilo magis alterum altero^d spirituale^e facit. Dicit enim nos in Christo circuncisos Circuncisione non manu facta, deposito corpore peccati quod in carne nostra habitabat: quam Circuncisionem Christi vocat [Coloss. 2. b. 11]. Post in eius sententiae explicationem subiungit, Nos per Baptismum Christo consepultos². Quid sibi vult istis verbis, nisi Baptismi complementum et veritatem esse veritatem simul et complementum Circuncisionis, quoniam rem unam figurent? Demonstrare enim contendit esse id Christianis Baptismum, quod ante fuerat Iudaeis Circuncisio. Quoniam autem iam ad liquidum exposuimus, promissiones utriusque signi et quae illis repraesentantur mysteria inter se^f convenire: longius in praesens non immorabimur. Tantum fideles admonebo, me tacente ut secum reputent an terrenum ac literale habendum sit signum cui nihil subest nisi spirituale et caeleste. Verum, ne fumos suos simplicibus vendant, obiectum unum, quo impudentissimum hoc mendacium praetexunt, in transcursu diluemus^g. Certo certius est, primarias promissiones, 315 quibus continebatur quod sub Veteri testamento cum Israelitis foedus Deus sancivit^a, spirituales fuisse et ad aeternam vitam respexisse. Tum vicissim a Patribus spiritualiter, ut par erat, acceptas, quo fiduciam inde conciperent futurae vitae, ad quam toto animi affectu aspirarent. Interim vero nequaquam inficiamur, quin suam illis benevolentiam terrenis ac carnalibus beneficiis testatus sit: quibus etiam dicimus spem illam promissionum spiritualium fuisse confirmatam. Quomodo ubi aeternam beatitudinem servo suo Abrahae pollicitus est, quo manifestum favoris sui indicium illi ob oculos subiiciat, addit alteram de possessione terrae Chanaan promissionem [Gene. 15. a. 1, et d. 18]. In hunc modum accipere convenit quaecunque genti Iudaicae terrenae promissiones datae sunt: ut spiritualis promissio, ceu caput, primas semper teneat quo illae referantur. || Atque haec quoniam uberius in discrimine Novi et Veteris testamenti tractavi¹, nunc levius perstringo.

11. Certes si la Circoncision a esté un signe literal, aussi bien est le Baptesme: veu que sainct Paul au deuxieme des Colossiens n’en fait pas l’un plus spirituel que l’autre, disant qu’en Christ nous sommes circonciz de la Circoncission faite sans main, quand nous avons despourillé la masse de peché qui habite en nostre chair, laquelle est la Circoncision de Christ (Col. 2:11). Puis apres pour declaier cela, il dit que nous avons esté enseveliz avec Christ au Baptesme. Qu’est-ce que veut dire ce passage autre chose, sinon que l’accomplissement du Baptesme est l’accomplissement de la Circoncision, d’autant que les deux figurent une mesme chose? Car il veut monstrer que le Baptesme est aux Chrestiens, ce qu’avoit esté auparavant la Circoncision aux Juifs. Or pource que nous avons evidemment cy-dessus exposé, que les promesses de ces deux signes, et les mysteres en iceux representez, ne different en rien, nous ne nous y arresterons point de present plus longuement. Seulement nous admonnesterons les fideles, de considerer si un signe doit estre estimé charnel et literal, quand tout ce qu’il contient est spirituel et celeste. Mais pourtant qu’ils alleguent quelques passages pour donner apparence à leur mensonge, nous soudrons en trois mots les objections qu’ils peuvent faire. Il est certain que les principales promesses que nostre Seigneur a données à son peuple en l’ancien Testament, esquelles consistoit l’alliance qu’il foisoit avec eux, ont esté spirituelles, appartenantes à la vie eternelle: et pareillement ont esté spirituellement entendues des Peres, pour concevoir esperance de la gloire future, et estre raviz en icelle de toute leur affection. Neantmoins nous ne nions pas qu’il n’ait testiflé envers eux sa bonne volonté par autres promesses charnelles et terriennes, voire pour confermer telles promesses spirituelles: comme nous voyons qu’apres avoir promis la beatitude immortelle à son serviteur Abraham, il luy adjouste la promesse de la terre de Chanaan, pour luy declairer sa grace et faveur sur luy (Gen. 15:1, 18). En telle sorte il faut prendre toutes les choses terriennes qu’il a promises au peuple Judaique, tellement que la promesse spirituelle precede tousjours comme fondement et chef, auquel tout le reste se rapporte. Ce que je touche plus legerement, pource qu’il a esté deduit plus à plein au traité du vieil et nouveau Testament.

11. Certainly, if circumcision was a literal sign, the same opinion must be formed of baptism; for the apostle makes one no more spiritual than the other. He says to the Colossians, “In Christ ye are circumcised with the circumcision made without hands, in putting off the body of the sins of the flesh;” and this he calls “the circumcision of Christ.” In explication of this sentiment, he adds, that they were “buried with Christ in baptism.”¹¹⁷² What is the meaning of this language, but that the accomplishment and truth of baptism is the same with the accomplishment and truth of circumcision, since they both represent the same thing? For his design is to show that baptism was to Christians the same that circumcision had before been to the Jews. But as we have now clearly evinced that the promises of these two signs, and the mysteries represented by them, are precisely the same, we shall insist no longer on this point at present. I will only recommend believers to consider, whether that sign ought to be accounted earthly and literal, which contains nothing but what is spiritual and heavenly. But to guard the simple against their fallacies, we shall briefly reply by the way to one objection, by which they endeavour to support this shameful misrepresentation. It is very certain that the principal promises of the covenant, which God made with the Israelites under the Old Testament, were spiritual, and had reference to eternal life; and that they were also understood by the fathers, as they ought to be, in a spiritual sense, and inspired them with confident hopes of the life to come, towards which they aspired with all the powers of their souls. At the same time, we are far from denying that he testified his benevolence to them by terrestrial and carnal advantages, by which we also maintain that their hopes of spiritual promises were confirmed. Thus, when he promised eternal blessedness to his servant Abraham, he added, in order to set a manifest token of his favour before his eyes, another promise respecting the possession of the land of Canaan. In this manner we ought to understand all the terrestrial promises which were given to the Jewish nation; so that the spiritual promise may always be considered as a source 503and foundation, to which the others may be referred. But having treated these points more at large in discussing the difference of the Old and New Testaments, I touch the more slightly upon them here.

11. Second answer. The covenant in baptism and circumcision not different.

Certainly, if circumcision was a literal sign, the same view must be taken of baptism, since, in the second chapter to the Colossians, the apostle makes the one to be not a whit more spiritual than the other. For he says that in Christ we “are circumcised with the circumcision made without hands, in putting off the body of the sins of the flesh, by the circumcision of Christ.” In explanation of his sentiment he immediately adds, that we are “buried with him in baptism.” What do these words mean, but just that the truth and completion of baptism is the truth and completion of circumcision, since they represent one thing? For his object is to show that baptism is the same thing to Christians that circumcision formerly was to the Jews. Now, since we have already clearly shown that the promises of both signs, and the mysteries which are represented by them, agree, we shall not dwell on the point longer at present. I would only remind believers to reflect, without anything being said by me, whether that is to be regarded as an earthly and literal sign, which has nothing heavenly or spiritual under it. But lest they should blind the simple with their smoke, we shall, in passing, dispose of one objection by which they cloak this most impudent falsehood. It is absolutely certain that the original promises comprehending the covenant which God made with the Israelites under the old dispensation were spiritual, and had reference to eternal life, and were, of course, in like manner spiritually received by the fathers, that they might thence entertain a sure hope of immortality, and aspire to it with their whole soul. Meanwhile, we are far from denying that he testified his kindness to them by carnal and earthly blessings; though we hold that by these the hope of spiritual promises was confirmed. In this manner, when he promised eternal blessedness to his servant Abraham, he, in order to place a manifest indication of favour before his eye, added the promise of possession of the land of Canaan. In the same way we should understand all the terrestrial promises which were given to the Jewish nation, the spiritual promise, as the head to which the others bore reference, always holding the first place. Having handled this subject fully when treating of the difference between the old and the new dispensations, I now only glance at it.

11. Ongetwijfeld, wanneer de besnijdenis een letterlijk teken was, moet men over de Doop evenzo oordelen. Want de apostel (Col. 2:11) maakt het ene niet meer geestelijk dan het andere. Want hij zegt, dat wij in Christus besneden zijn met een besnijdenis, die zonder handen geschiedt door de aflegging van het lichaam der zonde, dat in ons vlees woonde: welke hij de besnijdenis van Christus noemt. Daarna voegt hij tot uitlegging van deze uitspraak toe, dat wij door de Doop met Christus begraven zijn. Wat bedoelt hij met die woorden anders dan dat de vervulling en de waarheid van de Doop tevens de vervulling en de waarheid der besnijdenis zijn, aangezien zij één zaak afbeelden? Want hij wil bewijzen, dat de doop voor de Christenen hetzelfde is, wat vroeger voor de Joden de besnijdenis was. En daar we reeds duidelijk hebben uiteengezet, dat de beloften van beide tekenen en de verborgenheden, die er door worden voorgesteld, met elkander overeenkomen, zullen wij er thans niet langer bij blijven stilstaan. Ik zal alleen de gelovigen er op wijzen, dat ze, terwijl ik zwijg, eens bij zichzelf moeten overwegen of dat voor een aards en letterlijk teken moet gehouden worden, terwijl er toch niets anders in is dan wat geestelijk is en hemels. Maar opdat ze hun rookdampen niet aan eenvoudige mensen verkopen, zullen wij één tegenwerping, waarmee zij deze zeer onbeschaamde leugen zoeken te bedekken, ontzenuwen. Het is meer dan zeker, dat de voornaamste beloften, waarin het verbond vervat was, dat God onder het Oude Testament met de Israëlieten gesloten heeft, geestelijk geweest zijn en gezien hebben op het eeuwige leven. Verder dat ze door de vaderen gelijk paste, geestelijk opgevat zijn, opdat ze daaraan vertrouwen zouden ontlenen aangaande het toekomende leven, waarheen ze met de ganse neiging van hun hart streefden. Intussen loochenen wij geenszins, dat Hij hun zijn goedgunstigheid met aardse en vleselijke weldaden betuigd heeft, door welke wij ook zeggen, dat die hoop op de geestelijke beloften versterkt is. Gelijk Hij, toen Hij aan zijn dienstknecht Abraham de eeuwige gelukzaligheid beloofd heeft, om hem een duidelijk bewijs van zijn gunst voor ogen te stellen, een andere belofte aangaande het bezit van het land Kanaän erbij voegde. Op deze wijze moet men alle aardse beloften, die aan het Joodse volk gegeven zijn, verstaan, dat de geestelijke belofte, als de hoofdzaak, altijd de eerste plaats inneemt, en dat de andere daarop betrokken worden. En aangezien ik dit uitvoeriger behandeld heb bij de bespreking van het onderscheid tussen het Oude en het Nieuwe Testament, roer ik het nu slechts in 't kort aan.

11.

In der Tat, wenn die Beschneidung ein unter dem Buchstaben stehendes Zeichen war, dann muß man über die Taufe genau in der gleichen Weise urteilen. Denn der Apostel erklärt im zweiten Kapitel des Briefes an die Kolosser das eine Zeichen nicht mehr für geistlich als das andere (Kol. 2,11). Er sagt nämlich, wir seien in Christo „beschnitten mit der Beschneidung ohne Hände“, „durch Ablegung des sündlichen Leibes“, der „in unserem Fleische“ wohnte; und diese Beschneidung nennt er die „Beschneidung Christi“. Dann fügt er zur Erläuterung dieses Satzes hinzu, wir seien „mit Christus begraben durch die Taufe“ (Kol. 2,12). Was will Paulus nun mit diesen Worten anders sagen, als daß die Erfüllung und die Wahrheit der Taufe zugleich die Wahrheit und die Erfüllung der Beschneidung ist, weil sie ja beide eine und dieselbe Sache bildlich veranschaulichen? Denn er bemüht sich doch zu beweisen, daß die Taufe für die Christen das gleiche ist, was früher für die Juden die Beschneidung war. Da wir aber schon deutlich auseinandergesetzt haben, daß die Verheißungen beider Zeichen und auch die in ihnen dargestellten Geheimnisse miteinander zusammenstimmen, so wollen wir uns vorderhand nicht dabei aufhalten. Ich möchte die Gläubigen nur ermahnen, auch ohne daß ich etwas sage, bei sich zu bedenken, ob man ein Zeichen, dem nichts als Geistliches und Himmlisches innewohnt, für irdisch und für Buchstabensache halten darf.

Damit sie nun aber ihren Nebeldampf nicht bei schlichten Leuten an den Mann bringen, wollen wir die Behauptung, mit der sie diese unverschämte Lüge zu decken suchen, im Vorbeigehen entkräften. Es ist gewisser als gewiß, daß die vornehmsten Verheißungen, in die der Bund verfaßt war, den Gott unter dem Alten Testament mit den Israeliten geschlossen hat, geistlich gewesen sind und sich auf das ewige Leben bezogen haben. Ebenso sicher ist es, daß diese Verheißungen, wie es sich gebührte, von den Vätern auch geistlich aufgenommen worden sind, damit sie aus ihnen Zuversicht auf das ewige Leben schöpften, nach dem sie sich mit allen Regungen ihres Herzens sehnten. Indessen leugnen wir aber durchaus nicht, daß Gott ihnen sein Wohlwollen auch mit irdischen und fleischlichen Wohltaten bezeugt hat, und behaupten auch, daß durch diese Wohltaten jene Hoffnung auf die geistlichen Verheißungen bekräftigt worden ist. So geschah 921 es, als er seinem Knecht Abraham die ewige Seligkeit zusagte: er wollte ihm einen handgreiflichen Beweis seiner Huld vor Augen stellen und fügte darum die weitere Verheißung hinzu, nach welcher Abraham das Land Kanaan besitzen sollte (Gen. 15,1.18). Man muß also alle irdischen Verheißungen, die dem jüdischen Volk zuteil geworden sind, in dem Sinne auffassen, daß die geistliche Verheißung als die Hauptsache stets den ersten Platz innehat und die anderen darauf bezogen werden. Da ich diese Dinge aber bei der Darlegung des Unterschieds zwischen dem Alten und Neuen Testament ausführlicher behandelt habe, so begnüge ich mich hier mit einer recht kurzen Erwähnung.

11. Hierdie besware bring nog geen werklike verskille tussen die besnydenis en die doop aan die lig nie

As die besnydenis in elk geval ’n letterlike teken was, moet ons oordeel 1644 oor die doop niks anders wees nie. Die apostel maak immers in Kolossense twee die een nie meer geestelik as die ander een nie. Hy sê trouens dat ons in Christus met ’n besnydenis wat nie met die hand gedoen is nie, besny is nadat ons die liggaam van die sonde wat in ons gewoon het, afgelê het. Hy noem dit die besnydenis van Christus.⁴³ Daarna voeg hy ’n verklaring van hierdie uitspraak by, naamlik dat ons deur die doop saam met Christus begrawe is.⁴⁴ Wat bedoel hy met hierdie woorde anders as dat die vervulling en die waarheid van die doop tegelyk die vervulling en die waarheid van die besnydenis is omdat hulle albei een saak afbeeld? Hy lê hom trouens daarop toe om te bewys dat die doop vir Christene dieselfde beteken as die besnydenis vroeër vir die Jode. Aangesien ons egter reeds duidelik aangetoon het dat die beloftes van beide tekens en die verborgenhede wat daarin weergegee word, met mekaar ooreenstem, sal ons vir die huidige nie langer daarby vertoef nie. Ek vermaan gelowiges egter om, al swyg ek daaroor, na te dink of ’n teken wat niks anders as die geestelike en hemelse bevat nie, as ’n aardse en letterlike teken beskou moet word. Om egter te voorkom dat hulle hulle rookdampe aan die eenvoudiges verkwansel,⁴⁵ sal ons slegs een beswaar waarmee hulle hierdie uiters skaamtelose leuen verdoesel, in die verbygaan weerlê. Dit is baie beslis seker dat die eerste beloftes wat in die verbond vervat is, wat God in die Ou Testament met die Israeliete gemaak het, geestelik was en op die ewige lewe gesien het. Aan die ander kant is dit ook seker dat dit vanselfsprekend deur die aartsvaders op hulle beurt geestelik ontvang is om daaruit vertroue op ’n toekomstige lewe te put en heelhartig daarna te streef. Intussen ontken ons hoegenaamd nie dat Hy sy goedgunstigheid jeens hulle met aardse en vleeslike weldade betuig het nie; ons sê egter ook dat hulle hoop op die geestelike beloftes deur hierdie weldade versterk is. Toe Hy die ewige geluksaligheid aan sy dienskneg Abraham beloof het, voeg Hy ’n tweede belofte oor sy inbesitneming van Kanaän by om hom ’n duidelike aanduiding van sy goedgunstigheid jeens hom voor oë te stel.⁴⁶ Dit betaam ons om al die aardse beloftes wat aan die Joodse volk gegee is, so op te neem dat die geestelike belofte, wat die hoofsaak is, altyd die belangrikste belofte moet bly waarop die ander beloftes gerig moet word. En omdat ek hierdie dinge uitvoeriger in die onderskeid tussen die Nuwe en die Ou Testament behandel het,⁴⁷ roer ek dit nou maar oppervlakkig aan.

11. Но если обрезание - буквальный знак, то, разумеется, и крещение тоже. Ибо св. Павел во второй главе Послания к колоссянам уравнивает их в духовности, когда говорит, что во Христе мы «обрезаны обрезанием ... греховного тела плоти, обрезанием Христовым» (Кол 2:11). И тут же в пояснение добавляет, что в крещении мы были погребены со Христом [Кол 2:12]. Разве смысл этого места не в том, что исполнение крещения есть исполнение обрезания, поскольку они изображают одно и то же? Св. Павел хочет показать, что крещение для христиан есть то же самое, чем прежде было обрезание для евреев. Однако выше мы уже убедительно доказали, что обетование этих двух знаков и представленные в них тайны ни в чём не различаются; поэтому не будем более останавливаться на этом. Ограничимся тем, что призовём верующих поразмыслить: можно ли считать буквальным и плотским знак, всё содержание которого духовно и небесно?

Наши противники, однако, пытаются придать своей лжи правдоподобие, ссылаясь на некоторые места Писания. Поэтому в двух словах опровергнем их возможные возражения. Не подлежит сомнению, что важнейшие обетования, данные Господом своему народу в Ветхом Завете и составляющие суть договора, заключённого Богом с евреями, имели духовную природу и касались вечной жизни. Именно духовно они были поняты и праотцами, для которых стали источником надежды на будущую славу, а она сделалась средоточием всех их устремлений. Однако мы не отрицаем, что в то же самое время благоволение Бога к своему народу было засвидетельствовано и другими, земными и плотскими обещаниями в подтверждение духовных обетований. Так, мы видим, что, пообещав рабу своему Аврааму вечное блаженство, Бог к тому же обещает ему землю Ханаанскую в подтверждение своей милости и благосклонности (Быт 15:1-18). Именно таким образом надлежит понимать все обещания земных благ, данные еврейскому народу. Духовное обетование всегда предшествует им как основное и главное, с чем соотносится всё остальное. Я говорю об этом столь кратко потому, что этот вопрос был более полно рассмотрен в рассуждении о Ветхом и Новом Завете.

12. | In puerorum appellatione hanc varietatem reperiunt, filios Abrahae sub Veteri testamento dictos qui ab eius semine originem ducerent: hoc nomine nunc appellari qui fidem eius imitantur. Ideo infantiam illam carnalem, quae in societatem foederis per Circuncisionem inserebatur, spirituales Novi testamenti infantes figurasse, qui Dei verbo regenerati sint ad vitam immortalem². In quibus verbis exiguam quidem veritatis scintillam intuemur: sed in hoc graviter peccant leves isti spiritus, quod dum arripiunt quicquid primo in manum illis venit, ubi ultra progrediendum foret, et multa inter se conferenda, in verbum unum pertinaciter insistunt. Unde fieri aliter nequit, quin subinde hallucinentur: quia in nullius rei solidam cognitionem incumbunt^b. Fatemur certe carnale Abrahae semen locum ad tempus tenuisse spiritualis seminis, quod per fidem illi inseritur. Illius enim filii nuncupamur, utcunque nulla cum illo nobis naturalis cognatio intercedat [Galat. 4. d. 28; Rom. 4. b. 12]. Verum si intelligunt, quod non obscure demonstrant, carnali Abrahae semini nunquam spiritualem Dei benedictionem promissam, hic vero longe falluntur. Proinde in meliorem scopum 316 collimare nos oportet: ad quem^a certissimo Scripturae ductu dirigimur. Dominus ergo Abrahae pollicetur futurum illi semen, in quo benedicendae sint omnes terrae nationes: ac simul fidem dat, se illi et semini eius in Deum fore¹. Quicunque Christum benedictionis authorem fide recipiunt, huius promissionis sunt haeredes: ideoque Abrahae filii nominantur.

12. La difference des enfans du vieil Testament, qu’ils veulent mettre avec ceux du nouveau, est telle: Que les enfans d’Abraham pour lors ont esté sa lignée charnelle: maintenant ce sont ceux qui ensuyvent sa foy. Et pourtant, que les enfans d’aage, qui estoyent pour lors circonciz, ont figuré les enfans spirituels, qui par la parolle de Dieu sont regenerez à vie incorruptible. Enquoy nous recognoissons quelque petite estincelle de verité: mais en cela s’abusent ces povres estourdiz, qu’ayans leu quelque chose, ils n’ont point l’entendement de passer outre à considerer ce qui reste encore: ne le jugement peur discerner et accorder tout ce qui appartient à la matiere. Nous confessons bien que la semence corporelle d’Abraham a tenu pour un temps le lieu des enfans spirituels, qui par foy sont Incorporez avec luy: car nous sommes appellez ses enfans, combien que nous ne luy attouchons point de parentage charnel (Gal. 4:28; Rom. 4:12). Mais s’ils entendent, comme certainement ils demonstrent, que nostre Seigneur n’eust point promis aussi sa benediction spirituelle à la semence charnelle d’Abraham, en cela ils s’abusent grandement. Pourtant voicy la droite intelligence où nous mene l’Escriture: c’est que le Seigneur a donné la promesse à Abraham, que de luy sortiroit la semence dont toutes les nations de la terre seroyent benites et sanctifiées: luy asseurant qu’il seroit son Dieu et le Dieu de sa semence. Tous ceux qui reçoivent Jesus Christ par foy, sont heritiers de ceste promesse: et pourtant sont nommez Enfans d’Abraham.

12. In the mention of the children they find this variety; that under the Old Testament, those were called the children of Abraham, who derived their natural descent from him; but that now this appellation is given to those who imitate his faith; and that, therefore, that carnal infancy, which was ingrafted into the fellowship of the Church by circumcision, prefigured those spiritual infants of the New Testament, who by the word of God are regenerated to an immortal life. In this language we discover, indeed, a small spark of truth; but it is a great error of these persons, that while they lay hold of whatever first comes to their hands, when they ought to pursue it much further, and to compare many things together, they pertinaciously insist on a single word; hence it necessarily happens that they are often deceived, because they acquire no solid knowledge of any thing. We confess that the natural seed of Abraham did for a time hold the place of those spiritual children which are incorporated with him by faith. For we are called his children, notwithstanding there is no natural relationship between him and us. But if they understand, as they certainly do, that no spiritual blessing was ever promised by God to the carnal seed of Abraham, they are greatly deceived. It behoves us to aim at a more correct sentiment, to which we are directed by the certain guidance of the Scripture. The Lord, therefore, promised to Abraham, that he should have a Seed, in whom all the nations of the earth were to be blessed, and accompanied this promise with an assurance that he would be a God to him, and to his seed. All those, who by faith receive Christ, the Author of the blessing, are heirs of this promise, and are therefore denominated “children of Abraham.”

12. Third answer.

Under the appellation of children the difference they observe is this, that the children of Abraham, under the old dispensation, were those who derived their origin from his seed, but that the appellation is now given to those who imitate his faith, and therefore that carnal infancy, which was ingrafted into the fellowship of the covenant by circumcision, typified the spiritual children of the new covenant, who are regenerated by the word of God to immortal life. In these words we indeed discover a small spark of truth, but these giddy spirits err grievously in this, that laying hold of whatever comes first to their hand, when they ought to proceed farther, and compare many things together, they obstinately fasten upon one single word. Hence it cannot but happen that they are every now537and then deluded, because they do not exert themselves to obtain a full knowledge of any subject. We certainly admit that the carnal seed of Abraham for a time held the place of the spiritual seed, which is ingrafted into him by faith (Gal. 4:28; Rom. 4:12). For we are called his sons, though we have no natural relationship with him. But if they mean, as they not obscurely show, that the spiritual promise was never made to the carnal seed of Abraham, they are greatly mistaken. We must, therefore, take a better aim, one to which we are directed by the infallible guidance of Scripture. The Lord therefore promises to Abraham that he shall have a seed in whom all the nations of the earth will be blessed, and at the same time assures him that he will be a God both to him and his seed. All who in faith receive Christ as the author of the blessing are the heirs of this promise, and accordingly are called the children of Abraham.

12. In de benaming der kinderen vinden zij dit verschil, dat onder het Oude Testament kinderen van Abraham genoemd worden zij, die uit zijn zaad gesproten waren, maar dat nu diegenen met die naam genoemd worden, die zijn geloof navolgen. Dat daarom dat vleselijke kinderdom, dat door de besnijdenis in de gemeenschap des verbonds werd ingelijfd, de geestelijke kinderen van het Nieuwe Testament heeft afgebeeld, die door Gods Woord wedergeboren zijn tot het onsterfelijke leven. In die woorden zien wij wel een klein vonkje van waarheid; maar hierin zondigen die lichtzinnige geesten ernstig, dat ze aangrijpen wat hun het eerst in handen komt, en dan hardnekkig aan één woord vasthouden, terwijl ze verder moesten gaan en veel dingen met elkander vergelijken. En ten gevolge daarvan kan het niet anders, of ze raken allengs aan het dolen, want ze leggen zich zo niet toe op de grondige kennis van enige zaak. Wij erkennen ongetwijfeld, dat het vleselijke zaad van Abraham een tijdlang de plaats ingenomen heeft van het geestelijke zaad, dat hem door het geloof ingelijfd wordt. Want wij worden zijn kinderen genoemd, ook al hebben wij geen enkele natuurlijke verwantschap met hem. Maar indien ze menen, hetgeen ze niet duister te kennen geven, dat aan het vleselijke zaad van Abraham nooit Gods geestelijke zegening beloofd is, dan vergissen ze zich zeer daarin. Daarom moeten wij op een beter doel richten, waarheen wij door de zeer gewisse leiding der Schrift gebracht worden. De Here belooft dus aan Abraham, dat hij een zaad zal hebben, in hetwelk alle volken der aarde gezegend zullen worden, en geeft hem tegelijk zijn woord, dat Hij hem en zijn zaad tot een God zal zijn. Allen, die Christus als de Auteur dezer zegening door het geloof aannemen, zijn de erfgenamen van deze belofte, en worden daarom Abrahams kinderen genoemd.

12. Fleischliche und geistliche Kindschaft

c) Im Bezug auf die Bezeichnung „Kinder“ finden sie (zwischen Beschneidung und Taufe) den Unterschied, daß unter dem Alten Testament diejenigen als Kinder Abrahams erscheinen, die ihren (natürlichen) Ursprung von seinem Samen herleiteten, während dieser Begriff heute diejenigen meint, die seinem Glauben nachfolgen. Deshalb habe, so behaupten sie weiter, jene fleischliche Kinderschaft, die durch die Beschneidung in die Gemeinschaft des Bundes aufgenommen wurde, die geistlichen Kinder des Neuen Testaments bildlich veranschaulicht, die aus Gottes Wort zu unsterblichem Leben wiedergeboren seien.

In diesen Worten sehen wir freilich ein geringes Fünklein von Wahrheit; aber diese oberflächlichen Geister vergehen sich darin schwer, daß sie das an sich reißen, was ihnen zuerst in die Hand gerät, und sich dabei auf das eine Wort hartnäckig versteifen, während man doch eigentlich weiter gehen und vieles miteinander vergleichen müßte. Von da aus kann es dann nicht anders zugehen, als daß sie gleich auf irrige Vorstellungen geraten; denn sie gehen bei keiner Sache auf eine gründliche Erkenntnis aus.

Wir geben allerdings zu, daß der fleischliche Same Abrahams eine Zeitlang den Platz des geistlichen Samens innegehabt hat, der durch den Glauben in ihn eingeleibt wird. Denn wir werden seine Kinder genannt, ob auch zwischen ihm und uns keinerlei natürliche Verwandtschaft besteht (Gal. 4,28; Röm. 4,12). Wenn sie nun aber der Meinung sind – und diese Ansicht geben sie völlig klar zu erkennen –, daß dem fleischlichen Samen Abrahams niemals die geistliche Segnung Gottes verheißen worden sei, dann sind sie darin bei weitem im Irrtum. Daher müssen wir uns nach einem besseren Richtpunkt ausrichten, zu dem wir durch die völlig sichere Führung der Schrift hingeleitet werden. Der Herr verheißt also dem Abraham einen zukünftigen Samen, in dem „alle Völker der Erde gesegnet werden sollen“, und zugleich gibt er ihm die Zusage, er wolle sein und seines Samens Gott sein (Gen. 12,3; 17,6). Alle, die nun Christus als den Geber solchen Segens im Glauben annehmen, die sind Erben dieser Verheißung und heißen deshalb „Kinder Abrahams“.

12. 1645 Die klem wat die Wederdopers op die woord ‘kinders’ lê, getuig van oppervlakkige ondersoek

In die benaming kinders vind hulle hierdie verskil dat in die Ou Testament diegene kinders van Abraham genoem word wat uit sy saad ontspring het, maar dat diegene wat Abraham se geloof navolg, tans so genoem word. Verder: die vleeslike kindskap wat deur die besnydenis in die gemeenskap van die verbond ingeplant is, het die geestelike kinders van die Nuwe Testament afgebeeld wat deur die Woord van God tot die onsterflike lewe wedergebore is.⁴⁸

In hierdie woorde merk ons wel ’n vonkie van die waarheid. Hierdie ligsinnige geeste sondig egter swaar wanneer hulle die eerste die beste ding wat ter hand kom, aangryp, en hardnekkig op een woord bly  vassteek terwyl hulle verder moes gaan en baie aspekte met mekaar moes vergelyk. Die gevolg is dat hulle herhaaldelik hulle sinne kwytraak omdat hulle hulle nie met grondige ondersoek op enige onderwerp toelê nie. Ons erken sekerlik dat Abraham se vleeslike saad vir ’n tydperk die plek van sy geestelike saad wat deur die geloof op hom ingeënt word, beset het. Ons word immers sy kinders genoem hoewel ons geen natuurlike verwantskap met hom het nie.⁴⁹ As hulle egter daaronder verstaan - en hulle gee duidelik daarvan blyke -, dat God se geestelike seën nooit aan Abraham se saad beloof is nie, misgis hulle hulle inderdaad terdeë. Daarom moet ons na ’n beter doel mik en ons word deur die uiters sekere leiding van die Skrif daarop gerig. Die Here beloof Abraham dus dat hy saad sal hê in wie al die nasies van die aarde geseën sal word,⁵⁰ en terselfdertyd beloof Hy dat Hy vir hom en vir sy nageslag ’n God sal wees.⁵¹ Almal wat Christus deur die geloof as Oorsprong van hierdie seën aanneem, is erfgename van hierdie belofte en word daarom kinders van Abraham genoem.

12. В-третьих, наши противники говорят о различии в понятии «дети» в Ветхом и Новом Завете. Это различие таково: в те времена дети Авраама были его плотским потомством; теперь же ими называют тех, кто следует его вере. И поэтому младенцы по возрасту, которых обрезывали в ветхозаветные времена, являли в себе образ детей по духу, возрождённых Словом Божьим к нетленной жизни.

Во всём этом можно различить некий проблеск истины. Однако эти несчастные тупицы совершают ту ошибку, что, вычитав кое-какие отрывки из Писания, не додумываются рассмотреть остальное и не умеют разобрать и согласовать всё, что касается данного предмета. Мы согласны с тем, что потомство Авраама по плоти в то время замещало потомство духовное, соединённое с ним верой. Ибо мы зовёмся его детьми, хотя и не состоим в плотском родстве (Гал 4:28; Рим 4:12). Но если наши противники полагают (как это несомненно явствует из их слов), что Господь вовсе не обещал духовного благословения плотскому семени Авраама, то в этом они глубоко заблуждаются. Правильное понимание, к которому нас подводит Писание, таково: Господь дал Аврааму обетование произвести от него потомство, в коем освятятся и благословятся все народы земли, и заверил его в том, что Он есть его Бог и Бог потомков его [Быт 17:7]. Все те, кто с верою принимает Иисуса Христа, суть наследники этого обетования и потому именуются детьми Авраама.

13. Quanquam autem post Christi resurrectionem, fines regni Dei longe lateque in quaslibet nationes indiscriminatim prorogari coeperunt, ut secundum Christi sententiam^b undequaque fideles colligerentur, qui in gloria caelesti accumberent cum Abraham, Isaac et Iacob [Matth. 8. b. 11]: multis tamen ante seculis tanta illa misericordia Iudaeos complexus fuerat. Et quia, cunctis aliis praeteritis, unam hanc gentem selegerat, in qua gratiam suam pro tempore contineret: peculium suum et populum acquisitum dicebat [Exod. 19. a. 5]. Ad testandam eiusmodi beneficentiam data fuit^c circuncisio, cuius symbolo docerentur Iudaei, Deum sibi esse salutis^d praesidem^e; qua cognitione in spem vitae aeternae erigebantur eorum animi. Quid enim defuturum est ei quem semel in fidem Deus acceperit^f? Quare Apostolus probaturus Gentiles una cum Iudaeis esse Abrahae filios, in hanc formam loquitur: Abraham, inquit, fide iustificatus fuit in praeputio. Post signum accepit circuncisionis, sigillum iustitiae fidei, ut pater esset omnium fidelium et praeputii et circuncisionis, non eorum qui sola circuncisione gloriantur, sed qui sequuntur fidem quam pater noster Abraham in praeputio habuit [Rom. 4. b. 10]². Annon videmus dignitate utrosque adaequari? Nam ad tempus Dei decreto constitutum pater fuit Circuncisionis. Ubi, diruto pariete (quemadmodum alibi scribit Apostolus [Ephes. 2. c. 14]) quo Gentes a Iudaeis secernebantur, illis quoque patefactus aditus fuit in regnum Dei, factus est illarum pater; idque citra circuncisionis signum: quod Baptismum vice circuncisionis habent. Quod autem nominatim Abraham iis esse patrem negat qui sunt ex circuncisione tantum³, id positum est ad retundendum quorundam supercilium, qui omissa pietatis cura, solis ceremoniis se venditabant. Qualiter hodieque refutari possit eorum vanitas, qui in Baptismo nihil praeter aquam quaerunt. 317

13. Or combien qu’apres la resurrection de Jesus Christ, le royaume de Dieu a esté publié par tout indifferemment, pour y faire ouverture à tous peuples et nations: afin, comme il dit, que les fideles vinssent d’Orient et d’Occident pour avoir place au royaume celeste, en la compagnie d’Abraham, Isaac et Jacob (Matth. 8:11): toutesfois tout le temps qui avoit precedé, nostre Seigneur avoit ordinairement tenu une telle misericorde comme enclose entre les Juifs: lesquels il disoit estre son royaume, son peuple peculier, sa propre possession (Ex. 19:5). Or le Seigneur pour declairer une telle grace envers ceste nation, leur avoit ordonné la Circoncision: laquelle leur fust en signe qu’il se declairoit pour leur Dieu, les recevant en sa protection, pour les conduire en la vie eternelle. Car quand Dieu nous prend en sa charge pour nous garder, que nous peut-il jamais defaillir? A ceste cause sainct Paul, voulant monstrer que les Gentils sont enfans d’Abraham comme les Juifs, parle en ceste maniere: Abraham a esté justifié par foy devant qu’estre circoncy: apres a receu la Circoncision pour seel de sa justice, afin qu’il fust pere de tous crovans incirconciz, et aussi pere des circonciz: non pas de ceux qui n’ont que la Circoncision, mais qui ensuyvent la foy qu’il a eue (Rom. 4:10). Ne voyons-nous pas bien comment il les fait pareils et d’egale dignité? Car pour le temps que nostre Seigneur avoit disposé, il a esté pere des fideles circonciz: quand la muraille a esté rompue, comme dit l’Apostre, pour donner entrée au royaume de Dieu à ceux qui en estoyent forcloz (Ephes. 2:14) il a esté fait aussi bien leur pere, ja soit qu’ils ne fussent circonciz: car le Baptesme leur est pour Circoncision. Et ce que sainct Paul met notamment, qu’il n’est pas pere de ceux qui n’ont autre chose que la Circoncision, c’est pour rabbattre la vaine conflance des Juifs qu’ils avoyent aux ceremonies exterieures. Comme on en pourrait autant dire du Baptesme, pour confuter l’erreur de ceux qui n’y cerchent que l’eau.

13. Though, after the resurrection of Christ, the boundaries of the kingdom of God began to be extended far and wide into all nations, without any distinction, that, according to the declaration of Christ, believers might be collected “from the east, and from the west, and from the north, and from the south,” to “sit down with Abraham, and Isaac, and Jacob,”¹¹⁷³ in the glory of heaven, yet he had embraced the Jews with this great mercy for many ages before; and because he had passed by all others, and selected this one nation, to be for a season the exclusive objects of his grace, he called them his “peculiar treasure” and “special people.”¹¹⁷⁴ In attestation of this beneficence, the Lord 504gave them circumcision, which was a sign to teach the Jews that he would be their defence and salvation; and the knowledge of this inspired their hearts with the hope of eternal life. For what can be wanting to them whom God has taken into his charge? Wherefore the apostle, with a view to prove that the Gentiles are children of Abraham as well as the Jews, expresses himself in the following manner: “Faith was reckoned to Abraham for righteousness in uncircumcision. And he received the sign of circumcision, a seal of the righteousness of the faith which he had yet being uncircumcised; that he might be the father of all them that believe, though they be not circumcised; that righteousness might be imputed unto them also; and the father of circumcision to them who are not of the circumcision only, but who also walk in the steps of that faith of our father Abraham, which he had being yet uncircumcised.”¹¹⁷⁵ Do not we see that equal dignity is attributed to Jews and Gentiles? For during the time fixed by the decree of God, Abraham was the father of circumcision. When the “middle wall of partition between” them was “broken down,”¹¹⁷⁶ as the apostle says in another place, to give the Gentiles an entrance into the kingdom of God, he became also their father, and that without the sign of circumcision; for instead of circumcision, they have baptism. The express intimation, that Abraham was not a father to them who were of the circumcision only, was introduced by the apostle, to repress the vain confidence of some who neglected all concern about piety, and prided themselves in mere ceremonies. In the same manner, we may now refute the vanity of those who in baptism never carry their thoughts beyond the water.

13. Infants, both Jewish and Christian, comprehended in the covenant.

Although, after the resurrection of Christ, the boundaries of the kingdom began to be extended far and wide into all nations indiscriminately, so that, according to the declaration of Christ, believers were collected from all quarters to sit down with Abraham, Isaac, and Jacob, in the kingdom of heaven (Mt. 8:11), still, for many ages before, the Jews had enjoyed this great mercy. And as he had selected them (while passing by all other nations) to be for a time the depositaries of his favour, he designated them as his peculiar purchased people (Exod. 19:5). In attestation of this kindness, he appointed circumcision, by which symbol the Jews were taught that God watched over their safety, and they were thereby raised to the hope of eternal life. For what can ever be wanting to him whom God has once taken under his protection? Wherefore the apostle, to prove that the Gentiles, as well as the Jews, were the children of Abraham, speaks in this way: “Faith was reckoned to Abraham for righteousness. How was it then reckoned? when he was in circumcision, or in uncircumcision? Not in circumcision, but in uncircumcision. And he received the sign of circumcision, a seal of the righteousness of the faith which he had yet being uncircumcised; that he might be the father of all them that believe, though they be not circumcised: that righteousness might be imputed to them also: and the father of circumcision to them who are not of the circumcision only, but who also walk in the steps of that faith of our father Abraham, which he had yet being uncircumcised” (Rom. 4:9-12). Do we not see that both are made equal in dignity? For, to the time appointed by the divine decree, he was the father of circumcision. But when, as the apostle elsewhere writes (Eph. 2:14), the wall of partition which separated the Gentiles from the Jews was broken down, to them, also, access was given to the kingdom of God, and he became their father, and that without the sign of circumcision, its place being supplied by baptism. In saying expressly that Abraham was not the father of those who were of the circumcision only, his object was to repress the superciliousness of some who, laying aside all regard to godliness, plumed themselves538on mere ceremonies. In like manner, we may, in the present day, refute the vanity of those who, in baptism, seek nothing but water.

13. En ofschoon na de opstanding van Christus de grenzen van Gods Koninkrijk wijd en zijd over alle volken zonder onderscheid zijn begonnen uitgebreid te worden, opdat, volgens de uitspraak van Christus (Matt. 8:11) van alle zijden gelovigen zouden vergaderd worden om in de hemelse heerlijkheid met Abraham, Izak en Jakob aan te zitten, had God toch vele eeuwen tevoren de Joden met die grote barmhartigheid omhelsd. En omdat Hij, met voorbijgaan van alle anderen, dit ene volk verkoren had, om daarin een tijdlang zijn genade besloten te houden, noemde Hij het zijn eigendom en zijn verkregen volk. Om zulk een weldadigheid te betuigen is de besnijdenis gegeven, opdat de Joden door het teken daarvan zouden worden onderwezen, dat God hun een beschermer hunner zaligheid was. En door die kennis werden hun harten opgericht tot de hoop op het eeuwige leven. Want wat zal hem ontbreken, wie God eenmaal in zijn trouw heeft aangenomen? Daarom spreekt Paulus, wanneer hij wil bewijzen, dat de heidenen tezamen met de Joden Abrahams kinderen zijn, aldus (Rom. 4:10) "Abraham is gerechtvaardigd door het geloof, toen hij in de voorhuid was." Later ontving hij het teken der besnijdenis, het teken van de rechtvaardigheid des geloofs, opdat hij een vader zou zijn van alle gelovigen, zowel die der voorhuid als die der besnijdenis, niet van hen, die alleen in de besnijdenis roemen, maar die het geloof volgen, hetwelk onze vader Abraham in de voorhuid gehad heeft. Zien wij niet, dat beide in waardigheid gelijk gesteld worden? Want voor de tijd, die door Gods besluit was vastgesteld, is Abraham de vader geweest der besnijdenis. Toen die muur, gelijk de apostel elders schrijft (Ef. 2:14) waardoor de heidenen van de Joden afgescheiden werden, verbroken was, en daardoor ook hun de toegang tot het Koninkrijk Gods geopend was, is hij hun vader geworden, en dat zonder het teken der besnijdenis, omdat ze de Doop hebben in plaats van de besnijdenis. En dat hij met name ontkent, dat Abraham de vader is van hen, die alleen uit de besnijdenis zijn, dat is gezet om de hoogmoed te fnuiken van hen, die de zorg voor de vroomheid nalieten en alleen op de ceremoniën zich beroemden. Gelijk ook tegenwoordig de ijdelheid zou kunnen weerlegd worden van hen, die in de Doop niets dan het water zoeken.

13.

Allerdings haben sich nach der Auferstehung Christi die Grenzen des Reiches Gottes weit und breit zu allen Völkern hin unterschiedslos zu erweitern angefangen, damit nach Christi Wort von allen Seiten die Gläubigen versammelt werden, um „mit Abraham und Isaak und Jakob“ in himmlischer Herrlichkeit zu Tische zu sitzen (Matth. 8,11). Aber Gott hatte trotzdem schon viele hundert Jahre zuvor die Juden mit solch großer Barmherzigkeit umfaßt. Und da er unter Übergehung aller anderen dieses eine Volk auserwählt hatte, um in ihm eine Zeitlang seine Gnade beschlossen sein zu lassen, so erklärte er es auch für sein „Eigentum“ und für das von ihm erworbene Volk (Ex. 19,5).

Zur Bezeugung solcher Wohltätigkeit wurde dem Volke die Beschneidung gegeben, die ein Merkzeichen darstellte, das die Juden darüber unterweisen sollte, daß Gott der Hüter ihres Heils sei. Durch solche Erkenntnis wurden ihre 922 Herzen zur Hoffnung auf das ewige Leben aufgerichtet. Denn was soll dem wohl fehlen, den Gott einmal in seine Hut aufgenommen hat? Daher bedient sich auch der Apostel, um zu beweisen, daß die Heiden zusammen mit den Juden Abrahams Kinder sind, folgender Redeweise: „Abraham ist im Glauben gerechtfertigt worden, als er noch unbeschnitten war. Das Zeichen aber der Beschneidung empfing er dann zum Siegel der Gerechtigkeit des Glaubens ..., auf daß er würde ein Vater aller, die da glauben und nicht beschnitten sind, ... und würde auch ein Vater der Beschneidung, und zwar nicht derer, die sich allein der Beschneidung rühmen, sondern auch wandeln in den Fußtapfen des Glaubens, welcher war in unserem Vater Abraham, als er noch nicht beschnitten war“ (Röm. 4,10-12; gelegentlich nicht Luthertext). Sehen wir da nicht, wie beide in ihrer Würde gleichgestellt werden? Denn eine Zeitlang, soweit es Gott bestimmt hatte, war Abraham ein Vater der Beschneidung. Als dann, wie der Apostel an anderer Stelle schreibt (Eph. 2,14), der Zaun abgebrochen war, der die Heiden von den Juden trennte, und damit auch den Heiden der Zugang zum Reiche Gottes eröffnet wurde, da wurde Abraham auch zu ihrem Vater, und zwar ohne das Zeichen der Beschneidung, weil sie ja an Stelle der Beschneidung die Taufe haben.

Wenn aber Paulus ausdrücklich erklärt, Abraham sei nicht der Vater derer, die bloß aus der Beschneidung sind (Röm. 4,12), so ist das gesagt, um die Überheblichkeit gewisser Leute zu dämpfen, die die Sorge um die Frömmigkeit beiseite ließen und sich bloß der Zeremonien rühmten. Es geschieht in der gleichen Weise, wie man auch heute der Eitelkeit derer entgegentreten könnte, die bei der Taufe nichts suchen als das Wasser.

13. Die Nuwe Testament toon duidelik aan dat heidene sowel as Jode kinders van Abraham is

Na Christus se opstanding is die grense van die koninkryk van God 1646 sonder onderskeid wyd en syd na alle nasies uitgebrei sodat gelowiges van alle kante af volgens die uitspraak van Christus bymekaargemaak kon word om saam met Abraham, Isak en Jakob in die hemelse heerlikheid aan te sit.⁵² Die Here het die Jode egter baie eeue tevore al met so ’n groot barmhartigheid omhels. En omdat Hy alle ander volke verbygegaan het, en hierdie een volk uitgekies het om in hierdie volk sy genade ’n tyd lank in te sluit, het Hy hulle sy eiendom⁵³ en die volk wat Hy vir Hom verwerf het,⁵⁴ genoem. Die besnydenis is aan hulle gegee om te getuig van so ’n groot weldaad sodat die Jode deur die teken daarvan geleer kon word dat God hulle saligheid beheer. Deur hierdie kennis is hulle gemoedere tot die hoop op die ewige lewe opgehef. Wat sal iemand ooit immers ontbreek wat God een maal in sy trou aangeneem het?

Wanneer die apostel daarom wil bewys dat die heidene saam met die Jode kinders van Abraham is, praat hy soos volg: “Abraham is deur die geloof geregverdig toe hy nog onbesnede was. Daarna het hy die teken van die besnydenis ontvang. Dit is ’n seël van die geregtigheid van die geloof, om vader van al die gelowiges, die onbesnedenes sowel as die besnedenes, te wees en nie slegs van die wat net op die besnydenis roem nie, maar van die wat die geloof volg wat ons vader Abraham gehad het toe hy nog onbesnede was”.⁵⁵ Sien ons dan nie dat hy die heidene en die Jode in aansien gelykstel nie? Want Abraham was vir die tyd wat volgens die besluit van God bestem is, die vader van die besnydenis. Maar, soos die apostel elders skryf,⁵⁶ toe die skeidsmuur waardeur die heidene van die Jode geskei is, afgebreek is, is die toegang tot die koninkryk van God ook vir die heidene oopgemaak, en het Abraham ook hulle vader geword - en dit sonder die teken van die besnydenis omdat hulle die doop in die plek van die besnydenis gehad het. Dat hy egter uitdruklik verklaar dat Abraham nie slegs die vader was van diegene wat uit die besnydenis gekom het nie, poneer hy daar om die hooghartigheid van sommige Jode wat alle besorgdhheid vir hulle godsvrug laat vaar het, en slegs op hulle seremonies geroem het, te weerlê. So sou die ydelheid van diegene wat in die doop niks anders as water soek nie, ook vandag weerlê kon word.

13. После воскресения Иисуса Христа Царство Божье равно распространилось повсюду и открылось всем странам и народам, дабы, как сказано, многие верующие пришли с востока и с запада и возлегли в Царстве Небесном с Авраамом, Исааком и Иаковом (Мф 8:11). Тем не менее в предшествующие времена милосердие Господа обычно пребывало как бы замкнутым в среде евреев, которых Он именует своим царством, своим избранным народом, своим уделом (Исх 19:5). А во свидетельство особой милости к этому народу Господь предписал ему обрезание. Оно служило знаком того, что Он объявляет Себя Богом евреев и берёт их под свою защиту, чтобы привести в жизнь вечную. Ибо когда Бог берёт на Себя заботу о ком-либо, может ли ему чего-то не хватить?

По этой причине св. Павел, желая показать, что христиане-неевреи такие же дети Авраама, как и евреи, говорит: Аврааму вера вменилась в праведность прежде обрезания, затем он получил знак обрезания как печать праведности, чтобы стать отцом всех верующих, как необрезанных, так и обрезанных, - не только принявших обрезание, но следующих вере отца своего Авраама (Рим 4:12-10). Разве не очевидно, что здесь апостол уравнивает тех и других в достоинстве? На время, предписанное Господом, Авраам был отцом обрезанных верующих. Когда же преграда разрушилась (по слову апостола, Эф 2:24), чтобы открыть доступ в Царство Божье всем, прежде отчуждённым, он сделался также их отцом, хотя они не были обрезаны. Для них обрезанием стало крещение. А прямое замечание св. Павла о том, что Авраам не есть отец тех, кто просто принял обрезание [Рим 4:12], имеет целью поколебать пустую веру евреев во внешние обряды. Но то же самое можно сказать и о крещении в опровержение тех, кто ищет в нём только воду.

14. Sed alter Apostoli locus ex epist. Rom.^a 9. b. 7, contra proferetur, ubi eos qui ex carne sunt, non esse Abrahae filios docet: sed eos modo in semine censeri qui sunt filii promissionis. Innuere nanque videtur, nihil esse carnalem Abrahae cognationem, quam nos aliquo gradu ponimus. At enim diligentius animadvertendum est quam illic causam tractet Apostolus. Nam Iudaeis ostensurus quam non esset alligata semini Abrahae Dei bonitas, imo quam nihil per se conferat, eius rei documento Ismaelem et Esau profert¹: quibus reiectis non secus acsi extranei fuissent, tametsi secundum carnem germana erant Abrahae progenies, in Isaac et Iacob residet benedictio. Unde conficitur id quod postea affirmat, pendere salutem a Dei^b misericordia, qua prosequitur quem illi visum fuerit²: causam vero^c non esse cur Iudaei foederis nomine sibi placeant aut glorientur, nisi foederis legem servent, id est, verbo obediant. Rursum ubi vana generis sui confidentia illos deiecit, quia tamen altera ex parte cernebat foedus quod semel cum Abrahae posteritate initum fuerat a Deo, irritum nullo modo fieri posse, cap. 11^d, carnalem Abrahae cognationem non esse sua dignitate spoliandam disserit: cuius beneficio Iudaeos docet primos ac nativos esse Evangelii haeredes, nisi quatenus sua ingratitudine, ceu indigni, abdicati fuerunt: sic tamen, ut non penitus ab eorum gente caelestis^e benedictio demigrarit. Qua ratione illos quamlibet contumaces ac foedifragos, sanctos nihilominus appellat³ (tantum honoris defert sanctae generationi, quam Deus sacro suo foedere dignatus fuerat); nos vero, si cum illis componamur, velut posthumos, aut etiam abortivos Abrahae filios: idque adoptione, non natura: quemadmodum si defractus a sua^f arbore surculus in alienum stipitem inseratur^{g 4}. Ergo sua praerogativa ne fraudarentur, Evangelium illis primo loco annuntiari oportuit. Sunt enim in Dei familia velut primogeniti. Quare hic honor deferendus illis fuit, donec oblatum reiecerunt, et sua ingratitudine effecerunt, ut ad Gentes traduceretur^h. Neque vero 318 quantacunque contumacia cum Evangelio bellum gerere persistant, ideo tamen nobis sunt despiciendi: si reputamus, in promissionis gratiam, Dei benedictionem inter eos etiamnum residere: ut certe nunquam inde prorsus abscessuram Apostolus testatur: quoniam sine poenitentia sunt dona et vocatio Dei [Rom. 11. d. 29].

14. Qu’est-ce donc que veut dire autre part l’Apostre, quand il enseigne que les vrays enfans d’Abraham ne sont point de la chair, mais que seulement ceux qui sont enfans de la promesse, sont reputez en la semence (Rom. 9:7, 8)? Il semble bien que par ces mots il veuille conclurre que d’estre descendu de la semence charnelle d’Abraham ne profite de rien, Il nous faut icy diligemment noter l’intention de sainct Paul. Car pour monstrer aux Juifs que la grace de Dieu n’est pas liée à la semence d’Abraham: et mesme que ceste cognation charnelle, par soy n’est d’aucune estime, il leur ameine au neufieme chapitre des Romains, Ismael et Esau, lesquels combien qu’ils descendissent d’Abraham ont esté rejettez comme estrangers: et la benediction a esté mise en Isaac et Jacob: de quoy il s’ensuit ce qu’il conclud apres, c’est que le salut depend de la misericorde de Dieu, laquelle il fait à qui bon luy semble: et pourtant, que les Juifs n’ont pas à se glorifier d’estre l’Eglise de Dieu, s’ils n’obeissent à sa parolle. Neantmoins apres avoir ainsi chastié lenr vaine gloire, cognoissant d’autre part que l’alliance faite avec Abraham pour luy et sa semence n’estoit pas de nulle valeur, mais avoit tousjours son importance: en l’onzieme chapitre il declaire comment on ne doit point contemner icelle semence charnelle d’Abraham, et qu’ils sont les droits et premiers heritiers de l’Evangile, sinon d’autant que par leur ingratitude ils s’en rendent indignes. Si ne laisse-il toutesfois, quelques incredules qu’ils soyent, de les appeller Saincts, à cause de la saincte progenie dont ils sont descenduz: disant que nous au prix d’eux ne sommes qu’avortons, qui avons esté prins pour estre entez en leur racine, dont ils sont les rameaux naturels. C’est la cause pourquoy il a fallu que l’Evangile leur fust presenté en premier lieu, comme aux enfans premiers naiz en la maison du Seigneur, ausquels telle prerogative estoit deue, jusqu’à ce qu’ils l’ont refusée. Et encore ne les devons-nous contemner, quelque rebellion que nous voyons en eux, esperant que la bonté du Seigneur est encore sur eux à cause de la promesse. Car sainct Paul tesmoigne qu’elle n’en partira jamais, disant que les dons et la vocation de Dieu sont sans repentance ne mutation (Rom. 11:29).

14. But in objection to this, another passage is adduced from the same apostle, in which he states, “that they which are the children of the flesh” are not “the children of Abraham,” but that only “the children of the promise are counted for the seed.”¹¹⁷⁷ For this passage seems to imply, that carnal descent from Abraham is nothing, though we attribute some importance to it. But it is requisite to pay more particular attention to the subject which the apostle is here discussing. For in order to show to the Jews, that the goodness of God was not confined to the seed of Abraham, and even that carnal descent from him was of no value in itself, he alleges, in proof of it, the cases of Ishmael and Esau; who, notwithstanding they were the true offspring of Abraham according to the flesh, were rejected as if they had been strangers, and the blessing remained with Isaac and Jacob. Hence follows what he afterwards affirms—that salvation depends on the mercy of God, 505which he imparts to whom he pleases; but that the Jews have no reason for satisfaction, or glorying in the name of the covenant, unless they observe the law of the covenant; that is, obey the Divine word. Yet, after having demolished their vain confidence in their descent, knowing, on the other hand, that the covenant which God had once made with the posterity of Abraham could by no means be invalidated, he argues, that the natural descendants are not to be deprived of their dignity; by virtue of which he shows that the Jews were the first and natural heirs of the gospel, only that they had been rejected as unworthy, on account of their ingratitude, yet that the heavenly benediction had not entirely departed from their nation. For which reason, though they were rebels and violators of the covenant, yet he calls them holy; such high honours does he give to the holy generation, which God honoured with his sacred covenant; but he considers us, in comparison with them, as the posthumous, and even abortive children of Abraham, and that not by nature, but by adoption; as if a branch broken off from its native tree were ingrafted on another stock. That they might not be defrauded of their prerogative, therefore, it was necessary for the gospel to be first announced to them; for they are, as it were, the first-born in the family of God. Wherefore this honour was to be given to them, till they rejected the offer of it, and by their ingratitude caused it to be transferred to the Gentiles. Nor, whatever be the obstinacy with which they persist in opposing the gospel, ought they, on that account, to be despised by us, if we consider that, for the sake of the promise, the blessing of God still remains among them; as the apostle clearly testifies that it will never entirely depart from them; “for the gifts and calling of God are without repentance.”¹¹⁷⁸

14. Objection considered.

But in opposition to this is produced a passage from the Epistle to the Romans, in which the apostle says, that those who are of the flesh are not the children of Abraham, but that those only who are the children of promise are considered as the seed (Rom. 9:7). For he seems to insinuate, that carnal relationship to Abraham, which we think of some consequence, is nothing. But we must attend carefully to the subject which the apostle is there treating. His object being to show to the Jews that the goodness of God was not restricted to the seed of Abraham, nay, that of itself it contributes nothing, produces, in proof of the fact, the cases of Ishmael and Esau. These being rejected, just as if they had been strangers, although, according to the flesh, they were the genuine offspring of Abraham, the blessing resides in Isaac and Jacob. This proves what he afterwards affirms—viz. that salvation depends on the mercy which God bestows on whomsoever he pleases, but that the Jews have no ground to glory or plume themselves on the name of the covenant, unless they keep the law of the covenant, that is, obey the word. On the other hand, after casting down their vain confidence in their origin, because he was aware that the covenant which had been made with the posterity of Abraham could not properly prove fruitless, he declares, that due honour should still be paid to carnal relationship to Abraham, in consequence of which, the Jews were the primary and native heirs of the gospel, unless in so far as they were, for their ingratitude, rejected as unworthy, and yet rejected so as not to leave their nation utterly destitute of the heavenly blessing. For this reason, though they were contumacious breakers of the covenant, he styles them holy (such respect does he pay to the holy generation which God had honoured with his sacred covenant), while we, in comparison of them, are termed posthumous, or abortive children of Abraham, and that not by nature, but by adoption, just as if a twig were broken from its own tree, and ingrafted on another stock. Therefore, that they might not be defrauded of their privilege, it was necessary that the gospel should first be preached to them. For they are, as it were, the first-born in the family of God. The honour due, on this account, must therefore be paid them, until they have rejected the offer, and, by their ingratitude, caused it to be transferred to the Gentiles. Nor, however great the contumacy with which they persist in warring against the gospel, are we therefore to despise them. We must consider, that in respect of the promise, the blessing of God still resides among them; and, as the apostle testifies, will never entirely depart from them, seeing that “the gifts and calling of God are without repentance” (Rom. 11:29).

14. Maar een andere plaats van de apostel uit de brief aan de Romeinen (Rom. 9:7) zal hiertegen aangevoerd worden, waar hij leert, dat zij, die uit het vlees zijn, Abrahams kinderen niet zijn, maar dat alleen zij tot het zaad Abrahams gerekend worden, die kinderen der belofte zijn. Want hij schijnt er op te wijzen, dat de vleselijke verwantschap met Abraham niets is, terwijl wij die van enige waarde achten. Evenwel men moet met meer naarstigheid er op letten, welke zaak de apostel daar behandelt. Want wanneer Hij de Joden wil aantonen, hoe weinig Gods goedheid aan Abrahams zaad gebonden was, ja hoezeer de verwantschap daarmee in het geheel niets aanbrengt, voert hij als bewijs daarvan Ismaël en Ezau aan, die, ofschoon ze naar het vlees ware nakomelingen van Abraham waren, verworpen werden, evenalsof ze vreemden waren, terwijl de zegening blijft bij Izak en Jakob. Daaruit volgt hetgeen hij later verzekert, dat de zaligheid hangt aan Gods barmhartigheid, die Hij bewijst, wie Hij wil; en dat er geen reden is, waarom de Joden zich vanwege het verbond zouden behagen of zouden roemen, tenzij ze de wet des verbonds bewaren, dat is, het Woord gehoorzamen. Wederom, nadat hij hun het ijdel vertrouwen op hun afkomst ontnomen had, en toch aan de andere kant zag, dat het verbond, dat God eenmaal met Abrahams nakomelingen had aangegaan, geenszins teniet gemaakt kon worden, betoogt hij in het 11e hoofdstuk, dat de vleselijke verwantschap met Abraham niet van haar waardigheid beroofd mag worden, door welke weldaad, zo leert hij, de Joden de eerste en natuurlijke erfgenamen van het evangelie zijn, behalve voorzover zij door hun ondankbaarheid, als onwaardigen, verstoten zijn; maar toch zo, dat de hemelse zegening niet geheel van hun volk is weggegaan. Daarom noemt hij hen, ofschoon ze hardnekkig en verbondbrekers waren, niettemin heilig. Zoveel eer betoont hij aan het heilige geslacht, hetwelk God zijn heilig verbond waardig gekeurd had. En ons beschouwt hij, wanneer we met hen vergeleken worden, als later geboren of ook als ontijdig geboren kinderen van Abraham; en dat door aanneming, niet door natuur. Evenalsof een stekje van zijn eigen boom afgebroken en op een vreemde stam wordt ingeënt. Opdat ze dus niet van hun voorrecht zouden worden beroofd, moest hun in de eerste plaats het evangelie verkondigd worden. Want zij zijn in Gods huisgezin als het ware de eerstgeborenen. Daarom moest hun deze eer betoond worden, totdat ze de hun aangeboden eer verwierpen en door hun ondankbaarheid maakten, dat ze naar de heidenen werd overgebracht. En met hoe grote hardnekkigheid zij ook volhouden oorlog te voeren tegen het evangelie, zo mogen wij hen daarom toch niet verachten, wanneer wij bedenken, dat Gods zegening, ter wille van de belofte, nog onder hen overblijft, gelijk de apostel betuigt, dat ze nooit geheel van hen zal wijken; want Gods gaven en roeping berouwen Hem niet.

14.

Aber hiergegen wird man eine andere Stelle aus dem Apostel, und zwar Römer 9,7, anführen: da lehrt er, die, welche nach dem Fleische (Abrahams Nachkommen) sind, seien nicht Abrahams Kinder (Röm. 9,7f.), sondern zu seinem Samen würden nur die gerechnet, die „Kinder der Verheißung“ sind. Denn es hat den Anschein, als wollte er hier zu verstehen geben, daß die fleischliche Verwandtschaft mit Abraham, die wir doch auf eine gewisse Stufe stellen, nichts sei.

Wir müssen jedoch aufmerksamer darauf achten, was für einen Fall der Apostel an dieser Stelle behandelt. Er will nämlich den Juden zeigen, wie gar nicht die Güte Gottes an den Samen Abrahams gebunden ist, ja, wie rein nichts die fleischliche Verwandtschaft mit ihm aus sich selbst heraus schafft, und zum Beweis dafür verweist er auf Ismael und Esau; denn diese wurden doch, obwohl sie nach dem Fleisch echte Nachkommen des Abraham waren, verworfen, als ob sie Fremde wären, während der Segen auf Isaak und Jakob ruhte. Daraus ergibt sich, was Paulus dann hernach behauptet: das Heil hängt von Gottes Barmherzigkeit ab, mit der er begegnet, wem er will (Röm. 10,15f.), und die Juden haben keinen Grund, weshalb sie sich unter Berufung auf den Bund gefallen oder rühmen sollten, sofern sie nicht das Gesetz des Bundes innehalten, das heißt: dem Wort gehorchen.

Und wiederum: nachdem er den Juden das eitle Vertrauen auf ihre Herkunft weggenommen hatte, gewahrte er nun doch auf der anderen Seite, daß der Bund, den Gott einmal mit der Nachkommenschaft Abrahams eingegangen war, in keiner Weise ungültig werden konnte, und deshalb setzt er im elften Kapitel auseinander, daß die fleischliche Verwandtschaft des Abraham ihrer Würde nicht beraubt werden kann; denn um ihretwillen sind ja, so lehrt er, die Juden die ersten und geborenen Erben des Evangeliums, wofern sie nicht wegen ihrer Undankbarkeit als Unwürdige verworfen sind, freilich dann so, daß der himmlische Segen nicht voll und ganz von ihrem Volke gewichen ist. Aus diesem Grunde nennt er sie, so widerspenstig und bundbrüchig sie auch waren, nichtsdestoweniger „heilig“ 923 (Röm. 11,16) – soviel Ehre läßt er dem heiligen Geschlecht zuteil werden, das Gott seines heiligen Bundes gewürdigt hätte –, uns dagegen betrachtet er im Verhältnis zu ihnen gleichsam als nachgeborene oder auch als unzeitig geborene Kinder Abrahams, und zwar durch Aufnahme in die Kindschaft, nicht auf Grund natürlicher Abkunft, wie wenn ein Reis von seinem Baum heruntergeschlagen ist und auf einen fremden Stamm gepfropft wird (Röm. 11,17). Damit die Juden also nicht um ihr Vorrecht gebracht würden, so mußte ihnen das Evangelium an erster Stelle verkündigt werden. Denn sie sind in Gottes Hausgenossenschaft gleichsam die Erstgeborenen. Deshalb mußte ihnen diese Würde zuteil werden, bis sie die angebotene Ehre verwarfen und es mit ihrer Undankbarkeit dahin brachten, daß sie nun auf die Heiden überging. Mit wieviel Halsstarrigkeit sie nun aber auch dabei beharren mögen, mit dem Evangelium Krieg zu führen, so dürfen wir sie deshalb trotzdem nicht verachten, wenn wir doch bedenken, daß um der Verheißung willen Gottes Segen immer noch unter ihnen bleibt, wie denn jedenfalls der Apostel bezeugt, daß dieser Segen nie ganz von ihnen weichen wird; „denn Gottes Gaben und Berufung können ihn nicht gereuen“ (Röm. 11,29).

14. Die Doperse redenasie dat slegs kinders van die belofte as Abraham se nageslag gereken word (Rom. 9:8), is nie hiermee strydig nie

Maar ’n verdere aanhaling uit die apostel se brief aan die Romeine 1647 hoofstuk nege vers sewe word hierteen aangevoer.⁵⁷ Daar leer hy dat diegene wat uit die vlees is, nie kinders van Abraham is nie, maar dat slegs die kinders van die belofte onder sy saad gereken word. Dit lyk immers asof hy te kenne gee dat die vleeslike verwantskap van Abraham van geen betekenis is nie terwyl ons dit nogtans op ’n bepaalde vlak stel. Maar ons moet immers noukeuriger let op die onderwerp wat die apostel daar behandel. Wanneer hy wil aantoon hoe weinig die goedheid van God aan die saad van Abraham verbind is, ja, hoe so ’n verwantskap niks aan hulle verleen nie, haal hy die voorbeelde van Ismael en Esau as bewys daarvoor aan.⁵⁸ Hulle is verwerp asof hulle vreemdelinge was hoewel hulle na die vlees egte afstammelinge van Abraham was terwyl die seën op Isak en Jakob gebly het. Daaruit volg wat hy daarna bevestig, naamlik dat die saligheid van God se barmhartigheid afhanklik is wat Hy gee aan wie Hy wil⁵⁹ en dat die Jode daarom geen rede het om selftevrede te wees met die verbond of om daarop te roem nie tensy hulle die wet van die verbond bewaar, dit is, tensy hulle die Woord gehoorsaam.

Wanneer hy hulle weer eens hulle ydel vertroue op hulle afkoms ontneem het, en omdat hy tog gesien het dat die verbond wat God destyds met Abraham se nageslag gesluit het, geensins tot niet gemaak kon word nie, verklaar hy in hoofstuk elf dat Abraham se vleeslike verwantskap nie van sy waarde beroof mag word nie. Hy leer dat die Jode deur die seën van hierdie verwantskap die eerste en natuurlike erfgename van die evangelie is behalwe in soverre hulle deur hulle ondankbaarheid as mense wat dit onwaardig is, verstoot is - maar dan so dat die hemelse seën nie volstrek van hulle geslag gewyk het nie. Daarom noem hy hulle heilig⁶⁰ al was hulle ook hardnekkige verbondsverbrekers - so vereer hy die heilige nageslag omdat God hulle sy heilige verbond waardig geag het. Hy beskou ons inderdaad as nageborenes, of as ontydig gebore kinders van Abraham as ons met hulle vergelyk word - en dit deur aanneming en nie van nature nie - soos ’n loot wat van sy eie boom afgebreek is en op ’n vreemde stam ingeënt word.⁶¹ Om dus nie hulle voorreg ontneem te word nie, moes die evangelie in die eerste plek aan hulle verkondig word want hulle is in God se gesin soos eersgeborenes. Hierdie eer moes daarom aan hulle betoon word totdat hulle dit wat hulle aangebied is, verwerp het, en vanweë hulle ondankbaarheid veroorsaak het dat hierdie eer op die heidene oorgedra is. En met hoe ’n groot halsstarrigheid hulle hulle ook al teen die evangelie 1648 verset, mag ons hulle daarom nie verag as ons daaroor nadink dat die seën van God as belofte van sy genade nog onder hulle bly nie. En soos die apostel getuig, sal dit nooit van hulle wyk nie omdat die gawes en die roeping van God Hom nooit kan berou nie.⁶²

14. Что же в таком случае означают слова апостола, сказанные им в другом месте? А именно там, где он учит: истинные дети Авраама - не все те, кто от семени его, но только дети обетования признаются за его потомков (Рим 9:7)? Может показаться, будто этими словами апостол заключает, что происхождение от плотского семени Авраама не имеет значения. Однако здесь мы должны тщательно рассмотреть, в чём состоит намерение св. Павла. Желая объяснить евреям, что благодать Божья не связана с одним лишь плотским потомством Авраама, - более того, это плотское родство само по себе ценности не имеет, - он приводит им в девятой главе Послания к римлянам пример Измаила и Исава. Хотя они и были потомками Авраама, Бог отверг их как чужаков, а благословил Исаака и Иакова. Отсюда апостол заключает, что спасение зависит от милосердия Бога, который милует кого хочет. Поэтому евреи не должны хвалиться тем, что являют собой Божью Церковь, ибо они не повинуются Божьему слову.

Однако, осудив их тщеславие, св. Павел затем признаёт, что заключённый с Авраамом завет относительно него самого и его потомства вовсе не лишён ценности, но всегда сохранял и сохраняет своё значение. В одиннадцатой главе Послания к римлянам сказано: мы не должны превозноситься перед телесными потомками Авраама, ибо они суть полноправные и первые наследники Евангелия и лишь в меру своей неблагодарности оказываются его недостойны. Тем не менее св. Павел, невзирая на их неверие, не перестаёт называть их святыми [Рим 11 - 16] по причине святости их происхождения; он говорит, что мы по сравнению с ними только приёмыши, только привиты к их корню, в то время как они суть природные ветви. Именно поэтому к ним первым как к первенцам в доме Господа должно быть обращено Евангелие; и эта прерогатива принадлежала им по праву, пока они не отвергли её. Но и сейчас несмотря на всю их мятежность, мы не должны хулить их, а должны уповать на то, что милость Господа всё ещё пребывает с ними по его обетованию. Св. Павел свидетельствует, что она не отнимется у них, «ибо дары и призвание Божие непреложны» (Рим 11:29).

15. En quid valeat, et qua lance metienda sit promissio, Abrahae posteritati data. Proinde quanquam in discernendis regni haeredibus a spuriis et extraneis, unam Dei electionem libero iure dominari nihil dubitamus: simul tamen perspicimus ei placuisse^a, semen Abrahae peculiariter misericordia sua complecti: ac quo testatior haberetur, circuncisione obsignare. Porro eadem omnino est christianae Ecclesiae^b ratio. Nam ut illic Paulus sanctificari a parentibus suis Iudaeos disputat: ita alibi docet, eandem a parentibus sanctificationem Christianorum liberos ducere [1. Cor. 7. c. 14]. Unde colligitur, ab aliis merito segregari, qui impuritatis e converso damnantur¹. Iam quis ambigere possit quin falsissimum sit quod deinde subnectunt, qui olim infantes circuncidebantur, eos infantiam duntaxat spiritualem figurasse, quae ex verbi Dei regeneratione emergit? Neque enim tam argute philosophatur Apostolus, ubi Christum Circuncisionis ministrum esse scribit, ad implendas quae Patribus editae fuerant promissiones [Rom. 15. b. 8], acsi in hunc modum loqueretur, Quandoquidem foedus cum Abrahamo percussum ad semen eius respicit, Christum, ut fidem a Patre semel datam praestaret ac solveret^c, in salutem advenisse genti Iudaicae. Videsne ut post Christi resurrectionem quoque, promissionem foederis non allegorice tantum, sed, ut verba sonant, carnali Abrahae semini implendam censeat? Eodem pertinet quod Petrus, Actorum 2.^d f. 39, Iudaeis denuntiat, illis ac semini eorum, foederis iure, Evangelii beneficium deberi: ac proxime sequenti capite eos Testamenti filios [Act. 3. d. 25], hoc est haeredes nuncupat. A quo etiam non longe abludit alter Apostoli supra citatus locus, ubi impressam infantibus circuncisionem pro testimonio eius quam^e cum Christo habent^f communionis ducit et ponit [Ephes. 2. c. 11]². Et vero, si eorum naenias auscultamus, quid illa promissione^g fiet qua Dominus in secundo Legis suae capite, servis suis recipit se eorum semini 319 propitium fore in millesimam usque generationem?¹ hiccine ad allegorias confugiemus? at nimium nugatoria fuerit tergiversatio^a. An id dicemus abolitum? Verum ita Lex dissiparetur, cui potius stabiliendae Christus venit², quatenus in bonum ad vitam nobis cedit. Sit itaque extra controversiam, Deum^b suis adeo bonum esse ac liberalem^c ut in eorum gratiam liberos etiam, quos procrearint, populo suo accenseri velit^d.

15. Voila de quelle importance est la promesse donnée à Abraham pour les siens. Pourtant, combien que la seule election du Seigneur domine en cest endroit, pour discerner les heritiers du royaume celeste, d’avec ceux qui n’y ont nulle part: si a voulu ce bon Dieu mettre specialement sa misericorde sur la lignée d’Abraham, et la testifier et seeller par la Circoncision. Or il y a maintenant une mesme raison entre les Chrestiens. Car comme sainct Paul en ce passage là dit que les Juifs sont sanctifiez par leur souche et origine: aussi autrepart il afferme que les enfans des Chrestiens sont maintenant sanctifiez par leurs parens (1 Cor. 7:14): pourtant ils doyvent estre segregez des autres, lesquels demeurent immondes. Parquoy on peut facilement juger, que ce qu’ils pretendent consequemment, est faux: c’est que les enfans d’aagc, qui ont esté circonciz, ont figuré seulement les enfans spirituels, qui sont regenerez par la parolle de Dieu. Sainct Paul ne l’a pas prins si haut, quand il a escrit que Jesus Christ estoit ministre de la nation Judaique pour confermer les promesses faites à leurs peres (Rom. 15:8): comme s’il disoit, Puis que les promesses données à Abraham et aux Peres, sont pour leur semence, Jesus Christ, afin d’accomplir la verité de son Pere, est venu pour tirer ceste nation à salut. Voila comment mesme apres la resurrection de Jesus Christ, sainct Paul entend tousjours la promesse devoir estre accomplie literalement. Autant en dit sainct Pierre au second des Actes, denonçant aux Juifs que la promesse leur appartient, à eux et à leurs enfans (Act. 2:39). Et au troisieme chapitre, il les appelle Enfans, c’est à dire heritiers des Testamens, regardant tousjours à ceste promesse. Ce que demonstre bien aussi le passage de sainct Paul, qu’avons icy dessus allegué: car il met la Circoncision donnée aux enfans petits d’aage, pour tesmoignage de la communication spirituelle avec Christ (Ephes. 2:11). Et de fait, que pourroit-on autrement respondre à la promesse que fait le Seigneur à ses fideles par sa Loy, denonçant qu’il fera misericorde à leurs enfans pour l’amour d’eux, en mille generations? Dironsnous que ceste promesse est abolie? Mais ce seroit destruire la Loy de Dieu, laquelle plustost est establie par Christ, entant qu’elle nous tourne à bien et salut. Que ce nous soit donc un poinct resolu, que le Seigneur reçoit en son peuple les enfans de ceux ausquels il s’est monstré Sauveur, el qu’en faveur des premiers il accepte les successeurs.

15. See, now, the importance and the estimate to be formed of the promise given to the posterity of Abraham. Therefore, though we have no doubt that the distinction of the heirs of the kingdom from those who have no share in it, is the free act of the sovereign election of God, yet, at the same time, we perceive that he has been pleased to display his mercy in a peculiar manner on the seed of Abraham, and to testify and seal it by circumcision. The same reason is applicable to the Christian Church. For as Paul, in that passage, argues that the children of the Jews were sanctified by their parents, so, in another place,¹¹⁷⁹ he teaches that the children of Christians derive the same sanctification from their parents; whence it is inferred, that they who, on the contrary, are condemned as impure, are deservedly separated from others. 506Now, who can doubt the falsehood of the consequence attempted to be established, that the infants who were circumcised in former ages, only prefigured those who are infants in a spiritual sense, being regenerated by the word of God? Paul does not reason in this manner, when he says, “that Jesus Christ was a minister of the circumcision for the truth of God, to confirm the promises made unto the fathers;”¹¹⁸⁰ as if he had said, Since the covenant made with Abraham relates to his seed, Jesus Christ, in order to execute and discharge the promise once pledged by the Father, came to save the people of the Jews. We see how, even after the resurrection of Christ, Paul understands that the promise of the covenant is to be fulfilled, not only in an allegorical sense, but, according to the literal import of the words, to the natural seed of Abraham. To the same effect is the declaration of Peter to the Jews, “The promise is unto you and to your children,”¹¹⁸¹ and the appellation under which he addresses them, “Ye are the children of the covenant,”¹¹⁸² and if children, then heirs. A similar sentiment is conveyed in another passage of the apostle, which we have already quoted, where he represents the circumcision performed on infants as a testimony of the communion which they have with Christ.¹¹⁸³ And, on the contrary principle, what will become of that promise, by which the Lord, in the second precept of his law, declares to his servants, that he will be merciful to their seed, even to a thousand generations?¹¹⁸⁴ Shall we here have recourse to allegories? That would be a frivolous evasion. Shall we say that this promise is cancelled? That would be subversive of the law, which, on the contrary, Christ came to establish, as a rule, for a holy life. It ought to be admitted, therefore, beyond all controversy, that God is so kind and liberal to his servants, as, for their sakes, to appoint even the children who shall descend from them to be enrolled among his people.

15. The Jews being comprehended in the covenant, no substantial difference between baptism and circumcision.

Such is the value of the promise given to the posterity of Abraham,—such the balance in which it is to be weighed. Hence, though we have no doubt that in distinguishing the children of God from bastards and foreigners, that the election of God reigns freely,539we, at the same time, perceive that he was pleased specially to embrace the seed of Abraham with his mercy, and, for the better attestation of it, to seal it by circumcision. The case of the Christian Church is entirely of the same description; for as Paul there declares that the Jews are sanctified by their parents, so he elsewhere says that the children of Christians derive sanctification from their parents. Hence it is inferred, that those who are chargeable with impurity are justly separated from others. Now, who can have any doubt as to the falsehood of their subsequent averment—viz. that the infants who were formerly circumcised only typified the spiritual infancy which is produced by the regeneration of the word of God? When the apostle says, that “Jesus Christ was a minister of the circumcision for the truth of God, to confirm the promises made unto the fathers” (Rom. 15:8), he does not philosophise subtilely, as if he had said, Since the covenant made with Abraham has respect unto his seed, Christ, in order to perform and discharge the promise made by the Father, came for the salvation of the Jewish nation. Do you see how he considers that, after the resurrection of Christ,the promise is to be fulfilled to the seed of Abraham, not allegorically, but literally, as the words express? To the same effect is the declaration of Peter to the Jews: “The promise is unto you and to your children” (Acts 2:39); and in the next chapter, he calls them the children of the covenant, that is, heirs. Not widely different from this is the other passage of the apostle, above quoted, in which he regards and describes circumcision performed on infants as an attestation to the communion which they have with Christ. And, indeed, if we listen to the absurdities of those men, what will become of the promise by which the Lord, in the second commandment of his law, engages to be gracious to the seed of his servants for a thousand generations? Shall we here have recourse to allegory? This were the merest quibble. Shall we say that it has been abrogated? In this way, we should do away with the law which Christ came not to destroy, but to fulfil, inasmuch as it turns to our everlasting good. Therefore, let it be without controversy, that God is so good and liberal to his people, that he is pleased, as a mark of his favour, to extend their privileges to the children born to them.

15. Ziehier wat de kracht is der belofte, die aan Abrahams nakomelingschap is gegeven, en met welke maat zij gemeten moet worden. Daarom, ofschoon wij er niet aan twijfelen, dat alleen Gods verkiezing met vrij recht heerst tot het onderscheid maken tussen de erfgenamen des Koninkrijks en de bastaarden en vreemdelingen, zien wij toch tevens, dat het Hem behaagd heeft, het zaad Abrahams in het bijzonder met zijn barmhartigheid te omhelzen, en opdat die des te beter betuigd zou zijn, haar door de besnijdenis te bezegelen. Met de Christelijke kerk nu staat het evenzo. Want evenals Paulus daar betoogt, dat de Joden door hun ouders geheiligd worden, zo leert hij elders (1 Cor. 7:14) dat de kinderen der Christenen dezelfde heiligmaking van hun ouders ontvangen. En daaruit volgt, dat ze terecht afgescheiden worden van de anderen, die daarentegen beschuldigd worden van onreinheid. Wie kan er nu nog aan twijfelen, of geheel vals is, hetgeen zij verder beweren, namelijk, dat de kinderen, die oudtijds besneden werden, slechts het geestelijke kinderdom afbeeldden, dat uit de wedergeboorte van Gods Woord voortkomt? Immers de apostel redeneert niet zo scherpzinnig (Rom. 15:8) wanneer hij schrijft, dat Christus een dienaar der besnijdenis is, om de beloften, die de vaderen gedaan waren, te vervullen, alsof hij op deze manier sprak: daar het verbond, dat met Abraham gesloten is, ziet op zijn zaad, is Christus om het eenmaal door de vader gegeven woord te vervullen en in te lossen, het Joodse volk tot zaligheid gekomen. Ziet ge, hoe hij oordeelt, dat ook na de opstanding van Christus, de belofte des verbonds niet alleen zinnebeeldig, maar, gelijk de woorden luiden, aan het vleselijk zaad van Abraham moest vervuld worden? Daarop heeft ook betrekking hetgeen Petrus (Hand. 2:39) de Joden verkondigt, dat hun en hun zaad, volgens het recht des verbonds, de weldaad van het evangelie toekomt; en in het eerstvolgende hoofdstuk (Hand. 3:25) noemt hij hen kinderen, dat is erfgenamen des verbonds. Daarvan verschilt ook niet veel de andere boven aangehaalde plaats van de apostel (Ef. 2:11) waar hij de besnijdenis, die de kinderen is ingedrukt, houdt en stelt voor een getuigenis van de gemeenschap, die ze met Christus hebben. En waarlijk, wanneer we naar hun gebazel luisteren, waar zal dan die belofte blijven, waarmee de Here in het tweede gebod van zijn wet zijn dienstknechten belooft, dat Hij hun zaad genadig zal zijn tot in het duizendste geslacht? Zullen wij hier onze toevlucht nemen tot allegorieën? Maar dat zou een al te onbeduidende uitvlucht zijn. Zullen wij zeggen, dat dit afgeschaft is? Maar zo zou de wet uiteengerukt worden, tot welker bevestiging veeleer Christus gekomen is, voorzover zij ons ten goede en ten leven gedijt. Laat het dus buiten geschil zijn, dat God de zijnen zo goed en milddadig is, dat Hij ook om hunnentwil de kinderen, die zij hebben voortgebracht, tot zijn volk gerekend wil hebben.

15.

Da sehen wir, was die Verheißung, die der Nachkommenschaft des Abraham gegeben worden ist, für einen Wert hat und auf welcher Waage sie gewogen werden muß. Daher zweifeln wir allerdings nicht daran, daß bei der Unterscheidung zwischen den Erben des Reiches und den Bastarden und Fremden allein Gottes Erwählung nach freiem Rechte das Regiment führt; zugleich jedoch erkennen wir, daß es ihm gefallen hat, den Samen Abrahams in besonderer Weise mit seiner Barmherzigkeit zu umfangen und diese Barmherzigkeit, damit sie als besser bezeugt gelte, durch die Beschneidung zu versiegeln. Mit der christlichen Kirche ist es nun durchaus ebenso bestellt. Denn wie Paulus oben auseinandersetzt, daß die Juden durch ihre Eltern geheiligt würden, so lehrt er an anderer Stelle, daß die Kinder der Christen von ihren Eltern die gleiche Heiligung empfangen (1. Kor. 7,14). Daraus ergibt sich, daß sie verdientermaßen von anderen abgesondert werden, die ihrerseits als unrein beschuldigt werden.

Wer kann nun noch daran zweifeln, daß es völlig verkehrt ist, wenn die Wiedertäufer jetzt weiter die Behauptung folgen lassen, die Kinder, die dazumal beschnitten worden seien, hätten bloß die geistliche Kindschaft bildlich veranschaulicht, die sich aus der Wiedergeburt durch das Wort Gottes erhebt? So spitzfindig nämlich philosophiert der Apostel nicht, wenn er doch schreibt, Christus sei ein „Diener der Beschneidung“, um die Verheißungen zu erfüllen, die den Vätern gegeben waren (Röm. 15,8); denn das ist doch gerade, als wenn er sich in folgender Weise ausspräche: da der Bund, der mit Abraham geschlossen ist, auf seinen Samen Bezug hat, so ist Christus, um das vom Vater einmal gegebene Wort zu erfüllen und einzulösen, dem jüdischen Volke zum Heil gekommen. Sieht man nun, wie nach dem Urteil des Paulus auch nach der Auferstehung Christi die Verheißung des Bundes nicht nur sinnbildlich (allegorice), sondern dem Wortlaut nach an dem fleischlichen Samen Abrahams in Erfüllung gehen mußte? Hierher gehört es auch, daß Petrus Apostelgeschichte 2,39 den Juden die Kunde gibt, daß ihnen und ihrem Samen kraft Bundesrechts die Wohltat des Evangeliums zukomme, und daß er sie dann gleich im folgenden Kapitel als „des Bundes Kinder“, das heißt seine Erben, bezeichnet (Apg. 3,25). Hiervon weicht auch nicht wesentlich die andere oben bereits angeführte Stelle aus dem Apostel ab, an der er dafürhält und behauptet, daß die Beschneidung, die den Kindern aufgeprägt ist, ein Zeichen der Gemeinschaft darstellt, die sie mit Christus haben (Eph. 2,11f.).

Und wahrlich – was soll denn, wenn wir auf das Geschwätz der Wiedertäufer hören, aus jener Verheißung werden, mit der der Herr im zweiten Hauptstück (Gebot) seines Gesetzes seinen Knechten die Zusage gibt, er wolle ihrem Samen bis 924 ins tausendste Glied „Barmherzigkeit tun“? Sollen wir hier etwa zu Allegorien unsere Zuflucht nehmen? Aber das wäre doch eine gar zu possenhafte Ausflucht. Oder sollen wir etwa behaupten, das sei abgeschafft? Aber damit würde das Gesetz der Auflösung verfallen – und Christus wollte es doch vielmehr bekräftigen, sofern es uns zum Guten und zum Leben gereicht! Es soll also keiner Auseinandersetzung unterworfen sein, daß Gott gegen die Seinen so gütig und freigebig ist, daß er um ihretwillen auch die Kinder, die sie gezeugt haben, zu seinem Volke gezählt haben will.

15. Die Doperse allegoriese verklaring dat die besnydenis net op die geestelike kindskap sien, is strydig met die Skrif

Kyk hoe kragtig die belofte is wat aan Abraham se nageslag gegee is, en op watter skaal ons dit moet weeg! Hoewel ons daarom nie twyfel dat God se uitverkiesing alleen die oppergesag het om die erfgename van sy koninkryk van onegtes en vreemdelinge te onderskei nie, merk ons nogtans meteen dat dit Hom behaag het om die saad van Abraham besonderlik met sy barmhartigheid te omhels en dit met die besnydenis te beseël om dit vaster te betuig. Presies dieselfde toedrag van sake geld die Christelike kerk. Want soos Paulus daar redeneer dat die Jode deur hulle ouers geheilig word, so leer hy elders dat Christene se kinders dieselfde heiligmaking deur hulle ouers bekom.⁶³ Daaruit volg dat hulle tereg afgesonder word van diegene wat aan die ander kant van onreinheid beskuldig is.⁶⁴

Wie is daar wat nou nog kan twyfel dat die opvatting wat hulle daarna byvoeg, heeltemal vals is? Dit is naamlik dat die kinders wat eertyds besny is, slegs ’n geestelike kindskap uitgebeeld het wat uit die wedergeboorte van die Woord van God ontstaan het. Die apostel redeneer trouens nie so duidelik wanneer hy skryf dat Christus ’n dienaar van die besnydenis geword het om die beloftes wat aan die aartsvaders gegee is,⁶⁵ te volbring nie. Dit is asof hy in die volgende trant gepraat het: “Omdat die verbond wat met Abraham gesluit is, op sy saad gesien het, het Christus tot saligheid vir die Jode gekom om die belofte wat eertyds deur die Vader gegee is, gestand te doen en na te kom”. Sien jy hoe hy meen dat ook na Christus se opstanding die belofte van die verbond nie slegs allegories nie, maar, soos die woorde lui, vir die vleeslike saad van Abraham volbring moes word?

Petrus se verklaring aan die Jode in Handelinge twee vers nege en dertig 1649 het dieselfde strekking.⁶⁶ Hy sê naamlik dat die weldaad van die evangelie hulle en hulle saad kragtens die verbond toekom en in die volgende hoofstuk noem hy hulle kinders, dit is erfgename, van die verbond.⁶⁷ ’n Ander verwysing van die apostel wat reeds hierbo aangehaal is, verskil nie veel hiervan nie. Daarin beskou en poneer hy die besnydenis wat op kinders afgestempel is, as getuienis van die gemeenskap wat hulle met Christus het.⁶⁸ En as ons inderdaad aan hulle treurmares gehoor gee, wat sal dan word van die belofte waarvolgens die Here in die tweede gebod van sy wet aan sy diensknegte onderneem dat Hy hulle saad genadig sal wees tot in die duisendste geslag?⁶⁹ Sal ons ook in hierdie geval ons toevlug tot allegorieë neem? Dit sou darem ’n te flou uitvlug wees. Of sal ons sê dat dit afgeskaf is? So sou die wet inderdaad tot niet gemaak word en Christus het eerder gekom om dit te bevestig⁷⁰ in soverre dit ten goede vir ons lewe geld. Laat daar derhalwe geen geskil daaroor bestaan nie dat God vir die wat aan Hom behoort, so goed en milddadig is dat Hy ook hulle kinders wat hulle voortbring, om hulle ontwil as sy volk gereken wil hê.

15. Вот каково значение обетования, данного Аврааму и его потомству. Поэтому, хотя одним лишь избранием Господа наследники Царства Небесного отделяются от не имеющих в нём доли, благой Бог пожелал явить особое милосердие к потомкам Авраама, засвидетельствовав и запечатлев его знаком обрезания. Но то же самое сегодня можно отнести и к христианам. Как в вышеназванном фрагменте св. Павел говорит об освящении евреев их происхождением, так в другом месте он утверждает, что дети христиан освящаются их родителями (1 Кор 7:14). Поэтому они должны быть отделены от остальных, по-прежнему пребывающих в нечистоте.

Отсюда нетрудно судить о заблуждении тех, кто впоследствии заявлял: малолетние дети, принявшие обрезание, лишь символизируют детей по духу, возрождённых словом Божьим. Св. Павел не предавался столь изощрённым мудрствованиям, когда писал, что Иисус Христос сделался служителем для обрезанных, чтобы исполнить обетованное отцам (Рим 15:8 сл.). Как если бы он сказал: коль скоро обещанное Аврааму и праотцам относится к их потомству, Иисус Христос, во исполнение истины Отца своего, пришёл, чтобы привести этот народ к спасению. Именно так даже после воскресения Иисуса Христа св. Павел неизменно понимал буквальное исполнение обетований. То же самое говорит и св. Пётр во второй главе Деяний апостолов, возвещая евреям, что обетование принадлежит им и детям их (Деян 2:3-9). А в третьей главе он именует их сынами (то есть наследниками) завета, имея в виду всё то же обетование. Об этом же идёт речь в приведённом выше высказывании св. Павла, где он толкует обрезание, принятое малолетними детьми, как свидетельство их духовного общения со Христом (Эф 2:11-13). В самом деле, как иначе можно понять обещание Господа, данное верующим в Законе, быть милосердным к их детям в тысячу родов? Неужели мы станем утверждать, что оно утратило силу? Но ведь это означало бы нарушение Божьего Закона, который был, напротив, утверждён Христом, поскольку он обращает нас к добру и спасению. Итак, признаем за непреложную истину, что Господь принимает в число своего народа детей всех тех, кому явился как Спаситель, из благоволения к родителям усыновляет также потомство.

16. Quae praeterea inter Baptismum ac circuncisionem iniicere discrimina moliuntur, non ridicula modo sunt, et omni rationis specie vacua, sed inter se pugnantia. Nam ubi Baptismum ad primum spiritualis certaminis diem spectare affirmarunt, circuncisionem autem ad octavum, iam peracta mortificatione³: extemplo, illius obliti, cantilenam invertunt: ac circuncisionem quidem figuram appellant mortificandae carnis: Baptismum vero sepulturam, in quam nulli nisi iam mortui tradendi sint. Quae phreneticorum deliria tanta levitate dissiliant? Nam priore sententia, Baptismus circuncisioni praeire debet: per alteram in posteriorem locum relegatur. Neque tamen novum exemplum est, ut hominum ingenia, ubi pro certissimo Dei verbo adorant quicquid somniarint, sursum deorsum ita volutentur. Nos ergo priorem illam differentiam merum esse somnium dicimus. Si in octavo die libebat ἀλληγορεῖν^e, non tamen eo modo conveniebat. Multo satius fuerit post veteres numerum octonarium in resurrectionem octavo die factam referre, unde vitae novitatem pendere scimus⁴: aut ad totum praesentis vitae cursum, quo procedere semper debet mortificatio, donec, eo peracto^f, ipsa quoque perfecta fuerit⁵. Quanquam videri queat Deus aetatis teneritudini prospicere voluisse, circuncisionem in diem octavum differendo: quoniam vulnus recens natis et adhuc a matre rubentibus periculosius futurum erat. Quanto nervosius est illud, nos iam ante mortuos per Baptismum sepeliri^g: quum Scriptura diserte reclamet, nos ea 320 conditione in mortem sepeliri, ut emoriamur, ac mortificationem istam exinde meditemur [Rom. 6. a. 4]? Iam eiusdem est dexteritatis quod foeminas non esse baptizandas cavillantur, si Baptismum circuncisioni conformari oporteat¹. Nam si compertissimum est circuncisionis signo testatam fuisse seminis Israelitici sanctificationem: ex eo neque dubium est quin maribus pariter ac foeminis sanctificandis datum fuerit. Sola autem masculorum corpora ipso imprimebantur, quae per naturam poterant: sic tamen ut foeminae per eos circuncisionis quodammodo sociae ac consortes essent^a. Itaque talibus eorum ineptiis procul ablegatis, in Baptismi ac circuncisionis similitudine haereamus, quam amplissime in mysterio interiori, in promissionibus, in usu, in efficacia quadrare conspicimus.

16. Les autres diversitez qu’ils taschent de monstrer entre la Circoncision et le Baptesme, sont du tout ridicules et sans propos: et mesme repugnantes ensemble. Car apres qu’ils ont affermé que le Baptesme appartient au premier jour de la bataille Chrestienne, la Circoncision au huitieme, apres que la mortification est totalement faite: ils disent incontinent apres, que la Circoncision figure la mortification de peché: le Baptesme est l’ensevelissement, apres que nous y sommes morts. Certes un phrenetique ne se contrediroit tant ouvertement: car par l’un des propos il s’ensuyvroit que le Baptesme devroit preceder de la Circoncision: par l’autre, on pourroit deduire qu’il l’a doit suyvre. Or il ne se faut esmerveiller de telle repugnance: car l’esprit de l’homme s’adonnant à forger fables et imaginations semblables à songes, est enclin à trebuscher en telles absurditez. Nous disons done que la premiere de ces deux differences qu’ils veulent mettre, est une pure resverie. Ce n’est pas en ceste maniere qu’il faut allegoriser sur le huitieme jour. Encore vaudroit-il beaucoup mieux exposer avec les Anciens, que c’estoit pour demonstrer le renouvellement de vie estre dependant de la resurrection de Christ, laquelle a esté faite au huitieme jour: ou bien, qu’il faut que ceste Circoncision de cœur soit perpetuelle, tant que ceste vie icy dure. Combien qu’il y ait apparence que nostre Seigneur en ce jour ait regardé à la fragilité des enfans. Car voulant son alliance estre imprimée en leurs corps, il est vray-semblable qu’il a mis ce terme, afin qu’ils fussent tellement confermez, que leur vie n’en fust point en danger. La seconde difference n’est pas plus certaine ne solide: car de dire que par le Baptesme nous soyons enseveliz apres la mortification, c’est une moquerie. Plustost nous sommes enseveliz pour estre mortifiez, comme l’Escriture l’enseigne (Rom. 6:4). Finalement, ils alleguent que si nous prenons la Circoncision pour le fondement du Baptesme, qu’il ne faudroit point que les filles fussent baptizées: veu qu’il n’y avoit que les masles seulement circonciz. Mais s’ils consideroyent bien la convenance de la Circoncision, ils delaisseroyent ceste raison tant frivole. Car d’autant que par ce signe le Seigneur demonstroit la sanctification de la semence d’Israel, il est certain qu’il servoit aussi bien aux femelles qu’aux masles: mais il ne leur estoit appliqué, pource que la nature ne le porte pas. Le Seigneur donc en ordonnant que le masle fust circoncy, a comprins souz iceluy la femelle, laquelle ne pouvant recevoir la Circoncision en son propre corps, communiquoit aucunement à la Circoncision du masle. Ainsi toutes ces folles fantasies delaissées et rejettées, comme elles le meritent, nous avons tousjours la similitude qui demeure entre le Baptesme et la Circoncision, touchant le mystere interieur, les promesses, l’usage et l’efficace.

16. The other differences which they endeavour to establish between baptism and circumcision, are not only ridiculous, and destitute of every appearance of reason, but are even repugnant to each other. For after they have affirmed that baptism belongs to the first day of the spiritual conflict, but circumcision to the eighth, when the mortification is already completed,—immediately forgetting this, they change their story, and call circumcision a sign of the mortification of the flesh, and baptism a symbol of a burial, to which none are to be consigned but those who are already dead. Where can we find another instance of such levity of self-contradiction? For, according 507to the first proposition, baptism ought to precede circumcision; according to the second, it ought to follow it. Yet it is not a new thing for the minds of men to run into such inconsistencies, when they prefer their own dreams to the unerring word of God. We say, therefore, that the first of these differences is a mere dream. If they wished to allegorize on the eighth day, yet there was no propriety in this manner of doing it. It would have been much better to follow the ancients, and refer the number of the day either to the resurrection of Christ, which took place on the eighth day, and on which we know that newness of life depends; or to the whole course of the present life, which ought to be a course of progressive mortification, till, at the termination of life, the mortification also should be completed. It is probable, however, that God deferred circumcision to the eighth day on account of the tenderness of young infants, whose lives might be endangered by the performance of that rite immediately on their birth. Nor is there much more solidity in the second position, that, after being dead, we are buried by baptism; since the Scripture expressly teaches, that “we are buried by baptism into death,”¹¹⁸⁵ in order to our entrance on a course of mortification, and continuance in it from that time forward! Nor is there any more propriety in the objection, that, if it be necessary to conform baptism to circumcision, women ought not to be baptized. For if it be evident, that the sign of circumcision testified the sanctification of the seed of Israel, there can be no doubt that it was given equally for the sanctification of males and females. And though only the males were circumcised, they alone being capable of it, the females were in a certain sense partakers of their circumcision. Dismissing such follies, therefore, let us never forget the similarity of baptism and circumcision, between which we discover a complete agreement in the internal mystery, the promises, the use, and the efficacy.

16. Another argument of the Anabaptists considered.

The distinctions which these men attempt to draw between baptism and circumcision are not only ridiculous, and void of all semblance of reason, but at variance with each other. For, when they affirm that baptism refers to the first day of spiritual contest, and circumcision to the eighth day, mortification being already accomplished, they immediately forget the distinction, and change their song, representing circumcision as typifying the mortification of the flesh, and baptism as a burial, which is given to none but those who are already dead. What are these giddy contradictions but frenzied dreams? According to the former view, baptism ought to precede circumcision; according to the latter, it should come after it. It is not the first time we have seen the minds of men wander540to and fro when they substitute their dreams for the infallible word of God. We hold, therefore, that their former distinction is a mere imagination. Were we disposed to make an allegory of the eighth day, theirs would not be the proper mode of it. It were much better with the early Christians to refer the number eight to the resurrection, which took place on the eighth day, and on which we know that newness of life depends, or to the whole course of the present life, during which, mortification ought to be in progress, only terminating when life itself terminates; although it would seem that God intended to provide for the tenderness of infancy by deferring circumcision to the eighth day, as the wound would have been more dangerous if inflicted immediately after birth. How much more rational is the declaration of Scripture, that we, when already dead, are buried by baptism (Rom. 6:4); since it distinctly states, that we are buried into death that we may thoroughly die, and thenceforth aim at that mortification? Equally ingenious is their cavil, that women should not be baptised if baptism is to be made conformable to circumcision. For if it is most certain that the sanctification of the seed of Israel was attested by the sign of circumcision, it cannot be doubted that it was appointed alike for the sanctification of males and females. But though the right could only be performed on males, yet the females were, through them, partners and associates in circumcision. Wherefore, disregarding all such quibbling distinctions, let us fix on the very complete resemblance between baptism and circumcision, as seen in the internal office, the promise, the use, and the effect.

16. De verschillen, die zij verder tussen de Doop en de besnijdenis pogen te maken, zijn niet alleen belachelijk en zonder enige schijn van redelijkheid, maar ook onderling strijdig. Want nadat zij beweerd hebben, dat de Doop betrekking heeft op de eerste dag van de geestelijke strijd, maar de besnijdenis op de achtste, wanneer de doding reeds volbracht is, vergeten zij dat terstond en veranderen hun liedje, en noemen ze de besnijdenis wel een figuur van de doding des vleses, maar de Doop een begrafenis, tot welke slechts overgegeven moeten worden degenen, die reeds dood zijn. Welke dwaasheden van krankzinnige mensen spatten zo lichtvaardig uiteen? Want in de eerste uitspraak moet de Doop gaan boven de besnijdenis, door de tweede wordt hij naar de laatste plaats verwezen. Toch is het niet iets nieuws, dat de geesten der mensen zo op en neer gewenteld worden, wanneer ze als een geheel zeker woord van God aanbidden al wat zij gedroomd hebben. Wij zeggen dus, dat dat eerste onderscheid een loutere droom is. Indien men op de achtste dag een allegorie had willen toepassen, had men dat toch niet op die manier moeten doen. Het zou veel beter geweest zijn met de oude leraars het getal acht te betrekken op de opstanding, die op de achtste dag geschied is, en aan welke, gelijk we weten, de nieuwheid des levens hangt, of op de ganse loop van het tegenwoordige leven, waarin de doding steeds moet doorgaan, totdat, wanneer de loop voleindigd is, ook zij voltooid zal zijn. Trouwens het zou kunnen schijnen, dat God heeft willen zorg dragen voor de tederheid der kinderen door de besnijdenis tot de achtste dag uit te stellen, aangezien de wonde voor de pasgeborenen, die nog een roodachtige huidskleur hebben, wat gevaarlijk zou geweest zijn. En hoeveel krachtiger is dit, dat wij, reeds tevoren gestorven, door de Doop begraven worden? Want de Schrift roept duidelijk daartegen, dat wij op die voorwaarde in de dood begraven worden, dat wij sterven en die doding daarop overdenken. Even weinig betekent wat zij verder zeggen, dat de vromen niet gedoopt moeten worden, indien de Doop met de besnijdenis overeen moet komen. Want indien het volkomen zeker is, dat door het teken der besnijdenis de heiligmaking van het zaad Israëls betuigd is, dan blijkt daaruit ook, dat het gegeven is ter heiliging van mannen en vrouwen tegelijk. Maar alleen de lichamen der mannen werden van het teken voorzien, daar die er van nature toe geschikt waren, maar toch zo, dat de vrouwen door hen in zekere zin mede deel hadden aan de besnijdenis. Laat ons dus hun dwaasheden verre van ons doen en vasthouden aan de gelijkheid van Doop en besnijdenis, die, gelijk we zien, uitstekend uitkomt in de inwendige verborgenheid, in de beloften, in het nut en in de werking.

16. Weitere angebliche Unterschiede zwischen Taufe und Beschneidung

Die Unterscheidungen, die die Wiedertäufer außerdem zwischen Taufe und Beschneidung einzutragen sich bemühen, sind nicht nur lächerlich und alles Scheins einer Begründung ledig, sondern auch untereinander widerspruchsvoll. Denn sie behaupten zunächst, die Taufe beziehe sich auf den ersten Tag des geistlichen Streites, die Beschneidung dagegen auf den achten, nachdem die Abtötung bereits vollendet sei. Aber gleich darauf vergessen sie diesen Satz, kehren das Liedlein um und nennen die Beschneidung eine bildliche Darstellung der Abtötung des Fleisches, die Taufe dagegen das Begrabenwerden des Fleisches, zu dem nur die kommen könnten, die bereits gestorben wären. Welche Wahnvorstellungen geisteskranker Leute könnten wohl in solcher Leichtfertigkeit auseinanderbersten? Denn nach dem ersten Satz muß die Taufe vor der Beschneidung den Vorrang haben, nach dem zweiten wird sie auf einen untergeordneten Platz verwiesen. Jedoch ist das Beispiel nicht neu, daß die Geister der Menschen, sobald sie alles, was sie sich erträumt haben, als gewissestes Wort Gottes anbeten, dergestalt auf und nieder wirbeln.

Wir behaupten also, daß jener erstgenannte Unterschied eine reine Träumerei darstellt. Wenn man schon den achten Tag (an dem die Beschneidung statt, finden sollte) zum Anlaß für allegorische Deutungen nehmen wollte, so durfte es trotzdem nicht in dieser Weise geschehen. Viel besser wäre es, wenn man die Zahl acht nach dem Vorgang der Alten auf die am achten Tage (nach Beginn der Leidenszeit) erfolgte Auferstehung bezöge, weil wir ja wissen, daß auf ihr die Neuheit des Lebens beruht, oder auf den ganzen Lauf des gegenwärtigen Lebens, in dem ja die Abtötung immerfort weitergehen muß, bis es zu seinem Ende gekommen und damit auch die Abtötung des Fleisches vollkommen geworden ist. Jedoch läßt es sich auch so ansehen, daß Gott auf die Zartheit des Alters hat Rücksicht nehmen wollen, indem er die Beschneidung auf den achten Tag aufschob, weil ja die (dadurch entstehende) Verwundung für die eben erst Geborenen, die noch von der Mutter her eine rötliche Haut hatten, recht gefährlich werden mußte.

Wieviel mehr Kraft mag nun die zweite Behauptung der Wiedertäufer haben, daß wir, schon zuvor gestorben, durch die Taufe begraben würden? Denn die Schrift erhebt doch ausdrücklich Einspruch dagegen und sagt, daß wir mit der Bestimmung in den Tod begraben werden, daß wir ersterben und daraufhin nach solcher Abtötung trachten (Röm. 6,4)!

Ebenso geschickt ist die Ausflucht: wenn die Taufe der Beschneidung gleichgestaltet werden sollte, so dürften Mädchen eben nicht getauft werden. Denn es ist doch völlig abgemacht, daß durch das Zeichen der Beschneidung die Heiligung des Samens Israels bezeugt wurde; ist es aber so, dann ergibt sich daraus auch ohne Zweifel, daß dies Zeichen zur Heiligung von männlichen wie weiblichen Nachkommen gleichermaßen gegeben war. Es wurden aber allein die Leiber der Knäblein mit diesem Zeichen versehen, weil es bei ihnen von Natur aus möglich war; aber doch so, daß die Mädchen durch die Knaben gewissermaßen Mitgenossen und Teilhaberinnen an diesem Zeichen waren. Wir wollen also dergleichen Albernheiten der Wiedertäufer weit von uns fern sein lassen und an der Ähnlichkeit von Taufe und Beschneidung festhalten; denn wir sehen, daß diese in dem inwendigen Geheimnis, in den (mit ihnen verbundenen) Verheißungen, in der Ausübung und in der Wirkung ganz hervorragend zustande kommt.

16. Die Doperse redenasie dat die tydsverskil tussen besnydenis en doop so groot is dat daar geen ooreenkoms tussen hulle kan wees nie, is belaglik

Die verskille wat hulle daarbenewens tussen die doop en die besnydenis probeer indruk, is nie alleen belaglik en van alle redelike skyn ontbloot nie, maar ook onderling botsend. Wanneer hulle immers verklaar het dat die doop op die eerste dag van die geestelike stryd sien, maar die besnydenis op die agste dag daarvan nadat die afsterwe (van die vlees) reeds voltooi is,⁷¹ vergeet hulle dadelik daarvan en sing ’n ander deuntjie. Dan noem hulle die besnydenis ’n beeld van die vlees wat afgesterwe moet word en die doop die begrawing waaraan geeneen behalwe mense wat reeds dood is, oorgelewer moet word nie.

Watter waansinnighede van kranksinnige mense kan nog in so ’n groot ligsinnigheid uitbars? Volgens hulle eerste stelling moet die doop aan die besnydenis voorafgaan. Volgens die tweede word dit daarna gestel. En tog is dit geen nuwe voorbeeld van hoe die mens se verstand op en af 1650 sweef wanneer hulle alles wat hulle gedroom het, as die baie besliste Woord van God aanbid nie. Ons sê dus dat die eerste verskil louter dromery is. As hulle ’n allegorie⁷² op die agste dag wou toepas, moes hulle dit nogtans nie so gedoen het nie. Dit sou beter gewees het om soos die skrywers van ouds die getal agt op die wederopstanding te betrek wat op die agste dag plaasgevind het en waarvan ons weet dat die vernuwing van ons lewe afhang; of op die hele lewensloop waarin afsterwe altyd moet voortgaan totdat die lewensloop voltooi en die afsterwe ook volvoer is.⁷³ Klaarblyklik wou God die broosheid van hierdie ouderdom in ag neem deur die besnydenis tot die agste dag uit te stel omdat ’n wond baie gevaarlik sou wees vir kindertjies wat so pas gebore is en nog maar so pas van hulle moeders gekom het.⁷⁴

Hoeveel kragtiger is hulle tweede stelling⁷⁵ dat ons deur die doop begrawe word nadat ons reeds vroeër gesterf het? Die Skrif roep uitdruklik daarteen uit dat ons op hierdie voorwaarde in die dood begrawe word om te sterf, en die afsterwe na aanleiding daarvan moet oordink.⁷⁶ Dit is ook ’n kenmerk van dieselfde ontwykingstrategie dat hulle die drogredenasie aanvoer dat vrouens nie gedoop moet word as die doop dieselfde vorm as die besnydenis moet aanneem nie.⁷⁷ Want as dit baie beslis seker is dat die heiligmaking van die saad van Israel deur die teken van die besnydenis betuig is, kan daar geen twyfel daaroor bestaan dat dit gegee is om mans sowel as vrouens saam te heilig nie. “Maar slegs liggame van mans is deur hierdie teken gemerk omdat hulle van nature daartoe in staat was”. Dit was nogtans so dat vrouens in ’n sekere sin déur hulle gesellinne van en deelgenote aan die besnydenis was. Weg dus met sulke onsinnighede, en laat ons die ooreenkoms tussen die doop en die besnydenis bly vashou terwyl ons sien dat hullein die innerlike verborgenheid, in die beloftes, in gebruik en in werking die volkome met mekaar ooreenstem.

16. Прочие различия между обрезанием и крещением, которые выискивают наши противники, не только нелепы и безосновательны, но и взаимоисключающи. Так, они утверждают, что крещение относится к первому дню христианской брани, а обрезание - к восьмому, когда смерть уже совершилась. И тут же добавляют, что обрезание символизирует умерщвление греха, а крещение - погребение после смерти. Ни один безумец не станет так явно противоречить самому себе! Ведь из их первого утверждения следует, что крещение должно предшествовать обрезанию, а из второго - что оно должно следовать за ним.

Но не стоит удивляться этому противоречию: люди, предающиеся произвольным фантазиям, склонны впадать в подобный абсурд. Мы же скажем, что первое из названных различий - чистая выдумка. Аллегорическое толкование восьмого дня должно быть совершенно иным. Гораздо лучше было бы последовать в этом за древними отцами, толковавшими его как обновление жизни вследствие воскресения Христа, наступившего в день восьмой (Августин. Письма, 157 (Иларию), III, 14 (MPL, XXXIII, 680); Проповеди, 169, II, 3 (MPL, XXXVIII, 916)), или же как непрерывное обрезание сердца, которое должно совершаться на протяжении всей земной жизни (Он же. Против Фауста-манихея, XVI, XXIX, (MPL, XLII, 335)). Хотя может быть, что Господь здесь имел в виду позаботиться о нежных младенцах. Вполне вероятно, что Он пожелал запечатлеть на их телах этот знак только после того, как они несколько окрепнут и их жизнь будет в безопасности.

Второе предполагаемое различие не более обоснованно. Утверждать, что в крещении мы погребены после умерщвления плоти, абсурдно. Скорее мы погребаемся крещением в смерть, как учит Писание (Рим 6:4). Наконец, они заявляют, что если мы принимаем обрезание за основание крещения, то не следует крестить девочек, так как обрезанию подвергались только мальчики. Но если бы они как следует рассмотрели повеление обрезания, то отказались бы от столь легковесного вывода. Поскольку этим знаком Господь свидетельствовал об освящении потомства Израиля, постольку он несомненно относится как к мужскому, так и к женскому полу. Но девочки не могли принять обрезание, потому что этого не позволяло их естество. Поэтому Господь, предписав обрезать мужской пол, не исключал из обрезания пол женский; но ввиду невозможности для девочек принять его в собственном теле предоставлял им некоторым образом участвовать в обрезании мальчиков.

Итак, все безумные измышления наших противников опровергнуты и отброшены, как они того заслуживают. И мы вновь утверждаем полное сходство между крещением и обрезанием в том, что касается внутреннего таинства, обетований и действия.

17. Rationem quoque firmissimam obtendere sibi videntur, cur arcendi sint a Baptismo pueri, dum causantur, non esse per aetatem adhuc idoneos qui signatum illic mysterium assequantur. Id autem est spiritualis regeneratio, quae cadere in primam infantiam non potest. Itaque colligunt, non alio loco habendos quam pro Adae filiis, donec in aetatem adoleverint secundae nativitati congruentem². Atqui his omnibus ubique refragatur Dei veritas. Nam si inter filios Adae sinendi sunt, in morte relinquuntur: quando in Adam nihil quam mori possumus^{b 3}. Contra vero Christus sibi adduci iubet⁴. Quid ita? quia vita est. Eos ergo ut vivificet, sui participes facit: quum interim isti longe abactos morti adiudicant. Nam si tergiversantur, non ideo perire infantes si filii Adae reputentur, satis superque Scripturae testimonio eorum error revincitur. Nam^c quum in Adam omnes mori pronuntiet, sequitur^c nullam nisi in Christo vitae spem restare [1. Cor. 15. c. 22]. Quo igitur vitae haeredes fiamus, nos cum eo^d communicare oportet. Rursum, quum scriptum alibi sit, natura nos irae Dei omnes esse obnoxios [Ephes. 2. a. 3], ac in peccato conceptos [Psal. 51. b. 7], cui damnatio perpetuo adhaeret: e natura nostra demigremus oportet, antequam 321 in regnum Dei aditus nobis pateat. Et quid dici clarius potest quam carnem et sanguinem regnum Dei possidere non posse [1. Cor. 15. f. 50]? Aboleatur ergo quicquid nostrum est (quod non citra regenerationem fiet) tum possessionem hanc regni cernemus. Denique si vere loquitur Christus quum se vitam esse praedicat [Iohan. 11. c. 25, et 14. a. 6], nos in ipsum inseri necesse est, quo e mortis servitute asseramur. At quomodo, inquiunt, regenerantur infantes, nec boni nec mali cognitione praediti?¹ Nos autem respondemus, opus Dei, etiam si captui nostro non subiaceat, non tamen esse nullum. Porro infantes qui servandi sint (ut certe ex ea aetate omnino aliqui servantur) ante^a a Domino regenerari minime obscurum est. || Nam si ingenitam sibi corruptionem e matris utero secum afferunt: ea repurgatos esse oportet, antequam in regnum Dei admittantur: quo nihil ingreditur pollutum aut inquinatum^b [Apoc. 21. g. 27]. Si peccatores nascuntur, quomodo et David et Paulus affirmant [Ephes. 2. a. 3; Psal. 51. b. 7]: aut Deo ingrati invisique manent, aut iustificentur necesse est. Et quid ultra quaerimus quum palam ipse iudex^c affirmet, nullis patere in vitam caelestem ingressum nisi renatis [Iohan. 3. a. 3]? Atque ut obloquutores hoc genus compesceret, documentum praebuit in Iohanne Baptista, quem in matris utero sanctificavit [Luc. 1. b. 15], quid in reliquis posset. Nec qua hic ludunt, tergiversatione quicquam proficiunt, id semel duntaxat factum: unde non statim consequatur, Dominum ita solere passim cum infantibus agere. Neque enim nos eum in modum ratiocinamur. Tantum ostendere animus est, inique ac maligne intra eas angustias limitari ab eis Dei virtutem, quibus ipsa includi^d se non sustinet. Tantundem habet ponderis et alterum suffugium. Usitato scripturae more perinde valere allegant particulam Ab utero, acsi diceretur, E pueritia. Sed videre perspicue licet, Angelum quum id Zachariae denuntiaret, aliud voluisse: nempe nondum natum Spiritu sancto repletum iri. Ne ergo legem Deo imponere tentemus^e, quin sanctificet quos visum fuerit quo modo hunc sanctificavit, quando nihil eius virtuti^f decessit.

17. Consequemment ils pretendent que le Baptesme ne doit estre communiquez aux petits enfans, lesquels ne sont encores capables du mystere qui y est presenté. Car comme il appert, le Baptesme signifie la regeneration spirituelle, laquelle ne peut estre en cest aage-là. Pourtant, ils concluent qu’il les faut laisser enfans d’Adam, jusques à ce qu’ils auront prins accroissement pour parvenir à la seconde nativité. Tout cela repugne meschamment à la verité de Dieu. Car s’il est question de les laisser enfans d’Adam, on les laisse en la mort, veu qu’il est dit qu’en Adam nous ne pouvons que mourir. Aucontraire, Jesus Christ dit qu’on les laisse approcher de luy (Matth. 19:14). Pourquoy? Pourtant qu’il est la vie. Il les veut donc faire participans de soy pour les vivifier: et ceux icy bataillent contre sa volonté, disans qu’ils demeureront en la mort. Cars’ils veulent caviller, qu’ils n’entendent pas que les enfans perissent, combien qu’ils demeurent enfans d’Adam: leur erreur est assez conveincu par l’Escriture, quand il est dit qu’en Adam nous sommes tous morts, et n’avons esperance de vie que par Christ (1 Cor. 15:22). Il nous faut donc avoir part en luy, pour estre faits heritiers de la vie. Pareillement il est dit autrepart, que de nature nous sommes tous sous l’ire de Dieu, conceuz en peché (Ephes. 2:3; Ps. 51:7), lequel porte tousjours damnation avec soy. Il s’ensuit donc qu’il nous faut sortir de nostre nature, pour communiquer au royaume de Dieu. Et sauroit-on dire chose plus ouvertement que cecy? La chair et le sang ne possederont point le royaume de Dieu (1 Cor. 15:50). Il faut donc que tout ce qui est de nous soit aneanty, pour estre faits heritiers de Dieu: ce qui ne se fait sans regeneration. En somme, il faut que la parolle de Jesus Christ demeure veritable, où il afferme qu’il est la vie (Jean 11:25; 14:6). Pourtant il nous faut estre en luy, pour eschapper la servitude de la mort. Mais comment, disent-ils, pourroyent estre les petits enfans regenerez qui n’ont cognoissance de bien ne de mal? A cela nous respondons, que combien que l’œuvre de Dieu nous soit secrette et incomprehensible, neantmoins qu’elle ne laisse point de se faire. Or que le Seigneur regenere les petits enfans qu’il veut sauver, comme il est certain qu’il en sauve aucuns, il est tresevident. Car s’ils naissent en corruption, il faut qu’ils en soyent purgez devant qu’entrer au royaume celeste, auquel il n’entre nulle chose souillée (Apoc. 21:27). S’ils naissent pecheurs, comme David et sainct Paul en rendent tesmoignage (Ps. 51:7; Ephes. 2:3), il faut, pour estre agreables à Dieu, qu’ils soyent justifiez. Et que demandons-nous tant, quand le Juge celeste nous dit, qu’il nous faut tous renaistre pour avoir entrée en son royaume (Jean 3:3)? Et pour fermer la bouche aux murmurateurs, il a monstré en sainct Jean Baptiste, que c’est qu’il peut faire és autres, quand il l’a sanctifié dés le ventre de sa mere (Luc. 1:15). Et n’est à recevoir ceste cavillation, que s’il a esté une fois ainsi fait, ce n’est pas à dire qu’il le doive tousjours estre. Car nous n’arguons pas en ceste maniere, mais nous voulons seulement monstrer, qu’iniquement ils veulent restreindre la puissance de Dieu envers les petits enfans, laquelle il a une fois declairée. L’autre evasion est autant inepte, quand ils alleguent que c’est une maniere de parler de l’Escriture, de dire, Dés le ventre de la mere, pour Dés la jeunesse. Car on voit bien que l’Ange en parlant à Zacharie luy a voulu affermer, qu’estant encores au ventre de la mere il seroit remply du sainct Esprit Le Seigneur donc sanctifiera bien ceux que bon luy semblera, comme il a sanctifié sainct Jean, puis que sa main n’est pas accourcie.

17. They consider themselves as advancing a most powerful argument for excluding infants from baptism, when they allege, that by reason of their age they are not yet capable of understanding the mystery signified in it; that is, spiritual regeneration, which cannot take place in early infancy. Therefore they conclude, they are to be considered in no other view than as children of Adam, till they have attained an age which admits of a second birth. But all these things are uniformly contradicted by the truth of God. For if they must be left among the children of Adam, they are left in death; for in Adam we can only die. On the contrary, Christ commands them to be brought to him. Why? Because he is life. To 508give them life, therefore, he makes them partakers of himself; while these men, by driving them away from him, adjudge them to death. For if they pretend that infants do not perish, even though they are considered as children of Adam, their error is abundantly refuted by the testimony of Scripture. For when it pronounces that “in Adam all die,”¹¹⁸⁶ it follows that there remains no hope of life but in Christ. In order to become heirs of life, therefore, it is necessary for us to be partakers of him. So, when it is said, in other places, that we are “by nature the children of wrath,”¹¹⁸⁷ and “conceived in sin,”¹¹⁸⁸ with which condemnation is always connected, it follows, that we must depart from our own nature, to have any admission to the kingdom of God. And what can be more explicit than this declaration, “that flesh and blood cannot inherit the kingdom of God?”¹¹⁸⁹ Let every thing of our own, therefore, be destroyed, which will not be effected without regeneration, and then we shall see this possession of the kingdom. Lastly, if Christ speaks the truth, when he declares himself to be “life,”¹¹⁹⁰ it is necessary for us to be ingrafted into him, that we may be rescued from the bondage of death. But how, it is inquired, are infants regenerated, who have no knowledge either of good or evil? We reply, that the work of God is not yet without existence, because it is not observed or understood by us. Now, it is certain that some infants are saved; and that they are previously regenerated by the Lord, is beyond all doubt. For if they are born in a state of corruption, it is necessary for them to be purified before they are admitted into the kingdom of God, into which “there shall in no wise enter any thing that defileth.”¹¹⁹¹ If they are born sinners, as both David and Paul affirm, either they must remain unacceptable and hateful to God, or it is necessary for them to be justified. And what do we require more, when the Judge himself declares that there is no entrance into the heavenly life, except for those who are born again?¹¹⁹² And, to silence all objectors, by sanctifying John the Baptist in his mother’s womb, he exhibited an example of what he was able to do for others. Nor can they gain any advantage by their frivolous evasion, that this was only a single case, which does not justify the conclusion that the Lord generally acts in this manner with infants. For we use no such argument. We only mean to show, that they unjustly confine the power of God within those narrow limits to which it does not suffer itself to be restricted. Their other subterfuge is equally weak. They allege that, according to the usage of the Scripture, the phrase 509from the womb denotes from childhood. But it is easy to see that, in the declaration of the angel to Zacharias, it was used in a different sense, and that John was to be filled with the Holy Spirit, even before he was born.¹¹⁹³ Let us not attempt, therefore, to impose laws upon God, whose power has sustained no diminution, but who is able to sanctify whom he pleases, as he sanctified this child.

17. Argument that children are not fit to understand baptism, and therefore should not be baptised.

They seem to think they produce their strongest reason for denying baptism to children, when they allege, that they are as yet unfit, from nonage, to understand the mystery which is there sealed—viz. spiritual regeneration, which is not applicable to earliest infancy. Hence they infer, that children are only to be regarded as sons of Adam until they have attained an age fit for the reception of the second birth. But all this is directly opposed to the truth of God.For if they are to be accounted sons of Adam, they are left in death, since, in Adam, we can do nothing but die. On the contrary, Christ bids them be brought to him. Why so? Because he is life. Therefore, that he may quicken them, he makes them partners with himself; whereas these men would drive them away from Christ, and adjudge them to death. For if they pretend that infants do not perish when they are accounted the sons of Adam, the error is more than sufficiently confuted by the testimony of Scripture (1 Cor. 15:22). For seeing it declares that in Adam all die, it follows, that no hope of life remains unless in Christ. Therefore, that we may become heirs of life, we must communicate with him. Again, seeing it is elsewhere written that we are all by nature the children of wrath (Eph. 2:3), and conceived in sin (Ps. 51:5), of which condemnation is the inseparable attendant, we must part with our own nature before we have any access to the kingdom of God. And what can be clearer than the expression, “Flesh and blood cannot inherit the kingdom of God”? (1 Cor. 15:50.) Therefore, let541everything that is our own be abolished (this cannot be without regeneration), and then we shall perceive this possession of the kingdom. In fine, if Christ speaks truly when he declares that he is life, we must necessarily be ingrafted into him by whom we are delivered from the bondage of death. But how, they ask, are infants regenerated, when not possessing a knowledge of either good or evil? We answer, that the work of God, though beyond the reach of our capacity, is not therefore null. Moreover, infants who are to be saved (and that some are saved at this age is certain) must, without question, be previously regenerated by the Lord. For if they bring innate corruption with them from their mother’s womb, they must be purified before they can be admitted into the kingdom of God, into which shall not enter anything that defileth (Rev. 21:27). If they are born sinners, as David and Paul affirm, they must either remain unaccepted and hated by God, or be justified. And why do we ask more, when the Judge himself publicly declares, that “except a man be born again, he cannot see the kingdom of God”? (John 3:3.) But to silence this class of objectors, God gave, in the case of John the Baptist, whom he sanctified from his mother’s womb (Luke 1:15), a proof of what he might do in others. They gain nothing by the quibble to which they here resort—viz. that this was only once done, and therefore it does not forthwith follow that the Lord always acts thus with infants. That is not the mode in which we reason. Our only object is to show, that they unjustly and malignantly confine the power of God within limits, within which it cannot be confined. As little weight is due to another subterfuge. They allege that, by the usual phraseology of Scripture, “from the womb,” has the same meaning as “from childhood.” But it is easy to see that the angel had a different meaning when he announced to Zacharias that the child not yet born would be filled with the Holy Spirit. Instead of attempting to give a law to God, let us hold that he sanctifies whom he pleases, in the way in which he sanctified John, seeing that his power is not impaired.

17. Zij menen ook een zeer sterke reden aan te voeren, waarom de kinderen van de Doop afgehouden moeten worden, wanneer ze betogen, dat de kinderen vanwege hun leeftijd nog niet geschikt zijn, om de verborgenheid, die in de Doop betekend is, te begrijpen. Dit nu is de geestelijke wedergeboorte, die niet in de eerste kindsheid vallen kan. Dus besluiten zij, dat men ze niet voor iets anders moet houden dan voor kinderen van Adam, totdat ze opgewassen zijn tot een leeftijd, die past bij de tweede geboorte. Maar tegen dit alles gaat Gods waarheid overal in. Want indien ze onder de kinderen van Adam gelaten moeten worden, worden zij in de dood gelaten; want in Adam kunnen wij niet anders dan sterven. Daarentegen beveelt Christus, dat ze tot Hem gebracht zullen worden. Waarom? Omdat Hij het leven is. Opdat Hij hen dus zou levendmaken, maakt Hij hen zichzelf deelachtig; terwijl dezen hen intussen ver wegdrijven en aan de dood toewijzen. Want indien zij de uitvlucht zoeken, dat de kleine kinderen daarom niet omkomen, wanneer ze voor kinderen van Adam gehouden worden, dan wordt hun dwaling meer dan genoeg door het getuigenis der Schrift weerlegd. Want daar ze verkondigt, dat allen in Adam sterven (1 Cor. 15:22) volgt dat er geen hoop op leven overblijft dan in Christus. Opdat wij dus erfgenamen des levens mogen worden, moeten wij met Hem gemeenschap hebben. En daar wederom elders geschreven is, dat wij allen van nature aan Gods toorn onderworpen zijn (Ef. 2:3) en in zonde ontvangen (Ps. 51:7) waaraan de verdoemenis voortdurend verbonden is; moeten wij uit onze natuur verhuizen, voordat de toegang tot het Koninkrijk Gods voor ons openstaat. En wat kan er duidelijker gezegd worden dan dat vlees en bloed het Koninkrijk Gods niet kunnen bezitten? (1 Cor. 15:50) Laat dus al wat van ons is vernietigd worden, hetgeen zonder wedergeboorte niet zal geschieden; dan zullen wij deze bezetting van het Koninkrijk zien. Eindelijk, indien Christus waarheid spreekt, wanneer Hij predikt, dat Hij het leven is, moeten wij in Hem ingeplant worden, opdat wij uit de slavernij des doods verlost worden. Maar hoe, zeggen ze, worden de kleine kinderen wedergeboren, die niet toegerust zijn met kennis, noch des goeds noch des kwaads? Wij antwoorden, dat het werk Gods, ook al valt het niet onder ons begrip, toch aanwezig is. Verder, dat de kleine kinderen, die behouden moeten worden, zoals ongetwijfeld sommige van die leeftijd behouden worden, te voren door de Here wedergeboren worden, is allerminst duister. Want indien ze de hun ingeboren verdorvenheid uit de schoot hunner moeder met zich brengen, moeten ze gereinigd zijn, voordat ze in het Koninkrijk Gods worden toegelaten, waar niets binnenkomt, dat bevlekt of bezoedeld is. Indien ze als zondaars geboren worden, zoals David en Paulus verzekeren, blijven ze Gode onwelgevallig en gehaat, of ze moeten gerechtvaardigd worden. En wat zoeken wij verder, daar de Rechter zelf openlijk verklaart (Joh. 3:3) dat voor niemand de toegang tot het hemelse leven openstaat dan voor wedergeborenen? En om tegensprekers van deze soort te bedwingen, heeft Hij in Johannes de Doper, die Hij in zijn moeders schoot geheiligd heeft, een bewijs geleverd van wat Hij in de anderen vermocht. Ook door de uitvlucht, waarmee ze hier spelen, vorderen ze niets, namelijk deze, dat dit slechts eenmaal geschied is, en dat daaruit niet terstond volgt, dat de Here zo telkens weer met de kleine kinderen pleegt te handelen. Want ook wij redeneren niet op die manier. Het is slechts onze bedoeling aan te tonen, dat Gods kracht onrechtmatig en boosaardig door hen begrensd wordt binnen die engten, waarin zij zich niet laat insluiten. Evenveel gewicht heeft ook hun andere uitvlucht. Zij voeren aan, dat volgens het gewone gebruik der Schrift de woorden: van zijn moeders lijf aan, hetzelfde betekenen, alsof gezegd werd: van de jeugd aan. Maar men kan duidelijk zien, dat de engel, toen hij dit aan Zacharia aankondigde, iets anders bedoeld heeft, namelijk, dat het kind terwijl het nog niet geboren was met de Heilige Geest zou vervuld worden. Laat ons dus niet pogen God een wet op te leggen, dat Hij niet zou heiligen wie Hij wil op de wijze, waarop Hij deze geheiligd heeft, aangezien er van zijn kracht niets is afgegaan.

17. 925Zweiter Unterabschnitt: Ist das Kindesalter ein Hindernis für die Taufe? (17-21). Auch die Kinder sollen in Christus das Leben haben

Eine sehr stichhaltige Begründung, weshalb man die Kinder von der Taufe fernhalten müßte, meinen die Wiedertäufer auch vorzuschützen, indem sie darauf verweisen, daß die Kinder ihres Alters wegen noch nicht imstande seien, das in der Taufe dargestellte Geheimnis zu erfassen. Denn dies Geheimnis (so sagen sie) ist doch die geistliche Wiedergeburt, die nicht in die erste Kindheit fallen kann. Daher ziehen sie die Folgerung, man müsse die Kinder, ehe sie zu dem Alter herangewachsen seien, das zu einer zweiten Geburt paßte, für nichts anderes achten als eben für Kinder Adams. Aber gegen alle diese Behauptungen erhebt Gottes Wahrheit allenthalben Widerspruch. Denn wenn man diese Kinder unter Adams Kindern lassen muß, so läßt man sie damit im Tode; denn in Adam können wir nichts als sterben. Demgegenüber aber gebietet Christus, man solle ihm die Kinder zuführen (Matth. 19,14). Und warum das? Weil er das Leben ist! Um sie also lebendig zu machen, macht er sie seiner teilhaftig – während die Wiedertäufer sie unterdessen weit von ihm wegweisen und dem Tode überantworten.

Wenn sie nämlich die Ausflucht machen, diese Kinder gingen doch, wenn man sie als Adams Kinder betrachtete, deshalb nicht verloren, so wird ihr Irrtum vom Zeugnis der Schrift mehr als genug widerlegt. Denn sie spricht es aus, daß in Adam alle sterben (1. Kor. 15,22), und daraus folgt dann doch, daß keine Hoffnung auf Leben mehr übrigbleibt als allein in Christus. Damit wir also zu Erben des Lebens werden, müssen wir mit ihm Gemeinschaft haben. Und da auf der anderen Seite anderwärts geschrieben steht, daß wir von Natur allesamt dem Zorn Gottes verfallen (Eph. 2,3) und in Sünden empfangen sind (Ps. 51,7), womit doch fort und fort die Verdammnis verbunden ist, so müssen wir also aus unserer Natur ausziehen, bevor uns ein Zugang zum Reiche Gottes offensteht. Und wie sollte sich wohl eine deutlichere Aussage finden lassen als die, daß „Fleisch und Blut das Reich Gottes nicht ererben können“ (1. Kor. 15,50)? Es muß also alles, was uns eigen ist, abgetan werden – und das wird nicht ohne Wiedergeburt geschehen –; dann (erst) werden wir diesen Besitz des Reiches schauen! Und endlich: redet Christus wahrheitsgemäß, wenn er verkündigt, daß er das Leben ist (Joh. 11,25; 14,6), so müssen wir notwendig in ihn eingeleibt werden, damit wir aus der Knechtschaft des Todes befreit werden.

Aber, so sagen sie, wie sollen denn Kinder wiedergeboren werden, die noch mit gar keiner Erkenntnis von Gut und Böse ausgestattet sind? Wir antworten dagegen: wenn das Werk Gottes auch unserem Begreifen nicht zugänglich ist, so ist es trotzdem nicht etwa nicht vorhanden. Ferner ist völlig klar, daß die Kinder, die errettet werden sollen – und zweifellos werden aus diesem Lebensalter durchaus einige errettet –, zuvor von dem Herrn wiedergeboren werden. Denn wenn sie die ihnen angeborene Verderbtheit vom Mutterleibe an mitbringen, so müssen sie von ihr gereinigt sein, ehe sie in Gottes Reich eingelassen werden; denn da kommt nichts Beflecktes oder Besudeltes hinein (Apk. 21,27). Wenn sie als Sünder geboren werden, wie es doch David sowohl als Paulus behaupten (Eph. 2,3; Ps. 51,7), so bleiben sie Gott entweder mißfällig und verhaßt – oder sie müssen gerechtfertigt werden. Und was suchen wir weiter, wo doch der Richter selbst offen erklärt, daß der Zugang zum Leben keinem offensteht als den Wiedergeborenen (Joh. 3,3)?

Um widerspruchslustige Leute von der Art der Wiedertäufer zum Schweigen zu bringen, so hat er an Johannes dem Täufer, den er (schon) im Mutterleibe heiligte, einen Beweis dafür erbracht, was er bei den anderen zu tun vermag (Luk. 1,15). Nichts werden die Wiedertäufer auch mit der Ausflucht erreichen, mit der sie hier spielen: sie sagen nämlich, das sei (nur) einmal so geschehen, und daraus ergebe sich nicht gleich die Folgerung, daß der Herr mit den Kindern durchweg so zu verfahren pflege. Denn in dieser Weise führen wir unseren Beweis auch nicht! Wir wollen nur zeigen, daß es unbillig und böswillig ist, wenn sie Gottes Kraft in so 926 enge Grenzen zwängen, in die sie sich nicht einschließen läßt. Ebensoviel Gewicht hat auch eine zweite Ausflucht, die sie machen. Sie bringen nämlich die Behauptung vor, nach der gebräuchlichen Gepflogenheit der Schrift bedeute die Wendung „Vom Mutterleibe an“ ebensoviel wie „Von früher Jugend auf“. Aber es läßt sich doch klar und deutlich wahrnehmen, daß der Engel, als er dem Zacharias jene Botschaft kundtat (Luk. 1,15), etwas anderes im Sinne gehabt hat, nämlich daß das Kind, noch nicht geboren, mit dem Heiligen Geist erfüllt werden sollte. Wir wollen also nicht versuchen, Gott ein Gesetz aufzuerlegen, daß er etwa die, die er will, nicht in der gleichen Weise heiligen könnte, wie er das Kindlein Johannes geheiligt hat; denn seiner Kraft ist doch (seither) nichts abgegangen.

17. ’n Weerlegging van die redenasie dat kindertjies nog nie in staat is om die inhoud van die doop te begryp nie, en dat hulle daarom nie gedoop behoort te word nie

Dit lyk vir hulle asof hulle die stewigste rede voorhou waarom kinders 1651 van die doop weggehou moet word wanneer hulle aanvoer dat kinders vanweë hulle ouderdom nog nie bekwaam is om die verborgenheid wat daarin geteken word, te begryp nie, naamlik die geestelike wedergeboorte wat nie in die geval van die eerste jong jare kan voorkom nie. Hulle maak derhalwe die afleiding dat kinders slegs as die kinders van Adam beskou moet word totdat hulle opgegroei het tot ’n ouderdom wat geskik is vir ’n tweede geboorte.⁷⁸

Die waarheid van God verset hom egter oral teen al hierdie redenasies. As hulle trouens onder die kinders van Adam gelaat moet word, word hulle aan die dood oorgelaat omdat ons in Adam niks anders kan as om te sterf nie.⁷⁹ Christus beveel daarenteen dat hulle na Hom gebring moet word.⁸⁰ Wat beteken dit? Dat Hy die Lewe is. Hy maak hulle derhalwe deelgenote in Hom sodat Hy hulle lewend kan maak.

Die (Wederdopers) dryf hulle intussen egter ver van Hom af weg en veroordeel hulle tot die dood. Want as hulle ’n omspring en sê dat kinders nie verlore gaan as hulle as Adam se kinders gereken word nie, word hulle dwaling meer as genoeg deur die getuienis van die Skrif aan die kaak gestel. Aangesien die Skrif immers verklaar dat ons almal in Adam sterf, volg daaruit dat daar geen hoop op die lewe anders as in Christus is nie.⁸¹ Om dus erfgename van die lewe te word, moet ons aan Hom deel hê.

Wanneer daar aan die ander kant elders geskryf is dat ons almal van nature aan die toorn van God onderworpe is,⁸² dat ons almal in sonde ontvang is⁸³ waaraan die verdoemenis ewig kleef, moet ons uit ons natuur verhuis voordat ons ’n toegang tot die koninkryk van God het. En wat duideliker kan gesê word as dat vlees en bloed nie die koninkryk van God kan besit nie.⁸⁴ Alles wat ons eie is, moet dus vernietig word - iets wat sonder die wedergeboorte nie kan plaasvind nie -, dan sal ons hierdie besitting van die koninkryk sien. Kortom: as Christus die waarheid praat wanneer Hy Hom die Lewe noem,⁸⁵ moet ons noodwendig op Hom ingeplant word deur wie ons uit die slawerny van die dood gered word.

 1652 “Maar hoe,” vra hulle, “word kinders weer gebore terwyl hulle nog geen kennis van goed en van kwaad het nie?”⁸⁶ Ons antwoord hierop is dat God se werk bly bestaan, selfs al het ons geen begrip daarvan nie. Voorts is dit baie duidelik dat kinders wat gered moet word, soos sommige van daardie ouderdom beslis gered word, vooraf deur die Here weergebore word. Want as hulle die aangebore bedorwenheid uit die moederskoot met hulle saambring, moet hulle weer daarvan gereinig word voordat hulle tot die koninkryk van God toegelaat word omdat niemand wat onrein of besmet is, dit binnegaan nie.⁸⁷ As hulle as sondaars gebore word, soos Dawid en Paulus verklaar,⁸⁸ bly hulle òf sonder die genade van God en deur Hom gehaat, òf hulle moet noodwendig geregverdig word. Maar waarna soek ons verder wanneer die Regter self verklaar dat daar vir niemand behalwe wedergeborenes ’n toegang tot die hemelse lewe is nie?⁸⁹ En om hierdie soort teensprekers te bedwing, het Hy in die geval van Johannes die Doper wat Hy in sy moederskoot heilig gemaak het, ’n bewys gelewer waartoe Hy in ander gevalle ook in staat is.⁹⁰

Met die uitvlug waarmee hulle hiermee spot, bereik hulle niks nie. Hulle sê naamlik dat dit net een keer gebeur het en dat daaruit nie dadelik volg dat die Here die gewoonte gehad het om oral so met kindertjies te handel nie. Ons redeneer trouens ook nie so nie. Ons bedoeling is slegs om aan te toon dat die krag van God onregmatig en kwaadwillig binne hierdie beperkings ingeperk word waardeur dit hom nie laat inperk nie.

Hulle ander uitvlug dra net soveel gewig. Hulle voer aan dat die woorde van moederskoot af volgens Skrifgebruik net soveel krag het asof gesê word uit die kinderjare. Maar ons kan duidelik sien dat die engel iets anders bedoel het toe hy dit vir Sagaria aangekondig het, naamlik dat die kindjie wat nog nie gebore was nie, deur die Heilige Gees vervul sou word.⁹¹ Ons moet dus nie probeer om God ’n wet op te lê nie, naamlik dat Hy, soos Hy hom geheilig het, Hy ook diegene wat Hy goedvind, nie moet heilig nie. Dit het immers geen afbreuk op sy mag gemaak nie.

17. Далее, наши противники заявляют, что младенцев не следует допускать к крещению на том основании, что они ещё не способны воспринять таинство. Ведь крещение означает духовное возрождение, а оно невозможно в младенческом возрасте. Отсюда они заключают, что малолетних детей следует оставлять только детьми Адама до тех пор, пока они не достигнут возраста, подходящего для принятия второго рождения.

Всё это злостно противоречит истине Божьей. Ведь оставлять младенцев детьми Адама значит оставлять их в смерти, ибо сказано, что в Адаме нас ждёт только смерть. Иисус Христос, напротив, велит пускать к нему детей. Почему? Потому что Он есть жизнь. Итак, Он хочет сделать их причастными Себе, дабы животворить их. Так что эти люди выступают против воли Христовой, требуя оставлять младенцев в смерти. Если же они вздумают оправдаться тем, что, дескать, вовсе не имели в виду, что дети погибнут, то их заблуждения достаточно убедительно разоблачает Писание. Ибо сказано, что в Адаме все умирают и только во Христе мы обретаем надежду на жизнь (1 Кор 15:22). Поэтому для того чтобы сделаться наследниками жизни, мы должны быть причастны Иисусу. В то же время в другом месте говорится, что все мы по природе чада гнева Божьего (Эф 2:3), зачаты в беззаконии и рождены во грехе (Пс 50/51:7), который всегда влечёт за собой осуждение. Отсюда следует, что нам необходимо совлечься своего естества, чтобы стать причастниками Царства Божьего. Сказано: «Плоть и кровь не могут наследовать Царствия Божия» (1 Кор 15:50). Можно ли выразиться яснее? Поэтому всё наше должно истребиться в нас, чтобы мы могли сделаться наследниками Божьими. А это невозможно без второго рождения. Короче говоря, должны остаться непреложными слова Иисуса Христа о том, что Он есть жизнь (Ин 11:25; 14:6). И потому нам надлежит пребывать в Нём, чтобы избежать рабства смерти.

Но как могут получить второе рождение младенцы (спрашивают наши противники), если они ещё не знают добра и зла? На это мы ответим, что, хотя дела Божьи для нас неведомы и непостижимы, они тем не менее продолжают совершаться. Вполне очевидно, что Господь возрождает младенцев, которых хочет спасти (а то, что Он спасает некоторых из них, не подлежит сомнению). Ведь если они рождаются в мерзости, то должны очиститься, прежде чем вступить в Царство Небесное, куда не входит ничего нечистого. Если они рождаются грешниками (о чём свидетельствуют Давид и св. Павел), то, чтобы стать угодными Богу, они должны быть оправданы. И чего ещё мы требуем, коль скоро сам Небесный Судья провозглашает: если кто не родится свыше, не сможет войти в Царство Божье (Ин 3:3)? А чтобы заставить замолчать клеветников, Он от чрева матери освятил Иоанна Крестителя и на его примере явил, что может сделать это и с остальными (Лк 1:15). И не нужно ссылаться на то, что, дескать, сделанное однажды не обязательно должно повторяться всегда. Мы этого и не утверждаем. Мы только хотим показать, что наши противники недобросовестно ограничивают Божье всемогущество в отношении младенцев, всемогущество, однажды уже проявленное.

Столь же безосновательна и другая их отговорка: якобы слова «от чрева матери» - просто принятый в Писании способ выражения; на самом же деле они означали «от юности». Но совершенно очевидно, что Ангел, обращаясь к Захарии, убеждает его в том, что его сын исполнится Святого Духа ещё во чреве матери [Лк 1:15]. Итак, Господь освятит тех, кого пожелает, как освятил св. Иоанна. Ибо всемогущество его безгранично.

18. Et sane ideo a prima infantia sanctificatus fuit Christus, ut ex aetate qualibet sine discrimine electos suos in seipso sanctificaret. 322 Nam quemadmodum ad delendam inobedientiae culpam, quae in carne nostra perpetrata fuerat, eam ipsam carnem sibi induit, in qua perfectam causa viceque nostra obedientiam praestaret: ita ex^a Spiritu sancto conceptus fuit, ut eius sanctitate in assumpta carne ad plenum perfusus, ipsam ad nos transfunderet^b. Si absolutissimum in Christo habemus gratiarum omnium exemplar, quibus filios suos Deus prosequitur, hac quoque parte scilicet documento nobis erit, infantiae aetatem non usque adeo a sanctificatione abhorrere^c. Utcunque, hoc tamen extra controversiam ponimus, neminem electorum e praesenti vita evocari, qui non prius sanctificetur ac regeneretur Dei Spiritu. Quod contra obiectant, Spiritum in Scripturis^d nullam nisi ex incorruptibili semine, id est, Dei verbo regenerationem agnoscere [1. Pet. 1. d. 23]¹: perperam illam Petri sententiam interpretantur, qua fideles modo comprehendit, qui Evangelii praedicatione edocti fuerant. Talibus quidem fatemur, verbum Domini spiritualis esse regenerationis semen unicum: sed ex eo negamus colligendum, non posse Dei virtute 323 regenerari infantes: quae illi tam facilis et prompta est^a, quam nobis incomprehensa et admirabilis^b. Deinde non satis tutum fuerit hoc adimere Domino, ne sese illis quoque modo exhibere cognoscendum queat.

18. Et de fait, pour ceste cause Jesus Christ a esté sanctifié dés son enfance, afin que tous aages fussent en luy sanctifiez, selon que bon luy semble. Car comme pour satisfaire en la propre chair en laquelle l’offense avoit esté faite, et pour accomplir toute justice et entiere obeissance en nostre nature, de laquelle il vouloit faire le salut: davantage pour estre plus enclin à nous supporter en douceur et compassion, il a prins nostre propre chair, et un corps du tout semblable au nostre, excepté peché, aussi d’autrepart il a esté pleinement sanctifié en son humanité dés sa conception, afin de sanctifier par sa participation jusques aux petits enfans. Or si Jesus est comme le patron et exemplaire de toutes les graces que fait le Pere celeste à ses enfans, en ceste partie aussi il nous peut estre exemple, que la main de Dieu n’est pas amoindrie envers cest aage, non plus qu’envers les autres. Quoy qu’il soit, il est necessaire de conclurre que le Seigneur ne retire de ce monde nul de ses esleuz, qu’il ne l’ait premierement sanctifié et regeneré par son Esprit. Et à ce qu’ils alleguent, que la verité ne recognoist autre regeneration que celle qui est faite par la semence incorruptible, qui est la parolle de Dieu (1 Pierre 1:13), nous respondons qu’ils prennent mal le dire de sainct Pierre, lequel en disant cela, n’adresse son propos sinon à ceux qui avoyent esté enseignez de l’Evangile, ausquels certes la parolle de Dieu est tousjours pour semence de regeneration spirituelle: mais de cela ne se peut inferer que les petits enfants ne puissent estre regenerez par la vertu du Seigneur à nous secrette et admirable, mais à luy facile et a sée. Davantage, c’est une chose trop incertaine et mal seure, d’affermer que le Seigneur ne se puisse en quelque sorte manifester à eux.

18. And for this reason, Christ was sanctified from his earliest infancy, that he might sanctify in himself all his elect, of every age, without any difference. For as, in order to obliterate the guilt of the transgression which had been perpetrated in our flesh, he assumed to himself that very flesh, that he might perform a perfect obedience in it, on our account, and in our stead, so he was conceived of the Holy Spirit, that, having the whole body which he assumed, fully endued with the sanctity of the Spirit, he might communicate the same to us. If Christ exhibits a perfect exemplar of all the graces which God bestows upon his children, he will also furnish us with a proof, that the age of infancy is not altogether incompatible with sanctification. But, however this may be, we consider it as clear, beyond all controversy, that not one of the elect is called out of the present life, without having been previously regenerated and sanctified by the Spirit of God. Their objection, that the Holy Spirit, in the Scriptures, acknowledges no regeneration, except from “the incorruptible seed,” that is, “the word of God,”¹¹⁹⁴ is a misinterpretation of that passage of Peter, which merely comprehends believers who had been taught by the preaching of the gospel. To such persons, indeed, we grant that the word of the Lord is the only seed of spiritual regeneration; but we deny that it ought to be concluded from this, that infants cannot be regenerated by the power of God, which is as easy to him as it is wonderful and mysterious to us. Besides, it would not be safe to affirm, that the Lord cannot reveal himself in any way so as to make himself known to them.

18. Answer continued.

And, indeed, Christ was sanctified from earliest infancy, that he might sanctify his elect in himself at any age, without distinction. For as he, in order to wipe away the guilt of disobedience which had been committed in our flesh, assumed that very flesh, that in it he might, on our account, and in our stead, perform a perfect obedience, so he was conceived by the Holy Spirit, that, completely pervaded with his holiness in the flesh which he had assumed, he might transfuse it into us. If in Christ we have a perfect pattern of all the graces which God bestows on all his children, in this instance we have a proof that the age of infancy is not incapable of receiving sanctification. This, at least, we set down as incontrovertible, that none of the elect is called away from the present life without being previously sanctified and regenerated by the Spirit of God.¹ As to their objection that, in Scripture, the Spirit acknowledges no sanctification save that from incorruptible seed, that is, the word of God, they erroneously542interpret Peter’s words, in which he comprehends only believers who had been taught by the preaching of the gospel (1 Pet. 1:23). We confess, indeed, that the word of the Lord is the only seed of spiritual regeneration; but we deny the inference that, therefore, the power of God cannot regenerate infants. This is as possible and easy for him, as it is wondrous and incomprehensible to us. It were dangerous to deny that the Lord is able to furnish them with the knowledge of himself in any way he pleases.

18. En gewis is Christus daarom van zijn eerste kindsheid af geheiligd, opdat Hij uit elke leeftijd zonder onderscheid zijn uitverkorenen in zich zelf zou heiligen. Want evenals Hij tot het tenietdoen van de schuld der ongehoorzaamheid, die in ons vlees begaan was, datzelfde vlees aangenomen heeft, om daarin ter wille van ons en in onze plaats een volmaakte gehoorzaamheid te betonen, zo is Hij uit de Heilige Geest ontvangen om, met diens heiligheid in zijn aangenomen vlees ten volle doordrongen, haar ook in ons over te gieten. Indien wij in Christus het allervolmaakste voorbeeld hebben van alle genadegiften, waarmee God zijn kinderen begiftigt, dan zal Hij ons ook in dit stuk, tot een bewijs zijn, dat de kinderlijke leeftijd niet zozeer vreemd is aan de heiligmaking. Hoe het ook zij, toch stellen wij dit buiten geschil, dat niemand der uitverkorenen uit het tegenwoordige leven wordt weggeroepen, die niet eerst geheiligd wordt en wedergeboren door Gods Geest. Wat betreft hun tegenwerping, dat de Geest in de Schrift geen andere wedergeboorte kent dan die uit onverderfelijk zaad, dat is, uit Gods Woord: daarin leggen zij verkeerd uit de uitspraak van Petrus (1 Petr. 1:23) waarin deze alleen de gelovigen begrijpt, die door de prediking van het evangelie waren onderwezen. Wij erkennen wel, dat voor zulken het Woord des Heren het enige zaad der geestelijke wedergeboorte is; maar wij ontkennen, dat men daaruit moet opmaken, dat de kleine kinderen door Gods kracht niet kunnen wedergeboren worden: welke Hem even geredelijk ten dienste staat, als ze voor ons onbegrijpelijk en bewonderenswaardig is. Bovendien zou het niet voorzichtig genoeg zijn de Here het vermogen te ontzeggen, dat Hij zich aan de kinderen op een of andere wijze zou kunnen kenbaar maken.

18.

Gewißlich ist Christus dazu von frühester Jugend auf geheiligt worden, daß er seine Auserwählten von jedem beliebigen Lebensalter an ohne Unterschied in sich heiligte. Denn wie er zur Vernichtung der Schuld des Ungehorsams, der in unserem Fleische begangen worden war, eben dies Fleisch selber anzog, um um unsertwillen und an unserer Statt den vollkommenen Gehorsam zu leisten, so wurde er auch „empfangen vom Heiligen Geiste“, damit er, in dem von ihm angenommenen Fleische mit seiner Heiligkeit voll und ganz durchdrungen, ihn auch auf uns überfließen ließe. Haben wir in Christus (seit seinen frühesten Kindertagen) das vollkommenste Vorbild aller Gnadengaben, mit denen Gott seine Kinder beschenkt, so kann er uns eben auch in dem Stück als Beweis dienen, daß das kindliche Alter nicht gar so sehr im Widerspruch zur Heiligung steht.

Wie dem auch sei, so stellen wir doch unstreitig fest, daß keiner von den Auser, wählten (also auch kein Kind!) aus dem gegenwärtigen Leben abberufen wird, der nicht zuvor durch den Geist Gottes geheiligt und wiedergeboren würde. Wenn die Wiedertäufer dagegen den Einwand erheben, der Heilige Geist kenne in der Schrift keine andere Wiedergeburt als die, welche „aus unvergänglichem Samen“, das heißt durch das Wort Gottes, geschehen sei (1. Petr. 1,23), so ist das eine verkehrte Auslegung jener Petrus-Stelle; denn Petrus faßt darin einzig die Gläubigen zusammen, die durch die Predigt des Evangeliums unterwiesen worden waren. Wir geben freilich zu, daß für solche Gläubige das Wort des Herrn der einzige Same ihrer geistlichen Wiedergeburt ist; aber wir bestreiten, daß man daraus entnehmen könnte, daß Kinder nicht durch Gottes Kraft wiedergeboren werden könnten; denn diese Kraft kann er so leicht und so mühelos handhaben, wie sie für uns unbegreiflich und bewunderungswürdig ist. Ferner wäre es auch nicht gefahrlos genug, dem Herrn das Vermögen abzusprechen, sich auch den Kindern auf irgendeine Weise kundzugeben und dadurch erkennbar zu machen.

18. Christus is van die begin van sy jeug af geheilig om ons in Hom te heilig

Christus is in elk geval van die begin van sy kinderjare af geheilig om sy 1653 uitverkorenes van watter ouderdom ook al sonder onderskeid in Homself te heilig. Want om die skuld vir die ongehoorsaamheid wat in ons vlees begaan is, uit te wis, het Hy Hom juis met hierdie vlees beklee om daarin volmaakte gehoorsaamheid om ons ontwil en in ons plek te betoon. Net so is Hy uit die Heilige Gees ontvang om deur sy heiligheid in die vlees wat Hy aangeneem het, ten voile oorgiet te word en hierdie heiligheid ook aan ons oor te dra.⁹² As ons in Christus die volmaakste voorbeeld het van al die genadegawes wat God aan sy kinders skenk, sal Hy natuurlik ook in hierdie opsig vir ons ’n bewys wees dat die suigelingsjare nie so vreemd staan teenoor die heiligmaking nie. Ons stel dit in elk geval bo alle twyfel dat geeneen van die uitverkorenes uit die huidige lewe geroep word voordat hy nie deur die Gees van God geheilig en wederbaar is nie.

Wat betref hulle beswaar dat die Gees in die Skrifte geen wedergeboorte anders as uit onverderflike saad, dit is uit die Woord van God, ken nie,⁹³ vertolk hulle Petrus se stelling verkeerd. Daarin vat hy slegs die gelowiges saam wat deur die verkondiging van die evangelie onderwys is. Ons erken wel dat die Woord van God vir sulke mense die enigste saad van ’n geestelike wedergeboorte is, maar ons ontken dat daaruit afgelei kan word dat kindertjies nie deur die krag van God wederbaar kan word nie. Vir God is dit net so maklik en gereed as wat dit vir ons onbegryplik en wonderbaarlik is. Ten slotte sou dit onbedagsaam wees om die Here die vermoë te ontsê om Hom op die een of ander wyse aan hulle kenbaar te maak.

18. Сам Иисус Христос был освящен от младенчества, дабы в Нём освятились все возрасты, по его благоволению. Для того чтобы искупить в собственной плоти содеянное во плоти преступление и явить совершенную праведность и покорность в нашем естестве, которое Он пожелал спасти (а также для того чтобы с большей кротостью и сочувствием терпеть нас), Христос воспринял плоть и тело, во всём подобные нашим, кроме греха. Точно так же для того, чтобы освятить через причастность Себе всех людей, вплоть до младенцев, Он был полностью освящён в своём человеческом естестве от самого зачатия. Но если Иисус есть образец и пример всех даров Небесного Отца своим детям, то и в этом Он должен служить нам примером того, что рука Божья не менее щедра к младенческому возрасту, чем ко всем прочим. Во всяком случае, необходимо заключить, что Господь никого из избранных не заберёт из этого мира прежде, чем освятит и возродит своим Духом.

Что же касается ссылки наших противников на то, что истина не знает иного возрождения, кроме возрождения от нетленного семени, то есть от Слова Божьего (1 Пет 1:23), мы ответим, что они неверно поняли сказанное св. Петром. Здесь он имеет в виду лишь тех, кто научен Евангелием. Для них, разумеется, Слово Божье неизменно является семенем духовного возрождения. Но отсюда нельзя делать вывод о том, что младенцы не могут быть возрождены действием Господа - для нас тайным и чудесным, для Него простым и беспрепятственным. К тому же у нас нет никаких оснований утверждать, что Господь не может некоторым образом явить Себя малолетним детям.

19. At fides, inquiunt, per auditum^{c 1} cuius nondum usum adepti sunt, nec Deo cognoscendo pares esse queunt, quos boni simul et mali notitia destitutos docet Moses [Deut. 1. f. 39]². Verum non animadvertunt Apostolum, quum auditum fidei principium facit^d, ordinarium tantum Domini oeconomiam et dispensationem, quam tenere in vocandis suis solet, describere: non autem perpetuam ei^e regulam praestituere, ne alia uti ratione possit. Quo modo certe in multorum vocatione usus est: quos interiore modo, Spiritus illuminatione, nulla intercedente praedicatione, vera sui cognitione donavit. Quoniam autem valde absurdum fore putant, si infantibus tribuatur ulla cognitio Dei, quos boni et mali intelligentia Moses privat: respondeant quaeso mihi, quid periculi sit, si aliquam eius gratiae partem nunc accipere dicantur, cuius plena largitate paulo post perfruentur^f? Nam si vitae plenitudo perfecta Dei cognitione constat: quum eorum nonnulli, quos^g prima statim infantia hinc mors abripit^h, in vitam aeternam transeant, ad contemplandam certeⁱ Dei^k faciem praesentissimam recipiuntur. Quos ergo pleno lucis suae fulgore illustraturus est Dominus, cur non iis quoque in praesens, si ita libuerit^l, exigua scintilla irradiaret: || praesertim si non ante exuit ipsos ignorantia, quam eripit ex carnis ergastulo? || Non quod eadem esse fide praeditos, temere affirmare velim, quam in nobis experimur, || aut omnino habere notitiam fidei similem: || (quod in suspenso relinquere malo^m) verum ut istorum stolidam arrogantiam paululum coerceam, qui, prout inflata illis bucca fuerit, secure quidvis aut negant aut asserunt. 324

19. Comment, disent-ils, cela se feroit-il, veu que la foy est par l’ouye, comme dit sainct Paul (Rom. 10:17), et les enfans n’ont discretion de bien ne de mal? Mais ils ne regardent point que sainct Paul parle seulement de la maniere ordinaire dont le Seigneur besoigne pour donner la foy aux siens: non pas qu’il n’en puisse autrement user, comme de fait il en a usé en beaucoup, lesquels sans jamais leur faire ouyr parolle il a touché interieurement, pour les attirer à la cognoissance de son nom. Et pource qu’il leur semble que cela repugne à la nature des enfans, lesquels selon Moyse n’ont encore discretion du bien et du mal (Deut. 1:39): je leur demande pourquoy ils veulent restreindre la puissance de Dieu, de ne savoir maintenant faire en partie aux enfans, ce qu’elle fait en eux parfaitement un peu apres. Car si la plenitude de vie est en la parfaite cognoissance de Dieu, puis que le Seigneur reserve à salut d’aucuns lesquels decedent petits enfans de ce monde, il est certain qu’ils auront la pleine manifestation de Dieu. Puis donc qu’ils l’ont parfaitement en la vie future, pourquoy n’en pourront-ils avoir icy quelque petit goust, ou en appercevoir quelque estincelle: sur tout veu que nous ne disons pas que Dieu les despouille d’ignorance, jusqu’à ce qu’il les retire de la prison de leur corps? Non pas que nous vueillons affermer que les enfans ayent foy, d’autant que nous ne savons comment Dieu besoigne en eux: mais nostre intention est de monstrer la temerité et presomption de ces gens, lesquels selon leur folle fantasie afferment et nient ce que bon leur semble, sans avoir nul esgard à toute raison qu’on sauroit amener.

19. But our opponents say, “Faith cometh by hearing,”¹¹⁹⁵ of which they have not yet acquired the use, and they cannot be capable of knowing God; for Moses declares them to “have no knowledge between good and evil.”¹¹⁹⁶ But they do not consider, that when the apostle makes hearing the source of faith, he only describes the ordinary economy and dispensation of the Lord, which he generally observes in the calling of his people; but does not prescribe a perpetual rule for him, precluding his employment of any other method; which he has certainly employed in the calling of many, to 510whom he has given the true knowledge of himself in an internal manner, by the illumination of his Spirit, without the intervention of any preaching. But as they think it would be such a great absurdity for any knowledge of God to be given to infants, to whom Moses denies the knowledge of good and evil, I would beg them to inform me, what danger can result from our affirming that they already receive some portion of that grace, of which they will ere long enjoy the full abundance. For if the plenitude of life consists in the perfect knowledge of God,—when some of them, whom death removes from the present state in their earliest infancy, pass into eternal life, they are certainly admitted to the immediate contemplation of the presence of God. As the Lord, therefore, will illuminate them with the full splendour of his countenance in heaven, why may he not also, if such be his pleasure, irradiate them with some faint rays of it in the present life; especially if he does not deliver them from all ignorance before he liberates them from the prison of the body? Not that I would hastily affirm them to be endued with the same faith which we experience in ourselves, or at all to possess a similar knowledge of faith, which I would prefer leaving in suspense; my design is only to check their foolish arrogance, who presumptuously assert or deny whatever they please.

19. Answer continued.

But faith, they say, cometh by hearing, the use of which infants have not yet obtained, nor can they be fit to know God, being, as Moses declares, without the knowledge of good and evil (Deut. 1:39). But they observe not that where the apostle makes hearing the beginning of faith, he is only describing the usual economy and dispensation which the Lord is wont to employ in calling his people, and not laying down an invariable rule, for which no other method can be substituted. Many he certainly has called and endued with the true knowledge of himself, by internal means, by the illumination of the Spirit, without the intervention of preaching. But since they deem it very absurd to attribute any knowledge of God to infants, whom Moses makes void of the knowledge of’ good and evil, let them tell me where the danger lies if they are said now to receive some part of that grace, of which they are to have the full measure shortly after. For if fulness of life consists in the perfect knowledge of God, since some of those whom death hurries away in the first moments of infancy pass into life eternal, they are certainly admitted to behold the immediate presence of God. Those, therefore, whom the Lord is to illumine with the full brightness of his light, why may he not, if he so pleases, irradiate at present with some small beam, especially if he does not remove their ignorance, before he delivers them from the prison of the flesh? Iwould not rashly affirm that they are endued with the same faith which we experience in ourselves, or have any knowledge at all resembling faith (this I would rather leave undecided);¹ but I would somewhat curb the stolid arrogance of those men who, as with inflated cheeks, affirm or deny whatever suits them.

19. Maar, zeggen ze, het geloof is door het gehoor, en de kinderen hebben het gebruik daarvan nog niet gekregen, en zij kunnen ook niet in staat zijn om God te kennen, daar ze, gelijk Mozes leert (Deut. 1:39) verstoken zijn van kennis zowel des goeds als des kwaads. Maar zij bemerken niet, dat de apostel, wanneer hij het gehoor tot het begin des geloofs maakt, slechts het gewone beleid en beheer beschrijft, dat Hij bij het roepen der zijnen pleegt in acht te nemen, maar Hem geen voortdurende regel stelt, zodat Hij geen andere manier zou kunnen gebruiken. Gelijk Hij ongetwijfeld een andere manier gebruikt heeft in de roeping van velen, die Hij alleen door de innerlijke verlichting des Geestes, zonder tussenkomst der prediking, met de ware kennis omtrent Hem begiftigd heeft. En aangezien zij menen, dat het zeer ongerijmd zou zijn, indien aan de kleine kinderen enige kennis Gods toegeschreven wordt, daar Mozes hun de kennis van goed en kwaad ontzegt, moeten zij mij eens antwoorden, welk gevaar er in gelegen is, indien men zegt, dat zij nu enig deel van die genade ontvangen, wier volle overvloed zij een weinig later genieten zullen. Want indien de volheid des levens bestaat in de volmaakte kennis Gods, en daar sommigen van de kinderen, die terstond in hun prille jeugd door de dood vanhier weggerukt worden, tot het eeuwige leven overgaan, zo worden zij ongetwijfeld opgenomen tot het onmiddellijke aanschouwen van Gods aangezicht. Waarom zou dan de Here hen, die Hij met de volle glans van zijn licht zal beschijnen, ook niet voor de tegenwoordige tijd, indien het Hem lust, met een klein vonkje bestralen, vooral, indien Hij hen niet eerder bevrijdt van hun onwetendheid, dan Hij hen ontrukt aan de kerker des vleses? Niet alsof ik zo maar zou willen beweren, dat zij met hetzelfde geloof zijn toegerust, dat wij in ons ervaren, of dat zij in 't algemeen een kennis hebben, die aan het geloof gelijk is, want dat laat ik liever onbeslist; maar ik zeg dit om een weinig de dwaze aanmatiging te beteugelen van hen, die, naar het hun in de mond komt, onbekommerd alles ontkennen of staande houden.

19. Einwurf: die Kinder können die Predigt nicht auffassen

Aber, so sagen sie, der Glaube kommt doch aus dem Hören (Röm. 10,17), und davon haben doch die Kinder noch gar keine Erfahrung gewonnen; auch können sie nicht in der Lage sein, Gott zu erkennen, weil Mose lehrt, daß ihnen die Erkenntnis des Guten und Bösen abgeht (Deut. 1,39). Aber die Wiedertäufer bemerken nicht, daß der Apostel, wenn er das Hören (der Predigt) für den Anfang des Glaubens erklärt, allein die gewöhnliche Ordnung und Austeilungsform beschreibt, die der Herr bei der Berufung der Seinen innezuhalten pflegt, ihm aber keine bleibende Regel setzt, so daß er kein anderes Verfahren einschlagen könnte. Eine solche andere Weise hat er unzweifelhaft bei der Berufung vieler Menschen angewandt, die er auf innerliche Weise durch die Erleuchtung vermittelst des Heiligen Geistes ohne jedes Dazwischentreten der Predigt mit der wahren Erkenntnis seiner selbst beschenkt hat. Wenn die Wiedertäufer aber der Ansicht sind, es sei recht widersinnig, wenn man den Kindern, denen doch 927 Mose (schon) das Begreifen von Gut und Böse abspricht, irgendwelche Erkenntnis Gottes zuschreiben wollte, so möchte ich doch, daß sie mir die Frage beantworteten, welche Gefahr denn darin liegen soll, wenn man sagt, daß sie nun ein Stücklein der Gnade empfangen, deren vollen Reichtum sie bald nachher genießen sollen. Denn die Fülle des Lebens besteht doch in der vollkommenen Erkenntnis Gottes; wenn nun aber einige unter den Kindern, die der Tod gleich in ihrer frühesten Jugend aus diesem Leben hinwegnimmt, in das ewige Leben übergehen, so werden sie damit also unzweifelhaft zum Anschauen des Angesichts Gottes in seiner vollendeten Gegenwärtigkeit zugelassen. Wenn der Herr also solche Kinder mit dem vollen Strahlenglanz seines Lichtes erleuchten wird – weshalb sollte er sie dann nicht auch, wenn es ihm gefällt, für die gegenwärtige Zeit mit einem geringen Fünklein solchen Lichtes bestrahlen, vor allem wo er sie doch erst dann ihrer Unwissenheit entkleidet, wenn er sie aus dem Knechthaus des Fleisches hinwegnimmt? Ach sage dies nicht, weil ich unbedacht behaupten wollte, die Kinder seien mit dem nämlichen Glauben begabt, den wir in uns erfahren, oder sie hätten überhaupt eine dem Glauben ähnliche Erkenntnis – das möchte ich lieber in der Schwebe lassen –, sondern nur, um die törichte Anmaßung solcher Leute ein wenig in Schranken zu weisen, die, je wie ihnen die Backen aufgeblasen sind, alles Erdenkliche unbekümmert bestreiten oder behaupten.

19. ’n Weerlegging van die beswaar dat kindertjies nog nie die geloof het nie en daarom nie gedoop behoort te word nie

“Maar”, sê hulle, “die geloof kom deur die gehoor,⁹⁴ en hulle het nog nie die gebruik daarvan gekry nie, en hulle is nie in staat en opgewasse om God te ken nie omdat hulle, soos Moses leer, van die kennis van goed en van kwaad verstoke is”.⁹⁵ Hulle merk egter nie op dat die apostel wanneer hy die gehoor die beginsel van die geloof maak, slegs die gewone beleid en uitdeling van die Here beskryf waaraan Hy gewoonlik in die roeping van die wat aan Hom behoort, hou nie.

1654 Hulle let ook nie op dat hy nie vir Hom ’n ewige reël neerlê sodat Hy van geen ander reël gebruik kan maak nie. So het Hy beslis verskillende maniere gebruik in die roeping van baie mense aan wie Hy innerlik deur die verligting van die Gees en sonder die tussenkoms van die prediking ware kennis oor Hom geskenk het. Omdat hulle egter meen dat dit baie ongerymd is as enige kennis van God aan kindertjies gegun word omdat Moses hulle die kennis van goed en van kwaad ontsê, moet hulle my asseblief antwoord watter gevaar daarin bestaan as daar gesê word dat kinders nou ’n gedeelte van daardie genade ontvang waarvan hulle die voile oorvloed ’n rukkie later sal geniet. Want as die volheid van die lewe in die volmaakte kennis van God bestaan, en aangesien sommige van hulle wat die dood in die begin van hulle suigelingsjare wegruk, na die ewige lewe oorgaan, word hulle beslis ontvang om die aangesig van God van baie naby te aanskou.

Waarom sou die Here diegene wat Hy met die voile glans van sy lig sal verlig, nie nou ook, as dit sy wil is, met ’n geringe vonkie daarvan bestraal nie - veral as Hy hulle nie hulle onkunde ontneem voordat Hy hulle uit die gevangenis van die vlees verlos nie? Ek sou nie graag roekeloos wou beweer dat hulle dieselfde geloof het wat ons in ons ervaar nie, of dat hulle hoegenaamd ’n soortgelyke kennis van die geloof as ons het nie. Ek verkies immers om dit onbeslis te laat. My bedoeling is egter om die dwase verwaandheid van die Wederdopers effens aan bande te lê omdat hulle alles waarvan hulle die mond van vol het, onbesorg ontken of bevestig.

19. Но как это может быть, спрашивают они, если вера (по слову св. Павла) от слышания [Рим 10:17], а младенцы ещё не знают ни добра ни зла? Однако наши противники упускают из виду, что св. Павел говорит здесь исключительно об обычном способе, каким Господь даёт веру. Но это не значит, что Он не может воспользоваться другим способом. И Он действительно пользовался им неоднократно, изнутри касаясь ни разу не слышавших его Слова и тем самым сообщая им знание своего Имени. А поскольку наши противники полагают это противоречащим природе младенцев, которые, по слову Моисея, не знают ни добра ни зла (Втор 1:39), я спрашиваю их: на каком основании ограничивают они могущество Бога, полагая, будто Он не может теперь же отчасти соделать в младенцах то, что сделает чуть позже? Ведь если полнота жизни - в совершенном знании Бога, то Бог, желая спасти некоторых покидающих этот мир в младенческом возрасте, несомненно дарует им полное знание Себя. Но если они будут вполне обладать им в будущей жизни, то почему не могут уже в этой жизни испытать некое предощущение или различить некий проблеск такого знания? Особенно если принять во внимание, что, по нашему мнению, Бог лишает их неведения не раньше, чем освобождает из темницы тела? Мы не утверждаем, что младенцы обретают веру, так как не знаем, каким именно образом Бог поступает с ними. Мы лишь хотим указать на дерзость и самомнение этих людей, которые по собственному измышлению принимают или отвергают всё, что им заблагорассудится, невзирая ни на какие возможные возражения.

20. Verum quo adhuc validius hac parte insistant, subnectunt Baptismum poenitentiae ac fidei sacramentum esse^a; quare^b quum neutra in tenellam infantiam cadat^c, cavendum ne, si in Baptismi communionem admittatur, inanis et evanida reddatur significatio¹. At enim haec tela in Deum magis quam in nos diriguntur. Siquidem et Circuncisionem fuisse poenitentiae signum, multis Scripturae testimoniis compertissimum est^{d 2}. Deinde a Paulo nuncupatur sigillum iustitiae fidei [Rom. 4.^e b. 11]. Ab ipso itaque Deo ratio exigatur, cur eam infantium corporibus inscribi iusserit. Postquam enim in eadem sunt causa Baptismus et Circuncisio, huic nihil dare possunt quod non alteri^f simul concedant. Si ad solitum cuniculum respectant, figuratos tum fuisse per infantiae aetatem spirituales infantes, iam obstructa est illis via. Dicimus ergo, quum Circuncisionem poenitentiae fideique sacramentum infantibus Deus communicarit, non videri absurdum si nunc Baptismi participes fiant: nisi palam in Dei institutionem debacchari placet. Verum cum in Dei factis omnibus tum in hoc quoque ipso satis sapientiae, iustitiae, ^gad retundendas impiorum obtrectationes relucet. Nam etsi infantes, quo circuncidebantur momento, quid sibi vellet signum illud intelligentia non comprehendebant: vere tamen circuncidebantur in naturae suae corruptae ac contaminatae mortificationem, quam adulti postea meditarentur^h. || Denique nullo negotio solvi potest obiectio haec, Baptizari in futuram poenitentiam et fidem: quae etsi nondum in illis formatae suntⁱ, arcana tamen Spiritus operatione utriusque semen in illis latet. || Hac responsione semel evertitur quicquid adversum nos torquent a Baptismi significatione petitum. Quale est elogium quo a Paulo insignitur, ubi vocat lavacrum regenerationis et renovationis [Tit. 3. b. 5]. Unde ratiocinantur nemini nisi earum rerum capaci conferendum³. Sed enim nobis ex adverso excipere licet, neque Circuncisionem aliis quam regeneratis fuisse conferendam, quae regenerationem designabat. Atque ita Dei institutum a nobis condemnabitur^k. Proinde (quod iam 325 aliquoties attigimus) quaecunque ad quatefaciendam Circuncisionem argumenta inclinant, vim nullam habent^a in oppugnando Baptismo. Neque elabuntur, si dixerint statum esse nobis ac fixum quod Dei authoritate certo nititur, etiamsi nulla eius ratio extet: quae reverentia neque paedobaptismo debetur, neque aliis similibus, quae expresso Dei verbo non sunt nobis commendata¹: quando hoc dilemmate deprehensi semper tenentur. Aut enim legitimum nullisque cavillis obnoxium, aut reprehensione dignum fuit de circuncidendis infantibus Dei^b praeceptum^c. Si nihil absoni nec absurdi in illo fuit, nec in paedobaptismi observatione quippiam absurdi notari poterit.

20. Mais ils pressent encore de plus pres, disant que le Baptesme est Sacrement de penitence et de foy, comme l’Escriture nous enseigne. Puis donc que penitence et foy ne peuvent estre en un petit enfant, c’est une chose mal convenable de leur appliquer le Sacrement, veu qu’en ce faisant sa signification est rendue vaine. Ces argumens combattent contre l’ordonnance de Dieu, plus que contre nous. Car que la Circoncision ait esté signe de penitence, il appert par plusieurs tesmoignages de l’Escriture: principalement du quatrieme chapitre de Jeremie. Et sainct Paul le nomme Sacrement de la justice de foy (Rom. 4:11). Qu’on demande donc raison à Dieu, pourquoy il l’a fait appliquer aux petits enfans. Car puis que c’est une mesme raison, si cela n’a esté fait desraisonnablement, il n’y a non plus d’inconvenient au Baptesme. S’ils cerchent leurs subterfuges accoustumez, que les enfans d’aage ont figuré les vrais enfans regenerez: cela desja leur est osté. Voicy donc que nous disons, Puis que nostre Seigneur a voulu que la Circoncision, combien qu’elle fust Sacrement de foy et penitence, fust communiquée aux enfans, il n’y a nul inconvenient que le Baptesme leur soit communiqué. Si ces calomniateurs ne veulent d’aventure accuser Dieu, en ce qu’il a fait telle ordonnance. Mais la verité, sapience et justice de Dieu, reluit assez clairement en tous ses faits, pour confondre leur folie, mensonge et iniquité. Car combien que les enfans ne comprinssent point pour lors que vouloit dire la Circoncision, si ne laissoyent-ils pas d’estre circonciz en la chair, à la mortification interieure de leur nature corrompue, pour la mediter et s’y estudier quand l’aage le porteroit, estans à ce instruits dés leurs premieres années. Bref, ceste objection est solue en un mot, quand nous disons qu’ils soat baptizez en foy et penitence pour l’advenir: desquelles combien qu’on ne voye point d’apparence, toutesfois la semence y est plantée par l’operation secrete du sainct Esprit. Par ceste raison se peuvent soudre tous autres passages qu’ils amenent, appartenais à la signification du Baptesme. Comme quand de ce que sainct Paul l’appelle Le lavement de regeneration et renovation (Tite 3:5), ils pretendent qu’on ne le doit bailler sinon à ceux qui sont capables d’estre regenerez et renouvellez. Mais nous aurons tousjours à repliquer: La Circoncision est signe de regeneration et renovation: elle ne se doit donc bailler sinon à ceux qui en sont ja de present participans. Et par ainsi, selon leur intention, l’ordonnance de Dieu, de circoncir les petits enfans, seroit folle et desraisonnable. Pourtant toutes les raisons qui combattent aussi bien contre la Circoncision, ne sont à recevoir pour impugner le Baptesme. Et ne peuvent calomnier qu’il faut laisser pour fait ce qui est institué du Seigneur: et qu’il faut avoir pour resolu qu’il est bon et sainct, sans en enquerir: laquelle reverence n’est pas deue aux choses lesquelles ne sont expressement commandées de luy. Car il n’y a sinon à respondre à ceste question: Ou Dieu a institué la Circoncision pour les petits enfans à bonne raison, on non. Si elle a esté bien instituée, tellemen t qu’on ne puisse alleguer aucune absurdité à l’encontre, autant en est-il du Baptesme.

20. To strengthen their cause still further, our opponents proceed to allege, that baptism is a sacrament of repentance and faith; and that, therefore, as neither of these can be exercised in infancy, infants ought not to be admitted to a participation of baptism, the signification of which would thereby be rendered vain. But these arguments are directed against God, more than against us. For it is very evident, from many testimonies of Scripture, that circumcision also was a sign of repentance, and Paul calls it “a seal of the righteousness of faith.”¹¹⁹⁷ Let the reason, then, be demanded of God himself, why he commanded it to be impressed on the bodies of infants. For, as baptism and circumcision both stand on the same ground, they can attribute nothing to the latter which they must not also grant to the former. If they recur to their favourite subterfuge, that the age of infancy then prefigured spiritual infants, it has been already answered. We say, therefore, that since God formerly communicated to infants the rite of circumcision, which was a sacrament of repentance and faith, it appears to be no absurdity for them now to be admitted to a participation of baptism; unless these men wish to offer a direct insult to the institution of God. But in this, as well as in all the proceedings of God, his wisdom and righteousness 511are sufficiently conspicuous to repress the opposition and detraction of the impious. For though infants, at the time of their circumcision, did not understand the meaning of that sign, they were nevertheless truly circumcised into the mortification of their corrupt and polluted nature, which they were to pursue in mature years. In short, this objection may be answered without any difficulty, by saying that they are baptized into future repentance and faith; for though these graces have not yet been formed in them, the seeds of both are nevertheless implanted in their hearts by the secret operation of the Spirit. This answer at once overturns every argument they urge against us, derived from the signification of baptism; as when they allege the designation given it by Paul, where he calls it “the washing of regeneration and renewing;”¹¹⁹⁸ whence they argue that it ought to be given only to such as are capable of being regenerated and renewed. But we may reply, on the other hand, neither was circumcision, which was a sign of regeneration, to be given to any but such as were already regenerated; and this, in their apprehension, will be to condemn the ordinance of God. Therefore, as we have suggested several times before, whatever arguments tend equally to invalidate circumcision, can have no force in the controversy against baptism. Nor can they escape from any difficulty, by saying, that whatever clearly rests on the authority of God, we ought to consider as fixed and determined, though we can discover no reason for it; but that this reverence is not due to infant baptism, or to other similar things, which are not enjoined upon us by the express word of God; for they will always be held fast by this dilemma. Either the command of God, respecting the circumcision of infants, was legitimate and liable to no objections, or it was deserving of censure. If there was no absurdity in that command, neither can any absurdity be detected in the practice of infant baptism.

20. Answer continued.

In order to gain a stronger footing here, they add, that baptism is a sacrament of penitence and faith, and as neither of these is applicable to tender infancy, we must beware of rendering its meaning empty and vain, by admitting infants to the communion of baptism. But these darts are directed more against God then against us; since the fact that circumcision was a sign of repentance is completely established by many passages of Scripture (Jer. 4:4). Thus Paul terms it a seal of the righteousness of faith (Rom. 4:11). Let God, then, be demanded why he ordered circumcision to be performed on the bodies of infants? For baptism and circumcision being here in the same case, they cannot give anything to the latter without conceding it to the former. If they recur to their usual evasion, that, by the age of infancy, spiritual infants were then figured, we have already543closed this means of escape against them. We say, then, that since God imparted circumcision, the sign of repentance and faith, to infants, it should not seem absurd that they are now made partakers of baptism, unless men choose to clamour against an institution of God. But as in all his acts, so here also, enough of wisdom and righteousness shines forth to repress the slanders of the ungodly. For although infants, at the moment when they were circumcised, did not comprehend what the sign meant, still they were truly circumcised for the mortification of their corrupt and polluted nature—a mortification at which they afterwards aspired when adults. In fine, the objection is easily disposed of by the tact, that children are baptised for future repentance and faith. Though these are not yet formed in them, yet the seed of both lies hid in them by the secret operation of the Spirit. This answer at once overthrows all the objections which are twisted against us out of the meaning of baptism; for instance, the title by which Paul distinguishes it when he terms it the“washing of regeneration and renewing” (Tit. 3:5). Hence they argue, that it is not to be given to any but to those who are capable of such feelings. But we, on the other hand, may object, that neither ought circumcision, which is designated regeneration, to be conferred on any but the regenerate. In this way, we shall condemn a divine institution. Thus, as we have already hinted, all the arguments which tend to shake circumcision are of no force in assailing baptism. Nor can they escape by saying, that everything which rests on the authority of God is absolutely fixed, though there should be no reason for it, but that this reverence is not due to pædobaptism, nor other similar things which are not recommended to us by the express word of God. They always remain caught in this dilemma. The command of God to circumcise infants was either legitimate and exempt from cavil, or deserved reprehension. If there was nothing incompetent or absurd in it, no absurdity can be shown in the observance of pædobaptism.

20. Maar om nog krachtiger in dit opzicht aan te houden, voegen ze er aan toe, dat de Doop een sacrament is der bekering en des geloofs, en dat men daarom, daar geen van deze beide valt in de tedere kinderleeftijd, er voor moet oppassen, dat niet de betekenis van de Doop ijdel en onnuttig gemaakt wordt, wanneer men de kleine kinderen tot zijn gemeenschap toelaat. Evenwel deze wapenen worden meer tegen God dan tegen ons gericht. Immers het is door veel getuigenissen der Schrift volkomen zeker, dat ook de besnijdenis een teken der bekering was. Bovendien wordt ze door Paulus (Rom. 4:11) genoemd een zegel van de rechtvaardigheid des geloofs. Laat men dus van God zelf rekenschap eisen, waarom Hij bevolen heeft, dat zij in de lichamen der kleine kinderen zou ingegrift worden. Want daar het met de Doop en de besnijdenis één zaak is, kunnen zij aan de laatste niets geven, dat ze niet tevens aan de eerste toestaan. Indien ze hun heil zoeken in de gewone uitvlucht, dat toen door de kinderlijke leeftijd de geestelijke kinderen werden afgebeeld, dan is de weg hun reeds versperd. Wij zeggen dus, dat, dewijl God de besnijdenis als een sacrament der bekering en des geloofs aan de kinderen heeft toegedeeld, het niet ongerijmd schijnt, wanneer ze nu de Doop deelachtig worden; tenzij men openlijk tegen Gods instelling te keer wil gaan. Maar niet alleen in alle daden Gods, maar ook in deze schittert genoeg wijsheid, en rechtvaardigheid om de tegenwerkingen der goddelozen krachteloos te maken. Want ofschoon de kinderen op het ogenblik, waarop ze besneden werden, met hun verstand niet begrepen, wat de bedoeling van dat teken was, werden ze toch waarlijk besneden tot doding van hun verdorven en bezoedelde natuur, om daarover later, wanneer ze volwassen waren, na te denken. Kortom, deze tegenwerping kan zonder moeite weerlegd worden hierdoor, dat de kinderen gedoopt worden tot de toekomstige bekering en het toekomstige geloof; want ofschoon die nog niet in hen gevormd zijn, ligt toch het zaad van beide door de verborgen werking des Geestes reeds in de kinderen besloten. Door dit antwoord wordt op eenmaal omvergeworpen alwat zij tegen ons aanvoeren, dat ontleend is aan de betekenis van de Doop. Zoals het lofwoord, waarmee Paulus de Doop siert, wanneer hij hem noemt het bad der wedergeboorte en der vernieuwing (Tit. 3:5) Waaruit zij beredeneren, dat de Doop slechts geschonken moet worden aan hem, die tot die beide zaken geschikt is. Maar dan kunnen wij van de andere kant weer daar tegen inbrengen, dat ook de besnijdenis, die de wedergeboorte beduidde, aan geen andere had behoren geschonken te worden dan aan wedergeborenen. En zo zal de instelling Gods door ons veroordeeld worden. Daarom hebben (hetgeen ik reeds verscheidene malen aangeroerd heb) alle argumenten, die er toe neigen om de besnijdenis aan het wankelen te brengen, generlei kracht tot het bestrijden van de Doop. En zij zullen ook niet ontsnappen, wanneer zij zeggen, dat voor ons vast en zeker is hetgeen met zekerheid steunt op Gods gezag, ook indien geen enkele redelijkheid daarvan te zien is, maar dat deze eerbied niet verschuldigd is aan de kinderdoop noch aan andere dergelijke dingen, die ons niet zijn bevolen door het uitgedrukte Woord Gods; want altijd worden zij vastgehouden door deze sluitrede: Gods gebod aangaande het besnijden der kleine kinderen was òf wettig en zo, dat men er geen aanmerking op kan maken, òf het was berispenswaardig. Indien er niets ongeschikts of ongerijmds in was, zal ook in de onderhouding van de kinderdoop niets ongerijmds kunnen aangewezen worden.

20. Einwurf: die Kinder sind weder der Buße noch des Glaubens fähig

Um aber ihrer Ansicht in diesem Stück einen noch kräftigeren Nachdruck zu verschaffen, fügen sie die Behauptung hinzu, die Taufe sei doch das Sakrament der Buße und des Glaubens; aus diesem Grunde aber müsse man sich, da doch weder Buße noch Glauben in die zarteste Kindheit fielen, davor in acht nehmen, daß diese Bedeutung des Sakraments durch Zulassung der Kinder zur Gemeinschaft an der Taufe eitel und inhaltslos würde. Aber diese Geschosse richten sich nun mehr gegen Gott als gegen uns. Denn es geht aus vielen Zeugnissen der Schrift völlig deutlich hervor, daß auch die Beschneidung ein Zeichen der Buße gewesen ist. Zudem wird sie von Paulus als „Siegel der Gerechtigkeit des Glaubens“ bezeichnet (Röm. 4,11). Man muß also Gott selbst darüber zur Rechenschaft ziehen, weshalb er geboten hat, die Beschneidung den Leibern der Kinder aufzuprägen. Denn da es nun mit Taufe und Beschneidung gleich bestellt ist, so können sie der Beschneidung nichts geben, ohne es zugleich auch der Taufe zuzugestehen. Wenn sie sich hier wieder nach ihrer gewohnten Ausflucht umsehen, damals seien durch das kindliche Alter die geistlichen Kinder bildlich veranschaulicht gewesen, so ist ihnen der Weg schon verrammelt. Wir behaupten also: da Gott die Beschneidung, die doch ein Sakrament der Buße und des Glaubens war, den Kindern hat zuteil werden lassen, so kann es nicht widersinnig erscheinen, wenn sie nun auch der Taufe teilhaftig werden, es sei denn, daß man gegen Gottes Einsetzung offen seine Wut auslassen wollte. Jedoch erstrahlt wie in allen Taten Gottes, so auch eben in dieser genug Weisheit und Gerechtigkeit, um den Widerstand der Gottlosen zu dämpfen. Denn obwohl die Kinder in dem Augenblick, da sie beschnitten wurden, mit ihrem Verstand noch nicht begriffen, was jenes Zeichen für eine Bedeutung hätte, so wurden sie trotzdem in Wahrheit zur Abtötung ihrer verderbten und befleckten Natur beschnitten, um dann später, wenn sie herangewachsen waren, ihre Betrachtung auf solche Abtötung zu richten. Kurzum, dieser Einwand läßt sich ohne Mühe durch die Erwägung aus der Welt schaffen: die Kinder werden auf ihre künftige Buße und ihren künftigen Glauben hin getauft; beide haben in ihnen noch keine Gestalt gewonnen, aber durch das verborgene Wirken des Geistes liegt dennoch der Same zu beiden in ihnen beschlossen.

Durch diese Antwort wird dann auch alles auf einmal umgestoßen, was sie von der Bedeutung der Taufe hernehmen und gegen uns kehren. Dazu gehört auch der Lobpreis, 928 mit dem die Taufe von Paulus ausgezeichnet wird, indem er sie das Bad der Wiedergeburt und Erneuerung“ nennt (Tit. 3,5). Daraus ziehen sie den Schluß, die Taufe dürfte also niemand gewährt werden, er sei denn dieser Dinge fähig. Aber wir können dann eben auf der anderen Seite wieder einwenden, daß dann auch die Beschneidung, die doch die Wiedergeburt bezeichnete, niemandem anders als Wiedergeborenen hätte erteilt werden dürfen. Und auf diese Weise würde dann Gottes Einsetzung von uns verdammt werden. Daher haben, wie ich schon mehrfach berührt habe, alle Beweisgründe, die dazu angetan sind, die Beschneidung ins Wanken zu bringen, auch zur Bekämpfung der Taufe keine Kraft. Sie können auch nicht entwischen, wenn sie sagen: was sich mit Sicherheit auf Gottes Autorität stütze, das sei für uns fest und unerschütterlich, auch wenn keine Begründung dafür erkennbar wäre, diese Ehrerbietung aber komme weder der Kindertaufe noch anderen ähnlichen Dingen zu, weil sie uns nicht durch ein ausdrückliches Wort Gottes anbefohlen seien. Denn sie bleiben dann immerfort in dem Entweder-Oder befangen: Gottes Gebot, die Kinder zu beschneiden, war entweder rechtmäßig und keinerlei Ausflüchten unterworfen – oder es war eben tadelnswert; lag nun aber nichts Ungereimtes oder Widersinniges in diesem Gebot, so wird man auch bei der Übung der Kindertaufe nichts Widersinniges aufweisen können.

20. Die redenasie dat die doop ’n sakrament van bekering en geloof is en dat kindertjies daarom daarvan uitgesluit moet word, is vals

Maar om nog sterker op hierdie aspek aan te dring, voeg hulle by dat die doop ’n sakrament van berou en van geloof is; en aangesien geeneen van die twee in ’n tere suigeling voorkom nie, moet daarom gewaak word dat die betekenis van die doop nie niksseggend en nutteloos gemaak word as hulle tot deelname daaraan toegelaat word nie.⁹⁶ Hierdie wapens word trouens teen God eerder as teen ons gerig. Na aanleiding van vele Skrifgetuienisse is dit baie beslis seker dat ook die besnydenis ’n teken van berou was.⁹⁷ Dit word kortom deur Paulus ’n teken van die regverdiging van die geloof genoem.⁹⁸

1655 Laat hulle dan van God self die rede eis waarom Hy beveel het dat die liggame van kindertjies daarmee gegraveer moes word. Omdat die doop en die besnydenis hulle op gelyke vlak bevind, kan hulle nie aan die een iets gee wat hulle nie tegelyk aan die ander een moet toestaan nie. As hulle hulle oë op die uitvlug waaraan hulle gewoond is, vestig, naamlik dat geestelike kinders destyds deur die suigelingsjare uitgebeeld is, is daar reeds ’n hindernis op hulle pad. Ons sê derhalwe dat, aangesien God die besnydenis as ’n sakrament van berou en van die geloof aan suigelinge toebedeel het, dit nie ongerymd kan lyk as hulle nou deelgenote aan die doop word nie tensy hulle openlik teen hierdie instelling van God wil raas. Maar soos in al God se werke, skitter ook in hierdie werk genoeg wysheid en geregtigheid om die beledigings van goddelose mense teen te gaan. Want hoewel kindertjies op die stadium waarop hulle besny is, nie met hulle verstand kon verstaan wat die teken vir hulle beteken nie, is hulle nogtans waarlik tot die afsterwe van hulle bedorwe en besmette natuur besny, terwyl hulle eers later, toe hulle groot geword het, daaroor kon nadink.

Hierdie beswaar kan sonder moeite kortom soos volg weerlê word: kindertjies word gedoop tot berou en geloof in die toekoms; hoewel dit nog nie in hulle gestalte aangeneem het nie, is die saad van beide hierdie gawes deur die verborge werking van die Gees in hulle verskuil. Met hierdie antwoord is tegelyk alles wat hulle uit die betekenis van die doop aflei en teen ons verdraai, omvergewerp. So byvoorbeeld die lofbetuiging waarmee Paulus die doop vereer wanneer hy dit die bad van die wedergeboorte en die vernuwing noem.⁹⁹ Na aanleiding daarvan redeneer hulle dat die doop aan niemand behalwe aan een wat die dinge verstaan, verleen moet word nie.¹⁰⁰ Ons kan egter hierteen die beswaar opper dat die besnydenis slegs aan mense wat wederbaar is, verleen moes word omdat dit die wedergeboorte aangedui het. En so sal hierdie instelling van God deur ons veroordeel word.

Soos ons dit dus reeds etlike male aangeraak het, het al die redenasies wat hulle verdraai om die besnydenis aan die wankel te bring, geen krag om die doop te beveg nie. Hulle sal ook nie daarmee wegkom as hulle sê dat hulle alles vir ons as vas en seker beskou wat beslis op God se gesag berus, selfs al sou die redes daarvoor nie bekend wees nie. Hierdie eerbied is ons nie aan die kinderdoop verskuldig nie, nôg aan ander dergelike dinge wat nie uitdruklik deur die Woord van God ons opgedra is nie.¹⁰¹ Hulle sal nie hiermee wegkom nie omdat hulle deur hierdie probleem oorval is en altyd daardeur vasgehou word: die bevel van God 1656 om die kindertjies te besny was inderdaad òf wettig en nie blootgestel aan enige belastering nie, òf dit het teregwysing verdien. As daar geen wanklank of ongerymdheid daarin was nie, sal daar ook in die handhawing van die kinderdoop geen ongerymdheid bemerk kan word nie.

20. Однако они продолжают настаивать на своём, ссылаясь на то, что крещение, согласно Писанию, есть таинство покаяния и веры. Но так как у младенцев не может быть ни покаяния, ни веры, то якобы и таинство крещения не подобает им, поскольку его смысл в таком случае окажется выхолощенным.

Все эти доводы противоречат не столько нашим словам, сколько Божьему установлению. Многочисленные свидетельства Писания (особенно из четвёртой главы Книги пророка Иеремии) указывают на обрезание как на знак покаяния. И св. Павел называет обрезание печатью праведности через веру (Рим 4:11). Так что пусть наши противники требуют объяснений у Бога, на каком основании Он пожелал предписать обрезание младенцев! Но коль скоро такое основание существует, оно действительно и в отношении крещения. Если же они по своему обыкновению станут кивать на то, что дети по возрасту символизируют истинных детей по возрождению, тот этот их довод уже опровергнут.

Итак, мы утверждаем следующее: коль скоро Господь пожелал, чтобы обрезание, будучи таинством покаяния и веры, совершалось в отношении младенцев, то нет ничего неподобающего и в совершении им крещения, если только эти злоречивые безумцы не хотят вменить такое установление Богу в вину. Но истина, мудрость и праведность Божья сияет во всех его делах, опровергая безумие, ложь и нечестие наших противников. Ибо хотя младенцы ещё не понимают значения обрезания, они всё равно оказываются обрезанными по плоти, во внутреннее умерщвление греховного естества. Когда же они войдут в должный возраст, то смогут осмыслить таинство и проникнуть в его глубину, будучи подготовлены к тому с первых лет жизни. Короче говоря, данное затруднение разрешается одним словом: мы утверждаем, что младенцы получают крещение в вере и покаянии на будущее. И хотя эти вера и покаяние в них ещё не проявлены, семя их уже заронено тайным действием Св. Духа.

Точно так же разрешаются и все прочие вопросы, связанные со свидетельствами Писания о смысле крещения. Например, наши противники ссылаются на то, что св. Павел называет крещение «банею возрождения и обновления» (Тит 3:5), и на этом основании утверждают, что оно должно быть достоянием только тех, кто способен к возрождению и обновлению. В ответ мы повторим, что и обрезание представляет собой знак возрождения и обновления, а значит, должно было совершаться лишь над теми, кто уже к нему причастен. Так что если следовать их логике, Божья заповедь обрезывать младенцев нелепа. Но все доводы, направленные против обрезания, бессильны и против крещения. Не принесёт пользы нашим противникам и другая уловка: дескать, установленное Господом следует принять как данность и считать благим и святым, не доискиваясь до его причин, однако подобное благоговение не является обязательным в отношении вещей, не получивших ясно выраженного определения в его Слове. Пусть ответят только на один вопрос: имеет ли Божественная заповедь обрезывать младенцев благое основание или не имеет? Если имеет (так, что не может быть опровергнута никакими абсурдными возражениями), то имеет его и крещение.

21. Quam vero conantur hoc loco inurere absurditatis maculam², sic eluimus. Quos electione sua dignatus est Dominus, si accepto regenerationis signo, praesenti vita ante demigrent quam adoleverint, eos virtute sui Spiritus nobis incomprehensa renovat, quo modo expedire solus ipse providet. Si grandescere in aetatem contingat, qua Baptismi veritatem edoceri queant, hinc magis ad renovationis studium accendentur, cuius tessera se a prima statim infantia donatos esse discent, quo eam toto vitae decursu meditarentur. Eodem referatur quod duobus locis Paulus docet^d, nos Christo per Baptismum consepeliri [Rom. 6. 4.; Coloss. 2. c. 12]. Nam eo non intelligit, consepultum Christo iam prius eum esse oportere qui Baptismo sit initiandus: sed quae Baptismo subest doctrina, simpliciter declarat: idque iam baptizatis; ut ne insani quidem Baptismo praeire^e ex hoc loco pugnaturi sint^f. In hunc modum Moses et Prophetae populum admonebant, quid sibi vellet Circuncisio, qua tamen infantes signati fuerant^{g 3}. Tantundem valet quod et Galatis scribit, 326 Eos dum baptizati fuerunt, Christum induisse [Galat. 3. d. 27]. Quorsum id? Nempe ut Christo in posterum viverent: quia non^a ante vixissent. Et quanquam in natu grandioribus mysterii intelligentiam signi susceptio consequi debet: parvulos tamen alio loco ac numero habendos, mox exponetur^b. Nec aliud statuendum est de loco Petri^c, in quo sibi magnum praesidium statuunt: quum dicit, non esse^d ablutionem ad abstergendas corporis sordes, sed bonae conscientiae testimonium coram Deo, per Christi resurrectionem [1. Pet. 3. d. 21]. Contendunt quidem illi ex eo nihil paedobaptismo reliquum fieri, nisi ut inanis sit fumus: nempe a quo longe seposita sit haec veritas¹. Verum hallucinatione ista identidem peccant, quod rem temporis ordine semper signo praeire velint. Nam et Circuncisionis veritas eodem conscientiae bonae testimonio constabat. Quod si necessario praecedere debuisset^e, nunquam infantes Dei^f mandato fuissent circuncisi. Verum ipse^g bonae conscientiae testimonium circuncisionis veritati subesse ostendens, simul tamen praecipiens parvulos circuncidi, ea parte in futurum tempus circuncisionem conferri satis indicat. Quare nihil plus in paedobaptismo praesentis efficaciae requirendum est, quam ut foedus cum illis a Domino percussum obfirmet et sanciat. Reliqua eius sacramenti significatio, quo tempore Deus ipse^h providerit, postea consequeturⁱ.

21. Parquoy à ce qu’ils pretendent nous amener á quelque absurdité, nous respondons ainsi: Les enfans recevans le signe de regeneration et renovation, s’ils decedent de ce monde devant que venir en aage de cognoissance, s’ils sont des esleuz du Seigneur, ils sont regenerez et renouvellez par son Esprit comme bon luy semble, selon sa vertu à nous cachée et incomprehensible. S’ils viennent jusques à l’aage qu’ils puissent estre instruits de la doctrine du Baptesme, ils cognoistront comment en toute leur vie ils ne doivent faire autre chose que mediter ceste regeneration, dont ils portent la marque dés leur enfance. En telle maniere aussi faut-il entendre ce que sainct Paul enseigne au sixieme des Romains et deuxieme des Colossiens, que par le Baptesme nous sommes enseveliz avec Christ (Rom. 6:4; Col. 2:12). Car en disant ces choses, il n’entend pas qu’elles doyvent preceder le Baptesme: mais seulement enseigne quelle est la doctrine du Baptesme, laquelle se peut aussi bien monstrer et apprendre apres l’avoir receu, comme paravant. Comme pareillement Moyse et les Prophetes remonstroyent au peuple d’Israel que la Circoncision vouloit dire, ja soit qu’ils eussent esté circonciz jeunes (Deut. 10:16; Jer. 4:4). Pourtant s’ils veulent conclurre que tout ce qui est representé au Baptesme doit preceder iceluy, leur faute est en cela par trop lourde: veu mesme que ces choses ont esté escrites aux personnes lesquelles avoyent ja esté bapitzées. Autant en fant-il dire de ce qu’escrit sainct Paul aux Galatiens: que nous tous qui sommes baptisez, avons vestu Jesus Christ (Gal. 3:27). Ce qui est vray. Mais à quelle fin? Pour vivre doresnavant en luy: non pas pource qu’auparavant nous y avons vescu. Et combien que les grans ne doyvent recevoir le signe, que premierement ils n’ayent intelligence de la chose, il y a diverse raison aux petits enfants, comme il sera dit en autre lieu. A une mesme fin tend le dire de sainct Pierre, que le Baptesme respondant à la figure de l’arche de Noé, nous est donné à salut (1 Pierre 3:21). Non point l’ablution exterieure des souillures de la chair, mais response de bonne conscience envers Dieu, qui est par la foy en la resurrection de Jesus Christ. Si la verité du Baptesme est bon tesmoignage de la conscience devant Dieu: quand cela sera separé, que reste-il plus qu’une chose vaine et de nulle importance? Parquoy si les enfans ne peuvent avoir ceste bonne conscience, leur Baptesme n’est que vanité et fumée. En cela ils se trompent tousjours, qu’ils veulent precisement que la verité sans quelque exception precede le signe. Lequel erreur nous avons abondamment cy devant refuté. Car la Circoncision, pourtant si elle estoit baillée aux petits enfants, ne laissoit point d’estre Sacrement de la justice de la foy, signe de penitence et regeneration. Si ces choses eussent esté incompatibles, Dieu n’eust pas fait telle ordonnance. Mais en nous enseignant que la substance de la Circoncision est telle, et cependant l’assignant aux petits enfans, il nous monstre assez que touchant ces poinctslà, elle leur est baillée pour le temps advenir. Donc la verité presente qu’il nous faut considerer au Baptesme, quand il est donné aux petits enfans, c’est qu’il est testification de leur salut, en seelant et confirmant l’alliance de Dieu sur eux. Pourtant toutes telles raisons ainsi demenees, ne sont que depravations de l’Escriture, comme chacun peut voir.

21. The charge of absurdity, with which they endeavour to stigmatize it, we thus refute: If any of those who are the objects of divine election, after having received the sign of regeneration, depart out of this life before they have attained years of discretion, the Lord renovates them by the power of his Spirit, incomprehensible to us, in such a manner as he alone foresees will be necessary. If they happen to live to an age at which they are capable of being instructed in the true signification of baptism, they will hence be the more inflamed to the pursuit of that renovation, with the token of which they find themselves to have been favoured in their earliest infancy, that it might be the object of their constant attention all their 512lifetime. In the same sense must be understood what Paul states in two places, that we are “buried with Christ by baptism.”¹¹⁹⁹ For he does not mean that he who is to be baptized, must previously be buried with Christ, but simply declares the doctrine which is contained in baptism, and that to persons already baptized; so that it would be unreasonable to argue from those passages, that such burial with Christ must precede baptism. In this manner Moses and the prophets reminded the people what was the meaning of circumcision, though they had received that rite when they were infants. To the same effect is what Paul writes to the Galatians, that “as many as have been baptized into Christ, have put on Christ.”¹²⁰⁰ For what purpose? Why, that they might thenceforward live to Christ, who had never lived to him before. And though in adults a knowledge of the mystery ought to precede the reception of the sign, yet a different rule is to be applied to infants, as we shall presently show. Nor can any other conclusion be drawn from that passage of Peter, which they consider as decisive in their favour—that baptism is “not the putting away of the filth of the flesh, but the answer of a good conscience toward God, by the resurrection of Jesus Christ.”¹²⁰¹ They contend that this passage leaves not the least room for the baptism of infants, who are not capable of that in which the truth of baptism is here stated to consist. But they frequently fall into this error, of maintaining that the thing signified should always precede the sign. For the truth of circumcision also consisted in the same answer of a good conscience; but if it ought of necessity to precede it, infants would never have been circumcised by the command of God. But by showing us that the answer of a good conscience is comprehended in the truth of circumcision, and at the same time commanding infants to be circumcised, he sufficiently indicates that it is administered with a view to something future. Wherefore, all the present efficacy to be required in the baptism of infants, is to ratify and confirm the covenant made with them by the Lord. The remaining signification of this sacrament will follow afterwards, at the time foreseen and appointed by the Lord.

21. Answer continued.

The charge of absurdity with which they attempt to stigmatise it, we thus dispose of. If those on whom the Lord has bestowed his election, after receiving the sign of regeneration, depart this life before they become adults, he, by the incomprehensible energy of his Spirit, renews them in the way which he alone sees to be expedient. Should they reach an age when they can be instructed in the meaning of baptism, they will thereby be animated to greater zeal for renovation, the badge of which they will learn that they received in earliest infancy, in order that they might aspire to it during their whole lives. To the same effect are the two passages in which Paul teaches, that we are buried with Christ by baptism (Rom. 6:4; Col. 2:12). For by this he means not that he who is to be initiated by baptism must have previously been buried with Christ; he simply declares the doctrine which is taught by baptism, and that to those already baptised: so that the most senseless cannot maintain from this passage that it ought to precede baptism. In this way, Moses544and the prophets reminded the people of the thing meant by circumcision, which however infants received. To the same effect, Paul says to the Galatians, “As many of you as have been baptised into Christ have put on Christ” (Gal. 3:27). Why so? That they might thereafter live to Christ, to whom previously they had not lived. And though, in adults, the receiving of the sign ought to follow the understanding of its meaning, yet, as will shortly be explained, a different rule must be followed with children. No other conclusion can be drawn from a passage in Peter, on which they strongly found. He says, that baptism is “not the putting away of the filth of the flesh, but the answer of a good conscience toward God by the resurrection of Jesus Christ” (1 Pet. 3:21). From this they contend that nothing is left for pædobaptism, which becomes mere empty smoke, as being altogether at variance with the meaning of baptism. But the delusion which misleads them is, that they would always have the thing to precede the sign in the order of time.¹ For the truth of circumcision consisted in the same answer of a good conscience; but if the truth must necessarily have preceded, infants would never have been circumcised by the command of God. But he himself, showing that the answer of a good conscience forms the truth of circumcision, and, at the same time, commanding infants to be circumcised, plainly intimates that, in their case, circumcision had reference to the future. Wherefore, nothing more of present effect is to be required in pædobaptism, than to confirm and sanction the covenant which the Lord has made with them. The other part of the meaning of the sacrament will follow at the time which God himself has provided.

21. De vlek nu der ongerijmdheid, die ze hier ons pogen aan te wrijven, wissen wij aldus af. Degenen, die de Here zijn verkiezing heeft waardig gekeurd, en die na het teken der wedergeboorte ontvangen te hebben uit het tegenwoordige leven verhuizen, voordat ze opgewassen zijn, die vernieuwt Hij door de voor ons onbegrijpelijke kracht zijns Geestes, gelijk Hij alleen voorziet, dat nuttig is. Indien het hun te beurt valt, dat ze opgroeien tot de leeftijd, waarop hun de waarheid van de Doop geleerd kan worden, zullen ze hierdoor meer aangevuurd worden tot het streven naar vernieuwing, wanneer zij zullen leren, dat het teken daarvan hun reeds terstond van hun eerste kindsheid af geschonken is, opdat zij de vernieuwing de ganse loop huns levens zouden bedenken. Op hetzelfde moet betrokken worden hetgeen Paulus op twee plaatsen leert, namelijk dat wij met Christus door de Doop begraven worden (Rom. 6:4;Col.2:12) Want hij verstaat daaronder niet, dat hij, die gedoopt moet worden, reeds te voren met Christus moet begraven zijn; maar de leer, die in de Doop ligt, wijst hij eenvoudig aan, en wel aan degenen, die reeds gedoopt zijn, zodat zelfs dwazen niet op grond van deze plaats zullen beweren, dat ze aan de Doop voorafgaat. Op deze wijze herinnerden Mozes en de profeten het volk er aan, wat de besnijdenis betekende, hoewel ze toch als kleine kinderen daarmee getekend waren. Hetzelfde bedoelt Paulus met hetgeen hij aan de Galaten (Gal. 3:27) schrijft, dat zij, toen ze gedoopt zijn, Christus hebben aangedaan. Waartoe? Wel opdat ze voortaan voor Christus zouden leven, daar ze tevoren niet geleefd hadden. En ofschoon bij ouderen het begrijpen van het sacrament aan het ontvangen van het teken moet voorafgaan, zal weldra uiteengezet worden, dat de kleine kinderen anders beschouwd moeten worden. En geen andere opvatting moet men hebben aangaande de plaats van Petrus (1 Petr. 3:21) waarin zij grote steun menen te vinden, namelijk als hij zegt, dat de Doop niet is een afwassing tot afwissing van de vuilheid des lichaams, maar een getuigenis van een goed geweten voor God, door de opstanding van Christus. Zij beweren op grond hiervan wel, dat van de kinderdoop niets overblijft, dan dat hij een ijdele rook is, en wel omdat hij ver verwijderd is van deze waarheid. Maar telkens weer zondigen zij door dit waandenkbeeld, dat de zaak in tijdsorde altijd aan het teken vooraf moet gaan. Want ook de waarheid der besnijdenis was gelegen in hetzelfde getuigenis van een goede consciëntie. Indien die noodzakelijk had behoren vooraf te gaan, zouden de kleine kinderen nooit door Gods bevel besneden zijn. Maar daar hij zelf aantoont, dat het getuigenis van een goede consciëntie begrepen is onder de waarheid der besnijdenis, maar tegelijkertijd toch beveelt de kleinen te besnijden, wijst hij voldoende aan, dat in dat opzicht de besnijdenis geschonken wordt voor de toekomende tijd. Daarom moet men in de kinderdoop voor het tegenwoordige niet meer werking zoeken, dan dat hij het verbond, door de Here met hen gesloten, bevestigt en bekrachtigt. De verdere betekenis van dat sacrament zal later volgen, op de tijd, die God zelf voorzien heeft.

21. Die Taufe geschieht auf die Zukunft hin

Den Makel der Widersinnigkeit, den sie uns nun an dieser Stelle aufzubrennen versuchen, wischen wir folgendermaßen ab. Wenn Menschen, die der Herr seiner Erwählung gewürdigt hat, nach Empfang des Zeichens der Wiedergeburt aus diesem gegenwärtigen Leben wieder ausziehen, ehe sie herangewachsen sind, so erneuert er sie mit der uns unbegreiflichen Kraft seines Geistes auf eine Weise, von der er selbst allein vorsieht, daß sie zum Ziele führt. Widerfährt es ihnen, zu einem Alter aufzuwachsen, in dem sie über die Wahrheit der Taufe unterwiesen werden können, so werden sie dadurch um so mehr zum Eifer um jene Erneuerung angefeuert, wo sie ja nun erfahren, daß sie mit dem Merkzeichen solcher Erneuerung schon gleich seid frühester Jugend beschenkt worden sind, um im ganzen Lauf ihres Lebens nach ihr zu trachten.

Eben hierauf muß es bezogen werden, wenn Paulus an zwei Stellen lehrt, wir würden durch die Taufe mit Christus begraben (Röm. 6,4; Kol. 2,12). Denn er meint hier nicht, daß der, der durch die Taufe eingeweiht werden soll, schon vorher mit Christus begraben sein muß, sondern er legt die Lehre, die der Taufe zugrunde liegt, schlicht dar, und zwar solchen gegenüber, die bereits getauft sind. Es werden also nicht einmal wahnwitzige Leute auf Grund dieser Stelle die Meinung verteidigen können, diese Lehre gehe der Taufe vorauf. In dieser Weise machten Mose und die Propheten das Volk darauf aufmerksam, was die Beschneidung für eine Bedeutung hatte, mit der doch die Hörer schon als Kinder gezeichnet worden waren (Deut. 10,16; Jer. 4,4)!

Den gleichen Sinn hat es, wenn Paulus auch an die Galater schreibt, als sie getauft worden wären, da hätten sie „Christum angezogen“ (Gal. 3,27). Wozu das? Sie sollten eben fortan Christo leben, weil sie ihm vorher nicht gelebt hatten! Und obwohl bei älteren Menschen der Empfang des Zeichens auf das Begreifen des Geheimnisses folgen soll, so muß doch bald dargelegt werden, daß es mit den Kindern eine andere Bewandtnis hat.

Anders läßt sich auch jene Petrusstelle nicht auffassen, in der die Wiedertäufer einen wesentlichen Schutz zu finden meinen; Petrus sagt da von der Taufe, sie sei nicht eine Abwaschung zum Abtun der Befleckungen des Leibes, sondern das Zeugnis eines guten Gewissens vor Gott, durch die Auferstehung Christi (1. Petr. 3,21). Auf Grund dieser Stelle behaupten sie nun, der Kindertaufe werde nichts übriggelassen, als daß sie eine eitle Sache, ein Nebelrauch sei, und zwar, weil eben diese 929 Wahrheit (von der Petrus redet) weit von ihr weg sei. Aber hier versündigen sie sich abermals durch die irrige Meinung, die darin besteht, daß sie verlangen, die Sache müsse stets in der zeitlichen Reihenfolge dem Zeichen vorausgehen. Denn auch die Wahrheit der Beschneidung bestand in dem nämlichen „Zeugnis eines guten Gewissens“. Hätte diese Wahrheit nun unumgänglich (der Zeit nach) vorausgehen müssen, so wären die Kinder nie und nimmer auf Gottes Geheiß beschnitten worden. Aber indem der Herr selbst zeigt, daß der Wahrheit der Beschneidung das Zeugnis eines guten Gewissens innewohnt, und indem er trotzdem gleichzeitig die Weisung gibt, die kleinen Kinder zu beschneiden, gibt er genugsam zu verstehen, daß in dieser Hinsicht die Beschneidung auf die künftige Zeit hin erteilt wird. Daher darf man in der Kindertaufe an gegenwärtiger Wirkung nicht mehr suchen, als daß sie den Bund, den der Herr mit den Kindern geschlossen hat, bekräftigt und als gültig erweist. Die sonstige Bedeutung dieses Sakraments wird dann später folgen, zu der Zeit, die Gott selber vorgesehen hat.

21. Die kinderdoop dien om die verbond van God te bevestig en te versterk

Die vlek van ongerymdheid waarmee hulle hierdie onderwerp probeer brandmerk,¹⁰² wis ons soos volg uit: diegene wat die Here sy uitverkiesing waardig geag het, die teken van die wedergeboorte ontvang het en uit die huidige lewe verhuis voordat hulle volwasse geword het, vernuwe Hy deur die krag van sy Gees wat vir ons onbegryplik is, soos Hy alleen voorsien dat dit voordelig is. As dit hulle te beurt val om tot die leeftyd waarin hulle die waarheid van die doop geleer kan word, te groei en groot te word, sal hulle na aanleiding hiervan des te meer tot ywer vir hierdie vernuwing aangespoor word. Hulle sal dan leer dat die teken (van vernuwing) van die begin van hulle suigelingsjare aan hulle gegee is om hulle hele lewensloop daaroor na te dink.

Dat Paulus op twee plekke leer dat ons saam met Christus deur die doop begrawe word,¹⁰³ het dieselfde strekking. Daaronder verstaan hy trouens nie dat iemand wat gedoop moet word, alreeds vooraf met Christus begrawe moes wees nie, maar hy verklaar doodeenvoudig watter leer aan die doop onderliggend is - en dit vir mense wat reeds gedoop is. Gevolglik sal selfs nie eens waansinniges na aanleiding van hierdie aanhaling beweer dat die afsterwe aan die doop voorafgaan nie. So het Moses¹⁰⁴ en die profete¹⁰⁵ die volk vermaan oor wat die betekenis van die besnydenis is hoewel hulle as kindertjies daardeur beseël is. Wat hy aan die Galasiërs skryf, het ook net soveel krag. Hy sê dat hulle hulle met Christus beklee het toe hulle gedoop is.¹⁰⁶ Wat is sy bedoeling daarmee? Dit naamlik dat hulle in die toekoms vir Christus moet leef omdat hulle tevore nie vir Hom geleef het nie. En hoewel die ontvangs van die teken in die geval van ouer mense op kennis van die verborgenheid daarvan behoort te volg, sal ons weldra verduidelik dat kindertjies nogtans andersoortig beskou moet word.

Ons benadering oor die verwysing uit Petrus waarop hulle saak sterk 1657 steun,¹⁰⁷ moet net so wees. Petrus sê naamlik dat die doop nie ’n afwassing is om die vuilheid van ons liggaam af te vee nie, maar die getuienis van ’n goeie gewete voor God deur die opstanding van Christus.¹⁰⁸ Hulle beweer wel dat na aanleiding hiervan niks van die kinderdoop anders as ’n leë rookwolk oorbly nie omdat dit ver van hierdie waarheid verwyder is. Maar hulle sondig keer op keer met hierdie sinsbedrog dat hulle die saak in tydsverloop altyd aan die teken vooraf wil laat gaan. Die waarheid van die besnydenis het trouens op dieselfde getuienis van ’n goeie gewete berus. Maar as hierdie getuienis noodwendig vooraf moes gaan, sou kindertjies nooit volgens God se  bevel besny gewees het nie. Maar wanneer Hy self aantoon dat die getuienis van ’n goeie gewete aan die waarheid van die besnydenis onderliggend is, en Hy nogtans tegelyk beveel dat die kindertjies besny moet word, dui Hy genoegsaam aan dat die besnydenis in hierdie opsig met die oog op die toekoms gegee word. Daarom moet ons in die kinderdoop vir die huidige niks meer krag vereis as dat dit die verbond wat deur die Here met hulle gesluit is, moet bevestig en bekragtig nie. Die oorblywende betekenis van die sakrament sal op die tyd wat God voorsien, later volg.

’n Weerlegging van die res van die Doperse redenasies (Afdeling 22 - 30)

21. Поэтому на их попытки довести дело до абсурда мы ответим следующим образом: если младенцы, получившие печать возрождения и обновления, покинут этот мир прежде, чем достигнут сознательного возраста, и если они окажутся в числе избранников Господа, то Он возродит и обновит их своим Духом по собственному усмотрению действием скрытой от нас и непостижимой для нас силы. Если же младенцы доживут до того возраста, когда смогут быть наставлены в догмате Крещения, то познают, что единственным делом всей их жизни должно стать осмысление возрождения, знак которого они носят с детства.

Именно так надлежит понимать поучение св. Павла (в шестой главе Послания к римлянам и во второй главе Послания к колоссянам - Рим 6:4; Кол 2:12) о том, что в крещении мы погребены со Христом. Говоря об этих вещах, св. Павел не имеет в виду, что они должны предшествовать крещению. Скорее, он хочет показать сам догмат Крещения, который можно преподать и постигнуть после совершения самого таинства. Точно так же Моисей [Втор 10:16] и пророки [Иер 4:4] разъясняли израильскому народу смысл обрезания, хотя все израильтяне уже были обрезаны в раннем возрасте. Так что когда наши противники настаивают на том, что всё символизируемое в крещении должно ему предшествовать, они глубоко заблуждаются. Ведь указанные наставления св. Павла обращены к тем, кто уже крестился. То же самое утверждается и о том, что он говорит в Послании к галатам: все мы, во Христа крестившиеся, во Христа облеклись (Гал 3:27). Это правда. Но ради чего мы облеклись в Него? Чтобы отныне жить во Христе, а вовсе не потому, что прежде уже жили в Нём. И если у взрослых получению знака должно предшествовать понимание самой вещи, то для младенцев порядок будет иным, как мы покажем в другом месте.

Тот же смысл содержится в словах св. Петра о том, что крещение подобно Ноеву ковчегу и дано нам во спасение, но не как омытие плотской нечистоты, а как обещание Богу доброй совести и спасение верой в воскресение Иисуса Христа (1 Пет 3:21). Если истина крещения есть свидетельство доброй совести перед Богом, то что останется по её отнятии, кроме пустого и незначительного внешнего обряда? Отсюда наши противники делают вывод, что, коль скоро младенцы не могут иметь такой доброй совести, их крещение тщетно и призрачно. Их постоянная ошибка заключается в том, что они всегда и безо всяких исключений предпосылают истину знаку. Это заблуждение выше мы уже опровергли путём подробного доказательства. Ведь и обрезание, даже будучи совершено младенцам, не перестаёт быть таинством праведности через веру, печатью покаяния и возрождения. Если бы эти вещи были несовместимы, Бог не дал бы подобной заповеди. Однако, указывая нам именно на такую сущность обрезания и в то же время предписав обрезывать младенцев, Он убедительно свидетельствует о том, что эти вещи делаются им на будущее.

Итак, крещение младенцев мы должны понимать таким образом, что оно есть свидетельство их спасения, печать и подтверждение их причастности к завету Бога. Поэтому все доводы наших противников со всей очевидностью суть не что иное, как умаление Писания.

22. Neminem iam esse^k puto, qui non perspicue cernat omnes huius notae rationes meras esse Scripturae inversiones. Quae supersunt his affines, cursim persequemur^l. Baptismum in peccatorum remissionem dari^m obiiciunt^{2 n}. Quod ubi concessum 327 fuerit, sententiae nostrae abunde patrocinabitur^a. Peccatores enim quum nascamur, remissione et venia iam a matris utero opus habemus. Porro quum spem misericordiae huic aetati non praecidat Deus^b, sed potius certam faciat: cur signum re ipsa multo inferius praeriperemus? Quare quod in nos vibrare moliuntur, hoc ita retorquemus in eos ipsos; parvuli peccatorum remissione donantur: ergo signo privandi non sunt. Proferunt simul illud ex epistola ad Ephesios, Ecclesiam a Domino mundatam lavacro aquae in verbo vitae [Ephes. 5. f. 26]. Quo ad errorem eorum evertendum nihil aptius citari poterat; nam inde nobis facilis nascitur probatio. Si testatam Baptismo vult Christus^c ablutionem, qua Ecclesiam suam emundat, aequum non videri ut suo in parvulis testimonio careat, qui in Ecclesiae parte iure censentur, quum haeredes regni caelestis sint nuncupati. Universam enim Ecclesiam Paulus complectitur, ubi dicit mundatam lavacro aquae. Nihilo secius et ex eo quod alibi dicit^d, nos in Christi corpus per Baptismum esse insertos [1. Cor. 12. b. 13], colligimus, infantes, quos membris suis^e annumerat, baptizandos esse, ne a suo corpore divellantur. En quo impetu cum tot machinis in fidei nostrae^f praesidia impressionem faciant.

22. Nous traiterons en bref les autres argumens, lesquels se peuvent desmesler sans grande difficulté. Ils alleguent que le Baptesme est un tesmoignage de la remission de noz pechez: ce que nous accordons, et disons que par ceste raison il appartient aux petits enfans. Car estans pecheurs, comme ils sont, ils ont besoin de pardon et remission de leurs macules. Or puis que le Seigneur testifie qu’il veut faire misericorde à cest aage, pourquoy lui refuseronsnous le signe qui est moindre que la chose? Parquoy nous retournons l’argument contre eux: Le Baptesme est signe de la remission des pechez: les enfans ont remission de leurs pechez. Le signe donc, qui doit suyvre la chose, à bon droit leur est communiqué. Ils produisent ce qui est escrit au cinquieme des Ephesiens, que nostre Seigneur a purgé son Eglise par le lavement d’eau en la parolle de vie (Ephes. 5:26). Ce qui fait encore contre eux: car de cela nous deduisons telle raison: Si nostre Seigneur veut que la purgation qu’il fait de son Eglise, soit testifiée et confermée par le signe du Baptesme, et les petits sont de l’Eglise, puis qu’ils sont contez au peuple de Dieu, et appartiennent au royaume des cieux: il s’ensuit donc qu’ils doyvent recevoir le tesmoignage de leur purgation, comme le reste de l’Eglise. Car sainct Paul sans nulle exception comprend generalement toute l’Eglise, quand il dit que nostre Seigneur l’a purgée par le Baptesme. De ce qu’ils alleguent du douzieme de la premiere au Corinthiens, que par le Baptesme nous sommes incorporez en Christ (1 Cor. 12:13), on en peut autant deduire. Car si les petits enfans appartiennent au corps de Christ, comme il appert de ce qui a esté dit: il est donc convenable qu’ils soyent baptisez, pour estre conjoints à leurs membres. Voila comme ils bataillent vivement contre nous avec tant de passages qu’ils accumulent sans sens, sans propos, sans intelligence.

22. It must now, I think, be evident to every person, that all arguments of this kind are mere perversions of Scripture. Those which remain, and are nearly allied to these, we shall run over in a cursory manner. They object, that baptism is given for the remission of sins: this we admit, and it is completely in favour of our opinion. For being born sinners, we need pardon and remission even from our birth. Now, as the 513Lord does not exclude infants from the hope of mercy, but rather assures them of it, why shall we refuse them the sign, which is so far inferior to the thing signified? Wherefore, the argument which they urge against us, we retort upon themselves; infants are favoured with remission of sins,—therefore they ought not to be deprived of the sign. They also adduce that passage where the Lord is said to “cleanse the Church with the washing of water by the word.”¹²⁰² But no text could be quoted more conclusive against their error; it furnishes an obvious confirmation of our sentiment. If it be the will of Christ that the ablution, with which he cleanses his Church, be testified by baptism, it appears unreasonable that its testimony should be wanting in infants, who are justly considered as part of the Church, since they are called heirs of the kingdom of heaven. For Paul speaks of the whole Church, when he describes it as cleansed with the washing of water. And, on the same principle, from that passage where he says that we are all baptized into the body of Christ,¹²⁰³ we conclude that infants, whom he numbers among his members, ought to be baptized, that they may not be separated from his body. See with what violence, and with what variety of weapons, they attack the bulwarks of our faith!

22. Argument, that baptism being appointed for the remission of sins, infants, not having sinned, ought not to be baptised. Answer.

Every one must, I think, clearly perceive, that all arguments of this stamp are mere perversions of Scripture. The other remaining arguments akin to these we shall cursorily examine. They object, that baptism is given for the remission of sins. When this is conceded, it strongly supports our view; for, seeing we are born sinners, we stand in need of forgiveness and pardon from the very womb. Moreover, since God does not preclude this age from the hope of mercy, but rather gives assurance of it, why should we deprive it of the sign, which is much inferior to the reality? The arrow, therefore, which they aim at us, we throw back upon themselves. Infants receive forgiveness of sins; therefore, they are not to be deprived of the sign. They adduce the passage from the Ephesians, that Christ gave himself for the Church, “that he might sanctify and cleanse it with the washing of water by the word” (Eph. 5:26). Nothing could be quoted more appropriate than this to overthrow their error: it furnishes us with an easy proof. If, by baptism, Christ intends to attest the ablution by which he cleanses his Church, it would seem not equitable to deny this attestation to infants, who are justly deemed part of the Church, seeing they are called heirs of the heavenly kingdom. For Paul comprehends the whole Church when he says that it was cleansed by the washing of water. In like545manner, from his expression in another place, that by baptism we are ingrafted into the body of Christ (1 Cor. 7:13), we infer, that infants, whom he enumerates among his members, are to be baptised, in order that they may not be dissevered from his body. See the violent onset which they make with all their engines on the bulwarks of our faith.

22. Ik meen, dat er nu niemand meer is, die niet duidelijk ziet, dat alle redeneringen van deze soort loutere verdraaiingen der Schrift zijn. De overige redeneringen, die hieraan verwant zijn, zullen we in 't kort doorlopen. Zij werpen voor, dat de Doop gegeven wordt tot vergeving der zonden. Wanneer dit toegegeven is, zal het onze mening overvloedig steunen. Want daar wij als zondaars geboren worden, hebben wij reeds van de moederschoot af vergeving en genade nodig. Verder, daar God voor deze leeftijd de hoop op barmhartigheid niet afsnijdt, maar haar veeleer zeker maakt, waarom zouden wij dan het teken, dat verre beneden de zaak zelf staat, wegnemen? Daarom keren wij het wapen, dat ze tegen ons trachten te richten, tegen henzelf aldus: De kleine kinderen worden met de vergeving der zonden begiftigd: dus mogen ze niet van het teken beroofd worden. Zij brengen ook tevoorschijn de woorden uit de brief aan de Efeziërs (Ef. 5:26) dat de kerk door de Here gereinigd is met het bad des waters in het Woord des levens. Tot weerlegging van hun dwaling kon niets geschikters aangehaald worden. Want daaruit doet zich voor ons een gemakkelijker bewijs voor: indien Christus wil, dat door de Doop de afwassing betuigd wordt, door welke Hij zijn kerk reinigt, schijnt het niet recht, dat die afwassing haar getuigenis zou missen in de kleine kinderen, die met recht tot de kerk gerekend worden, daar ze erfgenamen van het Hemels Koninkrijk genoemd zijn. Want Paulus omvat de ganse kerk, wanneer hij zegt, dat ze gereinigd is met het bad des waters. En evenzo maken wij uit hetgeen hij elders zegt (1 Cor. 12:13) namelijk, dat wij door de Doop in het lichaam van Christus zijn ingelijfd, op, dat de kleine kinderen, die Hij tot zijn leden telt, gedoopt moeten worden, opdat ze van zijn lichaam niet afgescheurd worden. Zie, hoe krachtig zij met zoveel krijgswerktuigen op de burcht van ons geloof een aanval doen.

22. Dritter Unterabschnitt: Widerlegung weiterer Gegenbeweise verschiedenartigen Inhalts (22-32). Den Kindern ist die sache zugesprochen; also darf man ihnen das Zeichen nicht vorenthalten

Ich nehme an, daß es jetzt keinen mehr gibt, der nicht deutlich gewahrte, daß alle derartigen Beweisgründe lauter Verkehrungen der Schrift darstellen. Die übrigen, die von der gleichen Art sind, wollen wir in Eile durchgehen. Die Wiedertäufer machen den Einwurf, die Taufe werde doch zur Vergebung der Sünden erteilt. Ist das zugestanden, so wird es unsere Meinung überreichlich stützen. Denn da wir als Sünder geboren werden, so haben wir bereits vom Mutterleibe her Vergebung und Verzeihung nötig. Und da ferner Gott diesem Lebensalter die Hoffnung auf Barmherzigkeit nicht abschneidet, sondern sie vielmehr gewiß macht, weshalb sollen wir ihm dann das Zeichen, das doch weit niedriger steht als die Sache selbst, wegreißen? Deshalb kehren wir das Geschoß, das sie sich bemühten gegen uns zu schleudern, gegen sie selbst und sagen: die Kinder erhalten die Vergebung der Sünden zum Geschenk, also darf man ihnen auch das Zeichen (solcher Vergebung) nicht rauben.

Zugleich bringen sie auch ein Wort aus dem Briefe an die Epheser vor, nach welchem die Kirche von dem Herrn gereinigt ist „durch das Wasserbad im Wort“ des Lebens (Eph. 5,26). Nun hätte man kein Wort anführen können, das zur Widerlegung ihres Irrtums geeigneter gewesen wäre. Denn aus ihm ergibt sich für uns ein bequemer Beweis: wenn Christus will, dass die Abwaschung, mit der er seine Kirche reinigt, in der Taufe bezeugt sei, so erscheint es nicht billig, dass jene Abwaschung bei den Kindern dies Zeugnis entbehren soll, die doch mit Recht auf die Seite der Kirche gerechnet werden, da sie ja Erben des Himmelreichs heißen. Denn Paulus begreift die gesamte Kirche ein, wenn er sagt, sie sei durch dies Wasserbad gereinigt.

Eine völlig gleiche Folgerung ziehen wir auch daraus, wenn Paulus an anderer Stelle sagt, wir seien durch die Taufe in den Leib Christi eingefügt (1. Kor. 12,13); daraus entnehmen wir nämlich, dass die Kinder, die er doch zu seinen Gliedern hinzurechnet, getauft werden müssen, damit sie nicht von seinem Leibe losgerissen werden.

Da sieht man, wie gewaltig sie mit soviel Kriegswerkzeug gegen die Schutzwälle unseres Glaubens anrennen!

22. ’n Weerlegging van die redenasie dat kinders nie gedoop moet word nie omdat hulle nog nie gesondig het nie en die doop gegee is tot vergiffenis van sondes

Ek meen dat daar nou niemand meer is wat nie duidelik kan sien dat al hierdie redenasies louter verdraaiings van die Skrif is nie. Die oorblywende redenasies wat hieraan verwant is, sal ons kortliks deurgaan. Hulle opper die beswaar dat die doop tot vergiffenis van sondes gegee word.¹⁰⁹ Wanneer dit hulle toegegee word, sal dit ons opvatting nogtans oorvloedig ondersteun. Aangesien ons immers as sondaars gebore word, het ons reeds van moederskoot af vergiffenis en genade nodig. Aangesien God verder nie die hoop op sy barmhartigheid van mense van hierdie leeftyd afsny nie, maar hulle eerder daarvan verseker, waarom 1658 sou ons hulle dan die teken daarvan wat baie onbelangriker is, ontneem? Die wapen wat hulle daarom teen ons probeer afslinger, sal ons soos volg na hulle teruggooi: vergiffenis van sondes word aan kindertjies geskenk; hulle mag derhalwe nie die teken ontneem word nie.

Tegelyk voer hulle uit die brief aan die Efesiërs aan dat die kerk deur die Here met die waterbad in die Woord van die lewe gereinig is.¹¹⁰ Niks pasliker as dit kon aangehaal word om hulle dwaling te weerlê nie want hieruit kom ’n maklike bewys vir ons. As Christus deur die doop die afwassing wil betuig waardeur Hy sy kerk reinig, lyk dit nie reg dat sy getuienis in die geval van kindertjies ontbreek nie. Hulle word immers met reg as deel van die kerk gereken aangesien hulle erfgename van die koninkryk van die hemel genoem is.¹¹¹ Paulus sluit immers die hele kerk in wanneer hy sê dat dit deur die waterbad gereinig is. Uit dit wat hy elders sê, naamlik dat ons deur die doop in die liggaam van Christus ingeënt is,¹¹² kom ons tot dieselfde gevolgtrekking, naamlik dat kindertjies wat Hy onder sy lidmate tel, gedoop moet word om te voorkom dat hulle van sy liggaam afgeskeur word. Kyk net met watter geweld en met watter krygstuig hulle die vesting van ons geloof aanval!

22. Скажем несколько слов о прочих доводах наших противников, которые могут быть опровергнуты без особых затруднений. Они говорят, что крещение есть свидетельство прощения грехов. Мы с этим вполне согласны и утверждаем, что именно поэтому надлежит крестить младенцев. Ибо они, будучи грешниками, нуждаются в прощении прегрешений. Но коль скоро Господь свидетельствует о своём милосердии к этому возрасту, как можем мы отказывать ему в знаке, который менее самого существа дела? Так что довод наших противников обращается против них самих: крещение есть знак прощения грехов; младенцам даётся прощение грехов; стало быть, знак, который должен следовать за существом дела, тоже даётся им по праву.

Наши противники ссылаются на пятую главу Послания к эфесянам, где написано: Господь очистил свою Церковь водным омовением в слове жизни (Эф 5:26). Эта ссылка также обращается против них. Ведь из неё вытекает следующее: Господь желает, чтобы произведённое Им очищение Церкви было засвидетельствовано и запечатлено печатью крещения; младенцы же принадлежат Церкви, ибо причислены к народу Божьему и наследуют Царство Небесное. Значит, они тоже должны получить свидетельство своего очищения, как и остальная Церковь. Ведь когда св. Павел говорит, что Господь очистил Церковь Крещением, он не делает никаких исключений, но подразумевает всю Церковь без изъятия.

Что касается ссылок наших противников на двенадцатую главу Первого послания к коринфянам, где сказано, что все мы крестились в одно тело Христово (1 Кор 12:13), здесь мы рассуждаем точно так же. Если младенцы принадлежат к телу Христову, - а это явствует из слов апостола, - то подобает крестить их, дабы они были сопричислены к его членам. Вот какими доводами наши противники сражаются против нас, нагромождая ссылки из Писания безо всякого толку, разбора и смысла.

23. Iam ad seculi Apostolici praxin atque consuetudinem descendunt, quo nemo, nisi fidem ante poenitentiamque professus, ad Baptismum admissus comperitur^{g 1}. Nam ubi rogatur Petrus ab iis quibus erat resipiscendi animus, quid factu sit opus: ut poenitentiam primum agant consulit, deinde ut baptizentur in remissionem peccatorum [Act. 2. f. 37]². Similiter Philippus, quum baptizari eunuchus ille postularet, respondit id 328 licere, modo toto corde crederet [Act. 8. g. 37]¹. Hinc sibi obtinere posse videntur, Baptismum, nisi praeeunte fide ac poenitentia, cuiquam concedi minime fas esse^a. Enimvero, si huic rationi locum damus: prior locus, ubi nulla fidei mentio auditur, solam sufficere poenitentiam evincet: alter, quo poenitentia minime requiritur, solam satis esse fidem. Excipient, puto, locum alterum altero adiuvari, ideoque simul esse connectendos. Ego quoque vicissim conferendos^b dico alios locos qui ad istius nodi solutionem aliquid valent^c. Quandoquidem multae in Scriptura sententiae habentur, quarum intelligentia a loci circunstantia pendeat. Quale in praesentia exemplum occurrit; nam quibus haec dicuntur a Petro et Philippo, aetate sunt ad poenitentiam meditandam fidemque concipiendam idonea^d. Tales, nisi perspecta eorum conversione et fide (saltem quantum hominum iudicio explorari potest) baptizandos esse fortiter negamus. Verum in alium catalogum relegandos esse infantes, plus satis perspicuum est^e; nam siquis olim se Israeli adiungebat in religionis communionem, ante et foedus Domini edoceri et Lege erudiri oportebat quam Circuncisione signaretur: quod natione erat ἀλλόφυλος, hoc est alienigena ab Israelitico populo, quocum foedus, quod Circuncisio sanciebat, percussum fuerat^f.

23. Apres, par la practique des Apostres, ils veulent monstrer comment il n’y a que les grans, qui soient capables de recevoir le Baptesme. Car sainct Pierre, disent-ils, estant interrogué de ceux qui se vouloyent convertir à nostre Seigneur, que c’est qu’ils avoyent à faire: il leur respond qu’ils facent penitence et qu’un chacun d’eux soit baptizé en la remission de leurs pechez (Act. 2:37, 38). Semblablement, quand l’Eunuque demande à sainct Philippe, s’il n’est pas loisible qu’il soit baptizé: il luy respond, Ouy bien, moyennant qu’il croye de tout son cœur (Act. 8:36, 37). De cela ils concluent que le Baptesme n’est ordonné sinon pour ceux qui ont foy et repentance, et qu’on ne le doit ottroyer à nuls autres. Mais s’il est question d’y aller en ceste sorte, par le premier passage on trouveroit que la repentance suffiroit seule, veu qu’il n’y est fait mention aucune de la foy: et par le second, que la foy seule seroit assez, veu que la repentance n’y est point requise. Ils me diront que l’un des passages aide à l’autre: et partant qu’il les faut joindre pour en avoir bonne intelligence. Et semblablement nous disons que pour bien tout accorder, il faut assembler les autres passages, lesquels nous peuvent despecher de ceste difficulté, d’autant que le droit sens de l’Escriture souventefois depend de la circonstance. Nous voyons donc que ces personnages, lesquels interroguent de ce qu’ils ont à faire pour se reduire au Seigneur, sont en aage d’intelligence: De tels nous ne disons pas qu’ils doyvent estre baptisez. sinon que premierement on ait tesmoignage de leur foy et repentance, telle qu’on peut avoir entre les hommes. Mais les petits enfans engendrez des Chrestiens, doyvent bien estre mis en un autre reng. Et qu’il soit ainsi, nous ne le forgeons pas au plaisir de nostre cerveau, mais avons certaine asseurance de l’Escriture, pour y mettre une telle difference. Nous voyons que si quelcun anciennement se rengeoit avec le peuple d’Israel pour servir au Dieu vivant, il falloit que devant que recevoir la Circoncision, premierement il receust la Loy, et fust endoctriné de l’alliance que nostre Seigneur avoit avec son peuple: pource qu’il n’estoit pas de sa nature comprins en la nation Judaique, à laquelle ce Sacrement appartenoit.

23. They proceed, in the next place, to the practice of the apostolic age, in which no one is found to have been admitted to baptism without a previous profession of faith and repentance. For in answer to those who “were pricked in their heart, and said, What shall we do? Peter said unto them,” first, “repent,” and then “be baptized for the remission of sins.”¹²⁰⁴ In like manner Philip, when the eunuch requested to be baptized, replied, “If thou believest with all thine heart, thou mayest.”¹²⁰⁵ Hence they think themselves justified in concluding, that baptism ought never to be administered to any person without being preceded by faith and repentance. But if we adopt this reasoning, the first of these passages, which makes no mention of faith, will evince the sufficiency of repentance alone: the second, where repentance is not required, will prove that faith alone is sufficient. I suppose they will reply that one passage is elucidated by the other, and that therefore they ought to be connected together. I also contend that other places ought to be consulted, which may contribute to the solution of this difficulty. For there are many passages of Scripture, the sense of which depends on the circumstances connected with them. This is exemplified in the cases now under consideration. For the persons addressed by Peter and 514Philip were of an age capable of exercising repentance and faith. We strenuously deny that such persons ought to be baptized, without a knowledge of their repentance and faith, as far, at least, as they are capable of being ascertained by the judgment of men. But that infants ought to be ranked in a different class, is sufficiently evident; for, under the former dispensation, if any person connected himself with the Israelites in religious communion, it was necessary for him to be taught the covenant of the Lord, and instructed in the law, before he received circumcision, because he was an alien by birth, not one of the Israelitish people, with whom the covenant, which was confirmed by circumcision, had been made.

23. Argument against pædobaptism, founded on the practice of the apostles. Answer.

They now come down to the custom and practice of the apostolic age, alleging that there is no instance of any one having been admitted to baptism without a previous profession of faith and repentance. For when Peter is asked by his hearers, who were pricked in their heart, “What shall we do?” his advise is, “Repent and be baptised, every one of you, in the name of Jesus Christ, for the remission of sins” (Acts 2:37, 38). In like manner, when Philip was asked by the eunuch to baptise him, he answered, “If thou believest with all thine heart, thou mayest.” Hence they think they can make out that baptism cannot be lawfully given to any one without previous faith and repentance. If we yield to this argument, the former passage, in which there is no mention of faith, will prove that repentance alone is sufficient, and the latter, which makes no requirement of repentance, that there is need only of faith. They will object, I presume, that the one passage helps the other, and that both, therefore, are to be connected. I, in my turn, maintain that these two must be compared with other passages which contribute somewhat to the solution of this difficulty. There are many passages of Scripture whose meaning depends on their peculiar position. Of this we have an example in the present instance. Those to whom these things are said by Peter and Philip are of an age fit to aim at repentance, and receive faith. We strenuously insist that such men are not to be baptised unless their conversion and faith are discerned, at least in as far as human judgment can ascertain it. But it is perfectly clear that infants must be placed in a different class. For when any one formerly joined the religious communion of Israel, he behoved to be taught the covenant, and instructed in the law of the Lord, before he received circumcision, because he was of a different nation; in other words, an alien from the people of Israel, with whom the covenant, which circumcision sanctioned, had been made.

23. Verder komen ze tot de praktijk en de gewoonte van de tijd der apostelen, in welke tijd men van niemand verneemt, dat hij tot de Doop is toegelaten, tenzij hij tevoren zijn geloof en bekering had beleden. Want wanneer aan Petrus (Hand. 2:37) door hen, die zich wilden bekeren, gevraagd wordt, wat ze moeten doen, raadt hij hun aan, dat ze eerst boete doen en zich dan laten dopen tot vergeving der zonden. Evenzo antwoordde Philippus, toen de kamerling vroeg gedoopt te worden, dat dat geoorloofd was, mits hij van ganser harte geloofde (Hand. 8:37) Hieruit menen ze dit te kunnen verkrijgen, dat het geenszins geoorloofd is, dat de Doop aan iemand wordt toegestaan, tenzij geloof en bekering voorafgaan. Maar waarlijk, wanneer we aan deze redenering plaats geven, dan zal de eerste plaats, waar geen enkele melding gemaakt wordt van het geloof, bewijzen, dat alleen de bekering voldoende is, en de andere plaats, waar geen bekering gevraagd wordt, dat het geloof alleen voldoende is. Zij zullen, denk ik, aanvoeren, dat de ene plaats door de andere gesteund wordt, en dat ze daarom saamgevoegd moeten worden. Ook ik zeg op mijn beurt, dat andere plaatsen moeten vergeleken worden, die iets betekenen tot de oplossing van deze kwestie. Want er zijn veel uitspraken in de Schrift, wier inzicht afhangt van de omstandigheid der plaats. Daarvan hebben we hier een voorbeeld. Want zij, tot wie dit door Petrus en Philippus gezegd wordt, zijn op een leeftijd, die geschikt is om de bekering te bedenken en het geloof te ontvangen. Van zulken ontkennen wij krachtig, dat ze gedoopt mogen worden, tenzij men hun bekering en geloof gezien heeft, althans voorzover door het oordeel van mensen nagegaan kan worden. Maar dat de kleine kinderen tot een andere categorie gerekend moeten worden, is meer dan voldoende duidelijk. Want indien oudtijds iemand zich bij Israël aansloot tot gemeenschap aan de godsdienst, moest hij in het verbond des Heren onderwezen en in de wet onderricht worden, voordat hij met de besnijdenis getekend werd, omdat hij van een andere natie was, dat is vreemd aan het Israëlitische volk, met hetwelk het verbond, dat door de besnijdenis werd bekrachtigd, gesloten was.

23. Schriftaussagen, die sich auf Erwachsene beziehen, dürfen nicht ohne weiteres auf Kinder bezogen werden

Jetzt kommen sie auf die Übung und Gepflogenheit der apostolischen Zeit zu sprechen, in der sich niemand finde, der zur Taufe zugelassen worden wäre, ohne zuvor seinen Glauben und seine Bußfertigkeit bekannt zu haben. Denn als Petrus von solchen, die zur Umkehr gesonnen waren, gefragt wurde: „Was sollen wir nun tun?“, da gab er ihnen den Rat, erstens Buße zu tun, und zweitens sich „zur Vergebung der Sünden“ taufen zu lassen (Apg. 2,37f.). Ebenso gab Philippus, als 930 jener Kämmerer getauft zu werden bat, zur Antwort: „Glaubst du von ganzem Herzen, so mag’s wohl sein“ (Apg. 8,37). Hieraus hoffen nun die Wiedertäufer für sich (das Zugeständnis) erreichen zu können, dass es durchaus nicht recht sei, wenn man jemandem die Taufe erteilte, ohne dass Glaube und Buße vorausgingen. Ja, wahrhaftig, wenn wir dieser Begründung stattgeben, so wird die erste Stelle (Apg. 2), an der man keine Erwähnung des Glaubens zu hören bekommt, den Beweis erbringen, dass allein die Buße genügt, und die zweite (Apg. 8), in der sich nun die Buße durchaus nicht findet, wird beweisen, dass der Glaube allein genug ist! Sie werden nun meines Erachtens demgegenüber behaupten, diese beiden Stellen stützten sich gegenseitig und müßten deshalb miteinander verbunden werden. Auch ich sage meinerseits, dass man hier vergleichen muß andere Stellen, die zur Auflösung dieses Knotens einige Bedeutung haben. Denn es gibt in der Schrift viele Aussagen, deren Verständnis von den jeweiligen Umständen abhängt. Ein derartiges Beispiel haben wir eben in den gegenwärtig zur Verhandlung stehenden Stellen vor uns; denn die Menschen, denen Petrus und Philippus die angeführten Worte sagen, stehen in einem Alter, das dazu geschickt ist, nach Buße zu trachten und Glauben zu fassen. Wir bestreiten mit Nachdruck, dass solche Leute die Taufe empfangen dürften, wofern man nicht ihre Bekehrung und ihren Glauben wahrgenommen hat, freilich nur, soweit man sie mit dem Urteil von Menschen erkunden kann. Aber es ist mehr als genug deutlich, dass man die Kinder einer anderen Gruppe zurechnen muß. Denn wenn sich in alter Zeit jemand an Israel anschloß, um mit ihm Gemeinschaft an der Religion zu haben, so mußte er im Bunde des Herrn unterwiesen und im Gesetz unterrichtet werden, ehe er das Zeichen der Beschneidung empfing, weil er nach seiner Herkunft ein Ausländer war, das heißt ein Fremdling gegenüber dem Volke Israel, mit dem der Bund geschlossen worden war, den die Beschneidung bekräftigte.

23. Die Doperse opvatting dat niemand in die apostels se tyd gedoop is voordat hy nie sy geloof en bekering bely het nie, weerlê

Nou kom hulle by die praktyk en gewoonte in die tyd van die apostels waarin niemand gevind kan word wat tot die doop toegelaat is nie tensy hy vooraf sy geloof en berou bely het.¹¹³ Want wanneer Petrus deur diegene wat hulle wou bekeer, gevra word wat hulle moes doen, raai hy hulle aan om eers berou te toon en om hulle daarna tot vergiffenis van hulle sondes te laat doop.¹¹⁴ Toe die hofdienaar Filippus gevra het om gedoop te word, het hy hom net so geantwoord dat dit hom geoorloof is mits hy met sy hele harte glo.¹¹⁵ Na aanleiding hiervan lyk dit vir hulle asof hulle dit reggekry het dat die doop glad nie aan iemand bedien mag word tensy sy geloof en berou daaraan voorafgaan nie.

As ons inderdaad aan hierdie redenasie toegee, sal die eerste aanhaling waarin geen vermelding van geloof voorkom nie, bewys dat berou alleen al genoeg is; en die volgende verwysing waarin geen berou vereis word 1659 nie, sal bewys dat die geloof alleen voldoende is. Ek dink hulle sal die beswaar opper dat die een verwysing deur die ander verwysing gesteun word en dat hulle daarom met mekaar verbind moet word.

Op my beurt sê ek dat daar ook ander verwysings is wat met hierdie aanhalings vergelyk moet word en ’n bydrae kan lewer om hierdie probleem op te klaar. Daar kom trouens baie stellings in die Skrif voor waarvan die betekenis van die plek (waar dit voorkom) afhang.¹¹⁶ So ’n voorbeeld kom in die huidige geskil voor, want diegene aan wie hierdie woorde deur Petrus en Filippus gesê word, het ’n geskikte ouderdom om oor berou na te dink en die geloof te ontvang. Ons ontken egter heftig dat sulke mense gedoop moet word, tensy hulle bekering en geloof gesien kan word - ten minste in soverre dit volgens die oordeel van mense ondersoek kan word.¹¹⁷

Maar dit is meer as genoeg duidelik dat kinders in ’n ander kategorie geplaas moet word. As iemand hom trouens destyds by Israel aangesluit het om aan hulle godsdiens deel te neem, moes hy vooraf die verbond van die Here geleer en in die wet onderrig word voordat hy met die besnydenis gemerk is omdat hy uit ’n ander nasie was,¹¹⁸ dit is, ’n vreemdeling vir die Israeliete met wie die verbond wat die besnydenis bevestig het, gemaak is.

23. Далее, ссылками на апостольскую практику они тщатся доказать, что восприятие крещения доступно лишь взрослым. Якобы когда желавшие обратиться к Господу спросили св. Петра, что им делать, тот сказал: покайтесь, и да крестится каждый из вас для прощения грехов (Деян 2:37-38). Точно так же, когда евнух спросил у св. Филиппа, можно ли ему креститься, ответ был: если веруешь от всего сердца, можно (Деян 8:37). Отсюда они заключают, что крестить предписано лишь тех, кто обрёл веру и покаяние, и никого другого.

Но если рассуждать таким образом, то на основании первой цитаты придётся сделать вывод о достаточности одного покаяния, так как здесь нет никаких упоминаний о вере. А на основании второй - вывод о достаточности одной веры, ибо покаяние не упоминается здесь среди необходимых требований. Наши противники скажут, что одно место дополняет другое и для правильного понимания нужно их объединить. Тогда и мы скажем: чтобы всё согласовать, следует учесть и другие места, которые могут прояснить нам это затруднение, ибо истинный смысл Писания часто зависит от контекста. Так, мы видим, что все люди, которые спрашивают, что нужно сделать, дабы придти к Господу, пребывают уже сознательном возрасте. О таких мы и говорим, что они должны креститься лишь после того, как засвидетельствуют свою веру и покаяние, насколько оно возможно у людей. Но младенцев, рождённых от христиан, следует отнести к иному разряду. Причём мы утверждаем такое различие не на основе собственных измышлений, а имея на то непреложное свидетельство Писания. Так, если в древности кто-либо присоединялся к израильскому народу, дабы служить Богу Живому, то прежде чем подвергнуться обрезанию, он получал наставление в Законе и в учении о завете Господа со своим народом. Ибо по природе новообращённый не принадлежал к еврейскому народу, для которого было предназначено таинство обрезания.

24. Quemadmodum nec Dominus, quum Abrahamum sibi cooptat, a Circuncisione sumit exordium, interim quid illo signo sibi velit dissimulans: verum quod ferire cum ipso foedus instituat, primum denuntiat [Genes. 15. a. 1]: tum deinde post fidem promissioni habitam, sacramenti facit participem [Genes. 17. b. 11]. Cur^g in Abrahamo fidem sacramentum sequitur, in Isaaco filio intelligentiam omnem praecedit? Quoniam eum qui adulta demum aetate in foederis societatem recipitur a quo fuerat^h hactenus alienus, eius conditiones antea perdiscere aequum est: infantem vero ex eo progenitum, non item: qui haereditario iure, secundum promissionis formulam, iam a matris utero in 329 foedere continetur. Aut (quo res clarius ac brevius indicetur) si fidelium liberi, citra intelligentiae adminiculum, foederis sunt participes, non est cur ob id a signo arceantur, quia in foederis stipulationem iurare nequeunt^a. Haec certe ratio est cur aliquoties Deus^b infantes qui ab Israelitis oriuntur, sibi genitos et natos fuisse asserit [Eze. 16. c. 20, et 23. f. 37]. Nam filiorum haud dubie loco habet eorum filios quorum semini in patrem se fore pollicitus est. Qui vero infidelis est, impiis ortus parentibus, donec per fidem Deo uniatur, a foederis communione extraneus censetur. Itaque nihil mirum, si nec signo communicet, cuius significatio in eo fallax inanisque foret. In eam sententiam Paulus quoque scribit, Gentes, quandiu in sua idololatria immersae fuerunt, extra testamentum fuisse [Ephes. 2. c. 12], Hoc compendio tota res, nisi fallor, perspicue expediri queat, qui adulta^c demum aetate Christi fidem amplectuntur, eos, quum hactenus alieni a foedere fuerint, non esse Baptismo insigniendos nisi fide ac poenitentia intercedente: quae aditum illis in foederis societatem patefacere solae possunt; qui vero^d a Christianis originem ducunt infantes, ut in foederis haereditatem statim ac nati sunt, a Deo^e excipiuntur, ita in Baptismum recipiendos. Eo referendum est quod narrat Evangelista, baptizatos a Iohanne fuisse qui peccata sua confiterentur [Matth. 3. b. 6]: quod exemplum observandum hodieque censemus. Turca enim si se ad Baptismum offerat, non temere a nobis intingeretur nisi confessione scilicet edita qua Ecclesiae satisfaciat^f.

24. Comme mesme le Seigneur envers Abraham ne commence point par là, de le faire circoncir sans savoir pourquoy, mais il l’instruist de l’alliance laquelle il veut confermer par la Circoncision: et apres qu’il a creu à la promesse, lors il luy ordonne le Sacrement. Pourquoy est-ce donc qu’Abraham ne reçoit point le signe, sinon apres la foy, et Isaac son fils le reçoit devant que rien entendre? Pource que l’homme d’aage n’estant encore participant de l’alliance du Seigneur, pour y entrer doit premierement savoir quelle elle est. Le petit enfant engendré de luy, estant heritier de l’alliance par succession, comme la promesse faite au pere le porte, à bon droit est capable du signe, sans entendre quelle est la signification. Or pour le dire plus brievement et plus clairement, puis que l’enfant du fidele est participant de l’alliance de Dieu sans intelligence, il ne doit point estre debouté du signe, mais en est capable sans que l’intelligence y soit requise. C’est la raison pourquoy nostre Seigneur dit, que les enfans sortis de la lignée d’Israel luy ont esté engendrez comme ses propres enfans (Ezech. 16:20; 23:37): se reputant le pere de tous les enfans de ceux ausquels il avoit promis d’estre leur Dieu, et le Dieu de leur semence. Celuy qui est infidele, nay d’infideles, jusques à ce qu’il vienne à cognoissance de Dieu est estrangier de l’alliance. Et pourtant ce n’est pas de merveille s’il n’a communication au signe: car ce seroit à fausses enseignes. Ainsi dit sainct Paul, que les Gentils du temps de leur idolatrie estoyent sans Testament ny alliance (Ephes. 2:12). La chose maintenant me semble bien assez claire; c’est que les grans d’aage, qui se veulent reduire à nostre Seigneur, ne doyvent estre receus au Baptesme sans foy et repentance: veu que c’est la seule entrée qu’ils ont en l’alliance, laquelle est marquée par le Baptesme. Les enfans descendus des Chrestiens, ausquels elle appartient en heritage par la vertu de la promesse, pour ceste seule cause sont idoines d’y estre admis. Autant faut-il dire de ceux qui confessoyent leurs fautes et offenses pour estre baptizez de Jean (Matth. 3:6), veu qu’en eux nous ne voyons autre exemple, sinon celuy que nous voudrions observer. Car s’il venoit quelque Juif, Turc, ou Payen, nous ne luy voudrions communiquer le Baptesme devant que l’avoir deuement instruit, et avoir sa confession telle qu’en pensissions estre satisfaits. Car combien qu’Abraham n’ait esté circoncy qu’apres avoir esté instruit, cela ne porte point prejudice que les enfans apres luy ne soyent circoncis sans instruction, jusques à tant qu’ils en seront capables.

24. So the Lord himself, when he adopts Abraham, does not begin with circumcision, concealing for a time what was intended by that sign; but he first announces the covenant which he designs to make with him, and then, after he has received that promise in faith, makes him a partaker of that sacrament. Why does the sacrament follow faith in the case of Abraham, and in Isaac, his son, precede all exercise of understanding? Because it is reasonable that a person, who at an adult age is admitted to the fellowship of a covenant, to which he had hitherto been a stranger, should first learn the conditions of it; but this is not necessary in the case of an infant, who, by hereditary right, according to the form of the promise, is already included in the covenant from its very birth. Or, to express it with greater clearness and brevity, if the children of believers, without the aid of understanding, are partakers of the covenant, there is no reason why they should be excluded from the sign because they are not capable of expressing their consent to the stipulation of the covenant. This is evidently the reason why God sometimes declares the children descended from the Israelites to be born to himself;¹²⁰⁶ for he undoubtedly considers as his children, the children of those to whose seed he has promised to be a Father. But he who is an unbeliever, descended from impious parents, is accounted an alien from the communion of the covenant, till he be united to God by faith. It is no wonder, therefore, if he be not a partaker of the sign, the signification of which in him would be delusive and vain. In this sense Paul tells the Ephesians, that as long as they were immersed in idolatry, they were “strangers from the covenant.”¹²⁰⁷ The whole of the subject, if I mistake not, may be clearly and summarily stated in the following position; that persons of adult age, who embrace the Christian religion, having been hitherto aliens from the covenant, are not to receive the sign of baptism without the intervention of faith 515and repentance, which alone can give them an admission to the fellowship of the covenant; but that the infant children of Christian parents, being admitted by God to the inheritance of the covenant as soon as they are born, are also to be admitted to baptism. To this must be referred what is related by the evangelists, that the people “were baptized of John, confessing their sins”¹²⁰⁸—an example which we think ought to be followed in the present day. For if a Turk or heathen were to offer himself to baptism, we would not hastily admit him to that sacrament, without his having first made a confession to the satisfaction of the Church.

24. Answer continued.

Thus the Lord, when he chose Abraham for himself, did not commence with circumcision, in the meanwhile concealing what he meant by that sign, but first announced that he intended to make a covenant with him, and, after his faith in the promise, made him partaker of the sacrament. Why does the sacrament come after faith in Abraham, and precede all intelligence in his son Isaac? It is right that he who, in adult age, is admitted to the fellowship of a covenant by one from whom he had hitherto been alienated, should previously learn its conditions; but it is not so with the infant born to him. He, according to the terms of the promise, is included in the promise by hereditary right from his mother’s womb. Or, to546state the matter more briefly and more clearly, If the children of believers, without the help of understanding, are partakers of the covenant, there is no reason why they should be denied the sign, because they are unable to swear to its stipulations. This undoubtedly is the reason why the Lord sometimes declares that the children born to the Israelites are begotten and born to him (Ezek. 16:20; 23:37). For he undoubtedly gives the place of sons to the children of those to whose seed he has promised that he will be a Father. But the child descended from unbelieving parents is deemed an alien to the covenant until he is united to God by faith. Hence, it is not strange that the sign is withheld when the thing signified would be vain and fallacious. In that view, Paul says that the Gentiles, so long as they were plunged in idolatry, were strangers to the covenant (Eph. 2:11). The whole matter may, if I mistake not, be thus briefly and clearly expounded: Those who, in adult age, embrace the faith of Christ, having hitherto been aliens from the covenant, are not to receive the sign of baptism without previous faith and repentance. These alone can give them access to the fellowship of the covenant, whereas children,deriving their origin from Christians, as they are immediately on their birth received by God as heirs of the covenant, are also to be admitted to baptism. To this we must refer the narrative of the Evangelist, that those who were baptised by John confessed their sins (Mt. 3:6). This example, we hold, ought to be observed in the present day. Were a Turk to offer himself for baptism, we would not at once perform the rite without receiving a confession which was satisfactory to the Church.

24. Gelijk ook de Here, wanneer hij Abraham tot zijn gemeenschap verkiest, zijn begin niet neemt bij de besnijdenis, intussen verzwijgend, wat Hij met dat teken bedoelt, maar eerst aankondigt, wat voor verbond Hij met hem wenst te sluiten, en dan aan Abraham, nadat hij Gods belofte geloofd heeft, het sacrament schenkt. Waarom volgt bij Abraham het sacrament op het geloof, en waarom gaat het bij zijn zoon Izak aan elk inzicht vooraf? Omdat het passend is, dat Abraham, die eerst op volwassen leeftijd tot de gemeenschap van het verbond aangenomen wordt, waaraan hij tot nog toe vreemd geweest was, eerst de voorwaarden van het verbond leert, maar het kind, dat uit hem geboren is, niet aldus, daar het door erfrecht, naar het formulier der belofte, reeds van zijn moeders schoot af in het verbond begrepen is. Of (om de zaak duidelijker en korter aan te wijzen) indien de kinderen der gelovigen zonder de hulp van het inzicht deel hebben aan het verbond, is er geen reden om hen daarom van het teken af te houden, omdat ze niet op de bepalingen van het verbond kunnen zweren. Dit is ongetwijfeld de reden, waarom God verscheidene malen verzekert, dat de kinderen, die uit de Israëlieten geboren worden, Hem verwekt en geboren zijn (Eze. 16:20;23:37) Want zonder twijfel beschouwt Hij als zijn kinderen de kinderen van hen, aan wie Hij beloofd heeft, dat Hij hun zaad tot een Vader zou zijn. Maar wie ongelovig is en geboren uit goddeloze ouders, wordt beschouwd als vreemd aan de gemeenschap des verbonds, totdat hij door het geloof met God verenigd wordt. Dus is het geen wonder, dat Hij ook hem het teken niet mededeelt, welks betekenis in hem bedriegelijk en ijdel zou zijn. In die zin schrijft ook Paulus (Ef. 2:12) dat de heidenen, zolang ze in hun afgodendienst verzonken waren, buiten het verbond waren. De gehele zaak kan, als ik me niet vergis, aldus in het kort saamgevat worden, dat zij, die eerst op volwassen leeftijd het geloof van Christus omhelzen, daar ze tot nog toe vreemd geweest zijn aan het verbond, niet met de Doop getekend mogen worden, tenzij geloof en bekering daar tussen komen, die alleen hun de toegang tot de gemeenschap des verbonds kunnen openen; maar dat de kleine kinderen, die uit Christenen geboren zijn, evenals ze terstond nadat ze geboren zijn door God tot de erfenis des verbonds ontvangen worden, zo ook tot de Doop moeten worden aangenomen. Daarop moet betrokken worden wat de evangelist verhaalt (Matt. 3:6) dat door Johannes gedoopt zijn degenen, die hun zonden beleden; welk voorbeeld wij menen dat ook tegenwoordig onderhouden moet worden. Want indien een Turk zich tot de Doop aanbood, zou hij niet zomaar door ons gedoopt worden, zonder dat hij eerst een belijdenis zou gedaan hebben, waardoor hij aan de kerk genoegdoening zou schenken.

24.

In dieser Weise macht auch der Herr, als er den Abraham zu sich aufnimmt, den Anfang nicht mit der Beschneidung, indem er ihm etwa in der Zwischenzeit verschwiege, was er mit diesem Zeichen im Sinne hat; nein, er kündigt ihm zunächst an, was für einen Bund er mit ihm zu schließen beabsichtigt (Gen. 15,1), und dann, nachdem Abraham der Verheißung Glauben geschenkt hat, macht er ihn auch des Sakraments teilhaftig (Gen. 17,11). Weshalb ist es nun so, dass das Sakrament bei Abraham dem Glauben folgt, bei seinem Sohne Isaak dagegen jeglicher Erkenntnis vorausgeht? Eben deshalb, weil es recht und billig war, dass einer, der erst im Erwachsenenalter in die Gemeinschaft des Bundes aufgenommen wurde, mit dem er bis dahin gar nichts zu tun gehabt hatte, zuvor dessen Bedingungen gründlich kennenlernte, während es dagegen mit dem Kinde, das von ihm stammte, nicht ebenso bestellt war; denn es war ja kraft Erbrechts, nach der gegebenen Form der Verheißung schon vom Mutterleibe an in den Bund eingeschlossen. Oder, um die Sache klarer und kürzer darzulegen: wenn die Kinder der Gläubigen ohne Beihilfe ihres Verständnisses des Bundes teilhaftig sind, so besteht kein Grund, weshalb man sie von dem Zeichen fernhalten könnte, und zwar etwa mit der Begründung, sie könnten noch nicht auf die Bedingungen des Bundes schwören. Hier liegt unzweifelhaft der Grund, weshalb Gott mehrfach erklärt, dass die Kinder, die von den Israeliten abstammten, ihm erzeugt und geboren wären (Ez. 16,20; 23,37). Denn ohne Zweifel behandelt er die Kinder derer, denen er verheißen hat, er wolle ihres Samens Vater sein, als seine Kinder (vgl. Gen. 17,7). Wer aber ungläubig ist und von gottlosen Eltern abstammt, der gilt als fremd gegenüber der Gemeinschaft des Bundes, bis er durch den Glauben mit Gott geeint wird. Es ist daher nichts Verwunderliches dabei, wenn er ihm auch an dem Zeichen keinen Anteil gibt; denn dessen Bedeutung wäre ja bei ihm trügerisch und eitel. In diesem Sinne schreibt auch Paulus, dass die Heiden, solange sie in ihrer Abgötterei versunken 931 waren, außerhalb des Testaments (d.h. des Bundes) standen (Eph. 2,12). Die ganze Sache läßt sich, wenn ich mich nicht täusche, in folgender Zusammenfassung zu klarer Lösung bringen: die Menschen, die erst im Erwachsenenalter den Glauben an Christus annehmen, dürfen, da sie ja bis dahin als Fremde außerhalb des Bundes gestanden haben, nur dann mit der Taufe gezeichnet werden, wenn Glaube und Buße dazwischentreten, die ihnen allein den Zugang zur Gemeinschaft des Bundes eröffnen können; die Kinder aber, die von Christen abstammen, werden ja sogleich mit ihrer Geburt von Gott in die Erbschaft des Bundes aufgenommen und sind dementsprechend auch zur Taufe zuzulassen. Hierauf ist der Bericht des Evangelisten zu beziehen, dass Johannes diejenigen getauft hat, die ihre Sünden bekannten (Matth. 3,6) – ein Vorbild, das nach unserer Ansicht auch heute noch innegehalten werden muß. Denn wenn sich ein Türke zur Taufe erbötig zeigte, so dürfte er von uns nicht unbedacht getauft werden, wofern er nämlich nicht ein Bekenntnis abgelegt hätte, das der Kirche Genüge täte.

24. Die verbond met en besnydenis van Abraham en Isak

Toe die Here Abraham vir Hom aangeneem het, het Hy nie met die besnydenis begin en intussen verswyg wat sy bedoeling met hierdie teken was nie, maar Hy onderwys Abraham eers oor die verbond wat Hy met hom wou sluit.¹¹⁹ Toe hy die belofte deur die geloof aangeneem het, laat Hy hom daarna deel in die sakrament.¹²⁰ Waarom volg die sakrament in Abraham se geval na die geloof, en kom dit in sy seun Isak se geval vóór hy dit kan verstaan? Omdat Abraham eers toe hy oud geword het, in die gemeenskap van die verbond opgeneem is en dit reg was dat hy, terwyl hy tot op daardie tydstip nog vreemd daaraan was, vooraf die voorwaardes daarvan moes leer ken. Maar in die geval van die kind wat uit hom gebore is, was dit nie so nie. Hy is volgens erfreg en die inhoud van die belofte reeds van moederskoot af in die verbond ingesluit. Of, 1660 om die onderwerp duideliker en bondiger aan te toon, as die kinders van gelowiges sonder dat hulle dit weet, aan die verbond deel het,¹²¹ is daar geen rede waarom hulle van die teken weggehou moet word omdat hulle nog nie in staat is om om hulle verpligtinge onder die verbond na te kom nie. Dit is beslis die rede waarom God so dikwels verklaar dat kinders vir Hom gebore is wanneer hulle uit die Israeliete gebore word.¹²² Want Hy beskou die kinders van diegene aan wie se saad Hy beloof het dat Hy hulle Vader sal wees, ongetwyfeld as sy kinders.¹²³ Iemand wat egter ongelowig is en uit goddelose ouers gebore word, word as ’n vreemdeling in die gemeenskap van die verbond beskou totdat hy deur die geloof met God verenig word. Gevolglik is dit nie snaaks as Hy die teken nie aan hulle meedeel nie omdat die betekenis daarvan in so ’n mens bedrieglik en niksseggend sou wees. In die sin skryf Paulus ook dat die heidene buite die verbond was so lank hulle in hulle afgodediens versonke was.¹²⁴

Tensy ek my misgis, kan die hele onderwerp baie duidelik met die volgende samevatting afgehandel word: diegene wat die geloof in Christus eers op gevorderde ouderdom omhels, mag nie met die doop  gemerk word nie tensy geloof en berou voorafgaan omdat hulle tot dusver nog vreemdelinge aan die verbond was. Want geloof en berou alleen kan vir hulle die toetrede tot die gemeenskap in die verbond open. Maar kindertjies wat uit Christelike ouers gebore word, moet so in die doop ontvang word soos hulle dadelik wanneer hulle gebore word, deur God as erfgename van die verbond aangeneem word. Dit wat die evangelieskrywer vertel, sien ook hierop, naamlik dat diegene wat hulle sondes bely het, deur Johannes gedoop is.¹²⁵ Na ons mening moet hierdie voorbeeld vandag nog gehandhaaf word. Want as ’n Turk hom aanbied om gedoop word, sal hy nie ondeurdag deur ons gedoop word nie tensy hy ’n belydenis aflê waardeur hy die kerk tevrede stel.

24. Так и с Авраамом Господь начал не с того, что обрезал его неизвестно почему, а с наставления в завете, который Он желал подтвердить обрезанием. И лишь когда Авраам уверовал в обетование, ему было предписано совершение таинства. Почему же Авраам получил знак только после веры, а Исаак, сын его, - прежде всякого уразумения? Потому что взрослый человек, не будучи ещё причастником союза-завета с Богом, для приобщения к нему должен прежде узнать, в чём он состоит. Рождённый же от него младенец, будучи потомственным наследником завета (как гласит данное отцу обетование), вполне способен принять знак, даже не разумея его значения.

Скажем ещё яснее и короче: поскольку дитя верующего причастно Божьему завету даже без его уразумения, оно не должно быть отторгнуто от получения знака, но способно воспринять его прежде понимания. Именно поэтому Господь говорит, что дети Израиля - его дети (Иез 16:20; 23:37), считая Себя отцом всех тех, кому пообещал быть их Богом и Богом их потомства. Также и св. Павел утверждает, что неевреи, пока они поклонялись идолам, были чужды заветов обетования (Эф 2:12).

Дело, как мне кажется, совершенно ясно. Взрослые, желающие обратиться к Господу, должны креститься только при наличии веры и покаяния, ибо для них это единственный доступ к союзу-завету, а крещение - печать завета. Дети же, рождённые от христиан, наследуют завет в силу обетования и по этой причине уже пригодны к тому, чтобы быть сопричисленными к нему.

Сказанное относится и к тем, кто исповедал свои грехи, чтобы креститься у Иоанна (Мф 3:6). В них мы видим тот самый пример, которому хотим следовать. Так, если какой-либо еврей, турок или язычник пожелает обратиться ко Христу, мы допустим его к крещению не раньше, чем он получит должное наставление, которое мы сочтём удовлетворительным. Итак, хотя Авраам был обрезан лишь после наставления, это не значит, что дети его не могли быть обрезаны прежде наставления, которое откладывалось до наступления сознательного возраста.

25. Adhaec, Christi verba quae Iohannis tertio^g recitantur proferunt, quibus praesentem in Baptismo regenerationem existimant requiri, Nisi quis renatus fuerit ex aqua et Spiritu, non potest ingredi in regnum Dei [Iohan. 3. a. 5]. En (inquiunt) ut Baptismus ore Domini regeneratio vocetur. Quos igitur regenerationis minime capaces esse satis superque notum^h est, quo praetextu Baptismo initiamus qui sine ipsa constare nequit? 330 ¹ || Primum in eo falluntur quod Baptismi mentionem fieri hoc loco putant, quia aquae nomen audiunt^a. Postquam enim naturae corruptionem Nicodemo exposuit Christus, ac renasci oportere docuit, quia ille renascentiam corporalem somniabat, modum hic indicat quo regenerat nos Deus, nempe per aquam et Spiritum: quasi diceret, Per Spiritum, qui purgando et irrigando fideles animas vice aquae fungitur. Aquam ergo et Spiritum simpliciter accipio pro Spiritu, qui aqua est. Neque haec nova est loquutio: prorsus enim cum illa quae tertio Matthaei capite^b habetur convenit, Qui sequitur me, ille est qui baptizat in Spiritu sancto et igni [Matth. 3. c. 11]. Quemadmodum ergo Spiritu sancto et igni baptizare, est Spiritum sanctum conferre, qui in regeneratione ignis officium naturamque habet: ita renasci aqua et Spiritu^c nihil aliud est quam vim illam Spiritus recipere, quae in anima id facit quod aqua in corpore. Scio alios aliter interpretari²: sed hunc esse germanum sensum non dubito^d: || quia consilium Christi non aliud est quam ut doceat, exuendum esse proprium ingenium omnibus qui ad caeleste regnum aspirant. Quanquam si putide eorum more cavillari libeat, regerere illis promptum esset (ubi concesserimus quod volunt) Baptismum priorem esse fide et poenitentia: quando in Christi verbis Spiritum praecedit. De spiritualibus donis hoc intelligi certum est: quae si Baptismum sequuntur, adeptus sum quod volo. Sed omissis cavillis, tenenda simplex est interpretatio quam attuli, neminem, donec renovatus fuerit aqua viva, hoc est Spiritu, posse ingredi in regnum Dei. 331

25. Mais encore pour monstrer que la nature du Baptesme est telle qu’elle requiert une regeneration presente, ils prennent tesmoignage de ce qui est dit au troisieme de sainct Jean, Quiconque ne sera regeneré d’eau et de l’Esprit, il n’entrera point au royaume celeste (Jean 3:5). Voila, disent-ils, comment nostre Seigneur appelle le Baptesme Regeneration. Si donc ainsi est que les enfans soyent incapables d’estre regenerez, commentseront-ils idoines à recevoir le Baptesme, qui ne peut estre sans cela? Premierement, ils s’abusent en ce qu’ils referent ce propos au Baptesme, pource qu’il est là fait mention d’eau. Car apres que Jesus Christ a declairé à Nicodeme la corruption de nostre nature, et a dit qu’il nous falloit renaistre: pource que Nicomede imaginoit une seconde nativité du corps, il demonstre la façon comment Dieu nous regenere, assavoir en eau et en Esprit: comme s’il disoit, Par l’Esprit, qui en purgeant et arrousant les ames, a l’office d’eau. Je predonc simplement l’eau et l’Esprit, pour l’Esprit qui est eau. Et n’est point ceste forme de parler nouvelle: car elle convient avec une autre qui est au premier chapitre où Jean Baptiste dit, Celuy qui me suit, est celuy qui baptize au sainct Esprit et au feu (Matth. 3:11). Comme donc baptizer du sainct Esprit et de feu, est donner le sainct Esprit, lequel a la nature et proprieté de feu, en regenerant les fideles: ainsi Renaistre par l’eau et l’Esprit, n’est autre chose que recevoir la vertu du sainct Esprit, lequel fait en l’ame ce que l’eau fait au corps. Je say bien que les autres interpretent autrement ce passage: mais je ne doute pas que ce ne soit icy le vray sens et naturel, veu que l’intention de Christ n’est autre, que d’advertir qu’il nous faut desvestir de nostre propre nature, pour aspirer au royaume des cieux. Combien que si je vouloye en badinant caviller a leur façon, j’auroye à repliquer que quand nous leur aurons ottroyé tout ce qu’ils demandent, li s’ensuyvra que le Baptesme precede foy et repentance, veu qu’en la sentence de Christ il est mis en ordre devant le mot d’Esprit. Il n’y a doute qu’il ne soit là parié des dons spirituels. Or s’ils suyvent le Baptesme, j’ay gaigné ce que je preten. Mais laissais tous subterfuges, contentons-nous de la simple interpretation que j’ay amenée: assavoir que nul jusqu’à ce qu’il soit regeneré d’eau vive, n’entrera au royaume des cieux.

25. Moreover, they adduce the language of Christ, which is recorded by John, and which they suppose to represent a present regeneration as requisite to baptism; “Except a man be born of water and the Spirit, he cannot enter into the kingdom of God.”¹²⁰⁹ See, they say, how baptism is called regeneration by the mouth of the Lord. When it is evident, then, that infants are utterly incapable of regeneration, on what pretence do we admit them to baptism, to which regeneration is indispensably necessary? In the first place, they are deceived in supposing that this passage refers to baptism, because it mentions water. For, after Christ had declared to Nicodemus the corruption of nature, and shown him the necessity of being born again,—because Nicodemus was dreaming of a second corporeal birth, he here indicates the manner in which God regenerates us, namely, by water and by the Spirit; as if he had said, by the Spirit who, in the ablution and purification of the souls of believers, performs the office of water. I therefore understand by “water and the Spirit,” simply, the Spirit who is water. Nor is this a novel mode of expression; for it perfectly corresponds with that declaration of John the Baptist, “He that cometh after me shall baptize with the Holy Ghost and with fire.”¹²¹⁰ As to baptize with the Holy Spirit and with fire, therefore, is to confer the Holy Spirit, who, in regeneration, has the office and nature of fire, so to be born of water and of the Spirit is no other than to receive that influence of the Spirit, which does in the soul what water does on the body. I know that others give a different interpretation, but I have no doubt that this is the genuine sense; because the intention of Christ is simply to teach that all must be divested of their own nature, who aspire to the kingdom of heaven. However, if we were desirous of imitating their cavils, it would be easy for us, granting what they require, to retort upon them, that baptism is prior to faith and repentance, because, in the words of Christ, water is mentioned before the Spirit. It is certain that this phrase denotes spiritual gifts; 516and, if these follow baptism, I have established what I wish. But, leaving all subterfuges, let us adhere to the simple interpretation which I have proposed—that no one, till he is renewed by living water, that is, by the Spirit, can enter into the kingdom of God.

25. Argument founded on a saying of our Lord to Nicodemus. Answer.

Another passage which they adduce is from the third chapter of John, where our Saviour’s words seem to them to imply that a present regeneration is required in baptism, “Except a man be born of water, and of the Spirit, he cannot enter into the kingdom of God” (John 3:5). See, they say, how baptism is termed regeneration by the lips of our Lord himself, and on what pretext, therefore, with what consistency is baptism given to those who, it is perfectly obvious, are not at all capable of regeneration? First, they are in error in imagining that there is any mention of baptism in this passage, merely because the word water is used. Nicodemus, after our Saviour had explained to him the corruption of nature, and the necessity of being born again, kept dreaming of a corporeal birth, and hence our Saviour intimates the mode in which God regenerates us—viz. by water and the Spirit; in other words, by the Spirit, who, in irrigating and cleansing the souls of believers, operates in the manner of water. By “water and the Spirit,” therefore, I simply understand the Spirit, which is water. Nor is the expression new. It perfectly accords with that which is used in the third chapter of Matthew, “He that cometh after me is mightier than I;” “he shall baptise you with the Holy Ghost, and with fire” (Mt. 3:11). Therefore, as to baptise with the Holy Spirit, and with fire, is to547confer the Holy Spirit, who, in regeneration, has the office and nature of fire,so to be born again of water, and of the Spirit, is nothing else than to receive that power of the Spirit, which has the same effect on the soul that water has on the body. I know that a different interpretation is given, but I have no doubt that this is the genuine meaning, because our Saviour’s only purpose was to teach, that all who aspire to the kingdom of heaven must lay aside their own disposition. And yet were we disposed to imitate these men in their mode of cavilling, we might easily,after conceding what they wish, reply to them, that baptism is prior to faith and repentance, since, in this passage, our Saviour mentions it before the Spirit. This certainly must be understood of spiritual gifts, and if they follow baptism, I have gained all I contend for. But, cavilling aside, the simple interpretation to be adopted is that which I have given—viz. that no man, until renewed by living water, that is, by the Spirit, can enter the kingdom of God.

25. Bovendien halen ze te voorschijn de woorden van Christus, die in het derde hoofdstuk van Johannes vermeld worden (Joh. 3:5) door welke zij menen, dat de wedergeboorte dadelijk bij de Doop geëist wordt: "Zo iemand niet wedergeboren is uit water en Geest, hij kan in het Koninkrijk Gods niet ingaan." Zie, zeggen ze, hoe de Doop door de mond des Heren wedergeboorte genoemd wordt. Onder welk voorwendsel wijden wij dus hen, van wie meer dan genoeg bekend is, dat ze niet vatbaar zijn voor de wedergeboorte, door de Doop, die zonder de wedergeboorte niet kan bestaan? In de eerste plaats vergissen ze zich hierin, dat ze menen, dat op deze plaats melding gemaakt wordt van de Doop, omdat ze horen van water. Want nadat Christus de verdorvenheid der natuur aan Nicodemus heeft uiteengezet, en hem heeft geleerd, dat wedergeboorte noodzakelijk is, wijst Hij hem hier, omdat hij droomde van een lichamelijke wedergeboorte, de wijze aan, waarop God ons wederbaart, namelijk door water en Geest, alsof Hij zeide: door de Geest, die in het reinigen en besprengen van de zielen der gelovigen de dienst van water vervult. Ik neem dus water en Geest eenvoudig voor Geest, die water is. En dit is geen nieuwe zegswijze, want ze komt geheel overeen met die, welke men in Matt. 3:11 leest: "Die na mij komt, is het, die doopt met de Heilige Geest en met vuur." Evenals dus met de Heilige Geest en vuur dopen betekent de Heilige Geest schenken, die in de wedergeboorte de taak en de natuur van het vuur heeft, zo betekent wedergeboren worden door water en Geest niets anders dan die kracht des Geestes ontvangen, die in de ziel datgene doet, wat het water doet in het lichaam. Ik weet, dat anderen het anders uitleggen, maar ik twijfel er niet aan, dat dit de ware zin is: want de bedoeling van Christus is geen andere dan te leren, dat allen, die naar het Hemels Koninkrijk streven, hun eigen verstand moeten afleggen. Trouwens indien ik, volgens hun gewoonte, laffe uitvluchten zou willen zoeken, dan zou voor de hand liggen om (wanneer we hun toegeven, wat zij willen) tegen hen aan te voeren, dat de Doop eerder is dan het geloof en de bekering, aangezien in Christus' woorden het water aan de Geest voorafgaat. Het is zeker, dat dit van de geestelijke gaven verstaan wordt; en indien die op de Doop volgen, heb ik verkregen wat ik wil. Maar de uitvluchten daargelaten, moeten we vasthouden aan de eenvoudige uitlegging, die ik gegeven heb, dat niemand, voordat hij vernieuwd is door het levende water, dat is door de Geest, in het Koninkrijk Gods kan ingaan.

25. Wiedergeburt "aus Wasser und Geist"

Ferner bringen die Wiedertäufer die Worte Christi vor, die im dritten Kapitel des Johannesevangeliums wiedergegeben werden und in denen nach ihrer Meinung bei der Taufe die tatsächliche Wiedergeburt erfordert wird: „Es sei denn, dass jemand geboren werde aus Wasser und Geist, so kann er nicht in das Reich Gottes kommen“ (Joh. 3,5). Man sehe doch, so sagen sie, wie die Taufe durch den Mund des Herrn als Wiedergeburt bezeichnet wird! Mit welchem Vorhand wollen wir es nun beschönigen, dass wir solche, die doch, wie mehr als genug bekannt, zur Wiedergeburt nicht im mindesten fähig sind, mit der Taufe einweihen, die ohne solche Wiedergeburt nicht bestehen kann? (So sollen wir uns nach ihrer Meinung fragen.) Zunächst sind sie darin auf dem verkehrten Wege, dass sie der Meinung sind, an dieser Stelle werde der Taufe Erwähnung getan, und zwar, weil sie das Wort „Wasser“ vernehmen. Christus hatte doch dem Nikodemus zunächst die Verderbnis der Natur dargelegt und ihn gelehrt, dass eine Wiedergeburt vonnöten sei; da aber Nikodemus von einer leiblichen Neugeburt träumte, so zeigt Christus an dieser Stelle die Art und Weise an, in der uns Gott solche Wiedergeburt schenkt, nämlich eben „aus Wasser und Geist“. Es ist, als ob er sagte: es geschieht durch den Geist, der die Seelen der Gläubigen reinigt und besprengt und damit die Rolle des Wassers erfüllt. „Wasser und Geist“ verstehe ich also einfach so: „der Geist, der das Wasser ist“. Diese Redeweise ist auch nicht neu; denn sie stimmt voll und ganz mit der überein, die sich im dritten Kapitel des Matthäusevangeliums findet: „der ... nach mir kommt, ... der wird euch mit dem Heiligen Geist und mit Feuer taufen“ (Matth. 3,11). „Mit dem Heiligen Geist und mit Feuer taufen“, das heißt nun: den Heiligen Geist gewähren, der in der Wiedergeburt Amt und Natur des Feuers hat; ebenso bedeutet danach: „aus Wasser und Geist wiedergeboren werden“ nichts anderes als jene Kraft des Geistes empfangen, die an der Seele das ausrichtet, was das Wasser am Leibe vollbringt. Ich weiß, dass andere diese Stelle anders auslegen; aber ich zweifle nicht daran, dass dies hier ihr lauterer Sinn ist; denn Christus hat doch nichts anderes vor, als zu lehren, dass alle, die nach dem Himmelreich trachten, ihre eigene Art ausziehen müssen.

Wenn ich allerdings nach der Gewohnheit der Wiedertäufer schmutzige Ausflüchte suchen wollte, so könnte ich ihnen – auch wenn ich ihnen zugäbe, was sie wünschen – leicht wieder vorhalten, dass die Taufe (nach dieser Stelle) dem Glauben und der Buße voranginge, weil sie ja in Christi Worten vor dem Geist steht! Das ist nun zweifellos auf die geistlichen Gaben bezogen, und wenn diese also auf die Taufe folgen, so habe ich erreicht, was ich will. Aber wir wollen solche Ausflüchte beiseite lassen und die schlichte Auslegung festhalten, die ich vorgebracht habe, nämlich dass niemand in das Reich Gottes eingehen kann, ehe er durch das lebendige Wasser, das heißt durch den Heiligen Geist, erneuert ist.

25. ‘n Verklaring van Christus se woorde aan Nikodemus dat niemand die koninkryk van God kan ingaan tensy hy deur water en Gees wederbaar is nie

Hierbenewens voer hulle Christus se woorde aan wat in Johannes drie 1661 aangehaal word. Daarvolgens meen hulle dat die wedergeboorte onmiddellik by die doop vereis word. Christus se woorde lui: “As iemand nie uit water en Gees weer gebore word nie, kan hy nie in die koninkryk van God ingaan nie”.¹²⁶

“Kyk net,” sê hulle, “hoe die doop deur die Here se mond die wedergeboorte genoem word.” Onder watter dekmantel gee ons die doop aan kinders van wie dit meer as genoeg bekend is dat hulle hoegenaamd nie tot wedergeboorte in staat is nie, terwyl die doop nie sonder die wedergeboorte kan bestaan nie?¹²⁷

Hulle misgis hulle ten eerste daarin dat hulle meen dat die doop hier vermeld word omdat hulle die woord water hoor. Want nadat Christus die bedorwenheid van die natuur aan Nikodemus verduidelik het en hom geleer het dat hy weer gebore moet word, en omdat hy hom ’n liggaamlik wedergeboorte ingebeeld het, wys Hy hier vir hom die manier aan waarop God ons wederbaar, naamlik deur water en Gees. Dit is asof Hy gesê het: “Ons word deur die Gees wederbaar wat in die plek van water die taak verrig om gelowige siele te reinig en te besprinkel.” Ek verstaan dus onder water en Gees doodeenvoudig die Gees wat water is. En dit is nie ’n nuwe uitdrukkingswyse nie! Dit kom trouens heeltemal ooreen met dit wat in Matteus 3 staan, naamlik: “Hy wat na my kom, dit is Hy wat in die Heilige Gees en vuur doop”.¹²⁸ Om met die Heilige Gees en vuur te doop beteken om die Heilige Gees te gee wat in die wedergeboorte die werk en aard van vuur verrig. So beteken om deur water en Gees wederbaar te word niks anders as om daardie krag van die Gees te ontvang wat in die siel doen wat die water in die geval van die liggaam doen nie.

Ek is bewus daarvan dat sommige mense dit anders vertolk,¹²⁹ maar ek twyfel nie dat hierdie die egte betekenis daarvan is nie. Christus se bedoeling daar was trouens net om te leer dat almal wat na die hemelse koninkryk streef, met hulle eie verstand moet wegdoen. As ek egter soos hulle van stinkende uitvlugte gebruik sou maak, en ons hulle toegee wat hulle wil, sou dit maklik wees om teen hulle aan te voer dat die doop voor die geloof en berou kom want in Christus se woorde kom water voor die Gees. Dit moet kennelik van die geestelike gawes verstaan 1662 word, en as hulle na die doop kom, het ek bereik wat ek wou.

Maar sulke drogredenasies daar gelaat: laat ons hou by die eenvoudige vertolking wat ek gegee het, naamlik dat niemand die koninkryk van God kan ingaan voordat hy nie deur die lewende water, dit is die Gees, vernuwe is nie.

25. Однако наши противники всё ещё силятся доказать, что природа крещения требует одновременного (present) возрождения, и ссылаются при этом на третью главу Евангелия от Иоанна: «Если кто не родится от воды и Духа, не может войти в Царствие Божие» (Ин 3:5). Вот, говорят они, сам Господь называет крещение возрождением. Но если младенцы неспособны к возрождению, как могут они усвоить крещение, которое без него невозможно?

Во-первых, они ошибаются уже в том, что относят это высказывание к крещению по той причине, что здесь упоминается вода. Иисус Христос указывает Никодиму на испорченность нашего естества и говорит о необходимости второго рождения. А поскольку Никодим представлял себе это второе рождение плотским, Иисус раскрывает ему способ, каким Бог рождает нас вторично: водою и Духом. Но это равнозначно тому, как если бы Он сказал: Духом, который, омывает и очищает душу наподобие воды. Таким образом, я просто принимаю «воду и Духа» как Духа, совершающего действие воды.

Такой способ выражения отнюдь не нов. Так, он согласуется с тем, что говорит в третьей главе Евангелия от Матфея Иоанн Креститель: «Идущий за мною ... будет крестить вас Духом Святым и огнём (Мф 3:11). Следовательно, как крещение Духом Святым и огнём означает дарование Св. Духа, обладающего природой и свойствами перерождающего огня, так и второе рождение водой и Духом есть не что иное, как получение силы Св. Духа, который действует на душу, как вода на тело. Я знаю, что многие толкуют это место иначе, однако убеждён, что именно таков его изначальный и подлинный смысл. Ибо намерение Христа заключается здесь в том, чтобы предупредить нас о необходимости совлечься нашего естества, дабы мы могли надеяться на обретение Царства Небесного.

Если бы я по примеру наших противников захотел заняться софистическими рассуждениями, то сказал бы: согласившись со всеми их требованиями, мы придём к тому, что крещение предшествует вере и покаянию, потому что в изречении Христа оно предшествует слову «Дух». Но не подлежит сомнению, что здесь речь идёт о дарах Духа. Значит, если они следуют за крещением, то я выигрываю спор. Однако оставим эти ухищрения. Удовлетворимся тем простым толкованием, которое было выше, а именно: никто не войдёт в Царство Небесное прежде, чем будет вторично рождён от живой воды (то есть от Духа).

26. | Iam et ex eo explodendum esse eorum commentum^a palam est qui^b omnes non baptizatos aeternae morti adiudicant^{c 1}. Solis ergo adultis administrari Baptismum ex eorum postulato fingamus: quid puero fieri dicent qui pietatis rudimentis rite probeque imbuitur, dum tinctionis dies appetit, si subita morte praeter spem omnium abripi contingat^d? Clara est Domini promissio, Quicunque in Filium credidit, non visurum mortem, nec in iudicium venturum, sed transiisse a morte in vitam [Iohan. 5. d. 24]: nondum baptizatum nullibi damnasse comperitur. Quod in eam a me partem accipi nolo, perinde ac si Baptismum contemni impune posse innuerem (quo contemptu violatum iri Domini foedus affirmo: tantum abest ut excusare sustineam)^e, tantum evincere sufficit, non esse adeo necessarium, ut periisse protinus existimetur cui eius obtinendi adempta fuerit facultas. Atqui si eorum commento assentimur, eos omnes citra exceptionem damnabimus quos a Baptismo casus aliquis prohibuerit, quantacunque alioqui fide praeditos: per quam Christus ipse possidetur. Insuper infantes omnes aeternae mortis reos peragunt, quibus Baptismum negant, sua ipsorum confessione ad salutem necessarium. Viderint nunc quam belle sibi cum Christi verbis conveniat, quibus regnum caelorum illi aetati adiudicatur [Matt. 19. b. 14]. Atque ut nihil illis non concedamus, quantum ad huius loci intelligentiam attinet, nihil^f tamen inde elicient, nisi prius quod iam constitutum est a nobis dogma de infantium regeneratione everterint^g.

26. Davantage, il appert encore par autre raison, que leur glose ne doit estre admise: veu que tous ceux qui n’auroyent esté baptizez, seroyent exclus du royaume de Dieu. Or je presuppose que leur opinion fust tenue de ne point baptizer les petits enfans: que diroyent-ils d’un jeune enfant, qui auroit esté instruit droitement en nostre foy, s’il venoit à trespasser devant qu’on eust loisir de le baptizer? Nostre Seigneur dit, que quiconque croit au Fils, il a la vie eternelle, et ne viendra en condamnation, mais est ja passé de mort à vie (Jean 5:24). Nulle part il ne damne ceux qui n’auront point esté baptizez. Ce que n’entendons estre dit en contemnement du Baptesme, comme si on le pouvoit negliger: mais seulement nous voulons monstrer qu’il n’est pas tellement necessaire, que celuy ne soit excusable de ne l’avoir point receu, qui aura eu empeschement legitime. Aucontraire, selon leur exposition, tous tels seroyent condamnez sans exception: ja soit qu’ils eussent la foy, par laquelle nous possedons Jesus Christ. Mais encore sans cela ils condamnent tous les petits enfans, ausquels ils denient le Baptesme, qu’ils disent estre necessaire à salut. Maintenant qu’ils accordent leur dire avec la parolle de Christ, par laquelle le royaume celeste leur est adjugé (Matth. 10:14). Et encore que nous leur concedions tout ce qu’ils demandent, si est leur illation fausse, et prinse d’une fausse et folle raison, que les enfans ne peuvent estre regenerez: comme il appert de la deduction cy dessus traitée amplement: c’est, que sans la regeneration il n’y a nulle entrée au royaume de Dieu, ne pour les petits ne pour les grans. Or puis qu’il y en a de ceux qui decedent petits enfans, qui sont heritiers du royaume de Dieu, il s’ensuit bien qu’ils sont paravant regenerez. Le reste des choses signifiées a lieu en eux, au temps que le Seigneur aura disposé pour leur en donner la cognoissance.

26. It is further evident that their notion ought to be exploded, because it adjudges all unbaptized persons to eternal death. Let us suppose their tenet to be admitted, and baptism to be administered to adults alone; what will they say will become of a youth who is rightly instructed in the first principles of piety, if he desires to be baptized, but, contrary to the expectation of all around, happens to be snatched away by sudden death? The Lord’s promise is clear: “Whosoever believeth on the Son, shall not come into condemnation;” but “is passed from death unto life.”¹²¹¹ We are nowhere informed of his having condemned one who had yet not been baptized. By this I would not be understood as implying that baptism may be despised with impunity; for, so far from attempting to excuse such contempt, I affirm it to be a violation of the covenant of the Lord; I only mean to evince that it is not so necessary, as that a person, who is deprived of the opportunity of embracing it, must immediately be considered as lost. But if we assent to their notion, we shall condemn all, without exception, whom any circumstance whatever prevents from being baptized, whatever faith they may otherwise have, even that faith by which Christ himself is enjoyed. Moreover, they sentence all infants to eternal death, by denying them baptism, which, according to their own confession, is necessary to salvation. Let them see, now, how well they agree with the language of Christ, which adjudges the kingdom of heaven to little children. But though we should grant them every thing they contend for relative to the sense of this passage, still they will gain no advantage from it, unless they first overturn the doctrine which we have already established respecting the regeneration of infants.

26. Error of those who adjudge all who die unbaptised to eternal destruction.

This, moreover, plainly explodes the fiction of those who consign all the unbaptised to eternal death.¹ Let us suppose, then, that, as they insist, baptism is administered to adults only. What will they make of a youth who, after being embued duly and properly with the rudiments of piety, while waiting for the day of baptism, is unexpectedly carried off by sudden death? The promise of our Lord is clear, “He that heareth my word, and believeth on him that sent me, hath everlasting life, and shall not come into condemnation, but is passed from death unto life” (John 5:24). We nowhere read of his having condemned him who was not yet baptised. I would not be understood as insinuating that baptism may be contemned with impunity. So far from excusing this contempt, I hold that it violates the covenant of the Lord. The passage only serves to show, that we must not deem baptism so necessary as to suppose that every one who has lost the opportunity of obtaining it has forthwith perished. By assenting to their fiction, we should condemn all, without exception, whom any accident may have prevented from procuring baptism, how much soever they may have been endued with the faith by which Christ himself is possessed. Moreover, baptism being, as they hold, necessary to salvation, they, in denying it to infants, consign them all to eternal death. Let them now consider what kind of agreement they have with the words of Christ, who says, that “of such is the kingdom of heaven” (Mt. 19:14). And though we were to concede everything to them, in regard to the meaning of this passage,they will extract nothing from it, until they have previously overthrown the doctrine which we have already established concerning the regeneration of infants.

26. Verder is het duidelijk, dat hun verzinsel daarom afgekeurd moet worden, omdat ze alle niet gedoopten aan de eeuwige dood toewijzen. Laat ons dus eens stellen, dat volgens hun eis alleen aan de volwassenen de Doop bediend wordt: wat zullen ze dan zeggen, dat met een kind geschiedt, dat in de beginselen der vroomheid naar behoren en goed onderwezen is en, wanneer de dag van de Doop reeds nadert, door een plotselinge dood tegen aller hoop in weggerukt wordt? De belofte des Heren is duidelijk, dat alwie in de Zoon geloofd heeft de dood niet zien zal, noch in het oordeel zal komen, maar van de dood overgegaan is in het leven; nergens leest men, dat Hij een nog niet gedoopte verdoemd heeft. Ik bedoel niet, dat dat zo door mij opgevat wordt, alsof ik zou toestemmen, dat de Doop straffeloos kan veracht worden (door welke verachting ik verzeker, dat het verbond des Heren geschonden wordt: zover is het er vandaan, dat ik haar zou willen verontschuldigen) ; het is voldoende alleen te bewijzen, dat de Doop niet zo noodzakelijk is, dat men terstond moet menen, dat diegene verloren is gegaan, aan wie de gelegenheid ontnomen is hem te verkrijgen. Maar indien wij in hun verzinsel toestemmen, zullen wij zonder uitzondering alle diegenen verdoemen, die door enig toeval van de Doop zijn afgehouden, met hoe groot geloof, door hetwelk Christus zelf bezeten wordt, ze overigens ook waren toegerust. Bovendien veroordelen ze alle kleine kinderen tot de eeuwige dood, aan welke ze de Doop weigeren, die volgens hun eigen belijdenis noodzakelijk is tot zaligheid. Laat hen nu zien, hoe fraai ze overeenstemmen met de woorden van Christus, door welke aan die kinderleeftijd het Koninkrijk der Hemelen wordt toegewezen. En ook al gaven wij hun alles toe voor wat het verstaan van deze plaats betreft, dan zullen ze daaraan toch niets kunnen ontlenen, indien ze niet eerst het leerstuk aangaande de wedergeboorte der kinderen, dat door ons reeds vastgesteld is, omvergeworpen hebben.

26. 932Sollen die Kinder verlorengehen?

Daß nun das Hirngespinst der Wiedertäufer abgelehnt werden muß, liegt auch auf Grund der Tatsache auf der Hand, dass sie (damit) alle nicht Getauften dem ewigen Tode überantworten. Nehmen wir also einmal nach ihrem Wunsch an, die Taufe würde ausschließlich an Erwachsene erteilt. Wenn nun da ein Kind ist, das über die Grundwahrheiten der Frömmigkeit gehörig und recht schaffen unterrichtet ist, und wenn es solchem Kinde widerfährt, dass es kurz vor dem für die Taufe angesetzten Tage gegen alle Erwartungen von Menschen durch einen plötzlichen Tod hinweggenommen wird – was soll dann nach ihrer Meinung aus diesem Kinde werden? Deutlich ist die Verheißung des Herrn: Jeder, der an den Sohn glaubt, der wird den Tod nicht sehen noch in das Gericht kommen, sondern er „ist vom Tode zum Leben hindurchgedrungen“ (Joh. 5,24; sehr ungenau). Und man bekommt nirgendwo zu erfahren, dass er einen noch nicht Getauften verdammt hätte. Ich möchte nicht, dass dies von mir in dem Sinne aufgefaßt würde, als wollte ich zu verstehen geben, man könnte die Taufe ungestraft verachten – denn ich behaupte, dass durch Verachtung der Taufe der Bund Gottes geschändet würde; soweit bin ich davon entfernt, mich zu unterstehen, dass ich solche Verachtung entschuldigte. Es genügt mir nur, (durch diese Darlegungen) zu erweisen, dass die Taufe nicht dermaßen notwendig ist, dass man meinen müßte, ein Mensch, dem die Möglichkeit genommen war, sie zu erlangen, müsse deshalb verloren gegangen sein. Wenn wir dagegen das Hirngespinst der Wiedertäufer gelten lassen, so müssen wir ohne Ausnahme alle verdammen, die irgendein Unglücksfall von der Taufe ferngehalten hat, mögen sie auch sonst mit noch so viel Glauben ausgerüstet gewesen sein, mit dem man doch Christus selbst besitzt! Obendrein sprechen sie alle Kinder des ewigen Todes schuldig, indem sie ihnen die Taufe verweigern, die nach ihrem eigenen Bekenntnis zum Heil notwendig sein soll. Nun mögen sie zusehen, wie trefflich sie mit Christi Worten übereinkommen, in denen das Himmelreich eben diesem Lebensalter zugesprochen wird (Matth. 19,14). Und wenn wir ihnen auch alles nur Erdenkliche zugeben, was mit dem Verständnis dieser Stelle im Zusammenhang steht, so werden sie doch daraus nichts herausholen, wenn sie nicht zuvor den von uns bereits aufgestellten Satz von der Wiedergeburt der Kinder umgestoßen haben.

26. Volgens die Wederdopers word almal wat nie gedoop is nie, uitgesluit uit die koninkryk van God

Nou is dit ook duidelik dat hulle verdigsel na aanleiding van die voorgaande verwerp moet word omdat hulle almal wat nie gedoop is nie, tot die ewige dood verdoem.¹³⁰ Laat ons ons derhalwe maar volgens hulle eis verbeel dat die doop slegs aan volwassenes bedien moet word: wat sal hulle dan sê gebeur met ’n kind wat reg en behoorlik in die beginsels van godsvrug onderwys word, as dit gebeur dat hy skielik wanneer die doopdag reeds aanbreek, bo verwagting deur die dood weggeruk word? Die belofte van die Here is duidelik dat elkeen wat in die Seun glo, die dood nie sal sien nie, en ook nie in die oordeel sal kom nie maar van die dood na die lewe sal oorgaan.¹³¹ Ons vind nêrens dat Hy iemand verdoem het omdat hy nog nie gedoop is nie.

Ek wil egter nie hê dat dit so opgeneem moet word asof ek daarmee te kenne gee dat die doop maar geminag kan word nie. Ek bevestig trouens dat God se verbond geskend word as die doop geminag word. Verre sy dit dus daarvan dat ek dit sou verontskuldig! Dit is egter voldoende slegs om te bewys dat die doop nie so noodsaaklik is dat ons moet dink dat iemand wat die geleentheid om die doop te ontvang, ontneem is, dadelik verlore gegaan het nie. As ons egter wel met hulle versinsel saamstem, sal ons sonder uitsondering almal verdoem wat deur die een of ander gebeurtenis van die doop weerhou word, al sou hulle ook met watter geloof toegerus wees - selfs ’n geloof waardeur Christus in besit geneem kan word! Hierbenewens maak hulle alle kinders skuldig aan die ewige dood omdat hulle hulle die doop ontsê wat volgens hulle eie belydenis noodsaaklik vir die saligheid is.

1663 Laat hulle nou maar toesien hoe pragtig hulle ooreenstem met Christus se woorde waardeur die koninkryk van die hemel aan die kinderleeftyd toegesê word.¹³² En al sou ons hulle alles toegee in soverre dit die begrip van hierdie verwysing aangaan, sal hulle nogtans geen afleiding daaruit kan maak voordat hulle nie die leerstuk oor die wedergeboorte van kindertjies wat deur ons vasgestel is, omvergewerp het nie.¹³³

26. Во-вторых, толкование наших противников неприемлемо ещё и потому, что исключает из Царства Божьего всех некрещёных (Кальвин, как и Цвингли, приписывает эту точку зрения анабаптистам, однако в их произведениях можно встретить немало противоположенных утверждений). Допустим, мы согласимся с их тезисом о непозволительности крещения младенцев. Но что скажут они о ребёнке, который был должным образом наставлен в христианской вере, но умер, не успев креститься? Господь говорит: всякий верующий в Сына имеет жизнь вечную и не подлежит осуждению, но уже перешёл от смерти в жизнь (Ин 5:24). Нет ни одного высказывания Господа, где Он осуждал бы не получивших крещения. Мы говорим это не с целью умалить крещение (как если бы им можно было пренебречь), но только чтобы показать: оно не настолько необходимо, чтобы человек, не сумевший креститься по уважительной причине, не имел оправдания. Если же следовать их рассуждению, то любой такой человек, напротив, будет наверняка осуждён, даже если имеет веру, через которую мы стяжаем Иисуса Христа. Но и без этого они безоговорочно осуждают всех младенцев, ибо отказывают им в крещении, которое называют необходимым для спасения. Пусть тогда согласуют своё мнение со словами Христа о том, что таковых есть Царство Небесное (Мф 19:14).

Но даже если мы согласимся со всеми их утверждениями, их вывод о неспособности младенцев к возрождению всё равно остаётся безосновательным и произвольным измышлением. Это явствует из приведённого выше рассуждения, а именно: без второго рождения никто не войдёт в Царство Небесное - ни ребёнок, ни взрослый. Но среди тех, кто умирает в младенчестве, некоторые наследуют Царство Божье. Значит, они прежде пережили второе рождение. Все остальные вещи, обозначаемые крещением, проявятся в них тогда, когда Господь сочтёт возможным дать им знание об этих вещах.

27. Sed propugnaculum omnium munitissimum in ipsa Baptismi institutione se habere gloriantur, quam ex capite Matthaei ultimo petunt; ubi Christus Apostolos mittens ad gentes universas, de illis docendis primum, alterum de baptizandis mandatum dat [Matt. 28. d. 19]. Tum et ex Marci ultimo istud annectunt, 332 Qui crediderit et baptizatus fuerit, salvus erit [Marc. 16. a. 16]. Quid ultra (inquiunt) quaerimus, quum verba Domini aperte sonent, prius docendum quam baptizandum, et Baptismo secundum a fide locum assignent?¹ Cuius ordinis specimen Dominus etiam Iesus in se praebuit, qui anno demum tricesimo^a baptizari voluit [Matth. 3. c. 13; Luc. 3. e. 23²]. Hic vero quot modis, bone Deus, et se implicant, et inscitiam suam produnt^b! Nam in eo iam plusquam pueriliter labuntur, quod primam Baptismi institutionem inde derivant, quem ab exordio praedicationis suae Apostolis Christus administrandum^c mandaverat. Non est igitur cur legem ac regulam Baptismi ex istis duobus locis petendam contendant, acsi primam institutionem continerent. Hoc ut illis indulgeamus erratum, quam nervosa tamen est isthaec argumentatio? Equidem si tergiversari libeat, non latebra, sed latissimus campus ad effugiendum se aperit. Nam quando ita mordicus verborum ordini insistunt, ut quoniam dictum est, Ite, praedicate et baptizate [Marc. 16. c. 15], Item, Qui crediderit et baptizatus fuerit^d: praedicandum prius quam baptizandum: et credendum prius quam Baptismum appetendum ratiocinentur: cur non et nos vicissim excipiamus, baptizandum antequam docendam eorum quae Christus mandavit observationem? nempe^e quum dicatur, Baptizate, docentes servare quaecunque praecepi vobis³; || quod idem annotavimus in illa Christi sententia quae de aquae et Spiritus regeneratione nuper citata fuit⁴; nam^f || si ita intelligitur^g ut postulant, illic^h certeⁱ priorem spirituali regeneratione Baptismum esse conveniet, quando priore loco nominatur. Non enim nos ex Spiritu et aqua, sed ex aqua et Spiritu regenerandos docet Christus.

27. Sur tout, pour faire leur grand bouclier, et comme la principale forteresse de leur opinion, ils alleguent la premiere institution du Baptesme, laquelle ils disent avoir esté faite par les parolles escrites au dernier de sainct Matthieu: Allez, instruisez toutes nations, les baptizans au nom du Pere et du Fils et du sainct Esprit: les enseignans de garder tout ce que je vous ay commandé (Matth. 28:19). A quoy ils joignent ce passage du dernier de sainct Marc: Qui croira et sera baptizé, il sera sauvé (Marc 16:16). Voila, disent-ils, comment nostre Seigneur commande d’instruire devant que baptizer, et monstre que la foy doit preceder le Baptesme. Et de fait, nostre Seigneur a bien monstré cela par son exemple, lequel n’a point esté baptizé jusques à l’aage de trente ans (Matth. 3:13; Luc 3:23). A cest endroit ils faillent en beaucoup de sortes. Car c’est un erreur trop evident, de dire que le Baptesme ait esté lors premierement institué, lequel avoit duré tout le temps de la predication de Jesus Christ. Puis donc qu’il avoit esté institué devant qu’estre en usage: comment dirons-nous que si long temps apres, la premiere institution en ait esté faite? Parquoy c’est en vain qu’ils taschent de prendre la premiere ordonnance, pour nous limiter la doctrine du Baptesme à ce passage precisement. Toutesfois, laissant là ceste faute, considerons combien sont fortes leurs raisons. Or elles ne serrent pas tant que n’en peussions bien eschapper, s’il estoit mestier de tergiverser. Car puis qu’ils se fondent si estroitement sur l’ordre et la disposition des mots, pretendans qu’il faut instruire premierement que baptizer, et croire devant que recevoir le Baptesme, pource qu’il est dit, Instruisez et baptizez: item, Qui croira et sera baptizé: par mesme raison il nous seroit loisible de repliquer qu’il faut baptizer devant qu’enseigner à garder les choses que Jesus a commandées: veu qu’il est dit: Baptizez, les enseignans de garder tout ce que je vous ay commandé. Ce qu’aussi nous avons monstré en l’autre sentence n’agueres alleguée, touchant d’estre regenerez d’eau et d’Esprit: car nous leur prouverons bien ainsi, que le Baptesme devroit preceder la regeneration spirituelle, puis qu’il est nommé devant. Car il n’est pas dit, Qui sera regeneré d’Esprit et d’eau: mais d’eau et d’Esprit.

27. But the strongest argument of all in favour of their opinion, they boast, is contained in the original institution of baptism, which they quote from the last chapter of Matthew, where Christ, sending forth his disciples to all nations, gave them a commission, first to teach, and then to baptize. “Go ye therefore and teach all nations, baptizing them in the name of the Father, and of the Son, and of the Holy Ghost; teaching them to observe all things whatsoever I have commanded you.”¹²¹² Then, from the last chapter of Mark, they add, “He that believeth and is baptized shall be saved.”¹²¹³ What more do we require, say they, when the language of our 517Lord clearly expresses that teaching ought to precede baptism, and represents baptism as subsequent to faith? Of this order, an example was furnished even by the Lord Jesus himself who was not baptized till he was “about thirty years of age.”¹²¹⁴ In what various ways do they embarrass themselves, and betray their ignorance! For it is a mistake, worse than childish, to consider that commission as the original institution of baptism, which Christ had commanded his apostles to administer from the commencement of his preaching. They have no reason to contend, therefore, that the law and rule of baptism ought to be derived from those two passages, as if they contained the first institution of it. Though we should indulge them by admitting this error, yet what force is there in their reasoning? Indeed, if we wanted to evade the force of their arguments, we need not have recourse to any little subterfuge; a most ample field presents itself before us. For while they so violently insist on the order of the words, as to argue, that, when it is said, “Go teach and baptize,” and “he that believeth and is baptized,” the meaning is, that preaching ought to precede baptism, and that faith ought to precede the reception of baptism,—why may not we, on the other hand, reply, that baptizing ought to precede teaching the observance of those things which Christ has commanded, because it is said, “Baptize, teaching them to observe all things whatsoever I have commanded you.” We have remarked the same thing on the declaration of Christ, which has just been quoted, respecting the regeneration of water and of the Spirit; for if it be understood according to their interpretation, it will appear from that passage that baptism is prior to regeneration, because it is mentioned first: Christ teaches that we must be born again, not of the Spirit and of water, but of water and of the Spirit.

27. Argument against pædobaptism, founded on the precept and example of our Saviour, in requiring instruction to precede baptism. Answer.

But they boast of having their strongest bulwark in the very548institution of baptism, which they find in the last chapter of Matthew, where Christ, sending his disciples into all the world, commands them to teach and then baptise. Then, in the last chapter of Mark, it is added, “He that believeth, and is baptised, shall be saved” (Mark 16:16). What more (say they) do we ask, since the words of Christ distinctly declare, that teaching must precede baptism, and assign to baptism the place next to faith? Of this arrangement our Lord himself gave an example, in choosing not to be baptised till his thirtieth year. In how many ways do they here entangle themselves, and betray their ignorance! They err more than childishly in this, that they derive the first institution of baptism from this passage, whereas Christ had, from the commencement of his ministry, ordered it to be administered by the apostles. There is no ground, therefore, for contending that the law and rule of baptism is to be sought from these two passages. as containing the first institution. But to indulge them in their error, how nerveless is this mode of arguing? Were I disposed to evasion, I have not only a place of escape, but a wide field to expatiate in. For when they cling so desperately to the order of the words, insisting that because it is said, “Go, preach and baptise,” and again, “Whosoever believes and is baptised,” they must preach before baptising, and believe before being baptised, why may not we in our turn object, that they must baptise before teaching the observance of those things which Christ commanded, because it is said, “Baptise, teaching whatsoever I have commanded you”? The same thing we observed in the other passage in which Christ speaks of the regeneration of water and of the Spirit. For if we interpret as they insist, then baptism must take precedence of spiritual regeneration, because it is first mentioned. Christ teaches that we are to be born again, not of the Spirit and of water, but of water and of the Spirit.

27. Maar zij roemen, dat ze het allersterkste bolwerk hebben in de instelling van de Doop zelf, die zij nemen uit het laatste hoofdstuk van Matthéüs (Matt. Matt. :19) waar Christus, als Hij zijn apostelen uitzendt tot alle volkeren, hun twee bevelen geeft, het ene aangaande het onderwijzen, het tweede aangaande het dopen. Dan knopen zij daaraan ook vast uit het laatste hoofdstuk van Marcus (Marc. 16:16) deze woorden: "Wie geloofd zal hebben en gedoopt zal zijn, zal zalig worden." Waartoe, zeggen zij, zoeken wij nog verder, daar de woorden des Heren duidelijk zeggen, dat men eerst moet onderwijzen en dan dopen, en aan de Doop de tweede plaats toekennen na het geloof? Van welke orde ook de Here Jezus een bewijs gegeven heeft in zichzelf, daar Hij eerst op zijn dertigste jaar wilde gedoopt worden. Maar op hoeveel wijzen, o goede God, verstrikken zij zich hier en verraden zij hun onverstand. Want daarin vergissen zij zich reeds meer dan kinderlijk, dat ze de eerste instelling van de Doop uit die plaatsen halen, terwijl toch Christus van het begin zijner prediking af de bediening van de Doop aan zijn apostelen bevolen had. Er is dus geen reden om te beweren, dat de wet en de regel van de Doop uit die twee plaatsen gehaald moet worden, alsof die de eerste instelling bevatten. Maar ook al vergeven wij hun deze dwaling: welke kracht heeft dan nog hun bewijsvoering? Indien ik althans uitvluchten wil zoeken, dan opent zich niet een schuilhoek, maar een zeer uitgestrekt veld om te ontkomen. Want aangezien zij zo met alle geweld staan op de orde der woorden, dat ze beredeneren, dat men moet prediken eer men doopt, en geloven eer men de Doop begeert, omdat er gezegd is (Marc. 16:15) "Gaat heen, predikt en doopt", en evenzo: "Wie geloofd zal hebben en gedoopt zal zijn", waarom zouden ook wij dan niet op onze beurt mogen zeggen, dat men moet dopen, voordat men de onderhouding onderwijst van datgene, wat Christus bevolen heeft? Want er wordt immers gezegd: "Doopt en leert onderhouden alwat ik u geboden heb"? Ditzelfde hebben we ook opgemerkt in de boven aangehaalde uitspraak van Christus aangaande de wedergeboorte door water en Geest. Want indien men dit zo verstaat, als zij eisen, zal het ongetwijfeld zo uitkomen, dat de Doop voorafgaat aan de geestelijke wedergeboorte, daar het water in de eerste plaats genoemd wordt. Want Christus leert niet, dat wij wedergeboren moeten worden uit Geest en water, maar uit water en Geest.

27. Die Taufworte Jesu

Aber das allerfesteste Bollwerk rühmen sie sich in der Einsetzung der Taufe selbst zu besitzen, die sie aus dem letzten Kapitel des Matthäusevangeliums entnehmen: da sendet Christus die Apostel zu allen Völkern aus und gibt ihnen dann den Befehl, erstens, sie zu unterweisen, und dann zweitens, sie zu taufen (Matth. 28,19). Alsdann verbinden sie damit auch das Wort aus dem letzten Kapitel des Markusevangeliums: „Wer da glaubet und getauft wird, der wird selig werden“ (Mark. 16,16). Was suchen wir mehr, sagen sie, wo doch die Worte des Herrn klar und offen so lauten, dass man zunächst lehren und dann taufen soll, und wo sie doch der Taufe den zweiten Platz, den Platz nach dem Glauben, zuweisen? Für diese Reihenfolge hat auch Jesus, der Herr, einen Beweis an seiner eigenen Person erbracht, indem er sich erst in seinem dreißigsten Lebensjahr hat taufen lassen wollen (Matth. 3,13; Luk. 3,21-23).

Gütiger Gott, in wie vielfältiger Weise verstricken sie sich doch hier und legen sie ihre Unwissenheit an den Tag! Denn sie kommen schon mehr als kindisch darin zu Fall, dass sie die erstmalige Einsetzung der Taufe aus den angeführten Stellen herleiten, während Christus doch seit Anbeginn seiner Predigt den Aposteln den Auftrag gegeben hat, sie zu verwalten. Es besteht also kein Grund zu ihrer Behauptung, man müsse das Gesetz und die Regel der Taufe aus diesen beiden Stellen entnehmen, als ob diese die erste Einsetzung dieses Sakraments enthielten.

933 Aber selbst wenn wir ihnen diesen Fehlgriff durchgehen lassen, – welche Kraft hat dann diese Beweisführung? Allerdings, wenn ich Ausflüchte suchen wollte, so eröffnete sich mir nicht nur ein Schlupfwinkel, sondern ein ganz weites Feld zum Entschlüpfen! Sie versteifen sich ja so verbissen auf die Reihenfolge der Worte, und weil es da heißt: „Gehet hin ... Predigt ... und taufet“ (Mark. 16,15; ungenau) und ebenso: „Wer da glaubet und getauft wird ...“ (Mark. 16,16), so ziehen sie daraus die Folgerung, man müsse also erst predigen und dann taufen, und zuvor glauben, ehe man die Taufe begehre. Wenn sie das aber nun so machen – weshalb sollen nicht auch wir unsererseits die Gegenbehauptung aufstellen, man müsse taufen, ehe man das „Halten“ der Dinge „lehrt“, die Christus befohlen hat? Denn die Stelle lautet ebenso: „Taufet sie, indem ihr sie lehret halten alles, was ich euch befohlen habe“ (Matth. 28,19; genauer). Die gleiche Bemerkung (hier also: „Taufet“ steht vor „lehret“) haben wir zu dem wenig weiter oben angeführten Ausspruch Christi gemacht, der von der Wiedergeburt aus Wasser und Geist handelte (Joh. 3,5; vgl. Sektion 25). Denn wenn wir die Stelle so auffassen, wie es die Wiedertäufer verlangen, so ergibt sich daraus ohne Zweifel, dass die Taufe vor der geistlichen Wiedergeburt steht, weil sie nämlich an erster Stelle genannt wird. Denn Christus lehrt doch nicht, wir müßten „aus Geist und Wasser“, sondern „aus Wasser und Geist“ wiedergeboren werden.

27. Die ware vertolking van Christus se woorde: 'Hy wat glo en hom laat doop, sal gered word’

Maar hulle roem dat hulle juis na aanleiding van die instelling van die doop die veiligste vesting van almal het, en hulle put dit uit die laaste hoofstuk van Matteus waar Christus sy apostels na alle volke uitstuur en aan hulle twee opdragte gee, naamlik ten eerste om hulle te onderrig, en ten tweede om hulle te doop.¹³⁴ Hierby voeg hulle ook ’n aanhaling uit die laaste hoofstuk van Markus: “Hy wat glo en gedoop word, sal gered word”.¹³⁵

Hulle vra: “Wat wil ons nog meer soek wanneer die woorde van die Here duidelik lui dat hulle eers onderrig en dan gedoop moet word, en Hy aan die doop die tweede plek na die geloof toeskryf? Die Here het self ook ’n voorbeeld van hierdie volgorde gegee omdat Hy self eers op dertigjarige ouderdom gedoop wou word”.¹³⁶

Goeie God, op hoeveel maniere verstrengel hulle hulleself nie hier, en op hoeveel maniere bring hulle hulle onkunde nie aan die lig nie? Hulle struikel trouens reeds meer as kinderagtig daarin dat hulle die eerste instelling van die doop hieruit aflei, terwyl Christus reeds van die begin van sy verkondiging af die bediening van die doop aan sy apostels opgedra het. Hulle het derhalwe geen grond om aan te voer dat ons uit hierdie twee verwysings ’n wet en reël vir die doop moet put asof hulle die eerste instelling an die doop saamvat nie.

Maar om hulle ook hierdie dwaling toe te gee: hoe kragtig is hierdie redenasie dan? As ek wel uitvlugkans gesoek het, gaan hier nie net ’n skuilplek oop nie maar ’n hele vlakte om in te vlug. Aangesien hulle trouens met soveel bitsigheid op die volgorde van die woorde aandring, naamlik dat ’n mens eers die woord moet verkondig voordat hy die doop 1664 bedien omdat daar geskryf is: “Gaan, verkondig en doop”,¹³⁷ en net so: “Hy wat glo, en gedoop is”,¹³⁸ en hulle ook redeneer dat mense moet glo alvorens hulle hulle laat doop, waarom sou ons dan nie op ons beurt die beswaar kan opper dat mense gedoop moet word alvorens hulle in die dinge onderrig word wat Christus hulle beveel het om te gehoorsaam nie? Daar word naamlik gesê: “Doop hulle en leer hulle om alles te onderhou wat Ek julle beveel het”.¹³⁹ Ons het dieselfde opmerkimg aangehaal in Christus se uitspraak hierbo in verband met die wedergeboorte deur die water en die Gees.¹⁴⁰ As ons trouens hierdie uitspraak verstaan soos hulle vereis, sal die doop beslis voor die geestelike wedergeboorte wees omdat dit eerste genoem word. Christus leer immers nie dat ons wederbaar moet word uit Gees en water nie, maar uit water en Gees.

27. Главную опору и твердыню своего мнения наши противники усматривают в словах из последней главы Евангелия от Матфея, которые считают изначальным установлением таинства крещения: «Итак, идите, научите все народы, крестя их во имя Отца и Сына и Святого Духа, уча их соблюдать всё, что Я повелел вам» (Мф 28:19-20). К этому они добавляют стих из последней главы Евангелия от Марка: «Кто будет веровать и креститься, спасён будет» (Мк 16:16). Итак, говорят они, Господь велит сперва наставить в вере, а затем крестить и указывает, что вера должна предшествовать крещению. В самом деле, Господь подтвердил это собственным примером, приняв крещение лишь в тридцатилетнем возрасте (Мф 3:13; Лк 3:23).

Здесь наши противники заблуждаются во многих отношениях. Совершенно ошибочно утверждать, будто крещение впервые установлено в Мф 28:19; на самом деле оно совершалось во всё время проповеди Иисуса Христа. Установление предшествует практике. Как же можно утверждать, что установление впервые было дано спустя столь долгое время после того, как уже осуществлялось в действительности? Поэтому они безосновательно пытаются выдать слова Иисуса в Мф 28:19 за первоначальную заповедь, чтобы ограничить догмат крещения исключительно этим фрагментом.

Но оставим это их заблуждение и рассмотрим, насколько сильны их доводы. Если бы мы захотели их обойти, это не составило бы труда. Когда наши противники утверждают, что наставление и вера должны предшествовать крещению, они берут за основу порядок и расположение слов. Ибо сказано: наставляйте и крестите; и ещё: «кто будет веровать и креститься, спасён будет». Однако на том же основании мы могли бы возразить, что крестить нужно раньше, чем учить соблюдать повеления Иисуса, ибо Он сказал: «Крестите, уча их соблюдать всё, что Я повелел вам». Выше мы уже демонстрировали такой ход рассуждений, когда говорили о возрождении водой и Духом. Точно так же теперь мы можем доказать, что крещение должно предшествовать духовному возрождению, ибо названо прежде него. Ведь сказано: «родится от воды и Духа», а не «от Духа и воды».

28. Iam aliquantum concussa videtur inexpugnabilis haec ratio, qua tantopere confidunt: verum quia satis habet in simplicitate praesidii veritas, levibus eiusmodi argutiis elabi nolo. Solidam ergo responsionem sibi habeant. Potissimum hic a Christo de praedicando Evangelio datur mandatum: cui baptizandi 333 ministerium, instar appendicis, subnectit. Deinde non aliter de Baptismo sermo habetur, nisi quatenus docendi functioni eius administratio subest^a. Apostolos enim mittit Christus ad Evangelium universis orbis nationibus promulgandum, ut undique in regnum suum perditos ante homines doctrina salutis colligant^b. Quos autem illos, aut quales? Certum, nullam nisi de iis qui doctrinae recipiendae pares sint, esse mentionem. Post adiungit, tales, ubi instituti fuerint, esse baptizandos, addita promissione, Qui crediderint et baptizati fuerint, salvos fore. An de infantibus toto illo sermone vel una est syllaba? Quae igitur haec, qua nos impetunt, argumentationis erit formula? Qui adulta sunt aetate, ante instituendi sunt, ut credant, quam baptizandi. Baptismum ergo infantibus communem facere^c nefas est. Non, si se rumpant, aliud ex hoc loco ostendent^d, nisi ante praedicandum esse Evangelium iis qui sunt audiendi capaces, quam baptizentur: quando de illis modo agitur. Inde, si possunt, obicem struant impediendis a Baptismo infantibus^e.

28. Leur argument semble desja advis aucunement abbattu. Encore neantmoins ne nous arrestons-nous pas là: ayans response pour defendre la verité, beaucoup plus certaine et solide: c’est que le principal mandement que baille ici nostre Seigneur à ses Apostres, est d’annoncer l’Evangile: auquel il adjouste le ministere de baptizer, comme une dependance de leur propre commission et principale charge. Pourtant il n’est icy parlé du Baptesme, sinon d’autant qu’il est conjoint à la doctrine et predication: comme il se pourra mieux entendre par plus longue deduction. Le Seigneur donc envoye ses Apostres pour instruire les hommes de toutes nations de la terre. Et lesquels? Il est certain qu’il n’entend sinon ceux qui sont capables de recevoir doctrine. Apres il dit que tels, apres avoir esté instruits, doyvent estre baptizez. Et en poursuyvant son propos, il dit que tels, en croyant et estant baptizez, seront sauvez. Est-il icy fait mention des petits enfans, ny en une part ny en l’autre? Quelle forme donc d’arguer est ceste-cy dont ils usent? Les gens d’aage doyvent estre instruits, et croire devant qu’estre baptizez: le Baptesme donc n’appartient point aux petits enfans. Qu’ils se tormentent tant qu’ils voudront: ils ne peuvent tirer autre chose de ce passage, sinon qu’on doit prescher l’Evangile à ceux qui sont capables d’ouir, devant que les baptizer, puis que de tels seulement il est question. C’est donc bien pervertir les parolles du Seigneur, sous ombre de cela exclurre les petits enfans du Baptesme.

28. Their invincible bulwark, in which they place such great confidence, seems already somewhat shaken; but as the truth may be sufficiently defended by simplicity, I have no inclination to escape with such sophistical and trivial arguments; they shall therefore have a solid reply. The principal command which Christ here gives to his apostles, is to preach the gospel, to which he subjoins the administration of baptism as an appendage. Besides, he says nothing of baptism, any otherwise than as its administration is subordinate to the office of teaching. For Christ sends his apostles to promulgate the gospel to all the nations of the world, that by the doctrine of salvation they may collect, from every land, men who before were lost, and introduce them into his kingdom. But what 518men, or men of what description? It is certain that there is no mention of any, but those who are capable of receiving instruction. He afterwards adds, that such persons, when they have been instructed, are to be baptized, and subjoins a promise: “He that believeth and is baptized shall be saved.” Is there even a single syllable in the whole discourse respecting infants? What kind of argumentation, then, is that with which they assail us? Persons of adult age are to be instructed, in order that they may believe before they are to be baptized; therefore it is unlawful to administer baptism to infants. It will be impossible for them, with all their ingenuity, to prove any thing from this passage, except that the gospel is first to be preached to those who are capable of hearing it, before they are baptized; for it relates to no others. Let them raise an obstacle from this, if they can, to exclude infants from baptism.

28. Answer continued.

This unassailable argument, in which they confide so much, seems already to be considerably shaken; but as we have sufficient protection in the simplicity of truth, I am unwilling to evade the point by paltry subtleties. Let them, therefore, have a solid answer. The command here given by Christ relates principally to the preaching of the gospel: to it baptism is added as a kind of appendage. Then he merely speaks of baptism in so far as the dispensation of it is subordinate to the function of teaching. For Christ sends his disciples to publish the gospel to all nations of the world, that by the doctrine of salvation they may gather men, who were previously lost, into his kingdom. But who or what are those men? It is certain that mention is made only of those who are fit to receive his doctrine. He subjoins, that such, after being taught, were to be baptised, adding the promise, Whosoever believeth and is baptised, shall be saved. Is there one syllable about infants in the whole discourse? What, then, is the form of argument with which they assail us? Those who are of adult age are to be instructed and brought to the faith before being baptised, and therefore it is unlawful to make549baptism common to infants. They cannot, at the very utmost, prove any other thing out of this passage, than that the gospel must be preached to those who are capable of hearing it before they are baptised; for of such only the passage speaks. From this let them, if they can, throw an obstacle in the way of baptising infants.

28. Reeds schijnt deze onoverwinnelijke redenering, waarop zij zozeer vertrouwen, een weinig geschokt te zijn; maar daar de waarheid bescherming genoeg vindt in eenvoudigheid, wil ik niet door dergelijke lichte scherpzinnigheden ontkomen. Laat hen dus een grondig antwoord ontvangen. Voornamelijk wordt hier door Christus een gebod gegeven aangaande het prediken van het evangelie, en daaraan voegt Hij de bediening van de Doop als een aanhangsel toe. Bovendien wordt over de Doop niet anders gesproken dan voorzover zijn bediening onderworpen is aan het leerambt. Want Christus zendt de apostelen om het evangelie aan alle volken der aarde te verkondigen; opdat ze door de leer der zaligheid van alle kanten mensen, die tevoren verloren waren, tot zijn Koninkrijk zouden verzamelen. Maar wie of hoedanig zijn die? Het is zeker, dat er slechts gesproken wordt over hen, die in staat zijn de leer aan te nemen. Daarna voegt Hij toe, dat zulken, wanneer ze onderwezen zijn, gedoopt moeten worden, terwijl Hij deze belofte daarbij geeft, dat zij, die geloofd zullen hebben en gedoopt zullen zijn, zalig zullen zijn. Is er in al deze woorden wel één lettergreep te lezen van de kleine kinderen? Wat zal dus de bewijsvoering zijn, waarmee ze ons aanvallen? De volwassenen moeten eerst onderwezen worden, opdat ze geloven, en dan gedoopt worden: dus is het ongeoorloofd, dat men de kinderen deel geeft aan de Doop. Ook al zouden ze zich tot berstens toe inspannen, zullen ze uit deze plaats niets anders aantonen, dan dat het evangelie aan hen, die in staat zijn het te horen, eerst moet gepredikt worden en dat ze dan gedoopt moeten worden; want over hen gaat het alleen. Laat hen hieruit, als ze kunnen, een versperring opbouwen om de kinderen van de Doop af te houden.

28.

Man gewinnt den Eindruck, dass dieser „unüberwindliche“ Beweisgrund, auf den die Wiedertäufer so große Zuversicht setzen, bereits einigermaßen erschüttert ist! Da aber die Wahrheit genügenden Schutz bei der Schlichtheit findet, so will ich mich nicht mit solchen oberflächlichen Spitzfindigkeiten aus der Sache herauswinden. Sie sollen also eine wohlbegründete Antwort haben! An dieser Stelle gibt Christus vor allem den Befehl, das Evangelium zu predigen, und daran schließt er das Amt der Taufübung als Anhängsel an. Ferner ist von der Taufe nur insofern die Rede, als ihre Verwaltung zur Amtsaufgabe der Unterweisung gehört. Denn Christus sendet die Apostel aus, um das Evangelium allen Völkern der Erde kundzumachen, damit sie von allen Seiten Menschen, die zuvor verloren waren, durch die Lehre des Heils in sein Reich versammeln. Aber was sind das nun für Menschen, und von welcher Art sind sie? Es ist sicher, dass hier ausschließlich von solchen die Rede ist, die in der Lage sind, die Lehre anzunehmen. Hernach läßt er dann die Weisung folgen, derartige Leute sollten, nachdem sie unterwiesen wären, die Taufe erhalten, und er fügt die Verheißung hinzu: „Wer da glaubet und getauft wird, der wird selig werden“ (Mark. 16,16). Findet sich nun über die Kinder in der ganzen Rede auch nur eine einzige Silbe? Wie soll also die Form der Beweisführung aussehen, mit der unsere Widersacher hier gegen uns angehen? „Die Menschen im Erwachsenenalter sollen zuerst unterwiesen werden, damit sie glauben, und dann erst sollen sie die Taufe empfangen. Also ist es ein Frevel, auch Kindern an der Taufe Anteil zu geben!“ Aber wenn sie auch darüber bersten, so werden sie doch aus dieser Stelle nichts anderes beweisen, als dass man solchen, die zum Hören in der Lage sind, zuvor das Evangelium predigen muß, ehe man sie tauft; denn nur von ihnen ist hier die Rede. Hieraus sollen sie nun, wenn sie es fertig bekommen, den Sperrdamm bauen, um die Kinder von der Taufe fernzuhalten!

28. Die plek van Woordverkondiging en die plek van doopbediening

Hierdie onaantasbare rede waarop hulle soveel vertrou, is skynbaar reeds effens geskud maar omdat die waarheid genoeg beskerming in eenvoud het, verkies ek om nie met sulke ligsinnighede te probeer wegkom nie. Laat hulle dus die volgende grondige antwoord kry: hier word eerder ’n bevel deur Christus gegee oor die verkondiging van die evangelie en Hy voeg die bediening van die doop as ’n aanhangsel by. Verder word hier van die doop gepraat slegs in soverre die bediening daarvan aan die verrigting van die onderrigwerk ondergeskik is. Christus stuur trouens sy apostels om die evangelie aan al die nasies van die wêreld te verkondig om mense wat vroeër verlore was, deur die onderrig van die saligheid in sy koninkryk te versamel. Wie is hulle egter en watter soort mense is hulle? Daar is sekerlik geen vermelding anders as van diegene wat opgewasse is om die onderrig van die evangelie te ontvang nie. Daarna voeg Hy by dat sulke mense, wanneer hulle onderrig is, gedoop moet word, en Hy voeg die belofte by dat diegene wat glo en hulle laat doop, gered sal word.¹⁴¹ Maar is daar in hierdie hele uitspraak een enkele lettergreep in verband met kindertjies?

Wat is dus die basis van die redenasie waarmee hulle ons aanval? Volwassenes moet vooraf onderrig word sodat hulle kan glo voordat hulle gedoop word. Dit is dus nie reg om kindertjies ook in hierdie doop 1665 te laat deel nie. Selfs as hulle bars, kan hulle uit hierdie aanhaling niks anders bewys as dat die evangelie eers aan diegene wat bevoeg is om daarna te luister, verkondig moet word, alvorens hulle gedoop word nie. Hier word trouens slegs oor hulle gehandel. Laat hulle nou hieruit ’n hindernis opstel as hulle kan, om kindertjies van die doop af weg te hou!

28. Их довод уже представляется поколебленным. Однако мы на этом не остановимся, так как у нас есть гораздо более надёжный аргумент в защиту истины. Дело в том, что главная заповедь, которую Господь даёт здесь апостолам, - это проповедь Евангелия. А к ней уже добавляет совершение крещения как вторичное служение по отношению к основной апостольской миссии. Поэтому здесь Господь говорит о крещении исключительно в связи с догматом и проповедью.

Это станет понятнее из более развёрнутого рассуждения. Итак, Господь посылает апостолов научить все народы земли. Кого они должны научить? Разумеется, лишь тех, кто способен воспринять учение. Затем Он говорит, что, научившись, эти люди должны креститься. В соответствии с общим смыслом заповеди утверждает, что уверовавшие и крестившиеся спасутся. Где же здесь упоминание о младенцах?

А как рассуждают наши противники? Люди, достигшие сознательного возраста, должны уверовать и научиться прежде, чем креститься; следовательно, крещение не может совершаться над младенцами! Однако сколько бы они ни старались, им не удастся извлечь из этого фрагмента иной мысли, кроме той, что сперва надлежит проповедовать Евангелие способным его услышать, а затем крестить их. Ибо только о них идёт речь. Следовательно, отлучать младенцев от крещения на основании этих слов Иисуса Христа значит искажать смысл сказанного Господом.

29. At vero, quo caecis quoque palpabiles sint eorum fallaciae, eas admodum perspicua similitudine indicabo. Siquis alimentis privandos infantes cavilletur, hoc praetextu quod Apostolus non permittit, ut edant^f nisi qui laborant [2. Thes. 3. c. 10], nonne dignus erit qui ab omnibus conspuatur? Cur ita? Quia, quod de certo genere hominum ac certa aetate dictum fuerat, ad omnes indifferenter^g rapit. Nihilo istorum in praesenti causa maior est dexteritas. Quod enim ad adultam duntaxat aetatem pertinere nemo non videt, ad infantes trahunt: ut haec quoque aetas subiaceat regulae quae nonnisi grandioribus posita fuerat^h. Quantum ad Christi exemplum attinet, eorum causam nequaquam fulcit¹. Non ante tricesimum annum est baptizatus [Luc. 3. e. 23]. Verum id quidem, sed in promptu ratio est: quia tum solidum Baptismi fundamentum, sua praedicatione iacere instituebat, vel potius stabilire, quod paulo ante ab Iohanne iactum fuerat. Baptismum ergo quum sua doctrina instituere vellet, quo maiorem suae institutioni authoritatem conciliaret, 334 suo ipsius corpore ipsum sanctificavit, idque qua maxime decebat temporis opportunitate, nempe quum suam praedicationem auspicaretur^a. || Denique nihil aliud conficient, nisi Baptismum originem et exordium sumpsisse ab Evangelii praedicatione. Quod si annum tricesimum praefigere libet, cur eum non observant: 335 sed ut quisque eorum iudicio satis profecit, eum ad Baptismum recipiunt? Quinetiam Servetus, unus ex eorum magistris, quum tempus hoc pertinaciter urgeret¹, iam vicesimo primo aetatis anno^a coeperat Prophetam se iactare². Quasi vero ferendus sit qui doctoris locum in Ecclesia sibi arrogat, antequam sit ipsius Ecclesiae membrum.

29. Et afin que chacun puisse toucher au doigt leurs fallaces, je monstreray par similitude en quoy elles gisent. Quand sainct Paul dit que quiconque ne travaillera, qu’il ne mange (2 Thess. 3:10): si de cela quelcun vouloi! inferer que les petits enfans ne doyvent point estre nourriz, ne seroit-il point digne de la moquerie de tout le monde? Pourquoy? Pourtant que ce qui est dit d’une partie, il le tireroit generalement à tous. Or ces bons personnages n’en font pas moins en ceste matiere; car ce qui est dit specialement des grans, ils le rapportent aux petits, pour en faire une reigle generale. Touchant de l’exemple de nostre Seigneur, il ne les peut en rien favoriser. Il n’est baptizé que jusques à l’aage de trente ans (Luc. 3:23). Mais c’est pource que lors il veut commencer sa predication, et par icelle fonder le Baptesme: lequel avoit desja esté commencé par Jean. Voulant donc instituer le Baptesme en sa doctrine dés le commencement, pour le mieux authoriser il le sanctifie premierement en son corps, voire au temps qu’il cognoissoit estre propre et convenable à ce faire: assavoir voulant commencer à executer la charge à luy commise. En somme, ils n’arracheront autre chose, sinon que le Baptesme a eu son origine de la predication de l’Evangile. Et si bon leur semble d’assigner le terme de trente ans, pourquoy donc ne l’observent-ils, mais reçoyvent au Baptesme tous ceux qui ont desja assez profité comme il leur semble? Mesme Servet l’un de leurs maistres, pource qu’il insistoit opiniastrement sur les trente ans, fut descouvert s’estre vanté desja en l’aage de vingt ans d’estre Prophete. Comme si c’estoit une chose supportable, qu’un homme se vante d’estre docteur en l’Eglise, devant qu’il en soit membre pour y estre novice.

29. But to render their fallacies still more palpable, I will show the absurdity of them by a very plain similitude. The apostle says, “that if any would not work, neither should he eat.”¹²¹⁵ Now, if any man should pretend to infer from this, that infants ought to be deprived of food, would he not deserve universal contempt? Why so? Because it would be a perverse application to all men, indiscriminately, of what was spoken of men of a certain class and a certain age. Nor is there any greater propriety in their reasoning in the present case. For what every one sees to belong exclusively to persons of adult age, they apply to infants, in order to make them subject to a rule, which was only prescribed for persons of riper years. The example of Christ is far from affording any support to their cause. He was not baptized till he was “about thirty years of age.” That is true indeed; but the reason is obvious; because he then intended to lay a solid foundation for baptism by his preaching, or rather to establish that which had a little before been laid by John. Intending, therefore, to institute baptism in his doctrine, in order to conciliate the greater authority to his institution, he sanctified it in his own body, and that at the point of time which he knew to be most proper, namely, when he was about to commence his ministry. In short, they can prove nothing else from this circumstance, except that baptism derived its origin and commencement from the preaching of the gospel. If they approve of fixing the thirtieth year, why do they not observe it, but admit every one to baptism as soon as he is, in their judgment, sufficiently qualified for it? And even Servetus, one of their leaders, though he pertinaciously insisted on this age, yet began to 519boast of being a prophet himself when he had only attained his twenty-first year. As though it ought to be tolerated for a man to arrogate the office of a teacher in the Church before he is a member of it.

29. Answer continued.

But I will make their fallacies palpable even to the blind, by a very plain similitude. Should any one insist that infants are to be deprived of food, on the presence that the apostle permits none to eat but those who labour (2 Thess. 3:10), would he not deserve to be scouted by all? Why so? Because that which was said of a certain class of men, and a certain age, he wrests and applies to all indifferently. The dexterity of these men in the present instance is not greater. That which every one sees to be intended for adult age merely, they apply to infants, subjecting them to a rule which was laid down only for those of riper years. With regard to the example of our Saviour, it gives no countenance to their case. He was not baptised before his thirtieth year. This is indeed true, but the reason is obvious; because he then determined to lay the solid foundation of baptism by his preaching, or rather to confirm the foundation which John had previously laid. Therefore, when he was pleased with his doctrine to institute baptism, that he might give the greater authority to his institution, he sanctified it in his own person, and that at the most befitting time, namely, the commencement of his ministry. In fine, they can prove nothing more than that baptism received its origin and commencement with the preaching of the gospel. But if they are pleased to fix upon the thirtieth year, why do they not observe it, but admit any one to baptism according to the view which they may have formed of his proficiency? Nay, even Servetus, one of their masters, although he pertinaciously insisted on this period, had begun to act the prophet in his twenty-first year; as if any man could be tolerated in arrogating to himself the office of a teacher in the Church before he was a member of the Church.

29. Maar, opdat hun bedriegerijen ook voor blinden tastbaar zijn mogen, zal ik ze door een zeer duidelijke gelijkenis aanwijzen. Indien iemand zou willen beweren, dat men de kleine kinderen hun voedsel moet onthouden, onder dit voorwendsel, dat de apostel (2 The. 3:10) zegt, dat slechts zij, die werken, zullen eten, zou hij dan niet waardig zijn om door alle veracht te worden? Waarom? Omdat hij hetgeen over een bepaalde soort van mensen en een bepaalde leeftijd gezegd is, zonder onderscheid op allen betrekt. Hun handigheid in de zaak, waarover het thans gaat, is niets groter. Want datgene, waarvan een ieder ziet, dat het slechts betrekking heeft op de volwassen leeftijd, brengen zij op de kinderen over, zodat ook deze leeftijd valt onder de regel, die slechts voor ouderen gesteld is. Wat betreft het voorbeeld van Christus, dat steunt hun zaak geenszins. Hij is niet gedoopt voor zijn dertigste jaar. Dat is wel waar, maar de reden ligt voor de hand, namelijk omdat Hij toen besloot door zijn prediking een stevig fundament voor de Doop te leggen (Luc. 3:23) of liever het fundament te bevestigen, dat een weinig tevoren door Johannes gelegd was. Daar Hij dus de Doop door zijn leer wilde instellen, heeft Hij, om aan zijn instelling groter gezag te geven, de Doop door zijn eigen lichaam geheiligd, en dat op het tijdstip, waarop dat het meest paste, namelijk toen Hij zijn prediking aanving. Kortom, ze zullen niets anders kunnen bewijzen, dan dat de Doop zijn oorsprong en begin genomen heeft uit de prediking van het evangelie. Indien ze het dertigste jaar willen vaststellen, waarom onderhouden zij dat jaar dan niet, maar nemen ze ieder tot de Doop aan, wanneer hij volgens hun oordeel genoegzaam gevorderd is? Ja zelfs is Servet, een van hun meesters, hoewel hij op de leeftijd van dertig jaren hardnekkig aandringt, reeds op zijn eenentwintigste jaar begonnen zich voor een profeet uit te geven. Alsof men hem zou kunnen verdragen, die zich de plaats van leraar in de kerk aanmatigt, voordat hij van de kerk zelf lid is!

29. Jesus als Vorbild der Großtaufe?

Aber damit ihre Trügereien selbst für Blinde im Tasten wahrnehmbar werden, will ich sie noch mit einem recht deutlichen Gleichnis ins Licht rücken. Der Apostel sagt: „So jemand nicht will arbeiten, der soll auch nicht essen“ (2. Thess. 3,10); wenn nun jemand dieses Wort zum Vorwand nähme, um zu beweisen, man müsse den Kindern (die ja nicht arbeiten) ihre Nahrung wegnehmen, wäre der nicht wert, dass er von allen Leuten verachtet würde? Und warum nun? Weil er eben ein Wort, das sich auf eine ganz bestimmte Art von Menschen und auf 934 ein bestimmtes Lebensalter bezog, ohne Unterschied gewaltsam auf alle anwenden will. Durchaus nicht geschickter benehmen sich nun die Wiedertäufer in der hier zur Verhandlung stehenden Sache. Denn was sich, wie jedermann sieht, ausschließlich auf das Erwachsenenalter bezieht, das wenden sie auf die Kinder, so dass auch dies Lebensalter einer Regel unterworfen wird, die nur für ältere Menschen aufgestellt war.

Was nun das Beispiel Christi angeht, so trägt es zur Stützung ihrer Sache rein nichts bei. Er ist, so sagen sie, nicht vor seinem dreißigsten Lebensjahr getauft worden (Matth. 3,13; Luk. 3,23). Das ist allerdings richtig; aber die Ursache liegt doch auf der Hand: er wollte eben erst damals mit seiner Predigt das feste Fundament der Taufe legen, oder besser: das Fundament festigen, das kurz zuvor von Johannes gelegt worden war. Er wollte also mit seiner Lehre die Taufe einsetzen, und um nun seiner Einsetzung größere Autorität zu verschaffen, heiligte er sie an seinem eigenen Leibe, und zwar zu der denkbar gelegensten Zeit, nämlich als er seine Predigt begann. Kurz, die Wiedertäufer können aus diesem Tatbestand nichts anderes beweisen, als dass die Taufe ihren Ursprung und Anfang bei der Predigt des Evangeliums genommen hat. Wenn sie nun aus dem dreißigsten Lebensjahr eine feste Vorschrift machen wollen, weshalb halten sie es dann nicht ein, sondern lassen jeden zur Taufe zu, wenn er nach ihrem Urteil weit genug vorangekommen ist? Ja, selbst Servet, einer von ihren Meistern, legte zwar auf die dreißig Jahre hartnäckig Nachdruck – aber er hatte trotzdem schon mit seinem einundzwanzigsten Lebensjahr angefangen, sich für einen Propheten auszugeben! Das ist genau so, als wenn man einen Menschen dulden sollte, der sich in der Kirche das Lehramt anmaßt, bevor er ein Glied der Kirche selber ist!

29. Die reël vir volwasse doop kan nie sonder onderskeid op die kinderdoop toegepas word nie

Maar ek sal hulle bedrog met ’n nog duideliker vergelyking aantoon sodat selfs blindes dit kan aanvoel. As iemand die redenasie aanvoer dat kindertjies van voedsel weggehou moet word onder die dekmantel dat die apostel mense wat nie werk nie, nie toelaat om te eet nie,¹⁴² verdien hy dan nie om deur almal verwerp te word nie? Waarom dan so? Omdat hy iets wat oor ’n bepaalde soort mens en ’n bepaalde leeftyd gesê is, sonder onderskeid op alle mense toepas. Die Wederdopers se vaardigheid om dit in die onderhawige geskil te doen is niks minder nie. Hulle trek trouens iets wat, soos almal kan sien, slegs op volwassenheid betrekking het, deur na kindertjies sodat hierdie ouderdom ook aan die reël wat slegs vir volwassenes daargestel is, onderworpe is.

So ver dit Christus se voorbeeld aangaan, hou dit vir hulle saak hoegenaamd geen ondersteuning in nie.¹⁴³ “Christus is nie voor sy dertigste jaar gedoop nie.”¹⁴⁴ Dit is wel waar, maar die rede daarvoor is bekend, naamlik omdat Hy die vaste fondament van die doop deur sy verkondiging wou lê, of eerder, omdat Hy die fondament wat ’n rukkie tevore reeds deur Johannes gelê is, wou versterk. Toe Hy dus die doop deur sy onderrig wou instel en om groter gesag aan sy instelling te verleen, het Hy dit met sy eie liggaam geheilig en dit op die betaamlikste tydstip, naamlik toe Hy ’n aanvang gemaak het met die verkondiging van die evangelie.¹⁴⁵

Kortom: hulle sal daarmee niks anders bereik as dat die doop ontstaan het uit en begin het met die verkondiging van die evangelie nie. As hulle die doop dan tot die dertigste jaar wil uitstel, waarom hou hulle dan nie by hierdie jaar nie? Waarom ontvang hulle iemand ten doop wat na hulle oordeel voldoende vordering gemaak het? Ja, selfs Servet, een van hulle leermeesters, het hom reeds op een en twintigjarige leeftyd as 1666 ’n profeet begin voordoen hoewel hy hardnekkig op die ouderdom van dertig jaar (vir die amp) aangedring het¹⁴⁶ - net asof ons iemand moet verdra wat vir hom ’n posisie as leraar in die kerk toe-eien nog voordat hy ’n lidmaat van die kerk is!

29. А чтобы каждому стали очевидны недобросовестные уловки наших противников, я покажу с помощью сравнения, на чём они основаны. Когда св. Павел сказал: «Кто не хочет трудиться, тот и не ешь» (2Фес 3:10), - разве не было бы вопиющей нелепостью отсюда заключить, что младенцев не следует кормить? Но почему это была бы нелепость? Потому что сказанное относительно части оказывалось бы распространено на целое. Но именно так и поступают наши многоуважаемые противники в отношении крещения: то, что было особо сказано о взрослых, они переносят на младенцев и выводят отсюда общее правило.

Что касается примера Господа, он не может служить им опорой. Господь крестился в возрасте тридцати лет (Лк 3:23). Но причиной этого стал тот факт, что Он намеревался начать свою проповедь и положить её основанием крещение, уже начатое Иоанном. Таким образом, Господь желал изначально утвердить крещение своим учением. А чтобы придать ему большую авторитетность, Он сперва освятил его в собственном теле, избрав для этого то время, которое посчитал наиболее подходящим, а именно перед началом исполнения своего служения. Короче говоря, всё, что наши противники могут извлечь из данного факта, - это вывод о происхождении крещения из евангельской проповеди. Если же им угодно указать в качестве предела именно тридцатилетний возраст, почему они не придерживаются его, а допускают к крещению всех, кто, по их мнению, достаточно преуспел в учении? Даже Сервет, один из их учителей, упорно настаивавший на тридцатилетнем возрасте, уже в двадцать лет объявил себя пророком. Допустимо ли, чтобы человек сам себя провозглашал учителем Церкви, причём ещё до того, как стать её членом? (Сервет, родившийся в 1511 г., в 1531 г. издал книгу «De Trinitateerroribus» («О заблуждениях относительно Троицы») - отсюда намёки Кальвина.)

30. | Tandem obiiciunt, non maiorem esse causam cur infantibus Baptismus communicetur, quam Coena Domini³: quae tamen illis minime conceditur; quasi vero Scriptura latum modis omnibus discrimen non notaret. || Fuit quidem id in veteri Ecclesia factitatum, ut ex Cypriano⁴ et Augustino⁵ constat: sed merito mos ille obsolevit^b. || Nam si ingenium ac proprietatem Baptismi reputamus, quidam certe est in Ecclesiam ingressus ac veluti initiatio per quam in Dei populum aceensemur: signum spiritualis nostrae regenerationis, per quam in filios Dei renascimur; quum e converso Coena grandiusculis attributa sit, qui superata teneriore infantia, iam ferendo sint solido cibo. Quae distinctio perquam evidenter in Scriptura demonstratur. Nam illic Dominus^c, quantum ad Baptismum attinet, nullum aetatum delectum facit. Coenam vero non omnibus perinde participandam exhibet, sed iis modo qui discernendo corpori ac sanguini Domini, qui suae ipsorum examinandae conscientiae, qui morti Domini annuntiandae, qui virtuti eius expendendae^d sint idonei. Volumus apertius quippiam, quam quod Apostolus tradit, dum exhortatur ut se quisque ipsum probet atque excutiat, tum edat ex hoc pane et e calice bibat [1. Cor. 11. f. 28]? Examen igitur praeire oportet, quod ab infantibus frustra expectetur. Item, Qui indigne manducat, damnationem sibi manducat et bibit, non discernens corpus Domini [Ibidem g. 29]. Si digne participare nequeunt, nisi qui sanctitatem corporis Christi rite distinguere noverint^e, cur venenum pro vivifico alimento tenellis nostris liberis porrigamus? 336 ^a Quid illud Domini praeceptum, In mei commemorationem facietis?¹ quid alterum, quod inde Apostolus deducit, Quoties panem hunc manducabitis, mortem Domini annuntiabitis donec veniat?² Quam, obsecro, ab infantibus recordationem exigemus eius rei, quam sensu nunquam assequuti sunt? quam praedicationem^b crucis Christi, cuius vim ac beneficium nondum mente comprehendunt^c? Nihil istorum in Baptismo praescribitur; quare inter haec duo signa plurimum est discriminis, quod sub Veteri quoque testamento in similibus signis animadvertimus. Circuncisio quidem, quam Baptismo nostro respondere notum est, infantibus destinata erat. Pascha vero, in cuius vicem nunc Coena subiit, non quoslibet promiscue convivas admittebat: sed ab iis rite demum edebatur qui de eius significatione rogare per aetatem possent^d. Si mica sani cerebri istis restaret, an ad rem usque adeo perspicuam et obviam caecutirent?

30. Ils nous objectent que par mesme raison la Cene devroit estre communiquée aux petits enfans, lesquels nous ne voulons recevoir à icelle. Comme si la diversité n’estoit pas assez expressement notée en l’Escriture, voire en toutes manieres. Je confesse que cela s’est fait en l’Eglise ancienne, comme il appert par quelques passages des Docteurs. Mais ceste coustume a esté abolie justement et à bon droit. Car si nous considerons la nature et proprieté du Baptesme, nous trouverons que le Beptesme est la premiere entrée que nous avons pour estre recogneus membres de l’Eglise, et avoir lieu entre le peuple de Dieu. Pourtant il est le signe de nostre regeneration et nativité spirituelle, par laquelle nous sommes faits enfans de Dieu. Ancontraire, la Cene a esté ordonnée pour ceux qui ayans passé la premiere enfance, sont capables de viande solide. A quoy nous avons la parolle du Seigneur fort evidente. Car quant au Baptesme, elle ne met nulle distinction d’aage: mais elle ne permet pas la Cene estre communiquée sinon à ceux qui peuvent discerner le corps du Seigneur, qui se peuvent examiner et esprouver, qui peuvent annoncer la mort du Seigneur (Matth. 27:26; Luc 22:19). Voudrioasnous chose plus ouverte que cela? Qu’un chacun s’esprouve soymesme, puis qu’il mange de ce pain, et boyve de ce calice (1 Cor. 11:28). Il faut donc que la probation precede, laquelle ne peut estre aux petits enfans. Item, Qui en mange indignement, il prend sa condamnation, ne discernant point le corps du Seigneur. S’ils n’en peuvent estre participans dignement, sinon avec approbation, ce ne seroit pas humainement fait à nous, de donner aux petits enfans du poison, au lieu de nourriture. Item, Vous ferez cecy en commemoration de moy. Pourtant toutes fois que vous prendrez de ce pain, et beuvrez de ce calice, vous annoncerez la mori du Seigneur. Comment pourroyent annoncer la mort du Seigneur les enfans qui ne peuvent encore parler? Toutes ces choses ne sont pas requises au Baptesme: pourtant la difference est grande entre ces deux signes, laquelle mesme a esté observée sous le vieil Testament aux signes semblables et respondans à ceux-cy. Car la Circoncision, laquelle estoit au lieu du Baptesme, estoit destinée aux petits enfans: mais l’Agneau Paschal, pour lequel nous avons maintenant la Cene, n’appartenoit à autres enfans, sinon à ceux qui pouvoyent interroguer quelle en estoit ceste signification (Gen. 17:12; Ex. 12:26). Si ces povres gens avoyent un grain de bon sens ils ne seroyent pas tant aveugles, de n’appercevoir ces choses, lesquelles se monstrent d’elles-mesmes à l’œil

30. At length they object, that there is no more reason why infants should be admitted to baptism than to the Lord’s supper, which, however, is not administered to them. As though the Scriptures did not make a considerable difference between the two cases in every respect. Infant communion was practised, indeed, in the ancient Church, as appears from Cyprian and Augustine; but the custom has very properly been discontinued. For if we consider the nature and property of baptism, we find it to be an entrance or initiation into the Church, by which we are enrolled among the people of God—a sign of our spiritual regeneration, by which we are born again as the children of God; whereas, on the contrary, the supper is appointed for those of riper years, who, having passed the tender state of infancy, are capable of bearing solid meat. This difference is very evidently marked in the Scripture; in which, as far as relates to baptism, the Lord makes no distinction of age, whereas he does not present the supper to the participation of all alike, but only to those who are capable of discerning the body and blood of the Lord, of examining their own consciences, of showing forth the Lord’s death, and considering the power of it. Do we wish for any thing plainer than what the apostle inculcates in the following exhortation? “Let a man examine himself, and so let him eat of that bread, and drink of that cup.”¹²¹⁶ It must, therefore, be preceded by examination, which would in vain be expected from infants. Again: “He that eateth and drinketh unworthily, eateth and drinketh damnation to himself, not discerning the Lord’s body.”¹²¹⁷ If no persons can be worthy partakers of it, except those who can truly distinguish the holiness of the body of Christ, why should we give to our tender infants poison instead of salutary food? What is that precept of the Lord, “This do in remembrance of me?”¹²¹⁸ What is the inference which the apostle deduces from it? “As often as ye eat this bread, and drink this cup, ye do show the Lord’s death till he come.”¹²¹⁹ What remembrance, I ask, shall we require from infants of that event, of which they have never attained any knowledge? What preaching of the cross of Christ, the virtue and benefit of which their minds are not yet capable of comprehending? Not one of these things is prescribed in baptism. Between these two signs, therefore, there 520is a considerable difference; such as we observe, also, between similar signs under the Old Testament. Circumcision, which is known to correspond to our baptism, was destined for infants. The passover, which has now been succeeded by the sacred supper, did not admit guests of all descriptions promiscuously, but was rightly eaten only by those who were of sufficient age to be able to inquire into its signification. If our opponents had a grain of sound sense, would they shut their eyes against a thing so clear and obvious?

30. Argument, that there is no stronger reason for giving baptism to children than for giving them the Lord’s Supper. Answer.

At length they object, that there is not greater reason for admitting infants to baptism than to the Lord’s Supper, to which, however, they are never admitted: as if Scripture did not in every way draw a wide distinction between them. In the early Church indeed, the Lord’s Supper was frequently given to infants, as appears from Cyprian and Augustine (August. ad Bonif. Lib. 1); but the practice justly became obsolete. For if we attend to the peculiar nature of baptism, it is a kind of entrance, and as it were initiation into the Church, by which we are ranked among the people of God, a sign of our spiritual regeneration, by which we are again born to be children of God; whereas, on the contrary, the Supper is intended for those of riper years, who, having passed the tender period of infancy, are fit to bear solid food. This distinction is very clearly pointed out in Scripture. For there, as far as regards baptism, the Lord makes no selection of age,whereas he does not admit all to550partake of the Supper, but confines it to those who are fit to discern the body and blood of the Lord, to examine their own conscience, to show forth the Lord’s death, and understand its power. Can we wish anything clearer than what the apostle says, when he thus exhorts, “Let a man examine himself, and so let him eat of that bread, and drink of that cup”? (1 Cor. 11:28.) Examination, therefore, must precede, and this it were vain to expect from infants. Again,“He that eateth and drinketh unworthily, eateth and drinketh damnation to himself, not discerning the Lord’s body.” If they cannot partake worthily without being able duly to discern the sanctity of the Lord’s body, why should we stretch out poison to our young children instead of vivifying food? Then what is our Lord’s injunction? “Do this in remembrance of me.” And what the inference which the apostle draws from this? “As often as ye eat this bread, and drink this cup, ye do show the Lord’s death till he come.” How, pray, can we require infants to commemorate any event of which they have no understanding; how require them “to show forth the Lord’s death,” of the nature and benefit of which they have no idea? Nothing of the kind is prescribed by baptism. Wherefore, there is the greatest difference between the two signs. This also we observe in similar signs under the old dispensation. Circumcision, which, as is well known, corresponds to our baptism, was intended for infants, but the passover, for which the Supper is substituted, did not admit all kinds of guests promiscuously, but was duly eaten only by those who were of an age sufficient to ask the meaning of it (Exod. 12:26). Had these men the least particle of soundness in their brain, would they be thus blind as to a matter so very clear and obvious?

30. Eindelijk werpen ze voor, dat er geen grotere oorzaak is om aan de kinderen de Doop mede te delen dan het Avondmaal des Heren, dat hun echter geenszins toegestaan wordt. Alsof de Schrift niet op alle manieren een groot verschil aanwees. Het is wel in de oude kerk herhaaldelijk geschied, dat men de kinderen het Avondmaal gaf, gelijk blijkt uit Cyprianus en Augustinus; maar terecht is die gewoonte afgeschaft. Want indien wij de aard en de eigenaardigheid van de Doop nagaan, dan is hij ongetwijfeld een zekere ingang en als het ware inwijding, waardoor wij tot Gods volk worden toegevoegd, een teken van onze geestelijke wedergeboorte, waardoor wij tot de kinderen Gods wedergeboren worden. Terwijl daarentegen het Avondmaal toegewezen is aan hen, die vrij wat ouder zijn, die de tedere kinderleeftijd te boven zijn en reeds geschikt zijn tot vaste spijs. Dit onderscheid wordt zeer duidelijk in de Schrift aangewezen. Want de Here maakt in de Schrift, wat de Doop betreft, geen onderscheid in ouderdom. Maar het Avondmaal biedt Hij aan niet opdat allen gelijkelijk daar deel aan zullen hebben, maar alleen zij, die in staat zijn het lichaam en bloed des Heren te onderscheiden, hun eigen consciëntie te onderzoeken, de dood des Heren te verkondigen en de kracht daarvan te overwegen. Willen wij iets duidelijkers hebben, dan hetgeen de apostel leert (1 Cor. 11:28) wanneer hij vermaant, dat een ieder zichzelf beproeve en onderzoeke en dan ete van dit brood en drinke uit die drinkbeker? Er moet dus een onderzoek voorafgaan, en dat zal men van de kinderen tevergeefs verwachten. Evenzo: wie onwaardiglijk eet, eet en drinkt zichzelf een oordeel, niet onderscheidende het lichaam des Heren. Indien slechts zij waardiglijk aan het Avondmaal deel kunnen nemen, die de heiligheid van het lichaam van Christus behoorlijk kunnen onderscheiden, waarom zullen wij dan aan onze tedere kinderen vergif uitreiken voor levendmakend voedsel? Wat zullen wij zeggen van 's Heren gebod: "gij zult het doen tot mijn gedachtenis"? En wat van het andere, dat de apostel daaruit afleidt: "zo dikwijls gij dit brood zult eten, zo zult gij de dood des Heren verkondigen, totdat Hij komt"? Welke gedachtenis, vraag ik u, zullen wij van de kinderen eisen van die zaak, waarvan ze nooit besef gehad hebben? Welke prediking van het kruis van Christus, waarvan ze de kracht en de weldaad nog niet met hun verstand begrijpen? Niets van dat alles wordt bij de Doop voorgeschreven; daarom is er tussen deze twee tekenen een zeer groot onderscheid, hetgeen we ook onder het Oude Testament bij gelijke tekenen opmerken. De besnijdenis, die, gelijk bekend is, beantwoordde aan onze Doop, was wel voor de kinderen bestemd. Maar het Pascha, in welks plaats nu het Avondmaal gekomen is, liet niet alle mogelijke gasten zonder onderscheid toe, maar werd eerst door hen naar behoren gegeten, die, wat hun leeftijd betreft, in staat waren naar zijn betekenis te vragen. Indien ze nog een greintje gezond verstand over hadden, zouden ze dan zo blind zijn in een zaak, die zo duidelijk is en zo voor de hand ligt?

30. Taufe und Abendmahl

Schließlich machen die Wiedertäufer den Einwand, es bestehe kein stärkerer Grund, den Kindern an der Taufe Anteil zu geben, als am Abendmahl des Herrn, das man ihnen doch durchaus nicht gewährt. Als ob die Schrift nicht auf allerlei Weise einen weitgehenden Unterschied zwischen den beiden Sakramenten kenntlich machte! Es ist zwar in der Alten Kirche so gemacht worden (dass man den Kindern auch das Abendmahl gab), wie sich aus Cyprian und Augustin klar ergibt; aber diese Sitte ist verdientermaßen wieder abgekommen. Denn wenn wir das Wesen und die Eigenart der Taufe in Betracht ziehen, so ist sie jedenfalls gewissermaßen der Eingang oder gleichsam die Einweihung in die Kirche, wodurch wir zu Gottes Volk hinzugerechnet werden, sie ist das Zeichen unserer geistlichen Wiedergeburt, durch die wir zu Kindern Gottes neu geboren werden. Das Abendmahl dagegen ist für die Älteren bestimmt, die die zartere Kindheit hinter sich haben und schon feste Speise ertragen können.

Dieser Unterschied wird in der Schrift überaus deutlich aufgezeigt. Denn da läßt der Herr, soweit es die Taufe betrifft, keine Auswahl hinsichtlich des Alters eintreten. Das Abendmahl aber reicht er nicht so dar, dass alle gleichermaßen daran teilhaben sollen, sondern es können seiner nur solche teilhaftig werden, die imstande sind, Leib und Blut des Herrn zu „unterscheiden“, ihr eigenes Gewissen zu „prüfen“, „den Tod des Herrn zu verkündigen“ und seine Kraft recht zu erwägen. Wollen wir etwas Klareres haben, als was der Apostel lehrt, wenn er die Mahnung ausspricht: „Der Mensch prüfe aber sich selbst und untersuche sich selbst, und also esse er von diesem Brot und trinke von diesem Kelch“ (1. Kor. 11,28; kleiner Zusatz)? Es muß also eine (Selbst-)prüfung vorausgehen, und die erwartet man bei Kindern vergeblich. Ebenso sagt der Apostel: „Welcher unwürdig isset ..., der isset und trinket sich selber zum Gericht, darum, dass er nicht unterscheidet den Leib des Herrn“ (1. Kor. 11,29). Wenn nur die würdig am Abendmahl teilnehmen können, die die Heiligkeit des Leibes Christi nach Gebühr zu unterscheiden 935 wissen, weshalb sollen wir dann unseren zarten Kindern statt der lebendigmachenden Nahrung Gift darreichen? Was soll uns denn die Weisung des Herrn bedeuten: „Solches tut zu meinem Gedächtnis“ (Luk. 22,19; 1. Kor. 11,25)? Und was sollen wir zu der anderen Weisung sagen, die der Apostel daraus ableitet: „Sooft ihr von diesem Brot esset ..., sollt ihr des Herrn Tod verkündigen, bis dass er kommt“ (1. Kor. 11,26)? Ich möchte doch wissen: was für ein „Gedächtnis“ wollen wir denn von den Kindern verlangen – mit Bezug auf eine Sache, die sie mit ihrem Empfinden nie und nimmer erfaßt haben? Was für eine „Verkündigung“ des Kreuzes Christi sollen wir denn von ihnen fordern, dessen Kraft und Wohltat sie mit ihrem Verstand noch nicht begreifen? Bei der Taufe wird nichts dergleichen vorgeschrieben, und daher besteht zwischen diesen beiden Zeichen ein sehr wesentlicher Unterschied. Den nämlichen Unterschied bemerken wir auch unter dem Alten Testament zwischen den beiden ähnlichen Zeichen (Beschneidung und Passah). Die Beschneidung, welche, wie bekannt, unserer Taufe entsprach, war für die Kinder bestimmt. Das Passah dagegen, an dessen Stelle jetzt das Abendmahl getreten ist, ließ nicht ohne Unterschied alle und jegliche Tischgenossen zu, sondern es wurde nur von denen rechtmäßig gegessen, die ihrem Alter nach in der Lage waren, nach seiner Bedeutung zu fragen (Ex. 12,26). Würden die Wiedertäufer, wenn ihnen auch nur ein klein wenig gesunder Verstand übriggeblieben wäre, wohl einer Sache gegenüber blind sein, die so deutlich und so unmittelbar einleuchtend ist?

30. ’n Weerlegging van die redenasie dat kinders nie gedoop moet word nie omdat hulle nog nie aan die nagmaal deelneem nie

Ten slotte opper hulle die beswaar dat daar nie ’n belangriker rede is waarom die doop nie aan kindertjies bedien moet word nie as juis die nagmaal van die Here.¹⁴⁷ Daaraan kan ons egter hoegenaamd nie toegee nie - net asof die Skrif nie op die groot verskil in alle opsigte tussen hierdie twee wys nie. In die kerk van ouds het dit weliswaar herhaaldelik gebeur (dat kindertjies ook in die nagmaal gedeel het) soos uit Cyprianus en Augustinus se werke blyk, maar hierdie gebruik het tereg in onbruik verval.¹⁴⁸

Want as ons oor die aard en die kenmerke van die doop nadink, is dit beslis vir ons ’n soort toetrede tot die kerk en as ’t ware ’n inhuldiging waardeur ons onder die volk van God gereken word; dit is ’n teken van ons geestelike wedergeboorte waardeur ons as kinders van God wederbaar word. Aangesien die nagmaal aan die ander kant bestem is vir volwassenes wat die brose suigelingsjare ontgroei het, is hulle reeds in staat om vaste voedsel te neem. Hierdie onderskeid word baie duidelik in die Skrif aangetoon. So ver dit die doop aangaan, maak die Here daarin trouens geen ouderdomsonderskeid nie. Maar Hy bied nie die nagmaal aan sodat almal daaraan deel moet hê nie, maar sodat slegs diegene wat bekwaam is om die liggaam en die bloed van die Here te onderskei, in staat is om hulle gewetens te ondersoek, die dood van die Here te verkondig en oor die krag daarvan na te dink. Wil ons iets duideliker hê as wat die apostel leer wanneer hy ons vermaan dat elkeen homself moet ondersoek en moet beproef, en dat hy dan van die brood moet eet en uit die beker moet drink?¹⁴⁹ Die ondersoek behoort dus daaraan vooraf te gaan, en dit is iets wat tevergeefs van kinders verwag word. Net so: “Wie op onwaardige wyse eet, eet en drink tot sy veroordeling omdat hy nie die liggaam van die Here onderskei nie”.¹⁵⁰ As slegs diegene wat weet 1667 hoe om die heiligheid van die liggaam van Christus na behore te onderskei, in staat is om op waardige wyse daarvan te eet, waarom sou ons dan vir ons teer kindertjies gif aanbied as lewendmakende voedsel? Wat word van die gebod van die Here: “Julle moet dit tot my gedagtenis doen”?¹⁵¹ Wat van die verdere bevel wat die apostel daaruit aflei: “So dikwels julle hierdie brood eet, moet julle die dood van die Here verkondig totdat Hy kom”?¹⁵² Nou vra ek jou: hoe sal ons van kindertjies herinnering vereis van iets wat hulle nog nooit met insig verstaan het nie? Hoe sal ons die verkondiging van die kruis van Christus waarvan hulle nog nie die krag en die weldaad begryp het nie, van hulle kan eis? Maar in die doop word niks hiervan voorgeskryf nie.

Daarom is daar ’n uiters groot verskil tussen hierdie twee tekens waarop ons ook die aandag by die behandeling van die Ou Testament in die geval van soortgelyke tekens gevestig het.¹⁵³ Die besnydenis waarvan bekend is dat dit met ons doop ooreenstem, was vir kindertjies bedoel.¹⁵⁴ Die pasga, in die plek waarvan die nagmaal nou gekom het, het nie somaar enigiemand sonder onderskeid as gaste toegelaat nie. Dit is egter na behore geëet deur diegene wat op grond van hulle ouderdom oor die betekenis daarvan navraag kon doen.¹⁵⁵ As hulle nog ’n bietjie gesonde verstand oor het, sou hulle blind wees vir ’n onderwerp wat so duidelik en voor die handliggend is?

30. В ответ они заявляют, что на том же основании следовало бы допускать младенцев к Вечере Господней, а мы с этим не согласны. Но ведь разница между этими двумя таинствами явно и множеством способов обозначена в Писании! Я не спорю с тем, что в древней Церкви существовала такая практика: о ней имеются свидетельства в сочинениях учителей Церкви (Cyprianus. De lapsis, IX (MPL, IV, 487); Августин. О заслугах грешников и отпущении грехов, I, XX, 27 (MPL, XLIV, 124); Против двух писем пелагиан (Бонифацию), I, XXII, 40 (MPL, XLIV, 570); Проповеди, 174,VII, 8 (MPL, XXXVIII, 944); Письма, 217, CV, 16 (MPL, XXXIII, 984 p.)). Но затем этот обычай справедливо и с полным основанием был отменён. Ведь если мы рассмотрим природу и свойства крещения, то обнаружим, что оно есть первоначальное вступление в Церковь, через которое мы становимся её членами и причисляемся к народу Божьему. Поэтому оно есть знак второго духовного рождения, в силу которого мы делаемся детьми Божьими. Напротив, Вечеря Господня была установлена для тех, кто уже вышел из младенчества и способен усваивать твёрдую пищу. Об этом очевидно свидетельствует слово Господа. Так, в отношении крещения оно не указывает каких-либо возрастных различий; к причастию же допускают лишь тех, кто способен разуметь о Теле Господнем, испытывать самого себя и возвещать смерть Господню. Что может быть яснее следующих слов: «Да испытывает же себя человек, и затем пусть ест от хлеба сего и пьёт от чаши сей» (1 Кор 11:28)? Таким образом, причащению должно предшествовать испытание, а для младенцев это невозможно. «Кто ест и пьёт недостойно, тот ест и пьёт осуждение себе, не рассуждая о Теле Господнем» (1 Кор 11:29). Разве не было бы с нашей стороны бесчеловечно предлагать младенцам вместо пищи яд? И ещё: «"Сие творите в Моё воспоминание"... Ибо всякий раз, когда вы едите хлеб сей и пьёте чашу сию, смерть Господню возвещаете» [1 Кор 11:25-26]. Как могут возвещать смерть Господню младенцы, ещё не умеющие говорить?

Но эти и подобные вещи не требуются для крещения. Поэтому так велика разница между этими двумя знаками. Она сохраняется и в Ветхом Завете в соответствующих им видимых символах. Так, обрезание, аналогичное крещению, было установлено для младенцев. Но пасхальный агнец, замещавший Вечерю Господню, предназначался не им, а тем, кто был способен вопрошать о его смысле. Если бы наши несчастные противники имели хоть крупицу здравого смысла, они не были бы настолько слепы, чтобы не уразуметь эти вполне очевидные различия.

31. | Tametsi nugarum congerie lectores onerare piget: quas tamen Servetus, non minimus inter Anabaptistas, imo huius catervae magnum decus, ad praelium se accingens^e, speciosas rationes adducere sibi visus est, breviter diluere operaepretium erit. Obtendit, Christi symbola, ut sunt perfecta, exigere etiam perfectos, vel perfectionis capaces³. Atqui solutio est expedita: Baptismi perfectionem, quae ad mortem usque extenditur, perperam restringi ad unum temporis articulum. Addo etiam, stulte primo die in homine quaeri perfectionem ad quam Baptismus tota vita per continuos gradus nos invitat. Obiicit Christi symbola ad memoriam instituta esse, ut quisque recolat se Christo fuisse consepultum⁴. Respondeo, quod ex capite suo confinxit, refutatione non egere: imo quod ad Baptismum trahit, sacrae Coenae proprium esse ostendunt Pauli verba, Ut se quisque examinet⁵; de Baptismo nusquam aliquid tale. Unde colligimus, rite baptizari, qui nondum pro aetatis modulo examinis sunt capaces. Quod tertio adducit, Manere in morte omnes qui Filio Dei non credunt, et iram Dei manere super eos [Iohan. 3. d. 36]: 337 ideoque infantes, qui credere nequeunt, iacere in sua damnatione¹. Respondeo, Christum illic non de generali reatu loqui quo impliciti sunt omnes posteri Adae: sed tantum minari Evangelii contemptoribus, qui oblatam sibi gratiam superbe et contumaciter respuunt. Hoc vero nihil ad infantes. Simul contrariam rationem oppono, Quencunque benedicit Christus, eum ab Adae maledictione et ira Dei eximi. Quum ergo infantes ab eo benedictos esse notum sit, sequitur a morte exemptos esse. Falso deinde citat quod nusquam legitur, Quisquis natus est ex spiritu, vocem Spiritus audire¹. Quod etsi demus esse scriptum, nihil tamen aliud eliciet quam fideles, prout operatur in illis Spiritus, ad obsequium formari. Atqui, quod de certo numero dictum est, ad omnes aeque trahere vitiosum est. Obiicit quarto, Quia praecedit quod animale est [1. Cor. 15. f. 46], expectandum esse tempus maturum Baptismo qui est spiritualis². Ego autem, etsi fateor omnes posteros Adae ex carne genitos ab ipso utero gestare suam damnationem, id tamen obstare nego quominus statim remedium Deus afferat. Neque enim ostendet Servetus plures annos divinitus fuisse praescriptos^a quo incipiat spiritualis vitae novitas. Paulo quidem teste, licet natura perditi sint qui nascuntur ex fidelibus, supernaturali tamen gratia sancti sunt [1. Cor. 7. c. 14]. Allegoriam deinde profert, quod David in arcem Sion conscendens, nec caecos nec claudos secum duxerit, sed strenuos milites [2. Sam. 5. b. 8]³. Quid autem si parabolam oppono, in qua Deus ad caeleste epulum invitat caecos et claudos [Luc. 14. e. 21], hoc se nodo quomodo expediet Servetus? Quaero etiam annon prius cum Davide militassent claudi et mutili?^b Longius tamen in hac ratione insistere supervacuum est, quam ex mera falsitate conflatam, ex Sacra historia deprehendent lectores. Sequitur altera allegoria, Apostolos piscatores hominum fuisse [Matth. 4. c. 19], non parvulorum³. Ego autem quaero quid sibi velit illud Christi, In rete Evangelii colligi omne piscium genus [Matt. 13. f. 47]. Sed quia allegoriis^c ludere non placet, respondeo, quum Apostolis iniunctum fuit docendi munus, non fuisse tamen prohibitos, ab infantibus baptizandis. Quanquam scire adhuc velim, quum ἀνθρώπους nominet Evangelista (qua voce absque exceptione comprehenditur humanum genus), cur infantes neget esse homines? Obtendit septimo, Quum spiritualibus quadrent spiritualia [1. Cor. 2. 338 d. 13]¹, infantes qui spirituales non sunt, neque ad Baptismum aptos esse². Sed primo quam perverse torqueat locum Pauli, plane liquet. Agitur de doctrina, Quum sibi in vano acumine plus aequo placerent Corinthii, eorum socordiam coarguit Paulus, quod primis doctrinae caelestis rudimentis adhuc imbuendi essent. Quis inde colliget, negandum esse infantibus Baptismum, quos ex carne progenitos Deus sibi gratuita adoptione consecrat? Quod excipit, Pascendos esse spirituali cibo, si novi sunt homines³, solutio facilis est, Baptismo eos admitti in Christi gregem, et sufficere illis adoptionis symbolum, donec adulti pares sint ferendo solido cibo. Expectandum ergo esse tempus examinis quod Deus in sacra Coena diserte flagitat. Obiicit postea, Christum vocare omnes suos ad sacram Coenam³. Atqui satis constat eum nullos admittere, nisi qui ad celebrandam mortis suae memoriam iam sunt praeparati. Unde sequitur, infantes, quos amplexu suo dignatus est, distincto et proprio in gradu subsistere, donec adolescant, neque tamen exteros esse. Quod excipit, portentum esse si homo postquam natus est non comedat³: respondeo aliter pasci animas quam externo Coenae esu: ideoque Christum infantibus cibum nihilominus esse, licet a symbolo abstineant. Baptismi diversam esse ratiotem, quo illis tantum ianua in Ecclesiam aperitur. Rursum obiicit, bonum oeconomum distribuere cibum familiae tempore suo [Matt. 24. d. 46]⁴. Quod etsi libenter fateor, quo tamen iure definiet nobis Baptismi tempus, ut probet non dari tempestive infantibus? Adducit praeterea illud Christi mandatum ad Apostolos, ut properent ad messem dum albescunt agri [Iohan. 4. e. 35]⁵. Nempe hoc tantum vult Christus, ut Apostoli, praesentem laboris fructum cernentes, alacrius se ad docendum accingant. Quis inde colliget, solum messis tempus Baptismo esse maturum? Undecima ratio est, quod in prima Ecclesia iidem erant Christiani et discipuli [Act. 11. d. 26]⁶:^a sed iam vidimus eum inscite ratiocinari a parte ad totum. Discipuli vocantur iustae aetatis homines, qui iam fuerant edocti et Christo nomen dederant: sicuti Iudaeos sub lege Mosis discipulos esse opportuit: nemo tamen inde recte inferet, extraneos fuisse infantes, quos Deus testatus est pro domesticis sibi esse. Adhaec obtendit, Christianos omnes esse fratres, quo in numero infantes nobis non sunt, quandiu a Coena eos repellimus⁶. Ego 339 vero ad principium illud redeo, non esse haeredes regni caelorum, nisi qui Christi sunt membra: deinde Christi amplexum veram fuisse tesseram adoptionis, qua infantes adultis communiter iunguntur, nec abstinentiam temporalem a Coena obstare quominus pertineant ad Ecclesiae corpus. Nec vero latro in cruce conversus¹ desiit esse frater piorum: quanvis ad Coenam nunquum accesserit. Addit postea, neminem fieri fratrem nostrum nisi per Spiritum adoptionis, qui tantum ex auditu fidei confertur². Respondeo: semper in eundem relabi paralogismum: quia praepostere ad infantes trahit quod de solis adultis dictum est; docet illic Paulus, hunc esse Deo ordinarium vocationis modum, ut electos suos ad fidem adducat dum illis suscitat fidos doctores, quorum ministerio et opera manum porrigit. Quis inde legem imponere ei audeat, quominus arcana alia ratione infantes Christo inserat? Quod obiicit, Cornelium accepto Spiritu sancto baptizatum fuisse [Act. 10. g. 44]³, quam perperam ex uno exemplo generalem regulam eliciat, patet ex Eunucho et Samaritanis [Ibidem, 8. e. 27]⁴, in quibus diversum ordinem Deus tenuit, ut Baptismus dona Spiritus praecederet. Decima quinta ratio plus quam insulsa est; dicit nos regeneratione deos fieri: esse autem deos ad quos sermo Dei factus est [Iohan. 10. f. 35]⁵: quod non competit in pueros infantes⁶. Quod deitatem affingit fidelibus, unum est ex eius deliriis, quod excutere non est praesentis loci: sed locum Psalmi torquere in tam alienum sensum, perditae impudentiae est. Dicit Christus Reges et Magistratus vocari a Propheta deos^a, quia munus sustineant divinitus sibi iniunctum. Hic vero dexter interpres, quod de speciali gubernandi mandato ad certos homines dirigitur, ad Evangelii doctrinam trahit, ut infantes ab Ecclesia exterminet. Obiicit rursum, Infantes non posse novos homines censeri: quia non gignuntur per sermonem⁷. Ego vero, quod saepius iam dixi nunc quoque repeto, ad nos regenerandos doctrinam semen esse incorruptibile, si quidem ad eam percipiendam sumus idonei: ubi vero nondum per aetatem nobis inest docilitas, Deum tenere suos regenerandi gradus. Postea ad allegorias suas redit, quod ovis et capra in Lege non statim ac egressae erant ex utero fuerint oblatae in sacrificium⁷. Si figuras huc trahere libet, mihi promptum est regerere, primogenita omnia simulac vulvam 340 aperuerant, fuisse Deo sacra [Exod. 13. a. 2]: deinde oportuisse agnum anniculum mactari [Exod. 12. a. 5]. Unde sequetur, virile robur minime esse expectandum, quin potius et foetus recentes et adhuc teneros a Deo in sacrificia deligi. Contendit praeterea, non posse venire ad Christum nisi qui a Iohanne fuerint praeparati¹. Quasi vero non fuerit temporale Iohannis officium. Sed ut hoc omittam, illa certe praeparatio non fuit in pueris, quos amplexus est Christus ac benedixit. Quare valeat cum falso suo principio. Patronos tandem accersit Trismegistum^a et Sibyllas, quod sacrae ablutiones non conveniant nisi adultis¹ En quam honorifice sentiat de Christi Baptismo, quem exigit ad profanos Gentium ritus, ne aliter administretur quam Trismegisto^b placuerit. Nobis vero pluris Dei authoritas, cui visum est infantes sibi consecrare, ac initiare sacro symbolo cuius nondum per aetatem vim tenebant. Nec fas esse ducimus a Gentium expiationibus mutuari quod aeternam et inviolabilem Dei legem, quam de circuncisione sanxit, in Baptismo nostro mutet. Ultimo loco ratiocinatur, Si infantes liceat sine intellectu baptizare, Baptismum a pueris ludentibus mimice et per iocum posse administrari². Atqui de hac re cum Deo litiget, ex cuius praecepto Circuncisio communis fuit infantibus antequam intelligentiam adepti essent. Fuitne igitur res ludicra, vel obnoxia puerorum ineptiis, ut potuerint sanctam Dei institutionem evertere? Sed nihil mirum est, reprobos istos spiritus, quasi phrenitide agitarentur, crassissimas quasque absurditates in errorum suorum defensionem ingerere: quia Deus eorum fastum et pertinaciam tali vertigine iuste ulciscitur. Certe quam debilibus suppetiis fraterculos suos Anabaptistas Servetus adiuverit, planum me fecisse confido.

31. Combien qu’il me fasche d’amasser tant de resveries frivoles qui pourront enyvrer tes lecteurs, toutesfois pource que Servet se meslant aussi de mesdire du Baptesme des petits enfans, a cuidé amener de fort belles raisons, il sera besoin de les rabatre brievement. Il pretend que les signes donnez par Christ estans parfaits, requierent que ceux qui s’y presentent soyent aussi parfaits ou capables de perfection. La solution est aisée: puis que la perfection du Baptesme s’estend jusqu’à la mort, qu’il confeed tout ordre, la restreignant à un jour et à une minute de temps. J’adjouste aussi qu’il se monstre trop sot, cherchant perfection en l’homme au premier jour de son Baptesme, où nous sommes conviez d’y tendre journellement tout le temps de nostre vie. Il objecte que les Sacremens de Jesus Christ sont donnez pour memoriaux, afin que chacun se souvienne que nous sommes ensevelis avec luy. Je respon que ce qu’il a controuvé de sa teste n’a pas besoin d’estre refuté. Qui plus est, il appert par les mots de sainct Paul, que ce qu’il veut tirer au Baptesme, est particulier à la Cene: assavoir que chacun s’examine (1 Cor. 11:26, 28). Car on ne trouvera pas que jamais il ait esté rien dit de semblable du Baptesme. Dont nous concluons que les petits enfans qui ne sont encore capables d’examen, ne laissent pas d’estre deuement baptizez. Quant à ce qu’il objecte, que tous ceux qui ne croyent point au Fils de Dieu demeurent en la mort, et que l’ire de Dieu demeure sur eux (Jean 3:36), et par ainsi que les enfans qui ne peuvent croire, demeurent plongez en leur damnation: je respon qu’il n’est point parlé en ce passage de la coulpe generale, à laquelle Adam nous a tous obligez: mais que Jesus Christ menace les contempteurs de l’Evangile, qui rejettent fierement et avec rebellion la grace qui leur est offerte: ce qui n’appartient de de rien aux petits enfans. J’oppose aussi une raison contraire, c’est que tous ceux qui sont benits de Christ sont exemptez de la malediction d’Adam, et de l’ire de Dieu. Or il a benit les petits enfans, comme il est notoire: il s’ensuit donc qu’il les delivre de mort. Il ailegue faussement ce qui ne se trouvera nulle part en l’Escriture, que celuy qui est nay de l’Esprit, oit la voix de l’Esprit. Mais encore que nous luy callions ceste faute, il ne pourra tirer autre chose, sinon que les fideles sont induits à suyvre Dieu selon que l’Esprit besoigne en eux. Or c’est un vice trop lourd, de tirer egalement à tous ce qui est dit de quelque nombre. Il objecte en quatrieme lieu: puis que ce qui est sensuel precede (1 Cor. 15:46), que le Baptesme qui est spirituel n’a pas son temps opportun jusques à ce que l’homme soit renouvellé. Or combien que je confesse que toute la lignée d’Adam estant charnelle, apporte sa condamnation du ventre de la raere: toutesfois je nie que cela empesche que Dieu n’y remedie si tost que bon luy semble. Car Servet ne me monstrera pas qu’il y ait terme assigné, auquel la nouveauté de la vie spirituelle doyve commencer. Sainct Paul tesmoigne, combien que les enfans des fideles soyent de nature en mesme perdition que les autres, que toutesfois ils sont sanctifiez par grace supernaturelle (1 Cor. 7:14). Il ameine puis apres une allegorie: c’est que David montant en la forteresse de Sion, ne mena point avec soy les aveugles, ne les boyteux, mais des vaillans gendarmes (2 Sam. 5:8). Mais si je luy rejette en barbe la parabole, où il est dit que Dieu convie à son banquet les aveugles et les boiteux (Luc. 14:21), comment se depestrera-il de ce nœud? Je demande plus outre, si les boyteux et aveugles n’avoyent point combattu desja auparavant avec David. Dont il s’ensuit qu’ils estoyent de l’Eglise. Mais c’est chose superflue d’insister plus long temps icy, veu que ce n’est qu’une fausseté controuvée par luy. S’ensuit une autre allegorie: c’est que les Apostres ont esté pescheurs des hommes (Matth. 4:19), non pas des petits enfans. Je luy demande à l’opposite, que veut dire ceste sentence de Jesus Christ, que l’Evangile est une rets pour attirer toute sorte de poissons (Matth. 13:47). Mais pource que je ne pren point plaisir à me jouer des choses sainctes, je respon, quand la charge d’enseigner les grans a esté commise aux Apostres, qu’il ne leur a pas esté defendu de baptizer les petits. Combien que je voudroye encore savoir de luy, veu que le mot Grec dont use l’Evangeliste, signifie toutes creatures humaines, pourquoy il en exclud les petits enfans. Il allegue, puis que les choses spirituelles se doyvent approprier aux spirituels (1 Cor. 2:13), que les enfans qui ne sont point spirituels, ne sont non plus idoines à estre receus au Baptesme. Mais en premier lieu il corrompt meschammenl la sentence de sainct Pau. Il est question de la doctrine. Pource que les Corinthiens se plaisoyent par trop en leur subtilité, sainct Paul redargue leur bestise en ce qu’il leur falloit encore enseigner les rudimens de la Chrestienté. Qui est-ce qui inferera de là, qu’il faille refuser le Baptesme aux petits enfans, lesquels Dieu se dedie par son adoption gratuite, combien qu’ils soyent nais de la chair. Quant à ce qu’il objecte, que s’ils sont nouveaux hommes comme nous disons, ils devroyent estre nourris de viande spirituelle: la solution est facile, c’est qu’ils sont receus au trouppeau de Jesus Christ par le Baptesme, et que ceste marque de leur adoption suffist, jusqu’à ce qu’ils grandissent pour porter la viande ferme, et ainsi, qu’il faut attendre le temps de l’examen, lequel Dieu requiert notamment en la Cene. Il objecte davantage, que Christ convie en la Cene tous ceux qui sont siens. Je respon aucontraire, qu’il n’y admet sinon ceux qui sont desja appareillez à celebrer la memoire de sa mort. Dont il s’ensuit que les enfans, lesquels il a bien daigné recevoir entre ses bras, ne laissent pas d’estre de l’Eglise, combien qu’ils demeurent en leur degré inferieur. A ce qu’il replique, que c’est une chose monstrueuse, qu’un homme estant nay ne mange point: Je respon que les ames sont autrement repeues qu’en mangeant le pain visible de la Cene: et pourtant que Jesus Christ ne laisse pas d’estre pain des petits enfans, combien qu’ils s’abstiennent du signe exterieur: qu’il y a autre raison au Baptesme, par lequel seulement la porte leur est ouverte en l’Eglise. Il ameine ceste sentence, qu’un bon mesnager distribue la portion à sa famille en temps opportun (Matth. 24:45): ce que je confesse. Mais de quelle authorité, et à quel tiltre nous determinera-il le temps du Baptesme, pour prouver qu’on ne le puisse donner en temps opportun aux petits enfans? Il ameine aussi le commandement que fait Jesus Christ à ses Apostres. de courir à la moisson quand les champs blanchissent (Jean 4:35): mais à quel propos? Nostre Seigneur Jesus pour mieux inciter ses Apostres, afin qu’ils s’esvertuent tant mieux à faire leur office, leur propose que le fruit de leur labeur est present: peut-il inferer de là qu’il n’y ait temps meur ne propre pour le Baptesme, sinon en moisson? L’onzieme raison est, qu’en l’Eglise primitive tous Chrestiens estoyent nommez Disciples (Act. 11:26): et par ainsi, que les petits enfans ne peuvent estre du nombre. Mais nous avons desja veu combien sa deduction est sotte, en concluant de tous ce qui est seulement prononcé d’une partie. Sainct Luc appelle Disciples ceux qui avoyent esté desja enseignez, et faisoyent profession de Chrestienté: comme sous la Loy les Juifs estoyent disciples de Moise, voire ceux qui estoyent parvenus en aage: mais il ne s’ensuit pas de là, que les petits enfans fussent estrangers, lesquels Dieu a testifié estre ses domestiques, et les a tenus pour tels. Il allegue que tous Chrestiens sont freres: et puis que nous ne donnons point la Cene aux petits enfans, que nous ne les tenons pas de ce rang. Pour response je revien tousjours à ce principe, que nul n’est heritier du royaume des cieux, qu’il ne soit membre de Jesus Christ. Au reste, que l’embrassement dont il a honnoré les petits enfans, a esté une vraye marque de leur adoption, par laquelle il les a conjoints avec les grans. Ce que pour un temps ils sont forclos de la Cene, cela n’empesche pas qu’ils n’appartiennent au corps de l’Eglise. Et de fait, le brigand estant converti en la croix (Luc. 23:42), n’a pas laissé d’estre frere des fideles, combien que jamais il ne soit approché de la Cene. Il adjouste que nul n’est fait nostre frere, que par l’esprit d’adoption, lequel n’est donné que par l’ouye de la foy (Rom. 10:17). Je respon que tousjours il retombe de son asne, appliquant mal et sottement aux petits enfans ce qui n’est dit que des gens aagez. Car sainct Paul monstre là, que Dieu use de ceste façon ordinaire pour appeller ses esleus à la foy: c’est de leur susciter des bons Docteurs, par le labeur et instruction desquels il leur tend la main. Mais qui est-ce qui luy osera imposer loy, qu’il n’incorpore en Jesus Christ d’une autre façon secrette les petits enfans? Ce qu’il allegue, que Corneille le Centenier a esté baptizé ayant desja receu le sainct Esprit, c’est une sottise trop lourde, de faire une reigle generale d’un exemple singulier. Ce qui appert par l’Eunuque et les Samaritains (Act. 10:44; 8:17, 38), ansquels Dieu a tenu un ordre divers, voulant qu’ils fussent baptizez devant que leur donner le sainct Esprit. La quinzieme raison est de nulle saveur. Il dit que nous sommes faits dieux par regeneration. Or est-il ainsi que ceux ausquels la parolle de Dieu est donnée, sont dieux (Jean 10:33; Ps. 82:6): ce qui ne compete pas aux petits enfans. Ce qu’il forge une deité aux fideles, est une de ses resveries, laquelle je ne debattray point pour ceste heure: mais c’est une impudence trop desesperée à luy, de tirer ainsi par les cheveux le passage du Pseaume. Jesus Christ expose ce passage que les Rois et gens de justice sont nommez Dieux, pource qu’ils sont ordonnez de luy en leur estat. Ce docteur subtil, pour surmonter le Fils de Dieu, tire à la doctrine de l’Evangile ce qui est dit de la charge particuliere des Magistrats, pour exterminer de l’Eglise les petits enfans. Il objecte derechef, que les petits enfans ne peuvent estre reputez nouvelles creatures, d’autant qu’ils ne sont point engendrez par la Parolle. Je n’ay point honte de reiterer ce que j’ay souvent dit: assavoir que la doctrine de l’Evangile est semence incorruptible (1 Pierre 1:23) pour regenerer ceux qui sont suffisans à la comprendre: mais quand l’aage n’est pas encore pour estre enseigné, que Dieu tient ses degrez pour regenerer ceux qu’il a adoptez. Il retourne encore à ses allegories, disant que sous la Loy les bestes n’estoyent pas offertes incontinent qu’elles estoyent sorties dn ventre. S’il estoit licite de tirer ainsi les figures à nostre poste, je respon que tous premiers nais ouvrans la matrice, estoyent de leur naissance consacrez à Dieu (Ex. 13:2): item, que notamment il estoit commandé d’offrir un agneau d’un an (Ex. 12:5). Dont il s’ensuit qu’il ne faut point attendre aage d’homme pour sanctifier les enfans à Dieu: mais qu’ils luy doyvent estre reservez et appropriez dés leur naissance. Il debat davantage, qu’on ne peut venir à Christ, qu’on n’ait esté preparé par Jean Baptiste. Voire, comme si l’office de Jean Baptiste n’eust pas esté temporel. Mais encore que je luy quitte cela, il n’y avoit nulle telle preparation aux petits enfans, lesquels Jesus Christ embrasse et benit. Pourtant, qu’il s’en aille avec son faux principe et controuvé. Finalement, il ameine pour advocat Mercure, surnommé Souverainement tresgrand, et les Sibylles, lesquels disent que les lavemens ne conviennent qu’à ceux qui sont desja grans. Voila en quelle estime et reverence il a le Baptesme de Christ, lequel il renge et assujettit aux ceremonies des gens profanes: tellement qu’il ne soit licite d’en user, sinon comme il plaira à un disciple de Platon. Mais l’authorité de Dieu nous est bien par dessus, auquel il a pieu de dedier à soy les petits enfans: voire les sanctifiant avec signe solennel, duquel ils ne comprenoyent point encore la force. Et n’estimons pas qu’il soit licite d’emprunter reigle des expiations des Payens, laquelle change en nostre Baptesme la loy inviolable que Dieu a establie en la Circoncision. Pour conclusion, il argue que s’il est licite de baptizer sans intelligence, le Baptesme que font les petits enfans en leurs jeux et badinages sera vallable. Mais je le renvoye à Dieu pour playder contre luy, veu qu’il a ordonné que la Circoncision fust commune tant aux grans qu’aux petits, sans attendre que les enfans vinssent en aage d’homme. Puis que tels a esté le commandement de Dieu, malheur sur celuy qui sous telle couleur voudra renverser l’institution saincte et immuable de Dieu. Mais il ne se faut point esbahir si ces esprits reprouvez, comme estans transportez de phrenesie, desgorgent des absurditez tant enormes pour maintenir leurs erreurs, veu que Dieu punit justement par telles forcenerie leur orgueil et obstination. Certes je pense avoir assez evidemment monstré combien les raisons de Servet sont debiles, pour aider ses confreres en cest endroit.

31. Though I am sorry to burden my readers with such an accumulation of reveries, yet it will be worth while to refute the specious arguments adduced in this controversy by Servetus, one of the most eminent of the Anabaptists, and even the chief glory of that sect. 1. He pretends that the symbols appointed by Christ, as they are perfect, require also those who receive them to be perfect, or persons capable of perfection. But the answer is easy—that the perfection of baptism reaches even unto death, and cannot with propriety be restricted to one instant of time. I observe, also, that it is foolish to expect a man on the first day to attain perfection, towards which baptism invites us to proceed, by continual advances, as long as we live. 2. He objects, that the symbols of Christ were instituted as memorials, that every one may remember that he has been buried with Christ. I answer, that what he has framed from his own head requires no refutation; and that he applies to baptism what the language of Paul shows to be peculiar to the sacred supper, namely, that every one should examine himself; but that nothing like this is any where said of baptism; from which we conclude, that though, by reason of their age, infants are not capable of examination, it is nevertheless right to baptize them. 3. He adduces the declaration of Christ, that “he that believeth not the Son shall not see life, but the wrath of God abideth on him;”¹²²⁰ and concludes that infants, who are incapable of believing, remain in their condemnation. I answer, that in this passage Christ is not speaking of the general guilt in which all the descendants of Adam are involved, but only threatening the despisers of the gospel, who proudly and obstinately reject the grace which is offered to them; and this has nothing to do with infants. I likewise oppose a contrary argument; all those whom Christ blesses are exempted from the curse of Adam and the wrath of God; and as it is known that infants were blessed by him, it follows that they are exempted from death. He falsely alleges, as a passage of Scripture, that “whosoever is born of the Spirit heareth the voice of the 521Spirit;” which, though we were to admit as a genuine text, yet he could infer nothing more from it, than that believers are formed to obedience as the Spirit operates within them. But that which is affirmed of a certain number, it is wrong to apply equally to all. 4. He objects, that because “that is first which is natural,”¹²²¹ we ought to wait the proper time for baptism, which is spiritual. Now, though I grant that all the descendants of Adam, being carnal, bring their condemnation into the world with them, yet I deny that this is any impediment to the communication of a remedy, as soon as ever God is pleased to impart it. For Servetus can show no Divine appointment, that many years shall elapse before the newness of spiritual life can begin; for according to the testimony of Paul, though the infant children of believers are in a ruined condition by nature, yet they are sanctified by supernatural grace.¹²²² 5. He next produces an allegory, that when David went up to the fortress of Zion, he took with him neither the blind nor the lame, but hardy soldiers.¹²²³ And what if I oppose him with a parable, in which God invites the blind and the lame to the celestial feast?¹²²⁴ how will he extricate himself from this difficulty? I ask, also, whether the blind and the lame had not previously served as soldiers with David. But it is useless to insist longer on this argument, which the readers will discover from the sacred history to be founded on mere falsehood. 6. Then follows another allegory, that the apostles were “fishers of men,”¹²²⁵ not of infants. I ask, what is the meaning of that declaration of Christ, that “the kingdom of heaven is like unto a net, that was cast into the sea, and gathered of every kind?”¹²²⁶ But as I am not fond of allegorical trifling, I answer, that when the apostles were appointed to the office of teaching, they were not forbidden to baptize infants. I would further wish to be informed, since the evangelist uses the word ανθρωπους, (a word which comprehends all the human race, without any exception,) why infants should be denied to be ανθρωπους, (human beings.) 7. He pretends, that as spiritual things belong to spiritual persons,¹²²⁷ infants who are not spiritual are not fit subjects of baptism. But here it is evident that he is guilty of a gross perversion of that passage of Paul, the subject of which relates to doctrine. When the Corinthians discovered too much complacency in a vain subtlety, the apostle reproved their stupidity, because they still required to be taught the first principles of Christian doctrine. Who can infer from this, that baptism ought to be denied to infants, whom, though they are born of the flesh, yet God consecrates to himself by gratuitous adoption? 5228. He objects, that if they are new men, they ought to be fed with spiritual food. The answer is easy—that they are admitted into the flock of Christ by baptism, and that the symbol of that adoption is sufficient for them, till they grow to an age capable of bearing solid food; and that it is therefore necessary to wait for the time of that examination, which God expressly requires in the sacred supper. 9. He next objects, that Christ invites all his people to the sacred supper. I answer, it is sufficiently clear that he admits none but such as are already prepared to celebrate the remembrance of his death. Whence it follows, that infants, whom he condescended to take into his arms, remain in a distinct and peculiar class, till they grow to riper years, and yet that they are not strangers to the Church. To this he objects, that it is a monstrous thing for a person that is born, not to eat. I reply, that the external participation of the supper is not the only way in which souls are fed; and therefore that Christ is food to infants, notwithstanding they abstain from the sign; but that the case of baptism is different, by which alone they are admitted into the Church. He further objects, that “a faithful and wise servant, whom his lord hath made ruler over his household, giveth them meat in due season.”¹²²⁸ This I readily grant; but by what authority will he determine the time of baptism for us, so as to prove that it is not administered to infants at a proper time? 10. He likewise adduces the command of Christ to his apostles, to hasten to the harvest, while the fields are whitening.¹²²⁹ The sole design of Christ on that occasion was to stimulate the apostles, that, seeing the present fruit of their labours, they might exert themselves in their ministry with the greater cheerfulness. Who can infer from this that the time of harvest is the only time proper for baptism? 11. His next argument is, that in the primitive Church Christians and disciples were the same persons.¹²³⁰ But here we see that he injudiciously reasons from a part to the whole. The appellation of disciples was given to persons of adult age, who had been already instructed, and had made a profession of Christianity; just as the Jews under the law were the disciples of Moses; yet no one can justly infer from this, that infants were strangers, God having declared them to be part of his family. 12. Moreover he alleges, that all Christians are brethren, but that we treat infants as not of that number, as long as we exclude them from the Lord’s supper. But I return to that principle, that none are heirs of the kingdom of heaven, except those who are members of Christ; and that the embrace with which he honoured infants was a true pledge of the adoption, by which they are united with adults, and that their temporary abstinence from 523the supper does not prevent them from belonging to the body of the Church. The thief who was converted on the cross was a brother of believers, though he never partook of the Lord’s supper at all. 13. He proceeds to assert, that no person becomes our brother but by the spirit of adoption communicated “by the hearing of faith.”¹²³¹ I reply, that he is constantly reverting to the same false reasoning, by a preposterous application to infants of that which is spoken exclusively of adults. Paul is there showing that the ordinary method which God uses in calling his elect, and bringing them to the faith, is to raise them up faithful teachers, by whose labours and instructions he extends his assistance to them. But who will dare to impose a law to prevent his ingrafting infants into Christ by some other secret method? 14. He objects, that Cornelius was baptized after he had received the Holy Ghost.¹²³² But the absurdity of attempting to extract a general rule from this one example, is evident from the cases of the eunuch and the Samaritans,¹²³³ in whom the Lord observed a different order, for their baptism preceded their reception of the gifts of the Spirit. 15. His next argument is worse than absurd; he says, that by regeneration we are made gods;¹²³⁴ but that they are gods to whom the word of God comes,¹²³⁵ which is not applicable to infants. The ascription of deity to believers is one of his reveries, which it is irrelevant to our present subject to discuss; but to pervert that quotation from the Psalms to a sense so remote from its genuine meaning, betrays the most monstrous impudence. Christ says that the appellation of gods is given by the prophet to kings and magistrates, because they sustain an office of Divine appointment. But that which is directed to certain individuals respecting the particular charge of governors, this dexterous interpreter applies to the doctrine of the gospel, in order to exclude infants from the Church. 16. He objects, again, that infants cannot be accounted new creatures, because they are not begotten by the word. I must again repeat, what I have so often remarked, that the doctrine of the gospel is the incorruptible seed, to regenerate those who are capable of understanding it; but that where, by reason of age, there is not yet any capacity of learning, God has his different degrees of regenerating those whom he has adopted. 17. Then he returns to his allegories, and alleges that sheep and goats were not offered in sacrifice immediately after they were brought forth.¹²³⁶ If I approved of the application of figures to this subject, I might easily retort, that all the first born immediately on their birth are consecrated to the Lord,¹²³⁷ and that a 524lamb was to be sacrificed in its first year; whence it should follow, that it is not at all necessary to wait for many years, but that our children ought to be dedicated to God in their earliest infancy. 18. He further contends, that none can come to Christ but those who have been prepared by John; as though the office of John had not been a temporary one. But to pass over this; the children whom Christ took up in his arms and blessed, had certainly no such preparation. Wherefore let him depart with his false principle. 19. At length he calls in the assistance of Trismegistus and the Sibyls, to show that sacred ablutions are not suitable to any but adults. See what honourable sentiments he entertains respecting the baptism of Christ, which he would conform to the profane rites of the heathen, that its administration might be regulated by the pleasure of Trismegistus. But we have more reverence for the authority of God, who has been pleased to consecrate infants to himself, and to initiate them by a sacred sign, the meaning of which they were too young to be able to understand. Nor do we esteem it lawful to borrow from the ablutions of the heathen any thing that may introduce into our baptism the least change of that eternal and inviolable law which God has established respecting circumcision. 20. In the last place, he argues, that if it be lawful to baptize infants without understanding, baptism may be, in mimicry and jest, administered by boys in play. But he must contest this subject with God, by whose command circumcision was performed upon infants, before they had attained any understanding. Was it a ludicrous ceremony, then, or a fit subject for the sports of children, that they could overturn the sacred institution of God? But it is no wonder that these reprobate spirits, as if transported with frenzy, bring forward the most enormous absurdities in defence of their errors; for such delusion is the just judgment of God upon their pride and obstinacy. And I trust I have clearly shown the futility of all the arguments with which Servetus has endeavoured to assist the cause of his Anabaptist brethren.

31. Last part of the chapter, refuting the arguments of Servetus.

Though I am unwilling to annoy the reader with the series of conceits which Servetus, not the least among the Anabaptists, nay, the great honour of this crew, when girding himself for battle, deemed, when he adduced them, to be specious arguments, it will be worth while briefly to dispose of them.¹ He pretends that as the symbols of Christ are perfect, they require persons who are perfect, or at least capable of perfection. But the answer is plain. The perfection of baptism, which extends even to death, is improperly restricted to one moment of time; moreover, perfection, in which baptism invites us to make continual progress during life, is foolishly exacted by him all at once. He objects, that the symbols of Christ were appointed for remembrance, that every one may remember that he was buried together with Christ. I answer, that what he coined out of his own brain does not need refutation, nay, that which he transfers to baptism properly belongs to the Supper, as appears from Paul’s words, “Let a man examine551himself,” words similar to which are nowhere used with reference to baptism. Whence we infer, that those who from nonage are incapable of examination are duly baptised. His third point is, That all who believe not in the Son remain in death, the wrath of God abideth on them (John 3:36); and, therefore, infants who are unable to believe lie under condemnation. I answer, that Christ does not there speak of the general guilt in which all the posterity of Adam are involved, but only threatens the despisers of the gospel, who proudly and contumaciously spurn the grace which is offered to them. But this has nothing to do with infants. At the same time, I meet him with the opposite argument. Every one whom Christ blesses is exempted from the curse of Adam, and the wrath of God. Therefore, seeing it is certain that infants are blessed by him, it follows that they are freed from death. He nexts falsely quotes a passage which is nowhere found, Whosoever is born of the Spirit, hears the voice of the Spirit. Though we should grant that such a passage occurs in Scripture, all he can extract from it is, that believers, according as the Spirit works in them, are framed to obedience. But that which is said of a certain number, it is illogical to apply to all alike. His fourth objection is, As that which precedes is animal (1 Cor. 15:46), we must wait the full time for baptism, which is spiritual. But while I admit that all the posterity of Adam, born of the flesh, bear their condemnation with them from the womb, I hold that this is no obstacle to the immediate application of the divine remedy. Servetus cannot show that by divine appointment, several years must elapse before the new spiritual life begins. Paul’s testimony is, that though lost by nature, the children of believers are holy by supernatural grace. He afterwards brings forward the allegory that David, when going up into mount Zion, took with him neither the blind nor the lame, but vigorous soldiers (2 Sam. 5:8). But what if I meet this with the parable in which God invites to the heavenly feast the lame and the blind? In what way will Servetus disentangle this knot? I ask, moreover, whether the lame and the maimed had not previously served with David? But it is superfluous to dwell longer on this argument, which, as the reader will learn from the sacred history, is founded on mere misquotation. He adds another allegory— viz. that the apostles were fishers of men, not of children. I ask, then, What does our Saviour mean when he says that in the net are caught all kinds of fishes? (Mt. 9:19; 13:47.) But as I have no pleasure in sporting with allegory, I answer, that when the office of teaching was committed to the apostles, they were not prohibited from baptising infants. Moreover, I should like to know why, when the Evangelist uses the term ἀνθρώπους (which comprehends the whole human race without exception), he denies that infants are included. His seventh argument is, Since spiritual things accord with spiritual (1 Cor 2:13), infants, not being spiritual, are unfit for baptism. It is plain how perversely he wrests this passage of Paul. It relates to doctrine. The Corinthians, pluming themselves excessively on a vain552acuteness, Paul rebukes their folly, because they still require to be imbued with the first rudiments of heavenly doctrine. Who can infer from this that baptism is to be denied to infants, whom, when begotten of the flesh, the Lord consecrates to himself by gratuitous adoption? His objection, that if they are new men, they must be fed with spiritual food, is easily obviated. By baptism they are admitted into the fold of Christ, and the symbol of adoption is sufficient for them, until they grow up and become fit to bear solid food. We must, therefore, wait for the time of examination, which God distinctly demands in the sacred Supper. His next objection is, that Christ invites all his people to the sacred Supper. But as it is plain that he admits those only who are prepared to celebrate the commemoration of his death, it follows that infants, whom he honoured with his embrace, remain in a distinct and peculiar position until they grow up, and yet are not aliens. When he objects, that it is strange why the infant does not partake of the Supper, I answer, that souls are fed by other food than the external eating of the Supper, and that accordingly Christ is the food of infants, though they partake not of the symbol. The case is different with baptism, by which the door of the Church is thrown open to them. He again objects, that a good householder distributes meat to his household in due season (Mt. 24:45). This I willingly admit; but how will he define the time of baptism, so as to prove that it is not seasonably given to infants? He, moreover, adduces Christ’s command to the apostles to make haste, because the fields are already white to the harvest (John 4:35). Our Saviour only means that the apostles, seeing the present fruit of their labour, should bestir themselves with more alacrity to teach. Who will infer from this, that harvest only is the fit time for baptism? His eleventh argument is, That in the primitive Church, Christians and disciples were the same; but we have already seen that he argues unskilfully from the part to the whole. The name of disciples is given to men of full age, who had already been taught, and had assumed the name of Christ, just as the Jews behoved to be disciples under the law of Moses. Still none could rightly infer from this that infants, whom the Lord declared to be of his household, were strangers. Moreover, he alleges that all Christians are brethren, and that infants cannot belong to this class, so long as we exclude them from the Supper. But I return to my position, first, that none are heirs of the kingdom of heaven but those who are the members of Christ; and, secondly, that the embracing of Christ was the true badge of adoption, in which infants are joined in common with adults, and that temporary abstinence from the Supper does not prevent them from belonging to the body of the Church. The thief on the cross, when converted, became the brother of believers, though he never partook of the Lord’s Supper. Servetus afterwards adds, that no man becomes our brother unless by the Spirit of adoption, who is only conferred by the hearing of faith. I answer, that he always falls back into the same paralogism, because he preposterously applies to infants what is said only of adults.553Paul there teaches that the ordinary way in which God calls his elect, and brings them to the faith, is by raising up faithful teachers, and thus stretching out his hand to them by their ministry and labours. Who will presume from this to give the law to God, and say that he may not ingraft infants into Christ by some other secret method? He objects, that Cornelius was baptised after receiving the Holy Spirit; but how absurdly he would convert a single example into a general rule, is apparent from the case of the Eunuch and the Samaritans, in regard to whom the Lord observed a different order, baptism preceding the gifts of the Holy Spirit. The fifteenth argument is more than absurd. He says that we become gods by regeneration, but that they are gods to whom the word of God is sent (John 10:35; 2 Pet. 1:4), a thing not possible to infant children. The attributing of deity to believers is one of his ravings, which this is not the proper place to discuss; but it betrays the utmost effrontery to wrest the passage in the psalm (Ps. 82:6) to a meaning so alien to it. Christ says, that kings and magistrates are called gods by the prophet, because they perform an office divinely appointed them. This dexterous interpreter transfers what is addressed by special command to certain individuals to the doctrine of the Gospel, so as to exterminate infants from the Church. Again, he objects, that infants cannot be regarded as new men, because they are not begotten by the word. But what I have said again and again I now repeat, that, for regenerating us, doctrine is an incorruptible seed, if indeed we are fit to perceive it; but when, from nonage, we are incapable of being taught, God takes his own methods of regenerating. He afterwards returns to his allegories, and says, that under the law, the sheep and the goat were not offered in sacrifice the moment they were dropt (Exod. 12:5). Were I disposed to deal in figures, I might obviously reply, first, that all the first-born, on opening the matrix, were sacred to the Lord (Exod. 13:12); and, secondly, that a lamb of a year old was to be sacrificed: whence it follows, that it was not necessary to wait for mature age, the young and tender offspring having been selected by God for sacrifice. He contends, moreover, that none could come to Christ but those who were previously prepared by John; as if John’s ministry had not been temporary. But, to omit this, assuredly there was no such preparation in the children whom Christ took up in his arms and blessed. Wherefore, let us have done with his false principle. He at length calls in the assistance of Trismegistus and the Sybils, to prove that sacred ablutions are fit only for adults. See how honourably he thinks of Christian baptism, when he tests it by the profane rites of the Gentiles, and will not have it administered except in the way pleasing to Trismegistus. We defer more to the authority of God, who has seen it meet to consecrate infants to himself, and initiate them by a sacred symbol, the significancy of which they are unable from nonage to understand. We do not think it lawful to borrow from the expiations of the Gentiles, in order to change, in our baptism, that eternal and inviolable law which God554enacted in circumcision. His last argument is, If infants, without understanding, may be baptised, baptism may be mimicked and jestingly administered by boys in sport. Here let him plead the matter with God, by whose command circumcision was common to infants before they received understanding. Was it, then, a fit matter for ridicule or boyish sport, to overthrow the sacred institution of God? But no wonder that these reprobate spirits, as if they were under the influence of frenzy, introduce the grossest absurdities in defence of their errors, because God, by this spirit of giddiness, justly avenges their pride and obstinacy. I trust I have made it apparent how feebly Servetus has supported his friends the Anabaptists.

31. Ofschoon het mij verdriet de lezers te beladen met een ophoping van deze beuzelingen, zal het toch wenselijk zijn in het kort te weerleggen de schoonklinkende redeneringen, die Servet, niet de minste onder de Wederdopers, ja zelfs een groot sieraad van deze schare, houdt, wanneer hij zich tot de strijd aangordt. Hij beweert, dat de sacramenten van Christus, evenals ze volmaakt zijn, ook volmaakte mensen eisen, of misschien, die tot volmaaktheid in staat zijn. Maar het antwoord ligt gereed, namelijk dat de volmaaktheid van de Doop, die tot de dood toe wordt uitgestrekt, verkeerdelijk beperkt wordt tot één tijdstip. Ik voeg daar nog aan toe, dat het dwaas is op de eerste dag in de mens de volmaaktheid te zoeken, tot welke de Doop ons gedurende ons ganse leven langs opeenvolgende trappen uitnodigt. Hij werpt tegen, dat de sacramenten van Christus ingesteld zijn tot gedachtenis, opdat ieder zich zou herinneren, dat hij met Christus begraven is. Ik antwoord, dat hetgeen hij uit zijn hoofd verzonnen heeft, geen weerlegging nodig heeft; ja de woorden van Paulus tonen aan, dat hetgeen Servet op de Doop betrekt, behoort tot het Heilig Avondmaal, namelijk dat een ieder zich onderzoeke. Over de Doop staat nergens iets dergelijks. Daaruit maken wij op, dat naar behoren gedoopt worden degenen, die door hun leeftijd nog niet in staat zijn zichzelf te onderzoeken. Hetgeen hij in de derde plaats aanvoert, dat allen in de dood blijven, die niet in de Zoon Gods geloven, en dat Gods toorn op hen blijft, en dat daarom de kinderen, die niet geloven kunnen, in hun verdoemenis liggen: daarop antwoord ik, dat Christus daar niet spreekt over de algemene schuld, waarin alle nakomelingen van Adam gewikkeld zijn, maar alleen de verachters van het evangelie dreigt, die de hun aangeboden genade trots en hardnekkig versmaden. Maar dit heeft op de kinderen geen betrekking. Tevens stel ik een tegenovergestelde redenering tegen hem, namelijk, dat een ieder, die Christus zegent, van de vloek van Adam en de toorn Gods verlost wordt. Daar het nu bekend is, dat de kinderen door Hem gezegend zijn, volgt daaruit, dat ze van de dood verlost zijn. Verder haalt hij valselijk aan hetgeen nergens gelezen wordt, namelijk dat een ieder, die geboren is uit de Geest, de stem des Geestes hoort. En ook al zouden wij toegeven, dat dat geschreven stond, dan zou hij daaruit toch niets anders kunnen opmaken, dan dat de gelovigen tot gehoorzaamheid gevormd worden, alnaargelang de Geest in hen werkt. Maar het is verkeerd hetgeen van een bepaald getal mensen gezegd is, gelijkelijk op allen te betrekken. In de vierde plaats beweert hij, dat men, omdat hetgeen natuurlijk is voorgaat, de tijd moet afwachten, die geschikt is voor de Doop, die geestelijk is. Ofschoon ik erken, dat alle nakomelingen van Adam uit het vlees geboren zijn en van de moederschoot af hun verdoemenis medebrengen, ontken ik toch, dat dit zou verhinderen, dat God terstond een geneesmiddel aanbrengt. Immers Servet zal niet aantonen, dat meer jaren van Godswege voorgeschreven zijn, waarna de nieuwheid van het geestelijke leven zal beginnen. Ook al zijn zij, die geboren worden uit gelovige ouders, van nature verdorven, zo zijn ze toch, volgens getuigenis van Paulus (1 Cor. 7:14) heilig door bovennatuurlijke genade. Vervolgens komt hij met een allegorie te voorschijn, namelijk dat David, toen hij de burcht Sion beklom, geen blinden, noch kreupelen, maar flinke soldaten met zich gevoerd heeft (2 Sam. 5:8) Maar wanneer ik hiertegenover stel de gelijkenis (Luc. 14:21) in welke God tot de hemelse maaltijd de blinden en kreupelen nodigt, hoe zal Servet zich dan uit deze knoop losmaken? Ik vraag ook, of de kreupelen en verminkten tevoren met David geen krijgsdienst verricht hadden. Maar het is overbodig langer bij deze redenering stil te staan, die, gelijk de lezers uit de gewijde geschiedenis zullen bevinden, uit louter leugen aaneengesmeed is. Dan volgt een andere allegorie, namelijk dat de apostelen vissers der mensen waren, niet van kleine kinderen. Maar ik vraag, wat de bedoeling is van de woorden van Christus, dat in het net des evangelies allerlei soorten van vissers samengebracht worden (Matt. 13:47) Maar daar het mij niet behaagd met allegorieën te spelen, antwoord ik, dat, toen de apostelen de taak werd opgedragen om te onderwijzen, hun toch niet verboden werd de kleine kinderen te dopen. Trouwens ik zou ook wel eens willen weten, daar de evangelist spreekt van het vissen van mensen (onder welk woord zonder uitzondering het menselijk geslacht begrepen wordt), waarom Servet loochent, dat kleine kinderen mensen zijn. In de zevende plaats voert hij aan, dat, daar geestelijke dingen passen bij geestelijke, de kinderen, die niet geestelijk zijn, ook niet geschikt zijn tot de Doop. In de eerste plaats nu is volkomen duidelijk, hoe verkeerd hij de plaats van Paulus verdraait (1 Cor. 2:13) Het gaat daar over de leer; dewijl de Corinthiërs zichzelf in ijdele scherpzinnigheid meer dan passend was behaagden, toont Paulus hun laksheid aan, daar ze nog in de eerste beginselen der hemelse leer moesten onderwezen worden. Wie zal daaruit opmaken, dat de Doop aan de kinderen geweigerd moet worden, welke God, hoewel ze uit vlees geboren zijn, door genadige aanneming zich tot kinderen heiligt? Wat hij aanvoert, dat ze gevoed moeten worden met geestelijke spijs, indien ze nieuwe mensen zijn, is gemakkelijk aldus te beantwoorden, dat ze door de Doop toegelaten worden tot de kudde van Christus, en dat het teken van de aanneming voor hen voldoende is, totdat ze, opgewassen zijnde, in staat zijn vaste spijs te verdragen. Dat men dus de tijd moet afwachten van het onderzoek, dat God bij het Heilig Avondmaal uitdrukkelijk eist. Verder werpt hij tegen, dat Christus al de zijnen tot het Heilig Avondmaal roept. Maar het staat vast, dat Hij niemand toelaat dan hen, die reeds voorbereid zijn tot het verheerlijken van de gedachtenis van zijn dood. Daaruit volgt, dat de kinderen, die Hij zijn omhelzing waardig gekeurd heeft, op een onderscheiden en eigen trap staan, totdat ze opgroeien, en dat ze toch geen vreemdelingen zijn. Op hetgeen hij beweert, dat het een wonderlijk iets is, indien een mens, nadat hij geboren is, niet zou eten, antwoord ik, dat de zielen anders gevoed worden dan door het uiterlijk eten van het Avondmaal, en dat dus Christus niettemin voor de kleine kinderen een spijs is, ook al onthouden ze zich van het teken. En dat het met de Doop een andere zaak is, omdat daardoor hun slechts de deur tot de kerk geopend wordt. Wederom werpt hij tegen, dat een goed huisbestuurder aan het huisgezin spijs geeft te zijner tijd. En ofschoon ik dit gaarne erken: met welk recht zal hij ons de tijd van de Doop bepalen, om te bewijzen, dat die niet op de juiste tijd aan de kinderen geschonken wordt? Verder voert hij aan Christus' gebod aan de apostelen (Joh. 4:35) dat ze zich moeten haasten tot de oogst, daar de akkers wit zijn. Immers Christus bedoelt slechts dit, dat de apostelen, vrucht op hun arbeid ziende, zich des te ijveriger zouden aangorden tot het onderwijzen. Wie zal daaruit opmaken, dat alleen de tijd van de oogst de juiste tijd is tot de Doop? De elfde redenering is deze, dat in de eerste kerk de Christenen en discipelen dezelfden waren; maar we hebben reeds gezien, dat hij onderstandig redeneert van het deel tot het geheel. Discipelen worden genoemd mensen van behoorlijke leeftijd, die reeds onderwezen waren en zich aan Christus hadden overgegeven, evenals de Joden onder de wet discipelen van Mozes moesten zijn: maar toch zal niemand daaruit met recht opmaken, dat de kinderen vreemdelingen geweest zijn, van welke God getuigd heeft, dat ze Hem als huisgenoten zijn. Bovendien voert hij aan, dat alle Christenen broeders zijn, en dat voor ons de kinderen daartoe niet behoren, zolang wij hen afhouden van het Avondmaal. Maar ik keer terug tot dat beginsel, dat slechts zij erfgenamen zijn van het Koninkrijk der Hemelen, die Christus' leden zijn: verder dat Christus' omhelzing een waar teken geweest is van de aanneming, waardoor de kinderen met de volwassenen saamgevoegd worden, en dat de tijdelijke onthouding van het Avondmaal niet verhindert, dat ze tot het lichaam der kerk behoren. Ook de bekeerde moordenaar aan het kruis is evengoed een broeder der vromen, hoewel hij nooit tot het Avondmaal genaderd is. Hij voegt er verder nog aan toe, dat niemand onze broeder wordt anders dan door de Geest der aanneming, die alleen geschonken wordt uit het gehoor des geloofs. Ik antwoord, dat hij altijd terugvalt tot dezelfde verkeerde gevolgtrekking; want verkeerdelijk betrekt hij op de kinderen wat alleen van de volwassenen gezegd is. Paulus leert daar, dat God deze gewone wijze van roeping heeft, dat Hij zijn uitverkorenen tot het geloof brengt, doordat Hij hun trouwe leraars verwekt, door wier dienst en arbeid Hij hun zijn hand toereikt. Wie zou Hem op grond daarvan de wet durven opleggen, dat Hij de kinderen niet op een andere verborgen wijze zou mogen inplanten in Christus? Wanneer hij verder tegenwerpt, dat Cornelius gedoopt is, nadat hij de Heilige Geest ontvangen had, dan blijkt uit het voorbeeld van de kamerling en de Samaritanen, hoe verkeerdelijk hij uit één voorbeeld een algemene regel afleidt, want bij hen heeft God een andere orde gehouden, zodat de Doop aan de gaven des Geestes voorafging. De vijftiende redenering is meer dan dwaas; hij zegt, dat wij door de wedergeboorte goden worden, en dat het goden zijn, tot wie Gods Woord is geschied (Ps. 82:6) en dat dit niet past op kleine kinderen. Dat hij Goddelijkheid toekent aan de gelovigen, is een van zijn razernijen, wier wederlegging op deze plaats niet thuis hoort; maar dat hij deze plaats uit de psalm tot een zo verkeerde zin verdraait, getuigt van hopeloze onbeschaamdheid. Christus zegt, dat de koningin en overheidspersonen door de profeet goden genoemd worden, omdat ze een ambt dragen, dat hun van Godswege is opgelegd. Maar deze handige uitlegger betrekt hetgeen over het bijzondere gebod der redenering tot bepaalde mensen gericht wordt, op de leer van het evangelie, om zo de kinderen uit de kerk te verwijderen. Wederom werpt hij tegen, dat de kinderen niet voor nieuwe mensen kunnen gehouden worden, omdat ze niet geboren worden door het woord. Maar ik herhaal ook nu, wat ik reeds meermalen gezegd heb, dat de leer een onverderfelijk zaad is om ons te wederbaren, wanneer wij in staat zijn om haar te begrijpen; maar wanneer wij vanwege onze leeftijd nog niet in staat zijn om te leren, dat God dan zijn trappen heeft om de zijnen te wederbaren. Dan keert hij weer terug tot zijn allegorieën, zeggende, dat onder de wet het schaap en de geit niet terstond, nadat ze geboren waren, geofferd werden. Indien wij hier willen komen met figuren, valt het mij gemakkelijk daartegen aan te voeren, dat alle eerstgeborenen, zodra ze geboren waren, Gode geheiligd waren; en verder dat een eenjarig lam moest geofferd worden. Daaruit volgt, dat men geenszins op de mannelijke kracht moet wachten, maar dat veeleer ook de pasgeboren en nog tedere vruchten door God ten offer verkoren worden. Verder beweert hij, dat slechts zij tot Christus kunnen komen, die door Johannes voorbereid zijn. Alsof Johannes' ambt niet tijdelijk was! Maar om dit te laten lopen, die voorbereiding was ongetwijfeld niet in de kinderen, die Christus omhelsd en gezegend heeft. Daarom weg met hem en zijn vals beginsel! Eindelijk neemt hij Trismegistus en de Sibyllen tot zijn verdedigers om aan te tonen, dat de heilige afwassingen slechts de volwassenen toekomen. Zie, welk een eervolle opvatting hij heeft van de Doop van Christus, die hij afmeet naar de onheilige ceremoniën der heidenen, opdat hij niet anders zou worden bediend dan het Trimegistus behaagd heeft. Maar voor ons heeft het gezag van God meer waarde, wie het goedgedacht heeft de kinderen aan zich toe te heiligen en hen in te wijden door het heilig teken, welks kracht zij vanwege hun leeftijd nog niet begrepen. En wij menen, dat het niet geoorloofd is aan de verzoeningsmiddelen der heidenen iets te ontlenen, waardoor de eeuwige en onschendbare wet Gods, die Hij aangaande de besnijdenis heeft gemaakt, bij onze Doop zou veranderd worden. Ten slotte redeneert hij aldus, dat, indien men de kinderen mag dopen zonder dat ze het begrijpen, de Doop door spelende kinderen nabootsenderwijs en in scherts kan worden bediend. Maar laat hem hierover twisten met God, door wiens gebod de besnijdenis de kleine kinderen gemeen was, voordat zij verstand gekregen hadden. Was de besnijdenis daarom een spel of onderworpen aan de dwaasheden der kinderen, zodat ze Gods heilige instelling te niet konden maken? Maar het is geen wonder, dat die verworpen geesten, alsof ze door krankzinnigheid gedreven werden, de allergrofste ongerijmdheden aanbrengen tot verdediging van hun dwalingen, daar God hun hoogmoed en hardnekkigheid met zulk een razernij rechtvaardig straft. Voorwaar, ik vertrouw, dat ik duidelijk gemaakt heb, met welk een zwakke hulp Servet de Wederdopers, zijn broertjes, geholpen heeft.

31. Einwände Servets

Obgleich es mich verdrießt, den Lesern mit einer solchen Masse von Geschwätz lästig zu fallen, wird es doch angebracht sein, in aller Kürze die schönscheinenden Beweisgründe zu entkräften, die Servet, nicht der geringste unter den Wiedertäufern, ja eine große Zierde dieser Schar, vorzubringen für gut befunden hat, als er sich zum Kampfe rüstete.

(1) Er schützt die Behauptung vor, Christi Merkzeichen seien doch vollkommen und erforderten dementsprechend auch Menschen, die vollkommen wären oder doch zur Vollkommenheit imstande wären. Da liegt aber die Antwort schon bereit: die Vollkommenheit der Taufe erstreckt sich bis zum Tode hin, und es ist daher verkehrt, wenn man sie auf einen einzigen Zeitpunkt beschränkt. Ich füge auch noch hinzu: es ist töricht, wenn man bei einem Menschen am ersten Tage (bei seiner Taufe) eine Vollkommenheit sucht, zu der uns doch die Taufe unser ganzes Leben lang in ununterbrochener Stufenfolge einlädt.

(2) Servet wirft nun ein, die Merkzeichen Christi seien zu seinem Gedächtnis gestiftet, damit jeder bei sich bedenke, dass er mit Christus begraben worden sei. Ich antworte darauf: was er sich aus seinem Kopf heraus erdacht hat, das bedarf keiner Widerlegung. Ja, was er auf die Taufe bezieht, das ist dem Abendmahl eigentümlich, wie die Worte des Paulus zeigen: „Der Mensch prüfe sich selbst ...“ (1. Kor. 11,28). Im Hinblick auf die Taufe findet sich dergleichen nirgendwo. Daraus entnehmen wir, dass die Taufe rechtmäßig an solche erteilt wird, die nach dem Maß ihres Alters zu solcher (Selbst-)prüfung nicht in der Lage sind.

(3) Zum dritten führt er die Stelle an: „Wer dem Sohn nicht glaubt, der bleibt im Tode, und der Zorn Gottes bleibt über ihm“ (Joh. 3,36; Mitte ungenau). Daraus folgert er: also verblieben auch die Kinder, die nicht zu glauben vermöchten, in ihrer Verdammnis. Darauf gebe ich die Entgegnung: Christus spricht hier nicht von der allgemeinen Schuld, in die alle Nachkommen Adams verhaftet sind, sondern er droht nur den Verächtern des Evangeliums, die die ihnen angebotene Gnade hoffärtig und halsstarrig von sich weisen. Das aber hat mit den Kindern nichts zu tun. Zugleich setze ich seiner Behauptung eine entgegengesetzte Begründung entgegen: jeder, den Christus segnet, er mag sein, wer er will, der wird dem Fluch über Adam und dem Zorn Gottes entnommen. 936 Da es also bekannt ist, dass die Kinder von ihm gesegnet sind (Matth. 19,15; Mark. 10,16), so ergibt sich, dass sie aus dem Tode erlöst sind. Fälschlich führt Servet dann eine Stelle an, die man nirgendwo (in der Schrift) zu lesen bekommt: „Wer aus dem Geist geboren ist, der hört die Stimme des Geistes.“ Selbst wenn wir zugäben, dass dies geschrieben stünde, so könnte er daraus doch nichts anderes beweisen, als dass die Gläubigen in dem Maße, als der Geist in ihnen am Werke ist, zum Gehorsam gestaltet werden. Aber es ist verkehrt, ein Wort, das sich auf eine bestimmte Anzahl von Menschen bezieht, gleichermaßen auf alle anzuwenden.

(4) Zum vierten macht er den Einwand: weil das, was natürlich ist (dem Geistlichen) vorausgeht (1. Kor. 15,46), so muß man eine Zeit abwarten, die für die Taufe reif ist, die doch geistliche Art hat. Ich gebe nun freilich zu, dass alle Nachkommen des Adam aus dem Fleisch geboren sind und vom Mutterleibe an ihre Verdammnis mit sich herumtragen; aber ich bestreite doch, dass dies ein Hindernis bedeutete, weshalb Gott nicht sogleich ein Mittel dagegen anwenden könnte. Denn Servet wird nicht nachweisen können, dass Gott eine bestimmte Anzahl von Jahren vorgeschrieben hätte, mit denen das neue geistliche Leben beginnen könnte. Paulus ist jedenfalls Zeuge dafür, dass die Kinder, die von Gläubigen geboren werden, zwar der Natur nach verloren sein mögen, aber durch die übernatürliche Gnade heilig sind (1. Kor. 7,14).

(5) Alsdann bringt er eine Allegorie vor: David habe, als er den Berg Zion hinanzog, weder Blinde noch Lahme mit sich geführt, sondern wackere Soldaten (2. Sam. 5,6). Was will Servet aber sagen, wenn ich dem das Gleichnis entgegenhalte, in dem Gott die Blinden und die Lahmen zudem himmlischen Mahle einlädt (Luk. 14,21)? Wie will er sich aus diesem Knoten herauswinden? Ich frage auch: haben denn etwa vorher nicht auch Lahme und Verstümmelte mit David (zusammen) gekämpft? Es ist aber überflüssig, bei diesem Gedankengang länger stehenzubleiben; denn die Leser werden auf Grund der Heiligen Geschichte schon herausfinden, dass er aus lauter Trügerei zusammengeschmiedet ist.

(6) Dann folgt eine weitere Allegorie: die Apostel seien „Menschenfischer“, nicht aber Fischer von kleinen Kindern gewesen (Matth. 4,19). Ich frage nun aber, was dann das Wort Christi bedeuten soll, nach welchem in dem Netz des Evangeliums Fische von „allerlei Gattung“ gefangen werden (Matth. 13,47). Aber weil ich keine Lust habe, mit Allegorien zu spielen, so antworte ich: wenn den Aposteln das Amt der Lehrunterweisung aufgetragen worden ist, so hinderte sie das nicht daran, Kinder zu taufen. Allerdings möchte ich auch noch wissen, warum Servet, wo doch der Evangelist von „Menschen“ spricht – ein Ausdruck, der das Menschengeschlecht ohne Ausnahme umfaßt –, etwa leugnen will, dass die Kinder Menschen sind.

(7) Zum siebenten behauptet Servet: da Geistliches zu geistlichen Menschen gehörte (1. Kor. 2,13f.), so seien die Kinder, die nicht geistlich seien, zur Taufe ungeeignet. Aber es liegt zunächst klar auf der Hand, wie verkehrt er die Stelle bei Paulus verdreht. Es handelt sich um die Lehre, und da sich nun die Korinther in ihrem eitlen Scharfsinn mehr als billig gefielen, so zog Paulus ihre Trägheit ans Licht (und zeigte), dass sie noch in den ersten Anfangsgründen der himmlischen Lehre unterwiesen werden mußten. Wer will nun daraus die Folgerung ziehen, die Taufe müsse den Kindern verweigert werden, die doch Gott, obwohl sie vom Fleische geboren sind, gnadenweise zu Kindern annimmt und dadurch für sich weiht?

(8) Weiter stellt er den Satz auf, wenn die Kinder neue Menschen wären, so müßten sie mit geistlicher Speise genährt werden (was doch bei ihnen noch 937 nicht möglich sei). Aber hier ist die Antwort leicht zu geben, die Kinder werden durch die Taufe in Christi Herde aufgenommen, und das Merkzeichen ihrer Aufnahme in die Kindschaft genügt ihnen, bis sie herangewachsen und dadurch in der Lage sind, feste Speise zu ertragen; man muß also die Zeit der Prüfung abwarten, die Gott bei dem Heiligen Abendmahl ausdrücklich fordert.

(9) Danach macht er den Einwand, Christus rufe alle zum Heiligen Abendmahl, die zu den Seinigen gehören. Aber es steht doch hinreichend fest, dass er nur solche zuläßt, die schon dazu bereitet sind, das Gedächtnis seines Todes zu feiern. Daraus ergibt sich, dass die Kinder, die er gewürdigt hat, von ihm in die Arme genommen zu werden, zwar, bis sie herangewachsen sind, auf einer gesonderten und ihnen eigenen Stufe stehen, aber doch keine Fremdlinge sind. Und wenn Servet dann entgegnet, es sei doch ungeheuerlich, dass ein Mensch, nachdem er (geistlich neu) geboren ist, nicht (geistlich, d.h. im Abendmahl) essen sollte, so antworte ich: die Seelen werden anders gespeist als durch den äußerlichen Genuß des Abendmahls, und Christus ist daher nichtsdestoweniger die Speise für die Kinder, mögen sie sich auch des Merkzeichens (solcher Speise, d.h. des Abendmahls) enthalten. Mit der Taufe ist es anders bestellt, durch sie wird ihnen allein die Eingangspforte zur Kirche geöffnet.

(10) Wiederum wirft Servet ein, ein guter Haushalter gebe seinen Hausgenossen „zu rechter Zeit Speise“ (Matth. 24,45). Das gebe ich nun zwar gerne zu; aber mit welchem Recht will er uns die Zeit zur Taufe festsetzen, um zu beweisen, sie werde den Kindern nicht „zur rechten Zeit“ zuteil? Außerdem führt er jene Weisung Christi an seine Apostel an, sie sollten zur Ernte eilen, wenn die Felder weiß seien (Joh. 4,35). Aber Christus hat doch an dieser Stelle nur eins im Sinne: die Apostel sollten sehen, dass die Frucht ihrer Arbeit vor ihnen lag, und sich deshalb um so eifriger zum Lehren anschicken. Wer will nun daraus folgern, allein die Zeit der Ernte sei die rechte Zeit zur Taufe?

(11) Sein elfter Beweisgrund ist der, in der ersten Kirche seien „Christen“ und „Jünger“ dasselbe gewesen (Apg. 11,26). Aber wir haben ja schon gesehen, dass er damit törichterweise von einem Teil auf das Ganze schließt. „Jünger“ heißen Menschen von gehörigem Alter, die schon unterwiesen und in die Nachfolge Christi getreten waren, so wie die Juden unter dem Gesetz Jünger Moses sein mußten; aber daraus wird niemand mit Recht folgern dürfen, die Kinder seien Draußenstehende gewesen, wo doch Gott bezeugt hat, dass sie seine Hausgenossen sind.

(12) Zudem führt er auch an, alle Christen seien Brüder, und zu den Brüdern gehörten die Kinder für uns nicht, solange wir sie vom Abendmahl fernhielten. Ich komme demgegenüber auf den Grundsatz zurück: Erben des Himmelreichs sind nur die, welche Christi Glieder sind; ferner ist es ein wahrhaftiges Zeichen der Aufnahme in die Kindschaft gewesen, dass Christus die Kinder in die Arme genommen hat (Matth. 19 und Parallelen), und durch diese Aufnahme in die Kindschaft werden die Kinder mit den Erwachsenen gemeinsam umschlossen, endlich steht auch die zeitweilige Enthaltung vom Abendmahl der Tatsache nicht im Wege, dass sie zum Leib der Kirche gehören. Auch der am Kreuze bekehrte Schacher hörte doch nicht auf, ein Bruder der Frommen zu sein, obgleich er niemals zum Abendmahl gekommen ist.

(13) Dann fügt Servet noch zu, es würde niemand unser Bruder als durch den Geist der (Aufnahme in die) Kindschaft, den man doch nur aus dem Hören (der Predigt) des Glaubens erlangte. Ich antworte: er verfällt immer wieder in den gleichen Fehlschluß, weil er Worte, die allein von den Erwachsenen gelten, unrichtigerweise auf die Kinder bezieht. Paulus lehrt an dieser Stelle (Röm. 10,17; Gal. 3,5), wie Gott bei der Berufung gewöhnlich den Weg einschlägt, dass er seine Auserwählten zum Glauben führt, indem er ihnen treue Lehrer erweckt, durch deren Dienst und Arbeit er ihnen die Hand entgegenstreckt. Wer will sich aber erdreisten, 938 ihm daraufhin ein Gesetz aufzuerlegen, dass er die Kinder nicht auf eine andere, verborgene Weise in Christus einleibt?

(14) Weiterhin beruft er sich darauf, dass Cornelius nach Empfang des Heiligen Geistes getauft worden ist (Apg. 10,44-48). Aber wie verkehrt es ist, dass er aus diesem einen Beispiel eine allgemeine Regel beweisen will das kommt bei dem Kämmerer und bei den Samaritanern heraus (Apg. 8,27-38; 8,12), bei denen Gott die umgekehrte Reihenfolge eintreten ließ, dass die Taufe den Gaben des Geistes vorausging.

(15) Sein fünfzehnter Beweisgrund ist mehr als ungereimt: er sagt, durch die Wiedergeburt würden wir zu Göttern; Götter seien aber solche, zu denen Gottes Wort geschehen sei (Joh. 10,34f.), und das könne man von unmündigen Kindern nicht behaupten. Daß er den Gläubigen göttliche Art andichtet, das ist eine von seinen Wahnvorstellungen, deren Widerlegung nicht hierher gehört; aber die (hier in Frage kommende) Psalmstelle (Ps. 82,6) in einem ihr so fremden Sinne zu verdrehen, das ist heillose Unverschämtheit. Christus erklärt, dass die Könige und Obrigkeiten von dem Propheten „Götter“ genannt werden, weil sie ein Amt tragen, das ihnen von Gott auferlegt ist. Dieser gewandte Ausleger aber bezieht ein Wort, das von dem besonderen Auftrag zur Regierung handelt und sich an bestimmte Personen richtet, auf die Lehre des Evangeliums, um die Kinder von der Kirche wegzuweisen.

(16) Auf der anderen Seite macht er den Einwand: die Kinder könnten nicht als neue Menschen angesehen werden, weil sie nicht durch das Wort geboren würden. Ich wiederhole demgegenüber abermals, was ich schon mehrfach ausgesprochen habe: den „unvergänglichen Samen“ zu unserer Wiedergeburt (1. Petr. 1,23) stellt die Lehre dar, sofern wir in der Lage sind, sie in uns aufzunehmen; wo wir aber unseres Alters halben noch keine Belehrung empfangen können, da hat Gott seine Stufenfolge in der Hand, um uns zur Wiedergeburt zu bringen.

(17) Danach kommt er dann wieder auf seine Allegorien zurück und sagt, unter dem Gesetz hätte man Schaf und Ziege nicht sogleich, wenn sie aus dem Mutterleibe hervorgegangen waren, zum Opfer dargebracht, wenn ich nun Lust hätte, hier (auch meinerseits) bildliche Veranschaulichungen herbeizuziehen, so könnte ich leicht die Gegenbehauptung aufstellen: „allerlei Erstgeburt“ war, gleich, wenn sie „die Mutter brach“, Gott geheiligt (Ex. 13,2), und ferner sollte doch (bereits) ein einjähriges Lamm geschlachtet werden (Ex. 12,5). Daraus ergibt sich dann, dass man keineswegs auf die männliche Kraft warten muß, sondern dass vielmehr auch die eben erst geborenen und noch gar zarten Sprößlinge von Gott zu Opfern erwählt werden.

(18) Außerdem behauptet Servet, es könnten nur die zu Christus kommen, die zuerst von Johannes vorbereitet worden wären. Als ob das Amt des Johannes nicht zeitlich (und damit vorübergehend) gewesen wäre! Aber, um das beiseite zu lassen: bei den Kindern, die Christus in seine Arme genommen und gesegnet hat (Matth. 19 und Parallelen), lag jene Vorbereitung jedenfalls nicht vor. Darum wollen wir ihn mit seinem falschen Grundsatz laufen lassen!

(19) Schließlich nimmt er sich (die Schriften unter Berufung auf) den (Hermes) Trismegistos und die Sibyllen zu Schutzhelfern dafür, dass die heiligen Waschungen nur Erwachsenen zukämen. Da sieht man, was er für eine ehrerbietige Meinung von der Taufe Christi hat, indem er sie nach den unheiligen Gebräuchen der Heiden richtet, damit sie nicht anders verwaltet werde, als es dem (Hermes) Trismegistos gefallen hat! Für uns aber steht an höherer Stelle die Autorität Gottes, dem es gefallen hat, sich die Kinder zu heiligen und sie mit dem heiligen Merkzeichen einzuweihen, dessen Kraft sie ihres Alters wegen noch nicht verstanden, wir sind auch nicht der Meinung, dass es recht ist, aus den Sühnegebräuchen der 939 Heiden etwas zu entlehnen, was an unserer Taufe Gottes ewiges und unverletzliches Gesetz abändern soll, wie er es mit Bezug auf die Beschneidung festgelegt hat.

(20) Und am Ende stellt er die Überlegung an: wenn man Kinder taufen dürfte, ohne dass sie etwas davon verstehen, so könnte die Taufe auch von spielenden Kindern zur Nachahmung oder um Scherz ausgeübt werden. Aber darüber mag er mit Gott rechten, auf dessen Geheiß die Beschneidung den Kindern zuteil wurde, bevor sie Verstand bekommen hatten, war sie nun deshalb eine Spielerei oder eine Sache, die kindischen Albernheiten unterworfen gewesen wäre, so dass Kinder die heilige Einsetzung Gottes hätten umstoßen können? Aber es ist nicht verwunderlich, dass solche verworfenen Geister, wie wenn sie vom Wahnwitz umgetrieben würden, auch die gröbsten Widersinnigkeiten zur Verteidigung ihrer Irrtümer vorbringen; denn mit solcher schwindelnden Raserei übt Gott an ihnen gerechte Rache für ihre Aufgeblasenheit und Widerspenstigkeit. Auf jeden Fall hoffe ich deutlich gemacht zu haben, mit was für gebrechlichen Stützen Servet seinen Brüderlein, den Wiedertäufern, beigesprungen ist.

31. ’n Weerlegging van Servet se redenasies in verband met die kinderdoop

Hoewel ek jammer is om my lesers met ’n hoop onsin te belas, sal dit tog die moeite loon om kortliks die indrukwekkende redenasies te weerlê wat Servet, ’n belangrike figuur onder die Wederdopers, ja, ’n groot sieraad van hierdie bende, goedgevind het om aan te voer toe hy hom vir die stryd teen ons gereedgemaak het. Hy voer aan dat die sakramente van Christus ook volmaakte mense vereis, of mense wat tot volmaaktheid in staat is aangesien hierdie tekens volmaak is.¹⁵⁶ Die oplossing is egter voor die handliggend, naamlik dat die volmaaktheid van die doop wat 1668 tot die dood toe strek, verkeerdelik tot een tydstip beperk word. Ek voeg hierby ook dat dit dwaas is om ’n volmaaktheid waartoe die doop ons ons hele lewe met voortdurende trappe nooi, reeds op die eerste dag in ’n mens gesoek moet word.¹⁵⁷

Hy werp ook teë dat die sakramente van Christus tot sy gedagtenis ingestel is sodat elkeen daaraan gedagtig moet wees dat hy saam met Christus begrawe is. My antwoord daarop is dat iets wat hy uit sy verstand versin het, geen weerlegging nodig het nie; inteendeel, dit wat hy op die doop betrek, bewys Paulus se woorde, behoort eintlik tot die nagmaal, naamlik dat elkeen homself moet ondersoek.¹⁵⁸ Soiets word nêrens oor die doop gesê nie. Daaruit lei ons af dat diegene wat nog nie vanweë hulle ouderdom in staat is tot selfondersoek nie, na behore gedoop word.

Ten derde voer hy aan dat almal wat nie in die Seun van God glo nie, in die dood bly, en dat God se toorn oor hulle bly.¹⁵⁹ Hy sê dat kindertjies wat nog nie kan glo nie, daarom in die verdoemenis bly. Ek antwoord hierop dat Christus daar nie van die algemene skuld praat waarin Adam se hele nageslag verstrik is nie, maar dat Hy slegs die veragters van die evangelie dreig omdat hulle die genade wat hulle aangebied is, hooghartig en minagtend verwerp. Dit het inderdaad niks met kinders te doen nie. Tegelyk stel ek ’n teenargument teen hom, naamlik dat elkeen wat Christus seën, vrygestel word van die vloek van Adam en die toorn van God. Aangesien dit nou bekend is dat die kindertjies deur Hom geseën is,¹⁶⁰ volg daaruit dat hulle van die dood verlos is.

Voorts maak hy valslik ’n aanhaling wat nêrens te lees is nie, naamlik dat elkeen wat uit die Gees gebore is, die stem van die Gees hoor.¹⁶¹ Selfs al sou ons toegee dat dit wel geskryf is, sal hy daaruit tog niks anders kan aflei as dat gelowiges tot gehoorsaamheid gevorm word namate die Gees in hulle werk nie. En dit is verkeerd om iets wat van sekere mense gesê is, sonder onderskeid op almal toe te pas.

Ten vierde voer hy aan dat die tyd wat ryp is vir die doop, wat geestelik is, afgewag moet word omdat dit wat natuurlik is, voorafgaan.¹⁶² Hoewel ek erken dat Adam se hele nageslag uit vlees gebore is en hulle eie verdoemenis van die moederskoot af met hulle meebring, sê ek nogtans dat dit nie verhinder dat God dadelik (na geboorte) ’n geneesmiddel daarvoor kan verskaf nie. Servet sal trouens nie kan bewys dat verskeie jare deur God voorgeskryf is voordat ’n nuwe geestelike lewe begin nie. 1669 Al sou diegene wat uit gelowige ouers gebore word, van nature heeltemal verlore wees, is hulle nogtans volgens Paulus se getuienis heilig deur die bonatuurlike genade.¹⁶³

Daarna bring hy ’n allegorie te voorskyn, naamlik dat Dawid, toe hy teen die vesting van Sion opgeklim het, nie blindes of kreupeles met hom saamgeneem het nie, maar slegs geharde soldate.¹⁶⁴ Wat daarvan as ek ’n gelykenis teenoor syne stel waarin God blindes en kreupeles tot ’n hemelse feesmaal uitnooi?¹⁶⁵ Hoe sal Servet hom loswikkel uit hierdie knoop? Ek vra ook of kreupeles en verminktes nie tevore saam met Dawid geveg het nie. Dit is egter oorbodig om te lank by hierdie redenasie stil te staan; my lesers sal uit die heilsgeskiedenis kan agterkom dat dit uit louter valsheid saamgeflans is.

Hierop volg daar ook ’n tweede allegorie, naamlik dat die apostels vissers van mense was¹⁶⁶ en nie van kindertjies nie. My vraag is nou wat Christus bedoel het toe Hy gesê het dat elke soort vis in die net van die evangelie gevang word.¹⁶⁷ Omdat ek egter nie lus het om met allegorieë te speel nie, is my antwoord dat, toe die onderrigamp op die apostels gelê is, hulle nogtans nie verbied is om kindertjies te doop nie. Ek sou nogtans graag wou weet waarom hy ontken dat kindertjies mense is aangesien die evangelieskrywer hulle mense noem¹⁶⁸ - ’n woord waaronder sonder uitsondering die mensdom vervat word.

Ten sewende voer hy aan dat, aangesien geestelike dinge met geestelikes ooreenstem,¹⁶⁹ kinders wat nie geestelik is nie, ook nie geskik is om gedoop te word nie. Maar dit is ten eerste al duidelik hoe verwronge hy Paulus se stelling verdraai. Dit handel daar oor die leer. Aangesien die Korintiërs uitermatig ingenome was met hulle ydel skerpsinnigheid, stel Paulus hulle geestelike swakheid aan die kaak omdat hulle nog in die eerste beginsels van die hemelse leer onderrig moes word. Wie sal daaruit aflei dat die doop kinders geweier moet word terwyl God hulle deur sy genadige aanneming vir Hom geheilig het hoewel hulle uit vlees gebore is?

Sy beswaar dat, as hulle nuwe mense is, hulle met geestelike spyse gevoed moet word, kan maklik opgelos word, naamlik dat hulle deur die doop tot Christus se kudde toegelaat word en dat die teken van hulle aanneming vir hulle genoegsaam is totdat hulle volwasse is en by magte om vaste spyse te verdra. Ons moet dus wag op die tyd van selfondersoek wat God uitdruklik vir die heilige nagmaal vereis.

1670 Daarna opper hy die beswaar dat Christus almal wat aan Hom behoort, na die heilige nagmaal roep. En tog is dit bekend genoeg dat Hy niemand daartoe toelaat nie behalwe diegene wat voorberei is om die herinnering aan sy dood te verkondig. Daaruit volg dat kindertjies wat Hy waardig geag het om te omhels, op ’n onderskeie trap van hulle eie staan totdat hulle volwasse is, en dat hulle nogtans nie vreemdelinge (in die kerk) is nie.

Op sy beswaar dat dit afstootlik is dat ’n mens na sy geboorte nie saam mag eet nie, antwoord ek dat hulle siele anders gevoed word as deur die uitwendige ete van die nagmaal en dat Christus nietemin vir kindertjies voedsel is al sou hulle hulle van die sakrament weerhou. Verder sê ek dat die grondslag van die doop anders is omdat die deur tot die kerk daardeur vir hulle oopgemaak word.

Dan kom hy weer met die beswaar dat ’n goeie huiseienaar op sy tyd voedsel aan sy gesin gee.¹⁷⁰ Hoewel ek dit met graagte erken: volgens watter reg sal hy aan ons ’n tyd vir die doop voorskryf om te bewys dat dit nie op die regte tyd aan kindertjies gegee word nie? Hierbenewens voer hy ook Christus se opdrag aan die apostels aan dat hulle hulle moes haas om te oes terwyl die lande wit staan.¹⁷¹ Christus bedoel naamlik slegs dat die apostels hulle met groter ywer vir die leeramp moes gereed moes maak omdat hulle kon bemerk dat daar vrug op hulle arbeid is. Wie sou daaruit kon aflei dat slegs die oestyd die regte tyd vir die doop is?

Sy elfde redenasie is dat Christene en dissipels in die eerste kerk dieselfde mense was.¹⁷² Ons het egter reeds gesien dat hy onverstandig redeneer deur iets wat op ’n deel betrekking het, op die geheel toe te pas. Mense van die regte ouderdom word dissipels genoem - diegene wat reeds onderrig is en hulle aan Christus oorgegee het. Die Jode moes byvoorbeeld onder die wet van Moses dissipels wees. Tog sal niemand met reg daaruit die afleiding kan maak dat kindertjies vreemdelinge was nie omdat God getuig het dat hulle sy huisgenote is.

Hierbenewens voer hy aan dat alle Christene broers is en so lank ons kinders van die nagmaal af weghou, is hulle vir ons nie broers nie. So ver dit my aangaan, keer ek terug tot die beginsel dat slegs diegeneerfgename van die koninkryk van die hemel is wat lede van Christus is; dat die omhelsing van Christus¹⁷³ ’n waaragtige waarborg van hulle aanneming was¹⁷⁴ waardeur kindertjies met volwassenes verenig word en dat die tydelike weerhouding van die nagmaal hulle nie verhinder 1671 om deel te hê aan die liggaam van die kerk nie. Na sy bekering aan die kruis,¹⁷⁵ het die rower nie opgehou om ’n broer van die godvrugtiges te wees nie hoewel hy nooit tot die nagmaal toegetree het nie. Daarna voeg Servet by dat niemand ons medebroeder word behalwe deur die Gees van aanneming nie¹⁷⁶ en hierdie Gees word slegs deur die verkondiging van die geloof verleen.¹⁷⁷ Hierop antwoord ek dat hy altyd in dieselfde slaggat¹⁷⁸ val omdat hy iets wat slegs van volwassenes gesê is, verkeerdelik op kinders betrek. Paulus leer daar¹⁷⁹ dat dit die gewone manier is waarop God roep om sy uitverkorenes tot die geloof te bring deur vir hulle getroue leraars te verwek deur wie se bediening en werk Hy hulle sy hand reik. Wie sou waag om na aanleiding hiervan ’n wet Hom op te lê dat Hy kindertjies met geen ander verborge middel in Christus mag inplant nie?

Hy maak verder beswaar dat Kornelius gedoop is nadat hy die Heilige Gees ontvang het.¹⁸⁰ Hoe verkeerdelik hy ’n algemene reël uit een enkele voorbeeld aflei, blyk uit die geval van die ontmande kneg en die Samaritane,¹⁸¹ by wie God ’n ander orde gehandhaaf het sodat die doop aan die gawes van die Gees voorafgegaan het.

Sy vyftiende redenasie is meer as onverstandig. Hy beweer dat ons deur die wedergeboorte gode word en dat diegene gode is tot wie die Woord van God gerig is.¹⁸² Dit, sê hy, is iets wat nie by kindertjies pas nie. Dat hy gelowiges Goddelikheid toedig, is een van sy hersenskimme, maar dit is nie nou geleë om dit te weerlê nie. Dit is egter ’n kenmerk van sy verderflike skaamteloosheid dat hy ’n aanhaling uit die psalm tot so ’n vreemde betekenis verdraai.¹⁸³ Christus sê dat konings en owerhede deur die profeet gode genoem word omdat hulle ’n taak wat van Godsweë op hulle gelê is, verrig. Maar hierdie behendige vertolker pas iets wat in verband met ’n besondere regeringsopdrag aan sekere mense gerig is, op die leer van die evangelie toe om kindertjies uit die kerk uit te dryf. Dan werp hy ons weer eens die beswaar teë dat kindertjies nie as nuwe mense bskou kan word nie omdat hulle nie deur die Woord weergebore word nie.

Soos ek trouens al dikwels gesê het, herhaal ek nou weer, naamlik dat die leer onverderflike saad is¹⁸⁴ om ons te wederbaar as ons maar net 1672 geskik is om hierdie leer te begryp. Wanneer ons egter vanweë ons ouderdom nog nie leerbaar is nie, sê ek dat God nogtans trappe het waarmee Hy diegene wat aan Hom behoort, wederbaar.

Hierna keer hy weer terug tot sy allegorieë, naamlik dat ’n skaap en ’n bok nie volgens die wet dadelik na hulle geboorte as offerandes geoffer is nie. As hy dan lus het om beelde hierop toe te pas, is ek reg om daarteen aan te voer dat al die eersgeborenes vir God heilig was sodra hulle uit die moederskoot gekom het¹⁸⁵ en dat ’n eenjarige lam geoffer moes word.¹⁸⁶ Daaruit volg dat ons glad nie op die manlike krag moet wag nie maar dat eerder nuutgebore en broos kleintjies deur God as offers verkies word.

Hierbenewens voer hy aan dat slegs diegene wat vooraf deur Johannes voorberei is, na Christus kan kom. Net asof Johannes se amp nie tydelik was nie! Maar om dit daar te laat: Johannes se voorbereiding was beslis nie in die geval van die kinders wat Christus omhels en geseën het nie.¹⁸⁷ Laat hy dus vaar met sy valse beginsel!

Ten slotte haal hy Trismegistus¹⁸⁸ en die Sybille¹⁸⁹ ter verdediging van sy standpunt aan om te bewys dat heilige afwassings slegs by volwassenes pas. Kyk hoe eerlik is sy gevoel oor die doop van Christus wanneer hy dit meet aan die hand van die onheilige ritusse van die heidene sodat dit slegs bedien moet word soos dit Trismegistus behaag het! Maar vir ons weeg die gesag van God swaarder. Hy het dit trouens goedgevind om die kindertjies vir Hom te heilig en deur sy heilige sakrament in te huldig hoewel hulle die krag daarvan vanweë hulle ouderdom nog nie verstaan het nie. Ons ag dit ook as ongeoorloof dat iets uit die heidene se versoeningsoffers ontleen word om in ons doop die ewige en onskendbare wet van God wat Hy oor die besnydenis gemaak het, te verander. Ten slotte redeneer hy dat as ons kindertjies mag doop sonder dat hulle dit begryp, die doop deur kindertjies in hulle spel nageboots, bespot en bedien kan word. En tog stry hy hieroor met God volgens wie se bevel die besnydenis onder kindertjies algemeen was voordat hulle begrip daarvan verwerf het. Was die besnydenis daarom ’n klug of blootgestel aan die onsinnighede van kinders sodat dit God se heilige instelling tot niet kon maak? Maar dit is geen wonder dat hierdie verworpe geeste, asof hulle deur waansinnigheid gedryf word, die grofste ongerymdhede 1673 ter verdediging van hulle dwalings aanvoer nie omdat God hulle hooghartigheid en hardnekkigheid regverdig met sulke duiseligheid straf.

Ek vertrou beslis dat ek duidelik gemaak het met watter gebrekkige hulpmiddels Servet sy broertjies, die Wederdopers, te hulp gekom het.

31. Я испытываю неловкость, будучи вынужден обременять читателя множеством беспочвенных фантазий, способных нагнать на него скуку. Однако в силу того, что Сервет, примкнувший к хулителям крещения младенцев, постарался представить против него доводы, кажущиеся убедительными, необходимо дать им хотя бы краткое опровержение.

1. Сервет полагает, что поскольку данные Христом знаки совершенны, они должны запечатлеваться лишь в тех, кто также совершенен или способен к совершенству (Servetus.Christianismi Restitutio: De regeneratione, IV, p. 564). Это затруднение разрешается просто. Совершенство крещения простирается вплоть до самой смерти; поэтому Сервет нарушает весь порядок, ограничивая его конкретным днём и часом. Добавлю, что с его стороны очень глупо искать в человеке совершенство в первый же день крещения. Ибо оно побуждает нас стремиться к совершенству во все дни нашей земной жизни.

2. Сервет добавляет, что таинства Иисуса Христа даны нам в напоминание, дабы каждый помнил о том, что мы погребены со Христом. Я отвечу на это, что выдумки, взятые им из собственной головы, не заслуживают опровержения. Более того, из слов св. Павла явствует, что свойства, приписываемые Серветом крещению, на самом деле принадлежат Вечере Господней [1 Кор 11:26-28]. В этом может убедиться каждый, ибо в Писании нет ни одного места, где что-либо подобное говорилось бы о крещении. Отсюда мы заключаем, что младенцы, будучи ещё не способны к рассуждению, тем не менее с полным правом могут допускаться к крещению.

3. Что касается утверждения Сервета о том, что неверующие в Сына Божьего остаются в смерти и гнев Божий пребывает на них (Ин 3:36), а потому и не способные веровать младенцы пребывают в осуждении, то я отвечу на него следующее. В этом месте речь идёт не об общей вине, навлечённой на нас Адамом, а о хулителях Евангелия, яростно и непокорно отвергающих предлагаемую им благодать. Но это не имеет никакого отношения к младенцам. Воспользуюсь также доводом от противного: все благословлённые Христом освобождены от Адамова проклятия и гнева Божьего. Но Христос, как известно, благословил младенцев. Следовательно, Он избавил их от смерти. Сервет ошибочно утверждает (не имея на это никакого основания в Писании), что рождённые от Духа слышат глас Духа (?). Но даже если мы допустим, что это так, отсюда можно сделать лишь один вывод: верующие побуждаются к служению Богу действием Духа. Но переносить на всех без разбора то, что сказано лишь о некоторых, - слишком грубая ошибка.

4. В-четвёртых, Сервет заявляет: так как чувственное предшествует духовному (1 Кор 15:46), то крещение, будучи духовным, лишь тогда является своевременным, когда человек обновлён. Я же, хотя и согласен с тем, что всё потомство Адама, будучи плотским, наследует осуждение от чрева матери, тем не менее отрицаю, будто это препятствует Богу исцелить человека тогда, когда Он сочтёт нужным. Ибо Сервет не может доказать наличие твёрдо установленного срока, с которого должно начаться обновление духовной жизни. Св. Павел свидетельствует, что, хотя дети верующих по естеству остаются в той же смерти, что и остальные, они тем не менее освящаются сверхъестественной благодатью (1 Кор 7:14).

5. Далее, Сервет ссылается на следующую аллегорию: дескать, Давид, идя на штурм крепости Сион, не взял с собою ни слепых, ни хромых, но только крепких воинов (2 Цар 5:8). Но если в ответ я приведу ему притчу о том, что Бог велел звать на свой пир слепых и хромых (Лк 14:21), как он разрешит это затруднение? Кроме того, я спрошу: разве слепые и хромые не сражались прежде вместе с Давидом? Но отсюда следует, что они были членами Церкви. Однако длинные рассуждения на эту тему излишни, так как всё это - произвольные измышления самого Сервета.

6. Далее следует другая аллегория: апостолы-де были ловцами человеков (Мф 4:19), а не младенцев. Я справшиваю в ответ: что же тогда означают слова Иисуса Христа о том, что Евангелие подобно неводу, захватывающему рыб всякого рода (Мф 13:47)? Но так как я вовсе не намерен шутить со святынями, то отвечу: когда апостолам было поручено учить взрослых, им отнюдь не воспрещалось в то же время крестить детей. И ещё хотелось бы узнать у Сервета, почему он делает исключение для младенцев, коль скоро употребляемое евангелистом греческое слово «anthropous» означает все человеческие существа?

7. Сервет утверждает, что так как духовное понимается духовным (1 Кор 2:13), то младенцы, не будучи духовными, не годятся для восприятия крещения. Но здесь он злонамеренно извращает мысль св. Павла. Речь идёт о вероучении: коринфяне слишком услаждались своей мирской мудростью; поэтому св. Павел осуждал их неразумие, указывая на то, что им ещё нужно учиться азам христианства. Но отсюда никоим образом не следует запрет на крещение младенцев, которых Бог посвящает Себе через благодать усыновления, хотя они рождены от плоти.

8. Что касается возражения Сервета, что если младенцы, как мы утверждаем, суть новые творения, они должны питаться духовной пищей, то ответ на него прост. Они причисляются к пастве Иисуса Христа через крещение, и этого знака усыновления достаточно до тех пор, пока они не вырастут и не обретут способности к усвоению твёрдой пищи. Таким образом, следует дождаться времени испытания, которого требует Бог в своей Вечере.

9. Далее, Сервет заявляет, что Господь созывает к своей Вечере всех верных Ему. Я же, напротив, утверждаю, что Он принимает лишь тех, кто уже способен к поминанию его смерти. Отсюда следует, что младенцы, которых Он соблаговолил принять в свои объятия, остаются членами Церкви, но только на низшей ступени. На это Сервет возражает, что быть рождённым и не вкушать пищи - чудовищно. Я отвечу, что души питаются иным образом, нежели вкушением видимого хлеба Вечери, и поэтому Иисус Христос остаётся хлебом младенцев, хотя они воздерживаются от его внешнего знака. Иначе обстоит дело в отношении крещения, которое означает лишь первоначальное вступление в Церковь.

10. Сервет ссылается на слова о том, что благоразумный домоправитель даёт домочадцам пищу вовремя (Мф 24:45). Согласен. Но на каком основании и по какому праву Сервет устанавливает для нас сроки крещения, доказывая, будто для младенцев эта пища несвоевременна? Он приводит также обращённую к апостолам заповедь Иисуса Христа приступить к жатве, ибо нивы побелели (Ин 4:35). Но что это значит? Господь наш Иисус указывает апостолам на то, что плоды их трудов уже дали о себе знать, дабы они с ещё большим усердием исполняли своё служение. Но правомерно ли заключать отсюда, будто жатва есть единственно подходящее время для крещения?

11. Одиннадцатый довод Сервета состоит в том, что в первоначальной Церкви все христиане именовались учениками (Деян 11:26) и потому малые дети не могут быть отнесены к их числу. Но мы уже указывали на неразумность такого вывода, переносящего на целое сказанное о части. Св. Лука называет учениками тех, кто был наставлен в христианском исповедании. Так и во времена Закона взрослые евреи были учениками Моисея. Но отсюда вовсе не следует, что младенцы, которых Бог отмечает и принимает как своих детей, чужды Церкви.

12. Далее Сервет говорит, что все христиане - братья. Но коль скоро мы не допускаем к Вечере Господней малых детей, значит мы не считаем их таковыми. В ответ я вновь повторю основной принцип: никто не унаследует Царство Небесное, не будучи членом Иисуса Христа. Но объятие, каким Он почтил малых детей, было истинным знаком их усыновления и соединило их со взрослыми. Тот факт, что до поры они не допускаются к Вечере, не препятствует им оставаться членами Тела Церкви. Ведь и обратившийся на кресте разбойник остаётся братом верующих, хотя он никогда не приближался к Причастию.

13. Сервет добавляет, что никто не может стать нашим братом, кроме как через Духа усыновления [Рим 8:15], который подаётся только через наставление в вере [Гал 3:2]. В ответ я скажу, что он всегда впадает в одну и ту же нелепую ошибку, неразумно и безосновательно перенося на младенцев сказанное о взрослых людях. Но св. Павел говорит в этом месте об ординарном способе, которым Бог призывает избранных к вере. А именно: Он воздвигает из их числа благих учителей, чьими трудами и наставлениями укрепляет верующих. Но кто дерзнёт навязать Богу закон, воспрещающий Ему иным, тайным образом приобщить к Телу Иисуса Христа малых детей?

14. Что касается ссылки Сервета на сотника Корнилия, крестившегося уже после нисхождения Святого Духа (Деян 10:44), то превращать единичный случай в общее правило - слишком большая глупость. Это подтверждается примерами евнуха и самарян (Деян 8:27 сл.; 8:12): здесь Бог действовал в обратном порядке, пожелав, чтобы они крестились прежде, чем Он пошлёт им Святого Духа.

15. Пятнадцатый довод Сервета совершенно абсурден. Так, он говорит, что мы в силу второго рождения становимся богами. Но боги суть те, кому дано Слово Божье (Ин 10:34-35), а это не относится к младенцам. Изобретение некоего божества в верующих - одна из фантазий Сервета, которую пока я обсуждать не буду. Но так злонамеренно искажать смысл псалма - слишком вопиющее бесстыдство с его стороны. Иисус Христос ссылкой на этот псалом [Пс 81/82:6] свидетельствует, что цари и судьи называются богами, потому что поставлены на свое служение Богом. А наш хитроумный теолог хочет превзойти самого Сына Божьего и притягивает к евангельскому вероучению сказанное о частном служении князей и чиновников, чтобы таким образом исключить младенцев из Церкви.

16. Далее Сервет вновь заявляет, что младенцы не могут считаться новой тварью, поскольку не рождены от Слова. В ответ я не постесняюсь повторить сказанное уже неоднократно, а именно: евангельское учение - это нетленное семя, дающее второе рождение тем, кто может его понять [1 Пет 1:23-25]. Но в отношении тех, кто по малолетству ещё не способен к научению, Бог определяет свои ступени возрождения.

17. Затем Сервет опять обращается к аллегориям, говоря, что во времена Закона не приносили в жертву новорождённых животных. Если позволительно такое образное толкование, я отвечу, что всякий первенец, разверзающий ложесна, от рождения посвящался Богу (Исх 13:2); и существовала прямая заповедь приносить в жертву однолетнего агнца (Исх 12:5). Отсюда следует, что для посвящения детей Богу нет нужды дожидаться зрелого возраста, ибо они пригодны к тому от самого рождения.

18. Сервет утверждает, что никто не может прийти ко Христу, не будучи приуготовлен Иоанном Крестителем. (Как если бы служение Иоанна Крестителя не было временным!) Но даже если согласиться с этим утверждением, всё равно никакого такого приуготовления не было у детей, которых обнял и благословил Иисус Христос. Так что пускай Сервет отправляется прочь со своим надуманным и лживым принципом.

19. Затем он ссылается на Гермеса, именуемого «трижды величайшим» (Трисмегистом), и на сивилл, которые допускали к омовениям только взрослых. Вот как чтит он крещение Христово, ставя его в один ряд с языческими обрядами и подчиняя им до такой степени, что считает необходимым согласовывать практику крещения со вкусами последователей Платона! Но для нас превыше всего авторитет Бога. А Бог пожелал посвятить малолетних детей, освятив их торжественным знаком, силу которого им предстоит узнать позднее. И мы не считаем допустимым заимствовать у язычников правила искупления, которые искажают в христианском крещении нерушимый закон, данный Богом в заповеди обрезания.

20. В заключение Сервет заявляет, что если допустить крещение без понимания, то следует признать действительным и то крещение, которое малые дети изображают в своих играх и забавах. В опровержение сошлюсь на заповедь Бога, предписавшего одно обрезание как для больших, так и для малых, прежде достижения ими зрелого возраста. А коль скоро такова была воля Божья, горе тем, кто под разными предлогами пытается извратить святое и неизменное установление Бога! Однако не стоит удивляться тому, как эти несчастные, словно одержимые, изрыгают немыслимые нелепости в доказательство своих заблуждений: подобное безумие - справедливая кара, которой Бог наказывает их гордыню и упрямство.

Думаю, я достаточно убедительно разоблачил слабость доводов, коими Сервет надеялся поддержать своих собратьев.

32. | Iam nemini sobrio ambiguum fore arbitror, quam temere Ecclesiam Christi^c conturbent qui rixas ac contentiones movent ob paedobaptismum. Sed enim operaepretium est observare quid tanta ista vafritia Satan moliatur: nempe ut singularem fiduciae et spiritualis gaudii^d fructum, qui hinc colligendus est, nobis eripiat, ac de bonitatis etiam divinae gloria tantundem delibet^e. 341 Quam enim suave^a piis animis, non verbo tantum, sed oculari etiam spectaculo certiores fieri, tantum se gratiae apud Patrem caelestem^b obtinere, ut posteritas sua illi curae sit? Hic enim videre est^c, ut providentissimi erga nos patrisfamilias personam suscipit^d, qui ne post mortem quidem nostram sollicitudinem nostri deponit^e, quin liberis nostris consulat ac prospiciat. Annon hic exemplo Davidis toto corde ad gratiarum actionem debemus exultare, ut tali bonitatis specimine eius nomen sanctificetur^f [Psal. 48. a. 11]? Hoc, hoc certe agit Satan, paedobaptismum tantis copiis impetendo: quo scilicet, testificatione ista gratiae Dei^g e medio sublata, quae per ipsam oculis nostris obversatur promissio sensim tandem evanescat. Unde non impia tantum adversus Dei misericordiam ingratitudo nasceretur, sed in liberis ad pietatem erudiendis ignavia quaedam^h. Neque enim parum incitamur hoc aculeo ad eos in serio Dei timore Legisque observatione educandosⁱ, dum reputamus, statim a partu, filiorum loco esse ab ipso^k habitos et agnitos^l. Quamobrem, nisi maligne Dei beneficentiam^m obscurare libet, infantes illi nostros offeramus, quibus locum inter suos familiares ac domesticos, id est Ecclesiae membra, attribuitⁿ.

32. Ce que nous avons dit est assez suffisant, comme on peut voir, pour monstrer comment sans raison ne propos ceux-là troublent l’Eglise du Seigneur lesquels esmeuvent questions et debats, afin de reprouver l’observation saincte qui depuis les Apostres a esté gardée diligemment des fideles, puis que nous avons evidemment prouvé qu’elle a certain et asseuré fondement sur la saincte Escriture: et aucontraire, avons abondamment refuté toutes les objections, lesquelles ont accoustumé de se faire à l’encontre. Tellement que nous ne doutons point que tous bons serviteurs de Dieu, apres avoir leu ce traité, ne soyent pleinement satisfaits, et n’apperçoyvent à l’œil que tous les assauts qui se font pour renverser et abolir ceste saincte ordonnance, ne soyent cauteleuses machinations du diable, afin de diminuer le fruit singulier de fiance et consolation que le Seigneur nous a voulu donner par sa promesse, et obscurcir d’autant la gloire de son nom: laquelle est d’autant plus exaltée, que les largesses de sa misericorde sont amplement espandues sur les hommes. Car quand le Pere celeste visiblement nous testifie par le signe dn Baptesme, que pour l’amour de nous il veut avoir esgard à nostre posterité, et estre Dieu de noz enfans, n’avons-nous point bonne matiere de nous resjouir, à l’exemple de David, reputans que Dieu prend envers nous la personne d’un bon pere de famille, estendant non seulement sur nous sa providence, mais sur les nostres apres nostre mort? En laquelle resjouissance Dieu est singulierement glorifié. Voila pourquoy Satan s’efforce de priver noz enfans de la communication du Baptesme: c’est afin que ceste testification que le Seigneur a ordonnée pour nous confermer les graces qu’il leur veut faire, estant effacée de devant noz yeux, petit à petit nous oublions pareillement la promesse qu’il nous a donnée pour eux. Dont s’ensuyvroit non seulement une ingratitude et mescognoissance de la misericorde de Dieu envers nous, mais une negligence d’instruire noz enfans en la crainte et discipline de sa Loy, et en la cognoissance de son Evangile. Car ce n’est pas petit esguillon pour nous inciter à les nourrir en vraye pieté et obeissance de Dieu, quand nous entendons que dés leur nativité le Seigneur les a receuz entre son peuple, pour membres de son Eglise. Parquoy ne rejettans point la grande benignité de nostre Seigneur, presentons luy hardiment noz enfans, ausquels il a donné par sa promesse entrée en la compagnie de ceux qu’il advoue pour ses familiers et domestiques de sa maison, qui est l’Eglise Chrestienne.

32. No doubt, I conceive, can now remain in the mind of any sober man, that those who raise controversies and contentions on the subject of infant baptism are presumptuous disturbers of the Church of Christ. But it is worth while to notice the object which Satan aims at promoting by so much subtlety; which is, to deprive us of the peculiar benefit of confidence and spiritual joy, which is to be derived from this source, and in the same degree also to diminish the glory of the Divine goodness. For how delightful is it to pious minds, not only to have verbal assurances, but even ocular proof, of their standing so high in the favour of their heavenly Father, that their posterity are also the objects of his care! For here 525we see how he sustains the character of a most provident Father to us, since he discontinues not his solicitude for us even after our death, but regards and provides for our children. Ought we not, then, after the example of David, to exult in praise and thanksgiving to God with our whole heart, that his name may be glorified by such an expression of his goodness? This is evidently the reason why Satan makes such great exertions in opposition to infant baptism; that the removal of this testimony of the grace of God may cause the promise which it exhibits before our eyes gradually to disappear, and at length to be forgotten. The consequence of this would be, an impious ingratitude to the mercy of God, and negligence of the instruction of our children in the principles of piety. For it is no small stimulus to our education of them in the serious fear of God, and the observance of his law, to reflect, that they are considered and acknowledged by him as his children as soon as they are born. Wherefore, unless we are obstinately determined to obscure the goodness of God, let us present to him our children, to whom he assigns a place in his family, that is, among the members of his Church.

32. Why Satan so violently assails pædobaptism.

No sound man, I presume, can now doubt how rashly the Church is disturbed by those who excite quarrels and disturbances because of pædobaptism. For it is of importance to observe what Satan means by all this craft—viz. to rob us of the singular blessing of confidence and spiritual joy, which is hence to be derived, and in so far to detract from the glory of the divine goodness. For how sweet is it to pious minds to be assured not only by word, but even by ocular demonstration, that they are so much in favour with their heavenly Father, that he interests himself in their prosperity! Here we may see how he acts towards us as a most provident parent, not ceasing to care for us even after our death, but consulting and providing for our children. Ought not our whole heart to be stirred up within us, as David’s was (Ps. 48:11), to bless his name for such a manifestation of goodness? Doubtless the design of Satan in assaulting pædobaptism with all his forces is to keep out of view, and gradually efface, that attestation of divine grace which the promise itself presents to our eyes. In this way, not on]y would men be impiously ungrateful for the mercy of God, but be less careful in training their children to piety. For it is no slight stimulus to us to bring them up in the fear of God, and the observance of his law, when we reflect, that from their birth they have been considered and acknowledged by him as his children. Wherefore, if we would not maliciously obscure the kindness of God, let us present to him our infants, to whom he has assigned a place among his friends and family, that is, the members of the Church.

32. Ik meen, dat het voor geen enkel verstandig mens meer twijfelachtig zal zijn, hoe lichtvaardig de kerk van Christus in verwarring gebracht wordt door hen, die twist en strijd gaande maken vanwege de kinderdoop. Evenwel is het wenselijk op te merken, waarnaar de Satan met die zo grote sluwheid streeft: namelijk om ons de bijzondere vrucht van vertrouwen en geestelijke vreugde, die hieruit verkregen moet worden, te ontrukken en van de eer der Goddelijke goedheid evenveel af te nemen. Want hoe liefelijk is het voor vrome harten om niet alleen door het woord, maar ook door het aanschouwen hunner ogen er van verzekerd te worden, dat ze zoveel genade bij de hemelse Vader verkrijgen, dat hun nakomelingschap een voorwerp zijner zorg is? Want hier kunnen wij zien, dat hij tegenover ons de rol op zich neemt van een zeer vooruitziend huisvader, die zelfs na onze dood de zorg voor ons niet laat varen, maar ook voor onze kinderen zorgt en voorzorgsmaatregelen neemt. Moeten wij hier niet, naar het voorbeeld van David met ons ganse hart opspringen tot dankzegging, opdat zijn naam door zulk een bewijs van goedheid geheiligd worde? Hierom, hierom ongetwijfeld is het de Satan te doen, wanneer hij de kinderdoop met zoveel geweld aanvalt, namelijk dat deze betuiging van Gods genade wordt uit de weg geruimd en de belofte, die zich door haar voor onze ogen vertoont, langzamerhand eindelijk verdwijnt. En daaruit zou niet alleen een goddeloze ondankbaarheid tegen Gods barmhartigheid ontstaan, maar ook een zekere traagheid om de kinderen tot vroomheid te onderwijzen. Immers wij worden door deze prikkel er niet weinig toe opgewekt om hen in de ernstige vreze Gods en in de onderhouding der wet op te voeden, wanneer wij overdenken, dat ze terstond van hun geboorte af door Hem als zijn kinderen beschouwd en erkend worden. Laat ons daarom, wanneer we niet boosaardig Gods weldadigheid willen verduisteren, Hem onze kinderen aanbieden, aan wie Hij een plaats toegekend heeft onder zijn vrienden en huisgenoten, dat is onder de leden der kerk.

32. Abschluß: Worum geht es?

Ich nehme an, dass es jetzt für keinen verständigen Menschen mehr zweifelhaft ist, wie vorwitzig die Kirche Christi durch solche Leute in Verwirrung gebracht wird, die wegen der Kindertaufe Zwistigkeiten und Streitereien erregen. Es ist nun aber angebracht, darauf zu achten, was der Satan eigentlich mit solch großer Verschlagenheit ins Werk setzt: er will uns eben die einzigartige Frucht der Zuversicht und der geistlichen Freude, die man aus der Kindertaufe gewinnen kann, aus der Hand reißen und auch dem Ruhm der göttlichen Güte im nämlichen Maße Abbruch tun. Denn wie lieblich ist es für die frommen Herzen, nicht nur mit dem Wort, sondern auch mit dem, was sie mit Augen sehen dürfen, Gewißheit darüber zu gewinnen, wie sie bei ihrem himmlischen Vater so viel Gnade erlangen, dass er auch noch für ihre Nachkommenschaft sorgt! Denn hier ist es wahr zunehmen, wie er uns gegenüber die Rolle eines ganz fürsorglichen Hausvaters übernimmt, der auch nach unserem Tode die Sorge für uns nicht fahrenläßt, sondern für unsere Kinder sorgt und ihnen seine Fürsorge angedeihen läßt. Müssen wir da nicht nach Davids Beispiel von ganzem Herzen frohlocken und Danksagen, damit sein Name durch einen solchen Beweis seiner Güte geheiligt werde (Ps. 48,11)? Darum, darum ist es ohne Zweifel dem Satan zu tun, wenn er mit soviel Gewalt gegen die Kindertaufe anrennt: es soll eben diese Bezeugung der Gnade Gottes aus dem Mittel getan werden und damit auch die Verheißung, die uns durch sie vor Augen gehalten wird, schließlich nach und nach verschwinden!

Daraus soll dann nicht allein eine gottlose Undankbarkeit gegen Gottes Erbarmen entstehen, sondern auch eine gewisse Trägheit, die Kinder zur Frömmigkeit zu erziehen. Denn wenn wir bedenken, dass unsere Kinder schon gleich von ihrer Geburt an von ihm als Kinder behandelt und anerkannt werden, so ist das ein Ansporn, der uns nicht wenig dazu reizt, sie in der ernstlichen Furcht Gottes und im Halten des Gesetzes zu erziehen, wollen wir also nicht boshaft Gottes Wohltätigkeit verdunkeln, so wollen wir ihm unsere Kinder darbringen, denen er einen Platz unter seinen Freunden und Hausgenossen, das heißt unter den Gliedern der Kirche, zuweist!

32. Die Satan bestry die kinderdoop om ondankbaarheid teen God aan te wakker en kinders van die onderwysing in godvrugtigheid te weerhou

Ek meen dat niemand met gesonde verstand sal twyfel oor hoe onbesonne diegene wat twis en tweedrag oor die kinderdoop verwek, die kerk van Christus in beroering bring nie. Dit loon egter die moeite om te let op die rede waarom die Satan dit met sulke groot listigheid aanpak. Dit is naamlik om ons die sonderlinge vrug van vertroue en geestelike blymoedigheid wat ons hieruit kan bekom, te ontneem en die heerlikheid van die goedertierenheid van God in dieselfde mate weg te neem. Want hoe soet is dit vir godvrugtige siele om nie alleen deur die Woord nie maar ook deur die aanskouing van hulle oë verseker te word dat hulle soveel genade by die hemelse Vader bekom dat Hy Hom ook oor hulle nageslag bekommer? Ons kan trouens hier sien dat Hy die rol van ’n uiters voorsienige Vader jeens ons vervul omdat Hy selfs nie eens na ons dood sorgsaamheid jeens ons laat vaar nie, maar ons kinders se belange ter harte neem en vir hulle voorsorg tref!

Moet ons dan nie hier volgens Dawid se voorbeeld¹⁹⁰ van ganser harte in dankbetuig uitbars sodat sy Naam deur so ’n bewys van sy goedheid geheilig kan word nie? Dit, ja, dit is beslis waarop die Satan afstuur deur die kinderdoop met sulke groot geweld aan te val, naamlik om die dankbetuiging aan God uit ons midde weg te ruim om juis die belofte wat ons daardeur voor oë gestel word, uiteindelik geleidelik te laat verdwyn. Daaruit sou nie alleen ’n goddelose ondankbaarheid teenoor die barmhartigheid van God ontstaan nie, maar ook ’n sekere traagheid om ons kinders met die oog op godvrugtigheid op te voed. Ons word trouens nie weinig deur die prikkel daartoe opgewek om hulle in ernstige Godsvrees en die onderhouding van die wet te onderrig wanneer ons daaroor nadink dat hulle dadelik na hulle geboorte deur God self as sy kinders beskou en erken word nie. As ons die milddadigheid van God daarom nie kwaadwillig wil verduister nie, moet ons ons kinders na Hom bring omdat Hy aan hulle ’n plek onder sy vriende en huisgenote, dit is onder die lidmate van die kerk, gegee het.

32. Сказанного довольно для того, чтобы показать: те, кто возмущает Церковь Господню и разжигает споры с целью опровергнуть святое установление, бережно хранимое верующими от апостольских времён, не имеют для этого никаких оснований. Ибо мы неопровержимо доказали, что это установление определённо и несомненно опирается на Святое Писание. И наоборот: мы убедительно опровергли все возражения, какие обычно выдвигаются против такой точки зрения. Не сомневаюсь, что все добрые христиане, прочитав наш трактат, будут вполне удовлетворены. Для них станет очевидным, что любые попытки опровергнуть и уничтожить это святое установление суть козни Сатаны. Их цель - преуменьшить дар веры и утешения, предоставленный нам в Господнем обетовании, и омрачить тем самым славу имени Божьего, которая сияет тем ярче, чем изобильнее дары Божьего милосердия изливаются на людей. И когда Небесный Отец свидетельствует видимым знаком крещения, что из любви к нам готов заботиться также о нашем потомстве и быть Богом наших детей, - разве для нас это не причина, чтобы возрадоваться по примеру Давида [Пс 47/48:10]? Разве тем самым Бог не являет Себя добрым отцом по отношению к нам, простирая своё провидение не только на нас, но и на потомство наше после нашей смерти?

В этой радости - особое прославление Бога. Вот почему Сатана тщится лишить наших детей доступа ко крещению: чтобы это свидетельство и удостоверение милости Господней к нам исчезло с наших глаз и чтобы вместе с ним мы забыли и об обетовании, которое было дано Богом в отношении наших детей. В результате мы не только выказали бы неблагодарность и презрение к милосердию Божьему, но и пренебрегли бы воспитанием детей в страхе Божьем, повиновении Закону и евангельским наставлениям. Ибо воспитывать детей в подлинном благочестии и покорности Богу нас в немалой степени побуждает сознание того, что они от рождения приняты Господом в число его народа, в члены Церкви. И потому не станем отвергать великого благоволения Господа, но смело вручим Ему наших детей: ведь своим обетованием Он открыл им доступ в общество тех, кого признаёт своими чадами и домочадцами, то есть в христианскую Церковь.