1. 161 | Quin altius etiamnum conscendere piam mentem decet; nempe quo discipulos suos vocat Christus, ut suam unusquisque crucem tollat [Mat. 16. d. 24]. Quoscunque enim Dominus cooptavit, ac suorum consortio dignatus est, ii se ad duram, laboriosam, inquietam, plurimisque ac variis malorum generibus refertam vitam praeparare debent. Sic est caelestis Patris voluntas, ut certum de suis experimentum capiat, eos talem in modum exercere. A Christo primogenito suo exorsus, erga filios omnes suos hunc ordinem prosequitur; nam quum esset ille Filius prae aliis dilectus [Mat. 3. d. 17, et 17. a. 5], et in quo Patris animus acquiescebat, videmus tamen quam non indulgenter ac molliter habitus fuerit: ut vere dici queat, non modo perpetua cruce exercitatum fuisse, quandiu terram incoluit: sed totam eius vitam nihil aliud fuisse quam perpetuae crucis speciem. || Causam Apostolus assignat, quod obedientiam discere oportuerit ex iis quae passus est^a. || Cur nos ergo ab ea conditione eximamus, quam subire Christum caput nostrum oportuit: praesertim quum nostra causa subierit, ut nobis in seipso patientiae exemplar exhiberet? Quamobrem Apostolus omnibus filiis Dei hunc esse destinatum finem docet, ut conformes eius fiant [Rom. 8. e. 29^b]. Unde etiam insignis consolatio ad nos redit, 162 in rebus duris atque asperis, quae adversae malaeque existimantur, nos Christi passionibus^a communicare: ut quemadmodum ille a malorum omnium labyrintho in gloriam caelestem ingressus est, ita in eandem per varias tribulationes deducamur [Act. 14. d. 22]; sic enim loquitur alibi Paulus ipse: quod dum communionem discimus afflictionum eius, simul apprehendimus potentiam resurrectionis: ac dum conformes reddimur morti eius, ita praeparamur ad gloriosae resurrectionis consortium [Philip. 3. b. 10]¹. Quantum hoc valere potest ad leniendam omnem crucis acerbitatem, quod quo magis rebus adversis afflictamur, eo certius confirmatur nostra cum Christo societas? cuius communione passiones ipsae non modo benedictae nobis fiunt, sed ad promovendam quoque nostram salutem multum afferunt adiumenti.

1. Encore faut-il que l’affection de l’homme fidele monte plus haut: assavoir où Christ appelle tous les siens, c’est qu’un chacun porte sa croix (Matth. 16:24). Car tous ceux que le Seigneur a adoptez et recens en la compagnie de ses enfans, se doyvent preparer à une vie dure, laborieuse, pleine de travail et d’infinis genres de maux. C’est le bon plaisir du Pere celeste, d’exercer ainsi ses serviteurs afin de les experimenter. Il a commencé cest ordre en Christ son Fils premier nay, et le poursuit envers tous les autres. Car comme ainsi soit que Christ fust son Fils bien aimé, auquel il a tousjours prins son bon plaisir (Matth. 3:17; 17:5), nous voyons toutesfois qu’il n’a point esté traité mollement et delicatement en ce monde; tellement qu’on peut dire que non seulement il a esté en assiduelle affliction, mais que toute sa vie n’a esté qu’une espece de croix perpetuelle. L’Apostre assigne la cause, qu’il a fallu qu’il fust instruict à obeissance par ce qu’il a souffert (Heb. 5:8). Comment donc nous exempterons nous de la condition à laquelle il a fallu que Christ nostre chef se soit submis: veu mesme qu’il s’y est submis à cause de nous, afin de nous donner exemple de patience? Pourtant l’Apostre denonce que Dieu a destiné ceste fin à tous ses enfans: de les faire conformes à son Christ (Rom. 8:29). De là nous revient une singuliere consolation, c’est qu’en endurant toutes miseres qu’on appelle choses adverses et mauvaises, nous communiquons à la croix de Christ: afin que comme luy a passé par un abysme de tous maux pour entrer à la gloire celeste, aussi que par diverses tribulations nous y parvenions (Act. 14:22). Car sainct Paul nous enseigne que quand nous sentons en nous une participation de ses afflictions, nous apprehendons pareillement la puissance de sa resurrection, et quand nous sommes faits participans de sa mort, c’est une preparation pour venir à son eternité glorieuse (Phil. 3:10). Combien a d’efficace cela, pour adoucir tonte amertume qui pourroit estre en la croix? c’est que d’autant plus que nous sommes affligez et endurons de miseres, d’autant est plus certainement confermée nostre societé avec Christ. Avec lequel quand nous avons telle communication, les adversitez non seulement nous sont benites, mais aussi nous sont comme aides, pour advancer grandement nostre salut.

1. 629 But it becomes a pious mind to rise still higher, even to that to which Christ calls his disciples; that every one should “take up his cross.”¹⁸⁴¹ For all whom the Lord has chosen and honoured with admission into the society of his saints, ought to prepare themselves for a life, hard, laborious, unquiet, and replete with numerous and various calamities. It is the will of their heavenly Father to exercise them in this manner, that he may have a certain proof of those that belong to him. Having begun with Christ his first begotten Son, he pursues this method towards all his children. For though Christ was above all others the beloved Son, in whom the Father was 630 always well pleased,¹⁸⁴² yet we see how little indulgence and tenderness he experienced; so that it may be truly said, not only that he was perpetually burdened with a cross during his residence on earth, but that his whole life was nothing but a kind of perpetual cross. The apostle assigns the reason, that it was necessary for him to “learn obedience by the things which he suffered.”¹⁸⁴³ Why, then, should we exempt ourselves from that condition, to which it behoved Christ our head to be subject; especially since his submission was on our account, that he might exhibit to us an example of patience in his own person? Wherefore the apostle teaches, that it is the destination of all the children of God “to be conformed to him.”¹⁸⁴⁴ It is also a source of signal consolation to us, in unpleasant and severe circumstances, which are esteemed adversities and calamities, that we partake of the sufferings of Christ; that as he from a labyrinth of all evils entered into the glory of heaven, so we are conducted forward through various tribulations to the same glory;¹⁸⁴⁵ for Paul teaches us, that when we “know the fellowship of his sufferings,” we also apprehend “the power of his resurrection;” that while we are conformed to his death, we are thus prepared to partake of his glorious resurrection.¹⁸⁴⁶ How much is this adapted to alleviate all the bitterness of the cross, that the more we are afflicted by adversities, our fellowship with Christ is so much the more certainly confirmed! By this communion the sufferings themselves not only become blessings to us, but afford considerable assistance towards promoting our salvation.

1. What the cross is. By whom, and on whom, and for what cause imposed. Its necessity and dignity.

16 The pious mind must ascend still higher, namely, whither Christ calls his disciples when he says, that every one of them must “take up his cross,” (Mt. 16:24). Those whom the Lord has chosen and honoured with his intercourse must prepare for a hard, laborious, troubled life, a life full of many and various kinds of evils; it being the will of our heavenly Father to exercise his people in this way while putting them to the proof. Having begun this course with Christ the first-born, he continues it towards all his children. For though that Son was dear to him above others, the Son in whom he was “well pleased,” yet we see, that far from being treated gently and indulgently, we may say, that not only was he subjected to a perpetual cross while he dwelt on earth, but his whole life was nothing else than a kind of perpetual cross. The Apostle assigns the reason, “Though he was a Son, yet learned he obedience by the things which he suffered,” (Heb. 5:8). Why then should we exempt ourselves17from that condition to which Christ our Head behoved to submit; especially since he submitted on our account, that he might in his own person exhibit a model of patience? Wherefore, the Apostle declares, that all the children of God are destined to be conformed to him. Hence it affords us great consolation in hard and difficult circumstances, which men deem evil and adverse, to think that we are holding fellowship with the sufferings of Christ; that as he passed to celestial glory through a labyrinth of many woes, so we too are conducted thither through various tribulations. For, in another passage, Paul himself thus speaks, “we must through much tribulation enter the kingdom of God,” (Acts 14:22); and again, “that I may know him, and the power of his resurrection, and the fellowship of his sufferings, being made conformable unto his death,” (Rom 8:29). How powerfully should it soften the bitterness of the cross, to think that the more we are afflicted with adversity, the surer we are made of our fellowship with Christ; by communion with whom our sufferings are not only blessed to us, but tend greatly to the furtherance of our salvation.

1. Ja nog hoger moet een vroom hart opstijgen, namelijk daarheen, waar Christus zijn discipelen roept, dat een ieder zijn kruis opneme (Matt. 16:24) Want allen, die de Here heeft aangenomen en de gemeenschap der zijnen waardig gekeurd heeft, moeten zich voorbereiden tot een hard, inspannend, onrustig en met zeer vele en verschillende soorten van rampen vervuld leven. Zo is het de wil des hemelsen Vaders de zijnen op zulk een wijze te oefenen, om een gewisse proef van hen te nemen. Begonnen bij Christus zijn Eniggeborene, gaat Hij ten opzichte van al zijn kinderen met deze orde door. Want ofschoon Hij een Zoon was, geliefd boven anderen, en in wie het hart des Vaders rustte, zien wij toch, dat Hij niet toegeeflijk en zacht behandeld is: zodat men naar waarheid kan zeggen, dat Hij niet alleen door een voortdurend kruis geoefend is, zolang Hij op aarde gewoond heeft, maar dat zijn gehele leven niets anders geweest is dan de betoning van een voortdurend kruis. De oorzaak daarvan wijst de apostel aan (Heb. 5:8) namelijk, dat Hij gehoorzaamheid moest leren, uit hetgeen Hij geleden heeft. Waarom zouden wij dan onszelf uitzonderen van die voorwaarde, welke Christus, ons Hoofd, heeft moeten aanvaarden; vooral daar Hij die om onzentwil aanvaard heeft, opdat Hij ons in zichzelf een voorbeeld van lijdzaamheid zou tonen? Daarom leert de apostel, dat voor alle kinderen Gods dit als doel vastgesteld is, dat zij aan Hem gelijkvormig worden (Rom. 8:29) En daaruit komt ook een aanmerkelijke vertroosting tot ons, namelijk deze, dat wij in harde en moeilijke omstandigheden, die geacht worden als tegenspoeden en rampen, deel hebben aan het lijden van Christus; opdat wij, evenals Hij uit de doolhof van alle rampen tot de hemelse heerlijkheid is ingegaan, zo tot diezelfde heerlijkheid door verschillende verdrukkingen heen, geleid worden. Want zo spreekt Paulus zelf elders (Filip. 3:10) zeggende, dat wanneer wij leren de gemeenschap aan zijn lijden, wij tevens leren kennen de kracht zijner opstanding; en wanneer wij gelijkvormig gemaakt worden aan zijn dood, wij zo voorbereid worden tot de gemeenschap der heerlijke opstanding. Van welk een kracht kan dit zijn tot het verzachten van alle bitterheid des kruises, dat, hoe meer wij gedrukt worden door tegenspoeden, onze gemeenschap met Christus des te vaster versterkt wordt. En door de gemeenschap met Hem wordt het lijden voor ons niet alleen gezegend, maar brengt het ook veel hulp aan tot het bevorderen van onze zaligheid.

1. 455Christi Kreuz und unser Kreuz

Ja, ein frommer Sinn muß noch höher dringen, nämlich dahin, wohin Christus seine Jünger ruft: daß jeder sein Kreuz auf sich nehme (Matth. 16,24). Denn wen der Herr zum Kind angenommen und der Gemeinschaft mit den Seinen gewürdigt hat, der muß sich auf ein hartes, mühseliges, unruhiges Leben gefaßt machen, das von gar vielen und vielerlei Übeln erfüllt ist. So ist es der Wille des himmlischen Vaters, die Seinigen auf diese Weise zu üben, damit er gewißlich erprobt, wie es mit ihnen steht. Bei Christus, seinem eingeborenen Sohne, hat er den Anfang gemacht, und gegenüber allen seinen Kindern folgt er der gleichen Ordnung. Denn Christus war zwar Gottes Sohn, den er mehr als alle anderen liebte (Matth. 3,17; 17,5) und auf dem das Wohlgefallen des Vaters ruhte; und doch sehen wir, wie er so gar nicht nachsichtig oder weichlich behandelt worden ist; man kann deshalb wirklich sagen, daß er nicht nur während seines ganzen Erdenwandels mit beständigem Kreuz geplagt worden ist, sondern daß sein ganzes Leben nichts war als das Bild solchen beständigen Kreuzes. Der Apostel zeigt uns die Ursache dafür: er mußte „an dem, was er litt“, Gehorsam lernen! (Hebr. 5, 8).

Weshalb sollen wir nun uns von diesem Geschick ausnehmen, das doch Christus, unser Haupt, auf sich nehmen mußte - besonders, wo er das doch um unsertwillen getan hat, um uns an sich selber ein Beispiel der Geduld vor Augen zu stellen? Deshalb lehrt auch der Apostel, daß allen Kindern Gottes das Ziel gesetzt ist, Christus gleichgestaltet zu werden (Röm. 8,29). Daraus ergibt sich für uns ein herrlicher Trost: ergeht es uns hart und rauh und meinen wir, darin Unglück und Böses zu erleben, so haben wir (in Wirklichkeit) Anteil an Christi Leiden; denn wie er aus einem Labyrinth aller Übel in die himmlische Herrlichkeit eingegangen ist, so sollen auch wir „durch viel Trübsale in das Reich Gottes gehen“ (Apg. 14,22). So gibt uns Paulus an anderer Stelle selbst die Lehre: wenn wir „die Gemeinschaft seiner Leiden“ lernen, dann erfahren wir zugleich auch die „Kraft seiner Auferstehung“, und wenn wir „seinem Tode ähnlich werden“, so werden wir dadurch zur Teilnahme an der herrlichen Auferstehung bereitet! (Phil. 3,10f.). Wie sehr kann es zur Linderung aller Bitterkeit des Kreuzes dienen, daß wir, je mehr uns Unglück anficht, auch eine desto gewissere Bekräftigung unserer Gemeinschaft mit Christus erlangen! Durch die Gemeinschaft mit ihm werden uns die Leiden selber gesegnet, ja, sie bieten uns auch viel Beistand zur Förderung unseres Heils!

1. Gelowiges moet toon dat hulle aan Christus se lyde deel het

897 Ja, ’n godvrugtige gemoed moet selfs nog hoër opstyg, naamlik na dit waarheen Christus sy dissipels roep, te wete dat elkeen sy eie kruis moet dra. Want almal wat die Here aangeneem het en waardig geag het om met die wat aan Hom behoort om te gaan,¹ moet hulle voorberei vir ’n harde, inspannende, onrustige lewe wat vol van baie en verskeie soorte teenspoed is. So is dit ons hemelse Vader se wil om godvrugtiges so te beproef dat hulle ’n bepaalde ervaring daarvan kan kry. Hy het by Christus, sy eersgebore Seun, begin en Hy pas dit ook op al sy kinders toe. Want hoewel Hy Hom bo al sy ander kinders liefgehad het en sy vaderhart in Hom tevrede was,² sien ons nogtans dat Hy Hom nie toegeeflik en sagmoedig behandel het nie. Gevolglik kan ons waarlik sê dat Hy nie alleen deur ’n voortdurende kruis beproef is solank Hy op die wêreld was nie, maar ook dat sy hele lewe niks anders as ’n toonbeeld van ’n aaneenlopende kruis was nie. Die apostel skryf die rede hiervoor daaraan toe dat Hy uit sy lyde gehoorsaamheid moes leer.³

Waarom sou ons ons dan van hierdie voorwaarde vrystel wat Christus, ons Hoof, moes ondergaan, veral aangesien Hy dit om ons ontwil ondergaan het om in Homself aan ons ’n voorbeeld van lydsaamheid te toon? Daarom leer die apostel dat hierdie doel vir al die kinders van God bestem is, naamlik dat hulle aan Hom gelykvormig moet word.⁴ Daaruit kom ook die sonderlinge troos tot ons dat ons in harde en moeilike omstandighede wat as rampe en teenspoed beskou word, aan die lyding van Christus⁵ deel het, sodat ons, net soos Hy uit ’n doolhof van alle kwaad tot die hemelse heerlikheid toegetree het, so deur verskeie verdrukkings tot dieselfde hemelse heerlikheid gelei kan word.⁶ Paulus 898 praat immers self elders so wanneer hy sê dat wanneer ons leer om in sy verdrukkings te deel, ons terselfdertyd ook dié mag van sy opstanding begryp en wanneer ons aan sy dood gelykvormig gemaak word, so voorberei word om in die heerlikheid van sy opstanding te deel.⁷ Hoeveel kan dit nie bydra om al die bitterheid van die kruis te versag dat ons gemeenskap met Christus des te sekerder versterk word namate ons meer deur teenspoed getref word nie!⁸ Deur die gemeenskap met Hom word lyding self nie alleen vir ons seëninge nie, maar dit dra ook baie by om ons saligheid te bevorder.

1. Но любовь верующего человека должна простираться выше - туда, куда Христос зовёт всех своих верных; каждый должен взять свой крест (Мф 16:24). Все, кого Господь усыновил и удостоил общения как своих детей, должны быть готовы к тяжкой и суровой жизни, полной тяжёлого труда и неисчислимых бед. Небесному Отцу угодно подвергать всему этому своих рабов, дабы испытать их. Он установил такой порядок в отношении Христа, своего первородного Сына, и накладывает его на всех прочих. Ибо, хотя Христос был его возлюбленным Сыном, в котором Он всегда находил отраду (Мф 3:17; 17:5), мы отлично видим, что Отец относился к Нему в этом мире отнюдь не с нежностью и мягкостью, а так, что можно сказать, что Иисус не только постоянно скорбел, но вся его жизнь была своего рода крестом.

Апостол указывает причину: через страдания Он должен был научиться послушанию (Евр 5:8). Как же мы можем быть избавлены от условия которое потребовалось, чтобы покорился наш Глава Христос, тем более, что Он покорился ради нас, дабы подать нам пример терпения? Поэтому апостол провозглашает, что Бог предназначил этот путь всем своим детям, дабы они стали подобны Христу его (Рим 8:29). Отсюда к нам приходит редкостное утешение: претерпевая несчастья, которые считаются вещами явно дурными и противными человеку, мы приобщаемся кресту Христову, чтобы подобно тому, как Он, пройдя сквозь бездну всевозможных страданий, вошел в небесную славу, и мы многими скорбями вошли в Царство Божье (Деян 14:22). Св. Павел наставляет нас, что, когда мы ощущаем себя участниками страданий Христа, мы одновременно постигаем силу его воскресения; а когда мы становимся участниками его смерти, то готовимся к вхождению в его славную вечность (Флп 3:10-11).

Насколько же это действенно для смягчения горечи, которую несёт с собою крест! Ведь чем сильнее мы скорбим, чем мучительнее страдаем, тем надёжнее подтверждается наше общение со Христом. Когда мы соединяемся с Ним подобными узами, то несчастья не только становятся для нас благословенными, но и весьма помогают нам приблизить наше спасение.

2. Adde quod Dominus noster crucem ferendam suscipere nihil necesse habuit nisi ad testandam approbandamque Patri suam obedientiam; nobis vero multis rationibus necesse est sub assidua cruce vitam degere. Primum (ut natura nimium propensi sumus ad omnia carni nostrae tribuenda) nisi nobis imbecillitas nostra velut oculo demonstrata fuerit, facile virtutem nostram supra iustum modum aestimamus, nec dubitamus, quicquid eveniat, contra omnes difficultates infractam fore et invictam. Unde in stolidam et inanem carnis confidentiam evehimur: qua freti, contumaciter deinde superbimus in Deum ipsum, perinde acsi propriae nobis facultates citra eius gratiam sufficerent. Hanc arrogantiam melius retundere non potest quam dum experimento nobis comprobat quanta non modo imbecillitate, sed etiam fragilitate laboremus. Ergo vel ignominia, vel paupertate, vel orbitate, vel morbo, vel aliis calamitatibus nos affligit: quibus sustinendis longe impares, quantum ad nos attinet, mox succumbimus. Sic humiliati discimus invocare eius virtutem: quae sola sub pondere afflictionum consistere nos facit. Quinetiam sanctissimi, utcunque Dei^b gratia non propriis viribus stare se noverint, de sua tamen fortitudine et constantia plus iusto securi sunt, nisi eos crucis probatione in penitiorem sui notitiam^c adducat. || Haec socordia Davidi quoque obrepsit^d, Ego dixi in quiete mea, Non movebor perpetuo. Iehova stabilieras in beneplacito tuo monti meo robur, abscondisti faciem tuam: fui perculsus [Psal. 30. a. 7]². Fatetur 163 enim torpore in rebus prosperis obstupefactos fuisse suos sensus, ut posthabita Dei gratia, a qua pendere debuerat, sibi innixus fuerit ut perpetuitatem sibi promitteret. Si hoc tanto Prophetae accidit, quis nostrum non timeat ut caveat? || Quod ergo, rebus tranquillis, maioris constantiae et patientiae opinione sibi blandiebantur, rebus asperatis humiliati, hypocrisin fuisse discunt. Talibus, inquam, documentis admoniti suorum morborum fideles, proficiunt ad humilitatem: ut prava carnis confidentia exuti, ad Dei^a gratiam se conferant. Porro ubi se contulerunt, divinae virtutis praesentiam, in qua satis superque praesidii inest, experiuntur.

2. Davantage, le Seigneur Jesus n’a eu nul mestier de porter la croix et endurer tribulations, sinon que pour testifier et approuver son obeissance envers Dieu son Pere: mais il nous est necessaire pour plusieurs raisons, d’estre perpetuellement affligez en ceste vie. Premierement, selon que nous sommes trop enclins de nature à nous exalter, et nous attribuer toutes choses: si nostre imbecillité ne nous est demonstrée à l’œil, nous estimons incontinent de nostre vertu outre mesure, et ne doutons point de la faire invincible contre toutes difficultez qui pourroyent advenir. De là vient que nous nous eslevons en une vaine et folle confiance de la chair, laquelle puis apres nous incite à nous enorgueillir contre Dieu: comme si nostre propre faculté nous suffisoit sans sa grace. Il ne peut mieux rabbatre ceste outrecuidance, qu’en nous monstrant par experience combien il y a en nous non seulement d’imbecillité, mais aussi de fragilité. Pourtant il nous afflige, ou par ignominie, ou par povreté, ou maladie, ou perte de parens, ou autres calamitez: ausquelles tant qu’en nous est, nous succombons incontinent, pource que nous n’avons point la vertu de les soustenir. Lors estans humiliez nous apprenons d’implorer sa vertu, laquelle seule nous fait consister et tenir fermes sous la pesanteur de tels fardeaux. Mesmes les plus saincts, combien qu’ils cognoissent leur fermeté estre fondée en la grace de Dieu, et non en leur propre vertu, toutesfois encore se tiennent-ils trop asseurez de leur force et constance: sinon que le Seigneur les amenast en plus certaine cognoissance d’eux mesmes, les esprouvans par croix. David mesme a esté surprins d’une telle presomption, pour estre rendu comme insensé, comme il le confesse: J’ay dit en mon repos, Je ne seray jamais esbranlé (Ps. 30:7), O Dieu, tu avois estably force en ma montagne par ton bon plaisir: tu as caché ta face, et j’ay esté estonné (Ps. 30:8). Il confesse que la prosperité a hebeté et abruty tous ses sens: tellement que ne se souciant de la grace de Dieu, de laquelle il devoit dependre, il s’est voulu appuyer sur soy mesme, et a bien osé se promettre un estat permanent. Si cela est advenu à un si grand Prophete, qui sera celuy de nous qui ne craindra pour estre sur ses gardes? Et pourtant ce qu’ils se flattoyent concevans quelque opinion de grande fermeté et constance, cependant que toutes choses estoyent paisibles: apres avoir esté agitez de tribulation, ils cognoissoyent que c’estoit hypocrisie. Voila donc la maniere comment il faut que les fideles soyent advertis de leurs maladies: afin de profiter en humilité, et se despouiller de toute perverse confiance de la chair, pour se renger du tout à la grace de Dieu. Or apres s’y estre rengez, ils sentent que sa vertu leur est presente, en laquelle ils ont assez de forteresse.

2. Besides, our Lord was under no necessity of bearing the cross, except to testify and prove his obedience to his Father; but there are many reasons which render it necessary for us to live under a continual cross. First, as we are naturally too prone to attribute every thing to our flesh, unless we have, as it were, ocular demonstration of our imbecility, we easily form an extravagant estimate of our strength, presuming that whatever may happen, it will remain undaunted and invincible amidst all difficulties. This inflates us with a foolish, vain, carnal confidence; relying on which, we become contumacious and proud, in opposition to God himself, just as though our own powers were sufficient for us without his grace. This arrogance he cannot better repress, than by proving to us from experience, not only our great imbecility, but also our extreme frailty. Therefore he afflicts us with ignominy, or poverty, or loss of relatives, or disease, or other calamities; to the bearing of which being in ourselves unequal, we ere long 631 sink under them. Thus being humbled, we learn to invoke his strength, which alone causes us to stand erect under a load of afflictions. Moreover, the greatest saints, though sensible that they stand by the grace of God, not by their own strength, are nevertheless more secure than they ought to be of their fortitude and constancy, unless he leads them by the discipline of the cross into a deeper knowledge of themselves. This presumption insinuated itself even into David: “In my prosperity I said, I shall never be moved; Lord, by thy favour thou hast made my mountain to stand strong. Thou didst hide thy face, and I was troubled.”¹⁸⁴⁷ For he confesses that his senses were so stupefied and benumbed by prosperity, that disregarding the grace of God, on which he ought to have depended, he relied on himself, so as to promise himself a permanent standing. If this happened to so great a prophet, who of us should not be fearful and cautious? Though in prosperity, therefore, they have flattered themselves with the notion of superior constancy and patience, yet when humbled by adversity, they learn that this was mere hypocrisy. Admonished by such evidences of their maladies, believers advance in humility, and, divested of corrupt confidence in the flesh, betake themselves to the grace of God; and when they have applied to it, they experience the presence of the Divine strength, in which they find abundant protection.

2. The cross necessary. 1. To humble our pride. 2. To make us apply to God for aid. Example of David.

We may add, that the only thing which made it necessary for our Lord to undertake to bear the cross, was to testify and prove his obedience to the Father; whereas there are many reasons which make it necessary for us to live constantly under the cross. Feeble as we are by nature, and prone to ascribe all perfection to our flesh, unless we receive as it were ocular demonstration of our weakness, we readily estimate our virtue above its proper worth, and doubt not that, whatever happens, it will stand unimpaired and invincible against all difficulties. Hence we indulge a stupid and empty confidence in the flesh, and then trusting to it wax proud against the Lord himself; as if our own faculties were sufficient without his grace. This arrogance cannot be better repressed than when He proves to us by experience, not only how great our weakness, but also our frailty is. Therefore, he visits us with disgrace, or poverty, or bereavement, or disease, or other afflictions. Feeling altogether unable to support them, we forthwith, in so far as regards ourselves, give way, and thus humbled learn to invoke his strength, which alone can enable us to bear up under a weight of affliction. Nay, even the holiest of men, however well aware that they stand not in their own strength, but by the grace of God, would feel too secure in their own fortitude and constancy, were they not brought to a more thorough knowledge of themselves by the trial of the cross. This feeling gained even upon David, “In my prosperity I Said, I shall never be moved. Lord, by thy favour thou hast made my mountain to stand strong: thou didst hide thy face, and I was troubled,” (Ps. 30:6, 7). He confesses that in prosperity his feelings were dulled and blunted, so that, neglecting the grace of God, on which alone he ought to have depended, he leant to himself, and promised himself perpetuity. If it so happened to this great prophet, who of us should not fear and study caution?18Though in tranquillity they flatter themselves with the idea of greater constancy and patience, yet, humbled by adversity, they learn the deception. Believers, I say, warned by such proofs of their diseases, make progress in humility, and, divesting themselves of a depraved confidence in the flesh, betake themselves to the grace of God, and, when they have so betaken themselves, experience the presence of the divine power, in which is ample protection.

2. Hierbij komt nog, dat onze Here het opnemen en dragen van het kruis slechts nodig gehad heeft om aan de Vader zijn gehoorzaamheid te betuigen en te bewijzen; maar voor ons is het om vele redenen nodig onder een voortdurend kruis te leven. In de eerste plaats (gelijk wij van nature al te zeer geneigd zijn om alles aan ons vlees toe te kennen) stellen wij, indien onze zwakheid ons niet als met het oog wordt aangewezen, licht onze kracht boven de rechte maat, en twijfelen er niet aan of zij zal, wat er ook gebeure, tegenover alle moeilijkheden onverbrekelijk en onoverwinnelijk zijn. Daardoor komen wij tot een dwaas en ijdel vertrouwen des vleses; en daarop bouwend betonen wij een halsstarrige trots tegenover God zelf, even alsof onze eigen vermogens, zonder zijn genade, voldoende waren. Deze aanmatiging kan God niet beter breken, dan doordat Hij door de ondervinding ons aantoont, aan hoe grote zwakheid niet alleen, maar ook aan hoe grote broosheid wij lijden. Dus teistert Hij ons of met schande, of armoede, of verlies van dierbaren, of ziekte, of andere rampen, tot het dragen van welke wij verre van in staat zijn, zodat we daaronder, voorzover het van ons afhangt, weldra bezwijken. Zo vernederd, leren wij zijn kracht inroepen, die ons alleen onder het gewicht der verdrukkingen staande doet blijven. Ja zelfs de allerheiligsten, ook al weten ze, dat ze staan door Gods genade en niet door eigen krachten, zijn toch meer dan recht is gerust omtrent hun eigen kracht en standvastigheid, tenzij Hij hen door de beproeving des kruises tot een diepere zelfkennis brengt. Deze zorgeloosheid heeft ook David beslopen (Ps. 30:7) "Ik zeide," zegt hij, "in mijn gerustheid, ik zal niet wankelen in eeuwigheid. Gij Here, Gij hadt in uw goedgunstigheid voor mijn berg kracht vastgezet: Gij verbergdet uw aangezicht, en ik werd verschrikt." Want hij erkent, dat in voorspoed door zorgeloosheid zijn zinnen verlamd waren, zodat hij, met terzijdestelling van de genade Gods, waarvan hij afhankelijk had moeten zijn, op zichzelf steunde, en zich een voortdurend standhouden beloofde. Indien dit een zo groot profeet overkomen is, wie van ons zou dan niet vrezen, opdat hij zich er voor zou hoeden? Dat ze dus in voorspoed zichzelf vleiden met een gedachte van grotere standvastigheid en lijdzaamheid, daarvan leren ze, wanneer ze door tegenspoed vernederd zijn, dat het veinzerij geweest is. Wanneer de gelovigen, zeg ik, door zulke bewijzen herinnerd zijn aan hun ziekten, maken zij vordering tot nederigheid, zodat ze, na het boze vertrouwen op het vlees afgelegd te hebben, zich begeven tot Gods genade. En wanneer ze zich daartoe begeven hebben, ervaren ze de tegenwoordigheid van Gods kracht, waarin genoeg en meer dan genoeg hulp gelegen is.

2. Das Kreuz erzieht uns zu völligem Vertrauen auf Gottes Kraft

Zudem hatte unser Herr nur insofern nötig, das Kreuz auf sich zu nehmen, als es galt, dem Vater seinen Gehorsam zu bezeugen und zu beweisen. Für uns dagegen ist es aus vielen Gründen vonnöten, unser Leben unter beständigem Kreuz zuzubringen. Zunächst sind wir ja von Natur nur allzu geneigt, unserem Fleische alles zuzuschreiben, und deshalb kommen wir, wenn uns unsere Schwachheit nicht handgreiflich gewissermaßen vor die Augen gestellt wird, leicht dazu, unsere Kraft über das rechte Maß zu schätzen und nicht zu zweifeln, sie werde gegenüber allen Schwierigkeiten ungebrochen und unbesiegt bleiben - komme, was da wolle. So geraten wir denn in ein törichtes und eitles Vertrauen auf unser Fleisch; darauf verlassen wir uns und kommen zu einer halsstarrigen Hoffart gegen Gott selber, als ob wir an unseren eigenen Fähigkeiten ohne seine Gnade genug hätten.

Diese Vermessenheit kann Gott nicht besser dämpfen, als wenn er uns durch die Erfahrung beweist, an wieviel Schwachheit, ja, auch an wieviel Gebrechlichkeit wir leiden. Deshalb plagt er uns mit Schande oder Armut oder mit dem Verlust unserer Lieben oder mit Krankheit oder mit anderen Nöten - und das auszuhalten, sind wir viel zu schwach; was an uns ist, so müssen wir bald unterliegen! So gedemütigt, 456 lernen wir, seine Kraft anzurufen, die uns allein unter der Last unserer Trübsal standhalten läßt. Auch die heiligsten Menschen, die gewiß erkannt haben, daß sie durch Gottes Gnade und nicht durch eigene Kraft Bestand haben, auch sie sind trotzdem ihrer Tapferkeit und Standhaftigkeit sicherer, als es recht ist - wenn sie Gott nicht durch die Prüfung des Kreuzes zu tieferer Selbsterkenntnis führt. Solche falsche Sorglosigkeit hat sich auch bei David eingeschlichen: „Ich sprach, da mir’s wohlging: Ich werde nimmermehr darniederliegen. Denn, Herr, durch dein Wohlgefallen hattest du meinen Berg stark gemacht; aber da du dein Antlitz verbargest, erschrak ich“ (Ps. 30,7f.). Er bekennt hier, wie unter glücklichen Verhältnissen seine Sinne in Trägheit abgestumpft waren, so daß er Gottes Gnade, von der er abhängen sollte, hintanstellte und sich stattdessen auf sich selber stützte, ja sich dauerndes Standhalten versprach. Wenn das aber solch einem Propheten zugestoßen ist - wer unter uns müßte sich dann nicht fürchten, um sich in acht zu nehmen? Haben sich Menschen unter ruhigen Verhältnissen ihrer Beständigkeit und Geduld geschmeichelt und sie für gar groß gehalten, so lernen sie, unter den Widerwärtigkeiten gedemütigt, erkennen, daß es lauter Heuchelei war. Durch dergleichen Beweise, meine ich, werden die Gläubigen an ihre Gebrechen erinnert und schreiten so zur Demut fort, so daß sie alles verkehrte Vertrauen auf das Fleisch von sich ablegen und zu Gottes Gnade ihre Zuflucht nehmen. Haben sie dann das getan, so erfahren sie auch die Gegenwart der göttlichen Kraft, in der Hilfe genug und übergenug zu finden ist.

2. Gelowiges moet alle selfvertroue afsterf en hulle op God se genade alleen beroep

Hierby kom nog dat ons Here nie nodig gehad het om die kruis op te neem en te dra nie, behalwe om sy gehoorsaamheid aan die Vader te betuig en te bewys. Om baie redes het ons egter wel nodig om voortdurend onder ’n kruis te lewe. Ten eerste - soos ons van nature al te geneig is om alles vir ons vlees toe te eien - tensy ons swakheid as ’t ware met die oog aangedui is, waardeer ons ons eie krag maklik ver bo sy gegronde maat, en ons twyfel nie dat dit teen alle moeilikhede ongebroke en onoorwonne sal wees nie, wat ook al met ons gebeur. As gevolg hiervan word ons tot ’n onnosele en waardelose vertroue in ons eie vlees verhef. Wanneer ons daarop steun, is ons smalend hooghartig teenoor God self, net asof ons eie vermoëns sonder sy genade vir ons genoeg sou wees. God kan hierdie aanmatigende houding nie beter hokslaan as wanneer Hy deur ondervinding vir ons bewys nie alleen onder watter swakheid nie maar ook onder watter broosheid ons gebuk gaan. Hy slaan ons dus met skande, armoede of wegneming van dierbares, met siekte of ander rampe. Ons is op verre na nie opgewasse om dit te dra nie en sal sover dit ons aangaan, spoedig daaronder swig. Wanneer ons so verneder is, leer ons om ons op sy krag te beroep, en dit alleen veroorsaak dat ons onder die gewig van die verdrukkings staande bly.⁹ Ja, hoewel selfs die 899 heiligste mense weet dat hulle deur die genade van God en nie deur eie kragte nie staande bly, is hulle nogtans houtgerus oor hulle eie sterkte en standvastigheid as God hulle nie deur die beproewing van die kruis tot grondiger kennis van hulleself bring nie.

Hierdie onverskilligheid het Dawid ook oorrompel.¹⁰ Hy sê: “In my rus (voorspoed) het ek gesê: Ek sal tot in ewigheid nie versteur word nie. Here, U het uit welbehae my berg kragtig gemaak; U het u aangesig vir my verberg. Ek was verslae”.¹¹ Hy erken trouens dat sy sintuie tydens voorspoed deur sy traagheid so afgestomp is dat hy God se genade ter syde gestel het terwyl hy daaraan moes bly hang, en dermate op homself gesteun het dat hy vir homself die ewigheid kon belowe. As dit dan met so ’n groot profeet kon gebeur, wie van ons sou dan nie so vrees dat dit ons versigtig maak nie? Wanneer hulle dus deur teenspoed verneder is, leer hulle dat die indruk van groter standvastigheid en lydsaamheid waarmee hulle hulle in voorspoed gevlei het, huigelary was.

Ek herhaal: as gelowiges deur sulke bewyse aangaande hulle siektes vermaan is, vorder hulle op die pad na nederigheid, sodat hulle hulle van die verkeerde vertroue op hulle eie vlees stroop en hulle tot God se genade wend. Wanneer hulle hulle daarheen gewend het, ervaar hulle die nabyheid van God se krag waarin daar genoeg en meer as genoeg hulp is.

Verdrukking is noodsaaklik vir die beoefening van ware lydsaamheid en gehoorsaamheid (Afdeling 3 - 6)

2. Господь Иисус должен был нести крест и терпеть мучения только для того, чтобы засвидетельствовать и доказать своё послушание Богу-Отцу. Нам же необходимо постоянно переносить скорби этой жизни по нескольким причинам. Во-первых, потому, что мы по природе слишком склонны превозноситься и всё приписывать себе, и, если наша немощь не явлена нам вполне наглядно, мы сверх всякой меры ценим собственную добродетель и силу и не сомневаемся, что они способны преодолеть все мыслимые трудности. Отсюда возникает тщетное и безрассудное доверие к плоти, которое немедленно приводит к гордыне, направленной против Бога, как будто нам хватает наших собственных способностей без его милостей. С этим безумием можно совладать, только показывая нам на опыте, до какой степени мы не только неразумны, но и уязвимы. Поэтому Бог сокрушает нас то унижением, то нищетой, то болезнью, то потерей близких, то иными бедами, под бременем которых мы тут же сгибаемся, будучи не силах их перенести. Тогда, вконец униженные, мы учимся молить о пришествии Божьей силы, которая одна способна нас поддержать и укрепить под тяжестью всех этих несчастий.

Даже святые люди, хотя они и знают, что их твёрдость коренится в Божьей милости, а не в их собственных силах, тем не менее были бы слишком уверены в своей крепости и стойкости, если бы Господь не вёл их к лучшему познанию самих себя, испытывая крестом. Сам Давид был поражён подобным высокомерием, когда, словно безумный, восклицал: «И я говорил в благоденствии моём: "не поколеблюсь вовек". По благоволению Твоему, Господи, Ты укрепил гору мою; но Ты сокрыл лицо Твоё, и я смутился» (Пс 29/30:7-8). Он признаёт, что благоденствие настолько притупило все его чувства, что, не заботясь о Божьей милости, от которой он зависит, он вознамерился опереться на собственные силы и осмелился предположить, что будет благоденствовать всегда. Если подобное произошло с таким великим пророком, то что станется с тем из нас, кто не будет постоянно бояться, чтобы постоянно бодрствовать?

Поэтому, если они самообольщались, проникаясь уверенностью в своей твёрдости и стойкости, когда жизнь их протекала в мире и спокойствии, то, будучи подвергнуты испытаниям, они постигали, что то было заблуждением. Вот как нужно предупреждать недуги верующих, дабы они извлекли пользу из смирения и избавились от всякого ложного доверия к плоти, целиком положившись на милость Бога. Поступая так, они почувствуют присутствие его силы, в которой и обретут истинную стойкость.

3. Atque id est quod Paulus docet, tribulationibus generari patientiam, ^bpatientia probationem [Rom. 5. a. 3]¹. Nam quod Deus promisit fidelibus se adfuturum in tribulationibus, id verum esse sentiunt dum patienter subsistunt, eius manu suffulti: quod suis viribus nequaquam possent. Patientia igitur experimentum affert sanctis, quod Deus^c, quam pollicitus est opem, re ipsa dum opus est exhibeat. Inde spes quoque eorum confirmatur: quando ingratitudinis nimiae foret, non expectare in posterum quam constantem ac firmam experti sint Dei veritatem. Videmus iam quot uno contextu bona ex cruce nascantur. Illam enim quam falso de propria virtute praesumimus opinionem evertens, nostramque hypocrisin, quae delicias nobis facit, detegens, perniciosam carnis confidentiam excutit; sic humiliatos^d, in Deum unum reclinare docet: quo fit ut non opprimamur, nec succumbamus. Victoriam autem spes sequitur: quatenus scilicet Dominus, quod promisit praestando, suam in futurum veritatem stabilit. Sane ut solae sint istae rationes, apparet quam necessaria nobis sit crucis exercitatio. Neque enim parvi momenti est caecum tui amorem abstergi: ut imbecillitatis tuae conscius prope^e fias. Imbecillitatis propriae sensu affici, ut diffidere tibi discas. Diffidere tibi, ut fiduciam in Deum transferas. Cordis fiducia in Deum recumbere, ut ipsius auxilio fretus ad ultimum invictus perseveres. Consistere ipsius gratia, ut veracem esse in suis promissis intelligas. Certitudinem promissionum eius habere compertam, ut spes tua inde roboretur.

3. C’est ce que sainct Paul signifie, disant que de tribulation s’engendre patience: et de patience, probation (Rom. 5:3, 4). Car ce que le Seigneur a promis à ses fideles, de leur assister en tribulations, ils sentent cela estre vray, quand ils consistent en patience, estans soustenus de sa main: ce qu’ils ne pouvoyent faire de leurs forces. Patience donc est une espreuve aux saincts, que Dieu donne vrayement le secours qu’il a promis, quand il est mestier. Par cela aussi leur esperance est confermée: pource que ce seroit trop grande ingratitude, de n’attendre point pour l’advenir la verité de Dieu, laquelle ja ils ont esprouvée estre ferme et immuable. Nous voyons desja combien de profits proviennent de la croix, comme d’un fil perpetuel. Car icelle renversant la fausse opinion que nous concevons naturellement de nostre propre vertu, et descouvrant nostre hypocrisie, laquelle nous seduit et abuse par ses flatteries, elle rabbat la presomption de nostre chair, laquelle nous estoit pernicie use. Apres nous ayant ainsi humiliez: elle nous apprend de nous reposer en Dieu: lequel estant nostre fondement, ne nous laisse point succomber ne perdre courage. De ceste victoire s’ensuit esperance, d’autant que le Seigneur en accomplissant ce qu’il a promis, establist sa verité pour l’advenir. Certes quand il n’y auroit que ces causes seules, il appert combien nous est necessaire l’exercitation de la croix. Car ce n’est point un petit profit, que l’amour de nous mesmes, lequel nous aveugle, soit osté, afin que nous cognoissions droitement nostre foiblesse: d’avoir un droit sentiment d’icelle, afin d’apprendre une deffiance de nous-mesmes: de nous deffier de nous-mesmes, afin de transferer nostre fiance en Dieu: de nous appuyer sur Dieu en certaine fiance de cœur, afin que par le moyen de son aide nous perseverions jusques à la fin victorieux: consister en sa grace, à ce que nous le cognoissions estre vray et fidele en ses promesses: avoir la certitude de ses promesses notoire, à ce que nostre esperance soit par cela confermée.

3. This is what Paul teaches, that “tribulation worketh patience, and patience experience.”¹⁸⁴⁸ For the promise of God to believers, that he will assist them in tribulations, they experience to be true, when they patiently stand supported by his power, which they certainly could not do by their own strength. Patience, therefore, affords a proof to the saints, that God will really give the assistance he has promised in every time of need. This also confirms their hope; for it would be too much ingratitude not to rely on the truth of God for the future, which they have hitherto experienced to be constant and certain. We see now what a series of benefits we derive from the cross. For, subverting the opinion which we have falsely preconceived of our own strength, and detecting our hypocrisy, with which we are enamoured, it expels pernicious and carnal confidence; when we are thus humbled, it teaches us to rely upon God alone, which keeps us from sinking under afflictions. And victory is followed by hope; inasmuch as the Lord, by the performance of his promises, establishes his truth for the future. Though these were the only reasons that could be given, they are sufficient to show the necessity of the discipline of the cross. For it is no small advantage to be 632 divested of a blind self-love, that we may be fully conscious of our imbecility; to be affected with a sense of our imbecility, that we may learn to be diffident of ourselves; to be diffident of ourselves, that we may transfer our confidence to God; to depend with unreserved confidence on God, that, relying on his assistance, we may persevere unconquered to the end; to stand in his grace, that we may know his veracity in his promises; to experience the certainty of his promises, that our hope may thereby be strengthened.

3. To give us experience of God’s presence. 3. Manifold uses of the cross. 1. Produces patience, hope, and firm confidence in God, gives us victory and perseverance. Faith invincible.

This Paul teaches when he says that tribulation worketh patience, and patience experience. God having promised that he will be with believers in tribulation, they feel the truth of the promise; while supported by his hand, they endure patiently. This they could never do by their own strength. Patience, therefore, gives the saints an experimental proof that God in reality furnishes the aid which he has promised whenever there is need. Hence also their faith is confirmed, for it were very ungrateful not to expect that in future the truth of God will be, as they have already found it, firm and constant. We now see how many advantages are at once produced by the cross. Overturning the overweening opinion we form of our own virtue, and detecting the hypocrisy in which we delight, it removes our pernicious carnal confidence, teaching us, when thus humbled, to recline on God alone, so that we neither are oppressed nor despond. Then victory is followed by hope, inasmuch as the Lord, by performing what he has promised, establishes his truth in regard to the future. Were these the only reasons, it is surely plain how necessary it is for usto bear the cross. It is of no little importance to be rid of your self-love, and made fully conscious of your weakness; so impressed with a sense of your weakness as to learn to distrust yourself—to distrust yourself so as to transfer your confidence to God, reclining on him with such heartfelt confidence as to trust in his aid, and continue invincible to the end, standing by his grace so as to perceive that he is true to his promises, and so assured of the certainty of his promises as to be strong in hope.

3. En dit is het, wat Paulus leert, dat door de verdrukkingen lijdzaamheid gewerkt wordt en door de lijdzaamheid bevinding (Rom. 5:3) Want dat God beloofd heeft, dat Hij de gelovigen zal bijstaan in verdrukkingen, daarvan gevoelen ze, dat het waar is, wanneer ze, door zijn hand gesteund, met lijdzaamheid stand houden, wat ze door eigen krachten geenszins zouden kunnen. De lijdzaamheid schenkt dus de heiligen deze ondervinding, dat God de hulp, die Hij beloofd heeft, metterdaad betoont, wanneer het nodig is. Daardoor wordt ook hun hoop versterkt, want het zou een blijk van al te grote ondankbaarheid zijn, wanneer ze voor de toekomst niet de waarheid Gods verwachtten, wier standvastigheid en kracht zij ervaren hebben. Nu zien wij, hoeveel goede dingen in onderlinge samenhang uit het kruis ontstaan. Want het werpt die gedachte, die we ten onrechte koesteren van onze eigen kracht, weg, ontdekt onze veinzerij, die ons vermaak schenkt en drijft ons verderfelijk vertrouwen op het vlees uit. En nadat wij zo vernederd zijn, leert het ons steunen op God alleen; en daardoor komt het, dat wij niet onderdrukt worden en niet bezwijken. En op de overwinning volgt de hoop, en wel aangezien de Here door te volbrengen wat Hij beloofd heeft, zijn waarheid voor de toekomst bevestigt. Voorzeker, ook al waren dit de enige redenen, dan blijkt toch, hoe noodzakelijk voor ons de oefening van het kruis is. Immers het is van niet geringe betekenis, dat uw blinde eigenliefde afgewist wordt, opdat ge u terdege bewust zoudt zijn van uw zwakheid, dat gij onder de indruk komt van het besef van uw eigen zwakheid, opdat gij uzelf leert wantrouwen; dat gij uzelf wantrouwt, opdat gij uw vertrouwen op God leert stellen; dat gij met het vertrouwen uws harten op God steunt, opdat gij, bouwend op zijn hulp, ten einde toe onoverwonnen moogt volharden; dat gij u vestigt op zijn genade, opdat gij moogt inzien, dat Hij waarachtig is in zijn belofte; dat gij de zekerheid van zijn beloften duidelijk hebt leren kennen, opdat uw hoop daardoor versterkt worde.

3. Das Kreuz läßt uns Gottes Treue erfahren und gibt uns Hoffnung für die Zukunft

Eben hiervon redet nun Paulus, wenn er uns lehrt, daß „Trübsal Geduld bringt, Geduld aber bringt Erfahrung ...“ (Röm. 5,3f.). Gott hat den Gläubigen verheißen, ihnen in der Trübsal beizustehen - und sie „erfahren“ die Wahrheit dieser Verheißung, wenn sie, von seiner Hand gestützt, „geduldig“ standhalten, was sie aus eigener Kraft keineswegs vermöchten! Die „Geduld“ bringt also den Heiligen die „Erfahrung“, daß Gott die Hilfe, die er ihnen verheißen hat, auch wirklich erzeigt, wenn es nötig ist. Das dient dann wieder zur Bekräftigung ihrer Hoffnung; denn es wäre ja eine gar zu große Undankbarkeit, wenn sie die Wahrheit Gottes, die sie als beständig und kräftig erfahren haben, nicht auch für die Zukunft erwarteten. Wir sehen bereits, wieviel Gutes hier in einem einzigen Zusammenhang aus dem Kreuz uns zukommt. Das Kreuz stürzt nämlich unseren Wahn um, in dem wir uns der eigenen Kraft fälschlich vermessen haben, es macht unsere Heuchelei, die uns soviel Genuß bereitet, offenbar, es schlägt unser gefährliches Vertrauen auf unser Fleisch zu Boden; hat es uns aber solchermaßen gedemütigt, so lehrt es uns, uns allein auf Gott zu verlassen, und so kommt es, daß wir nicht unterdrückt werden und nicht unterliegen. Dem Siege aber folgt die Hoffnung; denn der Herr hat doch dadurch, daß er seine Verheißung erfüllte, auch für die Zukunft seine Wahrheit bestätigt. Wahrlich, selbst wenn diese Ursachen allein stünden, so wäre doch deutlich, wie sehr uns die Übung unter dem Kreuze nottut. Denn es ist nicht von geringer Bedeutung, daß uns unsere blinde Selbstliebe weggenommen wird und wir uns so unserer Schwachheit recht bewußt werden, - daß wir die eigene Schwachheit zu Herzen nehmen, um uns selber mißtrauen zu lernen, - daß wir uns selber mißtrauen, um unser Vertrauen auf Gott zu setzen, - daß wir das Vertrauen unseres Herzens auf Gott ruhen lassen, um auf seine Hilfe zu bauen und so unbesiegt bis ans Ende zu beharren, - daß wir durch seine Gnade festbleiben, damit wir erkennen, daß er wahrhaftig ist in seinen Verheißungen, - daß wir die Unverbrüchlichkeit seiner Verheißungen erfahren, um dadurch eine Stärkung unseres Glaubens zu empfangen!

3. Verdrukking werk lydsaamheid en lydsaamheid beproefdheid en beproefdheid hoop, en die hoop beskaam nie (Rom. 5:3)

En dit is wat Paulus leer wanneer hy sê dat deur die verdrukkinge lydsaamheid en deur die lydsaamheid beproefdheid bewerk word.¹² Want gelowiges ervaar dat God se belofte dat Hy hulle in hulle verdrukkinge sal bystaan,¹³ waaragtig is wanneer hulle deur sy hand onderskraag word en in lydsaamheid volhard. Uit eie krag sou hulle nooit daartoe in staat gewees het nie. Lydsaamheid bring dus vir die 900 heiliges die ervaring teweeg dat God die hulp wat Hy belowe het inderdaad sal bied wanneer dit nodig is. Hierdeur word hulle hoop ook versterk, want dit sou ’n kenmerk van uiterste ondankbaarheid wees om nie die waaragtigheid van God waarvan hulle ervaar het dat dit bestendig en standvastig is, verder te verwag nie.

Nou kan ons uit die onderlinge samehang sien hoeveel goed daar vir ons uit die kruis voortkom. Dit vernietig tewens die valse indruk van eie krag wat ons ons inbeeld, en ontmasker die huigelary wat ons streel, en verdryf die verderflike vertroue in ons vlees. Wanneer ons so verneder is, leer dit ons om op God alleen te steun om gevolglik nie onderdruk te word of te swig nie.

Wanneer ons oorwin het, koester ons weer hoop, naamlik in soverre die Here deur sy beloftes gestand te doen sy waaragtigheid vir die toekoms versterk. Selfs al was dit die enigste redes daarvoor, blyk daaruit nogtans hoe noodsaaklik die beproewing van die kruis vir ons is.¹⁴ Dit is immers nie van geringe belang dat jou blinde eieliefde uit die weg geruim word om jou eie swakheid nader te leer ken nie. Dit is belangrik dat jy jou eie swakheid aanvoel sodat jy kan leer om ’n wantroue in jouself te hê. Dit is belangrik dat jy ’n wantroue in jouself moet hê sodat jy jou vertroue op God kan oordra. Dit is belangrik dat die vertroue van jou hart in God berusting vind sodat jy op sy hulp kan steun en tot die einde toe onoorwonne kan volhard. Dit is belangrik om in sy genade staande te bly sodat jy kan begryp dat Hy in sy beloftes waaragtig is. Dit is belangrik dat jy die sekerheid van sy beloftes gevind het, sodat jou hoop daardeur versterk kan word.

3. Именно это имел в виду св. Павел, говоря, что от скорби происходит терпение, от терпения опытность (Рим 5:3-4). Верующие ощущают истинность обещания Господа помогать им в скорбях, когда хранят терпение, поддерживаемые его рукою, в то время как своими силами они бы этого не смогли. В терпении святые получают доказательство того, что Бог действительно подаёт обещанную Им помощь, когда это необходимо. Тем самым укрепляется их надежда, потому что было бы слишком большой неблагодарностью не уповать на Божью истину впредь, когда её сила и непреложность явлены в настоящем. Здесь мы видим пользу, исходящую от креста как от вечной путеводной нити. Опровергая ложное мнение относительно наших собственных сил, которое нам свойственно по природе, обнажая наше притворство, которое нас соблазняет и нам вредит, крест уничтожает губительное самомнение нашей плоти.

Уничижив человека подобным образом, крест учит его полагаться на Бога: будучи нашей опорой, Бог не допустит, чтобы мы поддались искушению или потеряли присутствие духа. Подобная победа рождает надежду, ибо Господь, исполняя обещанное, утверждает свою истину на будущее. Уже из одного этого несомненно явствует, насколько нам необходимо испытание крестом. Ведь в устранении ослепляющей нас любви к себе, дабы мы со всей очевидностью узнали собственную слабость, заключена немалая польза: ощущение этой слабости отучает нас оттого, чтобы полагаться на самих себя; не полагаясь более на себя, мы полностью доверяемся Богу; в твёрдом сердечном уповании полагаясь на Бога, мы с его помощью способны выстоять до конца; пребывая в милости Бога, мы познаём истинность и надёжность его обетовании; это познание укрепляет нашу надежду.

4. Alium quoque finem habet Dominus affligendi suos, ut ipsorum patientiam exploret, et ad obedientiam eos^f erudiat. 164 Non equidem quod possint illi obedientiam praestare, nisi quam, ipse dederit: sed ita placet ei praeclaris documentis testatas facere ac illustres quas in sanctos contulit gratias: ne intus otiosae lateant. Ergo tolerandi^a virtutem ac constantiam^b, qua servos suos instruxit, in apertum proferendo, dicitur eorum patientiam explorare. Unde illae sunt locutiones, quod tentaverit Deus Abraham, et pietatem eius compertam habuerit ex eo quod non detrectasset proprium filium et unicum immolare^c [Gene. 22. a. 1, et c. 12]. Quare Petrus non secus fidem nostram tribulationibus docet probari, quam aurum in fornace igni examinatur [1. Pet. 1. b. 7]. Quis autem non expedire dicat ut praestantissimum patientiae donum, quod a Deo suo fidelis accepit, in usum producatur, ut certum manifestumque fiat? Neque enim aliter unquam homines ipsum pro merito aestimabunt. Quod si Deus ipse^d, ne in obscuro lateant, imo inutiles iaceant ac depereant quas fidelibus suis virtutes contulit iure facit, dum illis excitandis materiam suppeditat: optimam rationem habent sanctorum afflictiones, sine quibus nulla foret eorum patientia. Ad obediendum^e quoque erudiri cruce dico: quia sic non ad proprium votum, sed Dei arbitrium vivere docentur. Sane, si omnia illis ex sententia fluerent, nescirent quid esset Deum sequi. Atque^f illud Seneca^g commemorat fuisse vetus proverbium, quum ad res adversas tolerandas quempiam hortarentur, Deum sequere [De vita be. cap. 15.]¹. Quo scilicet innuebant, tum vere demum iugum Dei subire hominem, quum eius ferulae manum ac tergum praeberet. Quod si aequissimum est ut caelesti Patri nos per omnia obsequentes esse approbemus, non est certe detrectandum, ut ad reddendam sibi obedientiam modis omnibus nos assuefaciat.

4. Le Seigneur a encore une autre raison d’affliger ses serviteurs: c’est afin d’esprouver leur patience, et les instruire à obeissance. Non pas qu’ils puissent avoir autre obeissance que celle qu’il leur a donnée: mais il luy plait de monstrer ainsi et testifier les graces qu’il a mises en ses fideles, à ce qu’elles ne demeurent point oysives et cachées au-dedans. Parquoy quand il met en avant la vertu et constance de souffrir qu’il a donnée à ses serviteurs, il est dit qu’il espreuve leur patience. Dont aussi ces façons de parler sont deduites: qu’il a tenté Abraham, et a cogneu sa pieté, d’autant qu’il n’a point refusé d’immoler son fils pour luy complaire (Gen. 22:1, 12). Pourtant sainct Pierre dit que nostre foy n’est pas moins esprouvée par tribulation, que l’or est examiné en la fournaise (1 Pierre 1:7). Or qui est-ce qui niera cela estre expedient, qu’un don si excellent, lequel le Seigneur a fait à ses serviteurs, soit appliqué en usage, afin d’estre fait notoire et manifeste? Car jamais on ne l’estimeroit autrement comme il appartient. Que si le Seigneur a juste raison de donner matiere aux vertus qu’il a mises en ses fideles, pour les exerciter, à ce qu’elles ne demeurent point en cachette, et mesmes à ce qu’elles ne soyent point inutiles: nous voyons que ce n’est pas sans cause qu’il envoye afflictions, sans lesquelles leur patience seroit nulle. Je dy aussi qu’il les instruit par ce moyen à obeir: veu qu’ils apprennent par cela de ne vivre pas à leur souhait, mais à son plaisir. Certes si toutes choses leur advenoyent comme ils demandent, ils ne sauroyent que c’est de suyvre Dieu. Or Seneque philosophe Payen, dit que ç’a esté un ancien proverbe, quand on vouloit exhorter quelcum à endurer patiemment adversietez, d’user de ce mot, Il faut suyvre Dieu.⁴⁰ En quoy ils signifioyent que lors finalement l’homme se submet au joug du Seigneur, quand il se laisse chastier, et preste volontairement la main et le dos à ses verges. Or si c’est chose raisonnable que nous nous rendions en toutes manieres obeissans au Pere celeste: il n’est pas à refuser qu’il nous accoustume en toute maniere qu’il est possible à luy rendre obeissance.

4. The Lord has also another end in afflicting his children; to try their patience, and teach them obedience. Not, indeed, that they can perform any other obedience to him than that which he has given them; but he is pleased in this manner, by clear evidences, to exhibit and testify the graces which he has conferred on his saints, that they may not be concealed in inactivity within them. Therefore, in giving an open manifestation of the strength and constancy in suffering, with which he has furnished his servants, he is said to try their patience. Hence these expressions, that “God did tempt Abraham,” and prove his piety, from the circumstance of his not refusing to sacrifice his own and only son.¹⁸⁴⁹ Wherefore Peter states, that our faith is tried by tribulations, just as gold is tried by fire in a furnace.¹⁸⁵⁰ Now, who can say that it is not necessary for this most excellent gift of patience, which a believer has received from his God, to be brought forward into use, that it may be ascertained and manifested? For otherwise men will never esteem it as it deserves. But if God himself acts justly, when, to prevent the virtues which he has conferred on believers from being concealed in obscurity and remaining useless and perishing, he furnishes an occasion for exciting them,—there is the best of reasons for the afflictions of the saints, without which they would have no patience. By the cross they are also, I say, instructed to obedience; because they are thus taught to live, not according to their own inclination, but according to the will of God. If every thing succeeded with them according to their wishes, they would not know what it is to follow God. But Seneca mentions that this was an ancient proverb, when they would exhort any one to bear adversity with patience, “Follow God.” This implied that man submitted to the yoke of God, only when he resigned himself to his corrections. Now, if it is most reasonable that we should prove ourselves in all things obedient to our heavenly Father, we certainly ought not to deny him the use of every method to accustom us to practise this obedience.

4. 2. Frames us to obedience. Example of Abraham. This training how useful.

Another end which the Lord has in afflicting his people is to try their patience, and train them to obedience—not that they can yield obedience to him except in so far as he enables them; but he is pleased thus to attest and display striking proofs of the graces which he has conferred upon his saints, lest they should remain within unseen and unemployed. Accordingly, by bringing forward openly the strength and constancy of endurance with which he has provided his servants, he is said to try their patience. Hence the expressions that God tempted Abraham (Gen. 21:1, 12), and made proof of his piety by not declining to sacrifice his only son. Hence, too, Peter tells us that our faith is proved by tribulation, just as gold is tried in a furnace of fire. But who will say it is not expedient that the most excellent gift of patience which the believer has received from his God should be applied to uses by being made sure and manifest? Otherwise men would never value it according to its worth. But if God himself, to prevent the virtues which he has conferred upon believers from 19lurking in obscurity, nay, lying useless and perishing, does aright in supplying materials for calling them forth, there is the best reason for the afflictions of the saints, since without them their patience could not exist. I say, that by the cross they are also trained to obedience, because they are thus taught to live not according to their own wish, but at the disposal of God. Indeed, did all things proceed as they wish, they would not know what it is to follow God. Seneca mentions (De Vit. Beata, cap. 15) that there was an old proverb when any one was exhorted to endure adversity, “Follow God;” thereby intimating, that men truly submitted to the yoke of God only when they gave their back and hand to his rod. But if it is most right that we should in all things prove our obedience to our heavenly Father, certainly we ought not to decline any method by which he trains us to obedience.

4. Ook een andere bedoeling heeft de Here met het treffen der zijnen, namelijk om hun lijdzaamheid te beproeven en hen te onderwijzen tot gehoorzaamheid. Weliswaar kunnen ze Hem geen gehoorzaamheid bewijzen, dan die, welke Hij zelf hun gegeven heeft, maar zo behaagt het Hem door voortreffelijke bewijzen bekend en duidelijk te maken de genadegaven, die Hij de heiligen geschonken heeft, opdat die niet in hun binnenste werkeloos verborgen zouden blijven. Wanneer Hij dus de deugd der lijdzaamheid en de standvastigheid, waarmede Hij zijn dienaren heeft toegerust, aan de dag brengt, wordt er gezegd, dat Hij hun lijdzaamheid beproeft. Vanhier komen die uitdrukkingen, dat God Abraham beproefd heeft en zijn vroomheid bewezen bevonden heeft, daardoor dat hij niet geweigerd had zijn eigen en enige zoon te offeren (Gen. 22:1,12) Daarom leert Petrus (1 Petr. 1:7) dat ons geloof door verdrukkingen beproefd wordt, evenals het goud in de oven door het vuur wordt onderzocht. En wie zou kunnen zeggen, dat het niet nuttig is, dat de zeer voortreffelijke gave der lijdzaamheid, die de gelovige van zijn God ontvangt, ten gebruik te voorschijn wordt gehaald om zeker en duidelijk te worden? Immers anders zullen de mensen haar nooit naar verdienste waarderen. Indien God, opdat de deugden, die Hij zijn gelovigen geschonken heeft, niet in het duister verborgen blijven, ja onnut ter neer liggen en te gronde gaan, er goed aan doet, dat Hij stof verleent om ze op te wekken, hebben de verdrukkingen der heiligen, zonder welke hun lijdzaamheid er niet zou zijn, een zeer goede reden. Ook tot gehoorzaamheid worden zij door het kruis onderwezen, zeg ik; want zo leren zij niet naar hun eigen wens, maar naar Gods wil te leven. Voorzeker, wanneer hun alles naar hun eigen wens ging, zouden ze niet weten, wat het is God te volgen. En Seneca¹ vermeldt, dat dit een oud spreekwoord was, wanneer men iemand aanspoorde tot het verdragen van de tegenspoed: "Volg God." Waarmede men te kennen gaf, dat de mens dan eerst komt onder Gods juk, wanneer hij zijn hand en rug aan Gods gesel aanbiedt. En indien het zeer billijk is, dat wij ons in alles gehoorzaam betonen aan de hemelse Vader, dan mogen wij er zeker niets tegen hebben, dat Hij ons op alle manieren er aan gewent Hem gehoorzaamheid te betonen.

4. Das Kreuz erzieht zu Geduld und Gehorsam

Wenn der Herr den Seinen Trübsal schickt, so hat er dabei auch noch einen anderen Zweck im Auge: er will ihre Geduld erproben und sie zum Gehorsam erziehen. Freilich nicht, als ob sie ihm einen anderen Gehorsam leisten könnten als den, den er ihnen selber gegeben hat; aber er hat sein Wohlgefallen daran, auf solche 457 Weise die Gnadengaben, die er seinen Heiligen geschenkt hat, mit vortrefflichen Beweisen bezeugen und verherrlichen zu lassen, damit sie nicht untätig im Inneren verborgen bleiben. Wenn er also die Kraft und Beständigkeit zum Dulden, mit der er seine Knechte ausgerüstet hat, offen zutage treten läßt, dann heißt es: er erprobt ihre Geduld. Daher kommen denn solche Aussagen wie die, Gott habe den Abraham „versucht“ (Gen. 22,1) und er habe nun erfahren, daß er „Gott fürchte“, weil er sich ja nicht geweigert habe, seinen eigenen, einzigen Sohn zu opfern (Gen. 22,12). Deshalb lehrt auch Petrus, unser Glaube werde durch die Trübsale ebenso erprobt, wie das Gold im Ofen mit Feuer bewährt werde (1. Petr. 1,7). Wer wollte es aber nicht für förderlich erklären, daß die herrliche Gabe der Geduld, die der Gläubige von seinem Gott empfangen hat, auch in Gebrauch gesetzt und auf diese Weise sicher und offenbar werde? Auf andere Weise würden die Menschen sie ja nie und nimmer nach Gebühr schätzen! Gott tut also durchaus recht daran, wenn er seinen Gläubigen Ursache gibt, die Kräfte zu erwecken, die er ihnen hat zuteil werden lassen - damit sie nicht im Dunklen verborgen bleiben oder gar unnütz daliegen und verderben! Ist es aber so, dann besteht für die Trübsale der Heiligen, ohne die ja ihre Geduld nichts wäre, eine sehr gewichtige Ursache.

Das Kreuz erzieht, so sage ich, die Gläubigen auch zum Gehorsam, und zwar deshalb, weil sie auf diese Weise gelehrt werden, nicht nach ihren eigenen Wünschen, sondern nach Gottes Willen zu leben. Wahrlich, wenn ihnen alles nach Wunsch gelänge, so wüßten sie ja gar nicht, was es heißt: Gott nachfolgen! Wie uns Seneca berichtet, gab es ein altes Sprichwort, mit dem man einen Menschen zum Ertragen des Unglücks ermunterte: Folge Gott nach! (Vom glückseligen Leben 15,5). Damit gab man nämlich zu verstehen, daß der Mensch sich erst dann recht unter Gottes Joch beuge, wenn er seiner Rute Hand und Rücken darbiete! Es ist doch die billigste Forderung, daß wir uns dem himmlischen Vater in allen Dingen gehorsam zu erweisen haben, - dann aber dürfen wir uns auch dem nicht entziehen, daß er uns auf allerlei Weise daran gewöhnt, ihm solchen Gehorsam zu leisten.

4. God se doel met verdrukking is om gelowiges se lydsaamheid te beproef en hulle gehoorsaamheid te leer

Die Here het ook ’n ander doel wanneer Hy sy kinders slaan, naamlik om hulle lydsaamheid te beproef en hulle¹⁵ te leer om gehoorsaam te wees. Nie dat hulle inderdaad in staat sou wees om gehoorsaamheid aan Hom te betoon as Hy dit nie self aan hulle gegee het nie, maar dit behaag Hom om so met voortreflike bewyse die gawes wat Hy aan die heiliges gegee het, te toon en aan die lig te bring sodat dit nie binne-in hulle ledig en verborge bly nie. Wanneer Hy dus die deug van verdraagsaamheid en standvastigheid waarmee Hy sy diensknegte toegerus het, aan die lig bring, word daar gesê dat Hy hulle lydsaamheid beproef. Daaruit spruit sulke uitdrukkings soos dat God Abraham beproef het en sy 901 godsvrug daarin gevind het dat hy nie geweier het om sy eie en enigste seun te offer nie.¹⁶ Daarom leer Petrus dat ons geloof deur verdrukkinge beproef word net soos goud in ’n smeltkroes deur vuur beproef word.¹⁷ Wie sou dan beweer dat dit nie voordelig is dat die voortreflikste gawe, naamlik lydsaamheid, wat die gelowige van sy God ontvang het, aan die lig gebring word sodat hy dit so kan inspan dat dit seker en duidelik kan word nie? Want mense sal hierdie gawe andersins nooit met reg waardeer nie. Maar as God self reg doen wanneer Hy die middels voorsien om die deugde wat Hy aan gelowiges geskenk het, op te wek sodat dit nie verborge en verskuil bly, ja, nutteloos lê en verlore gaan nie, is dit die beste rede vir die verdrukkings van heiliges omdat hulle daarsonder geen lydsaamheid sou gehad het nie.

Ek sê ook dat hulle deur die kruis geleer word om gehoorsaam te wees, want hulle word geleer om nie na hulle eie wens nie maar na die goeddunke van God te lewe. As alles na hulle wens sou verloop, sou hulle in elk geval nie geweet het wat dit beteken om God te volg nie. Seneca¹⁸ meld dat daar in die ou tyd ’n spreekwoord was wanneer mense iemand aangespoor het om sy teenspoed te verdra, naamlik: “Volg God”.¹⁹ Daarmee het hulle natuurlik te kenne gegee dat ’n mens eers in die stadium waarlik die juk van God ondergaan wanneer hy sy hande en sy rug vir sy slae bied. Maar as dit dan volkome billik is dat ons ons in alles as gehoorsame kinders teenoor ons hemelse Vader betoon, moet ons ons sekerlik nie daarteen verset dat Hy ons op allerlei maniere daaraan gewoond maak om gehoorsaamheid aan Hom te betoon nie.

4. Господь сокрушает рабов своих ещё по одной причине: чтобы испытать их терпение и научить послушанию. Не потому, что у них может быть иное послушание, кроме данного им от Бога. Но Ему угодно явить и засвидетельствовать в верующих милости, которые Он им дал, дабы эти дары не оставались втуне. Поэтому когда Господь ставит на первое место силу и стойкость в перенесении страданий, которыми Он их наделил, то говорится, что он испытывает их терпение. Этим объясняются такие формы выражения: Бог искушал Авраама и узнал его благочестие, поскольку он не отказался умертвить своего сына ради Господа. И св. Пётр говорит, что вера наша не менее испытывается в скорбях, нежели золото - в горниле (1 Пет 1:7). Кто же станет отрицать необходимость того, чтобы столь превосходный дар, которым Господь наделил своих служителей, был должным образом использован, дабы стать известным и явным? Иначе мы бы никогда о нём не узнали. Господь имеет все основания дать повод приложить силы, которые Он дал верующим, чтобы они были использованы, а не оставались втуне и, более того, не оказались бесполезными. Поэтому верующие должны понять, что не без причины Бог насылает на них скорби, без которых их терпение было бы бесполезно.

Я говорил также, что Бог наставляет верующих в послушании, поскольку тем самым они учатся жить не по своим желаниям, а так, как угодно Ему. Очевидно, что если бы всё в их жизни происходило согласно их желаниям, то они бы не узнали, что значит следовать Божьей воле. Языческий философ Сенека говорит, что существовала такая древняя поговорка: если хочешь научить кого-либо терпеливо переносить испытания, то скажи ему, что нужно повиноваться Богу. Это означает, что человек только принимает иго Господа, когда не противится его наказаниям и добровольно подставляет руку и спину его розге. Итак, если разумно во всех обстоятельствах слушаться своего небесного Отца, то нельзя отвергать того, чтобы Он всеми возможными способами приучал нас к послушанию.

5. Necdum tamen perspicimus quam necessaria sit nobis isthaec obedientia, nisi simul reputamus quanta sit ad excutiendum Dei iugum carnis nostrae lascivia, simulatque mollius aliquantisper atque indulgentius habita est. Idem enim prorsus accidit illi quod equis refractariis, qui si^h aliquot dies otiosi saginantur, prae ferocitate domari postea nequeunt: nec sessorem recognoscunt, cuius imperio utcunque antea obtemperabant. Atque omnino illud in nobis perpetuum est quod fuisse in populo 165 Israelitico conqueritur Deus, ut pinguefacti et adipe obducti recalcitremus adversus eum qui nos aluit et enutrivit [Deut. 32. c.^a 15]. Debebat quidem nos Dei^b beneficentia ad reputandam ac deamandam eius bonitatem^c allicere: sed quando ea est nostra malignitas^d ut perpetuo eius indulgentia potius corrumpamur: plusquam necessarium est nos aliqua disciplina contineri, ne in talem petulantiam exultemus. Sic, ne immodica opum abundantia ferociamus, ne honoribus elati superbiamus, ne inflati reliquis vel animae vel corporis vel fortunae bonis insolescamus, Dominus ipse, prout providet expedire, occurrit, et carnis nostrae ferociam crucis remedio subigit ac refraenat; Idque variis modis: quantum scilicet uniquique salubre est. Neque enim aut iisdem morbis peraeque graviter laboramus omnes, aut perinde difficili curatione indigemus. Inde videre est ut alii alio crucis genere exerceantur. Quum autem alios lenius tractet, alios asperioribus remediis purget caelestis medicus, dum vult omnium sanitati consulere: neminem tamen immunem ac intactum praetermittit: quia omnes ad unum novit esse morbidos.

5. Toutesfois nous ne voyons pas encore combien icelle est requise, sinon que nous reputions quelle est l’intemperance de nostre chair, à rejetter le joug du Seigneur, incontinent qu’elle est un peu delicatement traitée. Car il en advient autant qu’aux chevaux rebelles: lesquels apres avoir esté quelque temps en l’estable oisifs et bien repeuz, ne se peuvent puis apres domter, et ne recognoissent leur maistre, auquel ils se laissoyent auparavant renger. Bref, ce que le Seigneur se plaind estre advenu au peuple d’Israel, se voit coustumierement en tous hommes: c’est qu’estans engressez en trop douce nourriture, ils regimbent contre celuy qui les a nourris (Deut. 32:15). Bien est vray qu’il convenoit que la beneficence de Dieu nous attirast à reputer et aimer sa bonté: mais puis que nostre ingratitude est telle, que nous sommes plustost corrompus par sa douceur et son traitement amiable, qu’incitez à bien, il est plus que necessaire qu’il nous tienne la bride serrée, et nous entretienne en quelque discipline, de peur que ne nous desbordions en telle petulance. Pour ceste cause, afin que nous ne devenions fiers par trop grande abondance de biens, afin que les honneurs ne nous enorgueillissent, afin que les ornemens que nous avons selon le corps ou selon l’ame, n’engendrent quelque fierté ou desbordement en nous, le Seigneur vient au devant, et y met ordre, refrenant et domtant par le remede de la croix l’insolence de nostre chair. Et ce en diverses sortes, comme il cognoist estre expedient et salutaire à chacun. Car nous ne sommes point si malades les uns que les autres, ne d’une mesme maladie: et pourtant il n’est ja mestier que la cure soit pareille en tous. C’est la raison pourquoy il exerce les uns en une espece de croix, les autres en l’autre. Neantmoins combien qu’en voulant pourvoir à la santé de tous, il use de plus douce medecine envers les uns, de plus aspre et rigoureuse envers les autres: si est-ce qu’il n’en laisse pas un exempt, d’autant qu’il cognoit tout le monde estre malade.

5. Yet we do not perceive how necessary this obedience is 633 to us, unless we at the same time reflect on the great wantonness of our flesh to shake off the Divine yoke, as soon as we have been treated with a little tenderness and indulgence. The case is exactly the same as with refractory horses, which, after having been pampered for some days in idleness, grow fierce and untamable, and regard not the rider, to whose management they previously submitted. And we are perpetual examples of what God complains of in the people of Israel; when we are “waxen fat,” and are “covered with fatness,”¹⁸⁵¹ we kick against him who has cherished and supported us. The beneficence of God ought to have allured us to the consideration and love of his goodness; but since such is our ingratitude, that we are rather constantly corrupted by his indulgence, it is highly necessary for us to be restrained by some discipline from breaking out into such petulance. Therefore, that we may not be made haughty by an excessive abundance of wealth, that we may not become proud on being distinguished with honours, that we may not be rendered insolent by being inflated with other advantages, mental, corporeal, or external, the Lord himself, as he foresees will be expedient, by the remedy of the cross, opposes, restrains, and subdues the haughtiness of our flesh; and that by various methods, adapted to promote the benefit of each individual. For we are not all equally afflicted with the same diseases, or all in need of an equally severe method of cure. Hence we see different persons exercised with different kinds of crosses. But whilst the heavenly Physician, consulting the health of all his patients, practises a milder treatment towards some, and cures others with rougher remedies, yet he leaves no one completely exempted, because he knows we are all diseased, without the exception of a single individual.

5. The cross necessary to subdue the wantonness of the flesh. This portrayed by an apposite simile. Various forms of the cross.

Still, however, we see not how necessary that obedience is, unless we at the same time consider how prone our carnal nature is to shake off the yoke of God whenever it has been treated with some degree of gentleness and indulgence. It just happens to it as with refractory horses, which, if kept idle for a few days at hack and manger, become ungovernable, and no longer recognize the rider, whose command before they implicitly obeyed. And we invariably become what God complains of in the people of Israel—waxing gross and fat, we kick against him who reared and nursed us (Deut. 32:15). The kindness of God should allure us to ponder and love his goodness; but since such is our malignity, that we are invariably corrupted by his indulgence, it is more than necessary for us to be restrained by discipline from breaking forth into such petulance. Thus, lest we become emboldened by an over-abundance of wealth; lest elated with honour, we grow proud; lest inflated with other advantages of body, or mind, or fortune, we grow insolent, the Lord himself interferes as he sees to be expedient by means of the cross, subduing and curbing the arrogance of our flesh, and that in various ways, as the advantage of each requires. For as we do not all equally labour under the same disease, so we do not all need the same difficult cure. Hence we see that all are not exercised with the same kind of cross. While the heavenly Physician treats some more gently, in the case of others he employs harsher remedies, his purpose being to provide a cure for all. Still none is left free and untouched, because he knows that all, without a single exception, are diseased.

5. Toch zien wij nog niet in, hoe noodzakelijk voor ons deze gehoorzaamheid is, indien wij niet tegelijkertijd bedenken, hoe groot de losbandigheid van ons vlees is om Gods juk van ons te werpen, zodra ons vlees een weinig zachter en toegeeflijker behandeld wordt. Want dan gaat het er geheel mee, als met weerbarstige paarden, die, wanneer ze enige dagen zonder arbeid te verrichten gemest worden, daarna vanwege hun wildheid niet getemd kunnen worden, en hun berijder niet dulden, ook al gehoorzaamden ze vroeger aan zijn besturing. En geheel en al is in ons voortdurend aanwezig datgene, wat, gelijk God klaagt (Deut. 21:15) in het Israëlitische volk was, dat wij, vet geworden en met vet overdekt, achteruitslaan tegen Hem, die ons gevoed heeft en heeft doen opgroeien. De weldadigheid Gods moest ons wel verlokken tot het overleggen en beminnen zijner goedheid; maar daar onze boosaardigheid zo groot is, dat wij veeleer voortdurend door zijn goedertierenheid bedorven worden, is het meer dan noodzakelijk, dat wij door enige tucht in de band gehouden worden, opdat wij tot zulk een lichtvaardigheid niet komen. Zo komt de Here zelf, naardat Hij ziet, dat nuttig is, ons tegen en temt en beteugelt de overmoed van ons vlees door middel van het kruis, opdat wij niet door bovenmatige overvloed van rijkdommen verwilderen, opdat wij niet, door eer in de hoogte gestoken, ons verhovaardigen, en opdat wij niet, opgeblazen vanwege de overige goederen van geest, lichaam of fortuin, overmoedig worden. En dit doet de Here op verschillende wijzen, namelijk zoveel voor een ieder heilzaam is. Immers wij lijden niet allen aan dezelfde ziekten even ernstig, en hebben ook niet allen een even moeilijke genezing nodig. Tengevolge daarvan kan men zien, hoe de een door deze, de ander door die soort van kruis geoefend wordt. En hoewel de hemelse Geneesheer de ene zachter behandelt, de andere met scherper middelen geneest, terwijl Hij voor aller gezondheid wil zorgen, laat Hij toch niemand vrij en onaangetast voorbijgaan; want Hij weet, dat allen tot de laatste toe ziek zijn.

5. Das Kreuz als Arznei

Wie sehr uns solcher Gehorsam nottut, das können wir indessen erst ganz durchschauen, wenn wir zugleich in Betracht ziehen, wie sehr unser Fleisch geneigt ist, Gottes Joch mutwillig abzuwerfen, sobald es etwas weichlicher und nachsichtiger behandelt wird. Es geht ihm genau wie widerspenstigen Pferden: hat man sie einige Tage lang müßig stehen lassen und dabei gut genährt, dann lassen sie sich hernach vor Wildheit nicht mehr bändigen, erkennen auch ihren Reiter nicht mehr an, dessen Befehl sie zuvor doch gehorcht haben! Von uns gilt immerfort und allgemein, was Gott an dem Volke Israel beklagt: wenn wir dick und fett geworden sind, dann schlagen wir gegen den aus, der uns doch aufgezogen und ernährt hat! (Deut. 32,15). Gottes Wohltätigkeit sollte uns dazu verlocken, seine Güte zu betrachten und ihr mit heißer Liebe zu danken. Aber unsere Bosheit ist so groß, daß wir gerade im Gegenteil durch seine Nachsicht stets verdorben werden, und deshalb ist es für uns hoch vonnöten, daß wir gewissermaßen in Zucht gehalten werden, um uns nicht in solchem Übermut gehen zu lassen. Damit wir nun nicht durch maßlosen Überfluß an Gütern ungebärdig werden oder unter hohen Ehren in Hoffart geraten oder uns von anderen Gütern der Seele, des Leibes oder des Besitzes aufblasen und zum Übermut verführen lassen, - so tritt dem der Herr selber, je wie er es für förderlich hält, entgegen und bändigt und zügelt die Wildheit unseres Fleisches durch das Heilmittel des Kreuzes! Er tut das auf verschiedenerlei Weise, nämlich so sehr es für jeden einzelnen heilsam ist. Denn wir leiden ja nicht alle gleich schwer an den gleichen Gebrechen, bedürfen auch nicht alle gleich harter Heilbehandlung. Deshalb kann man auch wahrnehmen, wie der eine mit dieser, der andere mit jener Art von Kreuz geplagt wird. Wenn aber der himmlische Arzt den einen zarter behandelt, den anderen mit schärferer Arznei zur Genesung bringt - denn er ist ja um die Gesundheit aller 458 besorgt! -, so läßt er doch keinen frei und unberührt davonkommen; denn er weiß ja, daß alle ohne Ausnahme krank sind!

5. As ’n gelowige nie voortdurend sy kruis dra nie, is hy soos ’n steeks perd wat lank op stal gestaan het

Ons bemerk nogtans nog nie hoe nodig ons hierdie gehoorsaamheid het nie, tensy ons terselfdertyd daaroor nadink hoe groot ons vlees se teuelloosheid is om God se juk af te skud sodra dit ’n bietjie sagter en toegeefliker behandel word. Met ons gebeur juis dieselfde as met steeks perde wat, as hulle ’n paar dae lank niks gedoen het nie, en dik gevoer is, daarna as gevolg van hulle koppigheid nie in toom gehou kan word nie. Dan herken hulle nie hulle ruiter nie, hoewel hulle sy bevel tevore gehoorsaam het. Dieselfde weerspannigheid waaroor God kla dat dit onder die Israeliete was,²⁰ is ook altyd by ons aanwesig, naamlik dat ons 902 teen Hom wat ons gevoed en gelaaf het, agteropskop wanneer ons vetgevoer is en die vet uit ons uitpeul. God se milddadigheid behoort ons wel te lok om oor sy goedertierenheid na te dink en dit lief te hê, maar omdat ons kwaadwilligheid²¹ so groot is dat ons eerder voortdurend deur sy sagmoedigheid bederf word, is dit meer as noodsaaklik dat ons deur een of ander vorm van tug in bedwang gehou word om te verhoed dat ons in so ’n moedswilligheid ons perke te buite gaan. Namate Hy voorsien dat dit ons ten beste strek, gaan die Here self ons teë en onderwerp en beteuel die oordadigheid van ons vlees met die middel van die kruis om te verhoed dat ons as gevolg van ’n oormatige oorvloed aan rykdom oormoedig word, en wanneer ons deur ereposisies verhef is, hoogmoedig word of wanneer ons deur ander seëninge van siel of liggaam opgeblase is, verwaand begin word.

Hy doen dit op verskeie maniere, naamlik in die mate wat dit vir elkeen heilsaam is. Want ons swoeg nie almal ewe swaar onder dieselfde kwale nie, en ons het nie almal dieselfde moeilike behandeling nodig nie. Daaruit kan ons sien dat die een deur een en die ander deur ’n ander kruis beproef word. Hoewel ons hemelse Dokter party mense sagmoediger behandel en ander met skerper geneesmiddels reinig wanneer Hy almal se gesondheid in aanmerking wil neem, laat Hy niemand nogtans vry en onaangeraak verbygaan nie, omdat Hy weet dat almal, die laaste een, siek is.

5. Мы не увидим, насколько необходимо нам послушание, пока не осознаем, с какой силой стремится наша плоть сбросить иго Господа, как только начинаешь относиться к ней снисходительно. Так происходит с резвыми конями, которые, простояв некоторое время в конюшне в безделье и довольстве, потом не сразу признают своего хозяина и подчиняются ему, хотя прежде были вполне послушны. Короче, то, что Господу было угодно преподать израильскому народу, обычно распространяется на всех людей: разжирев на обильной пище, они отворачиваются от Того, кто им её дал (Втор 32:15). Верно, что благодеяния Бога должны заставить нас ценить и любить его доброту, но поскольку из-за свойственной нам неблагодарности его благость и любовное обхождение скорее портят нас, нежели склоняют к добру, то крайне необходимо, чтобы Он натянул свою узду и держал нас в определённой строгости из опасения, как бы мы не предались своеволию.

Поэтому, дабы мы не хвалились изобилием благ и не гордились почестями, а красоты тела и души не побуждали нас превозноситься над прочими людьми, Господь предупреждает это и устанавливает порядок, в соответствии с которым необузданность нашей плоти ограничивается и побеждается целебным воздействием креста. В различных формах и обстоятельствах Бог полагает это необходимым и спасительным для каждого. Поскольку все мы больны разными болезнями, то нет и одинакового для всех лечения. Вот почему Господь возлагает на одних людей один крест, а на других иной. Но, желая выздоровления всем, Он использует щадящие средства для одних, более сильнодействующие для других. Без них, однако, не остаётся ни один человек, потому что Господь знает, что больны все.

6. Adde quod non modo infirmitatem nostram praevenire^e, sed praeterita etiam delicta saepe corrigere necesse habet clementissimus Pater: ut nos in legitima erga se obedientia contineat. Proinde quoties affligimur, subire protinus in mentem debet anteactae vitae recordatio; ita procul dubio reperiemus, nos admisisse quod dignum eiusmodi castigatione esset. Neque tamen a peccati agnitione praecipue sumenda est ad patientiam exhortatio. Nam Scriptura meliorem longe considerationem suppeditat, quum dicit rebus adversis nos a Domino corripi, ne cum hoc mundo damnemur [1. Cor. 11.^f g. 32]. Ergo in ipsa quoque tribulationum acerbitate Patris nostri clementiam erga nos ac benignitatem recognoscere convenit: quando ne tum quidem desinit salutem nostram promovere. Affligit enim non ut perdat vel perimat, sed potius ut a mundi damnatione liberet. Ea cogitatio nos deducet ad id quod alibi docet Scriptura, Fili mi, ne respuas correctionem Domini, neque afficiaris taedio quum ab eo argueris. Quem enim diligit Deus, corripit: et eum^g velut pater filium amplectitur [Prov. 3. b. 11]¹. Ubi ferulam Patris agnoscimus, an nostrum non est obedientes potius docilesque filios exhibere, quam contumacia desperatos homines 166 imitari, qui maleficiis induruerunt? Perdit nos Deus^a nisi a se delapsos correptione revocat; ut recte ille dicat, nos spurios esse, non filios, si extra disciplinam sumus [Hebr. 12. c. 8]. Perversissimi ergo sumus si ipsum^b ferre non possumus dum suam nobis benevolentiam et quam habet de salute nostra curam declarat. Hoc inter incredulos et fideles interesse docet Scriptura, quod illi, velut inveteratae recoctaeque nequitiae mancipia, flagellis deteriores modo ac obstinatiores^c fiunt: hi, ceu filii ingenuitate praediti, ad poenitentiam proficiunt. Eligendum nunc utro in numero esse malis. Sed quoniam de hac re alibi dictum est¹, contentus breviter attigisse, finem faciam.

6. Davantage, il est mestier que nostre bon Pere non seulement previenne nostre infirmité pour l’advenir: mais il est aussi expedient souventesfois qu’il corrige noz fautes passées, pour nous retenir en obeissance vers soy. Pourtant, incontinent qu’il nous vient quelque affliction, nous devons avoir souvenance de nostre vie passée. En ce faisant nous trouverons sans doute, que nous avons commis quelque faute digne d’un tel chastiment; combien qu’à la verité, il ne nous falloit prendre de la recognoissance de nostre peché la principale matiere pour nous exhorter à patience: car l’Escriture nous baille en main une bien meilleure consideration, en disant que le Seigneur nous corrige par adversitez, afin de ne nous point condamner avec ce monde (1 Cor. 11:32). Nous avons donc à recognoistre la clemence et benignité de nostre Pere au milieu de la plus grande amertume qui soit aux tribulations: veu qu’en cela mesme il ne cesse d’avancer nostre salut; car il nous afflige non pas pour nous perdre ou ruiner, mais pour nous delivrer de la condamnation de ce monde. Ceste pensée nous menera à ce que l’Escriture nous enseigne ailleurs, disant, Mon enfant, ne rejette point la correction du Seigneur, et ne te fasche point quand il t’argue: car Dieu corrige ceux qu’il aime, et les entretient comme ses enfans (Prov. 3:11, 12). Quand nous oyons dire que ses corrections sont verges paternelles, n’est-ce pas nostre office de nous rendre enfans dociles, plustost qu’en resistant ensuyvre les gens desesperez, qui sont endurcis en leur malefices? Le Seigneur nous perdroit s’il ne nous retiroit à soy par corrections, quand nous avons failly. Et comme dit l’Apostre, Nous sommes bastards, et non pas enfans legitimes, s’il ne nous tient en discipline (Hebr. 12:8). Nous sommes donc par trop pervers si nous ne le pouvons endurer, quand il nous declaire sa benevolence et le soin qu’il a de nostre salut. L’Escriture note ceste difference entre les incredules et les fideles: que les premiers à la maniere des serfs anciens qui estoyent de nature perverse, ne font qu’empirer et s’endurcir au fouet: les seconds profitent à repentance et amendement comme enfans bien naiz: elisons maintenant desquels nous aymons mieux estre. Mais pource qu’il a esté traité autrepart de cest argument, il nous suffira d’en avoir icy touché en bref.

6. Moreover it is necessary that our most merciful Father should not only prevent our infirmity for the future, but also frequently correct our past offences, to preserve us in a course of legitimate obedience to himself. Wherefore in every affliction we ought immediately to recollect the course of our past life. In reviewing it, we shall certainly find that we have committed what was deserving of such chastisement. Nevertheless the exhortation to patience must not be principally founded on a consciousness of sin. For the Scripture furnishes a far better consideration, when it informs us, that in adversity “we are chastened of the Lord, that we should not be condemned with the world.”¹⁸⁵² Therefore, even in the bitterness of tribulations, it becomes us to acknowledge the clemency and benignity of our Father towards us; since even then he ceases 634 not to promote our salvation. For he afflicts, not to ruin or destroy us, but rather to deliver us from the condemnation of the world. This idea will lead us to what the Scripture inculcates in another place: “My son, despise not the chastening of the Lord, neither be weary of his correction; for whom the Lord loveth he correcteth, even as a father the son in whom he delighteth.”¹⁸⁵³ When we recognize the rod of a father, is it not our duty rather to show ourselves obedient and docile children, than contumaciously to imitate desperate men, who have been hardened in their transgressions? God loses us, unless he recalls us after our defections from him; so that the apostle correctly remarks, “If ye be without chastisement, then are ye bastards, and not sons.”¹⁸⁵⁴ We are extremely perverse, therefore, if we cannot bear with him, while he declares his benevolence towards us, and his great concern for our salvation. The Scripture points out this difference between believers and unbelievers; the latter, as the slaves of an inveterate and incurable iniquity, are only rendered more wicked and obstinate by correction; the former, like ingenuous children, are led to a salutary repentance. You have to choose now in which number you would prefer to stand. But having treated of this subject elsewhere, I shall conclude, contenting myself with having thus briefly touched on it here.

6. 3. God permits our infirmities, and corrects past faults, that he may keep us in obedience. This confirmed by a passage from Solomon and an Apostle.

We may add, that our most merciful Father requires not only to prevent our weakness, but often to correct our past faults, that he may keep us in due obedience. Therefore, whenever we are afflicted we ought immediately to call to mind our past life. In this way we will find that the faults which we have committed are deserving of such castigation. And yet the exhortation to patience is not to be founded chiefly on the acknowledgment of sin. For Scripture supplies a far better consideration when it says, that in adversity “we are chastened of the Lord, that we should not be condemned with the20world,” (1 Cor. 11:32). Therefore, in the very bitterness of tribulation we ought to recognise the kindness and mercy of our Father, since even then he ceases not to further our salvation. For he afflicts, not that he may ruin or destroy but rather that he may deliver us from the condemnation of the world. Let this thought lead us to what Scripture elsewhere teaches:“My son, despise not the chastening of the Lord; neither be weary of his correction: For whom the Lord loveth he correcteth; even as a father the son in whom he delighteth,” (Prov. 3:11, 12). When we perceive our Father’s rod, is it not our part to behave as obedient docile sons rather than rebelliously imitate desperate men, who are hardened in wickedness? God dooms us to destruction, if he does not, by correction, call us back when we have fallen off from him, so that it is truly said, “If ye be without chastisement,” “then are ye bastards, and not sons,” (Heb. 12:8). We are most perverse then if we cannot bear him while he is manifesting his good-will to us, and the care which he takes of our salvation. Scripture states the difference between believers and unbelievers to be, that the latter, as the slaves of inveterate and deep-seated iniquity, only become worse and more obstinate under the lash; whereas the former, like free-born sons turn to repentance. Now, therefore, choose your class. But as I have already spoken of this subject, it is sufficient to have here briefly adverted to it.

6. Daar komt bij, dat de allergoedertierenste Vader het nodig acht niet alleen onze zwakheid te voorkomen, maar ook de vroegere zonden dikwijls te straffen, opdat Hij ons in een passende gehoorzaamheid jegens zich houde. Daarom moet, zo dikwijls als wij getroffen worden, terstond de herinnering aan ons vroegere leven ons in de geest komen. Zo zullen wij zonder twijfel bevinden, dat wij iets bedreven hebben, dat een dergelijke kastijding verdiende. Maar toch moet de vermaning tot lijdzaamheid niet voornamelijk ontleend worden aan de bekentenis der zonde. Want de Schrift levert een veel betere overweging, wanneer ze zegt, dat wij door tegenspoed van de Here getuchtigd worden, opdat wij niet met deze wereld veroordeeld worden (1 Cor. 11:32) Dus moeten wij ook temidden van de bitterheid der verdrukkingen de barmhartigheid en de goedgunstigheid van onze Vader jegens ons erkennen, daar Hij zelfs dan niet ophoudt onze zaligheid te bevorderen. Want Hij tuchtigt ons niet om ons te verderven of te doelen, maar veeleer om ons te bevrijden van de veroordeling der wereld. Die gedachte zal ons leiden tot datgene, wat de Schrift elders leert (Spr. 3:11) "Mijn zoon, verwerp de tucht des Heren niet, en wees niet verdrietig wanneer ge door Hem gekastijd wordt; want de Here kastijdt degenen, die Hij liefheeft, ja, gelijk een vader zijn zoon omhelst." Wanneer wij de roede des Vaders waarnemen, behoren wij dan niet veeleer ons gehoorzame en leerzame kinderen te betonen, dan door hardnekkigheid de goddelozen na te volgen, die in boze daden zijn verhard ? God verderft ons, tenzij Hij ons, wanneer wij van Hem zijn afgeweken, terugroept. Zodat Hij terecht zegt (Heb. 12:8) dat wij bastaarden zijn en geen zonen, wanneer wij zonder kastijding zijn. Wij zijn dus zeer verkeerd, indien wij Hem niet kunnen verdragen, wanneer Hij ons zijn goedertierenheid betoont en de zorg, die Hij heeft voor onze zaligheid. De Schrift leert, dat dit het onderscheid is tussen ongelovigen en gelovigen, dat de eerste, als slaven van een verouderde en telkens weer oplevende slechtheid, door de geselingen steeds slechter en hardnekkiger worden; maar dat de gelovigen, als zonen, die toegerust zijn met adeldom, daardoor vordering maken tot boetvaardigheid. Nu moet ge kiezen tot wie van beiden gij het liefst wilt behoren. Maar daar hierover elders gesproken is, vind ik het voldoende, dat ik het in 't kort aangeroerd heb, en zal hier thans mee eindigen.

6. Das Kreuz als väterliche Züchtigung

Nun hält es der Vater in seiner großen Freundlichkeit aber nicht bloß für nötig, unserer Schwachheit zuvorzukommen, sondern er muß auch öfters unsere vergangenen Missetaten strafen, um uns im gebührenden Gehorsam gegen sich zu erhalten. Wenn wir also Trübsal erleiden, so muß uns jedesmal alsbald die Erinnerung an unser voriges Leben in den Sinn kommen: dann werden wir ohne Zweifel finden, daß wir etwas begangen haben, was solche Züchtigung verdient hat. Allerdings sollten wir die Ermahnung zur Geduld nicht in erster Linie von der Erkenntnis der Sünde herleiten. Denn die Schrift gibt uns eine weit bessere Betrachtungsweise an die Hand: sie sagt, wir würden im Unglück „von dem Herrn gezüchtigt, auf daß wir nicht samt der Welt verdammt werden!“ (1. Kor. 11,32). So schickt es sich, daß wir gerade in der Bitterkeit der Trübsale die Güte und Freundlichkeit unseres Vaters gegen uns erkennen; denn er läßt auch dann nicht davon ab, unser Heil zu fördern. Er schickt uns die Trübsal nicht, um uns zu verderben oder zugrundezurichten, sondern vielmehr, um uns von der Verdammnis der Welt freizumachen. Diese Erwägung wird uns zu dem führen, was die Schrift an anderer Stelle lehrt: „Mein Kind, verwirf die Zucht des Herrn nicht und sei nicht ungeduldig über seine Strafe. Denn welchen der Herr liebt, den straft er, und hat doch Wohlgefallen an ihm wie ein Vater am Sohn“ (Spr. 3,11f.). Wenn wir die Rute unseres Vaters verspüren - ist es dann nicht unsere Aufgabe, uns als gehorsame, gelehrige Kinder zu erzeigen, statt es in Halsstarrigkeit so zu machen wie verlorene Leute, die sich in ihren Übeltaten verhärtet haben? Gott läßt uns verlorengehen, wenn er uns nicht nach unserem Abfall von ihm durch Züchtigung wieder zu sich ruft - und der Apostel muß recht behalten, wenn er sagt: „Seid ihr aber ohne Züchtigung, ... so seid ihr Bastarde und nicht Kinder!“ (Hebr. 12, 8). Wir sind also gänzlich verkehrt, wenn wir ihn nicht ertragen können, wo er uns sein Wohlwollen gegen uns und seine Sorge um unser Heil deutlich macht. Nach der Lehre der Schrift besteht zwischen den Ungläubigen und den Gläubigen der Unterschied: die Ungläubigen werden, gewissermaßen als Sklaven ihrer eingewurzelten und eingebrannten Bosheit, durch Schläge nur schlimmer und halsstarriger; den Gläubigen dagegen ist die aufrichtige Gesinnung von Kindern zuteil geworden, und deshalb schreiten sie zur Buße fort. Nun mag jeder wählen, zu welcher Gruppe er lieber gehören will. Ich habe aber hierüber schon an anderer Stelle gesprochen, und deshalb will ich mich mit dieser kurzen Erwähnung begnügen und jetzt schließen.

6. Ons word deur die Here getugtig om nie saam met die wêreld veroordeel te word nie

Hierby kom nog dat ons genadigste Vader dit dikwels nodig vind om nie alleen ons swakheid te voorkom nie²² maar ook om ons sondes van die verlede reg te stel om ons by ’n behoorlike gehoorsaamheid jeens Hom te hou. So dikwels as wat ons daarom geslaan word, moet die herinnering aan ons lewe wat voorafgegaan het, ons dadelik te binne skiet. Ons sal ongetwyfeld vind dat ons die een of ander sonde begaan het wat so ’n tugtiging verdien. En tog moet ons nie veral deur ons sonde te beken tot lydsaamheid aangespoor word nie. Want die Skrif verskaf aan ons ’n baie beter oorweging wanneer dit sê dat ons met teenspoed deur die Here getugtig word om nie saam met hierdie wêreld veroordeel te word nie.²³  Dit betaam ons dus om juis ook in die bitterheid van ons verdrukkinge ons Vader se goedertierenheid en barmhartigheid jeens ons te herken, want Hy sien selfs dan nie eens daarvan af om ons saligheid te bevorder 903 nie. Hy tugtig ons dus nie om ons verlore te laat gaan of ons te dood nie maar eerder om ons van die oordeel oor die wêreld te vrywaar.

Die gedagte sal ons lei na wat die Skrif op ’n ander plek leer, naamlik: “My seun, moenie die tug van die Here verwerp nie, en moenie moeg word wanneer jy deur Hom getugtig word nie, want God tugtig hom wat Hy liefhet, en omhels hom soos ’n vader sy seun”.²⁴ Wanneer ons die tugtiging van die Vader herken, is dit dan nie ons plig om ons as gehoorsame en onderdanige kinders te betoon eerder as om hardkoppig wanhopige mense na te boots wat as gevolg van hulle wandade hard geword het nie? God laat ons verlore gaan tensy Hy ons met sy tugtiging terugroep wanneer ons van Hom afgewyk het, sodat Hy tereg sê dat ons onegte kinders en nie ware kinders is as ons sonder sy tugtiging is nie.²⁵ Ons is dus heeltemal verkeerd as ons Hom nie kan verdra wanneer Hy sy goedgunstigheid en sorg vir ons saligheid bewys nie. Die Skrif leer dat daar tussen ongelowiges en gelowiges die verskil is dat ongelowiges soos weerbarstige slawe met ’n diepgewortelde kwaadwilligheid met géselslae net slegter en hardkoppiger²⁶ word, maar dat die gelowiges soos egte kinders tot boetvaardigheid vorder. Jy moet nou kies uit watter een van die twee groepe jy liewer wil wees. Maar omdat ek al elders oor hierdie onderwerp gepraat het,²⁷ is ek tevrede dat ek dit hier kortliks aangeroer het en ek sluit dit dus nou af.

Kruisdra tydens vervolging en ander teenslae (Afdeling 7 - 8)

6. Кроме того, часто бывает необходимо, чтобы ради удержания нас в послушании наш добрый Отец не только предупреждал нашу немощь на будущее, но и исправлял наши прошлые ошибки и провинности. Поэтому, как только с нами случается какое-то несчастье, мы должны припомнить нашу прошлую жизнь. Поступая так, мы непременно обнаружим, что совершили какой-то проступок, достойный подобного наказания. Хотя на самом деле нам не следует видеть в признании наших грехов главный побудительный мотив к терпению: в Писании содержится лучший довод, а именно, что Господь наказывает нас, чтобы не осудить вместе со всем миром (1 Кор 11:32). Поэтому мы должны признать великодушие и благость Отца, который вопреки всей горечи наказания самим этим наказанием выражает своё попечение о нашем спасении. Ибо Он наказывает нас не для того, чтобы погубить и уничтожить, но чтобы спасти от осуждения этого мира.

Осознание этого подводит нас к мысли, выраженной в другом месте Писания: «Наказания Господня, сын мой, не отвергай, и не тяготись обличением Его; ибо кого любит Господь, того наказывает, и благоволит к тому, как отец к сыну своему» (Прит 3:11-12). Когда мы видим, что его наказания подобны отцовским розгам, то не в том ли наш долг, чтобы быть послушными детьми, а не походить, сопротивляясь, на закосневших в своих злодеяниях людей? Господь погубил бы нас, если бы не исправлял наказаниями, когда мы провинились. Апостол говорит: «Если же остаётесь без наказания, ... то вы - незаконные дети, а не сыны» (Евр 12:8). Так что, значит, мы слишком испорчены, если не в силах вынести наказания, когда Господь объявляет нам о своём благоволении и о заботе о нашем спасении. Это различие между неверующими и верующими отмечает Писание: первые, как рабы в древности, испорченные природой, от кнута становятся только хуже и ожесточаются; вторые, как дети благородного рождения, получают от него пользу, обращаясь к раскаянию и исправлению. Выберем теперь, кого мы предпочитаем. Поскольку этот вопрос обсуждался в другом месте, здесь нам достаточно затронуть его лишь вкратце.

7. Porro singularis illa est consolatio, ubi pro iustitia persecutionem patimur. Succurrere enim tum debet quanto nos honore dignetur Deus, quod ita nos peculiari militiae suae nota insignit. Persecutionem pati pro iustitia dico, non tantum qui pro Evangelii defensione, sed qui pro quolibet iustitiae patrocinio laborant. Sive ergo in asserenda adversus Satanae mendacia Dei veritate^d, sive in suscipienda bonorum atque innocentium contra improborum iniurias tutela^e, necesse est incurrere in mundi offensiones et odia, unde aut vitae nostrae, aut fortunis, aut honori periculum immineat: ne grave sit nobis aut molestum eatenus impendere nos Deo, aut ne^f miseros in iis nos putemus, in quibus ipse suo ore nos beatos pronuntiavit [Matth. 5. a. 10]. Paupertas quidem, si in se ipsa aestimetur, miseria est: similiter exilium, contemptus, carcer, ignominia: mors denique ipsa extremum est omnium calamitatum. Verum ubi aspirat favor Dei nostri^g, nihil est istorum quod non in foelicitatem nobis cedat. Contenti ergo potius simus Christi testimonio quam falsa carnis aestimatione. Ita fiet ut Apostolorum exemplo gaudeamus, quoties nos reputabit dignos qui pro suo nomine contumeliam patiamur [Act. 5. g. 41]. Quid enim? si innocentes ac nobis bene conscii impiorum scelere exuimur facultatibus. ad inopiam quidem redigimur apud homines: sed verae^h apud Deum in caelisⁱ divitiae ita nobis accrescunt; si penatibus nostris extrudimur, eo interius recipimur in Dei familiam; si vexamur et contemnimur^k, eo firmiores agimus in Christo radices; 167 si probris ac ignominia notamur, eo ampliore loco sumus in regno Dei; si trucidamur, ita nobis ingressus patefit ad beatam vitam. Pudeat nos minoris aestimare, quibus tantum pretium Dominus statuit, quam umbratiles et evanidas vitae praesentis illecebras.

7. Mais la souveraine consolation est, quand nous endurons persecution pour justice. Car il nous doit lors souvenir quel honneur nous fait le Seigneur en nous donnant les enseignes de sa gendarmerie. J’appelle Persecution pour justice, non seulement quand nous souffrons pour defendre l’Evangile, mais aussi pour maintenir toute cause equitable. Soit donc que pour defendre la verité de Dieu contre les mensonges de Satan, ou bien pour soustenir les innocens contre les meschans, et empescber qu’on ne leur face tort et injure, il nous faille encourir haine et indignation du monde, dont nous venions en danger de nostre honneur, ou de nos biens, ou de nostre vie, qu’il ne nous face point de mal de nous employer jusques là pour Dieu, et que nous ne nous reputions malheureux, quand de sa bouche il nous prononce estre bien heureux (Matth. 5:10). Il est bien vray que povreté, si elle est estimée en soymesme, est misere: semblablement exil, mespris, ignominie, prison: finalement la mort est une extreme calamité: mais où Dieu aspire par sa faveur, il n’y a nulle de toutes ces choses, laquelle ne nous tourne à bonheur et felicité. Contentons-nous donc plustost du tesmoignage de Christ que d’une fausse opinion de nostre chair: de là adviendra qu’à l’exemple des Apostres, nous nous resjouirons toutes fois et quantes qu’il nous reputera dignes que nous endurions contumelie pour son Nom (Act. 5:41). Car si estans innocens et de bonne conscience, nous sommes despouillez de nos biens par la meschanceté des iniques, nous sommes bien appovris devant les hommes, mais par cela les vrayes richesses nous accroissent envers Dieu au ciel. Si nous sommes chassez et bannis de nostre pays, nous sommes d’autant plus avant receus en la famille du Seigneur. Si nous sommes vexez et molestez, nous sommes d’autant plus confermez en nostre Seigneur pour y avoir recours. Si nous recevons opprobre et ignominie, nous sommes d’autant plus exaltez au royaume de Dieu. Si nous mourons, l’ouverture nous est faite en la vie bien-heureuse. Ne seroit-ce pas grand’honte à nous, d’estimer moins les choses que le Seigneur a tant prisées, que les delices de ce monde, lesquelles passent incontinent comme fumée?

7. But it is a source of peculiar consolation when we suffer persecution “for righteousness' sake.”¹⁸⁵⁵ For we ought then to reflect how greatly we are honoured by God, when he thus distinguishes us with the peculiar characteristic of his service. I call it persecution for righteousness' sake, not only when we suffer in defence of the gospel, but also when we are molested in the vindication of any just cause. Whether, therefore, in asserting the truth of God, in opposition to the falsehoods of Satan, or in undertaking the protection of good and innocent men against the injuries of the wicked, it be necessary for us to incur the resentment and hatred of the world, by which our lives, our fortunes, or our reputation, may be endangered,—let it not be grievous or irksome to us thus far to employ ourselves in the service of God; nor let us imagine ourselves to be miserable in those respects in which he has with his own mouth pronounced us blessed. It is true, that poverty, considered in itself, is misery; and the same may be said of exile, contempt, imprisonment, ignominy; finally, death is of all calamities the last and worst. But with the favour of our God, they are all conducive to our happiness. Let us therefore be content with the testimony of Christ, rather than with the false opinion of the flesh. Thus we shall rejoice, 635 like the apostles, whenever he shall “count us worthy to suffer shame for his name.”¹⁸⁵⁶ For if, being innocent and conscious of our own integrity, we are stripped of our property by the villany of the wicked, we are reduced to poverty indeed among men, but we thereby obtain an increase of true riches with God in heaven; if we are banished from our country, we are more intimately received into the family of God; if we meet with vexation and contempt, we are so much the more firmly rooted in Christ; if we are stigmatized with reproach and ignominy, we are so much the more exalted in the kingdom of God; if we are massacred, it opens an entrance for us into a life of blessedness. We ought to be ashamed of setting a lower estimation on things on which the Lord has attached such a great value, than on the shadowy and evanescent pleasures of the present life.

7. Singular consolation under the cross, when we suffer persecution for righteousness. Some parts of this consolation.

There is singular consolation, moreover, when we are persecuted for righteousness’ sake. For our thought should then be, How high the honour which God bestows upon us in distinguishing us by the special badge of his soldiers. By suffering persecution for righteousness’ sake, I mean not only striving for the defence of the Gospel, but for the defence of righteousness in any way. Whether, therefore, in maintaining the truth of God against the lies of Satan, or defending the good and innocent against the injuries of the bad, we are obliged to incur the offence and hatred of the world, so as to endanger life, fortune, or honour, let us not grieve or decline so far to spend ourselves for God; let us not think ourselves wretched in those things in which he with his own lips has pronounced us blessed (Mt. 5:10). Poverty, indeed considered in itself, is misery; so are exile, contempt, imprisonment, ignominy: in fine, death itself is the last of all calamities. But when the favour of God breathes upon is, there is none of these things which may not turn out to our happiness. Let us then be contented with the testimony of Christ rather than with the false estimate of the flesh, and then, after the example of the Apostles, we will rejoice in being “counted worthy to suffer shame for his name,” (Acts 5:41). For why? If, while conscious of our innocence, we are deprived of our substance by the wickedness of man, we are, no doubt, humanly speaking, reduced to poverty; but in truth our riches in heaven are increased: if driven from our homes we have a more welcome reception into the family of God; if vexed and despised, we are more firmly rooted in Christ; if stigmatised by disgrace and ignominy, we have a higher place in the kingdom of God;21and if we are slain, entrance is thereby given us to eternal life. The Lord having set such a price upon us, let us be ashamed to estimate ourselves at less than the shadowy and evanescent allurements of the present life.

7. Verder ligt daarin een bijzondere vertroosting, wanneer wij om de gerechtigheid vervolging lijden. Want dan moet ons in de gedachte komen, hoe grote eer de Here ons waardig keurt, dat Hij ons zo siert met het bijzondere kenmerk van zijn krijgsdienst. Ik zeg, dat vervolging lijden om der gerechtigheid wil niet alleen zij, die om de verdediging van het evangelie, maar ook zij, die om iedere bescherming der gerechtigheid moeite ondervinden. Hetzij dus dat wij hij de verdediging van de waarheid Gods tegen de leugens van Satan, hetzij bij het beschermen van goeden en onschuldigen tegen de ongerechtigheden der bozen, moeten vallen in de ergernissen en de haat der wereld, tengevolge waarvan of ons leven, of onze bezittingen, of onze eer met gevaar bedreigd wordt: laat het ons niet zwaar vallen of lastig om ons inzoverre aan God ten dienste te stellen, of laat ons niet menen, dat wij ongelukkig zijn in die dingen, waarin Hij zelf met zijn mond ons zalig gesproken heeft (Matt. 5:10) De armoede is wel, op zichzelf beschouwd, een ellende; evenzo ballingschap, verachting, gevangenis, smaad; de dood eindelijk zelf is de uiterste van alle rampen. Maar wanneer de gunst van onze God tot ons komt, is er niets van dat alles, wat voor ons niet verandert in geluk. Laat ons dus liever tevreden zijn met het getuigenis van Christus, dan met de valse beoordeling des vleses. Zo zal het geschieden, dat wij naar het voorbeeld der apostelen ons verheugen (Hand. 5:41) zo dikwijls als Hij ons waardig zal achten om voor zijn naam smaadheid te lijden. Immers, indien wij onschuldig en met een goed geweten door de misdaad der goddelozen van onze goederen beroofd worden, worden wij wel bij de mensen tot armoede gebracht, maar aldus groeit de ware rijkdom bij God in de hemel voor ons aan; indien wij uit ons huis gestoten worden, worden wij des te inniger in Gods gezin opgenomen; indien wij gekweld en veracht worden, schieten wij des te steviger wortel in Christus; indien wij met smaad en schande worden gemerkt, des te heerlijker plaats nemen wij in het Koninkrijk Gods; indien wij gedood worden, wordt ons zo de toegang geopend tot het gelukzalige leven. Wij moeten ons schamen om de dingen, waarvoor de Here een zo grote prijs heeft vastgesteld, van minder waarde te achten dan de schaduwachtige en vergankelijke verlokkingen van het tegenwoordige leven.

7. Leiden um der Gerechtigkeit willen

Ein herrlicher Trost ist es weiter, wenn wir um der Gerechtigkeit willen Verfolgung erleiden. Denn dann muß uns der Gedanke kommen, welch hoher Ehre uns Gott würdigt, daß er uns auf diese Weise mit dem besonderen Zeichen seines Kriegsdienstes auszeichnet. Wenn ich vom Erleiden der Verfolgung um der Gerechtigkeit willen spreche, so denke ich nicht nur an solche Menschen, die um der Verteidigung des Evangeliums willen, sondern auch an solche, die über irgendwelchem Eintreten für die Gerechtigkeit in Not geraten. Wenn wir nun, sei es dadurch, daß wir Gottes Wahrheit gegen die Lügen des Satans verteidigen, oder dadurch, daß wir die Guten und Unschuldigen gegen die Ungerechtigkeiten der Bösen in Schutz nehmen, der Welt Ungunst und Haß auf uns ziehen müssen, und wenn von daher unserem Leben oder unserem Besitz oder unserer Ehre Schaden droht, so soll es uns nicht hart oder beschwerlich sein, uns auch in solchen Dingen Gott zu Dienste zu stellen, wir sollen uns auch nicht jämmerlich vorkommen in einer Lage, in der er uns mit seinem eigenen Munde selig gepriesen hat! (Matth. 5,10). Gewiß ist die Armut, wenn man sie an und für sich betrachtet, ein Elend, auch Verbannung, Verachtung, Gefangenschaft und Schande; und der Tod selber ist schließlich der Gipfel aller Not. 459 Ist aber unseres Gottes Gnade für uns, so kann uns das alles nur zum Glück ausschlagen. Deshalb wollen wir uns an Christi Zeugnis genügen lassen, statt an dem falschen Wahn des Fleisches. Dann wird es geschehen, daß wir jedesmal nach dem Beispiel der Apostel fröhlich sind, wenn er uns würdig befindet, „um seines Namens willen Schmach zu leiden“ (Apg. 5,41). Wieso denn? Wenn wir unschuldig und mit gutem Gewissen durch eine Freveltat der Gottlosen unser Vermögen verlieren, so werden wir zwar vor den Menschen in Mangel versetzt, vor Gott im Himmel aber wächst uns ja gerade dadurch wahrer Reichtum zu! Wenn wir von Haus und Hof verjagt werden, so werden wir desto fester in Gottes Hausgenoffenschaft aufgenommen. Quält oder verachtet man uns, so schlagen wir desto festere Wurzeln in Christus. Bedeckt man uns mit Schmach und Schande, so haben wir im Reiche Gottes einen um so herrlicheren Platz! Mordet man uns hin, so eröffnet sich uns dadurch der Eingang zum seligen Leben! Wir wollen uns schämen, solche Widerfahrnisse, denen der Herr so hohen Wert beigelegt hat, geringer zu schätzen, als die schattenhaften, vergänglichen Lockungen des Lebens!

7. Vervolging ter wille van geregtigheid

Verder is daarin sonderlinge vertroosting geleë wanneer ons ter wille van geregtigheid vervolging ly. Want dan behoort dit in ons gedagte op te kom hoe ’n groot eer God ons waardig ag dat Hy ons so besonderlik vir sy krygsdiens aanmerk. Ek sê dat nie slegs mense wat ter wille van die verdediging van die evangelie swaarkry nie, maar ook die wat as gevolg van die een of ander vorm van beskerming van geregtigheid gebuk gaan, vervolging ly. As ons dus òf teen die leuens van die Satan op die waarheid van God aandring òf as ons die beskerming van goeie en onskuldige mense teen die onregte van goddelose mense op ons neem, moet ons ons noodwendig die afkeer en haat van die wêreld op die hals haal, waardeur ons lewe, ons goed of ons eer in gevaar gestel word. Dan moet dit vir ons geen verswaring of ergernis wees om soveel aan God op 904 te offer of om te reken dat ons ellendig is nie, omdat Hy met sy eie mond verklaar het dat ons geluksalig is.²⁸ As ons armoede op sigself na waarde sou skat is dit wel ellendig, en dit geld ook van verbanning, veragting, gevangenis en skande. Verder is die dood self die uiterste vorm van alle teenspoed, maar wanneer die guns van ons God ons bestryk, is daar geeneen van hierdie rampe wat nie tot ons voorspoed verloop nie. Ons moet derhalwe eerder tevrede wees met Christus se getuienis as met ’n valse skatting van ons vlees se waarde. Die gevolg daarvan sal wees dat ons volgens die voorbeeld van die apostels blymoedig sal wees so dikwels as wat Hy ons waardig ag om ter wille van sy Naam smaad te verduur.²⁹

Waarom dan? As ons onskuldig is en deur ’n wandaad van mense van wie ons goed weet dat hulle goddeloos is, van ons vermoëns beroof word, word ons wel voor die mense in armoede gedompel, maar ons ware rykdom in die hemel by God groei so steeds aan. As ons uit ons huise verdryf word, word ons des te inniger in God se huisgesin opgeneem. As ons getreiter en verag word, skiet ons des te stewiger wortel in Christus. As ons met skimpe of skande gebrandmerk word, is daar vir ons ’n des te heerliker plek in die koninkryk van God. As ons doodgemaak word, gaan daar ’n toegang tot die geluksalige lewe vir ons oop. Ons moet ons skaam dat ons die dinge waarop die Here so ’n groot prys gestel het, van geringer waarde skat as die vae en verganklike verlokkings van die huidige lewe.

7. Однако высшее утешение приходит тогда, когда мы подвергаемся преследованиям за праведность и справедливость. Когда нам надлежит вспомнить, какой чести удостаивает нас Господь, подавая нам знаки того, что мы принадлежим к его воинству. К таким преследованиям я отношу не только страдания ради Евангелия, но и защиту всякого правого дела. Так пусть же, отстаивая правду Бога от лжи Сатаны или защищая невинных от злодеев и вызывая тем самым ненависть и поношение мира, которые угрожают нашей чести, имуществу или даже жизни, - пусть не тяготимся мы тогда служением Богу и не почитаем себя несчастными: ведь собственными устами Бог объявил нас блаженными (Мф 5:10). Верно, бедность, взятая сама по себе, - несчастье, равно как и изгнание, презрение, бесчестье, тюрьма и, наконец, смерть, которая есть предельное несчастье. Однако, когда Бог поддерживает нас своей милостью, ничего этого нет, но все эти несчастья оборачиваются счастьем и блаженством. Доверимся же свидетельству Христа, а не ложными представлениям плоти. Будем по примеру апостолов радоваться всякий раз, когда Бог почтёт нас достойными принять бесчестье за имя его (Деян 5:41).

Если, будучи невинны и обладая чистой совестью, мы по злобе нечестивцев лишаемся своего добра, то мы беднеем в глазах людей, но возрастают наши подлинные богатства перед Богом на Небесах. Если нас изгоняют из родной страны, тем надёжнее и сердечнее принимает нас семья Господа. Чем тяжелее нас оскорбляют и поносят, тем твёрже мы привержены Господу. Принимая поношения и бесчестье, мы возвышаемся в Царстве Божьем. Если же мы погибнем, перед нами откроется блаженная жизнь. Не было бы для нас величайшим позором ценить вещи, почитаемые самим Господом, менее, чем радости мира сего, которые исчезают как дым?

8. Quum ergo his et similibus monitis abunde soletur Scriptura quas pro iustitiae defensione sustinemus vel ignominias vel calamitates: nimis ingrati sumus nisi libenter atque hilariter eas e manu Domini suscipimus; praesertim quum sit haec crucis species fidelium maxime propria, qua vult Christus in nobis glorificari: quemadmodum et Petrus docet [1. Pet. 4. c. 11]¹. || Quia vero ingenuis naturis^a acerbius est contumeliam quam centum mortes pati, nominatim admonet Paulus non modo persecutiones nos manere, sed etiam probra, quia speramus in Deum vivum [1. Tim. 4. c. 10]. Sicut alibi suo exemplo ambulare nos iubet per infamiam et bonam famam [2. Cor. 6. b. 8]. || Neque vero ea requiritur a nobis hilaritas quae omnem acerbitatis dolorisque sensum tollat; alioqui nulla in cruce esset sanctorum patientia, nisi et dolore torquerentur, et angerentur molestia. Si nulla esset in egestate asperitas, nullus in morbis cruciatus, nulla in ignominia punctio, nullus in morte horror: cuius foret vel fortitudinis vel moderationis, ea susque deque habere? At^b quum unumquodque ipsorum ingenita sibi amaritudine nostros omnium animos naturaliter mordeat, in eo se profert fidelis hominis fortitudo, si eiusmodi amaritudinis sensu tentatus, utcunque graviter laboret, fortiter tamen obsistendo eluctatur; in eo se exerit patientia, si acriter extimulatus, timore tamen Dei refraenatur, ne in aliquam intemperiem erumpat; in eo elucet alacritas, si tristitia et moerore vulneratus, in spirituali Dei consolatione acquiescit.

8. Puis donc que l’Escriture nous reconforte ainsi en toute ignominie et calamité que nous avons à endurer pour la defense de justice, nous sommes trop ingrats si nous ne les portons patiemment, et d’un cœur allaigre: singulieremeut veu que ceste espece de croix est propre aux fideles par dessus toutes les autres: et que par icelle Christ veut estre glorifié en eux, comme dit sainct Pierre (1 Pierre 4:11). Or d’autant qu’il est plus fascheux et aigre à tous esprits hautains et courageux de souffrir opprobre, qu’une centeine de morts, sainct Paul nous admonneste, qu’esperans en Dieu non seulement nous serons sujets à persecutions, mais aussi à vituperes (1 Tim. 4:10); comme ailleurs il nous incite par son exemple à cheminer par infamie comme par bonne reputation (2 Cor. 6:8). Combien que Dieu ne requiert point de nous une telle liesse laquelle oste toute amertume de douleur: autrement la patience des saincts seroit nulle en la croix, sinon qu’ils fussent tormentez de douleurs, et sentissent angoisse quand on leur fait quelque moleste. Semblablement si la povreté ne leur estoit dure et aspre, s’ils n’enduroyent quelque torment en maladie, si l’ignominie ne les poignoit, si la mort ne leur estoit en horreur, quelle force ou moderation seroit-ce de mespriser toutes ces choses? Mais comme ainsi soit qu’une chacune d’icelle ait une amertume conjointe, de laquelle elle poind les cœurs de nous tous naturellement: en cela se demonstre la force d’un homme fidele, si estant tenté du sentiment d’une telle aigreur, combien qu’il travaille grievement, toutesfois en resistant il surmonte et vienne au dessus. En cela se declaire la patience, si estant stimulé par ce mesme sentiment, il est toutesfois restraint par la crainte de Dieu, comme par une bride à ce qu’il ne se desborde point en quelque despitement ou autre excez. En cela apparoist sa joye et liesse: si estant navré de tristesse et douleur, il acquiesce neantmoins en la consolation spirituelle de Dieu.

8. Since the Scripture, therefore, by these and similar instructions, affords abundant consolation under all the ignominy and calamity which we sustain in the defence of righteousness, we are chargeable with extreme ingratitude if we do not receive them from the hand of the Lord with cheerful resignation; especially since this is the species of affliction, or the cross, most peculiar to believers, by which Christ will be glorified in us, according to the declaration of Peter.¹⁸⁵⁷ And contumelious treatment being to ingenuous minds more intolerable than a hundred deaths, Paul expressly apprizes us, that not only persecutions, but reproaches await us, “because we trust in the living God.”¹⁸⁵⁸ As in another place he directs us by his example to go through “evil report and good report.”¹⁸⁵⁹ Nor are we required to exercise such a cheerfulness as to banish all sense of bitterness and sorrow; the saints could discover no patience under the cross, unless they were tormented with sorrow and harassed with grief. If there were no hardship in poverty, no agony in diseases, no distress in ignominy, no horror in death,—what fortitude or moderation would be displayed in regarding them with absolute indifference? But since each of these, by its own essential bitterness, naturally preys on all our hearts, herein the fortitude of a believer is manifested, if, when he experiences such bitterness, how grievously soever he may be distressed by it, yet by valiantly resisting, he at length overcomes it; his patience displays itself, if, when he is sharply provoked, he is nevertheless restrained by the fear of God from any eruptions of intemperance: his cheerfulness is conspicuous, if, when he is wounded by sadness and sorrow, he is satisfied with the spiritual consolation of God.

8. This form of the cross most appropriate to believers, and should be borne willingly and cheerfully. This cheerfulness is not unfeeling hilarity, but, while groaning under the burden, waits patiently for the Lord.

Since by these, and similar considerations, Scripture abundantly solaces us for the ignominy or calamities which we endure in defence of righteousness, we are very ungrateful if we do not willingly and cheerfully receive them at the hand of the Lord, especially since this form of the cross is the most appropriate to believers, being that by which Christ desires to be glorified in us, as Peter also declares (1 Pet. 4:11, 14). But as to ingenuous natures, it is more bitter to suffer disgrace than a hundred deaths, Paul expressly reminds us that not only persecution, but also disgrace awaits us, “because we trust in the living God,” (1 Tim. 4:10). So in another passage he bids us, after his example, walk “by evil report and good report,” (2 Cor. 6:8). The cheerfulness required, however, does not imply a total insensibility to pain. The saints could show no patience under the cross if they were not both tortured with pain and grievously molested. Were there no hardship in poverty, no pain in disease, no sting in ignominy, no fear in death, where would be the fortitude and moderation in enduring them? But while every one of these, by its inherent bitterness, naturally vexes the mind, the believer in this displays his fortitude, that though fully sensible of the bitterness and labouring grievously, he still withstands and struggles boldly; in this displays his patience, that though sharply stung, he is however curbed by the fear of God from breaking forth into any excess; in this displays his alacrity, that though pressed with sorrow and sadness, he rests satisfied with spiritual consolation from God.

8. Daar dus de Schrift door deze en dergelijke vermaningen de smaadheden en rampen, die we terwille van de verdediging der gerechtigheid lijden, overvloedig verzacht, zijn wij al te ondankbaar, als wij ze niet gaarne en blijmoedig uit de hand des Heren aanvaarden. Vooral daar deze soort van kruis de gelovigen het meest eigen is, waardoor Christus in ons wil verheerlijkt worden, gelijk ook Petrus leert (1 Petr. 4:11) En omdat het voor edele naturen bitterder is smaad te lijden dan honderd doden, vermaant Paulus met name, dat ons niet alleen vervolgingen te wachten staan, maar ook smaadheden, omdat wij hopen op de levende God (1 Tim. 4:10) Gelijk hij ons elders beveelt naar zijn voorbeeld te wandelen door kwaad gerucht en goed gerucht (2 Cor. 6:8) Maar er wordt van ons niet zulk een blijmoedigheid geëist, dat die alle gevoel van bitterheid en smart wegneemt. Want er zou geen lijdzaamheid der heiligen in het kruis zijn, wanneer ze niet door smart gekweld en door moeilijkheden beangstigd werden. Indien er in de armoede geen bitterheid, in ziekten geen kwelling, in smaad geen pijn, in de dood geen siddering was, wat voor een kracht of zelfbeheersing zou er dan in gelegen zijn, die kwade dingen kalm te verdragen? Maar daar ieder van die door zijn ingeboren bitterheid ons aller gemoederen van nature kwelt, openbaart de kracht van een gelovige zich daarin, als hij, door het gevoel van zulk een bitterheid aangetast, ook al lijdt hij nog zo zwaar, toch zich krachtig verzet en zich ontworstelt. Daarin vertoont zich zijn lijdzaamheid, indien hij, heftig geprikkeld, toch door de vrees Gods in toom gehouden wordt, dat hij niet uitbreekt tot enige onmatigheid; en daarin schittert zijn opgewektheid, wanneer hij, gewond door droefheid en smart, in de geestelijke vertroosting Gods rust vindt.

8.

Mit solchen und ähnlichen Ermahnungen bietet uns die Schrift also reichlichen Trost für alle Schmach und Widerwärtigkeit, die wir in der Verteidigung der Gerechtigkeit auf uns zu nehmen haben. Was ist es da für eine große Undankbarkeit, wenn wir solche Nöte nicht gern und fröhlich aus Gottes Hand annehmen, zumal diese Art Kreuz den Gläubigen am meisten eigen ist und Christus durch sie in uns verherrlicht werden will, wie auch Petrus lehrt (1. Petr. 4,12ff.). Edlen Naturen ist es nun bitterer, Schmach zu tragen, als hundertmal den Tod zu erleiden, und deshalb ermahnt uns Paulus ausdrücklich, daß unser nicht bloß Verfolgungen warten, sondern auch Schmähungen, weil „wir auf den lebendigen Gott gehofft haben“ (1. Tim. 4,10). An anderer Stelle ermahnt er uns ja auch, unseren Wandel „durch böse Gerüchte und gute Gerüchte“ zu führen (2. Kor. 6,8).

Es wird nun aber von uns keine Freudigkeit gefordert, die jedes Empfinden der Bitterkeit und des Schmerzes aufhöbe; sonst, wenn die Gläubigen nicht vom Schmerz gequält und von der Not geängstigt würden, gäbe es ja für sie auch gar keine Geduld unter dem Kreuz! Wäre die Armut nicht hart, die Krankheit nicht schmerzvoll, die Schmach nicht peinigend, der Tod nicht schrecklich - was wäre es dann für eine Tapferkeit und Geduld, sich nichts daraus zu machen? Alle diese Nöte quälen natürlicherweise mit der ihnen innewohnenden Bitterkeit unser aller Herz; aber gerade darin zeigt sich die Tapferkeit des Gläubigen, daß er, wenn ihn das Empfinden solcher Bitterkeit anficht, dennoch wacker Widerstand leistet und den Sieg erringt, mag der Kampf auch schwer sein! Seine Geduld erweist sich darin, daß er sich, wenn er hart aufgestachelt wird, dennoch von der Furcht Gottes zügeln läßt, nur nicht in irgendwelche Ungehaltenheit zu verfallen. Seine Freudigkeit leuchtet daraus hervor, daß er, wenn ihn Traurigkeit und Kummer verwunden, doch in Gottes geistlichem Troste Ruhe findet!

8. Die gelowige moet onder die felste aanslae steeds in God se troos rus vind

Aangesien die Skrif ons dus met hierdie en soortgelyke vermanings oorvloedig vertroos vir die skandes of rampe wat ons ter wille van die verdediging van geregtigheid op ons neem, is ons uiters ondankbaar as ons dit nie met graagte en blymoedig uit die hand van die Here aanneem nie, veral aangesien hierdie soort kruis besonderlik eie is aan gelowiges deur wie Christus in ons verheerlik wil word, soos Petrus ook leer.³⁰ Omdat beskimping tewens vir mense met edel karakters³¹ bitterder is as om honderd keer te sterf, vermaan Paulus ons uitdruklik dat nie alleen vervolgings nie maar ook beledigings op ons wag, omdat ons op die 905 lewende God hoop.³² So beveel hy ons elders om in oneer en in eer na sy voorbeeld te wandel.³³

Daar word egter nie so ’n blymoedigheid van ons vereis dat dit alle gevoel van bitterheid en pyn van ons kan wegneem nie; anders sou heiliges geen lydsaamheid in die kruis gehad het as hulle nie sowel deur smart gefolter as van moeite benoud word nie. As daar geen hardheid in armoede was nie, geen foltering in siektes, geen angel in oneer en geen huiwering in die dood nie, watter soort moed of selfbeheersing sou dan daarin wees om dit nie op jou te laat aankom nie? Maar aangesien elkeen van hulle van nature met ’n ingebore bitterheid aan ons almal se siele knaag, kom ’n gelowige se moed daarin aan die lig as hy deur die ervaring van so ’n bitterheid beproef is en ofskoon hy swaar daaronder swoeg, nogtans moedig daarteen weerstand bied en daarmee worstel. Sy lydsaamheid kom daarin na vore as hy pynlik geprikkel is maar nogtans deur godvresendheid in bedwang gehou word om nie in die een of ander vorm van onbeheerstheid uit te bars nie. Sy bereidwilligheid skitter daarin as hy deur droefheid en rou verwond is maar nogtans in die geestelike vertroosting van God berusting vind.

Gelowiges aanvaar beproewings as deel van God se raadsplan en beskou dit nie soos die Stoïsyne as deel van hulle lot nie (Afdeling 9 - 11)

8. Итак, поскольку Писание утешает нас во всяких бедах и бесчестии, которые мы вынуждены испытывать, защищая справедливость, то мы оказались бы неблагодарны, если бы не переносили их с терпением и лёгким сердцем. В особенности потому, что этот род креста свойствен верующим более других, и через него, как говорит св. Пётр, Христос желает прославиться в них (1 Пет 4:12 сл.). «Уверенным в себе и отважным людям стерпеть поношения мучительнее, чем сотню смертей. Поэтому св. Павел напоминает, что уповающие на Бога должны сносить не только преследования, но и поношение (1 Тим 4:10). В другом месте он собственным примером побуждает нас сохранять верность как в чести, так и в бесчестии (2 Кор 6:8).

Поэтому Бог вовсе не требует от нас веселья, которое бы полностью заглушило горечь страдания: терпение святых не было бы крестом, если бы они не мучились от боли, не страдали бы, когда их терзают. И если бы нищета не была для них тяжкой и горькой, если бы они не страдали в болезни, если бы не жалило их бесчестье, а смерть не казалась бы ужасной, то разве потребовались бы сила и выдержка, чтобы претерпеть все эти испытания? Но поскольку со всем этим связаны боль и горечь, естественным образом отягощающие наши сердца, именно в них и проявляется сила верующего: искушаемый этими горестями, он упорно трудится, сопротивляясь, и в конце концов побеждает их. Его терпение обнаруживается в том, что, испытывая подобные чувства, он, словно уздой, удерживается страхом Божьим и не допускает ропота и иных крайностей. Его радость и веселие заключаются в духовном утешении от Бога, которое он получает в тоске и боли.

9. Hunc conflictum, quem adversus naturalem doloris sensum sustinent fideles, dum patientiae ac moderationi student, eleganter descripsit Paulus his verbis, In omnibus premimur, at non anxii reddimur: laboramus^c, at non destituimur: persecutionem patimur, at in ea non deserimur: deiicimur, at non perimus [2. Cor. 4. b. 8]². Vides ut patienter ferre crucem, non sit prorsus obstupescere, et omni doloris sensu privari; quemadmodum Stoici magnanimum hominem stulte olim descripserunt qui exuta humanitate, rebus adversis perinde ac prosperis: 168 tristibus perinde ac laetis afficeretur; imo qui instar lapidis nulla re afficeretur.¹ Et quid ista sublimi sapientia profecerunt? nempe simulacrum patientiae^a depinxerunt, quod neque repertum est unquam inter homines, neque extare potest. Quin potius dum nimis exactam ac praecisam patientiam habere volunt, eius vim sustulerunt e vita humana. Nunc quoque sunt inter Christianos novi Stoici, quibus non modo gemere ac flere, sed tristari quoque et sollicitum esse vitiosum est². Atque haec quidem paradoxa^b fere ab otiosis hominibus procedunt, qui speculando magis quam agendo se exercentes, nihil quam talia paradoxa parere nobis queunt. At nihil nobis cum ferrea ista philosophia, quam magister ac dominus noster non verbo tantum, sed exemplo etiam suo damnavit. Nam et suis et aliorum malis ingemuit et illachrymavit: nec aliter discipulos suos instituit. Mundus, inquit, gaudebit: vos autem lugebitis ac flebitis [Iohan. 16^c. c. 20]. Ac, nequis vitio id verteret, proposito edicto beatos pronuntiavit qui lugent [Matth. 5. a. 4]; nec mirum. Nam si improbantur omnes lachrymae, quid de Domino ipso iudicabimus^d, cuius e corpore sanguineae lachrymae distillarunt [Luc. 22. e. 44]? Si quaelibet formido infidelitatis notatur^e, quo loco habebimus horrorem illum quo non leviter consternatum fuisse legimus³? si omnis tristitia displicet, quomodo placebit quod animam suam fatetur esse tristem usque ad mortem^f?

9. Ce combat que soutiennent les fideles contre le sentiment naturel de douleur, en suyvant patience et moderation, est tresbien descrit par sainct Paul en ces parolles: Nous endurons tribulation en toutes choses, mais nous ne sommes point en destresse: nous endurons povreté, mais nous ne sommes point destituez: nous endurons persecution, mais nous ne sommes point abandonnez: nous sommes comme abbatus, mais nous ne perissons point (2 Cor. 4:8, 9). Nous voyons que porter patiemment la croix, n’est pas estre du tout stupide, et ne sentir douleur aucune: comme les philosophes Stoiques ont follement descrit le temps passé en homme magnanime, lequel ayant despouillé son humanité, ne fust autrement touché d’adversité que de prosperité, ny autrement de choses tristes que de joyeuses: ou plustost qu’il fust sans sentiment comme une pierre. Et qu’ont-ils profité avec ceste si haute sagesse? C’est qu’ils ont depeint un simulachre de patience, lequel n’a jamais esté trouvé entre les hommes, et n’y peut estre du tout: et mesmes en voulant avoir une patience trop exquise, ils ont osté l’usage d’icelle entre les hommes. Il y en a aussi maintenant entre les Chrestiens de semblables: lesquels pensent que ce soit vice, non seulement de gemir et plourer, mais aussi de se contrister et estre en solicitude. Ces opinions sauvages procedent quasi de gens oisifs: lesquelss’exerçans plustost à speculer qu’à mettre la main à l’œuvre, ne peuvent engendrer autre chose que telles fantasies. De nostre part nous n’avons que faire de ceste si dure et rigoureuse philosophie, laquelle nostre Seigneur Jesus a condamnée non seulement de parolles, mais aussi par son exemple. Car il a gemy et pleuré, tant pour sa propre douleur, qu’en ayant pitié des autres: et n’a pas autrement apprins à ses disciples de faire. Le monde, dit-il, s’esjouira, et vous serez en tristesse: il rira, et vous pleurerez (Jean 16:20). Et afin qu’on ne tournast cela à vice, il prononce ceux qui pleurent estre bien-heureux (Matth. 5:4). Ce qui n’est point de merveille. Car si on reprouve toutes larmes, que jugeronsnous du Seigneur Jesus, du corps duquel sont distillées gouttes de sang (Luc 22:44)? Si on taxe d’incredulité tout espovantement: qu’estimerons-nous de l’horreur dont il fut si merveilleusement estonné? Si toute tristesse nous desplait: comment approuverons-nous ce qu’il confesse, son ame estre triste jusques à la mort (Matth. 26:38)?

9. This conflict, which believers sustain against the natural 636 emotions of sorrow, while they cultivate patience and moderation, Paul has beautifully described in the following words: “We are troubled on every side, yet not distressed; we are perplexed, but not in despair; persecuted, but not forsaken; cast down, but not destroyed.”¹⁸⁶⁰ You see that patiently to bear the cross does not consist in an absolute stupefaction and privation of all sense of sorrow, according to the foolish description given by the ancient Stoics of a magnanimous man, as one who, divested of the feelings of human nature, is alike unaffected by adverse and prosperous events, by sorrowful and joyful ones. And what advantage have they derived from this sublime wisdom? They have depicted an image of patience, such as never has been found, such as never can exist among men; but in their ardour for a patience too perfect and precise, they have banished its influence from human life. At present also among Christians there are modern Stoics, who esteem it sinful not only to groan and weep, but even to discover sadness and solicitude. These paradoxes generally proceed from idle men, who, employing themselves more in speculation than in action, can produce nothing but such paradoxical notions. But we have nothing to do with that iron-hearted philosophy, which our Master and Lord has condemned not only in words, but even by his own example. For he mourned and wept both for his own calamities and for those of others. Nor did he teach his disciples a different conduct. “The world,” says he, “shall rejoice, but ye shall weep and lament.”¹⁸⁶¹ And that no man might pervert it into a crime, he has formally pronounced a blessing on them that mourn;¹⁸⁶² and no wonder. For if all tears be reprobated, what judgment shall we form concerning the Lord himself, from whose body distilled tears of blood?¹⁸⁶³ If every terror be stigmatized with the charge of unbelief, what character shall we attribute to that horror and consternation with which we read that he was so violently depressed? If all sorrow be displeasing, how can we be pleased with his confessing that his “soul” was “sorrowful even unto death?”

9. A description of this conflict. Opposed to the vanity of the Stoics. Illustrated by the authority and example of Christ.

This conflict which believers maintain against the natural feeling of pain, while they study moderation and patience, Paul elegantly describes in these words: “We are troubled on every side, yet not distressed; we are perplexed, but not in despair; persecuted, but not forsaken; cast down, but not destroyed,” (2 Cor. 4:8, 9). You see that to bear the cross patiently is not to have your feelings altogether blunted, and to be absolutely insensible to pain, according to the absurd description which the Stoics of old gave of their hero as one who, divested of humanity, was affected in the same way by adversity and prosperity, grief and joy; or rather, like a stone, was not affected by anything. And what did they gain by that sublime wisdom? they exhibited a shadow of patience, which never did, and never can, exist among men. Nay, rather by aiming at a too exact and rigid patience, they banished it altogether from human life. Now also we have among Christians a new kind of Stoics, who hold it vicious not only to groan and weep, but even to be sad and anxious. These paradoxes are usually started by indolent men who, employing themselves more in speculation than in action, can do nothing else for us than beget such paradoxes. But we have nothing to do with22that iron philosophy which our Lord and Master condemned—not only in word, but also by his own example. For he both grieved and shed tears for his own and others’ woes. Nor did he teach his disciples differently: “Ye shall weep and lament, but the world shall rejoice,” (John 16:20). And lest any one should regard this as vicious, he expressly declares, “Blessed are they that mourn,” (Mt. 5:4). And no wonder. If all tears are condemned, what shall we think of our Lord himself, whose “sweat was as it were great drops of blood falling down to the ground?” (Luke 22:44; Mt. 26:38). If every kind of fear is a mark of unbelief, what place shall we assign to the dread which, it is said, in no slight degree amazed him; if all sadness is condemned, how shall we justify him when he confesses, “My soul is exceeding sorrowful, even unto death?”

9. Deze strijd, die de gelovigen tegen het natuurlijk gevoel van smart aanbinden, wanneer ze zich toeleggen op lijdzaamheid en matigheid, heeft Paulus keurig beschreven met deze woorden (2 Cor. 4:8) "In alles worden wij verdrukt, doch niet benauwd; wij zijn in nood, maar niet van hulp verstoken; wij lijden verdrukking, maar worden daarin niet verlaten; wij worden nedergeworpen, maar niet verdorven." Ge ziet, dat het kruis geduldig dragen niet betekent geheel en al ongevoelig worden en van alle gevoel van smart beroofd worden, zoals de Stoïcijnen oudtijds dwaselijk als een fier man beschreven hebben hem, die, zijn menselijkheid afgelegd hebbende, in tegenspoed evenzo gestemd is als in voorspoed en in droeve omstandigheden evenzo als in blijde; ja, die gelijk een steen door niets bewogen wordt. En wat hebben ze met die hoge wijsheid bereikt? Wel, zij hebben een beeld van lijdzaamheid geschilderd, dat nooit onder de mensen gevonden is, en ook niet bestaan kan. Ja zelfs, daar ze een al te nauwkeurige en scherp afgebakende lijdzaamheid willen hebben, hebben ze haar kracht uit het menselijk leven weggenomen. Ook nu zijn er onder de Christenen nieuwe Stoïcijnen, die niet alleen het zuchten en wenen, maar ook het bedroefd en bekommerd zijn voor zonde houden. En deze wonderlijke opvattingen komen meest voort van mensen, die een werkeloos leven hebben, die, zich meer oefenend door denken dan door werken, niets kunnen dan dergelijke wonderlijke leringen voortbrengen. Maar wij hebben niets te maken met die ijzeren wijsbegeerte, welke onze Meester en Heer niet slechts door zijn woord, maar ook door zijn voorbeeld veroordeeld heeft. Want Hij heeft gezucht en geweend om zijn eigen en andere rampen, en zijn leerlingen niet anders geleerd. "De wereld," zegt Hij (Joh. 16:20) "zal zich verblijden; maar gij zult bedroefd zijn en wenen." En opdat niemand dit voor zonde zou houden, heeft Hij in het openbaar hen zalig gesproken, die treuren (Matt. 5:4) En dat is geen wonder. Want indien alle tranen afgekeurd worden, wat moeten wij dan oordelen over de Here zelf, uit wiens lichaam bloedige tranen gedroppeld zijn (Luc. 22:44) ? Indien elke vrees gekenmerkt wordt als blijk van ongeloof, hoe zullen wij dan die siddering beschouwen, waardoor Hij, naar we lezen, niet weinig terneergeslagen is geweest? Indien alle droefheid mishaagt, hoe zal het ons dan behagen, dat Hij bekent, dat zijn ziel bedroefd is tot de dood toe (Matt. 28:38)

9.

Die Gläubigen fechten also einen Kampf gegen ihr natürliches Schmerzempfinden aus, wenn sie sich der Geduld und Mäßigung befleißigen. Diesen Widerstreit beschreibt uns Paulus sehr fein, wenn er sagt: „Wir haben allenthalben Trübsal, aber wir ängsten uns nicht; uns ist bange, aber wir verzagen nicht; wir leiden Verfolgung, aber wir werden nicht verlassen; wir werden unterdrückt, aber wir kommen nicht um ...“ (2. Kor. 4,8f.). Da sehen wir, daß geduldiges Kreuztragen nicht etwa Abstumpfung bedeutet, daß es nicht etwa bedeutet, daß wir jedes Schmerzempfinden verlieren. So haben die stoischen Philosophen in ihrer Torheit einst den einen hochgemuten Menschen genannt, der alles menschliche Gefühl von sich tut und dem Glück innerlich so gegenübersteht wie dem Unglück, traurigen Erlebnissen genau so wie freudigen, ja, der sich wie ein Stein von nichts erregen läßt. Und was haben sie nun mit ihrer hochtrabenden Weisheit zuwege gebracht? Sie haben ein Bild der Geduld gemalt, das man unter den Menschen weder je gefunden hat noch je wird 460 finden können. Im Gegenteil: während sie eine allzu vollkommene und übertriebene Geduld haben wollen, haben sie die Kraft der Geduld aus dem Menschenleben weggenommen!

Heutzutage gibt es auch unter den Christen wieder Stoiker: die halten nicht nur Seufzen und Weinen, sondern auch Traurigkeit und Besorgnis für ein Laster. Dergleichen Widersinnigkeiten kommen nun gemeinhin von müßigen Leuten, die sich mehr im Spekulieren als im Handeln üben und uns dann bloß solche widersinnigen Sachen hervorbringen können. Wir wollen jedoch mit jener eisernen Philosophie nichts zu tun haben, die unser Meister und Herr nicht nur mit dem Wort, sondern auch mit seinem Beispiel verdammt hat. Er hat über seine eigenen und anderer Leute Bedrängnisse geseufzt und Tränen vergossen, hat auch seine Jünger nicht anders unterwiesen. „Ihr werdet weinen und heulen“, sagt er, „die Welt aber wird sich freuen“ (Joh. 16,20). Ausdrücklich hat er die Traurigen selig gepriesen, - damit niemand aus der Traurigkeit ein Laster machte! (Matth. 5,4). Es ist auch kein Wunder, daß er so verfährt. Sollen nämlich alle Tränen verdammt werden - was für ein Urteil wollen wir dann über den Herrn selber fällen, von dessen Leib blutige Tränen herabrannen? (Luk. 22,44). Soll jede Angst als Zeichen des Unglaubens gelten - was wollen wir dann mit dem Zittern und Beben anfangen, das ihn nach dem Bericht der Evangelien schwer zu Boden geworfen hat? (Matth. 26,37). Erregt alle Traurigkeit unser Mißfallen - wie wollen wir es dann billigen, daß er von sich selbst bekennt: „Meine Seele ist betrübt bis an den Tod“? (Matth. 26,38).

9. Anders as die Stoïsyne gee gelowiges wel uiting aan hulle droefheid en pyn

Gelowiges voer hierdie stryd teen hulle natuurlike gevoel vir pyn wanneer hulle hulle vir lydsaamheid en matigheid beywer. Paulus beskryf dit pragtig met die volgende woorde: “In alles word ons verdruk, maar ons word nie benoud nie, ons swoeg maar is nie verlate nie; ons word vervolg maar is nie verlore nie; ons word neergegooi, maar ons gaan nie verlore nie”.³⁴ ’n Mens kan sien dat om ’n kruis geduldig te dra, nie beteken om heeltemal oorbluf te word en van alle gevoel van smart gevrywaar te wees nie.

Eertyds het die Stoïsyne byvoorbeeld onverstandig iemand wat sy menslikheid laat vaar het, as ’n groot gees beskrywe omdat hy deur teenspoed net soveel as deur voorspoed, deur droefheid net soveel as deur blydskap beïnvloed word, ja, soos ’n klip wat deur niks geraak word 906 nie.³⁵ En wat het hulle nou eintlik met so ’n verhewe wysheid bereik? Dit naamlik dat hulle ’n beeld van lydsaamheid³⁶ geteken het wat nog nooit onder die mensdom gevind is nie en ook nie kan bestaan nie. Ja, terwyl hulle ’n te noukeurige en presiese lydsaamheid wil hê, het hulle eerder die werking daarvan uit die mens se lewe weggeneem. Daar is nou ook onder Christene nuwe Stoïsyne,³⁷ vir wie dit ’n ondeug is nie alleen om te sug en te huil nie maar ook om bedroef en onrustig te wees. Hierdie wonderlike leerstellings³⁸ ontstaan oor die algemeen by ledige mense wat hulle eerder besig hou met bespiegelings as met dade en niks anders as sulke wonderlike leerstellings vir ons kan voortbring nie.

Maar met so ’n ysterharde filosofie het ons niks te doen nie, omdat ons Meester en Here dit nie slegs met die Woord nie maar ook met sy voorbeeld veroordeel het. Want Hy het oor sy eie teenslae sowel as oor die van ander gesug en gehuil en sy dissipels ook so geleer. Hy sê: “Die wêreld sal bly wees, maar julle sal treur en huil”.³⁹ En, om te voorkom dat iemand dit as ’n gebrek sou beskou, het Hy sy bedoeling verduidelik en verklaar dat almal wat treur, geluksalig is.⁴⁰ Dit verbaas ’n mens ook nie. Want as alle trane afgekeur word, wat sal dan ons oordeel oor die Here self wees toe trane van bloed uit sy liggaam gedrup het?⁴¹ As enige vorm van vrees as ongeloof gebrandmerk word, hoe sal ons dan sy huiwering beskou waarvan ons lees dat Hy nie maar net effens verslae was nie?⁴² As elke soort treurigheid ons dwars in die krop steek, hoe sal ons dan genoeë neem daarmee dat Hy verklaar dat sy siel tot die dood toe bedroef is?⁴³

9. Эту борьбу с естественным чувством боли, которую ведут верующие, черпая силы в терпении и выдержке, прекрасно описывает св. Павел следующими словами: «Мы отовсюду притесняемы, но не стеснены; мы в отчаянных обстоятельствах, но не отчаиваемся; мы гонимы, но не оставлены; низлагаемы, но не погибаем» (2 Кор 4:8-9). Мы видим, что нести крест не означает быть тупым и бесчувственным, как в прежние времена стоики неумно описывали мужественного человека, равнодушного к неудаче и к успеху, к печали и радости, а точнее - бесчувственного, словно камень. Какал же польза от такой возвышенной мудрости?

Возможно, только в том, что они изобразили карикатуру на терпение, какой никогда не найти среди людей и какой вообще быть не может. Более того, стремясь к совершенному терпению, они отнимали у людей терпение реальное. Однако и теперь среди христиан обнаруживаются люди, которые считают пороком не только стоны и плач, но даже сочувствие и заботу о других. Это дикое мнение почти всегда исходит от людей праздных, которые предпочитают разглагольствования практическим делам, не способны ни на что другое, кроме как на подобные измышления. У нас нет ничего общего с этой суровой и жестокой философией, которую наш Господь Иисус осудил не только словами, но и своим примером. Ибо Он стенал и плакал не только от боли, которую испытывал Сам, но и от жалости к другим, и учил тому же своих учеников. «Вы восплачете и возрыдаете, - говорил Он, - а мир возрадуется; он будет смеяться, а вы - плакать» (Ин 16:20). А чтобы это не считали пороком, Иисус объявляет плачущих блаженными (Мф 5:4). И это неудивительно. Ибо если осуждать всякий плач, то как отнестись к тому, что пот Господа Иисуса был как капли крови (Лк 22:44)? Если всякий страх считать неверием, то как расценить ужас, поразивший Иисуса? Если отвергать скорбь, то что сказать о признании Господа, что его душа скорбит смертельно [Мф 26:38]?

10. Haec eo dicere volui ut pios animos a desperatione revocarem, ne studio patientiae ideo protinus renuntient quod naturalem doloris affectum exuere non possunt. Quod necesse est evenire iis qui ex patientia stuporem, ex homine forti et constanti stipitem faciunt^g. Sanctis enim tolerantiae laudem defert Scriptura, dum ita malorum duritia afflictantur ut non frangantur nec concidant: ita amaritudine punguntur, ut simul perfundantur spirituali gaudio: ita premuntur anxietate, ut Dei consolatione exhilarati respirent. Interim versatur in eorum cordibus illa repugnantia, quod naturae sensus, quae^h sibi sentit adversaⁱ refugit atque horret: pietatis autem affectus ad 169 obedientiam divinae voluntatis etiam per has difficultates contendit. Hanc repugnantiam expressit Dominus quum ita loqueretur Petro, Quum esses iunior, cingebas te, et ambulabas quo libebat. Quum autem senueris, praecinget te alius, et ducet quo non voles^a [Iohan. 21. c. 18]. Non est sane verisimile, Petrum, quum necesse esset glorificare Deum per mortem, invitum ac restitantem eo tractum esse; alioqui parum haberet laudis eius martyrium. Verum utcunque cordis summa alacritate divinae ordinationi pareret, quia tamen humanitatem non exuerat, duplici voluntate distringebatur. Nam dum cruentam illam mortem quam erat obiturus, per se reputabat, eius horrore perculsus, libenter effugisset. Rursum dum succurrebat Dei imperio se ad eam vocari, evicto ac proculcato timore, libenter atque adeo hilariter eam subibat. Hoc ergo studendum est, si Christi discipuli esse volumus, ut tanta Dei observantia atque obedientia imbuantur animi nostri, quae contrarias omnes affectiones domare ac subiugare eius ordinationi queat. Ita fiet ut quocunque vexemur crucis genere, in summis etiam animi angustiis patientiam constanter retineamus. Res enim ipsae adversae habebunt suam asperitatem qua mordeamur. Sic morbo afflicti, et ingemiscemus, et inquietabimur^b, et sanitatem expetemus: sic egestate pressi,^c sollicitudinis et tristitiae aculeis perstringemur: sic ignominiae, contemptus, iniuriae dolore feriemur: sic in funeribus nostrorum debitas naturae lachrymas exolvemus; sed haec semper erit clausula, Atqui Dominus ita voluit; ergo eius voluntatem sequamur. Imo inter ipsas doloris punctiones, inter gemitus et lachrymas, necesse est interveniat haec cogitatio, quae animum ad ea ipsa quorum causa sic afficitur, alacriter ferenda inclinet.

10. J’ay voulu dire ces choses pour retirer tous bons cœurs de desespoir, afin qu’ils ne renoncent point à l’estude de patience, combien qu’ils ne soyent du tout à delivre d’affection naturelle de douleur. Or il convient que ceux qui font de patience stupidité, et d’un homme fort et constant un tronc de bois, perdent courage et se desesperent, quand ils se voudront addonner à patience. L’Escriture au contraire loue les saincts de tolerance, quand ils sont tellement affligez de la dureté de leurs maux, qu’ils n’en sont pas rompus pour defaillir: quand ils sont tellement points d’amertume, qu’ils ont une joye spirituelle avec: quand ils sont tellement pressez d’angoisse, qu’ils ne laissent point de respirer, se resjouissans en la consolation de Dieu. Cependant ceste repugnance se demene en leurs cœurs: c’est que le sens de nature fuit et a en horreur tout ce qui luy est contraire: d’autrepart, l’affection de pieté les tire en obeissance de la volonté de Dieu, par le milieu de ces difficultez. Laquelle repugnance Jesus Christ a exprimée parlant ainsi à sainct Pierre, Quand tu estois jeune, tu te ceignois à ton plaisir, et cheminois où bon te sembloit: quand tu seras vieil, un autre te ceindra, et te meneras où tu ne voudras point (Jean 21:18). Il n’est pas certes vray-semblable que sainct Pierre ayant à glorifier Dieu par la mort, ait esté trainé à ce faire par contreinte et maugré qu’il en eust; autrement son martyre n’auroit pas grand’louange. Neantmoins combien qu’il obtemperast à l’ordonnance de Dieu d’un courage franc et allaigre, pource qu’il n’avoit point despouillé son humanité, il estoit distrait en double volonté. Car quand il reputoit la mort cruelle qu’il devoit souffrir, estant estonné de l’horreur d’icelle, il en fust volontiers eschappé. D’autrepart, quand il consideroit qu’il y estoit appellé par le commandement de Dieu, il s’y presentoit volontiers, et mesme joyeusement, mettant toute crainte sous le pied. Pourtant si nous voulons estre disciples de Christ il nous faut mettre peine que nos cœurs soyent remplis d’une telle reverence et obeissance de Dieu, laquelle puisse domter et subjuguer toutes affections contraires à son plaisir. De là il adviendra qu’en quelque tribulation que nous soyons, en la plus grande destresse de cœur qu’il sera possible d’avoir, nous ne laisserons point de retenir constamment patience: car les adversitez auront tousjours leur aigreur, laquelle nous mordra. Pour laquelle cause, estans affligez de maladie nous gemirons, et nous pleindrons, et desirerons santé: estans pressez d’indigence, nous sentirons quelques aiguillons de perplexité et solicitude. Pareillement l’ignominie, contemnement, et toutes autres injures nous navreront le cœur. Quand il y aura quelcun de nos parens mort, nous rend rons à nature les larmes qui luy sont deues. Mais nous reviendrons tousjours à ceste conclusion: Neantmoins Dieu l’a voulu, suyvons donc sa volonté. Mesme il faut que ceste cogitation intervienne parmy les ponctions de douleur, et larmes et gemissemens, afin de reduire nostre cœur à porter joyeusement les choses desquelles il est ainsi contristé.

10. I have thought proper to mention these things, in order to preserve pious minds from despair; that they may not hastily renounce the study of patience, because they cannot divest themselves of the natural affection of sorrow. This must necessarily be the case with those who degrade patience into insensibility, and a man of fortitude and constancy into a senseless block. For the Scripture applauds the saints for their patience, when they are afflicted with severe calamities, but not broken and overcome by them; when they are bitterly distressed, 637 but are filled at the same time with spiritual joy; when they are oppressed with anxiety, but are revived and exhilarated with Divine consolation. At the same time there is that opposition in their hearts, that the feelings of nature avoid and dread those things which they experience to be inimical to it; but the affection of piety struggles even through these difficulties to obey the Divine will. This opposition the Lord expressed, when he thus addressed Peter: “When thou wast young, thou girdedst thyself, and walkedst whither thou wouldest; but when thou shalt be old, another shall gird thee, and carry thee whither thou wouldest not.”¹⁸⁶⁴ It is not probable that Peter, when he was called to glorify God by his death, was drawn to it with reluctance and resistance; in this case his martyrdom would be entitled to little applause. But however he might submit with the greatest alacrity of heart to the Divine appointment, yet, not having divested himself of human nature, he was distracted by two contrary inclinations. For when he contemplated the bloody death he was about to undergo, stricken with a dread of it, he would gladly have escaped. On the contrary, when he considered that he was called to it by the Divine will, suppressing all fear, he unreluctantly and even cheerfully submitted to it. It must be our study, therefore, if we would be the disciples of Christ, that our minds may be imbued with so great a reverence for God, and such an unreserved obedience to him, as may overcome all contrary affections, and make them submit to his appointments. Thus, whatever kind of affliction we endure, even in the greatest distresses of the mind, we shall constantly retain our patience. For adversity itself will have its stings, with which we shall be wounded. Thus, when afflicted with disease, we shall groan and be disquieted, and pray for the restoration of health; thus, when oppressed with poverty, we shall feel the stings of solicitude and sorrow; thus we shall be affected with the grief of ignominy, contempt, and injury; thus we shall shed the tears due to nature at the funerals of our friends; but we shall always recur to this conclusion, This affliction is appointed by the Lord, therefore let us submit to his will. Even in the agonies of grief, amid groans and tears, there is a necessity for the intervention of this reflection, in order to incline the heart cheerfully to bear those things by which it is so affected.

10. Proved by the testimony and uniform experience of the elect. Also by the special example of the Apostle Peter. The nature of the patience required of us.

I wished to make these observations to keep pious minds from despair, lest, from feeling it impossible to divest themselves of the natural feeling of grief, they might altogether abandon the study of patience. This must necessarily be the result with those who convert patience into stupor, and a brave and firm man into a block. Scripture gives saints the praise of endurance when, though afflicted by the hardships they endure, they are not crushed; though they feel bitterly, they are at the same time filled with spiritual joy; though pressed with anxiety, breathe exhilarated by the consolation of God. Still there is a certain degree of repugnance in their hearts, because natural sense shuns and dreads what is adverse to it, while pious affection, even through these difficulties, tries to obey the divine will. This repugnance the Lord expressed when he thus addressed Peter: “Verily, verily, I say unto thee, When thou wast young, thou girdedst thyself and walkedst whither thou wouldst; but when thou shalt be old, thou shalt stretch forth thy hands, and another shall gird thee; and carry thee whither thou wouldest not,” (John 21:18). It is not probable, indeed, that when it became necessary to glorify God by death he was driven to it unwilling and resisting; had it been so, little praise would have been due to his martyrdom. But though he obeyed the divine ordination with the greatest alacrity of heart, yet, as he had not divested himself of humanity, he was distracted by a double will. When he thought of the bloody death which he was to die, struck with horror, he would willingly have avoided it: on the other hand, when he considered that it was God who called him to it, his fear was vanquished and suppressed, and he met death cheerfully. It must therefore be our study, if we would be disciples of Christ, to imbue our minds with such reverence and obedience to God as may tame and subjugate all affections contrary to his appointment. In this way, whatever be the kind of cross to which we are subjected, we shall in the greatest straits firmly maintain our patience. Adversity will have its bitterness, and sting us. When afflicted with disease, we shall groan and be disquieted, and long for health; pressed with23poverty, we shall feel the stings of anxiety and sadness, feel the pain of ignominy, contempt, and injury, and pay the tears due to nature at the death of our friends: but our conclusion will always be, The Lord so willed it, therefore let us follow his will. Nay, amid the pungency of grief, among groans and tears this thought will necessarily suggest itself and incline us cheerfully to endure the things for which we are so afflicted.

10. Dit heb ik willen zeggen met het doel om vrome gemoederen van wanhoop af te houden, opdat ze niet het streven naar lijdzaamheid terstond daarom laten varen, omdat ze de natuurlijke aandoening van smart niet van zich kunnen doen. Dat moet hun overkomen, die van lijdzaamheid ongevoeligheid en van een krachtig en standvastig man een blok hout maken. Want de Schrift prijst de heiligen van wege hun vermogen om te verdragen, wanneer ze zo door de hardheid der rampen aangetast worden, dat ze niet worden gebroken of bezwijken, wanneer ze zo door bitterheid worden gewond, dat ze tegelijkertijd overgoten worden met een geestelijke blijdschap; wanneer ze zo door angst gedrukt worden, dat ze door Gods vertroosting opgebeurd, weer adem scheppen. Intussen bevindt zich in hun harten die tweestrijd, dat hun natuurlijk gevoel de dingen, die het gevoelt als tegen zich ingaande, ontvlucht en vreest; maar dat hun vrome gezindheid ook temidden van deze moeilijkheden streeft naar de gehoorzaamheid aan de wil Gods. Deze tweestrijd heeft de Here uitgedrukt, toen Hij zo sprak tot Petrus (Joh. 21:18) "Toen gij jonger waart, gorddet gij u zelf, en wandeldet, alwaar gij wildet; maar wanneer gij oud zult geworden zijn, zal een ander u gorden, en brengen, waar gij niet wilt." Het is zeker niet waarschijnlijk, dat Petrus, toen hij door de dood God verheerlijken moest, onwillig en tegenstrevend daartoe gesleurd is, want dan zou zijn martelaarschap weinig lof verdienen. Maar ook al gehoorzaamde hij met de grootste vurigheid des harten aan Gods ordinantie, zo werd hij toch, omdat hij zijn menselijkheid niet had afgelegd, door tweeërlei wil uiteengerukt. Want toen hij die wrede dood, die hij ondergaan zou, op zichzelf overwoog, zou hij gaarne, door de gruwelijkheid daarvan verschrikt, ontvlucht zijn. Maar toen hem aan de andere kant in de gedachte kwam, dat hij door Gods bevel tot die dood geroepen werd, overwon en vertrad hij die vrees, en onderging hem gaarne, ja zelfs met blijmoedigheid. Hierop moeten wij ons dus toeleggen, indien wij Christus' discipelen willen zijn, dat onze harten vervuld worden met een zo grote eerbied en gehoorzaamheid jegens God, dat die alle daartegen strijdende neigingen kunnen bedwingen en onderwerpen aan zijn ordinantie. Zo zal het geschieden, dat, door welke soort van kruis wij ook gekweld worden, wij ook in de grootste benauwdheden der ziel standvastig de lijdzaamheid behouden. Want de tegenspoeden zelf zullen hun scherpte hebben, waardoor wij worden gekweld. Zo zullen wij, getroffen door ziekte, zuchten en verontrust worden en gezondheid begeren; zo zullen wij, gedrukt door armoede door de prikkels der bekommerdheid en droefheid worden gewond; zo zullen wij door de smart van smaad, verachting en onrecht worden geslagen; zo zullen wij bij de dood van de onzen de aan de natuur verschuldigde tranen betalen. Maar dit zal altijd het slot zijn: Maar de Here heeft het zo gewild, laat ons dus zijn wil volgen. Ja zelfs temidden van de pijn der smart, van zuchtingen en tranen, moet deze gedachte opkomen, opdat ze het gemoed er toe moge neigen, dat het juist datgene blijmoedig draagt, waardoor het zulke aandoeningen ondergaat.

10. Wirklicher Schmerz und wirkliche Geduld im Kampf miteinander

Was ich eben gesagt habe, das war dazu bestimmt, um fromme Herzen vor der Verzweiflung zurückzuhalten, damit sie nicht jedes Trachten nach der Geduld gänzlich fahren lassen, weil sie doch das natürliche Schmerzempfinden nicht ablegen können. Denn wenn einer aus der Geduld Empfindungslosigkeit, aus einem tapferen und standhaften Menschen einen Klotz macht, dann muß ihm solche Verzweiflung notwendig zustoßen! Die Schrift nämlich erteilt den Heiligen das Lob der Geduld dann, wenn sie von der Härte der Not angefochten werden und doch darüber nicht zerbrechen und zu Boden fallen, wenn die Bitterkeit sie quält und sie dennoch von geistlicher Freude erfüllt sind, wenn die Angst sie bedrückt und sie dennoch aufatmen, weil Gottes Trost sie fröhlich macht. Unterdessen ist in ihrem Herzen ein harter Widerstreit lebendig: ihr natürliches Empfinden flieht und scheut sich vor dem, von dem es fühlt, daß es ihm zuwider geht, die fromme Gesinnung dagegen dringt auch durch diese Schwierigkeiten hindurch zum Gehorsam gegen Gottes Willen. Diesen Widerstreit hat der Herr zum Ausdruck gebracht, als er zu Petrus sprach: „Da du jünger warst, gürtetest du dich selbst und wandeltest, wohin du wolltest. Wenn du aber alt wirst, ... wird ein anderer dich gürten und führen, wohin du nicht willst“ (Joh. 21,18). Es ist nicht anzunehmen, daß sich Petrus, wenn es nötig war, Gott durch den Tod zu verherrlichen, widerwillig und widerstrebend hätte zum Sterben schleppen lassen; sonst verdiente sein Martyrium wenig Lob. Aber obwohl er auch mit der größten Freudigkeit seines Herzens der göttlichen Weisung gehorchte, so hatte er doch seine menschliche Art nicht abgelegt, und deshalb wurde er von einem zwiespältigen Willen auseinandergezerrt. Betrachtete er jenen blutigen Tod, den er erleiden sollte, an und für sich, so überwältigte ihn das Grausen vor ihm, und er wäre ihm gern entflohen. Bedachte er aber auf der anderen Seite, daß ihn Gottes Befehl in jenes Sterben hineinrief, so war die Furcht besiegt und zu Boden getreten, und er nahm den Tod gern und fröhlich auf sich. Wollen wir also Christi Jünger sein, so müssen wir danach trachten, in unserem Herzen von solcher Ehrerbietung, solchem Gehorsam gegen Gott erfüllt zu werden, daß alle widerstrebenden Regungen dadurch gezähmt und ihrer Herrschaft unterworfen werden können. So wird es dazu kommen, daß wir auch in den größten Ängsten des Herzens standhaft an der Geduld festhalten - was für Kreuz uns auch quälen mag! Denn das Unglück selber wird immer seine Härte haben, die uns peinigt. Ficht uns Krankheit an, so 461 werden wir seufzen und unruhig werden und nach Heilung begehren, drückt uns Armut, so wird uns der Stachel der Sorge und der Traurigkeit peinigen, ebenso werden wir bei Schmach, Verachtung und Unrecht Schmerz empfinden, wir werden beim Tode unserer Lieben, wie es die Natur erfordert, bittere Tränen weinen - aber der Schluß wird immer sein: Der Herr hat es so gewollt, deshalb wollen wir seinem Willen folgen. Ja, mitten unter der Pein des Schmerzes, unter Seufzen und Tränen muß doch immer wieder dieser Gedanke in uns aufkommen, der unser Herz dazu geneigt macht, eben das freudig zu tragen, um des willen es sich so ängstigen läßt!

10. 907 Daar is wel ’n tweestryd tussen die gelowige se natuurlike gevoel vir droefheid en sy vroom gesindheid om God te gehoorsaam

Ek wou hierdie dinge sê om godvrugtige gemoedere van wanhoop af weg te hou, sodat hulle nie hulle ywer vir lydsaamheid onmiddellik laat vaar omdat hulle nie by magte is om die natuurlike gevoel van droefheid af te weer nie. Dit is iets wat noodwendig moet gebeur met mense wat lydsaamheid in gevoelloosheid omsit en van ’n moedige en standvastige man ’n boomstomp maak.⁴⁴ Die Skrif prys die heiliges trouens vir hulle verdraagsaamheid wanneer hulle so deur die ongenaakbaarheid van hulle teenspoed getreiter word dat hulle nie gebreek word of beswyk nie, en so deur die bitterheid daarvan gepynig word dat hulle terselfdertyd met geestelike blydskap oorstroom word; so deur angs verdruk word dat hulle weer asem skep wanneer hulle deur God se vertroosting verbly is. Intussen is daar die tweespalt in hulle harte, naamlik dat die natuurlike gevoel wat hulle ervaar, teenspoed ontwyk en daarvan terugdeins; en die gevoel van godsvrug, wat selfs onder hierdie moeilikhede stry om God se wil te gehoorsaam. Die Here het hierdie tweespalt tot uitdrukking gebring toe Hy vir Petrus gesê het: “Toe jy jonger was, het jy jouself gegord en gegaan waar jy wou.⁴⁵ Maar wanneer jy oud geword het, sal iemand anders jou gord en bring waar jy nie wil wees nie”.⁴⁶ Dit is in elk geval onwaarskynlik dat Petrus, toe hy God met sy dood moes verheerlik, teen sy sin en terwyl hy hom daarteen verset het, getrek is om dit te doen - andersins sou sy martelaarskap weinig grond vir lof gehad het. Al sou Hy trouens met die grootste vurigheid van sy 908 hart God se beskikking gehoorsaam het, is Hy nogtans deur sy wil wat op twee gedagtes gehink het, verskeur omdat Hy nie van sy menswees ontslae was nie. Want toe Hy oor die bloedige dood wat Hy moes ondergaan, nagedink het, was Hy verslae van skrik daarvoor, en Hy sou dit met graagte ontwyk het. Toe dit Hom aan die ander kant te binne geskiet het dat Hy deur ’n bevel van God tot die dood geroep word, het Hy sy vrees oorwin en dit vernietig en met graagte en so met blymoedigheid die dood tegemoet gegaan.

As ons Christus se dissipels wil wees, moet ons ons dus daarop toelê dat ons gemoed met so ’n groot eerbied vir en gehoorsaamheid aan God deurdrenk word dat dit in staat is om alle teenstrydige gevoelens te oorwin en hom aan sy beskikking te onderwerp. Die gevolg daarvan sal wees dat, deur watter soort kruis ons ook al geteister word, ons nogtans selfs in die grootste benoudheid van ons siele ons lydsaamheid standvastig sal behou. Teenspoed sal trouens altyd eie bitterheid hê om aan ons te knaag. So sal ons wel deur siekte geteister word, daaroor sug en onrustig wees en na gesondheid hunker. So sal ons deur armoede geknel en deur prikkels van onrus en droefheid aan bande gelê word. So sal ons deur die smart van skande, veragting en verontregting getref word. So sal ons by die grafte van geliefdes trane wat ons van nature verskuldig is, stort. Dit sal egter altyd die einde wees. Dit was tog die wil van die Here; laat ons sy wil dus gehoorsaam. Ja, te midde van die pyn van droefheid, te midde van versugtinge en trane moet hierdie gedagte by ons opkom om ons gemoed daartoe te neig om juis daardie teenslae ter wille waarvan dit so geteister word, blymoedig te verdra.

10. Мне захотелось объяснить эти вещи с целью избавить всех добросердечных людей от отчаяния, дабы они не отказывались от упражнений в терпении, хотя им и не дано освободиться от естественного чувства боли. Бывает, что те, кто считает терпение глупостью, а сильного и стойкого человека бревном, теряют мужество и впадают в отчаяние именно тогда, когда хотят проявить терпение. Писание же, напротив, особенно хвалит святых за терпеливость в случаях, когда они измучены до предела, но не впадают в отчаяние; когда сама безмерная горечь становится для них духовной радостью; когда они измучены тяготами, под бременем которых невозможно свободно вздохнуть, однако радуются утешению Бога. Между тем они томятся противоречием: с одной стороны, природный разум страшится и избегает всего, что с ним не согласно; с другой стороны, чувство благочестия влечёт их к послушанию Божьей воле даже посреди тягот и трудностей.

Это противоречие выразил Иисус Христос, обращаясь к св. Петру: «Когда ты был молод, то препоясывался сам и ходил, куда хотел; а когда состаришься, то ... другой препояшет тебя и поведёт, куда не хочешь» (Ин 21:18). Невозможно поверить, что св. Петр, которому предстояло своею смертью прославить Бога, был влеком к ней против своей воли, по принуждению, - в таком случае его мученичество не заслуживало бы особенной похвалы. Тем не менее, хотя он повиновался велению Бога со свободной и мужественной радостью, но, не лишённый чисто человеческих свойств, как бы разрывался между двумя волями. Думая о предстоящей ему жестокой смерти, он не мог не страдать от её ужаса и охотно бы её избежал. При этом, однако, сознавая, что призван к ней Божьим повелением, он столь же охотно и радостно принял её, преодолев всякий страх.

Поэтому, если мы желаем быть учениками Христа, нам нужно приложить усилия к тому, чтобы наши сердца наполнились таким почтением к Богу и послушанием Ему, которые способны укротить и подчинить себе любые чувства, противоречащие Божьей воле. Тогда при любом обрушившемся на нас несчастье, в самом тяжёлом сердечном сокрушении, какое только возможно, мы ни на минуту не утратим терпения. Ведь каждое несчастье имеет своё особенное жало. Поэтому, страдая от болезни, мы будем стенать и жаловаться и жаждать выздоровления; угнетённые нуждой, мы почувствуем уколы беспокойства и озабоченности; бесчестие, обиды и оскорбления ранят наше сердце. Когда умрёт кто-то из наших близких, мы, повинуясь природе, прольём приличествующие этому слёзы. Но мы будем постоянно возвращаться к мысли: этого захотел Бог, так что последуем его воле. Более того, необходимо, чтобы эта мысль возникала в моменты приступов боли, слёз и стонов, дабы побудить наши сердца спокойно переносить испытания, которыми оно опечалено.

11. Quoniam autem praecipuam crucis tolerandae rationem a divinae voluntatis consideratione sumpsimus, paucis definiendum est quid inter philosophicam ac Christianam patientiam intersit. Equidem paucissimi ex philosophis eo rationis conscenderunt ut manu Dei nos exerceri per afflictiones intelligerent, et Deo hac in parte obtemperandum censerent; sed illi quoque ipsi non aliam afferunt rationem, nisi quia ita necesse sit¹. Quid autem istud^d est dicere nisi cedendum esse Deo, quia frustra contendas obluctari? Nam si Deo tantum paremus quia necesse est: si evadere liceat, parere desinemus. Scriptura autem 170 longe aliud in voluntate Dei considerare iubet, nempe iustitiam primum et aequitatem: deinde salutis nostrae curam. Huiusmodi ergo ad patientiam sunt Christianae exhortationes. Sive paupertas, sive exilium, sive carcer, sive contumelia, sive morbus, sive orbitas, seu quid aliud simile nos cruciat, cogitandum nihil istorum accidere nisi nutu ac providentia Dei^a. Porro^b ipsum nihil nisi iustissimo ordine agere. Quid enim? Annon innumera ac quotidiana nostra delicta promerentur severius ac gravioribus ferulis castigari quam quae nobis ab eius clementia infliguntur? Annon aequissimum est carnem nostram domari, et veluti iugo assuefieri, ne libidinose pro suo ingenio ferociat? annon digna est iustitia et veritas Dei cuius causa laboremus? Quod si indubia Dei aequitas in afflictionibus apparet, non possumus sine iniquitate vel obmurmurare vel obluctari. Non audimus iam illam frigidam cantionem, Cedendum quia necesse est: sed vividam ac plenam efficaciae praeceptionem, Obtemperandum, quia resistere nefas est; Patienter ferendum^c, quoniam impatientia sit adversus Dei iustitiam contumacia. Iam vero quia illud demum amabile nobis est quod saluti ac bono esse nobis agnoscimus, hac etiam parte consolatur nos optimus Pater, dum asserit, se eo ipso quod nos cruce affligit, saluti nostrae consulere. Quod si salutares nobis tribulationes esse constat, cur non grato placidoque animo eas susciperemus? Quare eas patienter ferendo non succumbimus necessitati, sed bono nostro acquiescimus^d. Istae, inquam, cogitationes faciunt, ut quantum animi nostri contrahuntur in cruce, naturali acerbitatis sensu, tantum spirituali laetitia diffundantur. Unde et gratiarum actio sequitur, quae nulla sine gaudio esse potest. Quod si laus Domini, et gratiarum actio nonnisi ab hilari laetoque pectore emanare potest: nihil autem est quod eam interpellare in nobis debeat: hinc apparet quam necessarium sit, crucis amaritudinem spirituali gaudio temperari.

11. Pource que nous avons prins la principale raison de bien tolerer la croix, de la consideration de la volonté de Dieu: il faut brievement definir quelle difference il y a entre la patience Chrestienne et philosophique. Il y a eu bien peu de Philosophes qui soyent montez si haut, que d’entendre les hommes estre exercitez de la main de Dieu par afflictions, et pourtant, qu’en cest endroit il nous faut obtemperer à sa volonté. Mais encores ceux qui sont venus jusques là, n’amenent point d’autre raison, sinon pource qu’il est necessaire. Or qu’est cela dire autre chose, sinon qu’il faut ceder à Dieu, pource qu’en vain on s’efforceroit d’y resister? Car si nous obeissons à Dieu seulement pource qu’il est necessaire, quand nous pourrons fuir, nous cesserons de luy obeir. Mais l’Escriture veut bien que nous considerions autre chose en la volonté de Dieu: assavoir premierement sa justice et equité, puis apres le soin qu’il a de nostre salut. Pourtant les exhortations Chrestiennes sont telles: Soit que povreté, ou bannissement, ou prison, ou contumelie, ou maladie, ou perte de parens, ou autre adversité nous tourmente, nous avons à penser que rien de ces choses n’advient sinon par le vouloir et providence du Seigneur: davantage, qu’iceluy ne fait rien sinon d’une justice bien ordonnée. Car quoy? les pechez que nous commettons journellement, ne meritent-ils pas d’estre chastiez plus asprement cent mille fois et de plus grande severité, que n’est celle dont il use? N’est-ce pas bien raison que nostre chair soit domtée, et comme accoustumée au joug, à ce qu’elle ne s’esgare point en intemperance selon que sa nature porte? La justice et verité de Dieu ne sont-elles pas bien dignes que nous endurions pour elles? Si l’equité de Dieu apparoist evidemment en toutes noz afflictions, nous ne pouvons sans iniquité murmurer ne rebeller. Nous n’oyons pas icy ceste froide chanson des Philosophes, qu’il se faille submettre d’autant qu’il est necessaire: mais une remonstrance vive et pleine d’efficace, qu’il faut obtemperer, pour ce qu’il n’est licite de resister, qu’il faut prendre patience, pource qu’impatience est contumace contre la justice de Dieu. Or pource qu’il n’y a rien qui nous soit droitement amiable, sinon ce que nous cognoissons nous estre bon et salutaire, le Pere de misericorde nous console aussi bien en cest endroit, affermant qu’en ce qu’il nous afflige par croix, il pourvoit à nostre salut. Que si les tribulations nous sont salutaires, pourquoy ne les recevrons-nous d’un cœur paisible et non ingrat? Parquoy en les endurant patiemment nous ne succombons point à la necessité, mais acquiesçons à nostre bien. Ces considerations, dy-je, feront qu’autant que nostre cœur est enserré en la croix par l’aigreur naturelle d’icelle, d’autant il sera dilaté de joye spirituelle. De là aussi s’ensuyvra action de graces, laquelle ne peut estre sans joye. Or si la louange du Seigneur et action de graces, ne peut sortir que d’un cœur joyeux et allaigre, et neantmoins ne doit estre empeschée par rien du monde, de là il appert combien il est necessaire que l’amertume qui est en la croix soit temperée de joye spirituelle.

11. But as we have deduced the principal reason for bearing the cross from a consideration of the Divine will, we must briefly point out the difference between philosophical and Christian patience. For very few of the philosophers have risen to such an eminence of reason, as to perceive that we are 638 exercised with afflictions by the Divine hand, and to conclude that God ought to be obeyed in these occurrences; and even those who have gone to this length, adduce no other reason, than because it is necessary. What is this but saying, that we must submit to God, because it were in vain to contend against him? For if we obey God only from necessity, if it were possible to escape from him, our obedience would cease. But the Scripture enjoins us to consider the Divine will in a very different point of view; first, as consistent with justice and equity; secondly, as directed to the accomplishment of our salvation. Christian exhortations to patience, then, are such as these: Whether we are afflicted with poverty, or exile, or imprisonment, or reproach, or disease, or loss of relatives, or any other similar calamity, we must reflect that none of these things happen without the appointment and providence of God; and, moreover, that he does nothing but with the most systematic justice. Do not our innumerable and daily transgressions deserve more severe and grievous chastisements than those which his clemency inflicts on us? Is it not highly reasonable that our flesh should be subdued, and as it were accustomed to the yoke, lest it should break out, according to its propensities, into lawless excesses? Are not the righteousness and truth of God worthy of our labours on their account? But if the equity of God evidently appears in our afflictions, we cannot without iniquity either murmur or resist. We no longer hear that frigid maxim of the philosophers, We must submit to necessity; but a lesson lively and full of efficacy, We must obey, because it is unlawful to resist: we must patiently suffer, because impatience is a rebellious opposition to the justice of God. Because nothing is really amiable to us but what we know to be conducive to our benefit and salvation, our most merciful Father affords us consolation also in this respect, by declaring, that even in afflicting us with the cross, he promotes our salvation. But if it be evident that tribulations are salutary for us, why should we not endure them with grateful and placid hearts? In patiently bearing them, therefore, we do not submit to necessity, but acquiesce in our own benefit. The effect of these considerations is, that in proportion as our minds are oppressed under the cross with the natural sense of affliction, so greatly are they dilated with spiritual joy. This is attended also by thanksgiving, which cannot be without joy. But if praise and thanksgiving to the Lord can only proceed from a cheerful and joyful heart,—and there is nothing which ought to repress these emotions within us,—this shows how necessary it is that the bitterness of the cross should be tempered with spiritual joy.

11. Distinction between the patience of Christians and philosophers. The latter pretend a necessity which cannot be resisted. The former hold forth the justice of God and his care of our safety. A full exposition of this difference.

But since the chief reason for enduring the cross has been derived from a consideration of the divine will, we must in few words explain wherein lies the difference between philosophical and Christian patience. Indeed, very few of the philosophers advanced so far as to perceive that the hand of God tries us by means of affliction, and that we ought in this matter to obey God. The only reason which they adduce is, that so it must be. But is not this just to say, that we must yield to God, because it is in vain to contend against him? For if we obey God only because it is necessary, provided we can escape, we shall cease to obey him. But what Scripture calls us to consider in the will of God is very different, namely, first justice and equity, and then a regard to our own salvation. Hence Christian exhortations to patience are of this nature, Whether poverty, or exile, or imprisonment, or contumely, or disease, or bereavement, or any such evil affects us, we must think that none of them happens except by the will and providence of God; moreover, that every thing he does is in the most perfect order. What! do not our numberless daily faults deserve to be chastised, more severely, and with a heavier rod than his mercy lays upon us? Is it not most right that our flesh should be subdued, and be, as it were, accustomed to the yoke, so as not to rage and wanton as it lists? Are not the justice and the truth of God worthy of our suffering on their account?¹ But if the equity of God is undoubtedly displayed in affliction, we cannot murmur or struggle against them without iniquity. We no longer hear the frigid cant, Yield, because it is necessary; but a living and energetic precept, Obey, because it is unlawful to resist; bear patiently, because impatience is rebellion against the justice of God. Then as that only seems to us attractive which we perceive to be for our own safety and advantage, here also our heavenly Father consoles us,by the assurance, that in the very cross with which he afflicts us he provides for our salvation. But if it is clear that tribulations are salutary to us, why should we not receive them with calm and grateful minds? In bearing them patiently we are not submitting to necessity but resting satisfied with our own good. The effect of these thoughts is, that to whatever extent our minds are contracted by the bitterness which we naturally feel under the cross, to the same extent will they be expanded with spiritual joy. Hence arises thanksgiving, which cannot exist unless joy be felt. But if the praise of the Lord24and thanksgiving can emanate only from a cheerful and gladdened breasts and there is nothing which ought to interrupt these feelings in us, it is clear how necessary it is to temper the bitterness of the cross with spiritual joy.

11. En aangezien wij de voornaamste reden om het kruis te dragen genomen hebben uit de beschouwing van de wil Gods, moeten wij met weinige woorden het onderscheid vaststellen tussen de wijsgerige en de Christelijke lijdzaamheid. Ongetwijfeld zijn zeer weinigen van de wijsgeren tot dat inzicht opgeklommen, dat ze begrepen, dat wij door de hand Gods door de verdrukkingen geoefend worden, en van oordeel waren, dat God in dit opzicht gehoorzaamd moet worden. Maar zelfs ook die brengen geen andere reden aan, dan deze, dat het noodzakelijk zo moet. Maar wat betekent dat anders dan dat men moet wijken voor God, omdat men tevergeefs zich inspant om tegen Hem te strijden? Want indien wij God slechts gehoorzamen, omdat het moet, zullen wij ophouden te gehoorzamen, wanneer we er aan kunnen ontkomen. Maar de Schrift beveelt op iets geheel anders in Gods wil te letten, namelijk in de eerste plaats op zijn rechtvaardigheid en billijkheid en vervolgens op de zorg voor onze zaligheid. Dus zijn de Christelijke opwekkingen tot lijdzaamheid van de volgende aard. Hetzij armoede, hetzij ballingschap, hetzij gevangenschap, hetzij smaad, hetzij ziekte, hetzij verlies van dierbaren, hetzij iets anders dergelijks ons kwelt, wij moeten bedenken, dat niets van die dingen ons overkomt zonder de wil en de voorzienigheid Gods, en verder, dat Hij niets doet zonder een zeer rechtvaardige besturing. Immers, verdienen onze ontelbare, dagelijkse zonden niet ernstiger en met zwaarder roeden gekastijd te worden, dan die zijn, waarmede wij door zijn zachtmoedigheid geslagen worden ? Is het niet volkomen billijk, dat ons vlees getemd en als het ware aan het juk gewend wordt, opdat het niet in overeenstemming met zijn aard naar willekeur woedt? Is de gerechtigheid en de waarheid Gods niet waardig, dat wij om harentwil lijden? Indien de ontwijfelbare gerechtigheid Gods in verdrukkingen zich vertoont, kunnen wij niet zonder ongerechtigheid daartegen murmureren of strijden. Wij horen dan niet die laffe deun: men moet wijken, omdat het moet, maar een bevel, dat levendig en vol van werkdadigheid is, namelijk: men moet gehoorzamen, omdat het ongeoorloofd is zich te verzetten; men moet lijdzaam dragen, omdat onlijdzaamheid wederspannigheid is tegen Gods gerechtigheid. Verder omdat slechts dat liefelijk voor ons is, waarvan wij bekennen, dat het ons ten goede en tot zaligheid is, troost ons de zeer goede Vader ook in dat opzicht, doordat Hij verklaart, dat Hij juist daardoor, dat Hij ons het kruis oplegt, zorgt voor onze zaligheid. Indien vaststaat, dat de verdrukkingen voor ons heilzaam zijn, waarom zouden wij ze dan niet met dankbaar en kalm gemoed op ons nemen? En daarom, wanneer we ze lijdzaam dragen, zwichten we niet voor de noodzaak, maar berusten wij in wat goed voor ons is. Deze overdenkingen, zeg ik, maken, dat onze harten evenzeer door een geestelijke blijdschap worden ontspannen, als ze in het kruis door het natuurlijk besef van bitterheid worden gedrukt. En daaruit volgt de dankzegging, die er zonder vreugde niet kan zijn. Indien de lof des Heren en de dankzegging slechts uit een vrolijk en blij hart kan voortkomen, en er niets is, dat ze in ons mag verhinderen, dan blijkt hieruit hoe nodig het is, dat de bitterheid des kruises door geestelijke vreugde wordt verzoet.

11. Die Geduld nach philosophischem und christlichem Verständnis

Den besten Weg aber, das Kreuz geduldig zu ertragen, finden wir dann, wenn wir Gottes Willen betrachten. Deshalb muß ich noch mit kurzen Worten klarstellen, was für ein Unterschied zwischen der philosophischen und der christlichen Geduld besteht. Denn es sind wahrlich unter den Philosophen nur ganz wenige zu solcher Einsicht gelangt, daß sie erkannten: in der Trübsal werden wir durch Gottes Hand geübt, und daß sie zu dem Urteil kamen, man müsse in diesem Stück Gott Gehorsam leisten. Aber selbst diese führen als Ursache nur die Auskunft an, es sei nun einmal so notwendig. Das heißt aber nun nichts anderes, als daß man behauptet: wir müssen Gott nachgeben, weil es nun einmal vergebens wäre, gegen ihn anzukämpfen. Denn wenn wir Gott bloß gehorchen, weil es notwendig ist, so hat unser Gehorsam ein Ende, wenn wir einmal entrinnen können. Die Schrift dagegen heißt uns, etwas ganz anderes am Willen Gottes ins Auge zu fassen, nämlich zunächst seine Gerechtigkeit und Billigkeit und dann auch seine Sorge um unser Heil. In diesem Sinne sind also die christlichen Ermahnungen zur Geduld zu verstehen. Ob uns nun Armut plagt oder Verbannung oder Gefangenschaft oder Schmach oder Krankheit oder der Verlust unserer Lieben oder sonst etwas dergleichen: immer sollen wir bedenken, daß uns nichts von alledem begegnen kann ohne den Willen und die Vorsehung Gottes. Weiter müssen wir aber im Auge behalten, daß er stets nur nach völlig gerechter Ordnung handelt. Wieso nun - verdienen nicht unsere unzähligen und tagtäglichen Missetaten strenger und mit härteren Ruten gestraft zu werden, als er sie uns in seiner Güte zu fühlen gibt? Ist es nicht durchaus billig, daß unser Fleisch gebändigt und ins Joch gespannt wird, damit es nicht nach seiner Art in wilder Gier seinen Übermut treibe? Ist Gottes Gerechtigkeit und Wahrheit etwa nicht wert, daß wir um ihretwillen Not leiden? In unseren Trübsalen wird doch Gottes unbezweifelbare Gerechtigkeit kund, und deshalb können wir nicht murren oder uns widersetzen, ohne damit ungerecht zu werden. Jetzt hören wir schon nicht mehr jenes frostige Gerede: Man muß Gott weichen, weil es nun einmal notwendig ist. Nein, wir vernehmen eine lebendige und wirksame Weisung: Wir sollen gehorchen, weil es vor Gott unrecht ist, zu widerstreben; wir müssen es geduldig tragen, weil Ungeduld Widerspenstigkeit gegen Gottes Gerechtigkeit ist.

Nun ist uns aber nur das lieblich, wovon wir wissen, daß es zu unserem Heil und zu unserem Besten dient. Deshalb reicht uns unser lieber Vater auch an diesem Stück seinen Trost dar, indem er uns sagt, daß er eben durch das Kreuz, welches er uns zu tragen gibt, für unser Heil sorgt. Wenn es nun aber feststeht, daß unsere Bedrängnisse uns heilsam sind, weshalb sollten wir sie dann nicht mit dankbarem und friedsamem Herzen auf uns nehmen? Wenn wir sie also geduldig erleiden, so unterliegen wir nicht einer Notwendigkeit, sondern beruhigen uns bei dem, was uns gut ist. Solche Gedanken, meine ich, machen trotz allem das Herz in geistlicher Freude weit, so sehr es sich auch unter dem Kreuz aus dem natürlichen Empfinden der Bitterkeit heraus zusammengepreßt hat! Daraus ergibt sich denn auch die Danksagung, die nicht ohne Freude sein kann. Das Lob des Herrn und die Dankbarkeit gegen ihn kann nur aus einem freudigen, fröhlichen Herzen kommen; und es gibt nun gar nichts, was diesem Lobpreis Eintrag tun dürfte. Daraus wird ersichtlich, wie notwendig es ist, daß die Bitterkeit des Kreuzes durch geistliche Freude gemildert werde.

11. Die onderskeid tussen wysgerige en Christelike lydsaamheid

Omdat ons egter die belangrikste rede om ons kruis te dra uit die oorweging van God se wil geput het, moet ons in ’n paar woorde beskryf wat die verskil tussen filosowe en Christene se lydsaamheid is. ’n Baie klein handjie vol filosowe het in elk geval tot die redelike afleiding gekom om te verstaan dat ons deur verdrukkinge deur God se hand beproef word en dat ons in hierdie opsig aan God gehoorsaam moet wees, maar hulle voer ook as rede daarvoor slegs aan dat dit noodwendig so moet wees.⁴⁷ Maar wat beteken dit anders as om te sê dat ons voor God moet swig omdat ’n mens hom verniet inspan om Hom te weerstaan? Want as ons God slegs gehoorsaam omdat dit so moet wees, sal ons ophou om Hom te gehoorsaam as ons net daarvan kan wegkom. Die Skrifbeveel ons egter om iets heel anders in God se wil te bemerk, naamlik 909 ten eerste sy regverdigheid en billikheid en ten tweede sy besorgdheid oor ons saligheid.

Christelike aansporings tot lydsaamheid is dus van so ’n aard dat selfs al sou armoede, ballingskap, gevangenis of smaad, siekte of verlies van dierbares of iets soortgelyks ons teister, ons nogtans moet dink dat niks daarvan met ons gebeur het anders as deur die wil en voorsienigheid van God nie.⁴⁸ Verder moet ons daaraan dink dat Hy niks anders as volgens sy uiters regverdige beskikking doen nie.⁴⁹ Hoe dan so? Verdien ons talryke en daaglikse oortredings dan nie om strenger en met harder slae gestraf te word as die waarmee ons deur sy goedertierenheid gestraf word nie? Is dit nie uiters billik dat ons vlees getem en so aan sy juk gewoond gemaak word dat dit nie teuelloos volgens sy eie geaardheid voortwoed nie? Verdien God se geregtigheid en waarheid nie dat ons daarvoor swaarkry nie? As God se ontwyfelbare geregtigheid dan in ons verdrukkinge na vore kom, kan ons nie sonder onreg daarteen murmureer of ons daarteen verset nie.

Nou luister ons nie meer na hulle⁵⁰ kil liedjie dat ons moet swig net omdat ons moet nie, maar ons hoor ’n bevel wat lewendig en kragtig is, naamlik dat ons gehoorsaam moet wees omdat ons Hom nie mag weerstaan nie. Ons moet ons verdrukking geduldig verdra, omdat ongeduld versmading van God se geregtigheid is. Nou erken ons inderdaad dat dit wat tot ons saligheid en voordeel strek, eintlik inderdaad vir ons aangenaam is.Daarom vertroos ons goedertieren Vader ons ook in hierdie opsig wanneer Hy verklaar dat Hy juis in die kruis waarmee Hy ons teister, ons saligheid ter harte neem. As dit dan duidelik is dat ons verdrukkings vir ons tot heil is, waarom sou ons dit dan nie met dankbaarheid en kalmte aanvaar nie? Wanneer ons dit geduldig verdra, swig ons nie voor noodsaak nie, maar ons berus daarin dat dit tot ons voordeel is.

Ek herhaal: hierdie gedagtes veroorsaak dat ons harte net soveel deur geestelike blydskap oorstroom word as wat dit deur ons natuurlike ervaring van die bitterheid in die kruis saamgetrek word. Daaruit volg ook dankbetoon wat nie sonder blydskap kan wees nie. As die lof aan die Here en dankbetoon slegs uit ’n blymoedige en vrolike hart kan kom, is daar egter niks wat dit in ons moet verhinder nie. Hieruit blyk hoe 910  noodsaaklik dit is om die bitterheid van die kruis met geestelike blydskap te temper.⁵¹

11. Поскольку, ища основной довод в пользу несения креста, мы приняли волю Бога, необходимо кратко определить, в чём состоит различие между терпением христиан и философов. Очень немногие философы достигли высоты понимания того, что Бог своею рукой испытывает человека в несчастьях и поэтому нам следует покоряться его воле. Но даже понявшие это не приводят иной причины такого положения, кроме необходимости. Не означает ли это, что Богу следует уступать только потому, что сопротивление бесполезно? Ибо если мы повинуемся Ему лишь по причине необходимости, то, когда этого можно избежать, мы перестаём повиноваться. Но Писание велит, чтобы в воле Бога мы видели иное: прежде всего его праведность и справедливость, а затем и заботу о нашем спасении. Поэтому у христиан иное побуждение: пускай нас терзают нищета, изгнание, заточение, злословие, болезнь, утрата близких или другое несчастье, но мы должны понимать, что ни одно из них не происходит без воли и провидения Господа. Более того, Господь не творит ничего, кроме непреложно установленной справедливости.

Разве не так? Разве грехи, которые мы совершаем каждый день, не заслуживают в тысячу раз более суровой кары и много большей строгости, чем то, что проявляет к нам Господь? Разве нет причин того, чтобы наша плоть была укрощена и, словно привыкнув к ярму, не предавалась разнузданности, к которой влечёт её природа? Разве правда и праведность Бога не достойна того, чтобы мы за неё пострадали? А если во всех наших страданиях очевидным образом проявляется его справедливость, то мы можем роптать и восставать, лишь сделавшись нечестивцами.

Здесь не слышны бесстрастные речи философов о том, что следует покоряться, так как это необходимо. Здесь мы видим живое и действенное повеление подчиняться, потому что противиться незаконно; терпеть потому что отсутствие терпения - мятеж против Божьего провидения. И поскольку у нас нет никакого подлинного наслаждения, кроме того, что как мы знаем, для нас хорошо и спасительно, Отец милосердия утешает нас в горестях, убеждая, что тяготы нашего креста Он предназначил для нашего спасения. А если испытания спасительны для нас, то почему не принять их со спокойным сердцем и благодарностью? Терпеливо перенося их, мы не подчиняемся необходимости, а покорно принимаем страдания для нашего же блага. Эта мысль, повторяю, приведёт к тому, что наше сердце, угнетаемое на кресте естественной болью, в то же время успокоится духовной радостью. Хвала Господу, благие дела могут исходить лишь из радующегося и бодрого сердца - и ничто в мире не может им помешать. Отсюда ясно, насколько необходимо, чтобы горечь креста была уравновешена духовной радостью.